eerste kmo.
tweede mee.
spreekcel
Ho. aèOSO.
LEODSCH DAGBLAD Woensdag 19 Februari.
Tweede BTad Anno 1919.
VHAGENRUBRIEK.
Vergadering van Dinsdagavond.
Do VOORZITTER deelt mede. dat do een-
italo afdeeüng besloten heelt Woensdag in
de afdeelingen verschillende wetsontwerpen
fe. doen ondercoeken en Donderdag te ei)
oren in openbare vergadering brjeen te ko
men. Tevens wijst hij er op, dat van den
Minister van Binnonlandsche Zaken, mods
r.amens zjjn ambtgenooten, het verzoek is
ingekomen, rich te mogen doen vorgezeden
van hun adviseurs, met wie rij zich zoo
noodig kunnen verstaan.
Dit verzoek wordt toegestaan met dien ver
stande, dat voor drie alvisours plaatsen ach
ter de Ministers tafel zul'en worden ingeruimd.
De vergadering wordt te 8 uur 55 ver
daagd tot Donderdag elf urea
Vergadering van I)inëcltagnarai-d-dag
Verschillende wetsontwerpen-
Achtereenvolgens worden zonder hoofde
lijke stemming aangenomen de volgende
wetsontwerpen
Yorhooging en wijziging van Hoofdstuk
V der Staatsbogrooting voor 1918 (verschil-
\endo' onder we ri-^n)oatci-genng voor het
stichten van con gebouw, ter uitbreiding
van het Gemeente-Ziekenhuis aan den Zuid-
wal te 's-Gna\xnihage; onteigening in de ge
meente 's-IIortogonjbosoli voer den aan'og van
een haven met toefoehooren door die ge
meente; onteigening voor dc uitbreiding van
bet post- en tolograaf-gebouw aan de Tïv-
politusbuiLrt te Delft, en onteigening, no
dig voor en ton behoeve van de uitbreiding
van liet gemeentelijk ielefDongèbouw u
Rotterdam
Loonregeling spoorwegpersoneel-
De heer KLEEREKOPER (S. D. A. P.)
AOirdt een interpellatie over de loonregeling
van het spoorwegpersoneel- Vóór den oorlog
worden bij de spoorwegen bongerloonen to-*-
^ekend. Zij zijn sindsdien niet belangrijk
vorbeterd. Met oen dwangbuis, waarop het
Rijkswapen was geborduurd, ging het per
soneel den oorlogstijd in Toen is men mei
ölc herziening van do loontabel gekomen,
looh deze h.ooft in de verste verte niet vo'-
daan. Voor velen zijn de inkomsten achter
uitgegaan.
Spreker trekt nu een vergelijking van <10
loonen van Pot spoorwegpersoneel met do
dor transportarbeiders, waarbij deze laatste
gunstig afsteken
Hij stelt ten slotte oenige vragen, o.a. wed-
ko overwegingen den Minister er toe g>
arid hebben om het gro-ndiloon te brengea
op f2.75 per dag en'of do Minister bereid
is de duur tabijslagen te handhaven en om
liet personeel vrij te stellen vau de betaling
der afloopendo kortingen voor het pensioen
Zontdö.
Do Minister van Waterstaat, de heer
KöNIG, gaat eerst dc vooibereiding der
loonregeling door do Staatecommissie-Muys-
ben na. Het grondüoon, hierin f2 per diag be
dragende, word door de directie verhoogd
tot f 2.50 en nader door spreker tot f 2 75.
Hit het antwoord, rloor spreker op do
schriftelijke vragen van den heer Beamer ge-
geven, h'Lijikt wed, dat de loonen van het
hagefcbezoldigde personeel bij de spoorwegen
In 't algemeen hooger zijn dan die der
kagst-bezoldigde gemeen te we rkilioden.
Bij dö spoorwegen lis 'bovtendien stee-te
promotie mogelijkHet minimum-van f2.73
oa het maxim-urn van f3.15 voor do groni-
loonen wordt uitbetaald over zeven danei
per week, terwijl in ieder geval tot 1 Juli
1919 en waarschijnlijk ook nog daarna
duurtebijslagen van óón week per maand
muilen worden toegekend
Tot vrijstelling van de betaling der at
keepend© kortingen is preker niet bereij,
Ier wijl evenmin handhaving der duurteb ij
slagen tot 1 Januari 3920 kan vrorden toe
gestaan.
Spreker kan zich verklaren, dat bij liet
personeel teleurstelling is -ontstaan ove-
de door hom vastgestelde regeling, waar
van men zioh hooger verwachtingen had
voorgesteld; maar bij nadere beschouwing
Ml bij vergelijking met de Loonen der
kagetbezokligdc gemeen (■•cfwenk Lieden zaL
men moeten erkennen, dat sprekers - beslis
sing billijk is.
Spreker vertrouwt. dat do loon raad be
vrediging zal brengen.
