PERSOVERZICHT.
FEÜILLETON,
Mo. 17977.
LEIDSCH DAGBLAD Zaterdag 5 October.
Tweede sSiaa
Anno 1SI&.
i Het Kamerlid S o h o k k i n g. Dr.
p. J. Kronisigt wijdt in „DB GEREFOR
MEERDE KERK' een artikel aan het heen
gaan van dr. Schokking, laatst predikant
biji de Ned.-Herv1. Gem. te leiden. Hij wil
Bat afscheid uit het predikambt van den
hoofdredacteur van het confessioneel or
gaan niet ongemerkt laten voorbijgaan, al
blijft zijn verhouding tot het .blad dezelfde.
„We doen dit, laat ons het rondweg uit
spreken, met groeten weemoed. Do mannon
met veelzijdigen blik en veelzijdige gaven, die
onze Kerk dienen, zijn niet zoovelen, dat
wij het heengaan van één hunner, bepaal
delijk ook uit onzen engeren kring, niet
pijnlijk zouden gevoelen. Daar komt bij, dat
wij het, vooraL voor een geval als dit, nog
bleeds betreuren, dat een kerkelijke wet,
(waartegen wij or.s indertijd dan ook hebben
verzet) het onmogelijk heeft gemaakt om
het ambt van dienaar des Woords to verbin
den met dat van volksvertegenwoordiger in
onze Staten-Ger.eraal. Dr. Schokking. daar
door voor de keuze geplaatst, heeft ge
meend zijn krachten voortaan te moeten
wijden aan den dienst van- Gods Koninkrijk
*50 het gebied van den Staat Wij eerbiedigen
dié keuze, al zien wij hem dan ook ztöer
noode heengaan.
Foerster zegt in zijn „Christentum und
Klassenkampf", dat de sociale kwestie dreigt
veie Christenen, uit hun evenwicht te bron-
brengen, doordat zij hen, tegen wil en dank,
te zeer bij wat aan den buitenkant ligt be
paalt. als gevolg van een zeer begrijpelijke
en ten deele gerechtvaardigde reactie te
gen het „laat-maar-waaien"-systeem van hen,
die met het „godsdienst is privaat-zaak'' het
economische leven aan allen invloed van den
godsdienst wilden onttrekken.
.„asgi het dr. Schokking gegeven zijn",
Schrijft dr. Kromsigt, „vooral ook dp dit punt
de „gewijde synthese" te vinden en alzoo
de ware, sociale gedachte Van 1 Oor. 12 in
ons individualistische maatachappijleven in
te dragen op zralk een wijze, dat eenerzjjds
het geestelijke geen schade ljj-ie (Matth.
6 33), maar ook andereraijds het Chris
tendom blijke te zijn niet een bloot-conserva
tieve, doch inderdaad een hervormde Macht
ook op polttiek en sociaal terrein."
Afscheid van prof. mr. A'albeT-
se. Minister Aalberse schrijft in het
„KATHOLIEK SOCIAAL WEEKBLAD" een
artikel ten afscheid. Z,Exc. schrijft o.m.:
Moeilijk liad ik kunnen dénken, toen ik
Voor thans twee jaren het hoogleeraarsambi
aan de Technische Hoogeschool aanvaardde
en mi) er over verheugde, dat ik mij, meer en
beter dan vroeger, zou kunnen wijden aan de
studie' .van sociale wetenschap ^n sociale
wetgeving, moeilijk had ik toen kunnen den
ken, dat ik zoo spoedig weer van daar naar
ander ambt geroepen zou worden.
Thans sin ik voor het feit en moet ik,
zjj het tijdelijk, afstand doen van mén Re
dacteurschap van dit „KATHOLIEK SO
CIAAL WEEKBLAD", waarin ik weldra
hoopte de vruchten van verdiepte studie te
kunnen gaan publiceeren.
De gedachte, dat een, die mij, niet alleen
in den bloede, zeer na is, zicli welwillend
bereid verklaarde, mijn arbeid voort te zet
ten, verzoet het scheiden.
