LEIDSCH DAGBLAD.
Vrijdag 17 Januari 1919.
Officisele Kennisgevingen,
STADSNIEUWS,
Gemeenteraad van Leiden.
PRIJS DER ADVERTENTIENt
80 Cts. per regel. Des Zaterdags 40 Ots.
per regel. Kleine advertentiën Woensdag
75 Cts., Zaterdag f 1.— bij een maximum
aantal woorden van 30. Incasso volgens post-
recht. Voor eventueel© opzending vao^brieven
30 Cts, porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts*
Bureau Noordeindspiein. Telefoonnummers voor Directie en Administratie 175. Redactie 1507.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden p. 3 mnd. f2.10, p. week f0.16
Buiten Ledden, waar agenten ge
vestigd zy'n, per week u u u 0.16
Franco per post as 2.50
Nummer 18062.
GELDIG VERKLAARDE BONS
De Burgemeester der gemeente Leiden
brengt ter algemecnè kennis, dat vanaf Za
terdag 18 Januari tot en met Vrijdag 24
Januari zijn geldig verklaard:
Bon J 17 voor Vfc pond SUIKER.
Bon J 18 voor 1 ONGEVULDE CHOCO
LADEREEP a 12V£ cent per reep.
Bon J 19 voor 1V> ons JAM a 11 cent per
ons.
Bon J 20 voor 1 ons RIJST a 14 cent
por pond.
Bon J 21 voor 2^ ons GROENE ERWTEN
a 11 oent por pond.
Bon J 22 voor on3 VERMICELLI a 8
öent per ons
of voor ons MACARONI a 15 cent
per ons.
Bon J 23 voor 1 ons jonge volvobfo KAAS
a 15lA cent por ons,
of voor 1 ons belegen volvette KAAS a
17 rent per ons,
of voor 1 ons ZACHTE KAAS a 12V6
(tent per ons.
Bor J 24 voor 1 ons (zijnde een half stuk)
KALIZEEP a 3 cent per ons of 6 cent per
stuk van 2 ons.
Bon J 25 voor *4 K.G. geoond. TAPTE
MELK MET SUIKER a 65 oont por K.G.
of 33 cent per V6 K.G.
Bon J 26 voor 2 ons TAPTEMELKPOE-
DER a 15 cent per ons.
Bon J 27 voor 2 ons BLIKSPINAZTE a
17cent por pond.
Bon 28 voor 1 K.G. KLEI AARD APPE
LEN a 8 cent por K.G.
Bon 29 voor 1 K.G. VEENAARDAPPE-
LEN a 5*A cent P^r K.G.
N.B Op de bons No. 28 en 29 uit do
groene bonboekjes, die aan oigen vorbou-
V ers zi.iift uitgereikt, mogen geen aardap
pelen worden afgegeven.
KINDERMEELBOEKJE
Bon J' voor ya pond SUIKER.
Bon 12 voor 1 ons (zijnde een balf stuk)
KALIZEÉP a 3 cent per ons of C cent per
«tule van 2 ons.
N. C. DE GIJSELA AR, Burgem.
Leiden,. 17 Januari 1919.
ZAAIZAADREGELING
De Burgemeester van Ledden brengt tor
konnis van belanghebbenden, dab do be
kendmaking betreffende Za&izaadregéling,
medegedeeld bij beschikking van den Mi
nister van Landbouw, Nijverheid en Han
del, d.d. 2 Januari 1919, No. 83868/46, lor
Secretarie. Kamer No. 10 ter lozing is ne-
clergelegd.
N. C. DE GIJSELAAR, Burgom.
Leiden, 17 Januari 1919.
GELDIGE VISCÏI EN VLEESCH
KAARTEN
Do Dircoteur van hot Ddstributicbecbijf
voor Vleescli on Viseh brengt ter kennis van
belanghebbenden, dat morgen (Zaterdag)
geldig is voor VISCH Serie A Nos.
100 tot 900.
Voor GOEDKOOP VLEESCH is morgen
(Zaterdag) geldig Serie E Nos. 825 tot 1000
en Serie F Nos. 1 tot 100.
Leiden, 17 Januari 1919.
