No. 18034. TOEEDE KAMER. LEI DSC H DAGBLAD Donderdag T2 December. Bfad Anno 19T8. iVcrgadoring van Woensdag 11 Decemb'©'*, Voorzitter: Mr. D. Foclr. Staatsbegrooting 1919. Algemeeno beschouwingen. De MINISTEK VAN FINANCIËN", do heer DE VRIES, zet zijn toestand uiteeo. Hij meent, dat het zijn taaie niet is zich te gen belangrijke uitgaven te verzetten, ma-.r om daarvoor de middelen te vinden. Hij acht 'do taak van den Minister van Financiën niet veel anders dan 'die der andere ministers ed zelfs niet anders dan die der volksvertegen woordigers. Allen moeien naar zuinigheid streven. Toekenning van de 100 pet. salarisvoor- stellen van do commissie-S tor k vond alge-: meen instemming, ook de uitbetaling der duU'vtebijslagen over 1918 bij de 75 pet. dier sal a risvoorstellen. Binnen zeer korten tijd zal het do Kamer duidelijk zijn. wat. de plannen dor. regeering zijn betreffende extra toeslagen. Met e©D kinderbijslag zal men niet kunnen volstaan. Sommige categorieën gaan door de voorstel en der eommissie-Stork niet vooruit, daar voor zal naast den kindertoeslag een duurte- hijslag blijven. Verzoeken en -wenschen om sal a ris verb oo igingen dienen langs den normalen weg der staatscommissie behandeld te worden. Dan de gemeenlefinaneiën. Het plan is om begin 1919 do gemeenten gelegenheid to ■geven op te geven de oorlogsschade over 1917 en 1918 en daaraan- het bedrag der oor- logs winstbelasting te bepalen. Beschikbaar Hs 20 millioen. Binnenkort hoopt de regeering te komen ic-t een geringe wijziging der Gemeentewet voor uitbreiding van het belastinggebied der gemeenten. Reohfratreekscko steun aan de gemeenten is niet noodig. Hierna komt spr. tot drie hoofdpunten He dekking van het normale tekort over 1919 'de delging van de erisisschuld en dè dekking Ider normale tekorten in de toekomst. Ten aanzien van het eerste had de heer Troub een wijder perspectief gcwenscht. Maar ook spr. weet niet moer over de om wikkeling der omstandigheden.in de naaste toekomst. Hot is gevaarlijk met. eenige stel ligheid verwachtingen uit to spreken ove- '.den loop der naaste toekomst. Spreker za! dan ook do uiterste voorzichtigheid betrach ten met voorspellen van de toekomst. •Met den heer De Geer hoopt spr., dat hij in zijn verwachtingen in de Mem. van Antw. te voorzichtig is geweest. Spr. béboogfc, d-at men rekening moet houden met het tegenvallen van ramingen en verwachtingen. Bij suppletoiro begroo- fcingen wordt altijd meer gevraagd, dan waarop bij de oorspronkelijke begrooting gerekend werd. Reeds nu zijn er 'voorstel len, terwijl do begrotingshoofdstukken nog behandeld moeien worden; m. n. 1V& ton voor do tuborculosebestrïjcling en 1 ton voor studiebeurzen. Ook over de bronnen van inkomsten valt nog niets met zekerheid te zeggen. Het kwitantiezegel zal verdubbeld worden cn ook zullen eenige andere zegels verdroogd .worden. Tob afschaffing van de suikeraccijns -kan men niet overgaan, Yoor 1919 is dèzo op 35 millioen geschat. Intusschen wil spr. de afschaffing van heb z. g. „suikerpotje" als hot laatste middel bewaren. Wat de crisisuitgaven betreft, niet onmo gelijk zijn we door het zenith heen en kunnen we over liquidatie spreken. Het kabinet meent, dat riet alleen dit geslacht do lasten van den oorlog moet dragen. Tob dekking der crieóslasben is reeds ge- bruikt het surplus cp de gewone begroo ting, de oorlogswinst- en verdedigingsbe- j ladingen; de rest is uit leeningen betaald Op 1 Januaii is de crisislasfc op D/fc mil- hard te schatten, waarvan gecelct is. Toen de oorlog begon, had men een oahuld van f 1,148,379.900 