De heer KLEEREKOPER repliceert. Hij
is door het antwoord van den Minister niet
bovredigd en dient alsnog de volgende mo
tie in:
„Do Kamer, van oordcel, dat het gc-
wcnscht is aan het personeel dor spoor weg -
rriaatschappijen do -afloopc-nde kortingen
voor het pensioen.fonds „terzake van de loon:;
verliooging-1919 voor de aanstaan la vier
jaren kwijt te schelden, noodigt de Regeo
ring uit do daartoe noodige maatrecelea
te troffen cn gaat over tot de orde van den
dag".
Do hoor SMEENK (A.-R.) dringt er bij
den Minister op aan, het grondtoon alsnog
°p drie guldt-n poY dag te brengen, zoomoie
om de duurtebijslagen te handhaven
De hoer H. G. M. HERMANS (R.-K.) ach!
goc.n college meer onbevoegd om over deze
konkwosties te oondeelen dan dc Tweede
Kanier. Hij dringt aan op een spoedige in
stelling van den loonraacL Spreker Ment do
volgende motie in:
„Dc Kamer, den Minister van Waterstaat
dank zeggend lo. voor diens beslissing om het
grondioon voor het - spoorwegpersoneel op f 2 75
tot f 8.15 te brengen en dat een loonraad zal
worden ingesteld tol nadere regeling der loo
nen; 2e. voor diens toezegging in zake den
duurlebijslag. spreekt uil; Je. do billijkheid, dat
liet minimum-loon bij de eerstvolgende herzie
ning tot 3 gulden per dag zal worden verhoogd;
2o dat do beslaande ponsioensïtertingen te zeer
drukken op het Iood; 3o. dat de toegezegde loon
raad onverwijld behoort to worden ingesteld
!n daaraan bekoort lo worden opgedragen be
hoorlijke verbeteringen in de loonregeling voor
L December 1919 aan to brengen, met name
verhooging van hel grondloon en verbetering
de periodieke verhoogingen en van de pen-
fjioonregeling, gaat Over tot do orde van don
dag.
öe heer VAN RAVESTEYN (Comm. P.) be-
00ld, dat een minimumloon van f 30 per wpok
e^nszms een overdreven eisch is. Spreker
c'Lj de volgendo motio in:
-Do Kamer, van oordeel, dat de loonregeling,
oor hot spoorwegpersoneel, uitgesteld door
-;La, niet beantwoordt aayr minimum-
kcuvt hot- af dat de Minister geen re- i
geling lieeft vastgesteld, baseerendo op een mi
nimum van f 30 per week, gaat over tot do or-
do van den dag."
De heer OUD (V.-D.) do belangen van het
spoorwegpersoneel besprekonde, betoogt even
eens, dat do loonen onvoldoende zijn. Spreker
verklaart zich voor do motie-Hermans, al be
tuigt hij geen instemming met do daarin ver
vatte dankbetuiging. De motie-Van Ravesteyn
gaat to vor.
De heor VAN DE LAER (Chr. Soc. P.) dringt
aan op een bijzonderen kinderbijslag, voor
grooto gezinnen. Spr. diont een motie in tot
toekenning van hoogere belooningcn inzonder
heid in verband met het kintertal.
De heeri LELY (U.-L.) bestrijdt het betoog
van den heer Kleerekoper, die het maximum
van den variabelen arbeidsduur by het spoor
wegpersoneel vergeleek met den geregelden ar
beidsduur van gemeentepersoneol. Spr. meent,
dat dit niet aangaat en een verkeerdo voorstel
ling van zaken geeft. Het gaat ook niet aan een
verhooging met f 0.25 als van zoo geringe be-
teekenïs vcor te -tellen; groote bedragen zijn
er mede gemoeid. Bovendien had de Minister
rekening te houden met de positie der spoor
wegmaatschappijen. Spr. meent, dat 'de eeuigo
oplossing is de exploitatie der spoorwegen als
Staatsbedrijf. Met de motie-Hermans betuigt
hij instemming, vooral omdat het billijk is, dat
hot loon bij do eerstvolgende gelegenheid oo
f 3 wordt gebracht
Do heer DRESSELHUYS (V.-L.) constateert,
loonen van het spoorwegpersoneel en onder
steunt de motie-Hermans. Hij vraagt den Mi
nister mot de directies in overleg lo treden om
een gedeelte der afloonende korting te doen
vervallen. Men zou dan de moties kunnen in
trekken.
Do heer DRESSELHUYS (V.-L.) constateert,
da| het spoorwegpersoneel het stakingsrecht
mist en deswege de beschoi*ming der Regeering
behoeft. Daarom moot gezorgd worden voor een
regeling der arbeidsvoorwaarden. Vergeleken
met do Rijksambtenaren, wordt hot spoorweg
personeel achter gesteld, in dit opzicht acht hij
do motie-Hermans juister. De motie-Kleere-
koper brengt het spoorwegpersoneel in gunsti
ger conditio dan de staatsambtenaren. Te züner
tijd moet het spoorwegpersoneel een premievrij
pensioen krijgen, gelijk de malie-Hermans uit
spreekt.