OPHEFFING VERVOER VERBOD
MANUFACTUREN.
De Burgemeester van Leiden maakt be
kend, dat de Minister van Landbouw, Nij
verheid en Handel,
HEEFT GOEDGEVONDEN:
te bepalen, dat met ingang van 14 Januari
wordt ingetrokken rijn beschikking Na 21
(N.), Afdeeling Crisiszaken, Bureau Nijver
heid van 29 Augustus 1918 (Staatscourant
No. «202), waarbij werd bepaald, dab het ver-
vvoer van manufacturen is verboden.
N. C. DE GIJSELAAR, Burgemeester.
Leiden, 16 Januari 1919.
TARIEVEN TAXI-ONDERNEMERS.
De Burgemeester van Leiden brengt ter
kennis van belanghebbenden, dat de in deze
gemeente gevestigde taxi-ondernemers rijn
aangeschreven hun tarieven te herzien, in
verband met het feit, «dab de PRIJS VAN
MOTORBRANDSTOF van f165 p?r Liter
IS TERUGGEBRACHT TOT 65 CTS. PER
LITER.
N. G. DE GIJSELAAR, Burgemeester.
Leiden, 17 Januari 1919.
BR AND STOFFEN C 0 M MISSIE LEIDEN
De Directeur van het Brandstoffen-Bii-
roau maakt bekend, dat vanaf heden wor-
c.en vi-ij giegevea de z.gn. LUCHTBALLEN
(aanmaakturf) en dat deze door don han-
iol kunnen worden afgegeven tegen f 0.70
per 50 stuks thuisbezorgd en f 0.GÖ por 50
stuks afgehaald.
He., is echter aan den handel verboden
LTJ°HTBAI,LEK por ma/mcl
aan clpjizeJfden afnemer te verstrekken.
I>= directeur, van -fcat Brandstof telbureau
KRAMER.
irf'Kion, JT Januari 1919. 3^9
Vierde Abonnementsconcert.
Do door het Concert-Bureau Readingius
georganiseerde Abonnements-Concerten heb
ben hier ter stede succes gehad. Onver
flauwd is de belangstelling van het publiek
gebleven, welke belangstelling zich reeds
uitte in heb bezoek, dat aan hot Ie Abo-nne-
ments-Ooncerb op 9 October' ten deel vied,
toen liet Amsterdamsch Strijkkwartet op
trad. Nog veel grooter bezoek viel te con-
sfcateeren op het 2e conoert, 7 November
gegeven door Fred. Lamond, terwijl hot
optreden van den eminenten violist Rudels-
heim op 10 December sterk heeft geboeid.
Op het 4e en laatste Conoert trad we
derom oen violist op, namelijk Antoniotti,
met den pianist Willem Andiiessen. Dit
kunstenaarspaar is ons van hun optreden
van verleden jaar goed bekend, zo.odat wij
de goede kwaliteiten, verleden jaar opge
noemd, slechts behoeven te onderstreepen.
Willem Andriessen iiet zich hooren in
solo-, 6am/en- en begeleidend ^pel. Als
solist in Schumann's Variations Sympho-
niquea", uit welks wedergave wij den pia
nist hoorden, die alle geheimen van het
klavier ditmaal een Ibach-vleugel
kent. die de vanfc dorre klank van een kla
vier weet te kleuren door f raaien aanslag.
Zulk een aanslag en poëtische voordracht
kenmerkt Andriessen's spel, waardoor Schu
mann's rijk gevarieerd werk tot zijn volst
recht kwam. Komt Andriessen een volgend
maal, naar wij hopen,- terug, dan doen wij
een goed woord voor een modern Fransoh
klavierwerk. In samenspel met den violist
Antoniotti hoorden wij Beetho/en's Sonate
No. 7 C moll, waaruit mooi, aanpassend
spel viel te hooren. Het Adiago leed in de
voordracht iets door onnoodige affectatie,
maar hot geheel klonk brilliant. Als bege
leider van den violist trad de pianist be
scheiden op in C'orelli's Variations sérieu^es
,,La Folia" en in Nieniawski's ,,Ain Rus-
ses". Hoe een voornaam violist als Anto-
nietti minderwaardige muziek als deze
,,Ain Russes" op zijn programma ka-n ne
men, begrijpen wij niet. Heel wat waardi
ger klonk ,,La Folia", waarin da violist al
zijn uitnemende kwaliteiten deed uitkomen
In Beethoven'8 Sonate leed het spel onder
d'e te lage stemming van do viool, welke
zioh l'ater herstelde.
