AGENDA VAN OE WEEK.
GEMENGD NIEUWS,
LEVERT
SGHUDEL,
RECHTZAKEN.
KUNST EN LETTEREN
EERSTE KAMER.
TWEEDE KAMER.
UIT DE OMSTREKEN, gj
^?ÏFÏ-SI'? Toordeeligo aanbieding
ao3«3^A.>a Yan ctijque Dames- en
Chapellerie-Hoeöcn. 1962
II. A. TIMMERMAN,'Hoil-, Nieuwe Rijn 46.
Zaterdag.
Voorschoten: Hotel .,Deur]o!', mandoline
club „Hobomoko". Aanv. Halfaclit.
Zondag.
Schouwburg: Groot Tooneel, „Jeane d'Arc",
8 uur.
Stadsgehoorzaal: ;:Dc Voddenraper van Pa
rijs". 8 uur.
Lutherscbo kerk: Necl. Lot. Gem., spr. zende
ling Schroder. 7 uur.
Zomerzorg: Tooneel-, Variété- en Cabaretge
zelschap. 8 uur.
Maandag.
Vergadering Natuurhistorisch© Vereeni-
ging. Leidseho Straatweg 5. Aanv. halfacht.
Schouwburg: Hofstadlooned, Potasch en Per-
lemoer. 8 uur.
Dagelijks.
„Hollandia-Bioscoop", OraDjegracht, Woens
dag- en Zaterdagnamiddag van 2 tot 4 on van
5 tot 7 uur. Dagelijks om 8 uur 's avonds.
„Lusor-theatcr", Stationsweg 19: Woensdag
en Zaterdagnamiddag van halldrio tot halfvijf.
Dagelijks om 8 uur.
„Thalia-Theater", Haarlemmerstraat 52,
Woensdag- cn Zaterdagnamiddag te 2 uur.
Dagelijks te 7 uur 'a avonds, behoudens 's Zon
dags: dan to 8 uur.
Leidsche kunstclub „Do Sphinx": Ten
toonstelling van werken van de leden A. J.
Grootens en Gerhvb.
„De Lakenhal"Tentoonstelling van
schilderijen van Rembrandt cn Aart de
Gelder.
Dagelijks: ^De Sphinx'. Tentoonstelling
van werken van leden. Hoofdgroep A. Se-
gaar.
De stoomtapijtfabriek van de firma Ty-
men de Wit en Zoon te Hilversum wordt we
gens koleugebrek stop g\set. Vijftig werklie
den zijn dadelijk ontslagen; de overigen zul
len deze en de volgende weck hun ontslag
krijgen.
Ds. J. de Jong te Steen wijk nam het
beroep naar de Ned. ITerv. Gem. te Spijk
(Gr.) aan.
Men verzoekt ons öo aandacht lo vesti
gen op de aankondiging in de Staatscourant
van 4 December 1918, volgens welke bij Ko
ninklijk besluit van 23 October 1918 (Staats
blad no. 573) zijn vastgesteld de voorwaarden
waarop jongelieden in opleiding kunnen worden
genomen voor de betrekking van adspirant-land-
meter van het kadaster.
Belanghebbenden kunnen inlichtingen dienaan
gaande verkrijgen aan do bureaux van do Inge
nieurs-Verificateur van het kadaster en aan de
bewaiingen van de hypotheken en het kadaster.
Het vergelijkend onderzoek Jjedoeld in art. 2
van gemeld besluit zal worden gehouden in do
eerste helft van Augustus 1919, terwij] voor den
cursus to Wageningen, aanvangende in Sep
tember 1919, ten hoogsto 10 jongelieden in op
leiding zullen worden genomen.
