llliliii Grasgewas. Inaakglazsi. H. WILLE Co. III# I LEIDSGH DAGBLAD, Wo@rasciag 18 JunL Tweede ^lad Ann© 1819. TWEEDE KAMER. De begeleidende brief der Entente. KUNST EN LETTÜÜr^ STOOMBOOT Is A.¥M DER SCHUITT lOiiviiiT Zaterdag 21 Jiani a.s. dienst. ^HPÜi'üülsPI t© asfimaimiï io -L 0. M. KiMÖL lil ri -4 fs lis EBT mOTOEEVIS". LEIDEM. Speciale inrichting voor de reparatie van D. W. ZWART - Apothekersdijk 37. ereldlnq r^p ■PPlIHHPLfi V-ocl. SOBP si? BOaIJtULOH. No. 18188 .Vergadering van gisteren. Regeling van werkzaamheden. De VOORZITTER zegt, dat hy morgen zal voorstellen tegen Vrijdag aan de orde te stellen de interpellatie-Oud in zake hat personeelsvraagstuk bij de marine'. Notulen Bevrcdigiugscoimnissie. Aan de orde is de motie van orde' van 'de heeren OTTO (U.-L.) en DE MURALT, (U.-L.) in zake de publiceering van da' no tulen der Bevredigingscommissie. De heer OTTO (U.-L.) betoogt, dat reeds herhaaldelijk de noodzakelijkheid is geole- ken van de publiceering, aangezien allerlei verkeerde voorstellingen worden gegeven en onjuiste mededeelingen worden gedaan. Zelfs worden z.g. onthullingen gedaan over de' houding van sommige leden. Daarom stellen spr. en de heer De Muralt voor de notulen te publiceeren. De heer DE SAVORNIN LOHMAN (C.-H.) zegt, dat de namen der leden verdacht zyh gemaakt. Het is daarom noodig, dat de ge heimhouding wordt opgeheven, opdat zal blijken, dat er een eerlijke zaak is behan deld. De onderhandelingen werden geheim gevoerd, hoewel de commissie niet geheim was. Thans is er geen reden meer om do onderhandelingen niet openbaar te maken. De heer NOLENS (R.-K.) vre'est allerlei retrospectieve beschouwingen, wanneer de notulen worden gepubliceerd. Allicht wordt nageplozen wat die of die heeft gezegd. Bovendien is vroeger geheimhouding opge legd; in de veronderstelling, dat die gehand haafd bleef, heeft ieder zyri meaning ge zegd- Had hij vooruit geweten, dat ooit de mogelijkheid had bestaan, dat zy werd op geheven, dan bad ieder dat moeten weten. De heer KETELAAR (V.-Dzal vóór de motie stemmen, omdat nu al zooveel uit de notulen is meegedeeld, en veronderstelt, dat het beter is iedereen nu maar in ken nis te stellen met het gesprokene. Men zal wel zien, dat men niet wijzer wordt, want de notulen zijn zeer kort. De heer SCHAPER (S. D. A. P.) is wel vóór de motie, omdat het hier een uitzonde ringsgeval geldt. Brj de opstelling der no tulen is er ook niet aan gedacht, dat zjj gepubliceerd worden. Spr. verwacht echter, dat het een uitzondering zal blijven. De motie wordt aangenomen met 36 tegen 30 stemmen. Tegen de heeren Haazevost, Rutgers, Z\ji- stra, Van der Bilt, Van d:-r Voort van Zijp, ,Van Dyk, Juten, Schouten, Heemskerk, Beu nver, Van Wijnbergen, Van Vuuren. Engels, De Zeeuw, Poels, Dekkers, Nolens, Du Monté ,Ver Loren, H. Hermans, Swane. Van Bere- steyn, Bongaerts, Wintermans, Bulten, Arts, ,Van Rijswijk, De Wykerslooth, Kooien, Scheurer, Kuiper. Keuring en aanduiding un waren. Aan de orde 13 het ontwerp houdende maalTegelen tot keuring en aanduiding van Waren. Art. 15 met amendement-Van der Waer- den (om de gemeenten bevoegdheid te geven tot het stellen van bepalingen voer invoer Van artikelen). De heer DE WIJKERSLOOTH (R.-K.) be- strydt dit amendement. Hij acht de controle thaos scherp genoeg en de straffen zijn ze-r hoog, zcodac deze v rscherping n ei rood g L. Do hoer IvOOLEN (R.