AnionicLti en Andriessen hadden zooveel
succes, dat het publiek hun een ovatie
bracht, terwijl Andriessen een ruiker ont
ving.
Misdaad en ^Misdadiger.
Voor ccn talrijk gehoor hield prof. mr. P. II.
Diepenhorst, liooglcoraar aan dc Vrije Universi
teit to Amsterdam in de groote Stadszaal gis
teravond eên voordracht over bovenstaand on
derwerp Nadat de vergadering met gebed en
Psalmgezang was geopend leidde de voorzitter
do spr. mot oen kort woord bij do vergadering
in. Hierna ving spr. aan met er op„to wijzen, dat
het verschijnsel der misdadigheid in allo tijdon
do aandacht van het monschelijk geslacht heeft
geboeid. Nu nog loeft in volkszangen en volks
herinnering voort do gedachte aan misdaden,
jaron goledon gepleegd. Geen wonder (lat ook de
kunst zocht uit te beelden, wat dc ziel zoo hef
tig beroert. Dichters cn schrijvers van den ro
man bleven niet achterwege. Steeds meor bloeit
do wetenschap der criminologie. Tot in de fijn
ste bijzonderlieden worden hun karaktertrekken
enz. bestudeerd.
't Is niet goed, dat men met vooropgezette
stellingen opvattingen huldigt, die lijnrecht in-
druischon tegon ons strafrecht, tegen hot straf
recht Gods. Doch do moderno richting, die alom
void wint, weed van geen schuld, van geon ver
antwoordelijkheid,
Sprokcr 'besprak hierna eenige dor moderne
opvattingen, omtrent misdaad en misdadige ge
huldigd De grondlegger daarvan was do Ita
liaan Gae.-ar Lombroso. Niet minder dan 3800
levendo misdadigere zijn door hem bestudeerd.
Als vrucht van zijn arbeid verscheen zijn werk,
dat ccn gohoclo ommekeer bracht in de opvat
tingen omtrent schuld en straf cn deze vonden
tal van aanhangers. Dit werd de studie der an
thropologic. Eenmaal met die eigenschappen,
goeddeels bij geboorte, begiftigd, drijft een on
weerstaanbaar noodlot don raenseh tot de mis
daad: bij zijn geboorte misdadiger
Waar dus in do misdaad moet worden go-
zocht oen noodzakelijk product van 's menschon
aangeboren gesteldheid, kan geen sprako zijn
van straf. Doch de maatschappelijke ordo eisclit
dat zij onschadelijk worden gemaakt. Zijn zij
voor verbetering vatbaar ,dan door opsluiting
of door hen to dwingen tot een hun passenden
maatscliappolijken arboid. Om hun stoute oor
spronkelijkheid maakten do leerstellingen van
Lomhroso buitengemconen indruk.
Stuk voor at uk werden, echt or en nog wel
door cigon geestverwanten, dc teekenen van den
misdadiger afgebroken en het geloof aan don
güboron misdadiger heeft langzamerhand afge
daan. Hot is do zedclijko on geestelijke opvoe
ding en omgang, dio den misdadiger maakt. De
geboren misdadiger is een legende, is Ln weten
schappelijke kringen dood. Doch niet dood is in
dezo kringen do hoogachting voor dozen Ita-
liaansclien moo-tor, dio met één hand uiteenra-
felde, wat in don Bljbol den mensch als zonde
moet worden toegerekond.
Zoekt Irornbroso do oorzaak van niet aanspra
kelijkheid van den mensch in de geestelijke cn
liohamolijke eigenschappen, dc sociologische
wetenschap legt allo nadruk op do maatschap
pelijke omgeving. Het milieu leidt tot dc on
deugd, ook overmatige arbeidsduur, sociale mis
standen, enz. Het zijn deze leerstellingen, die het
socialismo aanvaardt. Verbetering zal on moet
cr komen, als eenmaal do socialistische dage
raad aanbroekL Do orgsto vijand is, zoo lecren I
do socialisten niet do dood, maar T kapitalisme.
