No. 18157.
LEIDSCH DAGBLAD Zaterdag 10 Mei.
Brieven van een Leidenaar.
GEMENGD NIEUWS
RECHTZAKEN.
INGEZONDEN
SPORT
WETENSCHAPPEN.
VARIA.
x
DOLVIII.
De afdcoling Leiden van de Hollandsche
Maatschappij van Landbouw richtte kort ge
leden een adres aan den Raad, houdende het
verzoek de sinds onheuglijk© jaren geldende
bepaling, dat slecht.3 aan de Waag boter in
geijkte eikenhouten vaten mag worden aan
gevoerd, te doen vervallen en do desbetref
fende verordening in dien geest te wijzigen.
Dit adres werd in handen gesteld van B. en
iW., om er praeadvies over uit- te brengen, en
het zal misschien niet lang meer duren of
wij zuilen -weten hoe dit College, de marlet-
commissie cii den waagmee&ter geraadpleegd,
er over denkt. Intueschen heeft de Christe
lijke H'outbeworkersbond. na kennisneming
van het verzoek der Landbouwafdeeling, er
fcy den Raad op aangedrongen dv-n bestaan-
'acn toestand te bestendigen.
Dat het vraagstuk thans eensklaps aan do
orde werd gesteld, is niet toevallig.
De handel in boter ia than9 weer vrij en
geregelde aanvoer kan dus worden verwacht.
Eikenhout om er vaten van te maken is
schaarsch en duur. Eiken vaten kosten te
genwoordig f 3.50 on bij hoeveelheden van
Ecniige betoekenis zijn zij nog niet eens te le
veren. Een z_g. withouten (beuken) vat van
denaelfden inhoud kost hoogstens een gul
ion, bij een bestelling van grootere hoeveel
heden nog aanzienlijk minder.
Die lioogcre prijs van het eiken vat wordt
tuurlijk op de boter verhaald, zoodat de
boter, aan de Leidsche markt verhandeld, óf
duurder moet worden verkocht, óf voor den
verkooper minder opbrengt. Een schadepost
van den zuivelproduoent of in het nadeel
van do koopers.
Maar is de boter in het eiken vat niet
heter, niet smakelijker?
Er is een tijd geweest, dat de Leidsche
boter, misschien mede door het vat, een bij
zonder goeden naam had, ook al nam men
niet aan. dat de kwaliteit verband hield met
het vat.
De boter kon echter boter duren en bij het
z.g. „opzetten" van boter, het in den nazomer
inslaan voor den winter, verdiende het in
derdaad aanbeveling ze in een eikenvat te
bewaren. Het inslaan van boter voor winter
provisie is echter meer en meer in onbruik
gerankt. Onze moderno woningen, waarin
dikwijls de koele kelder ontbreekt, leenen
zich er ook minder toe. De moesten slaan bij
kleinere hoeveelheden in, waartoe de boter
boer of de fabriek hen wekelijks in staat
stelt. En wie 'er nogal „opzet", bewaart den
.voorraad liefst in svoenen potten.
Om de vroeger geldende reden behoeft men
du9 niet moer aan do eiken vaten vast tc
houden. De Leidsche boter zal er niet in
prijs door achteruitgaan en er haar goeden
naam niet door verliezen.
Wanneer wij echter met het verloopen var»
het getij de bakens niet verzetten, d. w. z
als wij niet het aanvoeren en verkoopen van
boter in beukenvaten toelaten, dan vrees ik
een verloopen van onze botermarkt.
D0 weinige veehouders, die aan het oude
vasthouden, zullen nog slechts de eikcenvaton
blijven gebruiken en voor de boter mogelijk
een goeden prijs maken; er zullen altijd nog
enkele ouderwetsclio menschen overblijven,
die zich aan do echte Leideche boter houden.
De meesten evenwel zullen om het voor
deel de veel goed loo ope re beukenvaten gebrul
ken, doch omdat deze niet worden, toegelaten
aan de Waag, zal de markt zdch naar elder?
verplaatsen, waar geen beperkende bepalin
gen bestaan, of wat ook denkbaar is
men zal met een monster in een eikenvat
aan de Waag komen en de grootere cn klei
nere partijen verkoopen cn afleveren op
schuiten of in kelders cn pakhuizen. Het een
Us al even slecht voor do Leidsche botermarkt
als het ander.