Spr. dringt or bij den Minister op aan, de
Maatschappijen or too to brengon met een ad
vies van den loonraad genoegen te nemen; een
dergelijk advies over de loonregeling is onge
twijfeld spoedig te verkrijgen
De boraadslaging wordt verdaagd tot Woens
dag één uur.
Avondvergadering van DLirdag.
Oorlogsbcgrooting 1919.
De heer VAN RAVES i'EYN (Comm. P.)
zefc zijn Donderdagavond afgebro'ceu rdJtf
voort Hij verzoekt den commandant van
Walcheren, die een kind heeft ge.lagen en
deswege is veroordeeld, te- ontslaan en vraagt
een nader onderzoek naar het gebeurde voor
de cavaleriekazerne op 13 November j.l. te
Amsterdam. Tydens den oorlog is ons leger
ongeschikt gebleken. Het Departement was
t6 bureaucratisch. De arbeiders moeten zch
ten sterkste verzetten tegen de vorming van
een volksleger, dat men in hooge militaire
kringen gaat propageeren.
De heer WIJK (Weermacht-Democraat) be
toogt, dat men niet kan voortgaan met de
'egerorganisatio wat het materiaal aangaat
Men dient af te wachten. Onae weermacht
zal moeten worden gedemocratiseerd Spre
ker vreest, dat deze minister geen oprui
ming zal houden onder verouderde bepalin
gen, getuige zijn antwoord omtrent de eer-
bewijzen. De legeropleiding en de leverver^
houdingen moeten verbeterd wevden. Vervol
gens bepleit spreker positieverbetering voor
het mindere personeel.
De heer DECKERS (R.-K.) dringt er op
aan, dat by inkwartiering zoo lang mogelijk
geen gebruik zal worden gemaakt van ge
bouwen van openhaar nut.
De heer K. TE it LAA.N (3. D. A. P.) ei ei t>.
dat de corlogsuitgaven aanzienlijk zullen
worden verlaagd in plaats van verhoogd. Iïy
wenscht daarom de gelden voor den vheg-
dienst, voor kazernebouw en fortenbouw niet
too te staan. De Minister moet veel verder
den weg op van zoo groot mogelijke beper
king van bewapening. De gedemob'Useerdon
hebben aanspraak op ruimen steun.
De heor A. P. STAALMAN (Chr.-Dem.)
betoogt, dat wij inzako ontwapening, niet
moeten volgen maar voorgaan. Ilij wil alleen
een oolitieleger.
De heer SCHEURER (A.-R.) meenfcr dat
ook een klein land gewapenderhand zijn en-
afhankelijkheid moet verdedigen. Hij stelt
daarom de vraag of ons leger paraat is. D l
is ook noodig met het oog op den bïanen-
landschen vijand, die revolutie predikt
Te 11 u. 50 m. wordt de vergadering
geslolenv
Schrifteiijk beantwoorde vragen.
Op vragen van den lieer AJbarda betreffende liet
instellen van een onderzoek naar do politieke ge
voelens van studenten der Technische Hoogcschool,
die in aanmerking wenschcn to komen voor <*-n
studie-toelage, antwoordt de Minister vau Koloniën:
Do commissie in het begin van dit jaar ingesteld
tot voorbereiding van do aanwijzing van studenten
aan do Techniseho Hoogcscliool, bestemd om in het
genot van een studietoelage to worden gesteld cri te
zijnor tijd als ingenieur - bij den waterstaat en 's
lands burgerlijke openbare werken in Nede-riandsch-
Indie to worden geplaatst, is uitgenoodigd oen on
derzoek In to slellon naar do geschiktheid bet ge
drag on do karaktereigenschappen der gegadigden.
Do commissi- laat hen doar'oe voor zich verschij
nen ca stelt lederen gegadigde verschillende vra
gen, betieffendo zijn levensloop, genoten ouderwijs,
-..'gelegde examens enz.
Tevens necirt zij, overeenkomstig do bij al de* ge
lijke commissicn govolgdo handelwijze, do gclegin-
lietü to baat om zich een oordeel te vormen ovei ac
algemceuc ontwikkeling van aon gegad'gie, uuor
lu?;n vragen te stellen over nlta lel onderwerpen
v .a den meest uileenloopemlcn aa J.
Volgens mcdedccling van lo romm s.-o Is liet
daarbij een enkelo maal voorgekomen, dal ook een
vraag is gedaan uit welker beantwoording zou
kunnen blijken of de gegadigde op de hoogte was
"\nu de tcgenwoorJigo tijcsomstaDdlghidnn on of
lilj kennis l:ad genomen van staatkundige en econo-
mischo aangelegenheden in binnen- en bultenlund.
Dc commissie ontkent met<;do mecsto beslistheid,
dot vragen zouden zijn gedaan, d'o bcirekk'ng heb-
hen op do politieke zienswijzen of neigingen do*
ge -.' id) cd en.
