LEIDSCH DAGBLAD. Donderdag 3 April 1919. Öfficieole Kennisgevingen. STADSNIEUWS, BINNENLAND FEUILLETON. IJsIand's Bekoring*. t'UIJS UK11 A.DVEltTENTll® BO Ota. per regefl. Dea Zaterdag» 40 Ota. pc* regol. Kleine advertentie» Woensdag 75 Ota., Zaterdag f Ir- bij een maximwn aantal woorden van 30. Incasso volgens post* recht. Voor eventueels opzending van brieven 10 Ota, porto te betalen. Bewijsnummer 6 Ott. Nummer 18127. Bureau Noordelndsplein. Telefoonnummers voor Directie en Administratie 175, Redactie 1507. PBIJ8 DEZER COURANT. .Voor telden p. 8 mud. I2J0, p. week 10.15 Buiten Leiden, waar agenten ge* vestigd zjjn, per week 0.18 Eranco per post n u u 2X0 Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen. EERSTE BLAD. GELDIGE VISCHKAARTEN. De Directeur van het Distributiebedrijf voor Vleesch en Visc-h brengt tor kennis van belanghebbenden, dat morgen (Vrijdag) gel dig is voor visch Serie A 8001000 en Seri- B 1—200. geiden, 3 April 1919. DISTRIBUTIE REGEERINGSVISCH. Dc Burgemeester van Leiden brengt tor. kennis van de ingezetenen, dat aan den Ge meentelijken Vischwink©!, PieterskerkgracAt, voor ieder ingezetene regoeringevisch fkie'in middel schel visch) verkrijgbaar is k f 0.22l/e per 1/2 K.G. Deze visch meet worden afgehaald on is dagelijks verkrijgbaar van 26 uur n.ra'. J. A. VAN HAMEL Weth. Lo* Burgert. Leiden, 3 April 1919. GEMEENTELIJK WASCHBUREAU. Burgemeester en Wethouders van Leiden; Brengen Ier algemeen0 kennis: dat alsnog gelegenheid zal worden gegeven tot bet doen inschrijven als deelnemer aan de Ge meentelijke TVaschinrichtmg op Vrijdag 4 April 1919 van des voormiddags 9—12 uur on des aamiddags van 25 uur aan het Gemeentelijk .Waschbureau aan de Garenmarkt No. 6. J. A VAN HAMEL. Weth. Lo. Burgem. VAN STBTJEN, Secretaris. INTREKKING MAXIMUMPRIJZEN VOOR RIJWIELBANDEN. De Burgemeester van Leiden maakt bekend, dat do Minister van Landbouw, Nijverheid en Handel, HEEFT GOEDGEVONDEN: met ingang van 1 April 1919 in te trekken de laatstelijk bij zijn beschikking van 23 Jan. 1919, no. 67500, Afdeeling Orisiszaken, Bureau Voil: voedi 11 g, vastges tolde maximumprijzen voor oude en nieuwe rijwielbanden, benevens voor losse, bruikbare staaldraden voor rijwiel banden en oude nog bruikbare ventiels. J. A. VAN HAMEL, Weth. Lo. Burgem. Leiden, 3 April 1919. INTREKKING MAXIMUMPRIJZEN VOOR KOPER, ENZ. De. Burgemeester van Leiden maakt be kend, dat de Minister van Landbouw, Nij verheid en Handel, HEEFT GOEDGEVONDEN: met ingang van 1 April 1919 in te trekken de laatstelijk bg zijn beschikking van 23 Januari 1919, No. 67.500, Afdeeling Crisis- token, Bureau Volksvoeding, vastgestelde maximum-groothandelprijzen voor oud rood koper, oud brons in soorten, oud geel koper (messing) geslagen of licht, oud geei koper (messing) gegoten of zwaar. J. A. VAN HAMEL. Weth. Lo. Burgen*. Leiden, 3 April 1919. STEUNCOMITÉ LEIDEN. De uitbetaling aan gedemobiliscerden zal plaats hebben op ZATERDAG 5 APRIL a.s. in de Stads-Gchoorzaal (ingang Breesiraat) van des voormiddags 9 tot 11 uur. GEEN UITBETALING zal plaats hebben in dien blijkt uit het zakboekje dat niet ALLE WAPENS zijn ingeleyerd; dus zakboekje mede brengen. HET COMITÉ. Gemeenteraad. Hot laatsto punt der Raadsagenda van heden, de verordening betreffende den nachtarbeid in broodbakkerijen, alhier, wordt aangehouden tot een volgende zitting, ovenals het voorstel betreffende de verhoo ging der webhouderss-alarissen en hun pen- sionne-ering. 