en nog een vlofc- tende schuld van f £.400.000. Wat een heffing ineens betreft, de vraag is, of deze rechtvaardig is. Een heffing in- eens van, zegge IV2 milliard, zou aan het nationaal vermogen een geweldig stuk af nemen. De kleine vermogens zou men wil- Jen vrij laben. Maar de groobe vermogens oMus aantastend, zou men tevens de be- 1 l-asbingopbrengst verminderen. Er is hior- bij niet alleen betrokken het belang van de kapitalisten, maar ook dat van do ar- beiders en dat van den fiscus. Deze the- oito wordt niet alleen cloor kapAtaasben ge huldigd. Spr. verwijst naar een artikel van ,C*. Vermeer, in den „Socialistische^ Gids" Er is ook aan de hand gedaan heb midde- alLo crisiisschuld af te doen door een groo ts leening, met afloopende rente. Maar de 1 contante waarde der obligaties zou aan- aienlijk dalen en liet staats er e-dict in mis* Ook zou men de obligaties, na het ovor- jcredfiet brengen. lijden van do houders, nietig kunnen ver- Iclaren, maar 00k dit verdient geen aanbe- veling. Vooral de heer -I. Tor Laan wilde een flinke hap uit het kapitaal nemen; men i had dit z. i. reeds in heb begin van den oorlog moeten doen, Maar zooiets werkt laiineere nd. Ook de heer Drésseihuys is bot offers tboreid. Maar bij den eersten is het meer de wel lust van den Mager, bij den ander dc on derworpenheid van het lam. (Gelach). in. het buitenland' vindt men nog nergens èen heffing ineens. Een heffing ineens, verdeeld over ver- schillende jaren, is gelegen in ons systeem van verdedigingsbelastingen. Aanvulling van de Staatsschuld zal de regeeri.ng niet voorstellen (Gelach), want heb zou ondemocratisch zijn. (Gelach). Wij moeten doorgaan met zoo spoedig mogelijk van de crisislasten af te komen, ao-hder het economisch leven in de war te toengen." Daarom aal men voortgaan met de verdedigingsbelasting en verder zal men met indirecte belastingen moeten komen. Nieb onsympathiek staat spr. tegenover verzwaring, noch tegen verlenging van de ooilogswinstbelasting. Er staat in dè wet cp de oorlogswinst belasting echter een artikel, dèt in geval van oorlogsverlies de oorlogswi-nstbelasting moet gerestitueerd worden. Daarom wordt door de belastingambtenaren reeds stopzetting aange raden. Niet onmogelijk, dat er een wetsont werp komt om de oorlogswïnstbalasting na 31 December a-s. te doen eindigen Dat i3 niet ondemocratisch; industrieën en dus ook de arbeiders zullen er mede gebaat zijn. De werkgelegenheid aal er mede bevorderd worden. Ook wordt de vaststelling van oor logswinstbelasting steeds moeilijker. Met de heffing over 1917 moet men nog beginnen, die over 1915 en 1916 zijn nog niet gereed. Het geld dat noodig is zal meer uit do indi recte, dan uit de directe middelen gevonden moeten worden. Prijsverhooging zal men even goed krijgcu bij verhooging der directe-bclas- tirigcn. Reeds nu eischen do directe belastingen een groot percentage van het inkomen. Uit do directe belastingen komt voor 1919 109 millioen en uit de indirecte 110 millioen. Wilde men de indirecte belastingen afschaffen omdat ze op den kleinen man drukken, dan zouden de directe belastingen - dus verdubbeld moeten worden. Men kan dus niet alles uit de directe belastingen halen. Aan het hof f en van directe belastingen is zoo zachtjes aan een einde gekomen, daarom heelt immers de S. D. A'. P. op haar program de socialisatie van bedrijven. Er is een com munis opinio, dat men naar andere middelen cioot uitzien. Alleen is er verschil van methode. Van den prijs der artikelen moet de Staat een deel hebben. Spr. zegt daarbij, dat men do od dernemers van