LEIDSGH lllf DAGBLAD.
bureau fJoordeindspieta, Telefoonnummers voai Administratis 175, Redactie 1507.
raus dee adtertentien:
iVsn 15 ragolfl LOC. Iedere regê& meer
f 0/V). Kleine adverfenti$n van 80 woot-
'd".».5fc Cenvj contant; elk tiental woorden
n:w* 22V. Üent,—Incasso volgens postrecht.
flfoo OTonlaeele opzending van brieven 10 cent
pvrtó te betalen. Bewijsnummer 5 Cents.
Donderdag 26 September 1918.
Nummer 17969.
Prof. mr. Aalberse
als Raadslid van Leiden.
/Zijn laatste groots werk in hst belang der
gemeente is geweest het voorzitterschap van
.de Raadscommissie tot onderzoek dc-r Sala
rissen van de Ambtenaren in dienst der ge
meente Leiden, waaraan bij zijn bes'e krach
ten heeft gegeven, ondanks het feit, dat hrj
werd geroepen tot het ambt van hoogleeraar
aan de Technische Eo'ogeschool to Delft.
Het rapport dezer Commissie, dat duide
lijk de sporen van zijn geest draagt, wordt
door ter zake kuniigen een grootech werk
geacht, dat anderen gemeenten bij lietereor-
ganiseeren en vaststellen van loonregelingen
tot een Veiligén gids lean dienen.
[Wanneer wij na deze kor to schets van mr.
Aalberse'3 arbeid ais lid! van den Gemeente
raad Van o:iZ9 goede stad de slotsom op
maken, dan is zg;deze: Leiden heeft veel aan
hem te danken; zijn heengaan is vcor onze
gemeente een groot verlies.
[Wij mogen in zijn benoeming tot Minister
der Kroon gerust zien. een bekroning van
rijn arbeid mede op gemeentelijk gebied, en
wjj zijn er trotsck op, dat een Van Leidens
'zonen, die zoo intiem met ons gemeenteleven
heeft meegeleefd, tot dit koogê ambt is ge
roepen.
Het moge' hem wel gaan in het uieuwe
hoogst verantwoordelijk ambt van Minister
Van Arbeid.
[Wij .zijn er Van overtuigd, dat hij zijn
vaderstad ook als Raadsman der Kroon niet
zal vergeten.
Minister Aalberse, Leiden wenscht u geluk
in uw nieuwe positie en blijft op uwen steun
rekenen!
STADSNIEUWS,
Wintertijd.
De verandering van zomertijd in winter
tijd zal plaats hebben in den nacht van
Zondag op Maandag a. s. te drie uren.
De openbare uurwerken, waaraan een
speelwerk is verbonden, zullen, wanneer
deze-in den voormiddag van 30 SePtember
(naclib van Zondag op Maandag dus) drie
uren aanwijzen, een uur stilstaan, cn de
overige openbare uurwerken in den lande,
zullen cp dat tijdstip worden gesteld van
drie op •twee uren.
Voreeniging ran Onderwijzers en Onder
wijzeressen in het Arrondissement Leiden.
Heden Meld bovengenoemde "Verean'ging
onder voorzitterschap van den aïrondisse-
ments schoolopziener, den heer J. Baak Jzn.
in .dan foyer der Stadszaal haar 32ste ver
gadering.
Do vergadering, was bij'zondcr druk bezocht
De foyer was vrijwel geheel gevuld. Aan de be
stuurstafel hadden ook plaats genomen de
waarnemendo wethouder van, Onderwijs, mr. J.
C. van der Lip on de hoeren Brouwer en
Draayer als leden der Plaatselijke Schoolcom
missie, benevens den heer Haanstra, arr.-school-
opriencte te Woerden.
Yan den inspecteur den heer Fabius was be
richt van verhindering ingekomen. Do oud-voor-
zittor, do. heer Kielstra, had een brief geschre
ven, waarin bij de beste wemscbon uitsprak
voor de Vereeniging, waarvan hij de aange
naamste herinneringen bewaarde.
Voor do opening richtte de heer Koops na
mens het bestuur zich tot den voorzitter, den
heer Baak, dien hij als schoolopziener verwel
komde, daarbij do verwachting uitsprekend, dat
doze alles zou doen, wat in zijn vermogen is om
de belangen van de onderwijzers in zijn arron
dissement te bevorderen. De vergadering toonde
daarmede haar instemming door applaus.
