No. 1814*.
LEIDSCH DAGBLAD Dinsdag 22 April.
Tweede Blaa Anno 1919.
Het 8. D. A. P.-congres te Arnhem.
x
Gedurende de PaascMagen en heden is te
Arnhem het dne-eu-twim.gste congres der
Soc -Dem. Arbeiderspartij gehouden, waar
behal'6 verschillende verslag-o en voorstel
len ook de bekende cennetdsmotie betrel-
fen'oe de houding in geval van revolutio-
na'ro situaties aaa te nemen, aan de orde
Jtwam.
dj et jaarverslag bermoert er aan, dat m
191 y de tf. D. A. P. haar 25-jarig bestaan
viert. Het aantal afdeeluigen nadroeg 44t>
op 31 December 19i7 en ü9o op 31 Decern-;
ter 1918. Het aantal a*deeUg3led3n bedroeg
27.093 einde December 19i7 en 37.tte8
einde December 1918; hkrby kom.u nog
92 verspreide leden, zoodat op 31 Docemoer
1938 de partij in totaal 3A720 ioien telde,
liet "aantal vrouwelijke leden bedroeg voor
zoover daarvan opgave werd gedaan 6900
op 31 December 1918, verdeeld over 563
afdeelingeo.
In 1917 bedankten 2183 leden en werden
Ingeschreven 3939 nieuwe leden; van 1918
zijn deze cyfers respectievelijk 3525
15.836.
Ven olgens g^eit liet verslag een uitvoe
rig overzicht van de Verrichtingen der'8. D.
A. P. op politiek en economisch gebied.
'Elpens het Verslag van den Hond van
Soc.-Dem. Vrouwenclubs telt de Bond tiians
61 clubs eu 4 propagandaeommissies met
totaal plm. 2826 leden en 62 adspirant-
leden.
De afdeeling Arnhem der S. D. A. P. had
tegen Zaterdagavond een openbare vergade
ring in de nieuwe concertzaal van „Musis
Sacrum belegd, ter inleiding van hetPaasch-
congres. Als spreker trad op de heel Duys,
lid der Tweede Kamer, met het onderwerp:
Tot aanval en verweer.
Do voorzitter der afdeeling opende 'le
drukbezochte vergadering met een kort
woerd, waarin hij allen opwekte tot deelne
ming aan den strijd tegen de aanvallen der
'mii-revolutionairen, katholieken en vrijzin
nigen.
Zondagmorgen \ing in „Musis Sacrum"
het Congres aan.
Mr. Troelstra kreeg van ure de zaal een
applaus, zoodra hij ten tooneele verscheen.
Het Eerste-Kamerlid, de Amatardamsche
weihouder W. H. Vliegen, de Partrj-voorzifc-
ter. opeëfle het cocgTes-
Oponingsrede.
Hij gal een overzicht van het verloop
van den oorlog en de komst van den wapen-
tiistand met den iiuidigeu toestand, voor
namelijk in West-Europa. Daar is de arbei
dersklasse roeriger dan ooit te voren. In Bel
gië en'Frankrijk heelt dit nog niet die pro
porties aangenomen, maar toon valt er meer
van to bemerken dan vroeger. Ln Engeland
iaat de arbeidersklasse blijken, dat zij haar
rechten wil doen gelden en de bourgeoisie
volgt daar de tact.ek van veistindig toege
ven. Maar de hoofdtaak is thans de Duit-
sehe revolutie en angstig vraagt ipen wat cr
van worden zal. Een woord van herdenking
wijdt spr. aan de gevallen slachtoffers, in
de eerste plaats aan Rosa Luxemburg, Karl
Liebknecht en Kurt Eisner.
Bij dit alles is gebleken, dat de soc.-demo-
fr&tic de eenige partij was, die krachtig
leiding vermocht te geveu.
Pogingen tot herstel van de Internationale
zijn reeds ondernomen, en zullen do volgende
week in Amsterdam worden voortgezet. Allo
krachten zullen daartoe worden aangewend.
