OP POST.
LEIDSCH DAGBLAD Dinsdag 31 December.
Tweede Blad
Anno 1918.
OUDEJAAR.
NIEUWJAAR,
BUITENLAND.
ï'iO, 13048.
(Een Oudejaarsavondvcrhaal.}
x
Het is oudejaarsavond. Öo sneeuw valt in
l&ichto vlokken. De nog voor enkele oogonblik-
kon vorstig-holdero lierncl heeft zicli in. een
grauwen sluier gehuld, welke slechts van lijd
lot lijd wordt vaneon gereten, om do maan een
blik op aardo te guuuen. In do straten kraakt
do hardbevroren sneeuw ojider de voeten. De
Hiónschcn haakten zich, don neus in den jas
kraag, de handen in do zakken; niemand blijft
staan cu do huisdeuren; welke iemand door
moeten laten, worden zoo gauw mogelijk weer
gesloten, ton einde koude cn sneeuw zooveel
mogelijk buiten to houden. Niettemin is het oen
gezellig sneeuw'gedwarrel, ten minsto voor hen,
riio c-nbozorgd zich spoeden naar de genoegens
van den warmen huiselijken aard.
De schildwacht voor het kruitmagazijn heeft
zich ook een tijdlang met liet vlokkenspel be
zig gehouden. Hol temperde de koudo een wei
nig, ofschoon do lucht nog scherp genoeg was,
wanneer deze hom bij zijn voorgeschreven rondo
om hot magazijn in hel gelaat blies. Na elko
ronde om het gebouw, dat zich somber verheft
hoven don witten bodem, zoekt do schildwacht
oen oogenblik beschutting legen de koude door
tegen den van don wind afgekeerden muur to
gaan slaan. Hier staat hij als een grooto
sneeuwman voor den ingang. Zijn verstijfde vin
gers houden het geweer vast en twee lange ijs
kegel hangen aan' zijn knevel. Opmerkzaam
Iaat do soldaat zijn blikken over het sneeuw
veld gaan. Het biodt in zijn eentonigheid geen
vorrassend beeld, althans geen, dat hem afleidt
verontrust zou Lobben.
Overal, waarheen zijn oog zag, niets dan
sneeuw, welke in wijde uitgestrektheid, als con
doodskleed, hetwelk men over de doode aardo
gespreid heeft, voor hem ligt. Plotseling concen
treert zich al zijn aandacht op éón punt. Be
weegt zich daar niet oen donker punt met vor-
'dachto voorzichtigheid in do richting van hot
kruitmagazijn? Ja, zeker, hij ziet hot duidelijk.
Daar werkt zich een monsch door do sneeuw
heen op hem af.
Wie daar klinkt hot luide, terwijl het
geweer vaardig wordt gomaakt.
Do naderende houdt holt en steekt beide ar
men omhoog.
Schiot niet! roept een vrouweslem; ilc ben
het, Dora
Kot geweor wordt afgezet.
Jij bier, Dom; wat voert je toch in dezo
koudo hierheen?
Ik wilde je Bproken, ik moest jo op oude
jaarsavond sprokon. En terwijl zij dit zegt, komt
<o nadorbij.
Op post sprsekt men niet!
Ach, hier hoort ons geen mensch.
Maar als do aflossing komt en mij hior mol
pen vrouw vin-lt, loopt bel -slecht met mij af.
Met dezo sneeuwjacht zal zij zoo spoodig
""Viet komen, antwoordt zijn Iaat bezoek.
Jo boet een slimme meid, om mij hier, waar
ik niet voor- of achteruit kan, te altaqueeren.
'Jo hadt chef van den generalen staf mooteu
worden, schetst© hij, ondanks het ge^ar, waar
aan hij zich blootstelde.
Och, houd loeli op met grappen. Om die
le hoorcu heb ik niet den tocht haar jc posl
ondernomen, zeido het meisje korzelig, dat weet
jo wel heler
Hij werd nu ook korzelig, liet zijn humor va-
en en verhaalde, dat hot hem op post niet ver
oorloofd wa«s bezoek to ontvangen en dat do
bod liem verbood to sprekon..
Jo eed, riop zij verontwaardigd, alsof jc
daarom wat geeft, mij heb je ook mot een hei
ligen eed trouw beloofd cn daarna hij een an
der hetzelfde gedaan!