17de Ned. Natuur- en Geneeskundig Congres. Verschenen is het uitgewerkt r.rograniiniu, van het 17de Natuur- en Geneeskundig Congres, dat alhior op 24, 25 en 26 April zal worden gehouden. Daaruit blgkt, dat men zich voor het lidmaatschap (lid of deelnemer van het Con gres) kan wenden tot den 2den alg. secre taris, dr. M. R. Heynsins van Jen Berg, Pieter-de-Hooch-straat 8, te Amsterdam. Het Congres zal in vier afdeelingo.n ver deeld zjjn, n.l.: "Wis- en Natuurkundige We tenschappen, verdeeld in de onderafdelingen voor Scheikunde, Natuurkunde en Wiskunde; Biologische Wetenschappen; Geneeskundige Wetenschappen; Geologisch Geo graph iaolie Wetenschappen. Donderdag 24 April, s namiddags to twee uren, zal de eerste algemeene vergadering door den alg. voorzitter, prof. dr. \V. Nolen, in de Stadszaal met een rede worden ge opend, waarna mej. prof. dr. H. Wescer- dijk, van Amsterdam, een voordracht zal houden over het onderwerp: Het verdwijnen van gewenschte variëteiten van cultuur planten. Na de pauze zullen- huishoudelijke werk zaamheden plaats hebben, terwijl 's avonds te negen uren de congressisten door het ge meentebestuur op het Stadhuis zullen worden ontvangen. Na afloop daarvan bijeenkomst op ,-de Sociëteit Miner va". De werkzaamheden der afdeelingen, be staande uit voordrachten en demonstraties, zullen plaats hebben in de verschillende labo ratoria en in het Academisch Ziekenhuis. Wij kunnen er alleen van zeggen, dat er in de Congresdagen heel wat op he: gebied der wetenschap zal worden gepresteerd. Voor bijzonderheden moeten wij verwijzen naar het programma zelf. Moeten wjj er nog aan herinneren, dat er alhier zich een regelingscomimissie neefb ge vormd, die liet den Congressisten in de dagen, dat zij in onze goede stad toeven, 7.00 aangenaam' inogelijk trachten te maken? On getwijfeld zal de geheel© burgerij daartoe willen medewerken. Noch Roomsch noch Socialistisch. Op uitnoodiging v*\n do afdeeling Leiden van do Chr.-Sociale Partij trad alhior gis teravond voor een goedbezochte mal in het gebouw „Prediker" op mr. dr. H. R. v. d'. Laar, lid der Tweede Kanier, met boven staand onderworp. Na een kort inleidend woord van den voorzitter, den heer H. F. van Meer, ving spr. aan met de opmerking, dat godsdienst on politiek niet kan. gescheiden worden 011 dat heb Christendom óók in het politieke leven moet worden uitgedragen. Wil echter de. politiek waarlijk zijn Christelijk, dan moet zij ook zijn sociaal. Sor. wees op de vele misstanden en dc jzrooto ellende, die onder het volk hoer- schen. Hoe licht wordt dit alles vergeten, omdat men or zoo weinig gotuige van is. En nu wil do C. S. P. Godsverheerlijking 00 ieders levensterrein, en wil zij omzetten, wat omgezet kan worden. Zij jaagt geen droombeelden na. zooals de socialisten doen. De C. S. P. wenscht steun voor de groote gezinnen bij overheidsbedrijven, bij de spoorwegmaatschappijen, door loon naar kinderaantal bij do particuliere bedrijven, door steun uit overheidskas voorts uitkee- ring bij invaliditeit en ouden dag, steun voor weduwen en weezen, verzekering voor kleine ondernemers en niet-loonarbeiders. Voor personeel in particulieren dienst vraagt de O. S. P. aandeel in de winsten, wat wettelijk kan worden geregeld, daar bijna allo bedrijven N. V. zijn. Met deze en andere nog genoemde maatregelen is niet allo ellende verdwenen, doch veel leed en lijden zal tot het verleden behooren. Het zal veel geld kosten, maar dit sluit de mogelijkheid der toepassing van deze maatregelen niet uit. Maar voel er van zal tot de vrome wen- sohen blijyeh behooren, omdat do groote partijen het niet willen, ook in menig op zicht de socialistische partijen niet. Dit komt, omdat de socialist zich blind staart op den klassenstrijd, niet strijd voor het recht, maar voor het belang, getuige de gebeurtenissen in de Novemberdagen, die door spr. werden gekarakteriseerd als anti democratisch en anti'sociaal, wat spr. op bekende gronden nader motiveerde. Spr. behandelde in de tweede plaats de tweede groote partijde R.