Hoezeer de antliropologischo cn do sociologi-
scho school in beginsel verschillen, toch is bij
beiden schuld uitgesloten. Alleen reeds op grond
dat do mensch evenals eén krankzinnigo of een
woest die e schadelijk is voor do maatschappij
dient h»j te worden opgesloten
Tegenover deze detonniwistischo opvatting staat
dio van natuur en schrift, die alleen den krank
zinnigo uitschakelt. Zeker kunnen sociale mis
standen invloed op don mensch ten kwado uit-
oefencD, maar dit maakt den mensch niet vrij
van schuld. In tal van opzichten wordt do in
vloed van do stoffelijko omstandigheden veel te
hoog aangeslagen. Mag do omgeving niet wor
den beschouwd als de drang tot misdaad waar
aan goen weerstand l»n worden geboden, oven-
zoo rnag do schuld aan mi-daad niet word9Q
opgeheven. De ziel die zondigt, zal eterven. Do
zoon zal niet dragen de ongerechtigheid des va
ders en ook niet pmgekeerd, zoo zegt de Schrift
Do working van vleesch cn bloed wordt door
do christenen niet geloochend, maar toch wordt
do noodzakelijkheid van dien strijd gehandhaafd
en wordt op den mensch do schuld gelegd als
hij in dien strijd ten onder gaat. Hij wordt mot
als het dier redeloos voortgedreven, maar door
zijn wil, een vermogen door God geschonken,
kan hij zijn daden beheerachen.
In den misdadiger moet worden gezion een
mensch, dio hoezeer door den zondeval van Gód
vervreemd, toch den wil ontving om zich daar
tegen to verzetten Deze is do eenige juiste op
vatting, die tegenover misdaad on misdadiger
past. Do christelijke opvatting staat vierkant
tegenover den misdaad De misdadiger moet ge
straft. Misdadiger blijft hij, dio een misdaad
pleegt. Gobroken moet worden met de meening,
dat de misdadiger een interes-ante figuur is.
Den Christenen past geen opvatting als van
Lombroso, ook reods daarom, omdat de Schrift
zegt dat geen enkel mensch volmaakt is.
Ook omtrent do straf, die dient te worden toe
gepast, spreekt de Schrift zich uit. Hot moet
zijn een gevoelig leed. don misdadiger aange
daan. Daarom mobt protest worden aangetee-
kend togen do moderne opvattingen. Al treedt
er dikwijls verbetoringen in bij den misdadiger,
toch moet aan den straf gevoelig leod wor
den vastgehouden. Die straf mag echter niet zijn
een noodoloozo kwelling, want zij moeten in hem
steeds zien den mensch. Kracht moet ook tegen
don misdadiger worden betracht.'
Do vraag, of oen christen-advocaat voor oon
misdadiger mag optreden, mag niet worden
gestold, mits hij hot alleen doet om tegenover
de rechters het jui9to licht op do zaak to laten
vallen on om goede justitie to kunnen bevorderen.
Hot recht wordt ook tegen den gevallen misdadi
ger betracht
Ten slotte som do spreker verschillende mid
delen op, die tegen do criminaliteit kunnen wor
den aangewend. Hot alcoholisme, de stoffelijke
verhoudingen werken zeker tot toeneming der
criminalitoit mede. Anderen zeggen weer vor-
I schaft don mensch ontwikkeling. Doch Christus
I zegt: uit hot hart komen allo misdrijven, Iaslo-
1 ringen enz. In het hart schuilt de bron van
j misdaad en daarom kan van de bestrijding der
criminaliteit het moest to ver-wachten zijn bij
hen die hot hart tot Christus tcrugbrongen. In
hot kruis van Christus ligt de oplossing van
I het vraagstuk dor criminaliteit Wij ontvangen
l straf, waardig aan hetgeen wij gedaan hebben,
maar van hot kruis ook de moraal: Leidt ons
niet in verzoeking cn verlos oils van den booze,
alsdus besloot spr. zjjn laid toegejuichte rede.