-K.) acht het amee dement iets, dat niet thuis behoort in de wet. Het betreft een geheel andere methade van controle, die niet past in het systeem van dit ontwerp. Het grijpt bovendien in de an ton om ie dei- gemeenten. IX' heer Z IJLS TRA (A.-R.) betoogt ook, dat dit amendement buiten de perken gakt, al wil hjj graag meehelpen om de conto- Ie te verscherpen. De hoer SCHEURER (A.-R.) deelt clezo •bezwaren en meent, dat de overheid dew bevoegdheid mist. De heer DRESSELHUYS (V.-L.) is van oordeel, dat op dit oogenblik de gemeente besturen de bevoegdheid hebben om te. doee. wat in dit amendement, staat. Doot deze wel verliest oea gemeentebestuur echter die be voegdheid en dat kan niet anders, nu do zaak van Rijkswege wordt geregeld. De heer RUTGEtRS (A.-R.) meent daaren tegen, dat de gemeentebesturen de bevoegd heid, dio zij thans hebben, behouden. Daar om is dit amendement overbodig. De MINISTER VAN ARBEID, de heer AALBERSE, kan zich bij do bestrijding vsia dit amendement, door verschillende leden ge geven, aansluiten. Hij vindt dit amendemeit te weinig voorbereid en dit acht hij voor zco'n belangrijke kwestio gevaarlijk. Prak tisch beteekent het, dat men tal van bur gers van hun brood kan borooven, omdat men tot sccialisatio wil overgaan. Over de juridische kwestie of de gemeentebesturen het recht hebben en eventueel behouden, wil epr. zich liever niet uitlaten. Spr. ontraadt het amendement. De heer SCHAPER (S. D. A. P.) trekt hvt amendement in. Art. 15, 16 en 17 worden goedgekeurd. Bij art. 18 verdedigt de heer SCHAPER (S. D. A. P.) een amendement, om den ambtenaren van iederen keuringsdienst ook o'o bevoegdheid te geven buiten hun ambts gebied op to treden. De heer KOOLEN (R.-K.) acht het amen dement niet noodig, omdat de inspecteurs wel zullen samenwerken. De MINISTER ontraadt het amendement. Fet is overbodig; iedere inspecteur zal mee werken aan de o-psporing. Het araendement wordt "verworpen met 50 tegen 18 stemmen. Art. 18 wordt goedgekeurd. Artikel 10. De heer BEUMER (A.-R.) verdedigt een amendement, om de bevoegdheid tot het binnentreden van woningen bij opsporing van waron te beperken tot de by den keu ringsdienst betrokken ambtenaren. Hij acht een algemeenen scbriftelijkon last in strijd met de Grondwet. De MINISTER acht een algemeenen last onmisbaar, wil een opsporingsambtenaar iets kunnen uitrichten. Een ambtenaar komt in een winkel en bemerkt, dat in het huis daar- a-liter Avaren worden bewaard. Moet hij nu eerst naar den burgemeester om een bijzon deren last te gaan halen? Middelerwijl zijn de waren verdwenen. Voor deze gevallen is een algem-tfene last onmisbaar. Na repliek wordt het amendement-Beumer A'erworpen met 31 tegen 23 stemmen. Art. 1926 worden goedgekeurd. Artikel 27. De heer ABR. STAALMAN (Ncutr. P.) A'ordedigt een amendement, om de strafmaat te vorhoogen voor ambtenaren, die geheimen zouden verklappen, die zij in fabrieken heb ben leenen kennen. De MINISTER zegt. dat deze strafmaat is overgenomen uit het Wetboek van Straf recht. Het gaat niet aan ze hier te verhoo- gen. De heer ABR. STAALMAN (Neutr. P.) trekt zijn amendement in. Art. 27 wordt goedgekeurd. Artikel 23. De heer REI.TMER (R.-K.) meent dat dit artikel de deur openzet vcor chic mes. Hij vraagt het oordcel van den Minister over dit art ike i De lieer VAN BERESTEYN (V.