Hiema opende de Voorzitter de vergadering
met oen korte, welverzorgde rede, waarin hij
de talryke aanwezigen verwelkomde, in het bij-
zondor de aanwezige genoodigdoD.
Uit zijn rode sprak een gcost van verdraag
zaamheid en verlangen naar samenwerking tus-
seken openbare en bijzondere onderwijzoTS.
Toen de Voorzitter er zijn voldoening over
uitsprak, dat in de toekomst de bezoldiging
van openbare cn bijzondoreonderwijzors ge
lijk zal zijn, wat bij in het belang van het on
derwijs achtte, ging er een luid applaus op.
Met het oog op het noodzakelijk spoedig ver
trek van den wethouder werd de agenda ecnig3-
zins gewijzigd cn hield voor de behandeling dor
huishoudelijke werkzaamheden de "heer N. H.
v. d. Toorn, uit Rotterdam, een voordracht over:
„Humoristen".
Reeds geruimen tijd vertoont zieli, vooral
in de wereld der iotellectueolen, een gemis
aan levensvreugde, zeide spr. Onze model-
He litteratuur draagt den stempel yan groote
zwaarmoedigheid. We hebben echter behoefte
aan kulnst, die ons den yrooljjken kant van 't
leven doet zien pn ons „onttrekt aan de
kleine zorgen, waarmee de wereld tergt".
De humoristen vermogen dit. In het dage-
ljjksche leven gebruikt men raak het woord)
humoristisch gelijkluidende met komisch; spr.
zal zich in zijn causerie bepalen tot de
humoristen in engeren zin, „de half lachen
de, half schreiende Aprilskindeiren", zooals
Jonathan ze noemt.
De. humorist heeft oog ycor het komische
in de dwaasheden en gebreken dezer wereld,
maar verzoend ons met veel onvolkomens,
door ons te doen zïem, dat de mensob in
den grond der zaak zoo kwaad niet is.
Een lach en een traan zijn dikwij's het
tweeledig effect van den humor. Als voor
beeld van die. schijnbare bespotting yan het
heilige vertelt spr. een gedeelte yah het
fijngevoelige stuk va|n Haverschmidt: „Ik
heb een wonderlijken droom gehad", waar
in de humoristische schrijver den Jez°i' den
hemel binnen voert.
Aangezien dé humoristen onder onze he-
dendaagsche letterkundigen uiterst schaarsoh'
zijn, moet spr. ziok wet bepalen tot voor-
beehteq, Ontkend aan de gemoedelijke hu
moristen van den ouden stempel. Spr: hoopt,
dat er tijden van groote levensblijheid zul-,
len komen, waarin volgens de profetie van
Heine „de godsdienst der blijdschap yan
onzo aardscke rozengaarde het rouwfloers
zal hebben afgerukt".
„Niemand kan de menschen verlossen yan
hun ellende, maar hem zal veel vergeven
worden, die nieuwen moed in hen wekt om
die ellende te dragen." En tot datgene,
wat immer in staat zal blijken, nieuwen
levenslust te wekken in de verslagen men-
schenziel, behoort naar spr.'s stellige mee
ning: de warmte-uitstraler.de blijdschap der
humoristen.
De voordracht werd levendig toegejuicht
Hierop volgden e enige huishoudelijke
werkzaamheden.
Uit de rekening en verantwoording van
den penningmeester bleek, dat er een klein
batig salylo was.
Tot bestuursleden werden gekozen: in de
vacature-N. J. Zwierstra, de heer W. A.
Zuidhoff ia de plaats van den heer D. Chr.
Schuit mej. M. de Jong en in de vacafcure-
II. G. Verhaar, de heer C. P. Paardekoopjsr.
Na de pauze Meld prof. dr. H. Bavinck,
hoogleeraar aan de Vrije Universiteit, een
beschouwing over: „Zielkundte en Opvoeding"
Do spreker wees er op, 'dat paedagó-
gische vraagstukken ju dezen tijd sterk op
den voorgrond treden. In ons land staat
dit voor een deel in verband met de her
ziening van art. 192 der .Grondwet, in an
dere landen stelt de oorlog en zijn gevolgen
verlies van volkskracht, verwildering
voor allerlei problemen en al bleef ons land
nog de vrede bewaard, die problemen raken
ook ons. Maar ook buiten dèn oorlog zijn
er oorzaken, dat genoemde Vraagstukken
zicli naar voren dringen: algemeen klaagt
men over de resultaten van het onderwijs,
'gevolg der te- hoog gespannen verwach
ting, vooral vah een intellectualistische
schoolopvceding; en dan is daar de Sociale
omkeer der laatste decenniën.