-K. Staatspartij. Tot inleiding daarvan wijst hij op de veran dering in de Staatkundige partijEerst do vrijzinnigen de oppermacht, daarna dr. Kuyper, clie thans ter zijdo is gedrongen door monseigneur Nolens. Spr. gaf een uit eenzetting van de macht en de uitnemende organisatie van do R."K., maar ook daarin sohuilt juist het gevaar. De R.jK. partij is dhardoor geworden een partij van verge lijk, waarin samengaan sociaal vooruitstre- venden en conservatief gezindon. En daar gaan nu de anti-revolutionairen en Chr.- Historischen met mee. Het huidige ministerie bewijst, dat deze drie partijen geen ingrijpende hervormin- gon kunnen tot stand brengen. Spr. zet uiteen hoe o. a. minister De Vries minstens f 20 indirecte belasting wil heffen van oen gezin met acht kind'eren, waarin f SOO verdient wordt, terwijl hij een extra-heffing- van f 240 bij een inkomen van f 4000 \an een gezin zonder kinderen on mogelijk acht. Tegen revolutie het Evangelie, zeker, maar ook tegen conservatisme het Evan gelie. En thans zal men weer zien gebeuren, dat men bij de Prov. Staten-verkiezingen alle rechtsche candidaten zal steunen, al zijn zij ook nog zoo conservatief, terwijl alle recht sche Statenleden dón meest verstokten can- didiaat voor do Eerste Kamer zullen stem men. Spr eindigde met een opwekking om bij de a.s. verkiezing op Dinsdag a.s. zijn atom uit te brengen op No. 1 der candida te nl ijst van de C. S. P., dr. E. A. Keu- chenius. Voor gecfcachtenwiseeling gaven zich op de hoeren Tjalsma, Van den Bosch, Dool ón Langenhuizen, die door den spreker uitvoe rig werden beantwoord. Te ongeveer kwart over elven werd do vergadering door den voorzitter met gebed gesloten. De uitslag dor alhier gehouden stem ming voor leden van het kiescollege der Ncd.-Hcrv. Gem. alhier, is dat alle candi- daten van lijst A zijn herkozon of gekozen. Do candidaten van lijst A waren die der gematigd-orthodoxe kiesvereeniging „De -Ned.-Herv. Kerk" en dfer confessioneele ,,Ver. van Kerk ©raadsleden en Gemachtig den". De eandidaten van lijst B waren die der Geref. Kiesvereeniging ..Geloof en Be lijdenis". De aftrodenden wareu dioor alle drie ge noemde veroenigingen candidaat gesteld. jDoor de Vdjz.-Dem. Verceniiging „Voor uitgang'', afdeeling van den V. D. B., is bij referendum, waaraan alle leden hebben kun nen deelnemen, de volgorde der candddatea aldus vastgesteld: lo. K. Sijtsma; 2o. mr. A. van der Eist; 3o. Mr. dr. C. W. van der Pot B.zin., allien aftredend; 4o. J. Zitman; 5o. mevrouw W. vau It al lieVan Embden; 60. P. *T. Pont. Mr. A. J. Fokker (afta\), dite mode op da groslijst voorkwam, heeft voor een candiclt- tuiir bedankt. Door den Provincialen Bond van Zie kengeld- en Uitkceriangtvereenhgiriigen ia Zuid-Holland, gevestigd te 's-Gravenhage (voorzitter en secretaris resp. F. D. Gaastra on J. F. Kuyer) js een vergadvring uitge schreven op 21 April a. s. (Tweeden Paaseh- dag) in de groote zaal van „Zomorzorg". waartoe zijn opgeroepen alle Zuid-Hol'lan 1- sclie vereenigingen, welke zich ten doel stel len of mede ton doel stellen uitkeering van zikengeld' te 'bevorderen. In deze vergadering zullen als sprekers op treden de heeron mr. W. Elink-Schuurnian, adviseur van vele Ned. Ziekenfondsen; F. D. Gaastra en J. F. Kuyer, te 's-Gravenhage. Do Minister van Arbeid is uitgenoodigd deze bijeenkomst bij te wonen. Hét aantal kiezers voor de Prov. .Sta ten in den kieskring Leiden bedraagt 28.640 en voor de gemeente Leiden 12.714. Dc „Ste.