Zelf heb ik altijd het „KATHOLIEK SO
CIAAL WEEKBLAD" beschouwd als 'het
beste stuk uit mijn leven. Mijn tweejarig pro
fessoraat, mijn arbeid aan het Centraal-Bu-
reau voor de Katholieke Sociale "Actie, de
leiding van Sociale Weken en Sociale Cur-
Bussc-n, ze waren er do logische uitloopers
van, zooals een mondelinge toelichting be-
i hoort bij een geschreven stuk.
En ook het zware am&t, thans mij opge
dragen, is het voor mij eigenlijk iets anders
dan Je voortzetting van den jarenlangen
arbeid in dit „WEEKBLAD".
't Is nu zeventien jaren geleden, dat ik
)r in slagen mocht, dit „WEEKBLAD" op
te richten. En was het bi; zijn verschijnen
door sommigen- slechts een kortstondig be
staan voorspeld, het bleef en heeft zijn
.vrucht gedaan.
Het valt moeilijk, daar zelf over te oor-
deelep.
- Maar als ik denk aan de ideeën, in dit
j.WEEKBLAD" onverpoosd verdedigd en ge
propageerd, aanvankelijk van verschillende
zijden bestroden, thans gemeen goed van ve
TTTGHO 1EA1E.
Roman uit het la^Jst der 16do eeuw, naar het
Docnsch, van VILHELM OSTERGAARD.
51)
Een paar stadtsbowake.rs hackten
d>3 handen val, om den oiiriustigen
troep in bed/wang to horneten, .want
herhaaldelijk hacldbn zij zich al toe
gang willen verschaffen tot tte gevange
nis, daar hot wachton hun blijkbaar lang
viel. Ook wcraten cr heel wat spottende
woorden gericht aan 't adres van tie st-a-ds-
voogeten en van dien Raad, die maar liever
naar do pijpen van ceu paar voorname hce-
ren daastcn, dan dat zij dfo boks verbrand
den, zooals dit toch goed gebruik was.
Midden ender do menigte stond een klein,
krom mannetje, met een grauwen kiel aan
en een vaalgeel gelaat vol rimpels. Hij be
hoorde tot degenen die mot dlo grootste
verbittering 1 Kittelen gesproken, zoowel van
'de vcrdachbo toovenares ais van do over
heid, the liaar zdó maar in vrijheid durfde
atollen. En hij ging zelfs zóó ver, dat hij
betuigde hoe een dergelijk ongeoorloofde
manier van doen niet andors dan Godb
toorn ovor do stad zou doen losbarsten
,,Er is zeer veol waarheid in hetgeen mees
ter Steffen zegt!" riepen de dichtbijstaan
de;!. ,,Stc-ffon Graver is een ijverig man, dio
menige bocco vrouw heeft aangebracht.
Eigenlijk mortalen we cr ook geen genoegen
mee nomen, dat zij do hels zoo maar lieten
loopen!"
„Nu, wij hebben ook nog wel ceu middel
Qui dat te vorhindqren." En meester Stel
len, dan komen mg de woorden weer in het
hoofd, door Albert de Mun in 1891 gespro
ken;
„Daar Is geen grooter belooning voor
do mannen, die zich toegewijd hebben aan
(Jen "dienst van een idee, dan haar rondom
zich terug te vinden, niet alleen geprezen
door de tijdgenooten, maar wel zóó goed
door hen opgenomen, dat zij de zeer aj>.
rechte overtuiging hebben, haar altijd te
hebben aangehangen/"
Zoo moge ook cfifi ^WEEKBLAD" in cTe
toekomst voortgaan de ideeën _te zaaien,
waaruit de daden van velen mogen spruiten.
Het vrouwenkiesrecht Het
„HANDEI.SB] -AD'" juicht het initiatiefvoor
stel inzake het vrouwenkiesrecht van de
heeren Marchant c.S. toe. Het blad wijst et
op, dat dit voorstel feitelijk neerkomt pp de
invoering van algemeen kiesrecht voor
de vrouw. Het blad' is het daarmede eens.