Vervolgens beschouwde spr. de verhou
ding tusschen België en Nederland, welke
dreigde verstoord te worden door de an
nex icoistische beweging. De Belgische Ar
beiderspartij heeft zich daartegen vierkant
gekeerd en bleef alleen opkomen voor de
economische aangelegenheden. i>pr. bracht
haar hiervoor dank; ceder applaus wordt
besloten een telegram aan de Belgische par-
tjjgenopten te zendem
Toeu kwam spr. tot de gebeurtenissen in
ons land. By de Kamerverkiezingen van
1918 kregen de soc.-democraten 300.000
stemmen. Daarmede aal rekening gehouden
moefce-n worden. Een poging om door de
Nov ember gebeurtenissen reactie to wekken
ty de Statenverkiezingen is mislukt: al was
er hier en daar weifeling.
Spr. releveerde de intrede van de eerste
vrouwelijke afgevaardigde in het parlement,
zijn voldoening uitend, dat deze een sec.-
dem. is.
Wat de November-gebeurtenisstn betreft,
de burgerlijke partijen zijn er niet in ge
slaagd daaruit munt te slaan voor hun po
sitie; dat wijst reeds op de gaafheid en de
kracht der soc.-dem. beweging.
Nog herinnerde spr. aan het 25-jarig be
slaan der S. D. A. P. op 25 Augustus a.s.
Het zilveren jubileum zal dan gevierd wor
den. Dit gaf spr. aanleiding tot een over
zicht van den groei der soc.-dem. organi
satie.
Cp 1 Mei zal men gelegenheid hebben
tot een manifestatie, om kracht, omvang,
geestdrift en onoverwinlykheid der beweging
duidelyk te toonen. Meer dan ooit staat de
1-Mci-beweging in het toeken van practise he
ëisehen en het toonen van een vasten wil.
Dat moet, in Wj belang der Novembereischen
waarvan do Regeeriag eenige niet wil, ter
wijl bet soc.-dem. program in zijn geheel
moet worden doorgevoerd. Daarnaast on in
eerste plaats moet het worden een vredes-
betooging voor het herstel der internationale
betrekkingen, voor den Volkerenbond en
Voor het proletariaat.
Op voorstel van het Eerste-Kamerlid Van
Kol ging een sympathie-telegram naar de
Independent Labour Party, die ook in con
gres bijeen is, en ook de Fransche soc.-
dem. party krijgt dan een telegram.
Rede van nu. Troelstra.
He international?© omstandigheden
plaatsten do partij voor een gewichtige be
slissing, voor de vraag, wolk standpunt ten
aanzien van cle revolutie moet worden in
genomen en welke consequenties daaruit
moeten worden afgeleid.
Naar de nteening van heb gelicel© partij-
uur en van zoo goed als de geheolo par
tij, zou zeker geen congres gehouden behoe
ven te worden, of wij al dan niet revolu
tionair zijn, over de vraa^ of wij met an
dere, dan parlementaire, wettige middelen
het doel zouden hebben to bereiken, indien
niet in een groot deel van Europa do
sociale revolutie bezig is haar arbeid te ver
richten, waardoor wij tot een beslissing
worden gedwongen, aldus begint hij. Het
is noodig tegenover dat feit stelling te ne
men wij moeten gereed zijn voor de komst
der revolutie hier. Indien wij niet haar
roepon, in elk geval roept zij ons. Zij kan
hier komen en dan moeten wij weten, wat
te doen, in elk concreet geval.
De Navember-gebeurtcnissen zouden
waarschijnlijk anders zijn geloop-en, indien
toon do partij haar standpunt al had be
waard. Er was toen een revolutionaire
situatie in ons land. In hoeverre de arbei
dersklasse dat heeft beseft, zal hij niet be
sproken, z. i. zou die vraag ontkennend
moeten worden beantwoord, men was on
voorbereid.
Uit den aard der zaak is do revolutio
naire beweging in ons land eenzijdig ge
weest. Het wezen vaai een werkelijke pro
letarische revolutie, vervanging van het
politieke systeem, werd niet serieus bespro
ken. Dat lag aan do drijfveoren der leiders,
die don breed)en blik misten om oen nieuw
régime to geven. Men heeft, hier de treu
rigste demagogie gezien. Een. streven om
de arbeiders te verdeelen, daardoo-r worden
de dingen niet zakelijk, objectief en rustig
genoog gezien, om daar iots van terecht te
kunnen brengen, niet alleen voor heb pro
letariaat, maar voor heb geheelo Neder-
landsche vollr.