Met de cultuur werd de school geboren,
eerst de standenschool, dan door Christen
dom en Reformatie de eerste kiem' der alge-
meene volksschool, die echter eerst ju de
18de eeuw. onder den invloed van Aufkla-
rung en Revolutie, begon op te wasöen;
thans gaat 't worden de Volksschool .tot
voor 'do laagste lagen der maatschappij
Hoe de opvoeding geschieden zal wordt
bepaald door doel, uitgangspunt en weg
(methode), doch alle drie worden be-
heerscht door de wereld- en levensbö-
é?7iouwing 'der opvoeders. Hieruit volgt
een einde'ooze versöheidenheid van 'opvoe
dingsstelsels.
Geen wonder, dat men naar penheid, nast
een gemeenschappelijke basis is gaan zoo
ken. Die basis moest de zielkunde zijn
da zielkunde, beoefend naar de ideeën Van
Gomt: (het positivisme)" en Manies (het pra'g-
matk.
Na te hebben nagegaan hoe sinds AriS-
toteles de zielkunde in haat hooge waarde
erkend is, doch hoe de psychologen der.
18de eeuw dezen deugdelijke® grondslag
voor da opvoedkunde hebben verlaten door
te gaan scheiden wat niet gescheiden kon
worden, "deed.spr. uitkomen, dat het nog
altijd da vraag blijft of werkelijk de empi
rische psychologie wel een yaSte basis kaïn
geven.
[Vast staat: rielsVerschijnseleïi zrjn an
ders dan stoffelijke verschijnselen; men
kan de èerste niet .tot de laatste herleiden.
Het Materialisme, dat dit beproefd heeft,
heeft het moeten afleggen. Dat er analo
gieën zijn, dat er parallelisme is, is daar
mee niet ontkend.
[Willen wij de oorzaken der z'.elsvelschija-
selen kennen, dan moeten wij nog iets an
ders doen dan experimenteeren.
Immers, het experriment leert de ziel
niet zuiver kennen, vooreerst omdat 't object
met en naar zijn eigen wil op de .uit
komst der proef infiuoaceert dat doet
een stoffelijk object -niet pn in de
tweedfe plaats omdat het subject ju. het
experiment ook zijn eigen ziel legt dat
doet hettenzij de waarnemer d i ckteZ
is 1niet bij proeven op physisch gebied.
Ik kan de ziel des menschen slechts ken
nen door de liefde, die niet blind, maar
ziende maakt. Ik kan slechte kennen den-
gene, aan wien ik zielsverwant bsn.
Die menschenkennis', die zoo diep was
bij een_ Shakespeare, die nog dieper was
bij Christus, die wist wa t in den mensch
was, die kennis, door liefde verworven,
is voor den opvoeder het hoogste. Het ex
periment is alleen in de laagste regionen
der zielkunde bruikbaar.
Toch is do empirische psychologie niet
te onderschatten. Zjj moet beoefend .wor
den,- omdat zij de beschreven menschen-"
kennis zoo menigmaal corrigeert
Zjj deed dit bjjlv,, toen z'rj wees op het
lijden van het tot passiviteit gedoemde -
schoolkind, toen zjj protesteerde tegen
het intellectualisme, dat van het kind een
„kleine groote man" wilde maken. Op
grond van haar resultaten wordt geëischt
de zelfwerkzaamheid van hetkind, .wordt
op invoering van' handenarbeid aange
drongen, wordt de arbeidsschool 'gepro
pageerd1, wordt de lichamelijke opvoeding
bepleit Spreker koos voor deze. practische
eischen niet al te sterk partij, drong wel
in elk geval op vereenvoudiging van on3
onderwijs aan en legde alien nadruk öp de
opvoeding der rijpere jeugd, d'e eischt voort
gezet onderwijs, naar aanleg en levensbe
hoefte gevarieerd1. Hij eindigde met het uit
spreken van den .wensch, dat de thans op-.
tredende Minister van Onderwijs moge peor-
ganiseeren en reformeeren waar zulks noodig
is en zoo het gebouw van ops Onderwijs
nader aan 'zijn voltooiing brengen.
Loonactie van dan Ned- Ambtenaarsbond.