In zijn antwoord op vragen van don heer Van
Kol, in zake verbetering der positlo van do in
genieurs in Nerierlandsch-Oost-Indlschen dienst zegt
ile Minister vnn Koloniën;
Na ontvangst jn de maand November j.l., van hel
verzoekschrift om opheffing van enkelo naar hc-t
oordeel der Verceniging \au Waterstaatsingenieurs
in Xcd.-Indio beslaande bezwaren tegen do bij de
or.lwcrp-begrooting van 191!» voorgestelde nlouwe
wedde-regofing voor ingenieurs met Dclftseh of
daarmede gelijkwaardig diploma, zich den 18don
van dio maand telegrafisch tot don gouverneur-
generaal van Nederlandsch-Indio to hebbon gewend
met verzoek zoo spoedig mogelijk volledige schrif
telijke Inlichtingen met betrekking tot bet voren
genoemd. ook aan hem bekende, verzoekschrift te
willen toezeuden.
Zoodra deze inlichtingen zullen zijn ontvangen,
'zal do ondergeteekende overwegen of en op welke
wljzo aan de bezwaren van bovenbedoelde verceni-
ging behoort to worden tegemoet gekomen;
Uiteraard zal daarbij tevens rekening gehouden
worden met do noodzakelijkheid om desorganisatie
van den dfenst der Openbare Werken ln Neder-
landsck-Indlo te voorkomen.
Op vragen van den heer Otto betreffende het
verbieden vau schaatsenrijden op de stadsgrachten
tc Naarden door den militairen commandant al
daar. heeft do Minister van Oorlog geantwoord.
Het Is mij bekend, dat (lo militaire commandant
to Naardon, krachtons politieverordening, door den
stelling-commandant vastgesteld in overleg o.a.
met den burgemeester van Naarden, verboden heeft
om op de vestinggrachten schaatsen te rijden.
Het politieverbod werd noodig geoordeeld om
vernieling en diefstal tegon to gaan.
Bij den groepscommandant is nietdoor honder
den burgers aangedrongen om bet schaatsenrijden
toe te slaan. Tot hem wendde zich slechts óón bur
geringezetene op 1 Februari 's middags, met het
verzoek te mogen schaatsenrijden. Op 1 Februari
had do groepscommandant door militairen het pu
bliek van do gracht doen verwijderen; op 2 Fe
bruari werd eveneens tol verwijdering overgegaan
van het publiek dat ondanks verbod en waarschu-
wing do verordening overtrad. De bevelvoerende
j officier ondervond hierbij tegenstand on liet achter
het cordon zand strooien; er is geen order gege
ven om het ijs stuk to bakken en dit is ook niet,
gedaan. Geen soldaat heeft gowcigcrd of nagelaten
bevelen op to volgen; do bevelvoerende officier
heeft order gegeven het ijs tb verlaten, toen door to
grooto opeenhoping van mensc-hen gevaar voor be
zwijken van het ijs ontstond. Er zijn geen belof
ten gedaau, van welken aanl ook, om soldaten over
to halen zand to strooien.
Van do dlcDStdoerdo militairen was dc militaire
politie gewapend zooils gebruikelijk Is. De groeps
commandant had verboden te schieten; biervan is
overigens geen sprako geweest. Hot is dan ook niet
juist, clnt burgers zouden hebben ingegrepon om
het schieten te bclelton.
Dat Sn den strijd tusschon hel algemeen belang
cn hot verlangen van e.en aantal burgers om van
mooi ijs te genieten, getracht is do verordening to
handhaven, moot gebillijkt worden-, de autoriteit,
dlo b{J de handhaving van do verordening niet van
ongepaste of 'van onoordeelkundige maatregelen
gehrullc maakte, deed zijn plicht.
Slechts valt to betreuren, dat aan do militaire
nutorltelton geen gelegenheid - is gegeven om dis
pensatie van de toonassiDg va nde verordening te
verkrijgen, hetgeen met terzijdestelling van eenlgo
bezwaren mogeliik was geweest indien slechts in
plaats vau verzet tegen de verordening een wensch
donr de belanghebbenden bij mondo von do gemeon-
telllko autoriteit of zelfs op minder formeelo wijze
behoorWk en "tijdig kenbaar was gemaakt.
Uil bet medegedeelde moee blijkon dal het ge-
stoordo Rcbnatsenrljderseenot "iet op do debetzijde
van de rekening van het militair cezag mae wor
den gesteld r-n voor afkeuring van bet ontreden
van don militairen eommandant evenmin als voor
het nemen van maatregelen uunlriding bestaat.
Gevaarlijk spel.
Mijnheer «io Redacteur.
Do Leidscho Reddingsbrigade heeft tot
nog too goon hulp behoeven, to rerieonon
aan drenkelingen, dio door hot. yrakko ijs
ziin gozakt. Maar als zóó doorgaat, dan zal
dit wol spoedig noodig zijn. Tientallen kin
deren loopen over hot wogdooiendo ijs of
varen schoasio" daarvan kan ieder zich
dagelijks overtuigen.
Mochten allo ouders bedanken, dat ©en
aantal moedige mannen cn jongelieden zich
bereid verklaard hebben desnoods hun
leven te wagon om die ongehoorzame
knaapj os, als zij in levensgevaar verhoe
ren, te redden en hun kinderen ten streng
ste verbieden dat spel te bedrijven!