De Rnssrêciie legatie deelt bet vol
gende mede:
De Russische zaakgelastigde beeft aan
de Nederlandsehe Regeering den volgenden
tekst overgemaakt van een telegram van de
voorloopige Rnssische Regiering te Omsk:
Overwegeode, dat de Russische Slaat
steeds 2511 verplichtingen trouw is nage
komen tegenover de tigen medeburgers en
de naties, met welke bij verdragen bad geslo
ten, heeft de Voorloopige Regeering van
Rusland-, bij monde van haar hool'd. admiraal
Koltsjak, in een oorkonde van 21 November
verklaard, dat zij al de verbintenissen van
de Russische schatkist op zich neemt, te we:
ten: de betaling van de procenten, de al
leging van de binnenlandsehe en buitenland-
sche Staateleeningen, alle betalingen in over
eenstemming mat gesloten verdragen, de
bezoldiging van ambtenaren, beambten en
per.sioentrekkers en alle andere uitbe
talingen, waartoe de Russische schatkist te
genover wie ook, door de wet, aangegane
verbintenissen, of op anderen wetteiijken
grondslag verplicht is.
De ten-uitvoerlegging van dio betalingen
zol gelijken treil houden mat de hereeniging
van het Russische gebied De Regeeriug ver
klaart al de daden der Sovietregeering op
het gebied van het Russische geldwezen
voor nietig en van onwaarde, en afkom
stig van muiters.
Do NedterianrJseh© gedelegeerden van
dlö commissie van krijgsgevangenen hier te
landk. mr. -T. B. Kan en Majoor Koodboven
van Goor (do heer van Hekeren waa door
ziekte verhinderdfj vergezeld dcor den Fran-
sche militairen attaché, generaal Donc.a-
beilis hebben to Spa de noodige besprekin
gen gevoerd. Zij zijn ontvangen dbor den
President der commissie voor den wapen-
ot.ilstand, generaal Nndant en zijn staf.
Naar wij vernemen, wae de ontvangst aller-
■willenctet cn waa Éet resultaat dor bespre
kingen-bij uitstek bevredigend.
Naar het „Vad." verneemt, zal bet oud-Ka
merlid, do heer Palijn benoemd worden tot se
cretaris-generaal van do nieuw op to richten
economiseho afdeeling aan het departement van
Buitenlandseho Zaken.
I
In don nacht van Maandag op
Dinsdag waren er bij de Gebrs. S. te Voorhout
drio rijwielen ontvreemd. Dinsdagmorgen be-
sloten do eigenaars eens op zcok ta gaan. Na
j Tele na^poringen kwamen zij ten slotto in het
cafó van den heer K. aan den DcyL Daar ver
namen zij, dat drio Zigeuners kort te voren
'drio zoo goed als nieuwo rijwielen to koop had-
den aangeboden. Fluks zetten zij hun klopjacht
voort, met het gevolg, dat zij bij den caféhouder
j iV. aan den Schouwweg de dieven aantroffen.
Onmiddellijk ging men op politic uit. Voordat
j deze arriveerde waren de daders echter yerdwe-
Liqueurs de Luxe
HAARLEÜ.
Het fijnste
merk.
7812a
nen. Na hun vertrek zotte écn der gebroeders
S. do jacht voort. Onderweg kreeg hij hulp van
een passeerend werkman en in Groot Haesbroek
vroeg hij hulp aan een officier le paard. Deze
bleek terstond bereid. Een wilde jacht begon.
Het paard bleek hun meester, want op den
Buurtweg haalde de officier de dieven in en
dwong een tweetal af le stappen. Deze lieten
do karretjes in den steek en verdwenen in de
bosschen. De derde, die er van door gegaan
was, werd nu ook nagezet en moest na eenig3
minuten ook zijn karretje vaarwel zeggen. Do
eigenaars hadden hun rijwielen terug, maar de
dieven "waren verdwenen. Ook na larig zoeken
macht het niet gelukken hen op te sporen.