„Als er eenmaal vrouwenkiesrecht wordt
Ingevoerd, dan ook maar algemeen. Dit ver
hindert echter niet, dat men, bij 'de behan
deling van het voorstel, door amendeering
natuurlijk beperkingen zal kunnen aanleggen.
,Wij zouden dat betreuren; als de eenige niet
geheel onredelijke beperking hebben wij
9teeds beschouwd: een eisch van eigen aan
gifte, zocdat alleen vrouwen, die het kies
recht niet wenschen, voorloopig zouden zon
uitgesloten. Maar het slechtste beperkte V.
K. ware toch altijd nog beter dan de be
staande toestand, waarbij wèl vrouwen kun
nen gekozen worden .(en er dan pok een
gekozen is), maar geen vrouwen zei ven mo
gen kiezen. En waarbij zelfs de meest intel
ligente en zelfstandige vrouw van het kieS-
r&ht is verstoken, "terwijl de stomste pum
mel en de meest afhankelijke slampamper
kiezen kan. Het tegenwoordige baliekluivers-
kiesrecht schreeuwt letterlijk om eenige cor
rectie door vrouwenkiesrecht.
De initiatiefnemers konden in elk geval
niet anders doen dan eenvoudig het schrap
pen van het woord „mannelijke" voorstel
len. Wat er van hun poging worden zal, is
nog niet te zeggen. Men kent langzamerhand
zijn Pappenheimers van rechts; heel veel
verwachten wij Van die Zijde niet
Maar men kan nooit weten hoe raat
een stuivertje rolt.
Als men eenmaal" aan 't praten raakt
wie weet?
En Veel tijd behoeft dit voorstel waarlijk
niet te kosten/'
Do ongevallenstatistiek
der, Rijksverzekeringsbank.
In de „RISICO-BANK", orgaan van do
Centrale Weikgevors-Risicobank, wordt op
gekomen tegen de lichtvaardige wijze',
waaiop uit de Ongevallenstatistiek dor
Rijtororzckeringdbank gevolgtrekkingen
worden gemaakt. Reeds vroeger was hierop
de aandacht gevestigd en vanzelf gaf de
pas verschonen statistiek over 1911 en 1912
er weer aanleiding toe.
In de voorrede wordt alweer, en wel wat
noodeloos uitvoerig, de aandacht gevestigd
op do vermindering van het aantal ongeval
len per type-arbeider in tjjdcn van slapto
en op do stijging van dat aantal, wanneer
er weer drukto in het bedrijf komt. Voor
eon oogenblik willen wij-inu eens aannemen,
zegt het orgaan, dat dit in zijn algemeen
heid waar is. iets, wat wij niet zoo - grif
kunnon toegeven. Maar dan vragen wij, of
dit nu een bewering is, die men zoo maar
mag uiten? Moeten de oorzaken van hst
samengaan van twee zulke belangrijke fei
ten niet nauwkeurig opgespoord en te gelijk
mot de bewering medegedeeld worden
Geeft zulk een bewering anders niet aanlei
ding om te zeggen, dat werklieden in druk
ke tijden gejaagd worden, waardoor zij
veel ongelukken krijgen, terwijl zij in rus
tige tijden veiliger zijn, iets, wat haast
zonder uitzondering met de werkelijkheid in
strijd geacht mag worden?
Naar hetgeen wij zoo in de practijk heb
ben waargenomen, is, naar onze meening
vermindering van het aantal ongevallen per
type-arbeider, in slappe tijden to© te schrij
ven o.a. aan de omstandigheid, dat een type-
arbeider dan gemiddeld per dag minde*;
uren werkt, dat werkgevers, die .genood
zaakt zijn om" arbeiders gedaan te geven,
di,' slechtere laten loopen en do hetero aan
houden, dat dreigende werkloosheid tot
voorzichtigheid maant en oplettendheid be
vordert, en misschien, dat er meer tijd is
ora aandacht aan wondverzorging te schen
ken, zooUut verergering van niets beduiden
de wonden minder voorkomt. Als er drukke
tijden komen, worden o.a. veel ongeschool
den, ongeschikten en kantjesloopers aan het
werk gezet. Dat voor die personen de
kans, om ongevallen te krijgen, aanmerke
lijk grooter is, zal wel niemand kunnen be
strijden.