Ik zou ook gaarne hier een beroep doeh
op allo onderwijzers om hun klasso het ge
vaarlijke en verkeerdo, zoo niet misdadige
van cüt spel onder liet oog te brengen.
Met dank voor de opname
Dr. BOONACKER.
Gemeentelijke vollcsbev/asschlng.
Geaóhto Redactie.
Vergun mij een klein plaatsje in Uw veelge
lezen blad, naar aanleiding van de voorgestelde
volksbowassching.
Wij, huisvrouwen, die gewoon zijn zelven de
wascli te doen, zijn van oordeel, dat 20 ets.
per K.G. niet te duur gonoomd kan worden,
doch uitgerekend per gezin cn per week nog
een tc groot bedrag is. LytgoeiJ on beddegoed
zal zeker 2 K.G. per week cn per hoofd zijn,
dus zou bijv. op 5 personen dit f 2 boteekonen
wat nooit hij zelfbewassching wordt besteed.
Dus zou die instelling weer meer door midden
standers dau door fabrieks- en werkmensohen.
waar workelijk het vuilste goed zit, worden ge
bruikt. De zindelijkheid zou or ook niet mee
worden in dc hand gewerkt, want elk K.G. kost
20 ets., dus dit of dat nog maar een week aon-
houden. En die bleeker, die onze wasch moet
doen, kan ooi: niét zonder waiseliar-likelen wer
ken en wanneer liij dan hetzij door middel van
het Ccntraal-Burcau of door de toewijzings-
commïsslc materialen bekomt, liet blijft het
zelfde.
Laat men ons niot zooals nu, als mon van de
vrienden is, een'half pondje soda (altijd als
jo er maar gloor bij neemt) geven, daar kan
dio bleeker evenmin'als wij de masclt helder
moo maken Als men bevreesd is. zooals een
dezer dagen in Uw blad vermeld werd, voor
ziekten of andore onhygiënischo toestanden,
men zorgo voor voldoende zeep en soda (het is
geen brood, zooals allicht gezegd wordt; alles
wordt opgegeten), de winter is bijna voorbij,
dus bot drogen gaat bijna weer vanzelf, en wij
hebben heerlijk helder warm water van do ge
meente ,dan is hel doel van mijn ingezonden
schrijven bereikt.
Met dank voor de plaalsiug,
EEN HUISVROUW.
Leiden, 19 Februari 1919.
Heven fè Katwijk-aau-Zee
Geachte Redactie I
Tot mijn bevreemding vond ik in den
G53sten „Brief van een Leidenaar", in uw
blad van Zaterdag j.l. een gedeelte, dat niet
met de waarheid overeenkomt.
Ik veronderstel eelitor, dat hier c-on klei
ne vergissing in het spel is, die eenlge rec
tificatie noodig heeft.
Het is "dit: Uw Briefsdhrijver zegt a.m.:
„Ik zou er dan öok voorloop l ovdr heb
ben kunnen zwijgen, wanneer ik niet in hel
oog hield het speciaal Leiikch belang bij
dezo zaak.
Uit het voorstel van den heer De Klerk
blijkt, dat deze liet oog a'Llecn hoeft gehad
op een liaven voor Yisschersschepen.
Voor (van) een haven voor koopvaardij-
schepen neert hij niet gesproken," enz.
Do geachte „Briefschrijver'1 is een mij te
goed bekende persoonlijkheid, dan dat ik
hier aan opzettelijke de-waarheid-op-z'n-kop-
zettorij moet denken, dooh, M. de R., noch
in^ mijn voorstel, noch in mijn^ toeliohting
hob ik, over oen havvn voor YLschersscltc-
pen of over een haven voor koopvaardij
schepen, ook maar één woord geroot.
Ik heb de soort zeehaven, ovongelhten aan
de deskundigen om te bepalen.
En heb ik gezegd welke rol zal Lei
den spelen by hoc hebben van een zeeha
nen to Katwijk?
Welnu, M. de R., myn gedachte in deze
was: a,ls Leiden kt deze aangelegenheid niet
de lijdende rol zal spelen, dan dit blijkt uit
mijn betoog moet er komen een hav$n
voor koopvaardij^:,-hepen, want waarom
zou ik anders al die. exportzaken, zelfs tot
Utrecht toe! opgesomd hebben?
Ik mag da-., ook verwachten, dat de
„Briefschrijver'' op zijn Laatsten brief een
behoorlijke correctie aanbrengt.
Inmiddels hoogachtend en dankend voor
de verleende plaatsruimte,
A. DE KLERK,
'Lid van den Raad van Katwijk,
Katwijk-aan-Zee, Fobr. 1919.
(Ik hoid, toen ik mijn tweeden Brief over
deze aangelegenheid schroef, de toelichting
tot het voorstel vau den hoer De Klerk niet
voor mij. Ik geloof nu gaarne, dat ik eei
beotje onvolledig ben geweest; De geach<o
inzender zal zeker willen aannemen, dat
hier geen opzet ia het spel was. Err bestaat
voor mij geen enkele reien hem niet het
aandeel in do eer te gunnen, dat hem iu
deze zaak toekomt.
