OËOOBLOO
WETENSCHAPPEN,
SPREEKCEL.
"^/SiiNRUBRIEK.
belang en waarschuwt- tecjen aMeriei rer-
huizir.gskoslen. enz., e'.ke de aankoop
daarvan met zicli zal jnede brengen, in
verband met de bestemming, die er aan zal
worden gegeven. Is scbr. goed ingelicht,
dan zou do bedoeling zijn mettertijd alle
perceelen aryi die zijde van het Plein in
eigendom voor de gemeente te verkrijgen
en aldaar later een nieuw Raadhuis te
stichten. Scnr. wijst op geschikte terreinen
hiervoor en mogelijke verplaatsing van de
kom van het dorp.
Na voorlezing van dit schrijven bepleit
de Voorzitter den aankoop van bedoeld per
ceel, Spr. zegt, dat de heer Van der §toeI
het huis ia handen heeft, naar hem ver
zekerd is voor £14.000. >Spr. meent, dat
in dit geval de gemeente op geen £1000
mag kijken, mede in verband met het feit,
dat deze prijs nu zeker niet hoog is te
hoemen. Het huis zou kunnen worden in
gericht voor politiebureel, de inspecteur zou
boven kunnen wonen, de oudste veldwachter
I in het huis van den inspecteur en ik zou,
zegt spr., direct kunnen overgaan tot de
aanstelling van een veldwachter. Ook zou-
den wg dit huis kunnen verhuren aan dr.
Van Praag, diens huis inrichten voor politie
bureel, inspecteurswoning, enz.
Over dit punt ontstaat een breedvoerige
discussie. De heer Maasvelt vindt den prijs
veel te hoog. Hij vestigt de aandacht op
l de aan de overzijde gelegen perceelen van
den heer Baron Van Heeckeren. Hij deelt
voorts mede, dat de prijs ad £14,000, waar
voor de heer Valn der Stoel dit perceel in
j handen heeft, niet juist is. De heer JRooij-
lakkers had het beter gevonden een en ander
in geheime vergadering te bespreken. De
'gemeente koopt zoodoende altijd duur. De
heer Versteeg is wel voor aankoop. De Voor-
zitler wijst er op, dat de Kerk dit huis wel
I (eens kon aankoopen. Het voorstel wordt in
stemming gebracht, waarbij de stemmen
staken. Tegen stemden de heeren Rooij-
jakkers, Mansvelt, Van Wissen en Van der
Hulst. In de volgende vergadering zal dus
jeen besluit moeten worden genomen.
j Bij "de rondvraag vestigt de neer Kuyper
de aandacht op de Zanderijbrug, de lieer
Mansvelt op de Schulpbrug, terwijl de heer
iValn der Hulst informeert naar verlichting
van den Leidsche-weg.
j De Voorzitter antwoordt dat verlichtings
materiaal zeer schaarsch is.
De heer Rooijakkers vraagt waarom of de
laatste kasgeldleeaing, die bij de Boeren
leenbank alhier zou worden gesloten, aan
'een particulier gegund is. De Voorzitter
jatotwoordt, dat er voor een leening bij de
j Boerenleenbank voorwaarden waren te ver-
Vullen, die door cle gemeente niet- direct
(aanvaard konden, worden.
Burgerlijke Stand. Omstreken.
i HILLEGOM. Gehuwd: J. W. Bcheffers en
A. J. valn Bgmondl
Bevallen: H. M. GrootVan Sambeék,
Z. M. FaaseVermeer, Z. A. vau
der -MeerVan Rhijn, dL J. E. Boot
Asseler, Z.
Overleden: M. Aldus, 28 j., echtg. v.
Th. G. O. van de Patten. P. Bakker,
.40 jm. M. M. y. d'. Zwet, 63 j., echtg.
van A. Hermans. Tb. Th. Bu ekens,
j.d. 2 m.
KATWIJK. Geboren: Marijtje, <1. van G.
Koijt en T. v. d Plas Maart je. d. van G v. d.
Plas en J. van Duijn. Adriana, d. van J. v. d.
Zwart enC. Varkevisser. Jannetje Cornelia,
d. van J. Zwanenburg en C. den Hollander.
Marijtje, d. van G. v. Duijvcnbode en A. v. Duij-
venbode. Aalbort, z. vr\n D. Houwer en J.