Gistermorgen werd op het hoofd-
postkantoor to Amsterdam een ongeveer 20-jarig
meisje door een beambte van het bureau xvan
Aankomst op heeterddad betrapt terwijl zij be
zig was een postbox tc openen zonder daartoe
•gemachtigd te zijn. De huurder van de box werd
gewaarschuwd, en het bleek, dat hij reeds her
haaldelijk'geldswaardige stukken had vermist.
Het meisje, dat gearresteerd werd, was vroeger
bij hem in betrekking geweest en had den box-
sleutel in haar bezit gehouden.
Men meldt uit Den Haag: Een nacht
waker bemerkte den afgeloopen nacht iemand
met 'n lantaarn in 'n padvinderslokaal op
den hoek van de Van Speyk straat en de
van KinsbergenstraatMet behulp van
politieagenten gelukte het den man aan
te houden. Hij werd naar het politiebu
reau Arcliime desstraat overgebracht, maar
w-eder vrijgelaten, omdat geen genoegzame
bewijzen tegen hem konden worden bijge
bracht.
Wel werd door iemand vanwege de
padvindersvereeniging volgehouden, dat
do deur gesloten moest zijn geweest, doch
daarin vond men geen voldoende aanlei
ding voor verdenking van misdrijf of po
ging daartoe.
Te Vaals speelden 3's ch o ol jongens
uit Vaals en Gemmenicb, ongeveer 10 5 12
jaar oud, met-een handgranaat, welke zij
in het bosch hadden gevonden. Plotseling
ontplofte de granaat, met het- gevolg, dat
den jongen uit Gemmenich de band werct
afgeslagen, terwijl de beide jongens uit
Vaaiis zoo ernstig aan de borst werden ver
wond, Gat zij na eenige oogonblikken over
leden.
GERECHTSHOF TE 'S-GRAVENHAGE.
Het Gerechtshof Lo '&-Gravdnhago wees in de
volgende zaken arresten:
J. W., los werkman, te Leiden was door
genoemde rechtbank veroordeeld tot 4- maanden
gevangenisstraf wegens een zedenmisdrijf.
Do straf werd verhoogd tot S maanden.
Het hof, uitspraak doende in zaken op 23 No
vember behandeld .bevestigde de volgende von
nissen van do Rechtbank te 's-Gravenhage.
H. S., smid, te Leiden, door do Rechtbank to
's-Gravenhage wegens rijwieldiefstal tot 1 jaar
gevangenisstraf veroordeeld, tot 1 jaar voor
waardelijk.
In Ge hedenavond to ho-uden. maan-
delijksch© vergadering van de Maatschappij
der Nederlandsehe Letterkunde zal dr. J. M.
Hoogvliet een voordracht koudon over:
Anthropologisch wetenschappelijke gram-
matika, toegepast op hot onzijdig woord
geslacht, in het Hollandsch (met een ptac
tische proefneming).
In Ge jongste aflevering van het tijds
schrift Nedterlandsch Fabrikaat zet onzo
stadgnoot do heer K. Sijtsma zijn beschou
wingen oyer de Leidscho Textielindustrie
va-n voorheen en thans voort-. In dit artikel
wOToIh de 19e eeuw, behandeld.
Do Directie van het gezelschap Roy-
aareïs verzoekt cms to meidten, dkt zij aan do
velo aanvragen en ook te Leiden een opvoe
ring van „Cyrano do Bergerac" te geven,
gaarne zal voldoen en dat als datum van
opvoering is vastgesteld: Maandag 16 De
cember.
„J BAN XE D'ARO'
(Ho Maagd van Orleans)
De N. V. „Groot Tooneel (Dir. Arbous,
v. Dalsum, Gilhuys, His sink), zal Zondag
3 December in den Schouwburg opvoeren
het beroemde werk van F. von Schiller
„Jeanne cl'Are", dat door dit gezelschap
meer dan 75 malen met groot succes to Val
kenburg in het openluchttheater en to Am
sterdam in den schouwburg is vertoond.