Met dankgebed word dezo welgeslaagde ver
gadering gesloten.
Zielsziekte en haar genezing.
Donderdagavond hield prof -dr. G. J. Hoe-
ring, hooglesjraar aan het Rcmonstrantsch
Somenarit/ op uilnoodigiug van de Loidsoh©
af-dooling van den Ned. Prot. Bond ven voor
dracht over bovenstaand onderwerp.
Do bestudeering van do zielsziekte, zoo be
gon spr., vormt een grensgebied) tussohon do
medische cn do geesteswetenschap. Dokter
on -geestelijk© ontmoeten hier elkander. Dio
ontmoeting geeft soms botsing, door foutea
aan belde kanten. Spr. laat aan den doktor
over, om die van den geestelijke to noemen.
Hijzelf wil, zonder aan zijn waardeering
voor diens mooi cn moeilijk werk t© kort to
doen, op enkele fouten wijden, dio wol eeas
bij dien dokter, ook bij den psychiater (en
hier rijn ze bedenkelijker) gevonden wordea.
Met oen aantal voorbeelden, aan do werke
lijkheid ontleend, toonde hij aan. hoe som
mige doktoren met oen duidelijk merkbaar
ongeloovlge levensopvatting soms selieef ko
men te staan tegenover dc geestelijk© be
hoeften en rechten van hun patiënten, voor
al van stervenden. De Fransohe en quel te, ver
meldt in do voorrede .van Henri Bordeaux's
„La peur de Vivrc"' werpt hierop wel 'n schel
licht. Wat de medici ©on sohconen en geluk
kigen dood' noemen, mag niet altijd zoo
koeten.
poor htm natuairwetchsohappelijko ©n on-
wijsgeerig© opleiding (onlangs door P«ro£.
Ovink nog gelaakt) ©a door hun praktijk ver
krijgen vele doktoren een tournure d'osprit,
dio niet bevorderlijk is voor hot geestelijk
leven. Dit is vooral gevaarlijk bij den zenuw
arts, die tevens zicloarts. psychiater, wil zijn,
Goliufckig}~ d© kritiek ontwaakt ook in zijn
eigen kring. Dr. Oox en Prof. L. Bonman
hebben behartigenswaardige dingen hierover
gezegd, die spr. meedeelde. Do „begrijpende''
psychologie komt meer cn moor in eoro. Daar
aan 13 het voor oen doeL te danken, dat a*
de streng© stoïsche methode van Dubois
een groote verbetering -reeds de psyehana-
ly-se verrees. Van beide richtingen geeft spr.
een korte schets, om meer uitvoerig bij de-
laatste stil te staan. Dc voordoelen der Freud-
scho school liggen in hot dieper ingaan op
ziolcnoodon, in 'fc nasporen van het ondciib>
wuste, in.-do bevrijdende zelfkennis cn biecht,
waartoe ze brengen kan. Do gevaren schui
len in t aanwakkeren van dc karakter-ver
stappend© zelf-analyse, waaraan de huidige
intellectueclen reod3 al te zeer- lijden, in de
hygiënistische ondergraving van -de moraal,
cn niet minder in haar al te ©envoudlgca
kijk op hot geestelijke leven cn do daarin
werkende factoren. Haar gebrek is het ge
brek van 't grootste deel der psychiatrie tot
lieden-: Do geringe wijsgeerig-psychologisoh©
ontwikkeling en te weinig eigon bezit vaa
die geestelijke krachten, die men niet- door
studie verwerft.
Zonder het onderscheid uit hot oog te ver
liezen tusschen de taak van don zenuwarts
on ddo van den geestelijke, ©n zonder te ver
geten, dat het lichamelijk welzijn cn het
geestelijk wolzijn wel eens onderling strijdi
ge belangen* kunnen hebben, gelooft spr. toch
dat hot do lijdende menschhoid slechts ten
goede kan komen, als onder de geneeskrach
tige b-onnen ter genezing en vooral ter voor
kom :ng van zielsziekte do godsdienst met
zijn kalmcercnd vertrouwen, zijn zielsbevrij'-
dlng in gebod, zijn geloof;^blijdschap cn zijn
sterkend gevoel van roeping, een grootere
plaats innam.
