No. 17850.
LEIDSCH DAGBLAD Woensdag 8 Mei.
Tweede Blad Anno 1918.
rn PERSOVERZICHT.
Nederland en de Oorlog
TWEEDE KAMER.
FEUILLETON,
Andries van den Tarafjcrd.
Y.sleagiag ,v"
A ij dL Set. Christelijk Dagblad X,I>E
ft VfTITOP A WMTJUgaarne zijn steun
iwrleeoeo aan pogingen, om het arbeida-
Mnd beter toegerust de maatschappij te
flbea intreden, maar verklaart zich tegen
jfcerplicht tot den veertienjarigen leeftijd.
,Die «ach houdt toch met andere in, dan
i dat de gewone lagere school word* mge-
i'ncht voor acht leerjaren in plaats van
Ïtoot zee.
v- >:Q daartegen hebben wij bezwaar.
Groot practisch bezwaar met het oog op
de schoolgebouwen, dio daarop niet ajn
ingericht, en veelzina denk maar^ aan
de ingebouwde stadsscholen piet in te
/richten zijn; maar ook met het oog op de
ieugd. waarvoor wij het in hot algemeen
(met gewececht vinden, dat rij acht jaar op
de gewone lagere school blijft.
Laat men als regel maar op twaalfjari
gen leeftijd gaan dafferentieeren. De leer-
^Kngen, die dan voor M. TT. I/. O.., of midh
«Jeibaar of voorbereidend hooger onderwijs
bestemd rijn, kunnen cfoarhcende anderen
'moeten naar de scholen, cEe voor de prac-
tijk opleiden.
Dit op die ambachtsscholen, landbouw
scholen, werk- en leerscholen, ook uren aan
;;fcet algemeen ontwikkelend onderwijs moe
iten worden besteed, is ook onze meening,
spaar dat geschiedt zoo goed als overal
^Ycedb op dEe inrichtingen.
En rijn er leerlingen, c£e alleen hieraan
neg wat behoefte hebben, dén kan men in
vor volgklasaen, aan enkeie scholen te ver
binden, daarvoor de gelegenheid bieden.
Wij staan geheel aan den kant van „F a-
tirimoniaitt", dat niet wenscht, dat
?<xnzo kinderen reeds op twaalf jaar naar fa-
briek of kantoor of naar andere betrekking
rgaan."
De „Tabanan" hulpkruiser.
Naar wij vernemen is het stoomschip
„Tabonan", van de Rotterdamsche Lloyd,
V>or de N ederlandsche regeering gechar
terd, om met een convood, in plaats van H.
M. „Zeeland" do reis van Rotterdam naar
ijava te maken, ter overbrenging van Gou-
TeraGmentepereoneel.
De „Tabanan'' wordt omgebouwd tot»
hulpkniifser en bemand met marineparso-
1 «keel. („Hbld.")
com^ertleslo overeenkomst met Frankrijk.
De nededeoling van den minister van
huit-enlaxidBche zaken betreffende do opzeg
ging van do commercie el© ovei-ecmhomst
"mot Frankrijk bevattende de bepaling van
de meest begunstigde natie, kan tot ver
keerds gevolgtrekkingen aanleiding geven,
Schijft 't „Hbld." Dit is dan ook, hier en
£3&ar, getchied. Er is echter geen. reden te
g^.ooTen aan een wijziging in de verhou-
ifing Suaachen de Fransche regeering en de
orezö- Als wij goed geïnformeerd rijn, heeft
cfe Franecbe ministerraad het ter voorbe
reiding van een reorganisatie der conomi-
sche politiek noodzakelijk geacht in prin
cipe te besluiten tot de opzegging van alle
handelsverdragen, waarin de meeatibegun-
etigings-clausule ia opgenomen. Daaronder
valt Ais ook de mot Nederland getroffen
regeling, want een formeel verdrag met
Frankrijk bestaat niet. In 1892 is echter
pen overeenkomot tot stand' gekomen,
Ivaarin Nederland als meeatibeg unetigde
ttatie werd erkend: d.w.z. dkvt het mini
mum-tarief van rechten op onsen handel
io>u werden toegepast.