De costumes, met zorg uitgezocht, zijn
van A. Helsloot; de requisieten van Beijne.
De hoofdrollen worden als volgt verdeeld
Karei VII, Van Dalsum; Telbot, Coen
Hissink; Dunois, Arbous; Leonel, Gühuya;
Jeanno d'Are, Marie GilhnysSasbach;
Agnea Sorel, Sara Hoijblom; Hertog van
Bourgondië, Boeser, enz.
(Vergadering van gisteren*
'Aan de orde komt het wetsontwerp, hou
dende bepalingen met-betrekking tot de
binnenscheepvaart.;
'Ten aanzien van dit ontwerp is het
woord aan den minister van Land-
b o u w, dio verklaart voorshands deze be
palingen dezer wet voldoende te achten
om stagnatio in do binnenscheepvaart to
voorkomen. Spreker wijst op do goedo
uitwerking der Zeeschcpeaivorderingswet.
Wat het turfvervoer aaDgaat, gaat deze
vrij geregeld, al wordt in het noorden ook
een tekort aan sckeepsruimte gevoeld,
hetgeen medo te wijten is aam het ver
voer van levensmiddelen.
Do minister van J ustitie meent
dat do bepaling in art. 1 dfer wet er wel
mee door kan, waar men hier toch met een
noodwet to doen heeft. Spr. vertrouwt
evenwel op een voorzichtig gebruik van
Tiet bewust© artikel.
De heer v. d. F eT t z (vrijz. dom.) be
strijdt de verklaring van minister van
IJsselstein omtrent den tamelijk geregel-
den gang van het vervoer van turf. Voorts
bestrijdt spreker do opvatting van den mi
nister van Justitie.
De heer Smits (R.-K.) wijst-op do
groote macht der schipp'ersbeurzen, die
het goheele vervoer dwang opleggen. De
minister heeft verklaard niet met dit alles
te kunnen meegaan en een commissieuis
thans opgedragen nadere bepalingen te
ontwerpen. Spreker wijst er op dat ech
ter de' Kamer daarover geen medezeggen
schap meer zal hebben.
Wat de bepalingen der wet voor de
schippers aangaat, gelooft Bpreker dat de
belemmeringen, die -daaruit voor de
scheepvaart voortvloeien, haar g*-^ot na
deel zullen toebrengen.
Laat men, zegt spr., toch vooral thans
gaan in de richting die leidt tot vrijheid
in de bedrijven. Spreker geeft dit den mi
nister in overweging.
De minister van Landbouw ver
trouwt dat de evengenoemde commissie
wellicht tot een vergelijk zal komen De
schippeTsbeurzen heeft spr. bij de aanvaar
ding zijner functie zoo gevonden. Had hij
onmiddellijk maatregelen er tegen geno
men, dan zon dit groote stagnatie in de
schipperij ten gevolge hebben gehad.
De minister van Justitie geeft
toe dat er zeker bezwaar tegen zon zijn
wanneer de minister van Landbouw heel
bet wetboek van "Koophandel zon kunnen
wijzigen, in verband met deze wet. Maar
zoo ver gaat men in het onderhavig geval
niet! Het is slechts een dispensatie in tijd
van nood.
De heer v. d. Feltz repliceert.
Het wetsontwerp wordt hierna z. h. s.
aangenomen.
Bij het ontwerp vaststelling bedrag uit
gifte zilverbons, vraagt de heer v. W a s-
senaar v. G a t w ij c k (chr.-kist.) of de
zilverbons ook voor Indië geldig z Hen
zijn. Vervolgens zet spr. uiteen hoe z. i.
de goudvoorraad van de Nederlandse tie
Bank zal kunnen worden beschermd. Spr.
zon bij het ontdekken van valsche zilver
bons den laatsten uitgever het geld willen
verg'- den. De schade die daaruit roir
den Staat ontstaat kan niet zoo heel groot
zijn, er er staan verschillende voordeelen
tegenover.