-Crt." bevat de gewijzigde sta tuten van de Ver. tot Stichting en Instand houding van een Chr. Kweekschool tot Op leiding van Onderwijzers en Onderwijzeres sen voor Scholen met den Bijbel, alhier. Ook bevat de „Sts.'-Crt" de statuten van de Ólir. Jongelingsver. „IJw Bewaarder zal niet sluimeren", alhier. Heden herdacht de heer G. J. Bujjtea- do rp, ladiingmeester bij de H. IJ. S. M. den dag, waarop hij 25 jaren geleden in dienst dezer Maatschappij kwam. Namens haar werd hij geLukgewenscht en hem de daar voor vastgestelde bijdrage ter hand gesteld. Het personeel drukte den ju-bilaris ook do hand, doch feestelijkheden hadden op ver langen van den heer B., die dezen dag on opgemerkt wilde doen -voorbijgaan, niét plaats. De luit.-ter-zee 2de klasse M. A. A'. Winkler Is met 8 dezer geplaatst bij de Kweekschool voor Zeevaart alhier. Adspirant-xcsorve-officier van gezondheid (semi-arts) A. ten Bruggencafo wordt tijdelijk werkzaam gesteld bij het garnizoen alhier. Hedenmiddag wilden gedemobiliseor den in optocht zich bij den Raad vervoegen om hun eischen duidelijk te maken. De po litie belette dit evenwel door afzetting der naar het stadhuis leidende straten. Tc 's-Gravenhage is gearresteerd de koop man N. L. P. van N., dio in den nacht van 16 op 17 Maart ten huize van mevr. K. op den Zoeterwoudsche-Singel heoft ingebroken en daar voor oen vrij groot bedrag aan gouden en zil- Yoron voorworpen heeft ontvreemd. Een deel van het gestolene "is opgespoord on in beslag genomen. STEUNCOMITÉ LEIDEN. Oorlogstoestand 1914. In do afgeloopen weck meldden zich om steun aan24- pers. Maakt niet 't letaal dor vorige week 5332 Hiervan werden tot 22 Maart onder steund 3468 In de afgeloopen week kwamen mor steun ia aanmerking 26 3494 Thans worden door het Steuncomité ondersteund S23 Verder worden door het Grisis-Co- mitó ondersteund451 Door dc wachtgeldregeling worden oudorslound 853 Handhaving van het wettig gezag. Aan autoriteiten, colleges en ambtenaren, res sorteeren de onder do verschillende departe menten, hoeft de Minister onderstaande cir culaire gericht: 's-G ra ven li age, 27 Maart 1919. Het geval schijnt zich \oor te doen, dat Rijksambtenaren bedektelijk of openlijk kon nol ijk propaganda maken voor ongehoor zaam he id aan hot wettig gezag. De Raad van Ministers heeft besloten hier togen met alle gestrengheid op te treden. Ik noodig u daarom uit, om, wanneer zich een dergelijk geval mocht voordoen dienaan gaande terstond te rapporteeren en den schuldigo voor ontslag' voor te dragen, zoo noodig met onmiddellijke, schorsing. Het verdient aanbeveling, opdat ieder in zijn eigen belang daarmede bij voorbaat kan rekening houden, dat de ambtenaren, ondev u ressorieerende, onverwijld in kennis wor den gesteld met. het standpunt, dat de Re geering in dezen inneemt. Distributie van vatgroenten. Het schijnt, dat sommige gemeentebesturen, gelet op do beslissing van den Minister van Landbouw, Nijverheid en Handel, om de distributie van uien te staken en den handel daarin vrij t© laten, huiverig zijn om nog andere vat- en stapelgroenten, als peen, rapen, zuurkool en snijboonen, te bestellen, omdat zij vree zen, dat ook de distributie van die artikelen binnenkort zal worden gestaakt, ten gevolge waarvan de gemeenten, wanneer zij dan nog groote voorraden zouden hebben, belangrijke financieel© schade zouden Igd'en. Tn verband hiermede maakt do Minister bekend', dat da distributie van bovenbedoelde vatgroenten en van rapen en peen .tot het einde van het seizoen zal worden gehandhaafd. Actie van schoenenwinkeiiers. Bij vel© schoenenwinkeliers heerscht groote