Wie zegt dal?
Iedereen zegt hot ia hot dorp en Jacob,
mijn broer, die met jou onder dienst gegaan is,
hoeft hot mij ook geschreven, dat je do dochter
van een rijken vlecschliouwor wilde trouwen.
Onzin. Als zij mij naloopt, moot zij dat
"weten aan trouwen met haar denk ik niet
kan ik ook met jou niet denken een armo
kerel,, als ik ben!
Maar als jo ovor oen jaar vrij komt van
'don dienst, ik kan voot drie werkoh, geloof mij.
Een mooio kerel, die den kost voor zich
laat verdienen!
Dat behoef jo immers niol, jc kunt met mij
werk on!
Piocp toch niet zoo hard; als de patrouillo.
ons verrast, krijg ik een flinke straf. Maak nu,
dat jo wegkomt. Ik wil immers boloven, dat ik,
zoodra ik vrij kom -van dienst, met je naar he!
Stadhuis zal gaan.
En ook naar de kerk, anders ontbreekt do
zegen.
Goed! Do vijand heelt immers toch de ves
ting overrompeld, schertste hij lichtzinnig, zoo
heet dat immers ondor soldaten: geef je over
of eterf!
Ach, scherts looli niofc dat doet mij pijn,
zeide zij cn legde haar hand op zijn mond.
"Wat is jo hand koud, zoi hij. Ik heb hel
Ook koud en hij wreef zicli de handen. Dat komt
van liet lange stdstaan, en hij probeerde eenigc
passen vooruit le doen. Die vervloekte sneeuw!
Je zit als in een zak en kunt jo nauwelijks be
wegen. Aim ding, je hadt ook beter'gedaan met
in do warme kamer le blijven!
Ik beb liet niet koud, sprak zij;' laat me
nog maar wat bij jo blijven, ik zal me wel gauw
onzichtbaar maken, als do patrouille komt.
Nu, liet is zoo ongeveer de lijd, dat ze £an
komen, meende de soldaat, Daarna kunnen wc
in Jo warme ka mor nog oen uurtje recht ge-
bollig oudejaarsavond vieren.
Zou jo verlof krijgen?
Ik heb het al in den zak. Hc wilde jo. mor
ton met mijn bezoek verrassen.
Dat wilde j'c werkelijk? vroeg zij op een
'loon van twijfel.
Ik wil jc niet voorliegen. Ik was het eigon-
2ijk niet van pJoxL Ik vreesde verwijten, waar
om ik mijn verloftijd maar wilde gebruiken voor
een bezoek aan een ouden schoolkameraad. Jo
kent Hein immers, van den molenaar? Hij heeft
oen heel goed bezoldigde plaats als houtvester
in Heeswijk gekregen cn denkt dat ik na mijn
'diensttijd daar in do buurt ook wel een of an-
'dero betrekking zal kunnen krijgen. Dat zou jou
look passen. Meen je van niet? Wij. dwaalden als
buurkinderen reeds zoo gaarne met óns beiden
Hgpr hel boscïi.
glimlacht lomden, de koude vergetend,
bn vlijt zich togen hom nan die dicht aan don
muur I; gaar» slaan, om zich althans in den rug
tegen de hevige sneeuwjacht te dekken. Zij staat
naast hom, bevend van koude, en boklaa.gd hem.
Kom maar, zegt hij, en maakt zijn solda-
tcnraantol Los; kruip onder mijn mantel en warm
je. Ik zal uitkijken en als dc aflossing komt,
verberg jij jo dan achter het magazijn.
Zij deed, zooals liij zei, drukte zich vast te
gen zijn bonst en zeido mot een diepen zucht:
Wat warm is het onder jo mantel, wat ben
ik toch biij, dat ik gekomen ben!
Slaap maar niet in! waarschuwde hij,
sneeuw cn koude zijn verraderlijk ze doon
j iemand zacht indommelen om niet weer te ont
waken.
I Wat heb je toch een goed humeur bchou-
don, zuchtte zo. Boter dan ik.
Nu, wacht maar, als wij eerst eens een
aardig huisje in hot bosch bowonan on ik jo
menig lokker wildbraad thuisbreng,' zal je wol
anders kijken. Hot schieten versta ik, dat zeg
ik jc. Mijn kapitein hooft me gisteren nog gepre
zen als zijn besto schutter.
