f No, 17839.
LEfOSCH DAGBLAD Donderdag 25 April.
Tweede Blad Anno 1918.
TWEEDE KAMER.
Nederland en de Oorlog,
UIT DE OMSTREKEN,
FEUILLETON.
Andries van den Tarafjord.
_M.MII,, I.Ji .J.
d>i ■•-• i
.Ycr#»-i*rmg von gisteren,
jgif l'/rv©* Vcv vveder fabriek»
'JUa -ie orde ut hoc wetsontwerp tob aan-
jfuliing en verhoogiug van Hoofdstuk X
dor Stoatebogrooting L91S (Subaidto stick-
ting proofveevoederfabriok).
De beer BEUMER wijst op cie vorvui-
van bet water door het aival der vce-
jooderfab r i ekenUo vervuiling wordt
vooral veroorzaakt door het eiwit, dat in
dezen afval aanwezig is. Spr. meent, dat
de Regeering geen zorg genoeg besteed
beeft aar. do verontreiniging van dit afval
water, ai wil hij dezen Minister, die zoo
veel anders to doen heeft, daar geen al te
groot) verwijt van maken. Verder vraagt
$pi\ eenige inlichtingen omtrent deze
nieuwe fabriek, n.l. of cie Regeering al
«enige financieel© verplichtingen heeft aan
gegaan en alzoo op een beslissing der Ka
mer is vooruitgoloopen en hoe hoog de
prijzen voor dit veovoédor zal zijn.
Spr. wijst ck-n Minister ook nog op een
andere veevocdcrproductio, n.l. de me
thode van prof. Van Calcar, en zou gaarne
vernemen of personen, die op eigen kosten
veevoeder fabriceer en, door de Regeering
worden tegengewerkt,
Speciaal vestigt hij de aandacht van den
Minister op een dergelijke onderneming in
Zaandam, waaromtrent hij gaarne inlich
tingen zou ontvangen.
De MINISTER VAN LANDBOUW er
kent volkomen het bezwaar der verontrei
niging van het water door afval der vee
voederfabrieken, maar reeds het vorige
jaar heeft kij daar zijn aandacht aan be
steed. Financiecle verplichtingen heeft de
Regeering tot nu toe nog niet aangegaan,
zoodat de Kamer nog geheel vrij is in haar
beslissing. Het. systeem-Van Calcar be
zorgde inderdaad decentralisatie, wat niet
uitsluit', clat - ook op andere wijze afval
producten worden verwerkt.
Den heer KOSTER is het ook ter ooren
gekomen, dat menschen, cfie zelf veevoeder
fabri eeren, door de Regeering worden
tegengewerkt. Zij vragen inlichtingen aan
prof. Van Calcar en wanneer zij daarmede
practiscli werk willen doen, ondervinden
rij van officieele zijde allerlei belemme
ringen.
Do MINISTER zegt, dat met do men-
echen, die produceeren, een contract wordt
afgesloten met den Stoat, waarin met bei
der belangen rekening word! gehouden.
Den hr. Kastor deelt hij mede dat getracht
zal worden de aanvragen spoediger te be
handelen. Het wetsontwerp wordt. z. h. s.
aangenomen.
S/cenzout by Bunrsc.
Aan de orctcv is het wetsontwerp tot ont
ginning van Steenzout te Buursc.
Do heer ALBARDA meent, dat door do
laatst aangebrachte wijzigingen het ont
werp niet boter is geworden. Nu wordt
alles gebracht in één hand n er bestaat
nu absoluut geen waarborg, t de Staat
van de eventueele winsten 7,-i genieten.
Bij den mijnbouw hebben i op dit ge
bied voldoende geleerd." Er is thans dan
>ok geen enkele reden voor spr's fractie,
*>pi thans een andiero houding aan te no
nen, dan tegen het ontwerp, hetwelk het
vorig jaar werd ingediend.
Do heer BEUMER verklaart zich voor
het wetsontwerp. Door de wijziging prae-
domineeren niet meer de belangen van en
keion, maar staat het algemeen* belang op
den voorgrond.