Uit den aard der zaak zijn, wanneer oofc
ca het buiten werlang stellen der overeen-
yifc sfe de oorlog nog voortclluurt, de gevol-
ijen van de opzegging niet. van groote be-
iekeme
Onderhandelingen met Engeland.
hten dor dagbladen heeft gemeld, dat de
^economische onderhandelingeti met Enge
land tot een goed einde gebracht rijn en
'deelde mede, dat men het eens geworden is
o er de levering vnn margarine, het ontvan
gen van grondstoffen voor de margarinefa-
pricage en 't leveren van ruilproducten. Uit
deze toevoeging blijkt reeds dat men niet
kan spreken van een beëindigen van de
<>ecoiionrische onderhandelingen, maar afge
zien. daarvan is van eenigerlei oeeonomische
overeenkomst zelfs geen sprake. De zaak
waar het hier om gaat, betreft uitsluitend de
regeling tusschen margarinefr.brikant.n hier
te lande particulieren dus en Engel-
eclie lichamen getroffen betreffende de fabri
cage en levering van margarinei Sinds langen
tirjd worden van uit Engeland de- uoodige
grondstoffen paar Nederland gezonden om
hier te worden omgezet in margarine. Dertig
procent van de uit deze grondstoffen sa
mengestelde margarine wordt hier te lande
geconsumeerd, het restoerende deel moest
naar Engeland worden vervoerd. De Engel-
sche regeering heeft er nu bij de margarioe-
fabrikanten op aangedrongen liet percenta
ge der hier blijvende margarine te wijzigen
en aan die pressie is begrijpelijkerwijze ge
volg gegeven. Over deze wijziging in de re
geling is eetiigen tijd onderhandeld en deze
onderhandelingen hebben nu tot een nieuwe
-overeenkomst geleid. De regeering heeft
daaaraan part noch deel. Tot optimisme is
dus geen. enkele reden.
Na de requisite onzer schepen zijn, als
wij wel zijn. ingelicht^ geen nadere bespre
kingen in eenigszins defmitieveu vorm ge
voerd over een overeenkomst op de „basis
of agreement-Men wacht af, welke stap
pen, van de zijde der geassocieerden gedaan
zullen worden om'toto een definitieve rege
ling te komen. Nu wij' feitelijk de conlrar
praestatie, die de geassocieerden eischten,
in ruil voor faciliteiten en aanvoeren reeds
hebben geleverd, kan heb woord slechte aan
de geassocieerden zijn om de onderhandelin
gen te heropenen. („Hbld.")
Verbod ingetrokken.
Het verbod van clen militairen comman
dant in Zeeland, waardoor het de vksehers
onmogelijk waa om in de monden der Wes-
terecbe landen te viaeohen ia weder inge
trokken.
Het Ned.-Indische uitvoerverbod.
Volgens Reuter verneemt de Times" uit
Singapore, d-d. 1 Mei dat de algemeene
toestand daar normaal is. Nederlandsch-
Indië heeft den uitvoer verboden, behalve
met vergunning, van goederen (Re van
groot nut rijn voor Singapore. De Neder-
lancfeche schepen weigeren Britsche havens
aan te doen. De houding van de regeering
(de Nederlandocho en van de reeders be
let het zakenleven en heeft aanleiding ge
geven tot veel protest in Nedorlancbcb.-
Indië.
Dankbetuiging van geïnterneerde gevangenen.
Naar wij vernemen, is vanwege de Duit-
soho civiele geïnterneerden in Hafctem een
adres an H. M. de Koningin gezonden,
waarin zij hun eerbiedigen dank betuigen
voor de buitengewoon vriendelijke ont
vangst, die rij in Hr. Ma. gastvrij land ge
vonden hebben.
Voeding geïnterneerden.