Schrier. Cornells, z. van C. v. (L Boon en C.
v. Duijvenvoordc. Klazina, d. van C. v. d.
Plas en A. Haasnoot. Gerrit. z. ■van T. Ouwe-
hand m C. v. Duijn. .Cornells, z. van C. v. Dijk
en T v. Velzen.
O ver le don: N. Schaap, 8-4 j. wed. van A.
dc Best. H. Philippe, 29 j.
Gehuwd: C. Dubbclaar jm. en J. v. d.
Plas jd.
VALKENBURG. Oi e r 1 e d nCorn,
van Steijn, weduwnaar van Jacoba- Verde-
gaal, 67 jaren Nicolaas Ouwersloot, we
duwnaar van Jansje van der Eijkel, 69 jaren
VOORSCHOTEN. G e h w w cC: D. A.
Van dl2n Berg en S. C. Mechelse.
Overleden: B. Bare neb, cchtgenoote
van P. H. Buizen, 31 jaren.
WASSENAAR. Geboren: Wilhelmus
Jacobus, Z. v. J. J. van der Holst en E.
Sebel Anthonius Leonardus, Z. v. H. E.
Gordijn en E. C. SnolcScrwaard. Jacoba
Johanna, D. v. A. van Wissen en J. C.
Koel. Cornelia, D. v. J. A. HiJhorst en
O. Oucïbhoorn. Rudolph*Jan, Z. v. A.
Atratingh cn G. van Beek.
Overleden: W. J. JTetteroo 21 jaar.
E. M. van der Scheur Wilkrasc, echtg. van
\V .van Galen, 31 jaar: O. Bredero 4 jaar.
A. Th. P. Rooyakkers 1 jaar.
CORRESPONDENTIE. - J. J. v. S., te L.
Niet eiber een misverstand is het door U
bedoeld staatje niet geplaatst. Wij legden
het ter ziji5?, omdat wij ons niet kunnen
verbinden wekelijks onder onze nieuwsbe
richten zulk een opgave op tc nemen.
Ludendorff.
Tn het „Berk Tagebl." schrijft Tbeodor
■Wolff over heb aftreden van Ludeudorff:
,Jn dc laats'e dagen was de politieke at
mosfeer bijzonder zwoel. Hindenburg en Lu
dendorff waren naar Berlijn gekomen en zou
den daar rapport aan den keizei* uitbrengen.
Iedereen weet thans, dat Ludeudorff het
voorstel tot het sluiten van een wapenstil
stand heeft voorgesteld. Langzamerhand is
hij daarop weder van zijn eigen idee terug
gekomen. Vrijdagmorgen maakt? de verte
genwoordiger van het oorlogsdepartement
in de geA-ileljjk tot een journalistiek voor-
parj'eimnfc uitgegroeide ,pcrs:on'f rèii ie' een
.telegram van Hindenburg bekend, dat de
©pp ei bevel hebbers hadden ontvangen. Daarin
heette liet ongeveer, dat Wilson een capitu
latie eischte. maar dat het leger daarvan
nic-ts wiide weten.
In de conservatieve Al-Duitschc en groot-
jnduslrieele pers nam de storm' in hevigheid
1 toe.'Deze bladen verzekerden, dar de regee-
ring het waterland zhieeloos en veriaderlijl:,
zonder dat de militaire toesian 1 zulks nocd-
J zakelijk maakte, pan den vijand, wilde uitle-
j veren, het leger vernie'.igen door de groud-
i wettelijke beulingen, welke het militaire
i gezag onder het burga'l\jk gezag stellen, en
in vele donderende en dreigende artikels
riep men om den bevrijdenden „Yorck".
Het leed geen twijfel, dat Ludendorff het
I niet eenë was met de beoogde grondwets-
I wijzigingen. Gok prins Max van Baden gaf
van zijn ziekbed duidelijk zijn meening te
i kennen. Men dacht daarbij niet aan Hinden-
burg, wiens conservatieve gevoelens door
ailen geëerbiedigd worden, en wiens per
soon buiten critische- beschouwing-en blgft.
Eergisteravond had een langdurige conferen
tie Jbij den heer Von Payer plaats. Men
kwam niet tot een vergelijk. Gistermorgen
was er wederom audiëntie bij den keizer,
en spoedig daarop vernam men, dat Luden
dorff zijn verzoek om ontslag had inge-
j diend, en dat het was aangenomen. Luden
dorff, die reeds het legerbericht van gisteren
i niet meer fieefb onderteeken^, is gisteravond
j naar het groote hoofdkwartier terugge
keerd.