handel en industrie niet kan missen. Daarom wil men hun be drijven niet hebben, maar wel een deel van hun productie voor de staatsinkomsten. Spr. heeft in de stukken reeds denkbeelden voor bezuiniging gevraagd. Ook van lagere ambtenaren. Hij herhaalt die vraag hier. Ook is hij overtuigd, dat de Staat voor sommige artikelen te veel betaalt. Zijn er ambtenaren dio zich voor leveranties laten stoppen, dan is dat een schandaal. Ontdekt spr. zoo iemand dan gaat hij or uit Spr. heeft reeds in zulk een geyal aldus gehandeld; het betrof iemand die 15 pCt. provisie kreeg. Ter waarschuwing voor do ambtenaren zegt spr., dat do regeering meent een nauwkeurig controlemiddel gevonden te iiebfren. Er zijn nog eenige gevallen, die worden onderzocht Bij ontdekking gaat de ambtenaar dio aldus den Staat besteelt, or zon der pardon uit. Oc«k zal men moebeii nagaan of e-r uit dio staatsbedrijven meer fco halen is. Er is reeds een verhooging voor het posttarief. Nage gaan dient ook te worden of <Je tarieven van telegraaf, belefocsn., postpakketten enz. kun nen worden verhoogd. Ook uit die domeinen kan wellicht meer komen. Voor het.mijn recht komt een herzieningswet. Verder moeten herzien worden hetgeen er komen kan uit onderwijs, loodsgelden en andere prestaties van de Staat. Sommige inspec ties, als die op do stoomketels behoeven niet gratis te geschieden. Zoo kunnen er zoo der schade heel veel kosten op de industrie word/en verhaald. De industrie wentelt dab weer af, getuige do ongevallenverzekering. Daarom late men bij invalidlteits- en oucler- cfonisverzekering niet alles op de staatskas komen. Uit medelijden voor de industrie be hoeft men het niet te laten, deze legt de kosten weer op don prijs van het product. Het wetsontwerp op de vóórnamenbelas- ting zou te weinig hebben opgebracht. Een bblasting op tabak en sigaren is ra tioneel. Maar het ontwerp van spr.'s voor ganger is niet geschikt voor onmiddellijke invoering, doordat -een regeling der huis industrie moet voorafgaan. Bovendien kan er meer uitgehaald worden. Een bandlerolle belasting is te omslachtigspr. wil met do belasting dichter bij do bron gaan. Met een technische herziening van heb ta rief stemt spr. in; maar het ontwerp, dat er- lag, levert te weinig op. Met een techni sche herziening van 5 a 6 millioen kan men niet volstaan, het wordt een zuiver fiscale, maar geen protectionistisohe herziening. Fietsbanden kan men belasten aam de grens, bij invoer en aan dio fabriek. Intusschen is spr. pog niet gereed met zijn ontwerpen. Do minister betoogt dhn, dat men in h'ef buitenland denzelfden weg uitgaat. Spr. wijst op voord'eelen van do indirecte belas lingen boven directe belastingen. Zij maken minder bemoeiing met het particu liere leven noodig. Indirecte belastingen af gewenteld op de prijzen, draagt men gemak kelijker. Voor zout betaalt men f0.40 per jaar. By interruptie wordt dan op dc suiker ge wezen, waarbg men er tegen protesteert, öat ■de minister deze gr 0 eten deels een genotmid del noemt. Spr. wijst dan op allerlei snoeperpen. Intusschen zou spr. den suikeracciyns niet uitgevonden hebben. In dc eerste plaats komen in aanmerking om meer gold' ,to verkrijgen, natuurlijk niet do eerste levensbehoeften; in hoofdzaak de genotmiddelen, maar voornamelijk de weeldeartikelen. Spr. noemt de thee, daarop zal een accijns komen van 12 per K.G. Veel i3 dat niet; met 1 K.G. thee schenkt een huismoeder 1200 kopjes. Op elk kopje komt aldus 1/6 cent accijns. Dat wil spr. 1111 ook voor koffie, cacao cn sigaren. Is 't dan niet een gelukkige ge dachte voor den