Ik weet wel, dat men de Leidsche kuipers,
die zich op het maken van eikenvaten toe
leggen, daarmede in hun bestaan benadeelt.
Het zijn or evenwel nog maar twee, die ei
door zullen worden getroffen. De meesten
hunner hebben het wel zien aankomen en
hun bedrijf naar de veranderde omstandig
heden gewijzigd. Het zal niet de overigen
dien kant ook uit moeten. Vermoedelijk heb
ben de oorlogsjaren, toen er toch geen hout
voor de eikenvaten te krijgen was, hen reeds
"dien weg opgevoerd. In ieder geval mag
men, ter wille van het belang van den enke
ling, het algemeen belang niet uit het oog
verliezen. En het lijkt mij, met de boven om
schreven feiten voor oogen, een algemeen
leidsch belang en in het belang van de boter-
produeenten in het algemeen, dat de Leid
sche verordening op den boteraanvoer aaD
'de Waag in den door do Landlbouwafdccling
gewensehten geest wordt gewijzigd.
Ik twijfel er daarom wel haast niet aan of
het zal door B. en W. worden voorgesteld eD
'de Raad zal dienovereenkomstig besluiten
Ben ik wel ingelicht, dan is dc bepaling
reeds tijdelijk buiten werking gesteld, op
gTond, dat er op het oogonblik, nu de botei
Veer wat ruimer wordt, toch niet genoeg
eikenvaten te krijgen zijn.
Voor den oorlog word or om dezen tijd aan
co Waag 10 a 12 duizend KG. omgezet, op£
dit ©ogenblik zijn wij weer op 4000 KG. Dc
verwachting is, dat,.als men de verplichting
om alleen met eikenvaten ter markt te ko
men, opheft, bij verdere nor.maliseering de
12000 E.G. weldra weer zal zijn bereikt en
vellicht zal overschreden worden.
Uit Haarlemmermeer schrijft
men ons: De vruchtboomen komen zoo lang
zamerhand alle in bloei. Pereboomen zijn in
dit opzicht wat verder, appelboonren wat
mmder gevorderd; doch liefc blijkt, dat oe
loei meer dan overvloedig is. Zekten nam
men een bloesemrijkdom waar, als .thans te
rien is De m'eeste boomen gelijken groote
inkers en als de bloei regelmatig verloopt
vT n uclitzeüting- niet door nachtvorsten
ordt belemmerd, mag men dit jaar een
^v^Ghtenregen'' verwachten. Ver-
mcfrieljjk is de _buitepgewpon_jjerin^;e op
brengst van het vorige jaar op den milden
bloei van thans wel van invloed.
Over stadsuitbreiding schrijft
Ari in „De Nieuwe Courant':
Der Haag wordt aanmerkelijk uitgebreid.
Tot ver in de duinen liggen nu reeds nog
zeer onregelmatige straten met trottoirrand-
jes, dragende de namen van alle soorten
boomen en heesters, waarvan een flinke
fcoomkweekerij behoort voorzien te zijn. Ligt
er eenmaal zoo'n straat, dan warden daarop
steenhopen gestapeld. In het duin miit nog
groene helm wordt gegraven. Een woning
zoekende kan zich daar dan vervoegen bij een
man, die een pijp rookt, en je, geleund te
gen zoc'n steenhoop, een huis verhuu t- Ge
woonlijk z\jn reeds vele woningzoekenden
vóór Ge krijgt de keus tusschen een bene
denhuis, een eerse tage mot of zonder er
ker of een tweede étage, en je huurt bijv.
dan den steenhoop, die voor tweede étage
bestemd is, stort onmiddellijk informatiekos-
ten en waarborgsom, en kunt het hui3 over
twee of drie maanden betrekken.
Binnen dien tijd verrijst er dan een blok
étagewoningen, dat aan alio zijden recht en
langwerpig is, met emdelooze rijen ramen.