Gst-eravond belegde de afdeeling Leiden
van den Alg. Ned. Ambtenaarsbond een
openbare vergadering in bet Nutsgobouw.
To^ ongeveer halfnegen opende de voor
PEIJS DEZER COURANT.
Voor Leiden p. 8 mnd. f 1.85 p. week" f 0.14
Buiten LoteeD waar agenten ge
vestigd zijn per week p, 0.14
Franco per post u n u 2-23
zitter, de heer A. Straatman, de vergade
ring. Na een kort welkom tot de aanwezi
gen deelde hij mede, dat een adhaesie-be-
tuiging was ingekomen van den Alg. Bond
van Politiepersoneel, afd.Leiden, tevens
vermeldende, dat die afdeeling officieel
vertegenwoordigd was. Do afd. van het
Nat. Verbond ven Gemeentë-ambtenarén
had haar vergadering verdaagd, om hier
aanwezig te kunnen zijn. Ook de Alg.
Ned. Christelijke Ambtenaarsbond had
een sympathie-betuiging ingezonden.
Verder legde de voorzitter er den nadruk
op, dat Let, ingezonden adres aan den
Raad uit den drang der omstandigheden
was voortgesproten. De Gemeente is op
lange na geen voorbeeld van goede bezol
diging.
De Voorzitter gaf hierna het woord aan'
den lieer P. Ronner, Bondsbestuur'der te"
Amsterdam.
De Leer Ronner verklaart zich te ver
heugen, dat er ook ambtenaarsvrouwen
tegenwoordig zijn, die daardoor toonen,
mede te leven met den strijd, gevoerd door
hun mannen. Zij toch moeten trachten
rond te komen van het loon, dat in dezo
tijden absoluut onvoldoende is. Ook dat
andere Bonden tegenwoordig zijn, is spr.
aangenaam, daar ook hun hulp noodig is
om de gestelde eischen ingewilligd te krij
gen.
Spr. haalde een voorbeeld aan van een
ambtenaar te Amsterdam, met een inko
men van f 1500 en een vrouw, die. oen uit
stekende huishoudster was, maar die geen'
andere kans zag om ondergoed voor de'
kinderen te maken, dan de lakens van het
bed daarvoor te gebruiken.
Hij bceritiseerde den bestaanden duur-
te-toeriag voor gehuwden van f 5 per
maand, terwijl los Personeel geheel uitge
sloten is. Do kindertoeslag dient hier, om
zoowel den duurtetoeslag als het loon të
drukken; daarom vraagt de afdeeling een
voorloopige loonsverhooging van f 300 voor
allen beneden f 2600. Rotterdam geeft een
duurtetoeslag van f 3,50 per week, Am
sterdam f 200 per jaar met kindertoeslag,
tot een maximum van f 3(50.
Dat e»>n toeslag van f 300 niet te hoog
is, toont spr. aan, aan de Hand van 'de stij
ging van de diverse levensbehoeften en
eenige arbeiders-budgets.
Daar vcor arbeiders de uitgaven alleen
voor voeding 51 pÖt. van hun inkomen be
draagt, terwijl dit voor menschen met een
inkomen van f 6Ö00 25 pCfc. is, wordt bet
voor arbeidersvrouwen en die van kleine
ambtenaren onmogelijk, om do huishou
ding naar behooren te voeren. Voor Slee
ding kin niets worden afgetrokken. En'
hos is de voeding dan nog?
Na nog het standpunt van de modorne
organisaties to hebben verklaard, feindig-
de spr. met esn opwekking tot aansluiting.
Hierna stelde de voorzitter clo volgende
motie vi.or, die met algemeene stemmen
werd aangenomen:
„Het Gemeente-personeel, in vergade
ring bijeen in het Nut, op Woensdagavond
25 September 1918; gehoord de besprekin
gen naar aanleiding van het ingezonden
adres door den 'Algemeenen Nederland-
schen Ambtenaarsbond aan den Raad de
zer Gemeente overtuigd zijnde, dat do te
genwoordige duurtetoeslag tor eenenmaïe
onvoldoende, isvan meening, dat de ge
vraagde loonsverhooging eenigennate in
den tegenwoordigen nood kan voorzien";
spreekt met grooten drang als zijn wensch
uit, dat het praeadvies van B. en "W. met
den meesten spoed worde uitgebrachte en
tijdig tor kennis van de organisatie worde
gesteld; besluit deze motie ter kennis to
brengen aan den Raad en 'de Pers."