De lieer VAN HAMEL meent, dat do
Kamer iets goed kan maken tegenover het
geen zij verleden jaar heeft gedaan en spr.
hoopt dan ook, dat de Kamer dit ontwerp
thans niet zal verwerpen.
Do MINISTER meent, dat de Kamer
door do verwerping der motie-Duys duide
lijk getoond heeft welken weg zij op wil,
en daarom was spr. gedwongen zijn ont
werp In dien geest to wijzigen. Ten op
zichte van de toekomstige mijnpolitiek
preajucKeert dit ontwerp niet.
Do lieer TEENSTRA zal een enkel
woord zeggen, waarom zijn fractie haar
stom aan dit ontwerp niet zal onthouden.
Als dit ontwerp wordt verworpen, krijgen
wij voorloopig geen ontginning en dus ook
geen zout, en daarvoor wil spr. niet de
verantwoordelijkheid dragen, al blijft hij
het betreuren, dat hier u\et bats systeem
var. Staatsexploitatie wordt gevolgd.
De heer BEUMER bestrijdt het z.i. on
logische betoog van don lieer Aibards.
Hot ontwerp, in stemming gebracht,
wordt aangenomen met 49 tegen 9 stern-
men. Tog on stemden alteon do sociaal
democraten.
Staatszorg voor de paardenfokkerij.
Aan de orde is het wetsontwerp, houden-
do bepalingen betreffende cïe Staatszorg
voor do paardenfokkerij.
De lieer KNOBEL maakt opmerkingen
over do keuring van hengsten, waarom
trent hij eenige voorwaarden in de wet
wen sell t te zien opgenomen.
Hij dient een motie in. vragende intrek
king van het totalisator-verbo
De heer TEENSTRA juicht het ontwerp
too.
MINISTER POSTHUMA ia van mee
ning, dat een totalisator-verbod een nadec-
ligen invloed heeft op de paardenfokkerij.
De lieer BEUMER heeft bezwaar tegen
heb imperatief voorschrijven van heb in-
stand-houd'en van een hengst-veulen-depót.
MINISTER POSTHUMA maakt- de in-
stn.nd-houding facultatief.
De heer KNOBEL lichb amendementen
toe om de regeling van de uitvoering aan
de provincies op te dragen, welke amende
menten door den Min ster onaannemelijk
worden verklaard en door den voorsteller
worden ingetrokken.
Het amendement-Knobel, om drie vee
artsen in plaats van twee te belasten met
do hengst enken ring, wordt verworpen met
53 tegen 4 stemmen.
Het amenclement-BichonOm den Mi
nister van Oorlog geen invloed toe te ken
nen bij do aanwijzing van een toegevoegd
lid van de provinciale regelingscommissie
wordt z. h. s. aangenomen.
Het wetsontwerp wordt z. h. 8. aangeno
men.
De beraadslagingen worden verdaagd
tob Donderdag halféén.
Volkswelvaart en weerbaarheid.
Omtrent, de bij Koninklijk- besluit van -0
Februari ingestelde Weien =chappelijke
Commissie an Advies en Onderzoek in 't be
lang van Volkswelvaart en Weerbaarheid,
is reeds vroeger een en ander medegedeeld.
Wij kunnen daaraan thans nog verdere bij
zonderheden toevoegen. Hei bestuur der com
missie wordt gevormd door vijf leden der
Kon. Akademie van Wetenschappen, prof.
dr. H. A. Lorentz; prof. dr. P. Zeeman, prof.
dr. S. Hoogewerf, prof. dr. C. A. Pekelha
ring en prof. dr. F. A. F.-C, Went.
Prof. Lorentz is voorzitter, proL Zeeman
le secretaris der commissie. Verder zijn -tot
leden der commissie benoemd een aantal we
tenschappelijke personen en vertegenwoordi
gers van nijverheid en landbouw, de direc
teur-generaal van den landbouw, en de ad
ministrateur, chef van de afdeeling handel
van het departement van Landbouw, Nijver
heid en Handel.