Bij de Rijksbank is nieri er best toe in
staat o.ra de juistheid van dezo indruklcea
te eontroleeron. Blijkt do Bank, dat die in
drukken juist zijn, dan kunnen zij in een
volgende statistiek met andere eveneens
juist bevonden indrukken meegedeeld wor
den eu kunnen werkgevers, die vermeerde
ring van werkzaamheden krijgen, zich dm
ton minste tegen een vermeerdering van
ongevallen wapenen, o.a. door maar niet
iedereen, geschoold of ongeschoold, aan het
werk te zetten. Aan de bloot© bewering, dat
beido feiten semen gaan, heeft niemand
iels.
Voor hot vorig:, meent het blad, dat
vermeerdering van bedrijvigheid cn van on
gevallen niet noodwendig samen behoeven
tc gaan.
Na nog enkele andere opmerkingen to
hebben gemaakt, besluit, het blad, met eoni-
ge wenken. O.a. betrefiende den vorm vil
de voorrede. Gesteld zou hot worden, wan
neer in den vervolge de voorrode zco kort en
duidvljjk mogelijk weid geschreven, zoodat
zij een overzichtelijk geheel aanbood iets,
wat thans niet het geval is, cn ook, dat ia
de statistiek niet met zulke groote getallen
van G, 7, 8 cijfers worde gewerkt.
Een derde wensch betreft de groote ge
tallen in de statistiek, zoowel als in Jo
voorrede. "Werkelijk, een getal van G. 7, 8 of
meer cijfers, vooral, in kolommen gedrukt,
is niet te overzien, wanneer op de grenzen,
van do duizend- en mïllteentallen geen af
scheidingen zijn gemaakt. Jaren geleden
hebben wij 'dezelfde opmerking gewaagd.
Wij kunnen ons voorstellen", zegt do redac
tie, dat velen de statistiek maar dadelijk
weer dichtgeslagen hebben, als zij dat ge
kriebel van cijfers zagen, dat iemand ge
woon draaierig maakt.
Opleiding van de militie in
vredestijd. De heer J. Rietsema
schrijft hierover in ,,DE GIDS":
Na den vrede, zegt hij, zal er algemeen©
oefenplicht moeten worden ingevoerd; aan
onvoorwaardelijken kaderplicht valt ook niet
te ontkomen; do piaterieele uitrusting van
ons leger, de bewapening dienen to worden
verbeterd'.
Om deze lasten te kunnen dragen, moet
alles worden vermeden, wat niet bepaal
delijk yereisclit wordt .ter voorbereiding tot
den. oorlog. Dus verkorting van den eersben
oefeningstijd en van de herhalingsoefenin
gen; beperking van het aantal beroepsmili
tairen; uit de opleiding tot. soldaat dienen
alle overtolligheden te vervallen. Eischen,
die niet alleen worden geboden door do
noodzakelijkheid, rekening te houden niet
de draagkracht van het volk, doch tevens
voortvloeien uit de maatschappelijke taak
der legerinstellingen. Een leger moet in alle
opzichten de duidelijke kenmerken dragen
van niets meer to zijn dan e:?n noodzakelijk
kwaad.
Om de ontstemming weg te nemen, die
allerwegen ten opzichte van het leger is
ontslaan, moeten er militair-sociale hervor
mingen plaats vinden. De vorni van het insti-.
tuut moet ia overeenstemming wor kii ge-
-bra.cht met hedendaagscho Nederlandsche be
grippen en gevoelens..
In verschillende hoofd,tukken werkt schr.
dan deze beginselen uit.
S o h o m ui o 1 in g der gr ondv.aar-le.