Een stukje van den heer Jac Pronk, tb
Katwijk-aan-Zee, van dezelfde strekking als
het bovenstaande, kan nu gevoeglijk bUjveu
liggen.
De 3ohrijver v. cL „Brieve a
van een Lei de n a ar".)
De balans van het bolsjewisme.
Onder dezen titel verschijnt binnenkort
Ve Berlijn een boek van de hand van D.
Gawronsky, gedelegeerde der Russische
eocvaal-revolutioonaire partij op de inter
nationale socialistische conferentie, die ie
gcheeile Russische revolutie tot voor eenige
maanden heeft meegemaakt.
In het „Hbl-d." vinden we een resumé
van den inhoud en ontlcenea er hot vol
gendo aan:
Neemt men do bolsjewistische decreten,
dio duizenden decreten, ter hand, dan zcu
n.en zich wellicht kunnen verbeelden, dat
in Rusland de socialistische staat wordt op
gebouwd. In waarheid echter hooft men
ic maken mot een volfiedliz verval van do
si a a th uishoudin g
Toen de bolsjewiki gedwongen waren, do
rij verheid „op een nieuwen grondslag"' to
organiseeren, konden zij ook hier niets an
tlers noen dan naar hun beproefde middel:
de „scheppingskracht der breedste massa's"
i ie grypen. De controle door de arbeiders
i werd ingevoerd, d. w. z. alie onderneming©a
werdtm onder toezicht der fabriekscomitó's,
gekozen door de a'rbeiders dezer onderne
mingen, gesteld. Een jaar Ls verloopcn en
I de vertegenwoordigers der staatscontrole be-
I weren, dat de arljeiderscontróile volkomen
I van aard verande/J is. Zy is, volgens hen,
j de „eigenares der onderneming'' geworden
De vToogere eigenaar, de fabrikant, is door
een groep van eigenaars vervangen.
Dat daarbij echter de gcheele productie
niet ten nutte van den staat goddjt of gedijen
kan, dat zij veeleer tot roolit-streekech na
deel, d. w. z. tot nadeel van het arbeidende
volk strekt, blijkt wel uit het volgende: m
ne hoole metaalindustrie bedroeg reeds ia
den" zomer van 1918 het loon der arbeiders
■eri" beambten 105 püt. van de brutowaamc
eer .productie. Voor een hedo groep van ft-
trioken werd geconstateerd, dat de gsameu-
lijke productie n-iet meer d.an- een wc ar-te
van 70 pCt. van het bedrijfskapitaal be
droeg. In een vergadering van cie auw.et
van St.-Itetersbuirig deelde Sinowjef mede,
dat do Poetilof-fabniok voor een bepaalden
tyd 96 mi'l'iiocn roebel staatssteun ontving;
caarvan werd 06 millioen gebruikt als nr-
Doidsloon, terwijl d© gezamenlijke waar Ie
eer productie at-g niet Je som van 15 mii-
i oen bereikte!
Hiorin ligt juist het wezen der zaak: de
Leelte nijverheid der sovjetrepubliek, voor
zoover zij dan nog bestaat, houdt zich uit
sluitend met staatssteun staande, maar lo
gezamenlijke waarde barer productie be-
uraagr niet eens de helft van het bedrag van
uc-zen stoun.
Onder zuLke omstandigheden is 't staats-
oankroet onvermijdelijk ja, nog juLster,
hot is reeds lang ïd.gelreden. Do halfjaariijk-
.\ctie 'loegrooting tocii van den minister van
financiën Goekofsky bereikte het cijfer van
80 mi'l'üi&rd -roebel -en dat bij volledig ge
mis aan eemge -bron van inkomsten! Maar
neen. één bron van inkomsten best a al; do
nanlrbiljet ten-pers. Zij levert dagelijks on
geveer 200 millioen roebel. Is het dan te ver-
wond< ren, dat reocLs thans" dc Russische roe
bel op do binnen Landsche markt 95 pOt. van
zijn waarde verloren heeft en dat op de
buiten!andsche markt hot tegenwoordige
Rufsioohe geld heolemaal niet meer wordt
aangenomen?
De staat, het gphoole volk. lydt aldus
door de industrie ongehoorde verliezen; aL-
leen een kleine groep der in die industrie
i.og werkzame arbeiders vindt er voordcel
bij. Een voordeel in de eerste plaats in don
vorm van >?n zeer hcog arbeidsloon, ver
volgens in don vorm van bijzondere voor
rechten bij de vordcoUng der door do be
trokken fabriek geleverde waren.
Zoo is dus de Russische arbeidersklasse
eigenares der teJ.ustnceLo ondernemingen
geworden, maar niet voor lang. Als sneeuw
smelten deze ondernemingen in haar han
den weg. De werkloosheid neemt toe, ie
honger in dc steden wordt erger, en ook zy
zelve c>moït weg en lest zich over heel
Rusland op.