Wil men de fouten aan het Nederlandsen©
communisme en bolsjewismo met succes
aanwijzen, dan moc?t daaraan worden ver
bonden bet positieve van een oïgen stand
punt. In November was dit nog niet uit
gewerkt. In het partijbestuur en in het N.
Y. Y. was men bezig het in te nomen stand
punt te behandelen, einde November zou
een congres gehouden worden, doch daar
voor kwam do revolution aire situatie.
Niet alleen in de Rotterdamscho arbei
ders, maar vooral in de Rotterdamscho
bourgeoisie daar on in Den Haag en elders
was, vooral na de Harskamp-gebeurtenissen
de verwachting van een revolutionair op
treden der arbeiders. Het is die situatie
gowcest, door spr. in „Do Socialistische
Gids" geschetst, welke do vraag deed stel
len: Wat te doen? Er waren er, die do
neiging hadden do revolutionaire propa
ganda in Nederland to beginnen. Men go-
lieve dat woord goed to onthouden, want
dat is het wezenlijke, door spr. beoogd.
Anderen wilden van het oogenblik gebruik
maken om een vérstrekkend program var.
sociale hervormingen door to voeren.
Spr. heeft te Rotterdam en in het parle
ment van zijn hart geen moordkuil ge
maakt. Hij stelt er prijs op, nu hij voor het
eerst voor hot cougre-s en heb publiek op
treedt, te zeggen, dat hij zijn ziel en zijn
willen zoo zuiver mogelijk heeft uitgespro
ken, als nog nooit van zijn leven.
Hot zou roekeloos zijn geweest op dién
ingeslagen wog voort te gaan. Spr. heeft
heb niet gedaan, dat- niet kunnende verant
woorden tegenover de partij on tegenover
het Nedorlandsche volk in zijn geheel.
Tegenover do partij niet, omdat op het
zelfde moment dat men zich op een revolu
tionaire aotie had voor to bereiden, de
partij zou zijn verscheurd. Er behoeft «daar
voor slechts naar Duitsehland to worden
gewezen.
Wil men in staat zijn van de revolutie to
maken wat kan, dan is eerste voorwaar da
een eensgezinde partij, onder een eensge
zin do leiding.
Do motie geeft een leiddraad.
Plechtig verklaarde spr. zicli in staat to
achten en bereid to zijn, op den bodem van
dozo revolutie gemeenschap pel ijk in overleg
met de partijleiding en do vakbeweging in
elk speciaal geval te beslissen.
Het boetekleed trekt spr. nu uit en zijn
werkpak doet hij aan. Dat zegt hij naar
aanleiding van opmerkingen over zijn be
leid in do Novemberdagen gemaakt.
Maanden heeft spr. gezwegen en zich veel
op zijn rug laten pakken, zonder te doen
uitmaken wie-n ook een deel daarvan toe
komt. Maar wil het congres zich tegen hom
richten, dan vraagt hij een commissie van
onderzoek. Eerlijk zal liij voor zoo'n com
missie biechten, maar dan moet de geheele
zaak onderzocht worden.
Do bourgeoisie heeft, een bende keffers en
buldoggen „bloedhonden", wcrrdt er ge
zegd op ons losgelaten. Haar zou men
geen grootor dienst kunnen bewijzen, dan
met aan deze zaak den congresfcijd te beste
den, in plaats van aandlacht aan de toe
komst te wijden.
Hierna komt mr. Troelstra tot cie strek
king van do „eonheidsmotie".
Er is iets, dat ons allen vereent, dat is
dat wij blijven staan op den bodem d"or ar-
bcidorsklasse. Daarom kan de motie door
allen worden geaccepteerd, als een gemeen-
schappëïijkon gedragslijn.
Het is niet genoeg revolutie re maken,
liet groote en noodzakelijke ;s ze te doen
slagen. Het initiatief komt in den regel niet
van een partyleiding en- heb initiatief kan
door een partijleiding, vooral m Nederland,
moeilijk worden genomen. Jet initiatief
komt van onderen op. De taak der .partij
leiding is de teekenen dos tyds te zien en
wat) er leeft in de arbeidersklasse en in liet
geheele volk en haar steun te geven tuis
do zaak uitbreekt, of als zij zich er tegen
meent te moeten stellen, net regen te gaan.