-D.) acht schrapping van het tweede lid nooiig. Daar in krijgen de verantwoordelijke lo'ders èo gelegenheid om zich te verontschuldigen en te verklaren, dat het bedrog buit se huil we ten en tegen hun goedkeuring is geschied. De MINISTER zegt van deze- bepaling riet te willen afstand doen. Hij .iclit die billijk en noodzakelijk. Do heer VAN BERESTEYN (V.-D.) dient een amendement in om de reductie te wvj/i gen en ..inrichtingen'"' in te voegen. De MINISTER neemt dat oner Artt. 2833 worden goedgekeurd. Bij art. 34 komt art.-2. dat was aangehou den, aan de orde. De lieer DE WIJKERSLOOTH DE WEERDESTEIJN (R.-K.) verdedigt een amendement, om provinciale keuring?diea- j sten me gelijk te maken, althans toe te laten i Avaar deze of bestaan of in staat van op- richting zyn. De heer VAN BERESTEIJN V.-D) be- j stryd't dit amendement, omdat de verzorging j van de keuringsdiensten aan de gemeenten is overgelaten. Daaraan wenseht hij niet te j tornen. De MINISTER zegt, dat de indecling van j de gebieden bij de Kroon berust en dus heeft spr. geen bezwaar tegen liet amendement. Hij is bereid het over te nemen. Do heer GERHARD. kV. D.) geeft zijn zienswijze over dit aTtikcl, da' hij toejuicht. Waar de gemeenten te zwak ziju om zelf standig op te tretten, kan het provinciaal be stuur optreden. 0 Art. 2 en 34 worden goedgekeurd. Het ontwerp is afgehandeld. De eindstem ming heeft later plaats. De vergadering wordt verdaagd tot Woens dag óón. uur. De begeleidende brief bij het antwoord der entente, onderteekend door Clemen- ceau, luidt: Mijnheer de voorzitter. De geallieerde en geassocieerde mogend heden hebben met de meest ernstige aan dacht, de opmerkingen over de vredesvoor waarden, welke Duitsche afvaardiging hun had doen toekomen, onderzocht. Het nro'est der Duitsche delegatie bewijst, dat ze den toestand, waarin Duitscb'.and zich heden be vindt, misvat. De Duitsche afvaardiging schijnt te meenen, dat Duitschland slechts eenige offers heeft te brengen om den vrede te erlangen, alsof deze vrede slechts hot einde van een strijd om uitbreiding van ge bied en macht ware. Dientengevolge rohtm de geallieerde en geassocieerde inogenda?- den het noodzakelijk haar antwoord te be ginnen met een nauwkeurige uiteenzetting van haar oordeel over den oorlog; een oor deel, dat feitelyk dat van de geheel© wereld is. lo. Volgens de meening van de geallieer de en geassocieerde mogendheden is de oor log, die den lsten Augustus 1914 is uitge broken, de grootste misdaad tegenover <ïe menschheid -en de vrijheid der volken ge weest, Avelke ooit een natie, die zich als be schaafd beschouwt, bewust heeft gepleegd. Gedurende lange jaren hebben de macht hebbers in Duitschland, getrouw aan Ie Pruisische traditie, hun inspanning verveel voudigd om zich in Europa van de hegemo nie le verzekeren. Zij hebben zich geenszin met de welvaart en den stijgenden invloed, waarop Duiischland met recht aanspraak kon maken en welke alle andere mogandbe- den het in de gemeenschap van vrije •en rechtsgelijke volken Avilden toekennsn. te- 1 vreden gesteld. Zij hebben zich willen ver plaatsen in een toestand een geknecht Europa evenzeer te beheerschen en te tyran- niseeren, gelijk zij een geknecht Duitschland bekeersckt en gefcyranniseerd hebben. Om hun doel te bereiken, hebben zij met alle in hun macht zynde middelen de geestes richting hunner onderdanen raar de leer stelling geleid, dat in internationale aange legenheden macht recht is. Zij hebben nooit opgehouden de beAvapening van Duitschlani te land en te water te ontwikkelen de leugenachtige bewering te verspreiden, dat zulk een politiek noodzakelijk was, daar Duitschiand's buren jaloersch op zijn wel vaart en macht waren. Zij hebben gepoogd om, in plaats van vriendschap, vijandschap en wantrouwen tusschen de mogendheden t. zaaien; zij hebben een spiontiage en kuip?