De' man, die zóó vol wrok heengaat, heeft
meer dan twee jaar lang als een dictator
I over Duitschland geheerscht, Hei publiek,
aan wen men slechts weinig moebt rnede-
deelen, heeft zich van dit dictatorschap, zijn
toepassing en zijn gevolgen, .slechts een zeer
ontoereikende voorstelling kunnen maken,
maar des te meer hebben de regeeringen en
allen die pp een of ander ewijze aan de p'o-
litiek moesten deelnemen, de rustelooze, on-
ophoudelijke en gevaarlijke werkzaamheden
van deze almachtige, militaire persoonlijk
heid gemerkt.
Het valt voorzeker te roemen, dal Ludendorff
in zijn trotsch zelfbewustzijn zich voor niemand
boog-, die door geboorte en gewoonte de hoogste
rechten meende te hebben, en dat hij zijn naam
met geen adclslccken liet beiasten. Maar die
zelfde trots en dat zelfvertrouwen dreven hem.
ais hij slecht geraden werd, tot veel minder
heugelijke daden en denkbeelden. Als een Napo
leon" wilde hij allen'zijn wil opdringen 'cïi greep
hij in alles, letterlijk in alles in. Zeker kan som
tijds in oorlogstijd de grootste krachtsontplooi
ing bereikt worden, als al het gezag in de hand
van een genialen „Ausnahme-Menscli" ligt.
Maar de volkoren zijn thans zelfstandiger, dc
staatsfuncties zijn gecompliceerder dan vroe
ger, en uil .de Pruisische kadetlen-inrichtingen
met haar eenzijdige opleiding komen over het
algemeen geen Napoleonlische universecle ge
nieën voort.
Ludendorff geloofde aan zichzelf, en dat kan
geen fout zijn. Maar hij geloofde zoozeer in
zichzelf, dat hij de allures van een dictator
aannam en er toe kwam, onder den invloed
\an zijn ondergeschikten, op zeer bepaalde
wegen te .geraken. Daar oversch e er s chten de
mecningcn en do w.cns.ehen der ooilogsindus-
trieelen, van den heer Duisherg en van de ka-
pi loins der groot-industrie. Men was Al-
Duilsclt of iets dergelijks, en deed aan verove
ringspolitiek.
In hoeverre Ludendorff dc zaken in liet
Gorten tot sijand [heeft geb'radht, wordt,
verschillend beoordeeld. Maar stellig heeft
hij op een steeds krasser politiek aange
drongen. Dat hij ten slotte den onbeperk- j
ten duikbootoorlog aanbeval, kan veront
schuldigd worden, daar liij zich gerechtigd
mocht achten do vjpot-specialiteiten te
vertrouwen. De heer Von Befchmann Holl-
v.-cg zuclitto en steunde onder den zwaren
druk van de zo overal zich uitende auto
cratie, en ten slotte bracht Ludendorff
hem ten val.
Toen in September 1917 Von Kuhbnann
in een conferentie onder voorzitterschap
van den keizer do teruggave van België
bepleitte, haalde hij zich. cle vijandschap
van Ludendorff op den hals. En nadat hij
in den Rijksdag bescheiden en goedig ver
klaard had, dat de oorlog niet op de slag
velden gewonnen kon wordei\. wist Luden
dorff zijn ontslag door te drijven. Ook Von
Valentini werd door den Ludendorffschen
kring ten val gebracht. Overal waar maar
politieke aangelegenheden geregeld moes
ten worden, was Ludendorff tor plaatse.
Fifankriik heeft i vroeger zoogenaaVndë
..politieke generaals'gehad, en alle Duit-
sche geschiedschrijvers zeggen, dat dit
geen geluk voor Duitechland is geweest.
De Franschen hebben zich dat, en nog
heel wat meer, afgewend, en daaraan heb
ben zij heel goed gedaan, want het' is wer
kelijk geen geluk.