Dit laatste risico is bijna even zwaar als het
or.tkeieneh van een revolutie.
Als de revolutie er eenmaal is, dan komt
"voc.namelyk het werk van de geschoolde
krachten en moet zoo spoedig mogelyk wor
den bot stand gebracht, hetgeen de arbeiders
eischen. Maar ook moet gezorgd worden, cat
het maatschappelijk leven voortgang hebbe.
Laat men geen verdeeldheid brengen tus
schen de mannen, die de revolutie brengen;
en h(n, die noodig zijn voor dë consolidatie
daarvan.
Ook tfo Fransche soö. party Leeft oen een
heids motie als deze Je behandelen dflfefe
zijn de tegenstellingen vrij wat scherper dan
in de S' D. A. P. Ja, de S. '0. A. P. Heeft
een Januskop; zy is geboren -lit Jen sbryd
tegen anarchisme eenerzyds en ;<ap fcalisme
anderzijds. Eerste voorwaarde voor de ver
overing van de politieke macht was, dat
wist men, verhooging van de levensvoorwaar
den. Men heeft nooit de revolutie tegenover
de hervormingen gesteld. En de strijd >m de
hervormingen zelf heeft men niet alleen ge
voeld om de hervormingen, maar als onder
deel van den strijd om de verovering van de
politieke macht Maar ian ontmoet men de
burgerlijke partijen. Inderdaad, wy hinken
op twee gedachten, gebruik maken van hrt
parlementarisme en revolutionnaire hervor
mingen. Van burgerlijke zyde wil men ons
geheel voor het parlementarisme vinnen en
de communisten redeneeron pr ecies anders
om. Maar wij zulien nooit de een noch de
anderen kunnen bevredigen. Men trekke Z'ch
Maarvan dus niets aan.
De beteekenis der motie :igt voor spr. in
haar opvatting van de Europeeschc revoh-
t'e. Etn eindoordeel over net bo'sj rwJme
wensckt hy voorloopig op te schort;n Maar
in geen geval kunnen haar systeem en haar
methode voor West-Europa gelden. Ktus-
scfien ligt het niet op den weg van de. soc.-
dem om alleen jle schaduwzijde tö zien
van de Europc-esche revoluties. Wij Lanen
juichen om het feit, dat er een hiage, naar
ook groctsche worstel'ng n Europa is urn
de macht van het proletariaat aan le sociaal-
democratie te brengen. Daarom juicht si>r.
de eerste alinea's toe.
Ten aanzien van de ineenstorting va»n het
kapitalistische stelsel heeft de partij reeds
stel'ing ganomen in haar verkiezingspro graai
van 1918.
Wat betreft uitbreiding Ier revolutie ov. r
West-Europa, het imperialisme 'n den vorm
det Entente is druk bezig om le kans
,'aanan te vergróöten, floor het vrèdesge-
knoei de verkrachting van het Volkêren-
oond-ïdee, en misyorming van le ontwtpe-
ningsgechchte. Wat te Parijs :s samengef i t
is een hoon voor den vrede, oen Hoon voer
den Volkerenbond en een hoon '-oor de leuze
der algemeen© ontwapening. Ook op do in
ternationale conferente.wil spr. zeggen, dat
bet ongeoorloofd is den schijn op zieii te
laden, alsof nven dat- wil sact'oneeren.
Hetgeen to Parijs wordt gedaan zal een
sterke vooriingsbodem zijn voor de revolutie,
iets anders kan spr niet gclooven. Ook in do
Er ten te! and en zaT de revolutie worden ont
ketend, die men nu nog meent te kunnen te
genhouden.
Behalve een ocoriomisehe aetio is noodig so
cialisatie van zcei veie bedrijfstakken, aldus bo-
toogdo spr. verder. Kan raon daarvoor mo-lo-
krijgen den linkervleugel der burgerlijke par
tijen, deun wil men met haar eon rogeering bob
ben. Maar de soc.-dem. zouden de leiding moe
ten hebben. Do burgerlijke partijen bobben dit
gladweg afgewezen. Dat was in 1918. Thans,
nu de revolutie vordor komt, zal man zijn pro
gram omvangrijker kunnen stollen: Wibaut
heeft de mogelijkheid daarvan aangetoond. Uit
breiding van het staatssocialisme deugt daarbij
absoluut niet.