Een smaakvolle bouwer ve.siert de bov nste
stukken dezer ramen met vtropapi.r, waar
door de bewoners minder onkosten voor gor
dijnen hebben. In eon olok Copernicus'aan,
ValkenboscJikade, Ha zeiaars t raat, rijn 800
ramen, met 800 scheepjes en 800 molen
tjes als decoraties in dit plakpapier. Verier
zijn er in die rechte muren smalle hoog?
gaten, geflankeerd door deuren, m'dt smalle
trappen, die toegang geven naar den ingang
der eerste en tweede étages.
De jrersohil'ende bouwondernemingen ma
ken in de verschillende blokkeu verschillen
de gaten, die van boven recht of rond. of
met gebogen, kromme, of hoekige lgnen rijn
afgewerkt, en daarboven nog eens kl here,
volkomen overbodige gaten, vierkante, ro d1,
ovale geruite, groepjes van twe.3 of van drie.
en meer. gaten met een ruit, of met meer
ruitjes, die er omi vragen door straatjongens
te worden ingegooid.
Zoo wordt onze stad uitgebreid met een
ontelbaar aantal benedenhuizeu, eerste en
tweedo étages, elk bestaande uit een suite
en drie of vier kamertjes, in tusschenbou-
wen of uitbouwen; een troostelooa? eenvor
migheid van een verzameling van ho d wd-:n
plakjes huis, waarvan je van buiten kunt
zien, hoe ze van binnen zullen wezen, aan
welken kant de schoorsteenen, aan wrik n
kant de deuren zullen z\jn Over eenigen tijd
zal onze binnenstad met zijn ouden toren eu
zqn gezellige oude straten verteren gaan in
die eindelooze reeks complexen age wonin
gen, die gelijken op geweldige btekken uit
een blokkendoos van reuzen-kitid ?ren, en die
netjes schijnen neergelegd, waa door de tus-
schenruimten toeval'ig straten zrgi gew, rden.
Iedere boom ontbreekt in dez? nieuwe
stadswijken. De straatnamen mee'en het g1-
brek aan boomen goedmaken.
Het gebrek aan schoonheid zal nooit meer
goed te maken zijn.
De ambtenaren van „Landbouw".-
Een pracht-inval, een „reuze'-idee, wShr die
Minister van Landbouw op i3 gekomen, om
den ambtenaar van rijn depa.teme.it, die
niet 's morgens op tijd de presentielijst t-te
kent, twee dagen van zijn zomerve.lof af
te trekken, terwijl hij, als hem dat vijfmaal
in een jaar overkomt, zijn volgende p:r.o-
dieke verhooging verspeelt
Wei moet het dan al ver gekomen zijn met
de ministerieele s'abakkomanie, mét 't amb-
tenaarlijke lanterfantisme. dat een funclio-
naris. wien net personeel gewoonlijk wel
het „uit de hand-eten" leert, tot een dergelijk
besluie is gekomen, dat als een wanhoops
kreet klinkt.
„Naar aanleiding van deze ministerieele
voornemens is de stemming onder de amb
teharen zeer geprikkeld", zoo lichten de
bladen ons in
Dat zal wel.
Wie de wijze van „werken", die goede,
oude zede geworden was aan sommige Haag-
scho bureaux, eenigsrins kent, zal rich daar
indenken kunnen.
Maar den heeren zal de overweging tot
troost kunnen zijn, dat anderen ook wel o:ns
„geprikkeld" werden door lièn, zjj n.l., die
hun traktementen opbrengen moeten.
(„Leeuw. Grfc.")
Te Mid 1 ar en werd in z ij n w oming
gearresteerd de heer H. E. Kaspsrs, redac
teur aan „De Arbeider", die tot f 1.50 boete
of 2 dagen hechtenis was veroordeeld, omdat
hij het vorige jaar niet aan zijn stemplicht
had voldaan bij de verkiezing voor ledeti
der Tweede Kamer, en de opgelegde boete
niet wilde betalen. Genoemde arrestant heeft
gear rende zijn straftijd alle voedsel en drank
geweigerd.