De minister van Financiën
verklaart dat de bons niet voor Indië gel
dig zullen zijn. Er bestaat bewaar tegen
om beperking als betaalmiddel aan zilver-
bon^ Op te leggen.
Spr. kan geen toezegging doen dat in
den vervolge de valsche zilverbons zullen
worden vergoed.
Zoodra de zilveren guldens en rijksdaal
ders weer in circulatie zullen komen, kun
nen de zilverbons gedeeltelijk verdwijnen.
Vcorloopig wordt het zilvergeld nog zui
nig bewaard.
De noodzakelijkheid tot het opvorderen
van zilveren munt is niet gebleken. Even
min bleek de noodzaak aan papieren pas
geld.
Na vérder debat betoogt de minister van
Financiën voor de geheele dekking i.e. niet
heel veel te voelen. Slechts wanneer de
Staat niet meer solide was, was er ge
vaar. Mocht men komen in de noodzake
lijkheid het maximum van 100 millioen
weer te overschrijden, maar dit acht spre
ker niet waarschijnlijk, dan zal spreker
met de eischen der soliditeit rekening
houden.
Het wetsontwerp wordt zonder hoofde
lijke stemming aangenomen.
Na de pauze wórden nog het 10-tal klei
ne wetsontwerpen zonder hoofdelijke
stemming aangenomen.
He pogroms tin Galicic.
Hierna komt in behandeling de inter
pellatie van den heer van Kol over de
pogroms in Galieië.
De heer van Kol (S. D. A. P.) stelt
den minister de vraag of hij bereid is de
noodige stappen te doen tot het bijeen
roepen van een commissie uit vertegen
woordigers van neutrale landen, die een
onderzoek zal doen naar de pogroms in
Galicië. Uit ver schillende uitlatingen,
door spreker geciteerd, blijkt, dat naar
znlk een commissie zeer verlangd wordt.
De tweede vraag, die spreker tot den
minister richt, luidt: Bestaat er gelegen
heid, en zoo ja,' is do Regeering bereid
mede te werken, de pogroms ter sprake
te brengen bij de a. b. vredesconferentie?
Dit acht spreker een schoonen plicht voor
Nederland, er op wijzende dat Engeland
onomwonden heeft verklaard bij haar hou
ding tegenover Polen rekening te zullen
houden met de pogroms.
De minister van Buitenlandseho Zaken
zou zich kunnen aansluiten bij veel van
hetgeen de interpellant zeide, a 1 s
ra e n e c b, doch anders staat de b e-
wind8man hiertegenover. Tusschen 't
Pool8che bewind en de Nederlandsehe Re
geering bestaan geen betrekkingen. Reeds
daarom zou de Regeering geen invloed
bij (te Poolsche regeering kunnen oefe
nen.
Wat de enquête-commissie aangaat, zegt
eprekop dat dit neerkomt op het zich
mengen in binnenlandsehe aangelegenhe
den eener andere natie. Dit noopt tot voor-
xrtchtigbeid. Tot spreker's leedwezen meent
spreker den heer van Kol op dit punt niet
te kunnen tegemoetkomen.
Wat de tweede vraag aangaat, zoo dit
punt op de conferentie tor sprake komt,
en Nederland daarbij tegenwoordig zou
kunnen zijn, dan ware aan den wcnsch
van den heer van Kol te voldoen. DocL
het program der conferentie is nog niet
bekend en spreker behoudt zich reserve
voor ten aanzien van de vraag, of het
aan Nederland zou staan deze kwestie ter
sprake te brengen.
De heer Van Kol lielit zijn interpel
latie nader toe, zeggend dat wel door een
minister één persoon, door duizenden als
een ernstig misdadiger beschouwd, hier te
lande is toegelaten, terwijl men aarzelt
tal van vervolgde medemenschen te hulp
te komen.