Van de gelegenheid tot debat werd ge
bruik gemaakt door de heeren Posthumus
en StoL
De heer Posthumus gebruikte deze gele
genheid om namens de politie sympathie
te betuigen met de gestelde eischen.
De heer Stol betoogde, dat de Ambte
naarsbond niet genoeg gedaan heeft inzake
het Rapport der Staatscommissie-Stork.
De spreker diende hierop uitvoerig van
antwoord waarna de voorzitter den spre
ker dankte on de vergadering sl'oot. -
Do heer A. van Wijnen, werkzaam bij' do
gemeente-werken alhier, is te Middelburg ge
slaagd voor het examen voor waterbouw
kundig oprichter, afgenomen door den Bond van
Waterbouwkundige ambtenaren in Zeeland.
Prof. dr. N. van Wijk, alhier, is be
noemd tot oerelid van de Poolsche Veree-
nigiing in Holland.
Aan den sergeant-majoor-admïnistrtC-
teur J. G. Ie Rutte Van liet 4de regiment
infanterie .is heden de zilveren medaille
wegens 24 jaren militairen dienst toege
kend1. 1
Morgen hoopt de koster der Doops
gezinde Gemeente, dc lieer J. Borneville,
zijn SOaten verjaardag te herdenken. Het
moge del: jubilaris, die, ter zijde gestaan
door zijn trouwe huk, r.og altijd, ondanks
zijn hooge jaren, zijn funeto waarneemt,
aan belangstelling niet ontbreken
Maandag a. s. hoopt onze stadgenoot
H. W. Hageman den dag to herdenken,
waarop hij voor veertig jaar bij de firma
E. J. Biill als letterzetter in dienst trad.
De heer P. Vogelenzang, 'alhier, is
benoemd tot onderwijzer aan de openbare
lagere school aan den Neuweg te Hilver
sum.
Naar men ons me ledefeit is de S tads
zaal voor een groot aantal Zondagavon
den verhuurd aan de directie van het the
ater „De Kroon", te Haarlem, die, be-
Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
Officieele Kennisgevingen,
VERLENGING
VAN DEN GELDIGHEIDSDUUR
DER SCn'DENBONS
De Burgemeester van Leiden brengt, in
verband met de maatregelen ten aanzien
van de rantsoeneering van schoenen, ter
kennis vou belanghebbenden
lo. DAT' DÊ VERKOOP* VAN SOHOE
NEN OF TOESLAGBONS OP 31 OCTO-
BER A S. ZAL EINDIGEN.
2o. ck.t de winkeliers na dien datum
geen tccslagbonB meer mogen aannemen
3o. di'. toeslagbons, welke op of na 1
November door de winkeliers worden aan
genomen, ONGELDIG zijn en derhalve
NIET voor verrekening in aanmerking ko-
men;
4o. DAT ECHTER IN GEEN GEVAL
SOHOE tsTEN MOGEN WORDEN AFGE
LEVERD, VOORDAT DE BINNENKORT
VAST TE STELLEN REGELING DER
VERKOOP VAN SCHOENEN ZAL ZIJN
IN WERKING GETREDEN.
N. C. DE GIJSELAAR, Burgemeester.
Leiden 26 September 1918.
LOMTEN. M;
De Burgemeester van Leiden;
Gelet „op de circulaire Van den Minister
van Landbouw, Nijverheid en Handel, fl.d.
21 September j.l., No. 32278, afd. Crisis-
zaken, Bureau Nijverheid;
MAAKT BEKEND:
dat door het Rijkskantoor Voor' Lompen
aan leurders, wier dagelijkeOh werk bestaa'
•q het buiten 'de gemeente hunner inwoning
apkcopen van lompen (waaronder ook worden
gerekend afgedankte kleedingstukken, ge
bruikte oliezakken, gebruikte poetslappen,
oud papiermakersvilt, snijdsels en andere
snippers van nieuwe manufacturen, oud touw
en afral van nieuw touw) in kleine hoeveel
heden van t?n hoogste 200 K.G.. doorloopen-
de vervoervergtinningen voor fleze hoeveel
heden lompen kunnen worden Verstrekt, mits
jan de navolgende voorwaarden wordt vol
daan:
A. dat de leurder aan het Rijkskantoor1'
Voor Lompen overlegt: een'verklaring afge
geven door den Burgemeester van zrjn woon
plaats, vermeldende:
lo. dat hij in die gemeente is ingeschreven
jf bekend staat als leurder of lompenhande-
iaar, wiens dageljjlcsch 'werk hoofdzake
lijk bestaat in bet opkoopen van lompen
Van het prdiek buiten de gemeente
z ij n e r inwoning;
2o. dat hem geen vergunning tof opslag
van lompen volgens ds Hinderwet in uitge
reikt;
?o. dat hij is van goed maatschappelijk
gc *-ag.