Naar wij vernemen, mag in heb vervolg
aan de geïnterneerden per man en per 4
weken worden verstrektG.6 K.G. brood,
0.8 K.G. vieeech, 0.35 K.G. rundvet, plan-
tenvet of reuzel, 16 K.G. aardappelen, 0.5
K.Gy peulvruchten, 0.28 K.G. kaas, 0.196
K.G. koffie, 0.07 K.G. havermout en 0.11
K.G. zeep.
Ter aanvulling kan per week en per
man bovendien worden verstrekt hoogstens
0.5 K.G. vette kaas on mogen worden aan
gekocht één ei of twee haringen of vïscli
tot een bedrag van hoogstens 15 cent en
0.093 K.G. margarine en voorts melk, sui
ker, groenten, zout, péper, mosterd en ver
dere Bpooerijen tot een bedrag van 15 cent.
Aanschaffing van andere artikelen 4is ver
boden.
Voeding van krijgsgevangenen.
Naar wij van bevoegde rijde vernemen, is
ben behoeve van de voeding der Duitsche
krijgsgevangenen hier te lande de eerste
zending roggemeel uit Duibschland te Rot
terdam aangekomen.
Tevens heeft de Britsche gezant aan de
Nederlandsche regeering doen weten, dlat
de dbor haar voor de voeding der Britsche
krijgsgevangenen gevraagde levensmidde
len zoo spoedig mogelijk zullen worden ver
scheept.
Uitgewisselde Engcischö krijgsgevangenen.
Er zijn thans reeds ongeveer 50U0 En-
^gelscho militairen in Den Haag onderge
bracht, onder wie 4350 minderen. In het
geheel worden cr nog 1000 verwacht. Oor
spronkelijk was bepaald, dat alle in Den
Haag te intèrnccren militairen daar vóór
2 dezer aanwezig zouden zijn, maar door
verschillende omstandigheden is hierin
vertraging gekomen. Binnen 6 weken ech
ter zullen de laatsten in Den Haag zijn
aangekomen.
Vervolgens gaan er nog ongeveer 1500
naar Leeuwarder, waar dezer dagen ook
begonnen zal worden." met den bouw van
een kazerne, aan den Marsummerweg,
welke kazerne in denzelfden geest zal
worden geborgd als die in Den Haag. De-
26 bouw geschiedt ook voor rekening van
de Maatschappij „Nationaal Grondbezit"
te 's-Gravenhage. Bij deze kazerne komen
echter nog aparte gebouwen voor recratie
en oefczalen, terwijl er tevens een afzon
derlijke stoomkeuken en badhuizen ge
bouwd zullen worden.
De dan nog restecrende 500 in het ge
heel komen, gelijk bekend is, SOOO En-
gelschen in 4>ns land zullen waarschijn
lijk te Lochem worden ondergebracht;
plannen daartoe zijn reeds in overweging.
Instelling van distributiegerechien.
Bij de Tweede Kamer is ingediend een
wetsontwerp tot wijriging en verhooging
Van het IVdje Hoofdstuk der Staatsbegroo-
ting voor het dienstvak 1913.
Bij cMt ontwerp van wet wordt voorge
steld, Hoofctetuk"IV der Staatsbegrooting
voor 1918 mot f 100,000 te verhoogen.
Tep motiveering van deze aanvrage ver
wijst de minister naar de toelichting op het
wetsvoorstel, betreffende cbe instelling van
distributie-gerechten. Do inrichting van
deze gerechten zal niet veel kosten. Het
aangevraagde bedrag is dan ook voorname
lijk bestemd om de uitgaven te dekken,
die de uitoefening van den dienst dezer ge
rechten, o.a. in den vorm van bureelkosten,
getuigen-, reis-, verblijf- en vacantiegeldcn
enz., zal medebrengen. Het is moeilijk, het
vereischte bedrag met zekerheid te schatten'.
Het N. V. V. en de algemeene werkstaking.
Het dagolijksch bestuur van hot Nedor-
landsch Verbond van Yakvereenigingen
heeft d.d. 4 Mei een briof gezonden aan het
bestuur van bet Nationaal Arbeidssecre
tariaat in zake hot deelnemen aan een
algemeene werkstaking. In dezen brief
lozen wij o. a.