Spr. betreurt dat niet meer moreeïen
moed van de ministerstafel is getoond.
De heer Van Embden (v. cl.) be
tuigt eveneens zijn spijt met de uitingen
des ministers. Spr. geeft toe dat op de
a.s. vredesconferentie de stem van Neder
land niet groot zal zijn, doch indien juist
is, dat van vele, en ook van Entente-zijde,
een onderzoek verlangd wordt, moet onze
Regeering dan niet doen wat haar hand
te doen vindt? Zou dit zoo onvoorzichtig
zijn? Het is een zaak van onze waardig
heid dat wij met een staat als Polen, waar
mee wij thans geen verbinding hebben,
deze verbinding ook niet zullen z o e k e d,
als een, zij het ook zwak, protest.
Vergadering van Donderdag
5 December,
geopend to 1 u. 5.
Voorzitter: mr. D F o c kv
Do algemeen© beschouwingen over hoofd
stuk I der Staatsbsgrooting worden voort
gezet.
Rede van den heer Wetens.
De heer N o 1 e n s (R.^BL.) wenscht aan
to vangen met eenige opmerkingen over do
kwestie der partij-regeenng, Do Roomsch-
katkoliek© Staatspartij dankt liaar krach
tige pesitie aan liet feit dat zij haar plicht
heeft begrepen. Zij is nu verreweg het
krachtigst in het Parlement vertegenwoor
digd en was dus aangewezen om een fcolang
rijk aandeel to hebben in do vorming van
het kabinet. Een gemengd demokratisch
kabinet leverde groote moeilijkheden op;
do grens van wat demokratisch on wat con
servatief is, is moeilijk, zoo niet onmoge
lijk, te trekken. Wat voor den een demo
kratisch is, ^5 voor den ander conservatief,
en omgekeerd. Een scheidingslijn to trek
ken door do R.-K. partij heen, zooals do
heer Merchant wel gewild heeft, daartegen
verzette zich heb belang dier partij, wier
eenheid voor alles behoort vast to staan.
Spreker komt dan tot zijn onlangs gedano
vraag aan de S. D. A. P. of zij bereid is
den wettel ijken weg to blijven bewandelen,
op wclko vraag spreker in deze Kamer een
ontwijkend antwoord heeft ontvangen. Aan
do overzijde heeft do beer Vliegen althans
een positief antwoord gegeven. Men is het
bij de S. D. A. P.-leiding er blijkbaar niet
over eens. Gister-avond heeft de heer Scha
per in „het Volk" een verklaring gegeven,'
die volkomen ingaat tegen de verklaring
yan mr, Trcelstra van '28 November. Onzer
zijds zijn wij den heer Schaper daar dank
baar voor.
Vervolgens behandelt spreker de kabi
netsformatie. Op den voorgrond stellt spre
ker, dat men niet mag bonwen op de losse
persberichten. Er mcost zoo eenigszins mo
gelijk een parlementair kabinet gevormd
worden, dat was men aan do volksvertegen
woordiging verplicht. Na de aanvaarding
der opdracht heeft spreker verschillende
vooraanstaande personen van rechts geraad
pleegd, hij-zelf echter wensclit^ in het ka
binet geen zitting te nemen. Spreker er
kent, dat het slechts in buitengewone om
standigheden verdedigbaar is dat de forma
teur niet in het kabinet zitting neemt. Toen
het hein te lang duurde heeft hij voor de
opdracht gemeend te moeten bedanken. Na
hem heeft de heer Ruys zegt men
'n gespreid bed gevonden. Een genealoog
moge uitmaken in hoeverre dit juist is,
maar spreker meent te mogen opmerken,
dat dit kabinet er mag zijn, al zegt hij
het zelf (gelach).
Het komt er nu op aan, te weten wat
de Regeering van plan is aan te pakken,
Demokratisolie hervormingen zijn noodig.