Do praclijk van hot parlementaire stelsel vol-
doot niet meor aan do bohoeften. Over de kwes
tie: parlement of arbeidersraden, verschijnt
binnenkort als brochure de redo, door spr in
Luzern gehouden. Noodig is een economisch
parlement, dat 'do verschillende groepen van
hot volk vertegenwoordigt, de arbeiders- en ook
do inteUectueolo groepen. Het economische le
ven moet ook politiek worden georganiseerd.
Do gesocialiseerd© bedrijven moeten staan on
eer controlo van hot economisch parlement: den
Arbeidersraad. Daarbij valt er niet aan te den
ken or alleen do arbeiders in te vertegenwoor
digen, allo kringon van bet bedrijfsleven moeien
cr in zijn. Voor dc polHiok blijft het gewone
parlement.
Verder zei spr., dat de Eorstc Kamer weg
moet; in de plaats daarvan komt het volksreïe-
rendum.
Het vrouwenkiesrecht moet ingevoerd wor
den; echter zal dit ons voor de socialiseering
der maatschappij voorloopig verder van huis
brongen. Met het evenredig kiesrecht zal een
macht van Roomsche vrouwonstommcin ons ook
boven den Moerdijk dwars zitten. Maar dat
moeten wo doormaken. Verloochenen wil spr.
hot niet, omdat hij geen afstand wil doen van
do democratie.
Zegt men tot spr. rekening to moeten houden
mot do demooratie, dan antwoordt spr. het
reclit to hebben rekening te. houden met dc his
torische noodzakelijkheid, voortvloeiende uit do
dingon, orn ons heen gebeurend. Gebruikt men
in plaats daarvan de democratie, om do kiezers
meer en meer to mobiliseeren togen het volks
deel, dat op internationalen bodem slaat, dan
komt er een conflict tusschen de democratie in
Nederland en daarbuiten. Als geheel Europa
rovolutionnair wordt, kan Nederland daar niet
buiten blijven. Men spreekt herhaaldelijk van
spr.'s „vergissing", al heeft men zoor goed ge
weten, dat het niot was gericht op oen revolu
tie gelijk die do menschen nog wordt voorge-
schilderd. Maar do regeering i'iet hot Rotter
damscho congres kalm plaats hebben, terwijl
men had kunnen verwachten, dat zij het zou
verbioden. Do regeering heeft er een eerste-klas-
se-propagandamiddcl van gemaakt. Bij de Sta
tenverkiezingen hebben de lieeren daarvan de
cersto politioko winst geoogst, maar hot is tocli
onmogelijk gebleken do S. D. A. P. noomens-
waardigo schade toe to brengen. Den zelf don
troef denkt men uit lo spelen bij Raadsverkie
zingen; dat kan alleen door oen kunstmatige
'onrust te onderhouden. Aldus komt men tot een
onjuiste demooratie. Wij moeten daarom, be
toogt spr., ons er op voorbereid houden de po
litioko maoht ook met andere dan wettige mid
delen to veroveren.
In casuïstiek zal spr. niet vervallen. Vol
gens hot iuterviow met minister Heemskerk, in
do „Ncw-York Times",, sohijnt dozo to vrcezen
interventie van gewapende roodo troepen en
Jiij vraagt de Entente daartegen steun. Een
dergelijke situatie zal op onze verhoudingen
een kolossale uitwei'king hebben. Zal men het
Nederlaudsche leger daartegen moeten mobi
liseeren? Op steun van Ententetroepen zal mon
niet hebben te hopen. Spr. zal'niet zeggen wat
de soc.-dem. in zulk oen geval zal doen; alleen
wil hij er op wijzen, dat uien dan een revolution-
jjair_iE©yal heefi,
In Zwitserland stelt men zich een revolu
tionnaire situatie vaar, waarbij Rome, Parijs
en Londen in handen der revolutie zijn. Ook is
een revolutionnaire situatie hier to lande mo
gelijk, wanneer bij „toenemende geweldtaktiek dor
regeoriug de zelfboheersching" om niet daartegen
in te - gaan vermindert De ontevredenheid kan
een politieke beweging wordn. Ook uit bewegingen
als de werkstaking voor bepaald© bedrijven
kunnen conflicten ontstaan, welke bij de ver
dere ontwikkeling groeien tot een strijd om do
politieke macht.