Do kat van. den zeetjalk
„Do Zwerver." G. G. verhaalt in „De
Reddingboot"
Bij een bezoek in Januari j.l. aan bet
eiland Rottum trof de secretaris van het be
stuur der N.-Z.-Holl. Rcdd.-Mij van de
schipbreukelingen van „De Zwerver" nog
slechts de scheepskat aan. Zij zou veel kun
nen vertellen, ware ^zij een kat uit een
sprookje, die spreken kan. Het zou cTan echt
Russisdh zijn. Geboren te Riga, na.m een
matroos van oen Nederlandsch stoomschip
haar aldaar mede aan boord. Het stoom
schip liep in hot Kattegat op een mijn, de
bemanning en de kat verlieten het schip in
do boot en landde te Skagen.
Daar verwisselde de kat van m-eostcr.
Een matroos van dc Nederl. zeetjalk „De
Zwerver" nam haar mede aan boord en dit
schip strandde na een stormachtige reis vol
wederwaardigheden o»p Rottumerplaat.
Wc.derom ging de bemanning met de kat in
de boot en landde op Rottumerplaat, een
uitgestrekte plaat, geheel omgeven door
water. Achter de bemanning aan moest rij
do geheele plaat overloop cn, om eindelijk te
bemerken, dat er nog diep water was tus
schen Rottumerplaat en het. eiland Rottum.
Eindelijk werd overgestoken naar dit eiland
cn zat do kat daar, spinnende op tafel, in
overdenking.
Hygiëne ten platteland e. Dat
reinheid en zindelijkheid op huis en lijf ten
plat.telando veel te wenschen laten, is be
kend. Dat echter ook het platteland sterk
lijdt onder do misbaksels der „cultuur' in
den vorm van overmatig rooken en drinken
door kinderen, blijkt wel zeer duidelijk uit
een overzicht, gepublïce:rJ door dj G.zond-
heidscommiss.e Lochem e. v. op grond van
een ingestelde enquête.
De genoemde gezondheids-commissie
strekt haar beemoeiingen uit over het g.h ele
Noordelijke gedeelte van de graafsc.iap Zub-
phen. Het onderzoek naar het rookea en
nét gebruiken van alcoholhoudende dran'ien
v.erd beantwoord door de hooteen vaa scho
len. Wat het tabaksgebruik betreft, strekte
heb cr.derzoek zich uit over 2214 tenderen
in 39 scholen. Hiervan rooiiten 32.7 pCt.,
waarvan velen geregeld d.s Zonlags, voor
namelijk sigareteed, doch ook wel s garen.
Een den rookten reeds een pjjp, j'a, sommi
gen pruimden reeds tabak!
Het onderzoek naar het abhologribruik
betrof 3917 leeningen van 513 jaar.
Hiervan maakten 30 p3t. nu en dan gebruik
^an alcoholhoudenden drank. Dit g.b urde
doorgaans op visites, kermLsen, bruilof
ten, enz. Zaér enkelen gebruikteii weke
lijks alcohol.
Ee ogaven liepen zooals dit rich laat
denken zéér uiteen.
Er waren scholen, waar 5075 pCt. d.r
jongens misbru.k maakten van tab :te
Volgens de gegevens waren er zelfs z&>
scholen, waar 75—100 pCt. der leerlingen
aicohox gebruikten; op drie scholen 50
75. pCt. en op zes 3050 pCt.
Hoe s.erk het tabak-gebruik is, blijkt uit
de mededeeling van het hoofd eener klein©
bijzondere school: „Vaa do negentien jon
gens zijn slechts vijl nie.-rookers. Gownon-
lijk wordo door elk der veerrieu jong ons v.er-
sigaretten per keer gerookt, behalve des
Zondags; dan wordt meestal door dé ouders
geld gegeven voor e_Q pakje sigaretten van
tien b twaalf stuks, natuurlijk van de m.u-
ste soort, liet niet kunnen „denken" van
verscheidene jongens, wat vooral 's Maan
dags bij het rekenen mij vaak is opgevallen,
schrijf ik toe aan hat veelvuldig gebruik van
tabak door deze leerlingen op Zondag."
Het is inderdaad wel „bar", in de eerste
plaats met deze ouders!
Verscheidene hoofden van scholen deel
den mede, dat ca het verlaten der school
het rooien en het alcokolg?bruik zéér toe
nemen. wat nie; bevresmilt, daar'men kin
deren van d.r;ien jaar bij daas- en drank-
ge tg r.he lea bl kb ar slrafi loo toeh-at.