Voor bepaaldelijk aangewezen doeleinden
kan de commissie zich buitengewone leden
assumeeren. Ui; de gewone en buitengewone
leden kunnen subcommissies worden ge
vormd, die, behoudens overleg met het be
stuur, zelfstandig optreden. Aan de Kon.
Akademie van Wetenschappen is, ten be
hoeve der commissie, een crcdiet van
f 100.000 verleend. Het bestuur der commis-
sio beslist over de wijze, waarop van deze
gelden gebruik wordt gemaakt.
Op 30 Maart j.l. is de wetenschappelijke
commissie door den voorzitter in het gebouw
der Kon. Akademie te Amsterdam geïnstal
leerd. Een-aantal subcommissies zijn bij die
gelegenheid in het leven geroepen, terwijl
daaraan later andere zullen worden toege
voegd. Doel en samenstelling der subcommis
sie: kan blijken uit de volgende lijst. Daarin
is echter het onderwerp dat de subcommissie
zal behartigen, in de eerste plaats de naam
van den voorzitter genoomd.
1. Subcommissie voor Landbouw, F. B. Löh-
nis, oud-insp. Landbouw; prof. I.H.Aberson;
prof. dr. M. W. Beyerlinck; dr. B. R. de
Bruijn; prof. dr. A. F. Hoileman; prof. d~. B,
Sjolleiua.
2. Subcoiurnlai#io voor Voedingsmiddelen:
prof. dr. C. Eykman; pr. dr. L. van Italli;
dr. A. Lam; piof. dr. E. C. van Leersum;
prof. dr. fl. Xamerlingh Onnes,
8. Subcommissie voor Veevoeder: Dr. B.R,
de Bruyn; dr. A. Lam; prof. dr. 13. Siolle-
rna.
4. Subcommissie voor het Sr'kriofvraag-
atnk: Prof. dr. J. Böesken; prof. I. H. Aber-
oon; prof. J. C. Dijxhoorn, w. i.; prof. dr. F.
M. Jaeger; dr. W. Lulofs; prof. dr. H, Ka-
meijingh Onnes; prof, dr, W. Reinders; piof.
dr. B. Sjollema.
5. Subcommissie voor Kleeding en schoei
sel: Prof. dr. G. van Iicrson Jr.; L. de Beer,
industrieel; J. Gelderman, industrieel: prof.
I. P. do Vooys, w.i.
6. Subcommissie voor metalen: Prof. .T, C.
Dijkshoorn; w.i.; prof. dr. H. Haga; prof. dr,
F. M. Jaeger; dr. J. Muysken; prof. L. A. van
Royen; Ir. H. Baueke; prof. dr. E. Cohen;
prof. P. C. Kiey.
7 Subcommissie voor Munitie: prof. dr. P.
van Romburgh; A. ter Horst, t.; prof. dr. H.
Kaïnerlingh Onnes; prof. L. A, van Royen;
dr. J. 0. A. Simon Thomas.
S. Subcommissie voor Chemische Industrie:
Proi. dr. A. F. Holleman; prof. dr. .T. BÖes-
ken; A. Heldring, industrieel; A. ter Horst,t.;
dr. J. A. A. M. van Loon, t.; dr. C. J. van
Nieuweuburg; prof. dr. P. van Romburgh.
9. Subcommissie v or Röntgenstralen; prof.
dr. H. Haga; prof. dr. L. E. J. Brouwer; prof,
dr. J. K. A, Wertheim Salomonson.
10. Subcommissie voor Photogrammetrie:
prof. dr. H. A. Lorentz; prof. dr. L. E. J,
Brouwer; dr. C. Schoute,
11. Subcommissie voor Planicnziekten:
prof. dr. F. A. R. C. Went; prof. dr. M. W.
BejjcrLnok; prof. dr. H. M, Quanjer; raej*
prof. dr. J. Wcsterdijk.
12. Subcommissie voor Bouw- en. andere
Construcliematcrialen (met uitzondering van
metalen): prof. dr. G. van Iterson Jr.; Ir. H.
Eauoke; dr. C. van Eyk; dr. A. C. C.'C. van
Hemert, c.i.; prof. dr. F. M. Jaeger; prof. H.