consument, dat hij iels bij- diaagt? (Gelach). In belangrijke mate wil spr. belasting leg gen op luxe-artikelen. Maar spr. heeft nog andere planhen, waarbij lig de pers treft De. prijzen der advertenties zijn belangrijk gestegen en het adverteeren werd er toch niet minder om. Voor adverteeren is de handel dus piet gebonden aan een Jagen prys. Mettertijd hoopt spr. ook hot oordeel der Kamer hier over in te roepen. Rationeel is 't ook voor de uitgaven voor wegen te laten mede-betalen, niet alleen door auto's en rijwielen. Dit geldt ook yojofc! d'e waterwegen. Natuurlek mag men het ver keer niet belemmeren. Dus moeten dè tollen in geen enkele vorm terugkeeren. Spr. wil belasting bg de bron, bij aankoop van een rijwiel, een auto en een. schuit moet een ver- keersbgdrage gegeven worden. Spr. meent, dat men deze belastingen niet zal voelen, alleen zullen zg de daling der prijzen opvangen. De soc.-democraten hebben na'tuurlgk heel andere plannen. De regeering hoeft in prin cipe geen bezwaar .tegen staatsbedrijven, maar de bedrgven moeten naar bun aard tot de staatszaak behooren. Bijv. de opwek king van electriciteit. Ook dè bodem zelf is bijzonder aangewezen voor staatsexploita tie, bgv. de mgnen; zonder schadevergoeding lean men de particuliere mijnen echter niet terugnemen. Principieel valt er over te spieken. De postgiro hoopt dè Regeering uit te breiden in dien zin, dat het een geschikt middel wordt om den Staat vlottend kapi taal te bezorgen. Overneming van een deel van het kapi taal der naamlooze vennootschappen, om tot socialisatie te komen, vindt bg de Regee ring geen ondersteuning. Spr. ontwikkelt hiertegen bezwaren. Ook voor socialisatie zal men geld moeten hebben en.de prgzen der producten moeten verhoogeiL Welke belasting men ook heeft, ook voor die directe belastingen geldt dit, zij zullen worden afgewenteld door prijsstijging der producten. Ligt het heil der arbeiders trou wens alleen in. lage prijzen? Neen, de Ico nen moeten voldoende zijn om in do levens behoeften to voorzien. Dan wordt c3e werk man er niet de dupe van. Men mag zoovel© sociale maatregelen wil len nemen als men wil, ook financieel© wet ten moeten er komen. De heer MARCH ANT (v.-dL) repliceert. Hij bestrijdt dto vertegenwoordiging van bepaalde belangen en groepen, omdat deze het algemeen belang van een speoiaal stand punt uit ziet. Ook spr. meent dat dp directe belastingen uitgeput zijn daarom is sociali satie der bedrijven noodig. Inzonderheid richt hij zich tegen den Economischen Bond en de heterogene neutrale fractie. Spr. komt op tegen annexionistische be doelingen van het buitenland, niet dan ck>or een nieuwen oorlog sou men een stuk*van ons land kunnen afscheuren. Ook wijst spr. jop persberichten omtrent uitlatingen van 't Kamerlid den heer Yan Groenendael te dezer zake. Spr. vertrouwt clat do heer Yan Groenedael hierover een verklaring zal willen afleggen. 9 Spr. vraagt publicatie van de instructie van den opperbevelhebber, dan kan het pu bliek zien, wie er gelijk heeft, spr. of de (oud-minister Bosboom. De heffing in-eens verdedigt spr. speciaal op psygologische grondenmen is er dan. au eens af.. De heer DE MtJRALT (U.-L.) betoogt dat voor een compromis inzake het Staatspen sioen de brug gelegd is. Spreker vindt die premiebetaling door de werkgevers verkeerd, juist door de afwente lingstheorie, waarover de minister van Fi nanciën sprak. De ouderdouisuitkeeringen krachtens art. 374 der Invaliditeitswet moe ten onmiddellijk van 2 en f 3 op f 3 on f 5 gebracht wcxrden. Daarmede kan nieb ge wacht worden tot de invoering der wefcton- Talma. Spreker dient hiervoor een motie in. Inzake uitvoering van art. 192 der Grond wet zegt apr. tot den heer Nolens, dat hij tot loyale uitvoering bereid is. Maar de loyaliteit kan niet van één kant komen. Do heer v. d. Voort van Zijp moet niet zeggen dat de voorstellen c?er Staatscommissie slechts een technische wijziging behoeven te ondergaan. De heer DRESSELHUYS (V.