Een algemeen© staking, met het oog op
den Burgerl. Dienstplicht is, nu het wets
ontwerp voorloopig -niet in behandeling
komt, thans niet ter zake dienende. Dat
door zulk een staking meer levensmiddelen
in hot land of ter beschikking dor arbeiders
zonden komen, is o i. uitgesloten en door u
is nog steeds verzuimd, aannemelijk to ma
ken, dat ons inricht onjuist zou zijn. U
chont dus nog aan te toonen, dat door een
algemeene werkstaking do hoeveelheid
levensmiddelen zal worden vermeerderd.
Dat de algemeene staking tor verbete
ring der levensmiddelenvoorziening onder
de huidige omstandigheden misleidend zou
rijn, hebben wij u op 20 April reed3 mede
gedeeld, onder aanvoering der 'gronden, die
ons tot deze meoning hebben gebracht, zoo
dat wij daaraan niets hebben toe te voe
gen.
"VVaar dus van do door u voorgestelde be
weging geenorlei nut door ons gezien wordt
voor een betere levensmiddelcnvoorriening,
ja wij zelfs venvachten, dat daardoor de
honger en ellende in duizenden gezinnen
grooter zullen worden, achten wij het
tegen het belang der arbeiders, thans tot
deze beweging over te -gaan.
Sla, kasbloemkocl, asperges.
De Rijkscommisie van Toezicht op de
Verecniging Groenten-Centrale heeft aan
de besturen van Veilingsvereenigingen en
ter kennisneming aan adjunct-inèpecteurs
en controleurs, bericht, dat van heden ai
als volgt mag worden geveild:
le kwal. broeisla 25 pCt. binnenland en
75 pCt. buitenlafid;
le kwal. gelichte ela 25 pCt. binnenland
en 75 pCt- buitenland;
kasbloemkool 50 pCt. binnenland en 50
rpCfc. buitenland
asperges 100 pCt. buitenland.
Asperges mogen ook voor fabrieken
worden geveild.
Uitvoer van zoetwaicrvisch.
Du minister van Landbouw heeft be
paald, dat do uitvoer van zoetwatorvisch,
aal of paling en zalm alleen zal mogen ge-
üchicdon
a. naar Duitschland, Oostenrijk en Bel
gië per spoor en avoI
1. naar Duïtechland en Oostenrijk via de
Btationa Oldënzaal, Zevenaar en Groes-
beek
2. naar België, via de stations Sluis, Saa
van Gent cn Roosendaal
b. naar Engeland via de haven van R<rt-
terdiam.
Voor den uitvoer van versche mossolen ia
aangowezen heb station Eysdom
Dp „Norddeutsche" en ds Ncderlandschs
douanen.
Volgens een Wollf-telegram schrijft de
„Norddeutsche Allg. Ztg." Hot optreden
van sommige Nederlandsche douanebeamb
ten aan cBe grens gaf sedert lang aanleiding
tot verschillende klachten. In den laatsten
tijd waren deze beambten er toe overge
gaan Duitsche reizigers, die uit Nederland
naar Diritschland terugkeerden, kleeding-
stukken af te nemen, op grond dat deze in
Nederland waren gekocht en niet, in
strijd met het uitvoervorbod, over de
grons mochten worden gebracht. De ver
klaringen van do betrokken personen, dat
zij do kleeren reeds vóór de reis in Duitsch-
land hadden gekocht, bleven vruchteloos.
Van Duitsche zijdie is dit bij de Nederland
sche regeering ter sprako gebracht. Naar
wij vernemen, is, als gevolg daarvan, be
loofd dlat de afgenomen voorwerpen zullen
worden teruggegeven.
Eieren.