*er Meuten Ir. F. C. J. van den Steen van
Ommeren; prof. Chr. K. Visser.
De commissie zal het op prijs stellen, wen
ken to ontvangen omtrent vraagstukkon,die,
naar men meent, binnen den kring harer
bemoeiingen vallen, of wel in kennis gestold
te worden met denkbeelden of vindingen, die
in het belang volkswelvaart of weerbaar-
scid geacht worden en waarbij zuivere of
toegepaste natuurwetenschap betrokken is.
Po commissie behoudt zich het recht voor van
het haar meegedeelde in het algemeen be
lang gebruik te maken, met inachtneming
van de beperkende voorwaarden, die aan de
mededeeling verbonden mochten zijn.
P» ..i'cssoren teruggekeerd.
De hoogleeraren der Technische Hooge-
Bchool P. Meyer en E. J. Vosnack, die ge-
ruimen tijd in Duits chen krijgsdienst, rij®
geweest, zullen dozer dagen hun college's
aan de Technische Hoogéschool te Delft
hervatten.
Stadeerende Duitschs geïnterneerden.
Thans z;jn 7 geïnterneerde Duitsche mili
tairen tan do Technisch© Hoogéschool te
Delft ingeschreven.
HA2ERSW0UPE. t 1
Gemeenteraad.
Voorzitter: de burgemeester, de heer J.
van der Meulen. Afwezig de heer J. B.
Wesselingh.
lo. Beëediging van het nieüwg ©kozen
Raa did, den heer L. Noordam.
2o. Ingekomen stukken. Een verzoek van
het R.-K. kerkbestuur van den Groenendijk,
om subsidie van f5 per kind, t?n behoeve
van de bewaarschool, die door 25 kinderen
wordt bezocht, en dit wel uithoofde van de
kosten, die bij den dag stijgen.
Een verzoek van de afdeeling „Hazers-
woudeKoudekerk" van de vereeniging
„Volksonderwijs", cm het aantal leerjaren
der gemeenteschool minstens met één te
vermeerderen en het aantal der leervakken
uit te breiden, opdat de ouders niet meer
genoodzaakt zullen zijn hun kinderen naar
een andere gemeente te zenden tot liet be
komen van u. 1. onderwijs. Het verzoek waa
gesteund door tal van ouders.
Een verzoek van de „Nationale Geheel-
onthoudersvereeniging" te Koudekerk, om
te komen tot een vervroegde sluiting van de
herbergen _en cafés en een gcheele slui
ting op den Zondag. Adhaesiebetuigen ver
gezelden dit verzoek, n.l. van den kerkeraad
der Ned.-Herv. Gemeente, van de Chr. Jon-
gelingsvereeiiDing, de Chr. Werkliedenvejc-
eeniging en den Gereform. kerkenraad.
Een verzoek van een commissie tot stich
ting van een bijzondere school, waar onder
wijs zal worden gegeven in den geest dei)
Ned.-Herv. Gem. en wel aan den Rijndijk,
welk verzoek bedoelt het huren van de
leegstaande openbare school aldaar, behalve
het lokaal voor de gas-installatie en als
bergplaats in gebruik.
Al deze verzoeken worden gesteld In
handen van B. en W. om van prae-advies
te dienen.
Mededeeling van den heer H. A. P. Meyer,
dat hij wegens aanstaand vertrek bedankt
als Jid van de Commissie tot Wering van
Schoolverzuim. De Voorzitter stelt voor,
deze mededeeling voor kennisgeving aan te
nemen.
Ingekomen schrijven van den heer J. B.
Wesselingh, waarin hij mededeelt, dat hjji
wegens zijn hoog en leeftijd en de gebreken,
die de ouderdom meebrengt, besloten heeft
als wethouder te bedanken. Met het oog
op de aanstaande verkiezing wensoht hg nog
als Raadslid aan te blijven. Verder dankt
hij den Voorzitter, zijn collega-wethouder en
den secretaris, benevens den geheel en Raad
voor den steun en de hartelijkheid, hem als
wethouder betoond.