In het algemeen wil spreker wel zeggen,
dat hij het wenschelijk vindt, dat die her
vormingen uitgaan van de Regeering zelf.
Wat "de Verzekeringswetten aangaat, de
oorzaak der moeilijkheden ligt hierin, dat
wij de arbeidersverzekering zijn gaan ver
warren met de sociale verzekering, nl. de
zelfstandige met de onzelfstandige.
Spreker vreest, dat ten aanzien van do
ouderdomsvoorziening het verschil tusschen
rechts en links meer dan ooit aan den dag
zal treden.
Boven alles is echter noodig de Landha/-
vhlg van liet gezag.
De Duitsche kwesties.
De voorzitter deelt mede, dat de
kwestie van het verblijf van den ex-keizer
en van den dcortccht der Duitsche troepen,
met toestemming der Regeoring, thans bij
hoofdstuk I kunnen worden behandeld, zoo-
dat men niet behoeft te wachten op de be
handeling der begrooting van Buitenkmd-
sche Zaken.
Rede van den heer de Geer.
De heer De Geer (0,-H.) bespreekt do
financiëele aangelegenheden. De minister
raamt het tekort op den gewonen dienst
voor 1919 op 33£ miljoen3 welk bedrag voor
verschillende nieuwe uitgaven volgens den
minister moet worden verhoogd tot 62 mil
joen. Spreker meent echter op grond van
de beschikbare cijfers, dat de minister het
tekort"25 miljoen te hoog heeft geraamd
en dat daarom verschillende door den mi
nister aangegeven nieuwe belastingen niet
noodig zullen blijken*
Luxe-uitgaven moeten in do eerste jaren,
zooveel mogelijk worden vermeden.
productieve uitgaven moeten eveneens
worden verhinderd. Op de militaire uitga
ven zal aanzienlijk bezuinigd kunnen woi%
den. Op den ouden weg mag niet worden
voortgegaan, het bouwen van forten en
schepen voor leger en vloot moet voorloo*
pig worden gestaakt.
De heer Yan der W ft e r d e n (S. D.:
A. P.): Denkt de heer Lohman er ook zoo
over
De heer Do Geer voortgaande, merkt
op, dat de overwinnende partijen nu nog
in 'n soort van roes verkeereD, maar ook
zij zullen tot het inzicht moeten komen,
dat belangrijke beperking der militaire
uitgaven noodig is.
Verhooging der productie is voor alles
noodzakelijk.
Wat de demokratische hervormingen
aangaat, spreker acht afschaffing der
Eeiste Kamer niet noodig in het belang
der democratie. Een gereorganiseerde Eer
ste Kamer kan als college van zelf-rritiek
van het parlement nuttige diensten bewij
zen.
Spreker .critiseerfc ernstig de houding
der sociaal-democraten tegenover liet vor
stenhuis. Zij willen niet erkennen, dat de
Qranje-dynastie zoo veel voor ons land
heeft gedaan. Laten zij ons vorstenhuis
erkennen, desnoods als historisch materia
lisme, doch laten zij het erkennen (Bra~
vo's.)
De heer A. P. Staalman (Chr. Dem.)
bespreekt o.a. de partij-verhouding rechts-
links. Hij meent, dat er een tegenstand
van 51 tegen het Staatspensioen in de Ka
mer zal zijn. Tot die tegenstanders be
hoort ook spreker. Hij eindigt met een
woord van hulde aan het kabinet.
Kede van eten heer Schaper.
Be heer Schaper (S. D. A. P.) hoopt,
dat do ex-koizor zooveel eergevoel zal heb
ban, dat hij ons land zoo spcedig mogelijk
verlaat.
Dan komt spreker tot hot optreden der
Regeering. Met genoegen heeft spreker Ge
leden van het kabinet op de foto's van de
Malieveldbetooging gezienalleen ontbrak
de heer Henri ter Hall op die foto's.
De heer ter Hall: Ik ben geen mi
nister.