Dat geloof ik wol. Je bobt mij toch ook
precies middon in 't hart getroffen!
Zie je wel, je maakt nu alwoer grappen!
Het is geen grap, het is mij ernst, verze-
kordo zij, want sedort jo mij verlaten hebt, voel
ik eerst boo goed je getroffen bobt.
Zefker, het- was ©en soort moestersehot
ook! bekraóhtiigde hij mei fi©re zelfbewust
heid. Je waart destijds ©on vlug vogeltje,
als men dacht, daar zit het: nu leagobrancl!
dan waa het al weer weg ver weg iia
do vrije lucht cn het schot miste. Was
het niet zoo?
Ja, zeido zij, maar ten laatste trof het
fcoh maar dal hindert nu niets moor
nu wordt a-Hes -goed. Ooli, ik hc-n zoo geluk
kig!
Dor-a, je slaapt toch niet?
O, neon, ik hou alHoon maar zoo geluk
kig, diat wij nu spoedig voor altijd vereonigd
zulllon zijn!
Ja, Dora, voor altijd'! E® ©en nieuw,
schoon beven zal voor ons na onze vooeoni-
gring aanbreken, denk je ook niiet, kleine?
Ja, con nieuw, schoon loven, herhaal
de zij en sloot d© oogen.
Dona, j© dlaapt immers?
O, neon, ik hen gekeert, geheel wakker
on zoo gelukkig, zoo gelukkigI
Ik ben hot ook, zei hij cn drukt© haar
vaster tegen zich aan. Maar de liemol woel,
misschien komt -do aflossing niet V'or
^waald, het is een verschrikkelijke sneeuw-
3nölit, ©n iik heb mijn verlofpas toch al in
den zak.
Altijd dichter valt 'dc sneeuw altijd mis
siever pakken de w-oflkeai «samen, altijd oiibc
gaan baar wordt de weg,-<üen de aflossing
moot volgen.
Met schoppen meet voor haar «oen weg
door de sneeuw worden gograveoi, terwijl van
do kerktorens luid en plechtig de klokken
het aviOuwe jaar inluiden.
Onze bruilof l'sMoklkcn, fluisterde dc
geluld1 wacht half droomcaid. En een vxoolijke
bruiloft zal hot werden, heel yroolijk! Dan
sluiten zich zijn oogen, ook hij slaapt.
Do aHossing nadert moer en meer. Luide
stommen diriingen door de scherpe wi-ntev-
Lucht in de (r-ï-chtui-g van de tJapemlgn bij
het kruitmagazijn, zo-nder iton te wokken.
Men roept den scltidwacht- aan. -alles blijft
stiL Nu b.eeft de aflossing het kruithuis be
reikt en kam zioh beter overtuigen.
Noen, hy is niet weg. Daar staat do
schildwacht! Een cohte trouwe, brave on
derdaan; niet wijkend van zijn post, al
jaagt ook do sneeuw tot een voetenhoogeii
dam voor hem op. Zij roepen hem aan, hij
fiGweegt zioh niet. Ontsteld heft men do
lantaarn op om beter te zien. Overeenkom
stig bet voorschrift houdt hij met de rech
terhand liet geweer omvat, maar im strijd
met dat voorschrift ïust in. zijn Linkerarm
een jonge vrouw. Een glimlach van onuit
spne-kolijk -geluk ligt op hot block©, «roe-rleozc
gelaat der vrouw, een uitdrukking van vol
doon ia g, van tevredenheid omgeeft «de iLi-oht,
als tot het uiten van scherts geopende lipper
van den jongon eo-ldaat. Hij schijnt to zeg
gen:
iZie ïaaaT,ik «sta op mijn pest, maar
het geluk houd ik daarbij in den arm'.
Maar op dat geluk heeft de dood even
vast zijn stompol gedrukt, als op het onbe
zorgde gelaat van den' soldaat. De klokken
van het nieuwe jaar, zij luiden hier een
verbond voor de eeuwigheid in,
-x-
■-<> i
Een 15-jarigo lezeres zendt ons hot volgende
gedichtje, dat wij mcl genoegen plaatsen*»
'k Zio den grijzen lijd verouderen,
Tclkonjaro op dcez' dag,
Is zijn baard een jaartje grijzer,
Is zijn hoofd oen haartje wijzer
Hij, clio 't jaar vorloopon zag.