Do afdeeling Loic3en van het Natio
naal Verbond van Gemeente-ambtenaren
hield 15 Jamiari haar 11de jaarvergadering.
In cüezo verga-dering, zeer goedl bezocht
door de leclon en eenige belangstellend1©
clUmes, werd door den secretaris het jaar
verslag over 1918 uitgebracht, terwijl d©
penningmeester een overzicht gaf van eïen
stanc) d'er financiën.
De secretaris memoreerde heb verkrij
gen van een betere salarieoringpremie-
vrij eigen pensioenoen iets betere duurte-
boeslagrcgoling on in "het laatst van dat
jaar de instelling va<n een Commissie ad
hoo voor herziening der salarissen. In de
gevoerde actie ter verkrijging van het
vorenstaande had de afdeoling een flink
aandeel genomen.
Ook de stand der financiën van do af
deoling was, hoewel nog niet schitterend,
toch zoodanig, c)at in 1919 voor die te vooren
acties geen geldgebrek is.
Door do afgevaardigden naar de bui
tengewone bonc3svergadering te Utrooht
word verslag uitgebracht in hoofdzaak voor
zooverre het 'betreft de behandeling van het
ont-werp-Ambtenarenwet.
Tot slot van cSb gedeelte der vergadering
werden nog eonige prinripiec-le vraagstuk
ken behandeld ten opzichte van do sala
rieoring van gemeente-ambtenaren in ver
band met de ingestelde Staatscommissie
daaromtrent en van welke Commissie c&e
voorzitter van hot hoofdbestuur lid is.
Hierna bleven do aanwezigen nog een
paar uurtjes onder oen stukje muziek en
eenige voordrachten gezellig bijeen, voor
herdenking jaar 1918 ©n onderlinge kennis
making. Ook werd nog een kleine verloting
gehouden ten bate van de afdeelingskas.
Om even vóór 12 uur werd do vergade
ring, waarin het nuttige met- het aangename
was verbonden, gesloten.
Het ledental gaat flink vooruit.
Prof. dr. J. Bookc, hoogloeraar in do ana
tomie aan dc Universiteit alhier, benoemd tot
hoogileeraar in de histologie aan do Universiteit
tc Utrecht, welk ambt hij morgen zal aanvaar
den heeft hedenmorgen in tegenwoordigheid van
tal van ambtgenooten Studenlon en ond-lcer-
lingen zijn afscheidscollege gegeven.
Na een overzicht te hebben gegeven van dc
embryologische wetenschap zooals deze ongc-
veer 100 jaar geledon ontstond, bracht spr. dank
voor do prettige verhouding en de aangename
samenwerking dio or steeds bestond zoowel met
assistenten cn oud-assistenten als met do stu-
donton en met het porso-neol Spr. hoopte dat
bel hun allen goed mocht gaan.
Na deze mot langdurig applaus begroeten
toespraak nam do rector magnificus Prof. dr.
P. G. T. v. d. Hoeven hot woord cn sprak or
zijn nócdwezcn'H'ver uit, dat prof. Booko do
LcirL-cho Hoogeschool gaat verlaten.
Hij besloot met de verzekering, dat men hem
in Leiden niet zal vergoten cn hem steeds in
herinnering zal houden als trouw vriend rechtop
cn wakker.
In de hedennamiddag gehouden alge
meen© vergadering van aandeelhouders dor
N. V. d© Leidsclic Handclsvcroonlging, voor-
heen De Mooy cn -do Roo werd het dividend
bepaald- op 16 pet. (vorig jaar 34 pot.)
Gisteren werden door dc politie twee
personen gearresteerd, die zich schuJklig ge
maakt haddon aan diefstal van ijzor, dat zij
hadden weggenomen van con brug. Ook hield
do politic een zekeren K. aan, d<i© ten na
doel© van do H. IJ. S. M. steenkolen had
weggenomen van de opslagplaats.