Het is duidelijk, dat een man als Luden
dorff de democratisecring van Duitschland
en alles wat er mede eamenhangt-,
met leede oogen aaDzag. Hij had alle re
geeringen overheerscht, cn zou zich nu
onder een democratische, burgerlijke re-
gcering moeten voegen. Wellicht meent
lii.j eerlijk, dat de huidige grondwetswijzi
gingen voor een legeraanvoerder kren
kend, voor het leger schadelijk zijn. Wij,
anderen, zijn overtuigd, dat dc legeraan
voerder slechts meer achting afdwingt, als
lijj zich niet met de politiek bemoeit, en
dat heb leger slechts versterkt wordt als
iedereen, hoog en laag, tot zucht en orde
verplicht blijft".
De ,,Kö1d. Volksztg." verneemt vap goed
ingelichte zijde, dat de politicko rijkslei-
ding bij het ontslag van Ludendorff een
beslissende rol heeft gespeeld en dat er
een oorzakelijk verband bestaat tussehen
dc grondwetsherziening en zijn aftreden.
Gröner opvolger van Ludendorff.
Luitenant-generaal Gröner" komt ernstig
voor dSen door Ludendorff opengelaten post
in aanmerkifig. Gröner is chef van het oor
logsbureau 'en van eten spoorwegdienst te
voldis.geweest. Hij is 51 jaar.
Dernfaurg aan het woord.
In oen vergadering van den volksbond*
voor vrijhaid en vaderland, heeft de voor
naamste spreker, de voormalige staatsse
cretaris Dernburg, in een rede over volken
bond en vrede o.a. gezegd: De eisoli van
den paus om in laats van het materieel
gowc-ld der wapenen do moreele kracht
van het rc -ht te doen treden, komt overeen
.nét d: overtuiging van do gelieele moreel
denkend? mcnschheid. 'Deze gedachte is niet
nieuw. Iteedö Immanuel Kant heeft haar be
pleit. Do gedachte van den volkenbond is
dus itieb van buiten af in het Duitsche volk
gebracht. De regeering had, toen zij zich op
den grondslag van Wilson's program heeft
gesteld, kunnen zeggen, dat zij do eischen
van den Duitschcn philosoof Kant tot cle
hare maakte. Hebben alle pogingen in die
richting, waaraan het Duitscho volk steeds
krachtig heeft deelgenomen, tot dusver tob
geen resultaat geleid, aan de nieuwe bewe
ging in Duitschland zal dit treurige lot niet
zijn beschoren, claar de beweging niet meer
gebaseerd is op het staatsrecht, maar haar
hechte grondslagen vindt in den wil en het
bewustzijn van een vrij en verantwoordelijk
volk, dat zijn eigen lot in hand'en heeft.
Ook uit een fanancicol, een economisch en
een sociaal-politiek oogpunt dient do vol
kenbond tot stand lo komen. Bij de huidige
wereldconatellati'e kan het nieuwe stelsel
niet met geweld opgebouwd worden. Zal do
volkenbond' tot stand komen en cïmirzaam
zijn, dan dient een gelijk recht voor allo
leden te gelden, in 'b bijzonder ook voor de
vijanden. Zooals cte zaak er thans voor staat
kan een vrede niet anders tot stand komen
dan met ch bezegeling van den volkenbond
Een volkenbond, zonder volledige recht
vaardigheid, een volkenbond die beide par
tijen niet liet gevoel van vertrouwen geeft,
bestaat reedb niet meer vöór hij in werking
is getredten.
Hot Duitsclio volk zal nooit toetreden tot
een volkenbond, welke het vernedert.
Duitschland kan zich niet laten behande
len als een Simson, dien men de oogen heeft
uitgestoken. Daarom mag Duitschland do
wapenen niet zonder meer uit de handen
geven. Het zal, als het moet, verder vech
ten, overwinneh of ten onder gaan, voor do
gedachte van een vrede door recht en een
volkenbond.
Jodenvervolgingen te Warschau.
yWoensdag zijn te Warschau weer uitspa
tuigen tegen joden voorgekomen. Het begon
iret een kloppartij tussehen joodsche en
christelijke dragers aan het Klair-station in
de voorstad Mokotow. Daaruit on stond een
groot gevecht, waaraan meer dan 2000 men-
schen deelnamen. Een joodsch koffiehuis
werd geheel vernield, de houders ervan on
zijn klanten zijn deerlijk mishandeld en be
roofd. Verder werden joodsclie winkels ge-
plunArd en vernield. Ook is met messen ge
stoken, De joodsclie bevolking' van Mokotow
zat in groote angst, geen jood waagde zich'
na 't vallen van den avond op straat.