Ernstig zag hij op ons neder,
't Moede hoofd rustl' op do hand.
Blijdo zag hij zoet gonicten,
Treurig was hem 'l bloedvergieten!
Dat hot mensch dom was tol schand r-3
T Slit gepeins werd onderbroken,
Een zachtere trek speelde om zijn mond.
ïedor daclil aan d'oude dagen,
'Als nan overoude sagen,
Waarin vrede en rust bcslotuT.
Kon men 't g'looven; zou die Vrede
Wcdcrkeeren op dcez' aard?
Zon do Vredezon weer sch ill eren?'
Dampen ons niet moer verbitteren?
Is hot redding, dio ons klaart?
Da! verheugde 's grijsaards Iiarte, A
Toen hij aan 't verlodcn dachf.
Is ook 'Fhoofd nu een haartje wijzer'.
En ook 't haar oen jaartje grijzer, i
Hij herleeft mot frissche kracht!
Oudejaarsavond.
Do klokken beien
Gestadig voort.
JRas bogeleion
Zij 't laatste woord,
Het laatste woord, de laatste gedachte, 't zij
uitgesproken of voor ons gehouden, zij worden
nu in JvdTo woning- allicht gedragen door
i-nzxlfton geo-t, ©en geest van ernst.
Maar verder? Hoezeer ook vereend zelfs ia
tmtiemen kring, houdt ieder nog zijn eigen ge
dachten, en is ieders ernst een persoonlijke ernst.
't Zij een opwekkende of een zwaarmoedige.
Een ernst, dio geheel ernst is, of een die ook
nu op oudjaar van wisselingen weet tusschen 't
stroeve on 'fc meer sp'eèlschc.
Een ernst, dio stil is voor zichzelf, of een die
zich weo wil deelon aan andoren.
Een ernst, die ras vervliegt, of een die aan
houdt, on veel, of zij 't ook maar iets, bij ons
achter laat. Dat zal veel afhangen van de be-
hoefto aan innigheid en waarachtigheid, die er
woont in onze harten.
Wie eerst ter kerk gingen, hebbon wellicht
ook lieden een voorsprong. Maar zeker is ook
dit niet. Immers .door prediking aangebrachte
gedachten kunnen louter verklankingen blijven
van hoog boven ons zwevende waarheden, in
plaats van zulke, die innig doorvoeld cn door
leefd worden.
Wat wij dcez' avond ook levendig beseffen?
Hoe 'n machtig goestonkloppcr hij is, de oudo
Sylvester. Dat hij herinneringen, oproept, dio
anders in don sluimer bleven. Maar bij dat op
roepen is zijn sprake bijwijlen ook deze:
,,'k Haal veel voor u op wat gij voortaan weg
to dc.on, te begraven, te vergeten en te vergeven
beb»
Wat dat moet zijn elk weto zulks voor zich.
Wanneer Oudejaarsavond iels bijzonders heeft
is het dit, dat waar w' allen zwijgen de
komende on gaande dingen tot elk in 't bijzon-
dor persoonlijker spreken dan anders.
Zouden wij bij die stille gewijde sprake, die
ons ontroeren kan, niet moeten blijven vers-taan
wal in onzen ouden Bijbel zoo tallooze mnkh ge
schreven staat:
„Gotl spreekt?"
Komt vrienden* De klokken beien
Gestadig voort
Zo begoleieu
Gods eeuwig woord.
O o.
Hel ligt wetr voor ons, ongerept.
Het niouw verschenen jnnr,
Gelijk oen ongeopend boek;
Geheimvol, wonderbaar!
Wat brengt het ons? Geluk? Verdriet?
Wij gissen maar wij welen 'l niel.
Als wij het wisten, konden wij
Dan mooilig voorwaarts gaan,
En was het dan mot cm re vreugd
En vrede niet gedaan?
Als men zijn vonnis vooruit kende,
Was dat geen bron van diepe ellende?
Wij gaan do toekomst ieder jaar
Weor hoopvol togemoet.
En 't zal ook thans ons deel weer zijn,
Nu vóór-, dan legcnspoed!
Mnar bracht dit jaar den vrede mee.
Dun waren we allemaal tcvreó!
Bij den aanvang van hel nieuwe jaar.
De trein dos tijds komt aaagc-ctoomd.