ontstemming togea het Kon. Nationaal Steuncomité in Den Haag ,omdat verschillende der door hen aan genomen schoenenbons niet betaald zijn, daar verscheidene postwissels, waaronder van groote bedragen, zijn zoek geraakt. Naar aanleiding daarvan had do Amstcrdamsche Schoenwinko- liersTOTcenigmg tegon gistermiddag een verga dering uitgeschreven, voor alle schoenenwinke iiers in Nederland, ten einde maatregelen te be ramen om dc ingezonden schoenenbons uitbe taald te krijgen. Het Resultaat der besprkeingen was, dat rnen een Amsterdamsch advocaat zal verzoeken, ccn actio in te stellen om to trach ten de bodoeldo postwissels uitbetaald te krij gen. („Hbld.") Vischuitvoer naar Duitschiand. Du uitvoer van visch uit IJmuiden naar DuitscnJand is geheel vrij, zoadat zg niet meer aan de „Algimex" behoeft te worden geconsigneerd. Óf van den handel op Duitschiand voor- loopig veel terecht zal komen, een niet te beantwoorden vraag. Veel verwaentmg heeft men daarvan vooralsnog niet. Hooi en stroo. Dc Minister van Landbouw, Nijverheid en Handel brengt ter kennis, dat het niet in zijn voornemen ligt, de maatrege len, welke genomen zrjn met betrekking tot de distributee van hooi en stroo van den oogst 1918, te bestendigen ten aanzien van deze producten van den oogst 1919. Ver nomen hebbende, 'dat op sommige hooiland- verpachtingen reeds thans .weder zeer Jiooge prijzen worden besteed, acht hij het ge* wenscht niet nadruk te wijzen op het risico, dat de pachters loopen, doordat zij gener lei zekerheid hebben, dat deze hoog© prijzen zullen kunnen worden verhaald op de prij zen van vee en zuivel in den volgenden winter. Communistisch verkiezingsmanifest. Naar uit Don Haag mq „Dé Tribune'' .wondt gemold, zyn daar Zaterdag-duizenden oxeui-.. pl'aren vak hert communistische •verkiezings manifest in beslag genomen, en tevens dui zenden exemplaren van een "Strooibiljet ter aankondiging van oen veng-adèrinig. Tegen acht verspreiders is proces-verbaal opge maakt. Do gewezen Duitsche keizer. Volgens een ra dio-tedograftsch bericht heeft do cor respondent te Washington van -de New- York Times" de volgende onthulling gedaan; - „Het was kolonel Luke Lea, voormalig senator te Washington voor -d'en staat Ten nessee, on aanvoerder ram. het 114de veld artillerie van de 30ste divisie van het Ame- rikaansche leger, dio de 'leiding had van de groep Amerikaansche officieren, welke ver leden winter een poging had gedaan, om den Duitschon kvizer te ontvoeren. Lea was de vorige week uit Frankrijk ge komen, en heeft het relaas, dat indertijd van het geval is gedaan in Amerikaansche, Fransche en Britsche couranten, ten volle bevestigd. Volgens 'het verhaal van Lea, kwamen zij zóó dicht in de nabijheid van den keizer, dat zij zijn stem konden h00ren; maar de nadering van schildwachten verijdelde dc poging, die kort vóór Kerstmis was onder nomen. De Ameri'ka-amsehe officieren had den dien keizer willen hebben -als Kerstge schenk voor het loger van de geallieerden". De koninklijke famili0 lieeft het Voor nemen Dinsdag 8 April a. s. het paleis in het Bosch te betrekken. -H. M. de Koningin ontving gistern 1- ïniddag den kapitein ter zee L. r. W. van der Wal, commandant van Hx. Ms. „De Ze ven Provinciën", welke oorlogsbodem giste- Novelle van WILHELM POEGK. (Nadruk verboden;) 3) Zonder een woord te antwoorden wierp Sigurd zich op zijn paard en draafde weg. Aslaug was naast Gullfaxi neergeknield en streelde zijn kop. „Nu moet je sterven, lieveling, en dat is mijn schuld. Kun je mij vergeven? Aloör heeft gelijk; de elfen belagen ons." Hc«?Fslagen weerklonken. Van uit het Lachsdal kwam een man aangereden. Het was