B. dat hif in zijn schriftelijke aanVrage
tot het bekomen der hierbedoelde LeuïderS-
Yergunning aangeeft:
lo. de juiste namen Van ten minste twee en
ten hoogste vier door het Rjjkskantoor voor
Lompen erkende handelaren 'in lompen
(geen leveranciers van lompen aan de iu-
dusfrie of yerkoopers aan de Regeering
zijnde) met de juiste adressen Van hun ma
gazijnen in zjjn woonplaats gevestigd, aan
wie hij zrjn lompen wónsöht af te leveren;
2o. dat hij zich verbindt gedurende den
geldigheidsduur^ zijnor Leurdersvergunning
alleen en .uitsluitend aan die hier-
Voren sub_ B. la door hem genoem'de han
delaren zpn lompen af te leVeren;
3o. dat- hjj .rich verbindt geen lonjpcn
te vervoeren of af te leveyen, die niet gedekt
zijn door zjn Leurde.rsvergunning;
4o. dat hg niet zal lroopen noch zal ver-
koopen boven do eventueel vastgestelde maxi
mumprijzen.
Dczo Leurdarsvergunning wordt door iiel
Rijkskanloor voor lompen ingetrokken:
Indien niet aan de hiervoren vermelde voor
waarden wordt voldaan, indien vervoer plaats
heeft op vervallen Leurdersvergunning of indien
het Rijkskanioor dit om andere redenen nood
zakelijk acht.
Voor verloren geraakte Leurdersvergunningen
worden gedurende den geldigheidsduur der ori-
gineele Lenrrfersvergunning geen duplicaten of
nieuwe Leurdersvergunningen verstrekt.
N. C. DE GIJSELAAR, Burgemeester.
Leiden, 26 September 1918. i
DRANKWET
- Burgemeester eu Wethouders van Leidén
Gelet op de artt. 12 en 37 der Drankwet;
Brengen ter algemeene kennis, dat door
JOHANN D. OSTEBTÏÏUN, wonende le
Loiden, een verzoekschrift is ingediend,
om verlof voor den verhoop var; alcohol-
houdenden, anderen dan sterken drank,
roor gebiuik ter plaatse van verkoop, in
de beneden-lokaliteit en bovenzaal van bet
pei'coel I.angebrng No. 71.
-lij N. C. DE GIJSELAAR, Burgera.
[VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 26 Soptember 1918.
Onzo stadgenoot, prof. mr. 'Aalberse, heeft,
zooals to verwachten was, na zijn benoeming-
lot minister van Arbeid, ontslag genomen als
lid van den Gemeenteraad. In het Raadsverslag
kan men -den brief lezen, waarin hij afscheid
neemt van Burgemeester en "Wethouders en van
don Gemeenteraad, waarvan hij juist negentien
jaar deel uitmaakle. Zijn heengaan onder om
standigheden, welke zoowel de gemeente, als
hem zelf lot groote eer strekken, geeft ons aan
leiding, om aan den heer AalbeTsc als lid onzer
Vroedschap hier enkele woorden te wijden.
Do hoer Aalberse heeft rijn erkentelijkheid
uitgesproken voor do aangename wijze, waar
op hij met het College van B. en W. cn met
zijn medeleden heeft kunnen samenwerken.
Daarloo bestond alle reden. Inderdaad, men
heeft do gaven en talenten van den heer Aal-
borso in den Raad welen te waardeeren, zoodat
hij in de hooge positie, welke hij nu gaat inne
men, daarvan de aangenaamste herinneringen
kan medenemen. Omgekeerd zal de Leidschc
Vroedschap dezen svmpathickon, ook tegenover
den tegenstander, altijd wolwillcnden collega,
niet spoedig vergeten.
Naast figuren als Drucker, Fockema 'Andreae
cn andere, hoogstaande mannen om ons lot
don laatsten tijd te hoporkon zal hij in de
herinnering blijven bewaard als een sieraad van
het Lcidsche Raajdseollege.