-L.) zal bij gebrek aan tijd niet. ingaan op de ministe rieoio redevoeringen. Met den heer Mar- ohanb meent spreker, dat de regeering alle geruchten over ons buitenlands oh beleid af doende heeft weerlegd. Maar kan de regee ring niet verder gaan? Volgens geruchten zou er een protest der gezanten zijn ingeko men over de bekende quaesfcie. Spr. vraagt .of dit juist is en wat de regeering heeft ge antwoord!. Spreker antwoordb dan nog den heer Schaper over een beweerde uitlating op een verkiezingsvergadering, weerleggend diens uiteenzetting daarvan. Do hoor VAN RAVESTEYN (S. D. P.) constateert, dat bij deze regeering reactie troef is. Do financieele theorieën van mr. Do Vries noemt spr kinderlijk. Tegenover do aangekondigde democratische .hervormingen boteokenon do financieolo plannen een re actie. Do kwestie van het verblijf van den Dudt- achon Keizer en van ~den doortocht van Duitsch© troepen door Limburg zijn eenzijdig! on onvolledig' behandeld. Spreker heeft gehoord1,- dat de Duitsche Keizer getracht 'heeft in Zwitserland een onderkomen to zoeken en dat -men hem daar heeft geweigerd. Het ware taotisöher ge weest, al3 ook onze regeering geweigerd had. Men zal hem aan de rechtbank van het, Duitsche volk moeten geven. Tegen een oorlog als de heer Marohant wil tegen annexionistische plan non zouden de arbeiders zich krachtig moeten' verzetten. De heer VAN GROENENDAEL .(R.-K.) spreekt naar aanleiding van de „sommatie'' van den heer Marchant. Spreker heeft zich verwonderd over de geruchten als zou hij werkzaam geweest zijn voor annexatie van een deel van - Limburg ten behoeve van Bel gië. Hem is daarvan niets bekend. Met geen enkele buitenlandseke autoriteit is spreker in aanraking geweest en van een adresbe weging is hem niets bekend. Spreker staat op hetzelfde standpunt als ieder ander Kamerlid en blijft trouw aan •zijn -eed' op den Grondwet. Er is voor Lim burg geen enkele -reden om afscheiding' te vragen. Eer gisternacht heeft er bij spr. huiszoe king plaats gehad', maar, naar vanzelf spreekt, is er niets gevonden. De aanleiding t;-t de huiszoeking is spreker tot dusver ont daan. Wol had' men in een particulier ge sprok gekscherend gesproken, met con grapje' zooals men wel meer doet in Limburg, De heer SCHAPER (S. D. A. P.) vraagt Donderdag te mogen spreken. De VOORZITTER maakt bezwaar, Do heer SCHAPER acht de wijze van rantsoeneering thans gevolgd niet navolr genswaard. Het program der regeering maakt een gvnstigen indruk. Het gr20*70 zwakke punt is de vrijwillige verzekering voor de zelf standigen. Onbevredigd is spr. ten aanzien van den 8-urcndag. Hij vreest, dat het regeerings- ontwerp heel iets anders zal worden dan zijn initiatief-voorstel. Het regeeringsontwerp zal alleen arbei> óers in fabrioken en werkplaatsen betreffen. Vele groepen vallen er daardoor buiten, Ho© meer en hoe beter de Kamer werkt, hoe grooter do aust in het land .zal worden. Kamer en regeering hebben de beslissing ia handen. Spr.'s vreugde over de hervormingen is aanzienlijk getemperd door de red© van dou Minister van Financiën, zijn plannen zijn roactionnai-r. Laat do regeering nog eens met dezen minister spreken. De MINISTER VAN FINANCIEN, de