Geen zekerder bezit dan grondbez t. zegt
men wel eens in tijden als dé effectenkoers
wilde neigingen vertoont; maar als men na
gaat, welke geweldige schommelingen do
waarden van vaste eigendommen kunnon on
dergaan, komt men tegencvir die bewering
toch ©enigszins sceptisch .te staan, lezen vra
in het „HANDELSBLAD". jVVel is waar ïs
grondbezit in zooverre zeker, dat het niet ge
stolen kan worden or op andere wijze ver
dwijnen, maar door oorzaken, absoluut on
afhankelijk van den wil van den eigenaar,
kan de waarde en daarmee de renta
biliteit ia korte jaren soms tot op *4'
van do oorspronkelijke koopsom worden
teruggebracht. Zoo kennen \vg een boer
derij ter grootte van 35 H.A., die in 1862
bij publieken verkoop een bedrag van
f6S,U00 en in 1S94, eveneens bij publieken
verkoop, slechts f18,000 opbracht. Kort
geleden ging zij, onder den invloed van <le
hoog© prijzen, dio do Regeering voor alle
soorten van oogstproducten in het volgende
jaar garandeert, voor het abnormaal hooge
bedrag van f85,000 in andere handen over;
maar de kooper en velen met hem, die
tegenwoordig maar op onbesuisde wijze
koopen en pachten alsof deze hoog-conjunc-
tuur eeuwig zal duren zal toch wel eens
even een bedenkelijk gezicht zetten, als hij
verneemt, welke enorme voorraden bbood-
koren zich in do graan-exporteerende landen
ophoopen. Zoo liggen er. volgens betrouw
bare berichten, alleen in Australië 700 mil-
lioeti ton koren op verscheping te wachten,
waaruit blijkt, dat er alleen maar scheeps-
ri.imte en vrije vaart noodig is om de koren-
prijzen tot het derde, misschien het vierde
gedeelte to doen gaan van do bedrag-" n. 'die
onze P.egeering voor don oogst 1919 garan
deert. En wel kunnen dan onze landbouwers
hun'bedrijf in andere banen trachten te
voeren, door. veel bakvruchten en handels-
gewassen te gaan telen, maar de vrucht
wisseling zal hen toch steeds noodzaken om
op een niet onbelangrijk gedeelte hunner
akkers koren te verbouwen en daarvan zal
zonder twijfel het gevolg worden, dat zij zich
al spoedig na den oorlog zullen gaan be
klagen over de hooge bedragen, die zij thans
wagon te besteden.
UIT ONZE STAD.
STEUNCOMITÉ LE I D E1M.
Oorlogstoestand 1914.
STAAT VAN ONTVANGSTEN EN UITGAVEN
"\an 15 tot cn met 30 September 1918.
Vorige opgave 252156.S33
Sedert ontvangen van:
Collecte dubbeltje of cent 182.2Q5
252339.09
Koninklijk Notion. Steuncomité
ondersteuning 0577.89
restitutio liuurbons 638 88
bijdrage gedemobiliseerd:n G6.—
258721.83
Uitgraven:
lo lot 211 e week278021.355
211o tot 213e week 7087.70
285709.055
Saldo tekort
Geleend geld
Saldo te goed van het Ko
ninklijk Nat. Steuncomité
Juiste saldo tekort
Iu i'e afgeloopon week meldden zich
26987.195
SOOO.—
34987.193
7276.25
om steun aan: 18 pers.
Maakt met het totaal der vorigo
week4465
j Hiervan, werden tot 1 October on-
dersteund3154
i In de afgcloopen week kwamen voor
ondersteuning in aanmerking li
3165 pers.
Thans worden door het Steuncomité
ondersteund 493
Verder werden door het Crisisco-
miló ondersteund148
Dcor do wachtgeldregeling worden
ondersteund G64 pel's.
UIT ONS LAND.
Letteren drijfriemen.
Hot Bureau voor Mededelingen in zake
cb Voedselvoorziening meldt:
Met het oog op cte scha&rsoht© van looi-
I stoffen zal liet noctSg ziin den aanmaak van
letter, benoouügd voor het fabrieeeren van
I drijfriemen fco beperken. Zij, die lederen of
andere drijfriemen in hun bedrijf gebruiken,
zullen dus verstandig dioen, indöen zij daar
mede do grootste zuinigheid betrachten.