- ryenstelsel ontwikkeld, dat hen in staat heeft gesteld binnenlandschs onlusten -Yn oproeren teweeg te brengen en zelfs geheime I aanvalstoebereidselen on het grondgebied hunner buren te treffen, ten einde op een gegeven oogenblik met meer zekerheid te kunnen vernielen. Zij hebben Europa door dreigementen in een toestand van gisting gehouden en toen zij vaststelden, dat hun j baren besloten waren aan bun aanmatigend plan tegenstand te bieden, hebben z'j bvs-o- j ten hun heerschappij met geweld te beves- tigen, zoodra hun 'toebereidselen voltooid zonden zijn. Zy hebben hun gedweeën bondgenoot aangemoedigd Servië binnen 48 uur den oorlog te verklaren; een oorlog, welk? doel de controle over den Balkan was. Zij wisten zeer wel, dat deze oorlog zich niet liet lokaliseeren en een algemeenen oorlog zou ontketenen. Gin dezen algemeenen oor log dubbel zeker te doen zijn, hebben zij zich aan elke poging tot het tot stand bren gen van een vergelijk en het houden van eer-, conferentie onttrokken, tot dat het te Iaat was en de Avereldoorlog onvermydeHTc was geworden; de wereldoorlog, die iu hun plan lag en waarvoor Duitschland alleen onder de mogendheden volkomen gewapinl en voorbereid was. De \prantAvoordelijkkeid van Duitschland is echter niet beperkt, tot het feit, dat het den oorlog gewild en ontketend heeft. Duitschland is in dezelfde mate verantwoor delijk voor de woeste en onmenschelijke v.yze, waarop het den strijd heeft gevoerd. Ofschoon Duitschland zelf een \'an de garandeerende mogendheden van België was, Hebben zijn machthebbers de onzijdig heid van dit volstrekt vreedzame volk ge schonden, nadat zij plechtig hadden beloofd haar te eerbiedigen. Alsof dit niet vol doende was, zyn zij tot een reeks van te rechtstellingen en brandstichtingen overge gaan, met het eenige doel de bevolking schrik aan te jagen en haar daardoor van do Avijs te brengen. Het zijn de Duitschers geweest, dio het eerst vergiftigde gassen hebben gebruikt, ondanks liet ontzaglijk lilden, dat deze moesten veroorzaken. Zrj zyn het geweest, die met het werpen van bommen op steden en het beschieten er van op verren afstand zijn aangevangen en wel zonder militaire noodzaak, met de eenige be doeling, het moreel hunner tegenstand, rs aan het wankelen te brengen, daar zij vrou wen en kinderen troffen. Zij waren het, die de duikbootcampagno zijn begon.en, de zeeroolachtige miskenning van het volken recht; die een zoo groot aantal onschuldige passagiers en zeelieden midden in d? zee, ver van elke hulp, in wind en golven, en erger nog, aan de bemanningen der duik- booten prijsgaven, ter dood veroordeel lan. Zij waren het, die met wreede bar- baarscbheid duizenden mannen en vrouwen tot slavernij naar vreemde landen weg sleepten; zij waren het, die met opz.