Naar heb bestuur der Geldorscli-Over-
ijselsehe Yereeniging van Eierhandelaren
den minister van Landbouw telegrafisch
heeft meegedeeld wordt door clen burge
meesters do miirisberieeio circulaire A an 10
April j.I. in zake c?o maximumprijzen van
eieren \rerschillent! uitgelegd, waardoor de
toestand voor den bonafide-handel onhoud
baar wordt. Die t-oostand wordt volgens
adressant nog verergerd door het door den
minister aan coöperaties verleende privi
lege om aan de producenten boven den
maximum-groothandelprijs uit te betalen.
Adressant verzoekt onmiddellijk op
heffing van do maximum groothandel- en
tu&scïienhandelprijzen om zoodoende do
bona-fide handelaars in dezelfde condities
te brengen als de coöperaties.
Do. leden Aran genoemde rereeniging wil-
I Ien eiken gcwcnschten waarborg geven „dat
door hen dë maximumprijs niet zal ay orden
I overschreden.
I Ten slotte verzoekt- het bestuur in de gc-
j logenheid te worden gest-eld, een en ander
mondeling te mogen toelichten.
Vcevccdcrartïkelen.
De minister ATan Landbouw maakt be-
I kend, dat A-eevoetïor&rtike!endie in do
maand Mei worden toegewezen, tegen de
naA'-algende prijzen door do regeering zul
len worden afgeleverd Haver f 21 ka-na-
riezaad f 26 A'oerboonen f 26 voererwten
f 26 boonenpiksol f 21erwtenpikscl f 21
erwt endoppen f 21 turf melasse f 20 rae-
las^evoedor f 20 gemengd graan f 21 kaf-
koekjes f 16 inlandscho koolzaadkoeken
f 32 inlancksche blauwmaandfcaadkoeken
f 32inlandsche lijnzaadkocken f 32, alles
por 100 K.G.
Doz0 artikelen moeten door de regee-
ringscommissarissen worden geleverd vrij
boord, exclusief zak.
Zemelen, grint, gries, zoowel gemengd
als ongemengd f 15 haverafval f 12 gerst-
afval f 14 regeerings3\roermcel f 19 schil
fers van inlandscho koolzaad1-, lijnzaad- en
blauwmaanzaadkooken f 32, alles per 100
K.G.
Deze artikelen moeten worden gele\rerd
borvrd- of spoorvrij plaats van afzending,
netto gewicht, gezakt, onder koopersver
plichting te gelijkor tijd voor eiken af te
leveren zak een leeg en zak ongeschonden
van goede hoedanigheid en van voldoende
grootte om 50 K.G. afvalproducten te kun
nen bevatten, af te geven, een en ander
ter uitsluitende beoordeeling \*an den afle-
verenden regeeringscommissaris of fabri
kant.
Aflevering verbod lamme konijnen.
De minister van Landbouw heeft be
paald, dat do aflevering van tamme konij
nen is \'crboden, evenala het verY'oer van
tamme konijnen uit eenig deel ccner ge
meente naar alle overige deolen dee land»,
hetzij in of buiten de gemeente gelegen.
Door de Rijkscommissie van Toezicht op
de Eiervereeniging en de Pluimveevereeni-
ging kan in bijzondere gevallen ontheffing
van de verbodsbepalingen worden ver
leend.
Inferpellatie-Kooien.
Aan do orde is die interpellatie-KOO-
LEN, betreffende bewilliging op do akte
van oprichting of op de wijziging dior
akte van naamlooze vennootschappen,
Avaa-rin de z.g. oligarchische clausule voor
komt.
De heer KOOLEN dankt de Kamer voor
haar verlof, om deze interpellatie thans te
behandelen en wijst er op, dat in sommige
statuten door een clausule dé macht-, die
van nature toekomt aan do aandeelhouders
wordt overgedragen aan den directeur of
de commissarissen of houders van prefe
rente aandeelhouders, hetwelk hij in strijd
j acht met ons Wetboek van Koophandel. De
Minister mag z.i. in dergelijke gevallen
niet verder zijn medewerking verleenen.