De Voorzitter zegt hierop: Het treft ons,
dat de heer W. moet bedanken. Ongeveer
12Vc jaar heeft hij als wethouder gefungeerd
en bijna 29 jaar al3 Raadslid. Wegens zijn
koogen leeftijd is zijn besluit te billijken.
Uit aller naam-danken wij hem voor zijn
betoonden ijver en wijl hopen, dat hrj nog lang
als Raadslid in ons midden moge zijn.
De heer D. de Bruyn IJzn. sluit zich aan
bi;, de waa deer^nde woorden, door don Voor
zitter aan zijn ouderen collega gewijd. Tien
jaren hoeft de heer De Bruyn met hem!
samengewerkt en ondanks zijn hcogc jaren
was de heer W» steeds trouw op alle ver
gaderingen. Nog denkt hg aan den ijver
en de trouwe plicutsbetrachting, waarmee
hij als waarnemend burgemeester heeft ge
arbeid, hetgeen alles nog versch in het ga-
heugen ligt.
Alle Raadsleden verc-enigen zich met de
woorden van den Voorzitter en den heer D.
de Bruyn.
Met bijna algemeene stemmen wordt nu
de heer P. F. Velenturf tot wethouder be
noemd, die deze benoeming aanneemt. De
heer Velenturf hoopt in het voetspoor van
den heer Wesselingh t3 treden en zijn best©
krachten aan het heil der gemeente te wijden.
Hierop wenscht de Voorzitter den be
noemde geluk met zijn venkiezing.
Voor de a.s. verkiezing worden leden be
noemd der stembureaus.
Nog wordt vastgesteld het kohier der
Hondenbelasting. Er zijn 118 honden 1ste
klasse, 69 honden 2de klasse. Het totaal
bedraagt 304 gld.
In de vorige vergadering was behandeld
het verleenen van 'subsidie aan het Tuinbouw
waar borg fonds^ Na gedaan onderzoek, waar
van mededeeling werd gedaan, wordt tot het
verleenen van subsidie besloten.
Aangezien er over gesproken is in het
belang der gemeente lan.i te scheuten, met
het doel daar bruineboonen op te telen,
zullen B. en W., mits do Raai zulks goed
keurt. nog trachten land to bekomen.
De Raad kan zich daarmede geheel ver
eenig to en besloten wordt een commissie
voor die zaak te benoemen. Benoem! worden
daarvoor de heeren L. Noordam, A. v. d.
L. ie, P. F. Velenturf, D. Buitenhuis en
en Th. Wesselingh, met den burgemeester
als voorzitter.
By de gebruikelijke rondvraag merkt de
heer A. Heyker op. dat er weer diepe holen
in de Keienstraat zijn ontstaan. De Voor
zitter zal den opzichter daarvan in kennis
stellen.
Niets meer aan de orde zijnde, sluit de
Voorzitter de vergadering, welke overgaat in
comité-generaal t-ot behandeling van
den H. O.
WOUBRUGGE. f
Spwdeisclnivde vergadering.
Voomtier de heer J. O. Baumara», bur
gemeester. Afwezig de boeren Van é&t
Voorn en Lievoree.
De Voorzitter deelt mede, dat d-eze ver
gadering is belegd op verzoek van de
commissie, belast met do uitvoering vem
hot Raadsbesluit, in de vorige vergade
ring genomen, om land te verkrijgen oa
dat onmiddellijk met voedingsgewassen to
betelen.
In de vorige vergadering was breedvoe
rig besproken, een ^buk weiland, grooè
34^ H.A., te koopen, liggende langs den
kerkweg in den Oudondijlcsdhe-polder,
nabij het dorp Woubrugge, eigendom van
de heeren J. Noordam en A. D. Husson
Heenk, hetwelk in koop kon wordon aan
vaard tegen den prijs van f 4500 per H. A.
en hetwelk de eigenaren goheel als bouw
land willen opleveren, ploegen, eggen, enz.
De heer W. A. Boot, brengt namens de
commssie verBlag uit van de opdracht, aan
hen gedaan, om zoo spoedig mogelijk nog
het Raadsbesluit tot uitvoering te bren
gen, opdat het niet door uitstel te niet
zou worden gedaan, en in het najaar de
ingezetenen een verwijt tot hen als Raads
leden zouden riohten, da-t door verzuim
geen voedingsgewassen waren geteeld'.