Björn. Toen hij het neergevallen paard en het op haar knieën gehurkte meisje op het lavaveld in het oog kreeg, sprong hij van zijn paard en daalde» do helling af. „Ben jij het, Aslaug?" „Ikr wil je wat. geven, Björn, zei Aslaug *op weemoedigen toon. Ik schenk je Gull faxi jo kent hom immers zoo goed. Weet je nog, Björn, hoe hij ons over hot erf iia'icp, toen je indertijd met den hooioogst op de Ocfdurhoeve was? Ja, dat is lang geleden. Zijn beonen zijn stijf geworden, anders zou het ongeluk niet gebeurd zijn. Voor ha-ai en- vangst is hij nog bruikbaar, anders voor niets meer. J ij moet mij daarom een dienst bewijzen. Je moet hem doodschieten. Si gurd is een geweer gaan halen. Maar Sigurd mag hem niet dood endat noot jij 00on Ik kanhet nipt." Do groote, onbeholpen Björn wist niet Wat- dit alles had to boteckenen. Hij keek Aslaug met zijn heldere, blauwe oogen vra- ion d aan. „Ja, wij zijn gevallen, Gullfaxi en ik. Ik werd bewusteloos en Sigurd heeft mij be- leedigd. Nu weet jo het, Björn." Björn trok verlegen aan zijn blonden baard. Het bloed drong met zulk een kracht nahr zijn hart, als hij nog nooit eer had gevoeld. Hij keek op Aslaug neer. Zij kwam hem zoo onderworpen voor in baar verdriet over het paard. Was dat Asiaug, de trotsoho schoon© Wat glinsterde baar oog zacht, wat was was zij mooi en zoo tee- der! Het warmo bloed in Björa's hart klopte onstuimig. Aslaug had vriendelijk tegen hem gesproken, oven vriendelijk als jaren geleden, toen zij nog kinderen waren on voor de visschorshut zaten te spelen. „Ik wil alles doen, wat je van mij ver langt," zei hij, Langzoam kroop de schemering ogen de borgen op. Tweo blauwachtige schimmen kwamen over hot veld nader. Het was Si gurd met heb geladen geweer en eon tweede gezadeld paard. Hij was zeer verbaasd Björn daar to zien. „Geef Björn heb geweer," zei Aslaug ijs koud. Sigurd vroeg niet naar de reden. Hij reikte Björn het geweer. Aslaug trad ter zijde. Björn hield het"geweer tegen Gullfaxi's kop. Een knal. Een schokkend zich ophef fenHeb dier was dood. Met Björn's hulp wierp Aslaug zich in den zadel van hot andere paard. „Heb dank," zei zo met. een hart el ijken daudruk. Toon reed zij weg zonder nog eens om te kijken. Sigurd volgde zwijgend. Björn kéék hen na. Aan' het firmament zwevon nog altijd de zonderling fantastische wolken. Het zijn maanpaarden, zij hebben vleugels on voe ren naar een eindeloos verschiet. Ditmaal zullen zij Björn niet afwerpen. IV. Al lag er over Gullfacd's uiteind e een zeker poëtisch wa-as, zoo kon men dit van zijn overblijfselen toch niet bepaald bewa ren. Zijn afgetrokken huid lag met zout in gewreven naaste allerlei rommel in een hoek van een schuur. Daar naast, in een paar kuipen, die een soort pekel van bloed, rum, stroop en zoub bevatten, bevond zich zijn in stukken gesneden cadaver. Alleen 't goudgele haar van den staart en van do manen herinnerde nog aan den mooi en naam. Het hing in gladd'e, netto strengen tegon don muur der hut in afwachting, dat Björn's oude vader het tot hengelsnoeren zou verwerken. Onder do mannen, met wio Björn op zee ging visschen, bevond zich een oude baas, dien men den „Eidergans" noemde. Hij waggelde namelijk wat bij het loopen. „Eidergans" was echter volstrekt niet zoo dom als men dat en" niet ton onrechte, an do werkelijke „eiderganzen" beweertwant hij had veel gelezen en kon over allerlei praten Hij had zich levenslang mot de vischvangsfc opgehouden oo het tot niets gebracht, want hij verdronk weer het bcttjo dat hij verdiende. „Wij, IJslanders, zijn sukkels," placht hij te zeggen; „aan ons behoort het. land en ook do zee. Voor talk, klipvisch en. lever