De MINISTER VAN JUSTITIE ia ook
van meening, cüat dde clausule de mogelijk
heid' opent voor misbruiken en gaat dan na
op welke verschillende wijzen een oligar
chische clausule wordt gebezigd; en welke
bepalingen daartoe ncocrig zijn om het al
gemeen belang der aandeelhouders te be
schermen. Volgens spr. is de clausule niet
in strijd met art. 44 van het Wetboek van
Koophandel.
Spr. acht de olausule verder ook niet in
strijd met de artikelen 38 tot 55 van het
Wetboek van Koophandel, terwijl ook de
geschiedenis geen aanleiding heeft gegeven
tot wijziging. Van misbruik is nooit iefe
gebleken. Mocht dit wel het geval worden,
dan zou dit in strijd rijn met de openbare
orde en goede zeden en zou de Kon. beAril-
liging niet worden gegeven.
De heer KOOLEN repliceert, alsmede
de Minister van Justitie, waarna de inter-
pellatio gcoloton AvorcSt.
Ouderdomsrenfcn.
Aan de orde is de verdere beraadslaging
over het A-oorstel van wet van den heer
Duvs e s. tot verleening van ouderdoms
renten.
Do heer BEUMER. zegt, dat het niet in
zijn bedoeling ligt dë behandeling van cSt
wetsontwerp tegen te houden, on hij eal
zich slechts beperken tot enkele korte op
merkingen en weerlegt do verwijten, aan
de Commissie van Rapporteurs gericht.
De moeilijkheden, welke thans zijn ont
staan, heeft men alleen te danken aa-n het
plichtsverzuim der linkerzijde, (Re tot nu
too in gebreko bleef de wotten-Talma uit
te voeren.
Do manier, waarop men rich titans uit
slooft om de Eerste Kamer ter wille te zijn,
is zee- verdacht; vooral als men zich de
uitdrukking ^rinnert van den heer Duya
dat do leden dier Kamer leege hulzen rijm
Nu mag men wel aannemen, dat de heor
Duys claai-medo op do eerste plaats rijn
eigen part-ijgenooten in die Kamer be
doeld', (Gelach), maar dit neemt- het won
derlijke van (Ven ijver niet weg.
De heer KOOLEN wenscht van de voor
komendheid van den Minister van Water
staat-, cm deze beraadslagingen bij te wo
non, gebruik te maken orn hem eenige vra
gen te stellen en wel of hij na aanneming
A'an dit ontwerp een tweede ontwerp zal in
dienen om die gelden aan te vragen voor
de kasten van dit ontwerp.
Do heer RUTGERS komt oo tegen de
censuur der voorstellers, uitgeoefend op
het voorloopig verslag der Commissie van
Rapporteairs. Dat in dit verslag weinig
goeds is gezegd van' dit ontwerp, waa te
wijten aan het feit, dat de vertegenwoor
digers der linkerzijde in die afdëelingsver-
gad'ering weinig blijk bobben gegeven van
hun' bl angst-el ling,
i De heer RUTGERS betoogt, dat het ont-
Een „strh" verteDlng von Johan G. W. J U U HL.
Uil het Noorsch vertaald door M. A. Z.
*2)
„Nu moeten we ona 'aasten en onze klee
ren weer aantrekken, opdat we aankomen
vóór het te laat is. Ik zie, dat de zon op
de 'elling komt.
Hij kijkt naar de zon en schiet zijn broek
Aan.
Een poosje later vaart de kleine, zwart-
geteerde boot met een driekant zeil de.
Kjydnabocht uit. Het zeil ia nat. En An
dnes vindt het onvoorzichtig het voluit op
te zetten
Maar als ze nu den fjord van Borgen
invaren, Laait hij don bruingelooiden lap
rich geheel ontplooien. Onderweg was hij
v al wat gedroogd. En het zou schande rijn,
nu met een driekantje te zeilen, nu de
wind niet harder blies dan vandaag.