heer DE VRIES: Ik heb namens de regee ring gesproken. Do heer SCHAPER: Dat is dan dubbel jammer. Spreker protesteert tegen dit finan cieel beleid. Wat do revolutionnairo beweging betreft, de minister heeft gedreigd met een inquisi toriaal onderzoek van sollicitanten. De mi nister eischte ook een speciale verklaring. Bcch, zegt spreker, wij zouden baantjesja gors m-eten zijn als we daarop ingingen. Houdt dan maar uw burgemeestersbaantjes. Dit is een klein politiek spel, waarmede men geen indruk maakt -op een partij als de S. D. A P. Spreker zet dan uiteen, d-at men een re volutie in de hoofden wil tot stand brengen, welke niets met geweld te maken heeft. Men wil de constitutie niet vertrappen, maar verbeteren. De heer DRESSELHUYS (V. L.) is stu-pé- fait geweest oer d© verklaring van den heer Van Groenendael. Een uitlating in scherts gedaan is aanleiding geweest voor een huis zoeking. Spr. vraagt de regeering of/ indien dit juist is, welke motieven -d© justitie en de autoriteiten tot zulk een grievende hande ling tegenover een staatsburger en Kamerlid geleid hebben. De vergadering wordt verdaagd tot Don derdag 1 uur. Schriftelijke vragen vau Kamerleden. Op vragen van den heer Hugenholfcz be treffende wgaging van de militaire pensioen wetten, heeft de minister van marine ge- antwoordt Door dè vorige ministers van oorlog en van marine is een commissie benoemd *tot herziening van dè militaire pensioenwetten voor de land- en zeemacht 1902. Deze com missie bestaat uit den vroegeren inspecteur van den geneeskundigen dienst dei* land macht, een gepensionneerd hoofdoflicier der marine en em ambtenaar van de departe menten van oorlog, van marine en van den Militairen Pensioenraad; zrj heeft tot taak om aan de hand van een door dien Raad uitgebracht advies omtrent wenschelgke ver beteringen ki genoemde wetten, voorstellen te doen betreffende de in die wetten aan te brengen wijzigingen. Het ligt in het voornemen der fegeering1 om, waar blijkens mededeeling van de com missie, bij haar voorstellen een nauw ver band zal worden gelegd tusschein pensioen en bezoldiging, en bg de regeering in be ginsel daartegen geen bezwaar bestaat, fn ieder geval to bevorderen, dat de wetswg- ziging eventueele terugwerkende kracht ver- krgge tot den datum, waarop de nieuwe traktementsregelingen van het militaire per soneel van hvud- en zeemacht zgn ïn wer king getreden. Op een vraag yan dèa heer Weifckamp betreffende geleibiljetten voor het gebruik van paarden door landbouwers in de grens districten, heeft de Minister van Financiën geantwoord: De geleidèbiljetten, noodig voor het ge bruik van paarden in het grensgebied, en bedoeld in de tot den minister van land bouw, nijverheid' en handel gerichte vraag van den heer iWèifckamp, worsen afgegeven ingevolge voorschrift van jlèai minister van financiën. Om deze redon is de bedoelde vraag door eerstgenoemden minister ter be antwoording overgedragen aan ondergetee- kende. Ten einde den smokkelhandel in paarden en het in verband daarmede gepleegde mis bruik van geleidebiljetten zooveel mogelijk tegen te ghan, is brj beschikking van onder- geteekende's ambtsvoorganger bepaald, dat deze documenten slechts geldig zullen zgn gedurende een door de directeurs der 'di recte belastingen, invoerrechten en accgnzaa te bepalen en m dè documenten te vermelden tgd na den dag van afgifte, behoudens ver lenging daarvan door de ambtenaren der invoerrechten na vertooning van het dier. Daarbg is te kennen gegeven, 'dat als regel aan de geleidebiljetten geen langere geldig heid! dan van drie maanden