Naar aanleid.ng van deze enquête heeft
do gezondh.ids-comm'ss'e aan de verschik
JeDda geme.rt b stu; n v rzocht e:n ve or
dening tegen het rooken te m .kon.
Of d't verzoek veel zal uitwerken?
Wie-de samenstelling der Gemeente:aden
ten plattelande kent, staat daar zeer scep
tisch tegenover. Waar t ouweas oud ars aan
hun km eren „rook ceaten" gaven en waar
do publieke opinie schoolkinderen m.t si
garetjes en kinder an vanderteen jaar in
'do herb.rgen duldt, is, helaas! weinig heil to
verwachten hetzij van een verzoek om .aen
vei ordening, hetzij van e ai verord n ng z li
Het aantel feestje-, da. sp r ijt <e visite-
Ijes, hooi m a't ie, extaa-marktea, ecri. enz*
is legio. En ju'st bq deze geleger.hrden
dritert de Achterho ker. De~e g 1 ge h den
forceer en een belangrijk aania' hiwe ijk n en
de studie van het alcoholvraagstuk zou her
een prachtig terrein vinden, om d n inv.o d
na tc gaan van alcohol op de geestelijke
lichamelijke gesteldheid vau knd ren, ver
wekt onder inwerking van drank. Hier en
daar schijnt eon zéér zwak begin te zqn van
kentering in de denkbeelden. Maar het is
nauwelijks waarneembaar, ön wie w:et. hoe
ontzettend sterk de Acht rhoeker h ng. a:n
,,'t old gebruuk" en hoe de gewoonte de
sterkst-samenbindende macht is, is tevens
overtuigd, dat alleen een taai volg:houden
invloed ten goede hierin wijziging kan bren
gen. Een wijziging ech'er, de hoog noodig
is en waarbij de school, wil zij haar pos'tie
als ontwikkel'ngs- en beschavings-insiituub
respecteeren, krachtig zal moeten meewer-
Ken, want het aantal kinderen, dat vèr ten
achter blijft aan e enigszins redelijke eischen
ten opzichte van met vrucht verwerkt on
derwijs, is zeer groot.
Uit het balboekje van een gym
nasiastenbal
„Men is verplicht zijn bon op de achter
zijde van het lichaam, in het daarvoor be
stemde vakje, van de; heer/dame te plakken
voor het engageeren van een dans."
Waarom geen Latijn gebruikt, Latmsten?
Ons Nederlandsch fatsoen ware onaange
tast gebleven. .(„Hbld.")
HAARLEMSCHE RECJITBAJïK.
Kindermin i\i.
yoor de Haarlemscha rechtbank werd éün
jaar gevangenisstraf geëischt tegen C. B. de
L., kantoorbediende aldaar, beschuldigd in
den nacht van 12 op. 13 September te Over-
vetn zijn dochtertje van 4 weken, Anna op
zettelijk van het leven te hebben beroofd,
door het kind den' neus en den mond dicht
te knijpen ten gevolge waarvan het door ver
stikking om het leven is gekomen.
Beklaagde, die voor de pol.tie en den recli-
ter-comnüssar.s indertijd bekend heeft, ont
kende thans. Het echtpaar, nu gescheiden,
leiddo een ongelukkig huwelijksleven. De
vrouw, die onder eede gehoord werd, ver
klaarde, dat haar man in den bewusten nacht,
bij haar gekomen is, zeggende, doelend ,op
het kind: ,,Het is gedaan."
Het kind had 'bloed in den mond en de
ocren; de deskundigen leidden daaruit af, dat'
het een gewelddadigen dood gestorven was.
De verdediger, mr. Pleister, pleitte vrij
spraak, en vroeg de onmiddellijke invrij
heidstelling van beklaagde, welk verzoek ae
rechtbank niet inwilligde.
Over melk met water.
Manheer de Redacteur!
In het „Leidsch DagbtaT' van 6 Mei
staat, dab in deo Gemeenteraad van Rijns-
burg is gezegd, dat de menschen sterk
klagen over het gehalte vaa ds melk en er
ojeer water dan melk wordt verkocht. Eeaig
bewijs hiervoor wordt nleb gegeven on zou
ook moeilijk te geven zijn, daar toch steeds
keuriüg op de melk is. Zulke woorden zijn
zeer grievend voor eerlijke melkslijters. die
ziet aan melk verval sch'ng n'.et séhuldig ma
ken. Het is dan ook te betreuren, dit deze
woerden in den Raad gesproken zijn, daar op
die manier alle melkslrjfcers ond c verdenking
gebracht worden.