Reeds twee jaren na zijn promotie, op slechts
28-jarigen leeftijd, werd hij in Augustus 1899
met groote meerderheid van stemmen door het
dorde district naar den Gemeenteraad afge
vaardigd. Do roep als knap jurist en aange
naam spreker was hem reods voorafgegaan. Ia
de vergadering van 21 September van 'dat jaar
geinstaüoei'd, nam hij als jongste lid in jaren
'destijds zitting.
Dat er met de'-jongo rechtsgeleerde rekoniug
moest worden gehouden, bleek reeds een vol
gende vergadering, tijdens de behandeling der
gomoenteJjagTOoting, toen hij bij den post:
„toelage aan de eigenaren van den Schouwburg"
tegen den toenmaligen voorzitter, mr. Wai, "die
een vorig jaar deze subsidie had vordedigd, in
het krijt .trad, op een wijze, dio indruk maakte.
Da partijen stenden destijds in onzen Ge
meenteraad Veel scherper tegenover elkander
dan tegenwoordig. Het bleek' echter brf
menig debat, dat de rechtsche partijen in
mr. Aalberse iemand hadden gevonden, die
zic-h opgewassen gevoelde tegen de knappe
liberale professoren. [Wij houden uit de ver
schillende jaargangen van 'sRaads Hande
lingen daarVan menig voorbeeld kunnen op
diepen. Zijn bestrijding miste daarbij altijd
een scherpte, die pijn achterlaat; zijn „be
toogtrant was steeds kalm, rijn argumenten
waren altijd zakelijk en .waardig. Als mr,
Aalberse sprak, had lig het oor der ver-'
gadering en dat is zoo gebleven tot den
laatsten keer toe, dat hij in den Raad het
woord Voerde.
Al spoedig bleek, dat de sociale vraag
stukken Vooral de aandacht van den jongen
jurist trokken. In die richting ging zjj'n
studie. Zoowel als redacteur Van het Katho
liek Sociaal Weekblad', waarvan h^f in 1902
redacteur werd, als door zijn leiderschap'
Van de Katholieke Sociale Actie, werd dit
den Volke duidelijk getoond.
Ook in den Leidschen Raad bleek dit
spoedig. In dien lijd werd er in onze Vroed
schap aan de oplossing Van de maatschap
pelijke vraagstukken geen bijzondere aan
dacht geschonken. De heer Aalberse was
een der nieuwere leden, die herhaaldelijk op
deze leemte wees. En toen hg in 1901 werd
benoemd als wethouder, was liet te Voorzien,
dat daarin verandering zou. komen. Hem
werd toen opgedragen de speciale behande
ling der sociale aangelegenheden en open
bare hygiëne. Er werden, onder het Volk
Vooral, daarom gro^tsche verwachtingen ge-'
koe'sterd van zijn optreden als wethouder.
De gelegenheid, om zrjn in dit Opzicht ge
koesterde plannen als wethouder te ontwik
kelen en ten uitvoer te leggen, werd hem
echter niet geschonken.
Weldra wexd hij tot lid der Tweede Kamer
gekozen, en hg moest zijn sociale plannen
ten opzichte van de gemeentepolitiek over
laten aan zijn opvolger mr. Kers tens. Want
mr. Aalberse begreep terecht^ dat het wet-
kouderssohap van een groote gemeente bij;
de opvatting, welke lijf van deze taak koester
de, niet veimenigbaar is, met esn riebtigo
vervulling van bet Kamerlidmaatschap.
Voor de gemeente Leiden valt het echter
te betreuren, dat men dezen energieken
jongen man met vèr-strekleende idealen Op
sociaal gebied, a'.a wethouder liea'ffc moeten
missen. Lid van den Gemeenteraad is lig
echter gebleven en lig heeft brj al rijn drukke
besognes tijd kunnen vinden om bij menige
gelegenheid leiding aan het clebat te geven.
Zjj'n .iugrgpen in de discussiën heeft meer
malen een wending in het debat gegeven, die
in het belang der zaak kon worden geaoht.
Voor B. en W- is hij vaak een krachtige
steun geweest.
Ala Commissaris der 'Stedelijke Lichtfa
brieken heeft mr. Aalberse nog Veel kunnen
doen in het belang van het personeel 'dezer
inrichtingen en daarmede getoond, wat hij
als wethouder had kunnen zjjn. j