behoort te woe den toegekend. Voorts is aan de beslissing van de In specteurs der invoerrechten overgelaten, of vóór elke verlenging dè dieren op een be paald aangewezen plaats &an de ambtenaren moeten worden vertoond, dan wel of dit ook in den stal kan geschieden. In verband met het voor de controle beschikbare aan tal ambtenaren zal veelal het eerste het ge- \al moeten zijn. Hoezeer op dit oogenblik het gevaar voor uitvoerfraude van paarden aanzienlijk is verminderd, is toch de mogelgkheid voor een wederopleving daarvan geenszins uitge sloten. De ond'ergeteekende kan dan ook vooralsnog geen vrijheid vinden te bepalen, dat de geleidebiljetten voortaan zonder tijds bepaling kunnen worden afgegeven. Echter is thans met het oog op de ge- wgrigde omstandigheden san de ambtenaren der invoerrechten medegedeeld, dat in stre ken, waar geen fraude wordt gevreesd, in het algemeen aan dè geleidebiljetten voortaan een langere geldigheidsduur kan worden t toegekend'. Voorts zal worden bevorderd^ dat de bezwaren, welke voor de landbouwers voortvloeien uit het geregeld aan de ambt tenaren der invoerrechten vertonnen van d<3 dieren, zooveel mogelgk worden beperkt Op vragen van den heer Eakker betreffend®; de aanwezige hoeveelheid aardappelen, den o-p-* slag door particulieren en de rantsoeneoringv heeft de minister van landbouw, nijverheid «f handel geantwoord: Het verkrijgen van een eenigszins betrouwt baar overzicht ^an de absolute grootte van deh aardappeloogst lovert zeer grooto moeilijkheden' op. De basis voor een dergelijk OYC'zicht wordt gevormd door de met het gewas bezette opper< vlakte te vermenigvuldigen met de opbrengst per H.A. Wat do oppervlakte betreft, staan ten dienste de gegevens, verstrekt door de burgemeesters te^ behoeve van de landbouw-.tatistiek en de invëm tarisatiestaten, verzameld door de rogeerirtgs-. commissarissen voor de graaninzameling. Do uitkomsten uit deze beide bronnen blijken zee aanzienlijk uiteen te loopen en het is moeilijV uit te maken, welke de juiste zijn. De statistieken omtrent de opbrengst zijn no# veel onzekorder. Deze, loopen voor elk perces? uiteen: zij zijn moeilijk te schatten, terwijl me ting van do werkelijke opbrengst cLT -ijls in het' geheel niet plaats heeft of w- 1 alleen bij aflo-i vering voor den verkoop. Doch zelfs, indien men juiste gegevens bezat' omtrent de beteelde oppervlak' 3 en do op brengst, zoo -oude men daarmede geenszins eed juist beeld hebben van de hoeveelheid, die als voodsel voor de bevolking beschikbaar is. Ten einde de daarop betrekking hebbende cij fers te verkrijgen, moeten toch afgetrokken wor den in de eersto plaats de boeveelheden poot- aardappelen en kriel, welke geenszins vast staande grootbeden vormen; dan gaat er van d» meeste partijen een zeer varieerend percentage door bederf verloren, hetweL'k toeneemt naarmate het seizoen vordert. Verder ontsnapt bet verbruik door de verbou wers zelf groot endeels aan de controle ca ein delijk zijn er ih vele streken aardappelen frau duleus aan particulieren geleverd en aan hef vee vervoederd, ondanks de daartegen genomen; maatregelen. Op grond van het bovenstaande is bet duide lijk, dat de ernstige en. zeer veel arbeid ver* eischende pogingen, die door de regeeringscom- missarissen in het werk zijn gesteld om een1 overzicht te verkrijgen, tot resultaat hebben ge had, dat sleohts een zekere raming is verkre gen, die 2net omzichtigheid moet worden ge bruikt. Op 8 October beeft het cerate onderzoek naar de grootto van den aardappeloogst door de re- geeringscommissarissen voor do graan verzame