traan wordt daar beneden een goede prijs bosteedmaar daar wij dom en arm zijn, moeten wij voor de Denen werken Jens j Nielsen's schip op het fjord. Jens Nielsen's huis in de koopplaats, waarvan zijn die ge- bouwd? Jullie zegb van hout en steen? Ik i zou zeggen van leng en levertraan." De „Eidergans" was, zooals gezegd, niet (Jom. De anderen luisterden naar hetgeen hij zoido, gaven liem gelijk on vonden, dat het nu eenmaal zoo was. Björn zei or nooit iets op, maar liet er des to meer zijn ge dachten over gaan. Sinds don dag, die met den dood van Gullfaxi was geëindigd, dacht hij er vooral grondig over 11a. Do werold om hom heen en in hem had geheel andore tinton aange nomen. Zonder dat hij er zich eigenlijk van bewust was, stond Aslaug's beeltenis nu in heb middelpunt van zijn gedachten on oefen de groot-en invloed op do in hom sluimeren de energie, 't Was of hij helderziende was geworden. Hij zag in zijn geest de scharen der vreemde vieschersvaartuigen, stevig gebouwd en goed uitgerust, van verre ge komen om dei> rijken zegen der IJslaiische Zee in hun kuipen en lasten te bergen. Men had er do Franschen en do Engolsohon, dio den inboorlingen den kabeljauw voor den neus wegvingende Noren kwamen om do haring tot in do fjorden te vervolgen. Dat. was wel verboden, maar de Noorwecgsche ondernemers wisten zich te helpen. Zij ves tigden zich in de koopplaatsen en werden zoo in naam IJslanders. Wat betee- kenden, daarbij vergeleken, dio paar IJs- landsehe schepen? En dan die bo-otyisscherijAls kudden schapen, wier voederbakken to karig wor den gevuld, kwamen do boerenzonen en jong© kerels van de hoeven naar heb strand gerend, waar zich vischbanken in de buurt bevonden. Zij vercenigdon zich zonder over leg, ongeordend was heb bedrijf, de vaar tuigen waren klein, allertreurigst de vang- goreedschappen. Vóórdat hij door Jens Nielsen als sturrman op „De Goede Hoop" was aangesteld en op de haaivangsfe voer, had hij zelf op die wijze den kost moeten verdienen. Neen, het was niet gemakkelijk, in ïoo'd open boot mijlenver de zee op te varen om daar te visschen. Dan lag men overdag ge meerd op do bank en paste op de hengels, terwijl de man aan het roer op zee en wind aoht gaf. Bij goed weer was het draaglijk. Maar op het weer aan de IJslandsche kust was geen staat te maken. Als heksen kwa men do nevels plotseling aanzetten 011 sta ken de zon in haar grijzen zak of er kwamen wolken uit het westen, die het lijf vol r<^ gen en sneeuw hadden en haar verzwolgen als de haai den zeehond. Op hun rug reed de wind. Dan deinden de booten als note- doppen op de golven, het schuim spatte over de mannen heen, hun baarden veran derden in ijskegels, de leeren broeken en wollen buizen in stijve planken. Nam de wind in hevigheid too of waren er teekenen, clio er op wezen, dat hij zich naar liet land zou draaien, dan moesten de in de zeewan ten verstijfde handen naar de riemen grij pen om aan do begeerigo zee te ontkomen. En vreeselijk stond menigmaal do branding op do rotsachtige kusten. De mannen moes ten God dan dankbaar wezen, als zij, dik wijls geheel uitgeput en bij donkeren nacht, do beschermde bocht bereikten. En hoe- velen van de visschers kwamen nimmer te rug? En waarvoor waagde men zijl leven? Voor een karige verdienste, die men nau welijks zoo kon noemen. Want de eigenaars der vaartuigen, der zeilen en liet vang- gorcedschap staken de winst op in elk ge val voer do koopman er goed bij, die do goedkoop verkregen visschen in zijn voor raadschuur liet inzouten en zo voor hoog© prijzen verkocht. (Wordt vervolgd).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1919 | | pagina 1