Vult nauw de poort van 't ÏTcdcn,
Ot slipt wear in 't Verleden....
Hij vlucht zoo spits, als breed hij koon,!.
U. Bakels.
De lendenen omgord en brandendo do lampen!
Zoo roopt het jaar U too, nu 'k aan zijn ingang
(staat,
Woea vaardig on bereid lol werken, (Urmen,
(kampen,
Tot scheiden, als Gods ure sluall
Dc Gé nes lel.
Nieuwjaarsgeschenken in ouden lijd.
De oudste ons bekend geworden nieuw-
jaarswenschen zijn gevonden in den vorm
van buiuwgekleurde Èeschjes in Egyptische
graven. Daar stond eon opschrift op van den
volgenden inhoud: „De bloem opent zich en
ziet, er is een ander jaar". Waarschijnlijk
ayn do fteschjas- niet welriekende olio of
met zalf gevuld geweest en werden zij als
nieuwjaarsgeschenken gebruikt.
In hot oude Koine was de nieuwjaarsdag
een dag van uitgelaten vroolijkheid. Do
huizen der aanzienlijken prijkten met bloe
men en tipjjtcn en in de Janustempels werd
druk geofferd. Op dien dag vond de patri
ciër liet niet beneden zjjn waardigheid om
zijn bedienden cn slaven aan zijn eigen rijk
voorzaenen disck ti npodigen en hem zelf te
bedienen; een mensch van de algemeene
vreugde uit te sluiten was in strijd met het
fijne gevoel tan den man van stand en be
schaving. Hooge staatsambtenaren werden
met prachtige geschenken bedacht. Aan
bewijzen, dat het in die dagen gebruikelijk
was geschenken op nieuwjaar aan te bieden,
ontbreekt het niet. O. a. i; een deel van
een terracoltavaas l> waorf geheven,-waar
op de woorden voorkomen: „Annum novum
faustem felicemque mihi et filio" cn waar
mee dus de eigenoar zich zelf cn zijn zoon
voorspoed en geluk wensclïta; maar ook be
staat een groots eehaal. die bestemd was
om de nieuwjaar.-;Vciischen van keizer Com
modity in ontvangst te nemen.
Bij de christenen was in de eerste tijden
van het christendom het vieren van den
eersten dag van hit burgerlijk jaar -niet ge
oorloofd; zjj meenden, dat zij daardoor in het
heidenseh bijgeloof terugvielen.
Eijna even vrooljfk en luidruchtig als in
't oude Rome giug het later in Engeland toe,
o.a. onder koningin Elisabeth. Hue hoopte
met het hof op goeden voet te blijven, ver
zuimde niet de koningin op nieuwjaarsdag
een geschenk te geven. Zoo zond- b.v. in
15C1 de sjjdekandelanes miss Montague aan
'de koningen een paar zwarte zjjden gebreide
kousen, in die dagen wat men nu .Jiaula
nouveauté" zou noemen; zjj vielen do
„Queen Bess" zoo in den smaak, dat zij
voortaan geen andere wou dragen, zoadat
hoogstwaarschijnlijk de edele geefeter er
geen kwade zaken mee gemaakt heeft
Geld wees do koningin bij zulke gelegen
heden ook niet af; de bisschoppen en aarts
bisschoppen wisten dat zeker, en op zekeren
nieuwjaarsdag was bc-t totaio bedrag der in
gekomen geschenken aar, geld 1200 pond
sterling. v- - -
Ook ontbrak liet niet aan kostbaarder ge-
schenken. Den len Januari 1571 ontving ajj
van haar gunsteling lord Leicester een
prachtigen, rijk met diamanten en robijnen
bezetten gouden armband, waaraan nog al
lerlei kostbare en kunsiig bewerkte stukken
bevestigd waren.
Evenals nu nog, kwam het ook wel eens
voor, dat er onwelkome geschenken gezon
den werden 011 zelfs, dat men ze terugzond.
Dit was o.a. het geval met sir Thomas Moo
re, den grootkanselier, die van miss Croaker,
voor wie lip een belangrijke gunstige be
slissing had bewerkt, een paar handschoenen
kreeg, waarin 4(1 gouden munten raten.
Thomas Moore kon zich met het geschenk
niet geheel vereenigen en schreef het vol
gende hoffelijke briefje: „Daar het in strijd
zou zjjn met de goede manieren om een
nieuwjaarsgeschenk terug te zenden, neem
ik fle handschoenen in dank aan; mnar de
veering er van kan ik niet gebruiken."