De heer Molenaar en hij hadden ter
plaatse grondboringen gedaan in verschil
lende deelen van dat weiland en daarvan
monsters medegebracht; hun oordeel cn
dat van het commissielid Peters luidde
gunstig voor aardappelen en andere gewas
sen.
De heer Van der Geest had bezwaar,
aangezien de prijs per bunder f 500 hoo-
ger was dan in de vorige vergadering was
bepaald juist had hij gelezen, da-t te Hoog-
made land te huur was, veel goedkooper
en gemakkelijk gelegen aan de „Does", hij
zou dat voor de gemeente willen oxploi-
teeren en onderling aan de arbeiders ver
huren; dat zou voordeeligc-r ziin.
De heer Boot en Poters zijn daar niet
tegen, doch eerstgenoemde wijst op den
grooten afstand. Woubrugge heeft- daar
niets aan en laatstgenoemde oordeelt, dat
de kwaliteit land voel minder 13 dan bo
vengenoemd land.
De heer Boot- stelt voor, dat de gemeen
te ook poters koopt en deze na het ploe
gen on eggen In getrokkn voren laat po
ten. Hierbij ^luit de heer Peters zich aan
en wil c!s voren laten trekken in lange
rijen drie vierde van de breeedte en met
aardappelen bepoten en één vierde voor
bruineboonen of andore gewassen en daar
na het land verdoelen cn verhuren naar do
behoeften der gezinnen.
De Voorzitter heeft tot hiertoe de be
sprekingen. geleid, en oordeelt, dat én iu
de vorige vergadering én nu, do zaak van
alle zijden waa bezien. Nu -dient een be
slissing te komen, koopen of niet.
Het voorstel-Van der Geest vindt hij
mooier ea goedkooper, doch het land is te
ver van Woubrugge verwijderdzoo er te
Hoogmade genoeg deelnemere zijn, zou hij
ook daar gelegenheid willen bieden voor
z.g. volkstuinen persoonlijk is hij er sterk
voor èn te Hoogmade èn te Woubrugge de
©economische belangen der ingezetenen
ter hand te nemen, als de leden over de
financieel© zijde heen kunnen. De heer
Pe>ter3 wil nog voor de stemming op den
ernst van de zaak wijzen, de verantwoor
delijkheid ligt goheel op den Raad.
Daarop brengt, de Voorzitter in rond
vraag het voorstel van de commissie 3^
H.A. wciajid te koopen voor f 4300 per
H.A.het ploegen en eggen voor reke
ning van de verkoopers; Voor stomden de
heeren Boot, Molenaar en Peters, togen
de heer Van der Geest do heer Heenk
hield zich ais mede verkooper buiten stem
ming.
Daarna brengt de Voorzitter ir, stemming
roor datzelfde doel 3 H.A. reeds gescheurd
•weiland te huren te Hoogmade. Het al
gemeene stemmen daartoe besloten.
De Voorzitter benoemt ter uitvoering
van laatstgenoemd besluit de Sieeren Van.
der Geest, Van clerVoorn er. Lieverse,
terwijl tot de commissie te Woubrugge
wordt toegevoogd de heer Heenk.
Eon „stril" vertelling van Johan C. W. JUÜHL.
Uit het Noorach vortaald door M. A. Z.
J,Nieuw land ontdekt voor de litera
tuur," was de lof, dien inen zonder uitzon
dering in cto pers dan schrijver Juuhl toe
zwaaide, toen hij in den winter van 1912
zijn vertellingen uit het grijze scherenrijk
het licht had doen zien. Een gebied van
Noorwegen, clat door zijn afgelegen lig
ging vroeger zoo goed ala onbekend was
een bevolking, wier eigenaardigheden wel
spot, maar geon belangstelling hadden ge
wekt zetten, dagteekeifend uit zeer ouden
taÜkJ. J"uuhl kendo ze door en cloor, en het is
hem geluJiti zo naar hot leven weer te ge
ven. Spreekt hij over het land, 'aij doet het
met do warmte van oon, dio rijn geboorte
grond liefheeft, do schoonheden er van
heeft opgemerkt, cto stemming or van
heeft ondergaan. En vortolfc hij van het
volkje „zooaia hot waa," zegt hij, war.t het
is ouders geworden door het moderne ver-
koer dar. dwingt hij tot luisteren. Hij
zet rick cot schilderen er. doet rion, licht
en schaduw vollen, zooais hij ze scherp
hpc.fi vaargenor*on, an elko toets is raak.