Een blad schrijft dat er te Warschau een
progromstemming heerscht, waarvan de stel
selmatige ophitsing van de Poolsche volks
klasse verantwoordelijk is.
De joodsclie bladen schrijven verontwaar
digd ovev de opzettelijke vertraging van de
beraadslaging over de jood9che interpella
tie aangaande het pogromgestook in den ge
meenteraad. Deze vertraging begunstigt do
ephitsevij en do buitensporigheden tegen dj
joden.
Relletjes te Berlijn,
Naar aanleiding van vijf kies vergaderin
gen, die de onafhankelijke socia'istïsche par
tij in Duitschland j.l. Zondag te Berlijn
had georganiseerd en waaraan in totaal
zcowat 5 tot 6000 personen hebben deel
genomen, kwam het op enkele plaatsen in
de stad tot opstootjes van weinig beteekenis,
die de politie zonder moeite heeft onder-
drinkt.
's Middags laat schoolde een groot aantal
opgeschoten jongens voor het Russische ge
zantschap samen, die door hun luidruchtig
optreden tal van nieuwsgierigen deden bij-
eefcstroomen. Dit leidde tot stremming van
het verkeer, zoodat de .politie moest in
grijpen. Er hebben in het geheel zes prires-
talies plaats gevonden.
Gratie aan Friedrich Adler.
Tc Weenen verluidt dat Friedrich Adler, dc
moordenaar van graaf Stürgkh, dezer dagen zal
worden begenadigd.
Andrassy en de vrede.
Do Weensche correspondent van het „BcrJ.
Tagebl." heeft een onderhoud gehad met An
drassy en hem o.a. gevraagd of bij de verande
ringen in Oostenrijk-Hongarijo eigenlijk nog vel
plaats is voor een gemeenschappelijk minister
van builcnlandsche zaken. Andrassy antwoord
de: „de bevoegdheid van deai munster van bui-
tenlandsche zaken is voorloopig niet veranderd.
Wel zijn de nationaliteiten op het punt zich als
zelfstandige slaton to constitueeron en 't is ook
een feit dat HoDgarije dc verbinding met Oo
ienrijk tot een personcclc Unie gaat beperken,
maar zoolang dit alles langs wellelijken weg
zijn beslag niet heeft gekregen, blijft de be
voegdheid van den minister van buitenlandsche
zaken dezcilfdo".
Op do vraag „wat is er waar van de geruch
ten dat u geneigd is zoo noodig een afzonder
lijken vrede te sluiten en dat u in Zwitserland
zelfs bosprekingen in die richting heeft gehad
met Clemenceau?" antwoordde Andrassy: „Daar
't hier uitsluitend geruchten betreft zie ik geen
reden, mij er mee bezig tc honden/'
Het Pamfletfenregisfcr van L. D. Petit.
De redactie van ,,Het Boek" schrijft
ten besluite van een In Memoriam L.
D. Petit:
,,Wie do „Bibliografie"- en 't „Reper
torium" van Petit geregeld bij zijn studie
gebruikt, zal, als hij voor do latere jaren
deze voortreff «'ijke hulpboeken niet meer
ter beschikking heeft, den ijverigen en be
kwamen werker heel - rg missen. Intus-
se-hen mogen we hopen, dat anderen de
voortzetting van cïeze werken later zullen
opvatten.
Maar hoe staat het met Petit's laatste
werk, hot pamflettenreg ster Hier komt
een dubbele taak te rusten op'het bestuur
van Letterkunde, .:org voor de voltooiing
en voor den d uk.
Er moet vooreerst iemand gevonden
worden, die do bekwa?,mheid en den lust
beeft om het werk voatt te zetten voor do
jaren 1660.1702 Voor den iateren tijd,
waar we alleen met den catalogus-Knut
tel' te doen hebben, rust die taak meer
eigenaardig op de directie der Koninklijke
Bibliotheek. Als vanzelf komt de gedachte
op, dat overleg met den bekwamen bewer
ker van dien Haagschci. catalogus ook
voor de tusschenperiode uitkomst zou kun
nen brengen.
Slaagt men intusscnen niet dadelijk met
de voortzetting van het werk, dan moet
ten minste gedrukt worden wat gereed is.