Wanneer gt dus van revolutionnaire situaties
gesproken wordt, is dat geen fantasie, maar
mogelijkheid.
De motie geeft aan wat in oen dergelijk geval
to doen. Met de Communiilen zal men het revo
lutionnaire werk niet kunnen verrichten; zij
zijn aldus spr. onze gezworen
v ij a n d e n. Het is uitgesloten, dat men mot
hou eiü gemeenschappelijke actie zou kunnen
doon. Zij zouden met ons in een rogeering tre
den, om ons straks met schade en schande er
uit te jagen.
Nog eens kwam spr. terug op de revolution
naire massa-actie, welke niet méér kan geven
dan het élan, en krachtige leiding behoeft, an-
doiy zelfmoord t zij zich. Spr. zegt dit nu met
het oog op dè arbeiders- en soldatenraden..
Wat deze laatston betreft, heeft men in het oog
lo houden, dat in Duitschlajid do rovolutie ge
maakt is door soldaten, na' vier oorlogsjaren en
na een nederlaag. Zij constitueei den zich als
een lichaam, dat met geweld de revolutie wilde
doen tnomfesren. In Nedorland staat do zaak
anders. In Duitsehland hebben zij de regeering
den weg van het militarisme opgedreven. Hier
meet or voor gezorgd worden, dat de revolutie
niot komt in handen van gewapende soldaion-
benden.
De Arbeidersraad kan evenmin worden
aanvsard, omdat de nieuwe maatschappój
niet op eui bemerkt kias3e3tandpuat kan
worden opgebouwd. Maat' sur. w.L niet vaag
ontkcr.j^ad beantwoorden ue vraag of het
bij een revolutie niet dien kaafc zou opgaan
ia ons land. De vakorganisatie is iets anders;
in den Arbeidersraad wilde men de verschil
len tusrciien de arbeiders uitsluiten.
Alles, zal gedaan moeten worden om zon
der Arbeiders- en Soldatenraden tot het doel
te komen. Men moet ook niet vergoten, dat in
die andere landen alles van onderen af moert
warden opgebouwd. De stryd tusschen Ar-
bexersraad en regeering is een strijd dio do
geheel© Duitsche revolutie op los©© schroe
ven heelt gezet.
Alle arbeiders moet men onderrichten over
de revolutiedenkbrelden Ier 8. D. A. P. De
revolutie is niet het middel hen te verdeelenr
maar om hen te vereenigen. Ook onder de
Curistelyke arbeiders begint lirt te leven -en
daarheen zal men zijn actie kebbeai te rich
ten. Bovendien heeft men t© do©n roet den.
kleinen boer; hangt deze aan zyn eigendom,
dan ziel spr. niet in, dab men niet tot socia
lisatie van het landbouwbedrijf zou kannen
komen, zonder.hem zijn eigendom te ont
nemen.
Sa* het blijken, dat de S. D. A. P. in
slaat - is haar historische roeping te ver
vullen? Is zij ondergegaan in parlementair
gedoo, of is zij revolutionair gebleven? Zal
getuigd kunnen worden, dat zrj het histo
rische moment gegrepen heeft? Of dat zy ge
demoraliseerd was?
Van sper. zal men niet verwachten een
disorsditeeren van het werk van allen dag'.
Maar wy leven in een tyd, waarin men tob
het grootste bare id moet zijn.
Moge dit congres den grondslag leggen
voor een nieuwen tijd voor de S. D. A. P..
die op het oude voortbouwt en dit dienst
baar maakt voor een succesvollen stryd.
Drie uren duurde deze met langdurig ap
plaus 'beloonde rede.
De party-vcorzifcter W. H. Vliegen,
hield de tweede inleiding over de eenheids-
motie
H'j ging de verschillende zinsneden van
de motie na, kortelijk aangevende, in welken,
zin hij het er mede eens is. In West-Europa
acht hy een revolutie niet noodig. Wat men
in Nederland wil, is niet een nieuw politiek
stelsel, maar een nieuw economisch stelsel.
Troelstra heeft daarover geheel nieuwe go-
dtchter> uitgesproken. Op het gebied der
•socialisatie moet gestudeerd worden, opdat
men met klare dingen kan komen. Maar juist
dit is werk van zuiver reformistischen aard.