Amcrikaansche Nieuwjaarsgebruiken.
Sylvester of oudejaarsdag wordt in som
mige streken van Amerika met' bijzondere
feestelijkheden gevierd. Eigenlijk zou men
ze het carnaval van de Vereenigde Statsn
kunnen noemen. Op de straten heerscht een
ongewone drukte; getoeter! gezang, ge
schetter en andere geluiden, welke men op
blaasinstrumenten van allerlei soort doet
hoeren.
Tegen twaalf uur 's nachts bereikt deze
drukte haar hoogtepunt. Allo menschep, ba-
gevcp zich naar het hartje van 'de stad.
Zoodra (le klokken haar twaalf plechtigs
slagen in het nachtelijke duister hebben laten
hooien, beginnen m alle te luiden. De sche
pen in de havens laten hun schril gefluit
hoeren; een donderend vuurwerk wordt af;
gestoken en daarboven uit klinkt het onop
houdelijk geroep Happy New-Y-eari Happy
New-Year! Het is een leven, dat hooren en
zien vergaan en nu vangt liet eigenlyke feest
aan. De leden van de verschillende veree.oi-
g'ngen trekken verkleed' door de slraten der
stad en bestrooien da voorbijgangers met
confetti. In do bars parelt cle champagne
in do glazen. Ook de traditioneels „egg-nut"
(eic-rpuneh) wordt niet vergeten, die in
groots schalen wordt binnengedragen c-n den
gasten wordt toegereikt.
In de vroege mOrgenurSi gaat men naar
bed, om enkele uien rust te genieten en
daarna nieuwjaarsbezoeken af "te leggen.
Deze feesten vinden vooral in het zuiden
van de Vereenigde Staten plaats. Ook te
San Francisco viert men op straat den
Nieuwjaarsdag. Er worden dien dag groote
optochten gehouden, meest van humoristi;
cclic-u nar.!, en dikwijls worden er geen kos
ten gespaard' om deze zoo schitterend m>
gelijk -te dóen zijn.
Ook NiinwjaarswrnScUon.
FicJerlk Je Groote had ook zijn cigcimar-
ilighelcu, dat is voldoende bekend en die
clgennarcisrherten toonde hij bij elke gelegen
heid, ook i-n zijn Nieuwjaar v.ensohen. Een
siuk of drie staakjes van de wijze, waarop
Ij hoi leger c.p Nieuwjaar toe-pi nk. kunnen
wü hier mJedcdeoten.
Op 2 Januari 175-1 luidde de dagorder:
„Zijne Majesteit, ('e Kei uilig laat allien cffieie.
reo van zijn leger bij gedegenheid van het
'i'emwo jaar ver! ge,lork wensehon èn eau
goede gezondheid." Dat ging bekoorlijk goed;
het schijnt, dat de Ironing weinig nnn te mer
ken hud, op iters had hij het wet gezegd. Dn
geest in het leger of ttevor in het otfieiers-
ke:ps ia er zeker niet beter, of do koning
er wat vlttiiger op geworden, althans op oi
Dcoenrbor 1781 heet het: „Zijne Majesteit do
Koning laat altou officieren gcluikwensclien
l-ij de intrede v u hot nieuwe jaar en lii.i
hoont, dat zij, die niest zoo zijn, ats zij moes
ten zjjn, zich Ikke ren zuillen." Maar op 2 Ja*
nr.ari 1783 werd er voorgelezen: „Zyne Ma
jesteit Ie Koning laat allen goeden oftieïeren
geiuhwenscïK-tt in het nieuwe jaar en hoopt
dat de anderen ziek zóó zulten gedragen, dal
Hij hun ook in t vervolg zal Icu-nióën geluk-
ver vehen.
Dc verkiezingen 3« Engeland.
Dc verkiezingen in Engeland hebben, zooals
bereids gemeld, lot een volledige zege der
coalitie geleid.
Hier volgt een overzicht ran den slant! der
partijen in hot oude ea het nieuwe parlement:
Oude Parlement (November 1018)
Unionisten 28:1
Liberalen 2G0
Arbeiderspartij 3S
Nationnlo partij C
Nationalisten (Iertl- 78
Sinn Pernors G
070
332
It
*'i73
GG
v 100
Sinn Pernors 7"
Niel tot dc coalitie beliobï'ea («naar -1 edits ton
deele tot dc oppaiitic tc rekenen"):
Unionisten 47)
Onafhankclijkeii 7
Nieuwe I' a v lenient.