U beleefd dankend voor de verleende
plaatsruimte.
Hoogachtend,
Uw dw. dnr.,
JOH. VAN KLAVEREN Pz.
Rijnsburg, 9 Mei 1919.
VOETBAL
Voor a.s. Zondag staan slechts twee wed-
strijden om hot. kampioenschap van Neder
land op het programma. N. A. 0. moet naar
Leventer om de Oostelijke kampioenen te
lest rij den. Of zij echter de puntjes mee nan"
Breda zal brengen, betwijfelen we. Verder
zal A. F. "C. zich de meerdere tooncn van
Be Quick.
De wedstrijd A. S. C.Kampong zal eerst
plaats hebben c,p 18 Mei. Voor A. S. C, is het
te hopen, dat dan nog geen cricket wedstrijd
is vastgesteld voor Ajax, daar A. S. O. dan
een steun van N. N. en Janssen jr. zal moe
ten missen.
CRICKET.
Met Mr. W. Eigeman zal ook A. J. G. Jans.
r*n Jr. dat jaar voor V, R. A. uitkomen.
KORFBAL.
Programma voor Zondag a. s.
Haarlem: NoordZuid.
Dordrecht: DordrechtRotterdam.
Zutfen: Gelderland0verjj9el.
OVERZICHT.
Dc jaarlijkscho wedstrijd om den Ho'-
1 and-beter tusschen de vertegenwoordigers
van het Zuiden on het Noorden zal morgen
plaats vinden op het Haarlem-terrein, onder
Heemstede. Sedert 1912 hebben deze verte
kende twaalftallen elkaar ontmoet met de
volgende uitslagen.
1912. Zuid wint met 04.
1913. Noord wint met 52. V
1914. Noord wint met.6-2,
1915. Gelijk spel 11. 1 -8
1916. Gelijk spel 2—2.
1917. Zuid wint met 32. T
1918. Noord wint met 42.
Zoodat de stand op het oogénblik is:
"Vert. 12-t. gesp. ,gew. gel. verl. pnt. voor tegen
Noord 7 3 2 2 8 24, 21
Zuid 7 2 2^3 6-21 24
Veel verschil was er de laatste jaren niet.
Of Zuid dezen keer zal winnen, betwijfelen
vrij, daar het 12-tal ons niet zoo -sterk lijkt
als het vorige jaar. Voor het Zuidelijke
twaalftal Jeverde Leiden altijd het grootste
gedeelte. Zelfs is het voorgekomen dat het
bijna uit alle Vitesse.-spelers bestond. Mor
gen zullen weer 9 Lei denaars voor bet Zui
delijke twaalftal uitkomen, aangevuld met
3 H. Si V.-ers. In het Noordelijke twaalftal
inissen we ook enkele bekende gezichten,
maar toch lijkt ons dit twaalftal sterker dan
hun tegenstanders. Het Zuidelijke twaalftal
zal onder aanvoering van Van Zimméren
goed partij weten te geven en den nederlaag
zoo klein mogelijk houden-
Een nieuwe ontmoeting is ingesteld tus-
schen de vertegenwoordigers an dc twee
Zuidelijkste steden, waar le klas spel ver
toond wordt. Hot Rotterdamsche twaalftal,
dat uit 9 O. S. C. R.-menschen bestaat, aan-
govuld met 2 uit Velox cn 1 uit de Spar
taan, lijkt on3 homogener dan het Dardt-
sehe, waarin vertegenwoordigers van E. D
N., Dordt en Merwedestad zitten. Hierdoor
voorzien wij een overwinning voor de Rot
terdammers.