Het zou half werk zijn, dat is waar, maar
het zou toch al een heerlijk hulpmiddel zijn
bij alle onderzoekingen die over de 16de en
de eersto helft van de 17de eeuw loopen
en dit is zeker een hiel groot belang-
De Maatschappij heeft in de tegenwoor
dige omstandigheden dc middelen niet,
voor dc uitgaaf van zulk een book noodig.
Maar zouden daar nu niet eenigo vermo
gende vrienden aan kuur en helpen? Dit
zou tegelijk een weldaad zijn voor alle be
oefenaren van onze vaderlandsche histo
rie, en de schoonste hulde, die nog na
zijn dood aan Petit zou kunnen worden ge
bracht.
Ontginning in oorlogstijd.
Men schrjjft uit Limburg aanheb „HMd.":
't Is bewonderenswaardig wat er, ondanks
do moeilijkheden in zake den aanvoer van
kunstmest, gedurende de oorlogsjaren door
enkele Vereenigingen en draagkrachtige par
ticulieren nog is tot stand gebbaohti op1
ontginningsgebied. Zoo is er door de platers
Van het missiehuis le Steijl gedurende de
jaren 1914, '15, '16 en '17 in de gemeente
Belfeld een terrein ter grootte van ongeveer
4G0 Hectaren, liggende langs de Duitsche
grens," in exploitatie genomen. Dat terrein'
bestond voor het grootste, gedeelte uit moe
ras en slecht dennenbosch, zoodat het vrg-
wel absoluut niets opbracht, terwijl het
thans, na zoo goed mogelijk ontwaterd en
beprep'peld te zijn. bijna geheel als bouw
land en als weiland in exploitatie is. wel is
de ligging nog te laag, of beter, de stand van
het grondwater is te hoog, Vooral gedhr
rende de wintermaanden, maar zoodra er
tegen niet te hooge loonen weer over goede
werkkrachten kan worden beschikt, zal. door
Verbreeding en verdieping der waterlossin
gen, zoo noodig gepaard met plaatsing van
windmotoren, aan de thans nog bestaande
waberbezwaren borden tegemoet gekomen.
Daarmee zal een uitgestrekt, gebied, dat'
nooit, zoolang de aarde draaide, behoorlijke
opbrengsten leverde, tot een rijk. cultuurge
bied zijn getransformeerd, waarop jaarlijks
tienduizenden kilo's koren kunnen worden
geoogst en tientallen runderen gemeot.
Werd de Belfedschc ontginning hoofdza
kelijk door Duitschers tot stand gebracht,
in de gemeente Nederweert, langs deNoori-
dervaart, is op last van Nederlandsche eige
naren door de Heidemaatschappij in deja,-
ren 1916, '17 en '18 een ontginning in het
leven geroepen, die aan haar bezitters nu
reeds groote voldoening schenkt en in nog
meerdere mate zal' schenken, wanneer een
maal weer beschikt kan worden over vol
doende hoeveelheden van do noodzakelijke
meststoffen-
Tot nu toe is daar een oppervlakte van
plm. 150 H.A. ontgonnen. Gemiddeld werd
er per Hectare gewonnen van 120O tot
1400 K.G. rogge, van 1100 tot 1200 K.G.
haver en van 14000 tot 16000 K.G. aard1
appelen.
"Dezo opbrengsten, onder betrekkelijk on
gunstige omstandigheden gewonnen, hebben
de eigenaren dan ook doen besluiten om,
zoodra de toestanden wat minder ongunstig
worden op de rest van het hun daar ter
plaatse nog toebehoorende terrein, groot
ongeveer 300 H.A.. met ontginning door te
gaan.
Tussehen deze laatste ontginning en de
plaats waar het k'anaal Wessm-Nedervoort
zal komen, ligt een moerassig terrein, bekend
als „De Zoonv' en ,,Heii Vlak Water", ter
grootte van meer dan 1000 Hectaren. Dat j
terrein is door zijn lage ligging gedurende
het grootste gedeelte van het jaar ontoe
gankelijk en wanneer men het waterwild dat
er gedurende den jachttijd geschoten wordt
niet meetelt, levert het absoluut niets op.
Werd het echter ontwaterd' en dat zou, ge
zien de ligging, met betrekkelijk geringe
kosten kunnen plaats vinden^ dan ontstond er
een gebied, dati zeer humusrijk, uitstekend
geschikt was voor de productie van allerlei
land- en tuinbouwproducten, terwijl .bet bo
vendien uiterst gunstig gelegen was in de
nabijheid van bovengenoemd kanaal en bp
geen half uur afstand van het station Keipen.