Olina zat te kijken naar dé rij witte pak
huizen aan dén Zandbocht. SandViken 1)
was het eerste, Avat ze zag,, toen ze om de
„KvarV'-punt 2) heenkwamen. Zij zagen er
zoo^ mooi en schoon uit, die pakhuizen, en
schitterden in het zonnelicht en in de door
den noordon wind zoo heldere lucht. En al
de gebouwen langs don rotskant hadden
Vergulde oogen, die A-er over den fjord
Tan
1) Sandviken, een voorplaatsje noordelijk
a-n Bergen.
2) Bij den ingang van den Bergensfjord.
schonen te kijken, „'eel tot aan het kleine
lage 'uis, west aan zee", waar ze zelf
woonde.
En ze hoorde een rollen en dreunen en
stampen, dat haar deed denken aan do zee,
als die woest was. Maar het was toch een
ander geluid. Het was, of ze in een vreemd
land kwam.
Nu kreeg ze het röode lichtbaken op.
„Skoltegrundp' in het oog. Olientje was
wel niet zoo dikwijls in Bergen geweest;
maar ze wist, dat als zo bij het licht op
den havendam waren, ze in dë stad waren
aangekomen.
En dus maakte rij een punt van haar
rokje nat met wat spoeg en wreef daarmee
haar vaalbleek gericht, om schoon te wor
den. Het gezichtje was nog een tintje wit
ter dan gewoonlijk. En terwijl zij zich
geeuwend uitrekte op de roeibank, huiver
de en bibberde rij. 't Was akelig, als je
kleoren aan jo lijf moesten drogen.
Maar het was prettig te weten, dat rij
nu een kom kokend heefce koffie zou krij-
♦gon en lokker stacfegobak met. suiker er op.
Dat had haar vader haar beloofd.
Zij voeren het havenlicht voorbij en kwa
men op do groote bocht ..Vaagen", waar
omheen Bergen is gebouwd.
Wat was 't 'ier een vreeselijke drukte
en lawaai|l Vader mocht weten, waar ze
rich in de stad al niet meo bezig 'dolden. Er
waren allerlei geluiden en men hoorde
alles te gelijk: hameren, fluiten en bellen
©n klapen, net alsof ze niets anders te doen
'adelen in (Se stad dan bruiloft te 'ouden.
Nu eens klonk het godreun van de 'ijsch-
roachines akelig groote (Sngenop een
van cKe 'ooge schepen, dan weer op een
ander, terwijl witte damp in 't gezicht woei
van de menschen, die er bij stonden. En in
de groote, overdekte schuiten, (Se ,,eén dak
'acküen nét. als een 'uis", liep het graan
langs (Rep© goten. En zooveel kisten en
tonnen en Avitto meelzakken werden over
geladen in de schuiten, dat er geen einde
aan kwam. De kloinp Olina vroeg zich ver
wonderd af, wat er wel in al die zware kis
ten 'zou rijn. Waren hot brooden of koeken
Dan werd er veel gegeten in do stad. En
onbegrijpelijk veel menschen waren er
zeker; zooveel al9 er was, dat ze noodig
'adden. En zooveel tonnen en vaten ook!
Haring was or in sommige van die ton
netjes; zooveel verstand had ze er wel van.
Maar die verbazend groote vatenwonder,
o wonder, daar kon toch geen sterke drank
in zijn? Dan zou de 'eole stad dronken wor
den. Dat de stacbmenschen raar konden
doen, wist zo wel uit al wat ze daar al A'an
gezien en ondervonden had, en dat hadden
haar vader en moeder ook dikwijls gezegd,
maar zóó raar, dan moest ze ze eerst zien
neervalIIen op straat.
De "witte meelzakken kon ze het best.' be-
hegrijpen. Er waren zooveel \iizon in de
stad! En in ieder huis waren veel kamers,
en in iedere kamer een man, vrouw en ,,een
'eelo boel kinderen, zooals thuis ook",
dacht ze. Er zou niet voor zoo heel \r'eel
keeren zijn in zoo'n zak met gruttenmeel,
als dat onder allen verdeeld werd en ze
allemaal er vaif mochten eten tot ze genoeg
hadden. Alleen in het westen aan zee
,,'adcfen ze 'onger" en moesten honger lij
den, omdat ze niet zoo volop te eten kre
gen als de menschen in de stad. Maar dat
waa nu zoo de wil Aran den grooten Vader
daarboven en dan moeten „wij, zondige
menschen," zwijgen.