Als tweede interprovinciale wedstrijd
staat op het programma GelderlandOv.r-
jjsel, ook al om een beker. Vroeger was
deze' beker bestemd voor de wedstrijden tus-
schen Gelderland en Utrecht. Maar sinds in
Utrecht geen korfbal (of bijna niet) gespeeld-
woTdt, heeft -deze beker een andere bestem
ming gekregen. Het Geldérsche twaalftal,
dat hoofdzakelijk uit spelers an de Ooste
lijke eerste klasse bestaat, lijkt ons sterker
dan het Overijselsche, zoo dat de beker wel in
banden van de Geldersehe vertegenwoordi
gers zal blijven.
WIELRIJDEN.
Leidsche Sport-vereeniging,
(A f cl. W i o 1 r ij d o n).
Morgen, Zondag, zal ter gelegenheid van
het drie-jarig bestaan een Clubtoobfc per
fiets met introductie gehouden worden. Ver
trek van „Zomerlust".
Rout9Leiden, Voorhout, Lisserbroek,
Hillegom, Bcnnebroek (een irur rust), Hil-
legom, Lisse, Sacsenheim, naar Leiden.
Aan don jhr. Groven Beker Rit, over 100
K.M., morgen tc houden, afgezonden van Hille
gom, nomen van hier deel de-heeren C. H. Hulst
W. van Heoringen, W. Rombout, G. G. Hulst,
cn voorts de heer J Ph.. v. d Reyden, van
Wassenaar en D. de Jager, van Alphen.
Financieele Mededeelingen.
Leening Amsterdam.
Naar men verneemt, zullen de inschrijvin
gen op do 5^-pOt.-leening Amsterdam ten
vaUp worden teogewezen.
Hollandsclio Mg. van Wetenschappen.
Tot secrctaris-wetensohappelijk adviseur
der Hollaudsohe Maatschappij -van Weten
schappen lo Haarlem is benoemd prof. dr.
H. A. Lorentz en tot directeuren rij'n be
noemd de heeren jhr. mr. J. W. Schoren, te
Bloemendaal, prof. Zwaardemaker, tg
Utrecht, H Meinesz cn R. Voute, tc Haar
lem.
Typische eigenschappen van stikstof.
Men heeft herhaaldelijk opgemerkt, cfat
Let iadolentc gasMikstof veel actiever
wordt, wanneer het wordt blootgesteld
aan electrischc ontladingen bij hooge.i
druk. In dit ga- vindt men *lan een gou:i-
gcel lichtverschijnsel, dat ongsveer tot
•ninuiit na do ontlading duuru. Dit schijnr.
voroorzaakt te worden door sporen zuur
stof, waarmee dc /dikstof vcioutreinïgd
;s. B.-j zeer zuivere stikstof in een glazen
zat werd het verschijnsel niet opgemerkt,
zoodat het wel door oe aanwezigheid van
zuurstof veroorzaakt moet worden. Een ge
Toelige reactie dus op zuurstof.
Het aartoonen van vruchtenwijn in druivenwijn
Volgens medodecling van P. Medingon on Fr
Michel („Ohem. Zeil"', door „Pharm. Weelcbl.'
vindt in den laatst en tijd do vervalsching van
d ruiven wijn met vruchtenwijn op groote schaal
plaat'. Opsporing van dit bedrog is niet gemak-
kol ijk. Zij kunnen echter na een ervaring van
rijf jaren do volgende reaolie aanbevelen, die
hun meestal goede resultaten gaf:
Voegt men bij 15 kub. c.M. beldoreu, zoo noo-
dïg gefiltleerden, wyu in een reageerbuis eenige
kub. c.M. verzadigde natriumnitriel-oploasing
(of een stukje vast nitrict) en schudt om, dan
kleuren zich zuivere druivenwijnen lichtgeel tot
ILchtgeolbruin, terwijl vruchtenwijnen donker
bruin tot bruinzwart worden. De eerstgenoemde
blijven helder en de laatste worden troebel.
Mengsels \an bride worden eerst langzamer
hand troebel, onder afscheiding van- een bruin
zwart neerslag. Dit is onoplosbaar in water, al
cohol", aether of eenig der bekende oplosmidde
len, In kaliloog lost het echter op met bor
deauxrood© kleur en slaat bij zuuxtoevoeging
weer neer
Mengt men den wijn na toevoeging van lie>t
nitriet met loog, dan kleurt druivenwijn zich
geel tot liobtoranjerood, terwijl vruchtenwijn en
mengsels van beide wijnen daarbij zuiver rood
worden. Na eenigon tijd scheidt zich uit do al
kalische vloeistof eeu rood neerslag af, waar
bij de bovenstaande vloeistof bij draivenwiju
geel tot licht-oranje, bij vruchtenwijn donker
rood is.
lten vooruitgang der draadlooz© telegrafie.