Gisteren werd cle stationschef tc Lei
den gewaarschuwd, dat vo.lsch© spelers zich
in ó?n trein bevonden, wat ten gevolge bad,
dat do gewaarschuwde politie in Den Haag
do drie spelers aan het station aldaar ar
resteerde. Int-nssehen hadden cl© inöfividfaen
een buitenman, afkomstig uit Uitgeest,
f 320 uit den zak gespeeld.
De ijverige directie van heb Luxor-
Theater, dio er altijd op uit is om het d?n
bezoekers zoo aangenaam mogelijk te ma
ken, laat op Maandag 20 en Donderdag
23 Januari eon extra-tram rijden voor de
bezoekers van Noord wijk c-n Katwijk.
Ongetwijfeld zullen velen van deze gele
genheid gebruik maken om oen bezoek te
brengen aan heb Theater.
Te Den Haag is geslaagd voor het
examen Stenografie, systeem Pont, 130 let
tergrepen per minuut, mejA. Kriens,
alhier.
LEIDSCHE SCHOUWBURG.
HET NIEUWE TOONEEL.
„Do wapens neer!*'
Toen bij hel einde van liet deru© bedrijf
de woorden: „Vloek over den oorlog! Be wa
pens neer!" iG do zaal worden geslingerd',
kletterde nog vóór het dook zich gesloten
had uit koogcr regionen ccn krachtig ap
plaus neer op de hoofden der onschuldige
parterre-bezoekers, een*, demonstratie, die
echter meer de strek king -dezer woorden -dan
stuk of spel soheen tc gelden. Hot gevoel van
het publiek is door de regcLmatlgc lectuur
van .gruwbaar oorlogsnieuws in dc Laatste ja
ren zoodianig afgestompt, dat wil men van
het tooncei af dc mcnschcn onder den induik
brengen van dc wreedheden van het krijgs-
boclrijf een heviger dramatiek moet wor
den gegeven dan de bewerker van Mevr. van
Sutitter's bekende rc-man gedaan heeft. Er
wordt, in dit tooneel'werk tc veel getheoreti
seerd cn or zit te weinig handeling in, dan
dat het do gomocdcrcu in gloed zou kunnen
brengen. Van het standpunt van propaganda
voor de pacifistische gedachte beoordeel i.
moet het stuk dan ook een mislukking wor
don genoemd, waarmede het echter wegens
absoluut gemis aan literaire waard© tevens
olie raïson vei lonen heeft. Niettemin hebben
dc leden van Het Nieuw© Toonoel met voel
overtuiging gespoeld', waarbij wij inzonder
heid Mevr. BouberTen Hope wenschen t©
noemen. Vorder zagen wjj nog Willem Faas--
sen in ccn ondergeschikte rol, dio hy noch
tans heel goed vervulde. Hij draagt eea
naam, die in onze tooncclkronykcn met een
sterretje staat aangemerkt, en het zou naar
enzo mcening wel de moeite waard zijn, in
dien één onzer beproefd© spelleiders eens ecu
experiment met hem wiLde nemen. Vóór al<
les wijde hij echter zyn aandacht aan oen
zuiverder uitspraak!
(Ver volg van gisteren).
X
9o. Voorstel tot ondershandscho op
dracht van de invordering dor bruggelden
aan de Zijl- of Spanjaarcbbrug aan J. do
Graaf. (12)
De heer WILMER vraagt of de vorige
pachter Tijhuis ook naar de brug heeft gc-
dbragen 1
Do heer OOSTDAM komt op tegen de
voorgeschreven diensttijd in verband met
heb loon. Een der brugwachters heeft een
werkdag van 18 uur.
Hij dient oen voorstel in om ds loon en
dezer brugwachters in overeenstemming te
brongen met dio van de brugwachters in
dienst der gemeente.
De VOORZITTER toont aan dnt de heer
Oostdam geen goede voorstelling van deze
zaak heeft. De-ze brugwachters hebben wel
een lang cTenstverband, doch vanwege de
gering© doorvaart behoeven zij weinig
dtienst te doen.
Nadat oo»k de heer DE LANGE in c£en
geest heeft gesproken wordt het voorstel
Oostdam verworpen met 19 tegen 4 stom
men die van de hceren Wilmer, Van der
Eist, Heemskerk en Oostdam.