Neon, kijk daar eens! Al z'n leven, wat
was dat nu voor een spook? Een akelige
zwarte vent met een bijzonder groot hoofd
en groote, schitterende glazen oogon stond
op een- ladder, die van een boot recht toe
recht aan Daar de diepte van de zee ging.
En rondom dat gekko spook waren zij
bezig met groote Arierkante stukken grijze
steen. Daar ging die zwarte kerel de lad
der af. Er kwamen zooveel blazen op het
water, als of hij daar beneden buiten adem
„stond te 'ijgen."
Dat was toch wel naar voor dien lee-
lijkert. Maar in de boot waren ze blij, dat
ze die verschrikking kAvijt waren, want ze
deden alsof ze niet. bemerkten, dat. dat
spooksel verdween. Ze draaiden al maar
aan dë spaken van een groene kast, net een
orgel, zooals de dominee er een had. Maar
geluid kwam er niet uit de kast, hoe ze j
ook draaiden. Neen, die stad, clie stad l
Lieve tijd, wat zo daar al niet bedachten!
Olina wou juist haar A-ader vragen, wat
dat onbegrijpelijke wel kon zijn, toen hij
op stond en haar het roerein handen gaf.
Zelf nam hij den stok uit het zeil en rolde
het op om dën mast.
Nu zag Olina, dat ze al bij de vischmarlct
waren. Er lagen niet veel booten bij den
steiger. Alleen een paar opkoop ers. Zij wa
ren bijna uitverkocht, dus had Andries veel
kans, dat hij do hcele markt alleen zou be-
hcerschen.
Andiriee grinnikte bij zichzelf„Do dui
vel 'ale me, de madams en de meisies zul
len vandaag met dë centen voor den dag
moeten komen
En hij sloeg rijn handen tegen rijn oliejas
in harde, rappe, klinkende slagen.
Nauwelijks had hij zijn boot vastgelegd
aan den ouden, driekantig én steiger, of een
dienstmeisje stak haar hoofd over de loa
ning. Ze was blootshoofds en had frissch©
wangen.^ Een wit. schortje had ze voor en
een mooi mandje droeg ze aan haar arm.
„Zeg, Stril, kan jo een mooion kabel
jauw voor me er uithalen?"
„Een kabel-j-au-w?"
Andries keek met rijn loerende floti»
oogon onder rijn zuidwester uit- naar hot
m-eisjo.
„Ja schutje, dat zal wel gaan."
Hij trok rijn groote, donkergrijze wanten
uit, hield ze tusschen, zijn tandon, terwijl
hij in de A-ischkaar graaide, die op rij van
rijn boot hing.
Hij trok er een dikken rooden visch uit?
en keilde dien tegen den bodem van rijn
boot. dat het klapte. De viach spartelde en
sloeg tegen de bodemplanken, terwijl An
(Cries met rijn hoektand zoetelijk lacht»
tegen het meisje: „Daar 'eb je een pracht
stuk, kind; springlevend, 'oor!"
„Wat Avil je er voor hebben?" vroeg heft
meisje rad van tong.
Daar wil ik nu precies een ouwe ort 1)
voor 'obben. Dat. is goedkoop, 'oor," voeg
de hij er bij, boog zich over don visck on
lachte in rijn vuist.
„O, jou ouwe gek, een ort voor dat rae
tige vischje? Schaam je je niet zoo te over
vragen
„Dat is niet overvraagd, schat je; 'ft ia
'eel goedkoop, kindL"
„Ja, dan kan jij, Avat mij betreft, je viscb
houden, ouwe bloedsuigcr."
Het meisje dëed, alsof ze wou weggaan,
„Wat 'ad jij dan gedacht?"
1) Oud© munt, ia gelijk 80 óre, elf sturvW
ongeveer.
(Wordt vervolgd).