Met revolutie* bereikt men daar niets. In een'
democratie bestaat de mogelijkheid tot deze
hervormingen. Ook spr. wijst het bolsje
wisme af, en aanvaardt de consequentie, dat
het vrouwenkiesrecht de soc,-dem. misschien
fcïjdelyi-' in haar machtspositie schaden zal.
Bij deze motie heeft men niet Diet zijn
beginselen behoeven te scharrelen en spr.
nit zrjn groot© vreugde over heb resultaat
met de eenheidsmotie verkregen.
Krachtig applaus kreeg ook deze spreker
voer zyn rede, die een uur had geduurd.
AJsnu was er gelegenheid tot debat, waar
aan door velen werd deelgenomen, waarna
de replieken volgden.
Do ceidieidsinotie
luidt als volgt:
1. Het Üongres begroet met 'jeostdrift den
val der autocratische regeeringen in Oost
en Midden-Europa en de opkomst der ar
beidersklasse in de leiding der volk ren.,
2. Was de wereldoorlog Je ineenstorting
van heb imperialistische stelsel der bour
geoisie, van de revoluties in Europa kan
weiden verwacht, dat zij den grondslag leg
gen van het socialistisch rtelsel der werken
de klassen. Bij hun welslagen /s bet levens
belang van allen betrokken, die van eigen
arbeid met hoofd of hand moetan leven.
3. De partij dient rekening te nouden met
do mogelykheid, dat de revolutionaire be
weging, die nog vele jaren kan duren, zich
naar West-Europa zal uitbreiden. Hierop
zullen de inhoud van het vredesverdrag, het
karakter van den Volkerenbond, de kwestie
der ontwapening, de mate van verwezenlij
king der overal gestelde arbeiderseischen
en de verder© ontwikkeling der revoluties
in Rusland en Duitsehland van grooten in
vloed zijn. Reeds thans stellen de Engelseh©
arbeiders eischen van socialisatie van be-
dryven en zeggenschap in de fabrieken, die
yer boven de .gewone yakeischen .uitgaan.
Overal in de arbeidersklasse oreekfc rich diaf
overtuiging baan, dat een nieuwe tyd is aan*
gebroken, die aan de oude knechtschap een
einde maken zal.
4. In dezen stand van zaken >penen zich
ook voor de arbeidersklasse van Nederland
nieuwe mogelijkheden, niet slechts tot, ver*
oveiing van belangrijke sociale nervormin-
gen en verderen uitbouw Ier democratie
maar ook tot ingrypende wijziging van het
maatschappelijk stelsel, 'n social'striche rich
ting. Het i3 de historische taak Ier S. D.
A. P in dezen de leiding te npmeo.
5. Als normale strijdmiddelen handhaaft
het ^congres de wettige methode ter demo
cratie: organisatie, parlementaire actie en:
propaganda. Het protesteert tegen den eco-
nomischen en geeste'ijken iwang, vooral van
katholieke zijde op de arbeidersklasse uitge
oefend, om haar in het gebruik dezer oud*
delen te belemmeren. Dok ie po'itiek Ven
reactie, tegen onze beweging, van regeer1 nrra^
?yde gevoerd, is weinig geechikt oen griri-
deirke ontwikkeling te bevorderen. Het con
gres stelt haar voor de Gevolgen verant
woordelijk.
6. Voor het goval, dat revolutionaire
situaties do partij voor de vraag mochten
plaatsen met andere dan wettige middelen
de politieke macht te veroveren, zal zij
vóór alles hebben te overwegen, r f zij
hiervoor voldoenden steun vindt in de ar
beidersklasse en daar buiten. Verder zal
het volk in zijn geheel zoo spoedig mogelijk
gelegenheid moeten hebben den nieuw te
schoppen toestand vast te stellen. De partij
verwerpt dictatuur en schrikbewind en'
handhaaf o het democratisch beginsel, dbit zij
ook c<p het socialo loven wil toepassen. Niet
slechts volgt dit uit het wezen der sociaal-
democratie maar het zal ook alleen op dio
wijze mogelijk zijn, het economisch leven,
waarvoor elke partij, die do macht in han
den heeft de verantwoordelijkheid draagt,
in stand to houden en in socialistische rich
ting te ontwikkelen.