En in de dorpen? Daar is hetzelfde als
in do Fran-sche revolutie geschied, dat wat
de sociaa'.l-revolutionnairen steeds zoo ge
vreesd hebben: dc grond is in het foltoLy'k
bezit van tallooze .kleine eigenaars overge
gaan. Voor langen tijd is daarmede allo hoop
op een stelselmatige socialiseering van den
grond, deze hoeksteen van net agrarische
ecciaiMsmo, ondermijnd.
Maar ook liet bezit van den grond hoeft
■don boeren geen heil gebracht; in
hc-t grootste dool van het bolsjewistische
Rustend 3ferven zij van honger, in het aa-
cere deel daarentegen, waar brood in over
vloed is, wordt het dorp letterlijk met geld
overstroomd. Maar welke waard© hebben
deze pa-pieren roel>eiLst waarvan men reels
thans zegt, dal men zq al-Leen nog maar bij
het gewicht in betaling kan nemen? Snel
verarmt de geheel© Russische boerenstand
en wederom verrijken zich slechts enkele
groepen, de speculanten en de agenten der
bolsjewistische regeer'mg.
.De groote particuliere rijkdom is in Rus
tend verdwenen, doch hij komt niet aan het
i rbeiaende volk ten goede de breele
volksmassa's venarmen eveneens snol. In
plaats van honderden en duizenden, grooto
vermogens, verrijzen than3, op den broeden
ondergrond van het verarmde volk, hend-ari-
duizenden nieuwe, wel is waar minder be
langrijke, naar miet minder sterke bezit
ters
Bij dè plundering van een groot kindgod
viel eens den boeren een oude, buitenge
wone kostbare spiegel in hauden. Langen
tijd wisten zij niet, wat ermee te beginnea;
ten slotte echter besloten zij, hem stuk te
slaan en ieder nam een klein stukje. Dat
's het zinnebeeld van hetgeen thans in Rus
land onder het bestuur van het bolsjewisme
geschiedt.
„Lange Max" naar Duinkerken,
Belgische soldaten zijn te Koekelaere,
tussohen Tkorhout ea Dixmuiden, bezig 't
gToote kanon te dcmonleeren, waarmede
do Duitschors Duinkerken beschoten.
Zooals men weet, ia dit monsterstuk aan
Duinkerken ten geschenke gegeven en heb
dan ook weldra in dezo sfad als oorlogs-
trophee prijken.
Lange Max", zooals de Duitschers het
kanon nov-mden, staat een paar kilometers
buiten het dorp verscholen in het zooge
naamde Stakerijbosck. In het begin van
1916 werd het daar opgesteld. Honderden
burgers moesten gedurende negen maan
den aan de fundamenten, onderstanden cn
munitiedepots werken. De muren dezer on
derstanden zijn meer dan 10 Meters dik.
Alleen rle mond van het kanon, negen Me
ters lang, is bloot. Een lijn met dubbel
spoor leidt naar het terrein. Men schat de
onkosten der opstelling op vier millioen fr.
De bewoners spreken nu nog met een
huivering over de geweldige slagen, ak
het geschut afging. De granaten waren van
33 centimeter. Den dag, dat do Belgei;
Koekek ere bezetten, bombardeerden de
Duitschers nog Duinkerken en oenige be-
dekiringBmanschappen werden zelfs gevan
gen genomen. Deze hadden vruchteloos ge-
poogd het stuk te laten springen.
Om het kanon ziet men nog de putten,
van de door de Geallieerden geworpen
bommen, die eens den lcop troffen. Maar
liet overige deel was onkwetsbaar door do
chkke beschermingsplaten en muren.
Het kanon wordt dus nu gedemonteerd
en weggevoerd en te Koekelaere verkoopt
men kaar (jee „ter gedoemde nagedachtenis
van „Lange Max", die na een vergeefsche
poging tot zelfmoord in handen der Bel
gische soldaten viel", zooals wij or op 1-a-
Z€IL („HblcL v. Antw.")
L. S. is zoo vrij, daar dezer dagen in den
Gemeenteraad de salarissen der gemeente
ambtenaren worden behandeld en herzien, den
Raad op het Distnbutiepersoneel opmerkzaam
te maken, aangezien de salarissen van dit
personeel allertreurigst zyn.
X. klaagt over den onhoudbaren toestand
Yan de Wittolaan, aan de Heerenstra&t en
dringt sterk op verbetering aan. Vuile bagger
cn slik vieren er hoogtij.
Wij brengon de klacht onder de aandacht,
maar wijzen er tevens op, dat ook elders zulke
tosstanden heerschen.
LIJST VAN ONBESTELBARE BRIEVEN EN
BRIEFKAARTEN', WAARVAN DE
AFZENDERS ONBEKEND ZIJN.
Terugontvangen in de eerste helft van Februari,
BINNENLANDSCHE BRIEVEN.
Backer. Leiden. G. J. v. d. Burgt, Amsterdam.
W. Brumselaar. Enschede. v. Deventer Lel
den. Deurlo. Baarn. F. v. Dijk. Venlo. Fa. v,
DIj'k on Okkcr. Rotterdam. E. D. Den Hang. A.
v. d Engh. Leiden. J. Eskens. Leiden. Dr.