Do Ifeer Schaper: Neen, neg niet.
Maar u hadt er bij behoord.
Do heer ter Hall: Daar behoef ik me
niet over to schamen
De heer Schaper, zijn rede vervolgend,
merkt op dat het hem overigens niet kan
schelen van welke geloofsbelijdenis het ka
binet is, mits het slechts daden toono. Daar
toe vergelijkt spreker het Regeeringspro-
gram met de edschen der S. D. A. P, Een
van de eerste eisclien, die verwezenlijkt
moeten worden,, is het St-aatspensicen.
Voorts moet de ackb-urendag tlians worden
ingevoerd. Hiertoe is geen internationale
werkgeversconferentie (zooals de heer Dres-
selhuys wenschte) noodig, integendeel, deze
conferentie zou den aclit-urendag op de lan-
go baar» schuiven. De acht-urendag voor fa
brieken en werkplaatsen en de tien-urendag
voor overige arbeiders is nu hoogst urgent.
Komend tot liet vrouwenkiesrecht, meent
spreker, dat dit zoo spcedig mogelijk ae«
tief dient to worden ingevoerd. Daarbij
moet het algemeen kiesrecht aan alle meer
derjarigen v/orden toegekend
Nadat spreker nog enkele desiderata (o.a.
verdubbeling der Kamer, stichting van heb
nieuwe Kamergebouw, afschaffing van alle
militaire gedce) heeft opgenoemd, verdaagt
de voorzitter te vier uur de bijeen
komst tot Vrijdag-middag één uur.
Het vliegongeval te Socsicrberg.
Op do vragen van den heer Te r H all,,
betreffende het noodlottige vliegongeval
to Soc8torberg en betreffend© do opleiding
van militaire vliegers, heeft de minister
van Oorlog in een uitvoerig antwoord te
kennon gegeven, dat de oorzaak van he
ongeluk is opgehelderd.
„Do beide vliegtuigen waren bij het op
stijgen en tijdens de vluchti in orde, terwijl
het uitzicht goed was.
„Do ondergeteekendo is overtuigd, dat
de opleiding van onze militaire vliegeniers
niets to wensclien overlaat, voor zoover
deze strekt om ongelukken te voorkomen.
Het vliegen is echter nog steeds van zoo
vele bijzondere, bij ongevallen dikwijls niet
na to speuren omstandigheden afhankelijk,
dat ongelukken, ook in do toekomst, wel
niet to vermijden zullen zijn. Vergelijking
met heb buitenland, leert evenwel^ dat
hot aantal ernstige vliegongelukken bij ons
al een zéér gering procent vertegenwoor-
AUf.»
Faciliteiten voor vertrekkende vluchtelin
gen.
Het Tweede-Kamerlid Yan Zadelhof
heeft tot den minister van Binnenlandsclnj
Zaken de volgende vragen gericht:
3o. Is lipt waar, dat het verboden is
nieuwe kleedingstukken, wollen goed, i
nieuAV© schoenen enz. uit fo voeren?
2o. Ie dit verbod ook van toepassing op
do in ons land geïnterneerden en zich hier
bevindende vluchtelingen, die nu op het
punt staan naar hun land terug te keeren
met allerlei nieuw goed, dat zij hebben
gekocht van hun opgespaard loon of dat zrp
als vrucht vaD hun arbeid hebben mogen,
houden?
3o. Zoo ja, is de minister dan bereid;
voor ol die menacben een uitzondering to
maken, en zo te laten vertrekken met heel'
hun hebben en houdon, zonder dat hun
deowego eenige moeilijkheid in den weg I
wordt gelegd?
'ALPHEN.
Dg mandoline-club „Ensomhlö EsGrciriio'5 ÜBt.ff
haar cersto openbare uitvoering p^won. Dó
zaal van het hotel „De Vergulde yrw»
geheel met belangstellenden, gtrndti,