Don heer Wilmer deeét de voorsteller mca
dab Tijhuis niet heeft ingeschreven.
lOo. Voorstel tot Ve-schikbaarstelling van
gelden voor het uitvoeren van ophoogings-
on rioleeringswerkep op het terrein bo
noorden den Lage Rijndijk Sectie K, Nos.
557, 2555 en 556. (17)
Zonder discussie en hoofdelijke stemming
aangenomen.
llo Voorstel tot kosteloozo overname in
eigendom en onderhoud bij do gemeente,
van een strookje grond, gelegen aan den
Hoog.' Rijndijk vóór perceel No. 81 (13)
Overeenkomstig het voorstel van B. cn
W. besloten.
12o. Voorstel tot aankoop van hot per-
ceel Sectio K, No. 2505, gelegen in heb ver-
lengdo van de Koningstraat. (14)
Bij acclamatie aangenomen.
13o. Vo O ratel tot aankoop ton behoeve
van de gasfabriek van het perceel Oost-
dwaragracht Nes. 36—38, en tot beschik
baarstelling va-n de voor dien aankoop be-
noodigde gelden. (8)
Aangenomen overeenkomstig het voorstel
van B. en W.
14o. Voorstel
a. tot aankoop van eonigo perceel en aan.
cn nabij den Lage Rijndijk;
b. tot be-schikbaacstc-lling van d© voor
dien aankoop benoo iigde gelden
c. tot inbrenging van de sub a bedoeld©
porcoelen in het Gemeentelijk Grondbedrijf
(15)
Do hoer VAN ROMBURGH vraagt, of
het geen bezwaar heeft, dat do aan to
koopen grond niet in dio gemeente Leiden
ligt. Hij herinnert er voorts aan, dat vroe
ger dezelfde grond is aangeboden voor f l'
per viork. Meter.
De wethouder Mr. VAN DER POT vindt
'iet geen bezwaar, dat de grond nog onder
Leiderdorp behoort. Na do annexatie zal
dit toch anders ziin.
Inderdaad is deze grond vroeger goedkoo-
per nangebodec-, dook toen gold het het'
gcheele complex, thans betreft het hot
boste stuk
Mr. FOKKER vraagt, waarom B. en W.
toen niet met het aanbod bij don Raad zijn
gekomen.
Do VOORZITTER antwoordt, dat liet'
aanbod juist kwam, nadat do Raad een
voorstel tob aankoop van grond had afge
wezen
Hc-t voorstel wordt zender hoofd, stem
ming aangenomen.
15o Vooral-el tot tijdelijke verhooging der
vcrpl'eeggclden in hot krankzinigengesticht
„ïï.ndegeert" cn de afdeeling voor jeugdige
idioten Voorgeest". (16)
Aangenomen zonder discussie of hoofde-
lijko stemming.
ICo. Voorstel tot liet in hot jaar 1919 in
uitzicht stollen van moandelijkscho bijdra
gen aan het Stcuncomitó Leiden, Oorlogs
toestand Z914, en ten l^phoeve van het Cri-
siscomitó on vaststelling van den dc shot.-ef
fenden begróotingsstaat. (9)
De VOORZITTER brengt hierbij ter
sprak© hot adres van don Loidsclicn Bc-
stuurderabond, houdende hot vorzoek, om
een andere steunregeling in te vooren. Hij
hacl, omdat door don secretaris van don
L. B. B. en hot Steuncomité was gevraagd
de steun-bijdroge van 80 pCt op 90 pCt.
to brengen, een geheel andoro conclusie
van het adres verwacht. Hoo dit zij, het
gevraagde kan momenteel niet worden over
zien. B. en W. stellen daarom voor, het nu
voor kennisgeving aan to nemen, cloch zul
len de aangegeven steunregeling bestudee-
ren cn nader overwegen,
Dc heer 8IJTSMA meent, dat dit op het
zelfde neerkomt, alsof er praoadvics op
werd uitgebracht.
Togen het in handen stellen van B. cn
is echter volgens den VOORZITTER, for
meel bezwaar.
Prof. KNAPPERT wijst er op, dat de par
ticulicre bijdragen aan het Steuncomité
re-er afnemen :-n dat Ligt misschien aan ri®