-t ten opzichte *an de krijgsgevangenen, welke zii hadden gemaakt, een wreede b ^handeling, waarvoor de minst beschaafde volken waren teruggeschrikt, hebben toegelaten. De hou ding van Duitschland is bijkans zonder voor beeld in de geschiedenis der menechli-eid. De schrikkelijke verantwoordelijkheid, die op dit land drukt, laat zich samenvatten in het feit, dat op zijn minst zeven millioen doo- den in Europa in de aarde rusten, terwijl meer dan 20 millioen levenden door nun wonden er hun lijden er getuigen van zyn, dat Duitschland door een oorlog zijn harts tocht vcor geweldheerschappij heeft wilfen bevredigen. De geallieerde en geassocieerde mogend heden gelooven, dat zij de schuldenaren zou den blijven van hen, die alles hebban ge geven om de vrijheid der wereld t> redden, indien zij in dezen oorlog geen misdaad tegen de menschheid^ en het richt zouden zien. Des? opvatting der geallieerden is riat alle duidelijkheid reeds tijdens den -oorlo,;' door de leidende staatslieden dezer mogend heden aan Duitschland uiteengezet. Aldus is de gerechtigheid de eenig mogo'.ijke grond slag voor de afrekening van dezen ontzetten- den oorlog. Gerechtigheid is hot. wat de Duitsche delegatie verlangt en wat volgens de verklaring dezer delegatie DuitscnianA zou zijn beloofd. Gerechtigheid zal Duitsch land erlangen, doch zy moei voor allen gelden, voor do dooden, gewonden, we voor allen, die in rouw verkeeren. Opdat Europa van het Pruisisch? despo tisme bevrijd worde, is het noodzakelijk, dat gerechtigheid ten deel valle aan de volken, die nu onder den last der ocrlogsschulden ineenzakken, een schuld van meer dan der tig milliard pond sterling, en die ze op zich hebben genomen, om de vrijheid tc reddeu. Aan de miliioenen, wien het Duitsche bar barisme huis, land. schepen en goederen ontroofd en vernield heeft, moei gerech tigheid geschieden. Derhalve hebben de geallieerde en geas socieerde regecringcn met nadruk verklaar j, 'dat Duitschland als een der hoofdvoorwaar den van het verdrag, het werk van herstel en schadevergoeding tot de uiterst? gr:ns van zijn kunnan op zich nemen moet. Want een herstel van de schade, die men veroor zaakt heeft, is het wezen der gerechtigheid. Om deze reden staan zij er op, dat per sonen, die voor den Duitschen aanval en vcor daden van barbaarschhaid en ouqiou- schélijkheid, die de Duitsche oorlogvoering onteerd hebben, ontegenzeggelijk verant woordelijk zijn, zullen overgeleverd worden aan de gerechtigheid, die tot nu toe in Irun eigen land niet tegen hen is aangewend. Om dezelfde reden moet Duitschland z'.ch gedurende eenige jaren aan zekere be perkingen en regelingen onderwerp©;'!. Duitschland heeft de industrie, mijnen en fabrieken in de naburige landen ver nield. Het heeft ze niet in veldslagen ver nield, maar volgens een goed uitgewerkt plan om zijn eigen industrie te baten, de markten dier landen aan zich te trekken, alvorens deze zich konden herstellen, van de vernieling, die met- dat doel had plaats gehad. G. A. Brender Bruudis. In zijn tentoonstellingszaaltje op de Bree- ctraat, heeft de heer D. Sala een aardige eoiiectie werken bijeengebracht van den schil der G. A. Brender h Brandis. De schilderijen trekken n direct aan door de eenvoudige voordracht. De schilder po seert niet, maar geelt de dingen, zooals hy ze spontaan aanvoelt. Het is dan ook alles- ins de moeite waard, even bij Sala binnen to loopen en deze tentoonstelling te zien; de toegang is voor ieder belangstellende geheel vrij. Laat ik beginnen met te zeggen, dat de techniek zijn eigenaardigen stempel op het werk drukt. De tempEraverf toch is dof en wordt met water aangelengd. Het werk krijgt daardoor een ietwat decoratief karakter, cn heeft hier en daar iets aquarel matig.