Mocht daarom de Regeering eens gehoor
willen geven aan den reeds sinds lang van
Verschillende zijden, geoefenden aandrang
om van staatswege tot ontginning over fe
gaan, dan zou genoemd terrein ui'terst ge
schikt zijn om een experiment te wagen.
Onze vogels.
Jac. P. Thysso schrijft, in „Dc Lev. Na
tuur"
Een van cle vraagstukken, die we voor
den komenden winter hebben op te lossen
is ook: Hoe helpen wij do vogels'? Na den
noodlottigen'nawinter van 1917 mogen zij
nu wel wat in 't bijzonder geholpen wor-
don. Er zit onder de tegenwoordige om
standigheden niets andera op, dan dat wij
nu, in den voorherfsb, verschillend voe
dingsmateriaal, dat daarvoor geschikt is,
inzamelen en bewaren. September is voor
do mceeten hunner een tijd van overdaad.
Zie maar eens c3e merels in do lijsterhessen j
voor elke vrucht, die zij verorberen, laten
zij er tien op den grond vallen, die daar
dan liggen te verrotten*èn net zoo gaan
do kneuen in de distels te keer. Wij kun
nen dus zonder bezwaar te hunnen bate
onze magazijnen vullen met allerlei vruch
ten en zaden, naarmate dte rijpen, en die
dan luchtig en droog bewaren. In den win
ter eten de hongerige lijsters en roodborst
jes do godrioogde vruchten al even graag
als nu cle versohc.
Ook kunt ge ze dan opkweeken, rnaar
dat is niet 'eens noodig, als cle vogels maar
genoeg te drinken krijgen. Het beste is
do vruchten to plukken bij trossen of twij
gen vol en zo dJan op to hangen, om te
drogen. In do eerste plaats komt de lijster
bes in aanmerking en dan de vlier; zorj»,
er voor, dat ge beide binnen hebt, voordat
do zwermen van jonge spreeuwen en lijs
ter komen opdagen. Let ook eens op den
wilden wingerd1, die heeft i-i dozen zv.mcr
op menige plu-ts mooi vrucht gezet; de
vogels zijn er dbl op. Iets later rijnt cle Gcl-
I derschd roos, waarvan ik altijd aog niet
weet, waarom do lijsters in sommige jaren
er direct^ op aanvallen, terwijl ze anders
do heerlijke mooie roocle bessen der. lics-
len winter dbor ongemoeid laten. Mei-
dx>rn vracht en laten zich uitstekend be
waren, evenals rozenbottels en contone
aster.
Vorde-r zullen wij zooveel mog^ijk de pip-
ten bewaren van appelen, peron en me
loenen en ook do pruimopitlvu't is jam
mer, dat die van do perzik haoot niet te
kraken zijn. De zonnebloemen Ir-fcen wc goed
rijpen, tot de middolsto vru.>>-tje3 toe, en
snijden dan het hecle bloemhoofd af, om
dfit liggend te drogen. Later kan clan het
ding boven op een stok in den tuin worden
gezet, dat is gemakkelijker voor do meezen
on boomklevers.. Voor do vogels, dio op
den grond VoedsSI zoeken, verzamelen wij
vruchten en zaden van distels, klaprozen,
brandnetels, melden, ganzevcet, varkens
gras, pezikkruicf, windende boekweitdie
rijpen aHe gcclirendo do maand September.
Later leggen wo ook voorraden aan van
borken en ezel vruchtjes, maar daarmee
cïlienen we te wachten, tot de bladeren van
de boomen vallen. Ik heb ook wel vinken
bezig gezien aan de zr«d)en van goudenregen,
cMe dan toch cok weer ergens goed voor zijn.
Wie het goed met de vogels meent en zijn
aandacht aan do wintervoeding wil schen
ken, komt misschien nog op menig vernuf-
tigen inval. Do gevaarlijkste tijd voor de
dieren is,'zooals in dit jaar ook alweer is
gebleken, het eancï van dien winter en het
begin van de lente, do maanden Februari
en Maart.
Schepen van gewapend faëton.