7. Het congres draagt heb partijbestuur
op, to bevorderen, dat het aanstaand In
ternationaal Socialistisch Congres zich uitv-
spreke omtrent de wijzo van socialisatie en
omtrent do vormen van organisatie, waar
door den oconomisahen groepen in het volk
hun vertegenwoordiging gegeven en de
noodige zelfstandigheid bij hot voeren der
gesocialiseerde bedrijven gewaarborgd wordt
8. Ton slotte wijst hot congres er op, dat
do overgang naar het nieuwe stelsel met to
mind)3r schokken zal gepaard gaan, naar
mate in alle kringon de historische noodza
kelijkheid daarvan klaarder wordt beseft
en de eenheid in do arbeidersklasse groo-
ter is.
Dee© motie werd door hert; Congres, na
verwerping der amendementen, aangeno*
mon.
Verworpen- werd 'n voorstel-Arnhem. onf
een commissie van onderzoek to benoemen
voor de Rotterdameche Novembergebeurte-
niseen.
Ingesteld zal worden een commissie,
om rapport uit to breDgen over het sociali-
sati evraags talc.
Da Roorcisch-Kath. Vakbeweging
in Nederland.
Naar ,Do Tyd" meldt, z,ija te Utrecht by
eengt'Uomen de gevolmachtigden van da viea
grotpen van Koomsch-Katiiolieke Vak bon.
den in Nederland, -.vaarin de werkgevers ea
werknemers vereenigd zijn.
2ij hebben bet volgende manifest opge
steld
I. De R.-K. Vakbeweging stelt zich og
het standpunt van de solidariteit van werk-,
gevers en werknemers in het bedrijfsleven*
II. Ten einde het denkbeeld van die soli
dariteit te verwezenlijken, beeft de K.-K.:
Vaksevveging een Roomsch Kathol'eken C:n.
tralen Raad van Bedrijven gevormd.
III De taak van den R.-K. Centralen Raa<I
van Bedrijven is in het geheele Nederland-
sche bedrijfsleven den stoot te geven tot col
lectieve'arbeidsovereenkomsten en andere be
drijfsregelingen, waardoor de rechtspositie
en do economische positie der werknemers
zo> krachtig mogelijk worden en het be
drijfsleven zoo hecht mogelijk wordt ge
grondvest.
IV De R.-K. Centrale Raad van Bedrijven
v.-iidt als volgt ingericht:
Het bestuur bestaat uit twaalf personen.
Iweo worden aangewezen door den Ned.
E.-K. Middenstandsbond, twee door de Alg.
R.-K. Werkgevers-vereeniging, twee door den
Ned. Boerenbond ,en zes door het Bureau v oor
de R.-K. Vakorganisatie.
Verder bestaat de R.-K. Centrale Raad
vet een aantal R,-K. Bedrijfsraden.
In elk bedrijf wordt een E.-K. Bedrijfsraad
gevormd.
Elke Bedrijlsraad bestaat uit acht afge
vaardigden, van wie vier worden gekoztn
door den R.-K. Vakbond van werknemers en
vier door de gezamenlijke R.-K. 'Werknemevs-
vakfconden in het bepaalde bedrijf.
V. Tot de taak van eiken R.-K. Bedvijfs-
raad behoort hot ontwerpen van een collec
tieve arbeidersovereenkomst voor het bedrijf
waarin de Bedrijfsraad wordt gevestigd.
Geen ontwerp voor een collectieve ar
beidsovereenkomst wordt met andere orga
nisaties van werkgevers of werknemers be-
sproken, voordat liet behandeld is door den
Bedrijfsraad niet liet bestuur van den Cen
tralen Raad.
VI. In Juni van dit jaar wordt iiet eerste
congres van den R.-K. Centralen Raad van
Bedijjven gehouden. Op dit congres word ra
behandeld de volgende grondslagen voor da
collectieve arbeidsovereenkomst:
1. Geen werknemer kan zonder geldige
reder uit zijn dienstbetrekking worden bat-
slagen; 2. de geldigheid van reden van ren'
ontslag en alle geschillen tusschen werk
gever'en werknemer worden uitsluitend be
handeld door trechtscolleges, in het bedrijf tg»
Vnrmd, in welke rechtscolleges evenveel
werkgevers als werknemers zitting hebben)
8. do werknemer heelt- recht op arbeid iö