ling plaats gehad. Aangezien toen do oogst nog niet beëindigd was, moest men zich veelal tot eon voorloopigo raming bepalen. Deze schatting leverde een totaal van 70.000 wagons voor de distributie beschikbare aard appelen op. Sedert, zijn de berichten omtrent den uitslag van den oogst gunstiger geworden. Op 15 No vember is door de regeermgscommissarissea opnieuw een inventarisatie gehouden en daar do oogst toen grootendeels beëindigd was, kon een zuiverder schatting worden verkregen. Deze inventarisatie had tot resultaat, dat op dat oogenblik nog aanwezig waren 0^000 wagons Gelet op de omstandigheid, dat het vorige jaar gemiddeld 2000 wagons per week voor do distributie benoodigd waren, terwijl thans een groot aantal gemeenten aan haar inwoners tot opslag van aardappelen vergunning hebben ver* leend en deze dus in .de toekomst minder aard appelen zullen vragen, meent ondergeteckenda, dat, rekent men den du-ur der periode, waarin: nog distributie van oude aardappelen zal moe ten plaats hebben op 32 weken, de beschik bare hoeveelheden zeer zeker toereikend zullen zijn tot den nieuwen oog3t. De ondergeteekendo vleit zich geenszins met de hoop. dat ontduikingen van de bepalingen, waaronder opslag aan particulieren is toege staan, door- de daarop geoefende controle volko men uitgesloten zijn. Niettemin is bij over tuigd, dat bet frauduleus vervoer in de aarrlap- pelverbouwende gemeenten door den toegestanai? opslag aanmerkelijk zal worden verminderd. Ondergeteekcnde is van meeniug. dat in de- gemeenten, waaT opslag van aardappelen dooi' particulieren niet is toegestaan, do bevolking steeds het vastgestelde rantsoen zal kunnen ontvangen. Op vragen van den heer KL ler Laari betref fende afwijzing van verzoeken om vergoeding wegens kostwinnerschap, heeft de minister van ^oorlog geantwoord: De dienstplichtige B. van Rumpt heelt aan de commissie van voorliphting in Zuid-HoIIaud eon drietal verzoekschriften gericht, bel eersto omstreeks 19 December 1917, de beide andoro gedagteekend onderscheidenlijk 7 Januari en -É Februari 1918. Het rapport der commissie vaa 16 Februari 1918, voorzien van het advies van den commissaris der Koningin van 6 Maart 1918, werd op 8 Maart d.a.v. bij het departe-: ment van oorlog ontvangen. Onder dagteeko* ning van 14 Maart j.l. werd op do verzoekschrif ten, in verband met do onder 2 vermelde advie zen, een afwijzende beschikking genomen, dio den dag daarop rechtstreeks aan do echtgenoot 'tc van den dienstplichtige werd verzonden. Het advies van de commissie luidde aldus: „Adressant huwde tijdens zijn verblijf onder de wapenen. Zijn vrouw bleef na haar huwelijk bij haar ouders inwonen, die ook te voren La' haar onderhoud voorzagen. In de omstandig* heden dor vrouw is dus door het huwelijk geen' wijziging gekomen. De commissie adviseert mitsdien tot afwij- ziug Do commissaris der Koningin rcreenigdo zich mei dit advies. Ia verband mot de genoemde reden tot afwij zing tfordt geen aanleiding gevonden alsnog) vergoeding uit to keoren. Blijkens modedebliiig van den buTgeni oester van Den Bommel zou zich in dio gcmcbi'i. nogj éón gezin bevinden, dat in overeenkomstige oin* standigheden verkeert als het gezin van Rum$»f en op dien grond, geen vergoeding beeft gn* kregen. De stuiken, welke cp 'de vermelde verzoeë- eoliritïon betrekking hebben, zijn ter grifCo na- uergelegd ter inzage van de leden. Op een vraag van don heer Bos befctef* fènde opheffing yan voor hot ^grensgobfedi 'geldende bepalingen togen den smokkel-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1918 | | pagina 5