Coalitie. *-
Unionisten
Liberalen
Arbeiders (type Fi ber. HWilman
Barnes!
Oppositie.
Arbeiders pl.m.
Liberalen (type Asrjuilh}
Nationalisten (Ieren)
Bekend totaal
703
'Aan deze opgaaf ontbreken rog 4 uitslagen.
Arthur IPericbrsmi, cDe» vorslagon leider
van do arbeiderspartij, heofr in een gesprek
mot een journalist gezegd:
,,Do arbeiderspartij heeft het er in cïo
verkiezing goed afgebracht, daar zij 60 z?-
tels heeft gewonnen van do zeventig, waar
op men gerekend had. Verscheidene voor
name candidaten, dio den oorlog van heeler
harte gesteund hadden, zijn verslagen ten
govolgo van een boosaardigen veldlooht van
verdraaiing en lasur. Niettemin is do
groote vermeerdering van het aantal stom
men, diat. op de arbeiderscandidaten uifcgc-
braoht is, zeer bemoedigend."
Philip Snowden, een ander voorman van
cle arbeidor3, verklaarde zich opgetogen
over den uitslag. Het was een groob voor
drol voor sommige loden van do onafhanke
lijke arbeiderspartij, om buiten het parle
ment to zijn, omdat zjj na vrij zouden zijn
een beweging op touw te zetten voor den
terugslag, dien bij over een jaar reeds ver
wachtte.
Sir Leo Chiozza Money zeido, dat het
nieuwe pa,rlcment in het geheel geen verte
genwoordigend karakter had, omdat elk
kiesdistrict oen afgevaardigde heeft geko
zen, die maar ccn kleino minderheid van c3o
kiezers vertegenwoordigt. Hij gaf heli
nieuwe pa-rlement zes maanden leven, om
dat soldaben verklaard hebben, diat zij eigen
parlement wilden hebben als zij terugkwa
men.
Uit Zuid-Afrika.
Ondor do vole alaokloffers, dtio «le Spaau-
sehegriep im Z.-A. ©isehto, komen enkele na
men voor, dio ook wij hior in Holland niet
kunnen voorbijs^11 zon dor een woord aan
hun nagedachtenis te wijden. Den naam van
Adv. EwaM Esokn, zeker een van de schran
derste rechtsgeleerden in Z.-A.., hebben wii
al reeds tgen>Demd. In de hoven van zijn land
deed hij, do zoon van een Duitsoh zendeling,
dio zijn lot had ingeworpen bij dc HoMand-
6c.hc-Af nuk-aam decs, don Hölilandschen na a ra
bij zon dór oor aam. Dc mail-bladen brengen
thans lange doodcmdiysten, vergeleken waar
bij do griep hier im Nederland kinderspel
was. In Kaapstad, een stad van eng©veer
1 GD,000 inwoners, zij-u or b.v. binnen" ©en
rnaand niet minder dam 10,000 mciischen,
waarvan 25 pClt. blanken, gestorven aan do
zoo verraderlijke ziekte. Kostbar© levens zijn
or ook voor omzo stamgenooten verloren ge
gaan. Mannen als <Lr. Tobie Muller en Fred.
DormcM kobben hun skmpel gezet op da
©ingeving waarin zij leefden. DormoM w.;s
al-gemeen beduurdor en een vam dó oprich
ters vam het grooto dagblad „üc Burger",
van Kaapstad. Ook im amde.ro richtingen was
deze energieke man, die buitengewoon sym
paLhlók góweo-ot moet zijn, werkzaam tot heil
van zijn volk. Doch nog grootar is het ver
lies dat do A frik-a anders lijden door het
afsterven van ck-n z-oo begaafden ds. Tobie
Mulder. Jong-Zukl-Afrika cn ook de o'udefen
waren met recht trotseh op dezen jon-gen
Afrika ander, dio na een langdurig© studtic,
ook in liet buitcn'l&nd, cn dan voorail ook hier
iu Nederland, naar zijn land terugkeerde om
aldaar een zoor werkzaam aandeed to nemen
in het' gees lelijk© Loven van zijn volk. Dr,
Mul'Lcr promieveer-do niet lang vóór den wc-
ro'kLoordog te Utrecht, en verwierf daarbij
hot pra-exHcar.t curn lande, op ccn proef
schrift getiteld: „Het Ang1 o-Amorikaantsalie
I'rnigui.a tismo*', een' onderworp," dat "hom als
[»h itosoo f-theodoog bijzomkr interesseerde,
en waarin hij latoT ook te Eden burg" don
graad van doctor in de phiiiosop'luc behaalde.