Zoolang de riemen e enigszins bruikbaar
fon boog zich nu heelomaal voorover naar
(lengen©, die vlak naast hem stond, en ging
verder ópfluisterenden toon tegen een
reusachtig-gTooten kerel, in gr oven werk
kiel „Jo hebt hot niet voor niets to ddén,
Mickel Galgenhouvol. Zie je dat touw, dat
ik liier in den zak heb 1 Als we de heks
dan niet verbranden kunnen, dan moeten
wo maar zien, dat we haar gehangen krij
gen, vat je mij
Do man, dio met een zoo weinig wollui-
d'onden naaim genoemd werd, keerd>e ziek
naar den ouden doodgraver en, toen hij
hom een oogenblik aangekeken had, knikt©
hij langzaam on antwoordde
,,Ik vat je heel beist, Steffen Graver. Wo
halen het volk om ons heen over, om ge
meen© zaak met ons t© maken, en, terwijl
ik de heks vasthoudt, worp jij haar den
strik om den halsdat is in een wip ge
daan. En, als jo mij een flinke tegemoetko
ming geeft, dan leun je rekenen op mijn be
reidwilligheid."
Terwijl do man zoo sprak, waa er iets,
dat langs zijn been schoot. Hij keek eens en
zag daar een misvormd mannetje, dat niet
veel honger dan zijn knieën reikte. Do
menigte begon to roepen
„Kijk eens dien dwerg! Waar komt die
vandaan V'
Maar hot ventjo was net zoo gauw weer
verdwenen als hot verschonen was en nu
werd c)ö algemeen© aandacht afgeleid' door
een troop, dio brutaalweg schreeuwde 5
„Wat talmen jullio daarbinnen? Laat ons
de poort openbrekenWo willen wel eens
zien, dit je do heks loslaat
Hot dreigend geroep kon tot in de cel
vernomen worden, waar de dochter van
Laurida Geweermaker zat opgesloten, want
het getraliede hek kwam juist op het plein
uit. Maar op dit oogenblik bevond do aan
geklaagd© zich niet alleen daarin. Do deur
naar do gang stond open en daar buiten
liep do wacht op en neer en rammelde met
zijn sleutels, want ook hem begon de tijd
lang te vallen. Hij liad heb bevel, van den
stadsvoogd, om de gevangene vrij te laten,
cn hij zag óók niet in, waarom mén dan nog
langer dralen zou, als men toch eenmaal
dab besluit genomen had.
Op een bos sbroo, op den sbeenen vloer,
zat een oude man, naast do aangeklaagde,
en vóór haar stond con breedgeschouderd,
in hot zwart gekleed edelman met een ver-
sbandig, maar wel wat barsch gelaat. Toch
was or een ongewoon vriendelijke klank in
zijn stem, terwijl hij sprak tot juffrouw
Edele
,,U is vrij en kuirt gaan, waarheen u wilt.
Maar dat moet u nag eerst, weten, dat het
alleen do gedachtenis aan uw ontslapen
vriend is, dio u dank moot zeggen. Ik heb
Praten sis beloofd> ccn u bij te staan, als u
in nood of gevaar geraakte en ik heb aan
zijn verlangen voldaan, zoo goed als 't mij
mogelijk was.- Verder moet u eo* zelf maar
voor zorgen, Lauridta Geweermaker. U is
een oud man, maar heeft voldoend© mictelo-
len, om ergens een plekje op te zoeken,
waar *uw dochter rust en misschien ook ge
nezing kan vinden En kom nu mee,
juffrouw Edele, cn geef mij de hand, dan
zal ik u hier vandaan leiden."
Zij deed gowillig, gelijk do jonker gezegd
had, maar toch scheen het, dat de schrik
haar gedachten nog meer in verwarring had
gebracht, want in haar oogen was een ang
stige, star end o uitdrukking.