Do nieuw* bundel van Juuhl, in 1913
verinnen, S^'at tweo greorere vertellin
gen: „Andries van den Tarafjord" en
,,De Walvischrug". Eerstgenoemde vertel
ling ia een verhaal, .aan do werkelijkheid
ontleend, juister nog: eon reeks van kiek
jes: -to mQTtfchen al* verrassing geno
men 'iq bun armoede «m hard bestaan, be
licht naar hun deugden en gebreken, hun
tevredenheid met een karig deel, hun ach
terdocht en sluwheid, hun bijgeloovig ver
trouwen en hun taaie, moedige volharding,
hun koppig verzet tegen het nieuwe, hun
onhygiënische gewoonten. Andries van den
Tarafjord is geen voorbeeldig man, maar
een echt en levend type van zijn soort.
Over de tweede vertelling, „De Wal-
vischrug" genaamd, ligt een romantisch
waas. Austen is in al rijn eenvoud wel een
voorbeeldig man en ook een type, doch
Juuhl heeft hem niet genomen mot de ca
mera, maar zich verdiept in zijn voelen en
denken en hem en zijn Adfno beiden zoo
begrijpelijk gemaakt, dat men het gaarne
gelooft, als die twee beweren, dat het ner
gens zoo mooi en zoo goed is als op hun
eenzame scheer.
(Yan bovengenoemde Noorsche ver
tellingen wordt aan onze lezers hier eon
vertaling aangeboden*.
I.
Tegen Kerstmi*.
Do sneeuw lag schitterend wit over de
barre rotevlakten aan den Tarafjord 1);
en het wn.s Zondag vóór Korstmos.
Stil, helder, vriezend wêer wns het, met
scherpe koude en harde gladheid van bet
witte sneeuwdek, dat glinsterde en fonkel
de onder de stralen van een groote roocfe
zon. Do ronde toppen on rotspunten in
dit onbebouwde steengebied staken blank
en zuiver af togen hot- diepe blauw van
het uitspansel, en over het water van don
,,Wier"-fjord hing het lichtgrijze wollige
waas van den vriesmlst.
1) Wier-gord.
Het kleine grijze Dal-hutje was half be
dolven onder het sneeuwkleed en t-ernau-
wer-.ood er van te onderscheiden. Alleen
de schoorsteen verhief zich er boven als
een aietig uitzichttorentje, en het arm-
zali o, vervallen raampje van de hut staar
de riost over de verlatenheid van die een
tonig witte vlakte naar cie néVeldotten
boven het- fjordwatèr.
De sneeuw kraakte onder cie schreden
van Andries ,,in 't Dal", toen hij van zijn
hut naar den fjord ging. Zijn neus glom
rood in zijn gezicht, een blanke druppel
glinsterde aan den top en zijn watergrijze
oogen knipten tegen het flikkeren van de
sneeuw cn de scherpte van het zonlicht.
Hij had de sneeuw rondom het huis en
vóór de deur een weinig weggeveegd, zco-
cïat men er loopen kan. Er was dien nacht
vreaselijk vcol sneeuw gevallen. En An
dries wist niet beter te doen dan naar den
waterkant te gaan, zich daar met het een
of ander bezig to houden en onderwijl een
redmiddel te bedenken, om zich en do
rijnen uit den nood to helpen voor de feest
dagen, dio ophanden waren. Hij zag er.
v»x>r rich geen heil in vandaag ,,ziok te
rijn en den geheelen dag c»p becï te liggen
met zijn pijpje tusschen zijn lippen, zulk
lawaai als er in huis was van zijn drukke
kinderen. Ze hadden het koud en ze had
den honger en Guri kon ze met geen mo
gelijkheid stil krijgen.