In vlon laats ten tijd was hij werkzaam in
a- n Vrijstaat. Een aanbod van ecu professor
schap in do phi'losophi© te Stel'loabosöh sloeg
I'ij van do hand, <ia-ar hij zich geheel aan dc
kerk cm aan 'do moreole cn nationale op
heffing van zijn volk wijden wou.
Ook twee oud-Nóderlamdcrs, die zeer go
zen waiton onder hun AlVkaankvho st-ami-,
verwanten zijn gov-ailllen. Do schrijver Adv,
J. F. van Oorclt. ..D'Arhcz"' was zijn schuil
naam; cn hoer O. J. Kuysch van Dug-
torou, roaaickaur van „De Burger" en mede-
•uitgever van hot maniidb!r.l „De Huisgenoot'*,
beiden van Kaapstad. D'Arbez was :n Z.-A,
vooral onder -dc bevc-lldng van het platte
lamel zoor bekend als dc schrijver van een
l.c-elo r-coka romantische verhalen en gc-
sehiodkundigo werken uit het Afrikaansölvj
leven, o.a. „Darid Malan"; „Voor Vrijheid
cn voor ïlecht"; „Het Leven van president
Brand*' en „Paul Krugcr". Ook vcor het be
kendo maandschrift van Pretor:„Die
Brandwag", schreef hij hi-ioriscliei)ij<1 ra.gen
Do lieer Euysch van Dug teren was in do
rebellie van 1914 secretaris van gen. "Wcs-
sqi WesoOls. Na zijn ontslag uit- do gevan.gc-
eis, samen mot. do andere rebellen, trok hij
naar Kaapstad. Op hot congers van de Na
(.ionaio Partij van Transvaal, enkole maanden
geleden le Petroria gehouden, verklaarde de
voorzitter Tielman Roos, dat SO pCt. v an do
blakke ondorg condsuhe arbeiders cn technici
tliaus in do Joliannosburgscho mijnen Hol-
laudsoh-Afrikaander-s zijn, waar vrcogor de
Eug-jlyc-hom in j.lo meerderheid waven. Van
d«zo Hollaudigc-li-Mrikaansch© mami ii zijn
veeg- uHoos 90 pCf. Nalional'bcn.
De „Deutsche Ailg. Ztg." bevestigt,
dat de Fnnsohe regeering <13 Duitsvhe, r.og
iu Zwitserland geïnterneerde,krijgsgevan
genen ffiïeh naar hun land wil laten terug-
keeren. .Ze heeft integendeel aangeboden,
dove geïnterneerden weer in Frankrijk in
krijgsgevangens; rap lc s el en. Do Fransche
regeormg beroept rich diongaande op de
voorwaarde in het wapens-iistnndsverdrag,
die geen wederkeerigheid voos <le vrijlating
van do krijgsgevangenen der geallieerden
toestaat, maar alinea G behelst: toch zal
de repatrieering \nn dc Dnilscho krijgsge
vangenen in Nederland en Zwitserland als tot
nu toe in haar werk blijven gaan. De Zwic-
sorsche regeering lieelt meegedeeld, de mo
gelijkheid van teruggave van do Dnilscho
geïnterneerden .ren Frankrijk nooit te heb
ben overwogen.
--- Een draadloos telegram uil Londen
meldt ons, dat de algemeen: vergadering van
den Bond van hótolhouders in Frankrijk een
stemmig besloten heeft gedurende dc eerst
volgende tien jaar geen persoon van een
natie, waar Frankrijk nu pas oorlog tegen
gevoerd' heeft, in een hotel tos telaten,
noch als bediende, noch als gast- Van dezo
beslissing zal aan al de vereenigingen van
hotelhouders in de landen van Fran!:rrjk*3
bondgenooteu kennis gegeven worden.^