„Kom," zei ze, en vatte Tycho Brahe bij
do hand, „laten wij ons haasten. Meester
Pratensis wacht. Terwijl ik weg was, is er
niomand geweest, dio naar hom omgekeken
heeftHoort u wel, hoe driftig hij op
en neor stapt in zijn kamer?"
Zij betraden, de trap van het Raadhuis,
I terwijl oude meester Laurids steeds achter
i hon aantrippelde, mot kleine, afgemeten
j pasjes. Het duister was al lang gevallen,
maar er vlamde een lustig vuurtje op in de
ijzeren pan, die aan een langen haak, al
tijd vlak tegenover den ingang van heft
stadhuis, op grillige wijze do omgeving ver
lichtte in dit geval dus de joelende volks
menigte.
Toon Tycho Brahe en Edele te voorschijn
traden, stegen er luide kreten op, en een
geweldig gedrang ontstond, want ieder
"wilde van zoo nabij mogelijk d9 „toovena
res" zien. Allesbehalve vriendelijke woor
den waren dan ook de begroetingen, die liet
arme schepsel van vele kanten ten deel
vielen:
,,Daar heb je de vrijgelaten holes! In het
water met haar dat ze haar onschuld be
wijzen kanOf op don brandstapel, dien we
zelf wel zullen aansteken! Gods straf daalt
op or.s neer, als we haar ontsnappen
laten
Tycho Brahe maakte een gebaar met de
handten, om te kennen te geven, dfeut hij de
menigte wilde teespreken, maar hij kon
zich niet verstaanbaar maken. Toen sloog
hij den arm om Edole's middel en trachtte
zich met geweld een weg te banenmaar
als een zee golfde cïo menigte om hem heen.
„Nu opgepast!" fluisterde meester Stef
fen tot zijn reusachtig-grootcn kameraad in
den groven kiel. „Gauw je sla.g geslagen,
en geen stadsvoogd cn geen jonker zullen
haar meer kunnen helpeu!"
Hij stak de hand in dm zak, om het touw
zijn, late men hen reparcoren om er zooveel
mogelijk profijt van to trekken.
Kwatta.
Woensdagmiddag is te Didam gearres
teerd en gevankelijk weggeleid de boeren
zoon St., toen hij c)o enorme partij van bij
na negentien duizend Kwatta-reepen, ver
pakt in 1S7 kisten, frauduleus vervoerde.
Alles werd in beslag genomen, ook zijn
paard en wagen. Den nacht tevoren waa
aldaar ook reeds 180 pond chocolade in be
slag ge-nomen.
Een federatie van veehouders- en
slagersbonden.
In een gistermiddag, onder voorzitter
schap van mr. A. Nicol Speyer, uit Den
Haag, in Utrecht, op initiatdof van den Ne-
cterlandschcn Bond van Yarkenshandblaren
gehouden vergadering van vertegenwoordi
gers van besturen dter Nederlantlschc Yer-
ecmgiDge-n van groot© vee- en vleesohhan-
delaren, werd, na een inleiding van clen
voorzitter, waarbij deze erop wees, dat in
den toestand van uitschakeling van den
handel, ingrijponde wijziging dient t© ko
men, wil d'eze handel niet geheel en al ton
onder gaan, en na uitvoerige besprekingen
in beginsel besloten tot het stichten van
een federatio van alle bij den vee- en vleesch-
hancSel betrokken organisaties. Een comité
van actio word benoemd, dat dezo maand
nog in Utrecht en vergadering bijeen zal
roepen, waar de federatie officieel zal wor
den geconstitueerd.
Chccoladereepen. 7
Het schijnt nog herhaaldelijk voor to
komen, dat winkeliers, tegen de regeling
in, gevulde in plaats van ongevulde choco-
ladereepen aan het pubHek leveron tegen
afgifte "an een bon. Zij trachten zich al
dus een voorraad ongevulde recpen, ver
moedelijk voor den cjandestienen handel,
te verschaffen. Daarbij stellen zij zich'
bloot aan intrekking der vergunning, die
zij van dc N. O. T. hebben gekregen om
chocolade te verkoopen, zoodot aan hen
dan ook geen chocoladereepen meer zou
den mogen worden geleverd.