Do heer A. Riibbens wijdt in „In- en Uit
voer een artikel aan den bouw van schepen
van gewapend 'beton. Hij stelt de technische -
eischen in het licht, waaraan deze schepeD
hebben te voldoen en wijst er op, dat volgens
de schoepsbetenwerven tot dusverre alle af
metingen, uit 'bcgrÜpelijken voorzorg, veel
te zwnar zij genomen, zoodat spoedig zal blij
ken, dat ze belangrijk kunnen worden ge-
TcduceercL In dat geTal zou een der groot
ste bezwaren van het betonnen schip kunnen
worden weggenomen, n.l. dat het naar ver
houding veel zwaarder is dan een stalen
schip, hetgeen meer watervernlaatsiibg, duur
dere machines, meer kolenver.bruik, meer ha
ven-, kanaal- en loodsgelden beteekent. Do
geringste meerdere water ver plaatsing schijnt
10 tot 13 pCt. to bedragen. Da&Pentegen be
dragen de aanschnffingskosten van een bë-
tonnen ro-mp slechts 70 pCt. van dien van eor
stalen, met grondsto-fprijzeu van vóór den
oorlog, In verband met door den Sohrijvcu-
tesproken technische factoren is do bouw
van mailbooten, passagiers- en oorlogssche
pen van beton toekomstmnzi/k. Ook voer het
ovoTi'go is eenigo terughoudendheid ton op-
zich to van betonnen zeeschepen niet gelieè!
misplaatst, daar ran do gedragingen op zee
nog heel weinig 'bekend is, on men in scheep-
vaartkringen, ondanks het optimisme va.i
bet >n-meuschen, bet te voorschijn komei
van kleine scheuringen ju den ech cpswand
vreest, waardoor hot ijzer zal worden aange
tast. Het betonnen schip heeft intu??che'n
stellig een toekomst, in .gevallen waarin een
groot scheepcgowicht een niet al to veel na-
deeligen invloed uitoefent, voorts waar een
geringe snelheid wordt yo rei sent, alsmede
in betrekkelijk stil en zoet water. In toene
mende mate zal men dan ook Lichtschepen,
drijvende pontons, droogdokken, 1; i?~ckie\
slcepbootcn, bakken en lichters, van beton
bouwen.
„Een dagelijksch wandelaar", dio veel.
don Teryeeweg te Oegstgcest bezoekt,
kteagt er over, dab bode Luyt dezen weg
onbegaanbaar maakt door ,.gekar" met
zijn wagenshwee a drie staan er nu cn
dan voor de deuren der huizen, waarvan
de bewoners grooten overla-st van modder
en wagens hebben. Zijn wensch is, dat de
overheid van Ocgst.geest een einde make
aan de willekeur van dezen heer.
ACADEMISCHE EXAMENS.
U breekt: Bevorderd zijn tot dloctor
in c?o godgeleerdheid op proefschrift,,De
Marxistische beschouwing van het zedelijk
leven, uiteenzetting cn oritick", dc lieer K.
J. Brouwer, gcb. te Zwolle;' cn tot doctor
in cfo art&enijbereidkunde, op proefschrift.
..Het water m dte Nedfer-Beluwe, bacterio
logische en scheikundige onderzoekingen",
mej. J. IV. de Waal, geb. te Leeuwarden.
Groningen: Bevordbrdl zijn tot doctor
in de rechtswetenschap cte heeren J. A. C.
H. Udbn van Broogc, geb. te Voorscholen,
en W. R. E. Riechl, geb. to Winschoten,
beiden op Stellingen.
H. V., te Lei-len. Als het bedrag
van 260 als vast loon met het bedrag,
dat u dooreengerekend aan fooien ontvangt,
minstens f:600 bedraagt, dan zijt gij niet
tem onrechte aangeslagen. Fooien worden
ook tot het inkomen gerekend.
J. C. P. G. 't Is best mogelijk, dat
het tussehen de Rijkslaboratoria op „Vree
wijk", in do Hugo-de-Groot-straat des
avonds en des nachts ...wanhopig" donker
is en wij nemen ook can, dat in de duis
tere hoeken van liet eene gebouw eiken
avond dingen gebeuren, welke het licht
niet kunnen verdragen en bij voldoende
.belichting cr niet zouden plaats grijpen:
maar de gemeente kan in dezen tijd
klaarblijkelijk niet alle duister verdrijven.
Het is zeker ie betreuren, dat het Rijk
niet voor wat elcctrisch licht zorgt, op de
pleinen vóór en op de hoeken naast die
gebouwen. Dat zou het Rijk nog wel kun
nen bekostigen