Maar op uitkomst was haast niet te ho
pen. De dunne plukjes haar van Andries
rezen verward en wild te berge in rijn wol
len muts, zijn groote snijtand stak nijdig
vooruit; het heele mannetje met dien ge-
kromden rug was slapper van knieën dan
ooit te voren en sjokte, op klompen en
met vuilwitte sokken aan, ongelukkig
voort in zijn lang afgezakte vrisschera-
broek.
Hij was er vandaag slecht aan toe, had
niet eens tabak meer om rijn pijpje te stop
pen.
De broodmagere koe onder het afdak,
dio al maar had geloeid van honger, had
eindelijk haar eenigo begeerte vervuld ge
kregen zij was uit haar lijden. Echt ver
wonderlijk was het, clat die kale botton,
waar niets anders meer opzat dan vel, zoo
lang nog aan elkaar gebleven waren. Met
het varken was het net zoo gegaan dus
was er geen sprake van een stukje Kerst
spok. 't Waa ook niet te verwachten van
een onnoozel varken, dat het zou blijven
leven van onkel lucht. Het uitgerafelde
vleesch op zijn beenderen was haast niet te
eten.
Daar liep Andries over te snuffen, toen
hij vadrig en slap door do sneeuw sjokte.
En de gedachte kwam bij hem op, dat hij
eigenlijk de koe cn het varken kon benij
den, dio nu bevrijd waren van 's levens
jammer en nood. Zij waren goed af.
Opeens meende hij roeislagen te hooren
beneden aan. den fjord. En toen hij op een
hoogte kwam, ontdekte hij in de verte in
don wazigon mist een streep op het. stille
water.
Andries begreep daaruit, dat een van zijn
buren in een roeiboot moest zijn geland. En
hij verhaastte rijn stap, want. hij kon wel
raden wie dat was.
En toen bij zoo ver kwam, dat hij clcn
aanlegsteiger in de bocht kon zien, wist
hij, dat zijn vermoeden juist was geweest.
Oude Lars ,,meb den raren mond" was
in rijn zwart getoerde boot bezig een groo-
tén voorrand lekkere Kerstmis-waren, die
hij uit den winkel op Bergholrn had mee-
gebracht, aan wal te zetten.
Andries ging langzaam naar hem toe,
bereid een hand uit to steken, ten einde
dat alles aan land te brengen.
„Dat is een 'eelo boel, waar ie mee aan
komt slepen," zei Andries met zoetelijke
stem. Hij watertandde.
Lars had een groot, fijn Kerstbrood met
suiker versiering en pruimen en rozijnen er
op in zijn handen en twee kaarsen. Zijn
gezicht met de dunne witte baardharen op
kaken en kin had een bleekrood?» kleur, en
Andries zag dadelijk, dat Prahl voor Lara
een flinken Kerst borrel had geschonken.
,,Ach ja. je weet, dat is aardig, als het
tegen clc feestdagen gaat," bracht Lars er
met zijn gebrekkig mondwerk hakkelend en
hard uit.
,,Dat is zoo, ja. Maar je 'ebt je nu zoo
goed voorzien, alsof je veel me-when moest
ont'alcn."
Andries keek belust naar de kiep, waar
uit. oen paar halzen van flesschen staken
tusschcn broaden en grijze zakjes.
Lars hacl zijn Kerstbrood en de kaarsen
op den steiger gelegd en nam nu een zak
meel op.
„Ik wil jo een 'andjo 'elpen", zei An
dries en trok den meelzak a-nn land.
En daarna pakte hij den kiep van en de
groot© roodo proviandkist, die Lars uit d-a
boot opgaf.
,,'t- Is 'eel wat 'oorl"
Andries stond naar al die lekkere dingen
to kijken, die op don steiger gekomen wa
ren. Hij had een brandend, knagend go-
voel öp zijn borst, en zijn mond liep vol
water, dlat hij moest uitspuwen.
(Wordt vervolgd^