Volgens een bericht uit New-York heeft
de bekende deskundige op het gebied van
draacdooze telegrafie, dr. ï^ee de Forrest,
verklaard, dat het in don zomer van 1919
mogelijk zou zijn door bemiddeling van de
radib-telegTafie over een afstand van
20 000 K. M. to kunnen spreken. Tot nog
toe was de grootste afstand 9000 K. M.
Zelfs muziekuitvoeringen zijn op cleze wijze'
duidelijk te hooren «m zoo zal het moge
lijk zijn, dat een concert te Parijs of Lon
den, in Nieuw-Zeeland „bijgewoond" zal
kunnen worden.
Het ingeslikte rijwiel. 1
Gevallen van inslikken van allerlei voor
werpen komen in de ziekenhuizen uiterst
menigvuldig voor, vooral onder kinderen,
en het is ongelooflijk wat dezen naar binnen
kunnen werken. In een artikel over cle
..nieuwere toepassingen van den eleefcri-
sdhen stroom" in het maandblad „De Nas
tuur" haait dr. A. J. "C. Snijders het- vol
gende aan, clat Gibson in zijn werk „Eleo*
tricity of to-day" meedeelt:
In een dor ziekenhuizen van Londen kreeg
men een klein meisje, ongeveer vier jaren
oud, ter behandeling, dat niets meer of
minder dan 'n geheöl rijwiel had ingeslikt—
natuurlijk slechts een stuk speelgoed, maar
d'an toch, zoouls uit oen bijgevoegde Rönt-
gen-fotografisöhè afbeelding blijkt, van zeer
behoorlijken omvang. Het rijwiel was na
tuurlijk in den slokdarm van het kind
blijven steken en het onderzoek met dc X-
stralcn, waarbij bijv. vorenvermelde foto
werd verkregen wees uit, dat do stuurstang
van het rijwiel in dcji wand van den slok-,
darm vastzat. Het was d»as noodig een in"
snijding in den slokdarm te maken, waar
van echter geen litteolccn achterbleef. Daar
na werd de fiets in tweeën geknipt en
veilig verwijderd. Toen de chirurg, na do
operatie, het meisje schertsend den raad
gaf, voortaan voorzichtiger te zijn en een
lang touw aan het rijwiel tc binden om
hot weer op te trekken antwoordde het»
kind: „Een ander rijwiel héb ik niet. maar
nog wel een automobiel".
De ooricg en de Duiischc jeugd.
Eerst nu blijkt met verschrikkelijke cij
fers, hoe de jeugd in Duitschland onder het
gebrek aan levensmiddel:n hcMt geladsn..
Vocral het laatst? oorlogsjaar heeft noodlot
tig op de zuigelingen-sterfte geweckt. Te
Hamburg was in de periode van 19081914
deze sterfte sterk achteruitgegaan van 18.4
tot 13 pCt." In 1915 en 1916 daalde zij
tot ieders verrassing tot S.8 en 6.3 pCt;
waarschijnlijk moet dit toegeschreven wor
den aan het feit, clat de meeste moeders*
toen haar kinderen zelf g'mgau voeden. In
1917 steeg de curve echter weer tot 10.2
door cle ondervoeding der moeders. Veel
'grocter was de invloed echter bij de ouder*
kinderen. In de „Berliner M?diainischen Go-
sellschaft deelde dr. Hamel mede, dat in
1917 clg sterfte bij kinderen tusschen 1 cn o
jaar 50 meer was dan in 1913. In Hamourg
was cle sterfte bij kindereu van 1—15 jaari
tot 1917 5 h 6 lp er 1000, in 1918 steeg zij
tot 10 per 1000. In Keulen was de sterfte'
van Irinderen tusschen 2 eu 5 jaar in 19f4
totaal 313, in 1915 496, in 1916 569 en-
in 1917 606, dus ongeveer het dubbele vatt
het eerste oorlogsjaar.