-. De schilder A^erlustigt zich bij voorkeur, in pittige, frissche kleuren. Pompoenen, ka lebassen, tomaten enz. vormen naast verschil lende dieren, vaak het motief. Laat ik u aan de hand van enkele voorbeelden nadar tot hol werk probeeren fce brengen. In de stillevens No. 3 en 4 zit era zek.iei voornaamheid van kleur. Da acht ergrond van tegeltjes doet zeer aardig, de tempera geelt esn mooie koele toon. Dat echter deze koelo toon als wezeulijk deel van dit still?ven misschien niet meer is dan een toevalligheid, doet No. 9 vermoeden. Een land mot Oost- Indische-kersakkers. Iemand die na lange wandeling plotseling dit uitzicht krijgt, kan niet nalaten het Jo schilderen. Werkelijk een verrukkelijk gegeven. Dat heerlijke jubelende geel on oranje en rood, nog versterkt in kleur door het zandige geel en het paarsig-gr'js van kuir esp-oren. 't Is niets dan een kleur-improssie; dich terbij komend z:et u alieeu verfvlekken, vrij vormeloos, maar zo geven de illu-i? van een verrukkelijk landschap. vraag u nn echter eens af, of dit land schap zonnig is of niet, of u de warmte te gemoet komt uit d:e heerlijk bloeiende Oost- JnldiEche-kersveldöü. Ik zie u twijfel:n» De lucht doet werkelijk een warmen zomerdag verpioeden, en toch hangt over de velden niet dat bro-, vg-tintelende, integendeel deen zelfs wat koel aan. Er is iets onevenwichtigs. Het atmos ferische, wat v/ij Hollanders juist zoo naar waarde, schatten, is hier niet geheel in orde. Wat in de stillevens meewerki?, is in rlit landschap een inconvenient. Minder direct naar voren treedt hot at mosferische element in No. 27, do koeiekop. Wat een rijkdom van kleur, wat een kuappe ej 'et; vooral de belichting is iraai gekozen. Ik vrnd hierin ook een fijnere kleurnuan ce dan in vele andere werken; de schilder openbaart zich hier als zeer kleurgcvoalig. De vlotte werkwijze lijkt me anders een gevaar. De heer B. h B. werkt al te ge makkelijk. Zijn werk is frisch, juist door de vlotte opzet, maar de det&ils missen vaak een Zuivere karakteristiek, de onderdeel-en zijn. soms oppervlakkig te noemen. Daarbij komt nog, dat de pittige kleuren suggestief werken, en vlugger eon zeker coloriet doof vermoeden, dan bij nauwkeurig? beschouwing het geval blijkt. Mm. Mevr. Duymaer van Twist. Mevrouw Willi. Duymaer van Twist deelt mede, dat zij van 1 Augustus af ook geen dcc! meer zal uitmaken '/an de Kon Yer. ,,Het Nederlandsch Tooneel". FAILLISSEMENTEN. Handelsvennootschap onder do firma Stich ter en Vermeulen, gevestigd te Bodegraven, en baar vennooten A. Stigter Azn. en J. Vermeulen, kooplieden. VOORHEEN oyE3 DE KAQEiï- EN BRA&SEMEBBflEREN. Verder dagsSijks van LEIDEN (Beestenmarkt) 12 uur, 's Zondags 12.30. Prijs 2.por persoon, KintSeren half geld. '124 Vraagt inlichtingen aan de kantoren der Reederij te Rotterdam, Amsterdam, Den Haag en te Leiden, Haven 14 Tel. 823. jSa jSSs 105 Lid Ned. Br. v. Acc. Rspenhurg 46 LEIDEN Tel©?. 1393 ^ss'-ï'acEaS Accoaajitaia'èsï.'-rea'kzaasBïSiisïJQBa B E L S-TIN GZ KEH131 a «be en a 5S ©"iJBE VEST S3 Luxe EqbüimoSoï'sss, Djsamo's, £lec!risc!ie fiuiomsbiel' en s lïi 3Ïot'=3Bisva33aties. i 122 4 H 130 Bij inschrijving t© koop pl.&3. 10 ll.A. ■Srasgewas (voorsnede), te Wassenaar. Nader aan te wijzen op 18, 19 en 20 Juni. 134 Inschrijvingsbiljetten worden ingewacht vóór Maandag 23 Juni bij J. P. HüNER, Den Deijl 57, Wassenaar. Ontvangen een groote Sorteering prima kAvaliteit 132 INMAAKQLAZEN en TOESTELLEN. Vorkrygbaar voor Ëngros bij da 131 LËI»SOIIEi 2SAMAM3I,SVBBiüBSIÏ3IIi« ï,E5DEiK-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1919 | | pagina 5