Pulp als paardenvoodseL
De distributie van pulp als paardenvoed
sol doet voor do bezitters van paarden een
groot gevaar ontstaan. Dit voedsel moet
namelijk minstens 12 uur tevoren geweekt
worden, daar het anders aanleiding geeft
tot slokdarmverstopping met zeer gevaar
lijk verloop.
Daar er zelfs sterfgevallen zijn voorge
komen, meent de „Nederlandsche Roodë
Ster" deze waarschuwing te moeten ge
ven.
Het algemeen uitvoerverbod.
Het a1 gemeen uitvoerverbod, waarvan
wij de betrekkelijke beteekenis onmiddel
lijk na de publicatie in het licht hebben
gesteld, is nu blijkbaar weer geheel van
de baan, zoo schrijft het „Hbld." Bereids
is gemold, dat versche tomaten weer wor
den geëxporteerdook zullen nog andere
vorscko groenten, voor zoover die tot en
met don 3en October op de veilingen voor.
het buitenland verkocht zijn, worden uit
gevoerd, hetgeen mot het oog op den in
voer van zout een gewenschte maatregel
was. Ycraer zullen tu^fstrooisel, bloem
bollen en oesters weer worden geëxpor
teerd. -
De oude toestand is daarmede weer vrij
wel hersteld, althans wat betreft de ex
port van levensbehoeften (bloembollen
bijv. worden verwerkt tot koffie-surro-
gaat). Veel is het niet, wat er uitgaat en
het algemeen uitvoerverbod blijkt, nu óók
in de oogen van de Regeering meer na-
dan voordeel tc hebben gehad. Het is pre
cies gegaan als in het voorjaar, toen óók
een algemeen uitvoerverbod zeer demon
stratief aangekondigd, doch vervolgens in
geslikt werd.
Het mtlkvraagstuk.
Wij maakten verleden week melding van cetf
artikel over het molkvraagstuk in „Econoraisch-
Statislisclie Berichten" waarin o.a. de meening
word uitgesproken, dat naast de kleinere pro
ductie en het groolere verbruik van versche melk
door de bevolking, de oorzaak der melk
te voorschijn te r.aler, maar tegelijkertijd
stootte hij een wilde»- vloek uit
„De strik! Do strik i Wie heeft iilcn ge
stolen?.
Maar zijn woordten .stierven plotseling uitf
en ging©n over in een rochelend geluid.
„Het touw, dat hij tevergeefs in zijn zak
gezocht had, lag om zijn eigen hals er. zóó
krachtig waa or aan getrokken, dat zijn
glinsterende oogjes uit hun kassen puilden
cn dat hij neerzeeg c«p het plein.
De menigte weok ter zijde, vervaard over
het onverwachte, dat had plaats gehad.
„Kijk, do dhvorg, de dwerg! Dat is de
duivel zelf!"
Maar Jep had van da verwarring gebruik
gemaakt en was in het duister verdwenen,
zonder dat iemand kon zeggen, waar hij ge-
bloven was. En tegelijkertijd ging de poort
van liet stadhuis open en do stadsvoogd
trad te voorschijn, gevolgd door do wacht.
Met gevelde, lans dreven zij de menigte te
rug en do weg was nu vrij voor Tycho Bra-
lio e ndegeneu, die hij geleidde.
Eenigo minuten later lag het plain daar
stil en vredig. Het wachtvuur boscheen
twee bewakers, cïo maar steecs op en neer
stapten voor eten ingang. E11 niets horinner-
c1e meer aan den zooovoii plaats gc-had heb
benden oploop, behalve Steffen Graver'a
dood lichaam, dat men midden op het plein
precies zóó, had laten liggen.
HOOFDSTUK XVH.
Een brief van Tycho Brahe.
Avond op Tlvecsi. j
Waarde en goliefdo vriend.
Behalve de vriendelijkste groeten ©n
dankzegging voor do vele vriendschap, die
u en uw in God ontslapen v*der, de welge-