I' rancisca. Essen (Vcgbel). Handelsblad. Amster
dam v:Td- Hcydca. Leiden. M. Holl, Den Haag
A H. Huynink, Den Ilaag. J. Jansen. Den
Haag. De Jonge, Den Haag. P. J. G. Koerts,
Amstcrcu w._ S. Kroeze, Zwolle. J. B. Lag rouw
Alphen. Ivf. v. d. Linden Rotterdam. L. Miehei
v. Ke.sconirh, Boxtel. Matrinis Zwlers. Aalst,
(N.-BO *scd. Cred. en Ass. Mij, Rotterdam M.
A. Rcgt v. Hf Item, Rotterdam. - II. Rutgers v. d.
Grevon. Den Haag. Ryksktr. voor Zeen.
Den Hang. Teunisse. I.cidon. J. v. UiH0n
Eschuts. z. pl. v. best,
BINNENLANDSOHE BRIEFKAARTEN.
Tl.. Bevers, 's-Gravenhago. D. Berg, Amster
dam. M. Botermans, Den Haag. P. dc Bruin,
Ouddorp. M, Eikerbout, 's-Graveohage. G. J,
Ga3t Boinebroek (Almelo). L. v. Heusdon. Oouda^
Lange, Amsterdam. M. D. Leeflnng, Zoeter-
wouda, J. Winners. Veldleger. W. Munalks,
Huron. W. Unsel. Utrecht. v. d. Niet. Noord-
wljk. M. Pruggeman, Kle<-.ve. J. O. Tendeloo.
Den Haag. v. P.ijk. Amsterdam. M. Rijmer.
ArnLom. S. Schouten, Den Haag. Swaadc. ALk-
inaai. H. Smit, z. pl. v. beet. J. Veerman, Am
sterdam. Joh. v. d. Vlies Rotterdam. B.
trier n, pl. v. best. J. v. Veen. Breda. J,
waote-rs, Heorlcn. Acht stuks zonder adres.
BUITENLANDSCHB BRIEVEN".
F-v Braekel. Arme Beige. F. Vc-eron, London,
K. Weller. Wiesbaden.
BUITENLANDSCHE BRIEFKAARTEN.
L. G. P. Aalbersberg. Bremen. G. Buysso Bel
gisch \eidlegcr.
NOTA. Aanbevolen wordt het adres van den af
zender op de brieven co briefkaarten to vermelden
opdat deze bij onbcstelhaarheld kunnen worden, te-
ruggegevcn. Voorts is het gewccscht allo per post
to verzenden stukken steeds vau een volledig adres
straatnaam cn huisnummer te voor/ion.'
0 K Bm. te meiden. Yetmoedcliji: komt lich
ting 1919 twoedo ploeg clcartillerie in het tijd.
vak 1—5 Octebor a. cp.
L. kl_ S.. t© Leiden Ja aan de tijdens do
buitengrevrone omstandighcdtte met onbepaald
lclcin. verlof gezonden èiere-vrliehtigcci, vrm wló
nog niet Ac beschikking ie ge [.even voor parti
culier gebruik over oon p.iar Echocnon en een
atol onderkleeding van de luiiiUtiro uitrusting
vordt. zoo rij doge goederen nog onder hun bel
rusti-ng hebben, alsnog do vxijlieid gegeven de?c
goederen- te dragen oT voor cigon gebruik l©
benutten
P. F., te Leiden. Vcrr.oedclljk i.n het tijd
vak 15 October a. s Indien gij vergoeding noo
dig hebt. kunt gij daarop urm.-praal: mo^en.
Wend u daartoe tot liet bureau Militair© Zaken
op het Rfta-ihviïs.
J. L.te Leiden Ja vau do vier broeders
moet No. 1 en' 5 dienen, doch omdat No 1 vrij*
lootte, mowt No. 2 opkomen. Dicmon bij den
landstorm maakt r:iet \r« var. broedevdionat.
Een abonné. Vooropgesteld wordt, dat oteun
elcchts verleend indien on voor zoover dezo ïwec*
dig is Aij kuilt aanspraak makou op dc ver-
Koediug. genoemd in <ie punten 3. d cm 10.
J. de V to Katwijk aan Zee In het IJ-L
vak van 3—7 Maart n.e.
J. J. v B to Loidën Uit uw vraag m<vo*
fen wij opmaken, dat ge behoort tot hein fite
verlofsoffieicr of onderoffloior zijn' Zij althawj
kunnen verlenging van traktement vragen
Wij raden a nan eone te gaan iufoermeeren
op hot bureau Militaire Zaken Iioc not met nar
zaak 6taat.
Kt n tc Leiderdorp Van h©t d-xir u be
doelde gerucht is or.& niets bolofttl en' gal so.-
ven ook niet. dat zi-Jka het' geval kan tljix. Ooi
omir<3rft het met cftibepaojd/ v€fifl.«nt ,go.an van;
1918 ia nog nietg hekend.
