De VOORZITTER stelt voor beide moties
thans aan de orde te 6lclleoi en tegelijkertijd met
deze interpellatie te behandelen, waartoe z. h.
e. besloten wordt
De heer VAN VEEN noemt de overeenkomst
mei de oorlogvoerenden gesloten, betreffende de
hier onder te brengen krijgsgevangenen, zeer
«onderling. Die Staten hebben niet anders ge
daan. dan zicb tot iets bereid verklaard, maar
lot een wettelijko vordering ontbreken alle mo
tieven.
De heer VAN IDSINGA protesteert tegen de
overeenkomst in zake de huisvesting en voedsel
voorziening der krijgsgevangenen eD komt op lo
gon de kwalificatie, als zou de opmerking over
deze zaak een soort kleinzieligheid zijn. De Re-
georing had in de allereerste plaats moeien zor
gen voor do belangen van ons eigen volk en met
deze voor oogen had zij er niet toe moeten over
gaan om 1G000 krijgsgevangenen met den noo-
digen aansleep naar hier te halen. Bovendien,
een dergelijke overeenkomst had niet gesloten
mogen worden zonder de Staten-Generaal er in
te kennen en dat dit niet is gebeurd, laakt spr.
ten eterkste. Spr .zal echter geen motie indie
nen, omdat hij weet boe de Kaïnor over deze
zaken denkt. Zij wil medezeggingschap over het
buitenlandsch boleid, maar om de Grondwet
geeft zij geen lor.
De VOORZITTER schorst hierna de discussie
met hot oog op de vergadering van. den Minister
raad
Geloofsbrlevon.
De heer VAN RAALTE brengt namens de
oommissie rapport uit over de geloofsbrieven
van het nieuw gekozen lid» voor Eindhoven, den
heer J. J. de Vlam, en deelt mede dat de stuk
ken in orde zijn^ bevonden en de commissie tot
toelating adviseert.
Zonder hoofdelijke stemming wordt hiertoe be
sloten, waarna de vergadering wordt verdaagd
tot 's avonds.
Vergadering van Dinsdagavond.
Interpelfaties-Bcumer en Sannes.
Aan de orde is de voorzetting der be
raadslagingen over de-interpellaties Beumer
en Sannes. en de beide moties van den heer
Sannes.
De heer KOSTER herinnert er aan, dat
hi; bij de levensmkldelenriebatten er op
heeft gewezen, dat het niet langer zoo kon,
met de levensmiddelenpol t ek der regeering.
De ontstemming over die politiek was-vrij
algemeen. Spr. erkent dat er hard gewerkt
wordt Maar de Minister beheerscht de le
vensmiddelenpoli tiek niet voldoende. Men
vrceg daarom verdwijning van de commissies
en vervanging door een ambtelijk beheer;
een raad van beroep iu crisiszaken en een
algemeen w.rkende ra ts ene e ring.
Deze punten, neergelegd in de motie-
Marchant, zün door de Regeirjng volmondig
dig aanvaard. Dit heeft vertrouwen g.wekfc,
hierdoor veranderde de stemming. Anders
was de stemming van vele Kamerleden
gansch anders geweest. Is nu dit vertrouwen
gerechtvaardigd gebleken? Het crisisbouw
werk van de commissies is niet verdwenen,
met uitzondering van de Commissie van Bij
stand. Maar was het tactisch om den heer
Schim van der Loeft' die ais ongekroond
crisiskoning van de Kneuterdijk watsr heen
gegaan. as di.ecteur ge er-a te doen her
rijzen? De Raad van -Beroep m cr.siszaken
is er nog niet.
De Minister van Landbouw, Nijverheid en
Handel, de. heer POSTHUMA: Het ontwerp
ligt klaar.
De heer KOSTER verneemt dit met ge
noegen, maar waarom hier weken mede ge
wacht? En ook van de algemeene rantsoe
neering is niets gekomen. Minister Posthuma
•verklaart zelfs in de Eerste Kamer niets
te willen weten van een „georganiseerden
hongersnood!"
Het vertrouwen van deze Kamer heeft
door deze handelwijze der Regeering een
zeer ernstigen schok gekregen en tevens
heeft daarduor ontbroken "het psychologisch
fevcel bij het volk, dat zoo noodig was op
et oogenblik dafc de broodkaaritermjjn werd
verlengd en vleesch slechts teeorelisch aan
wezig was.
Er moet dus onmiddellijk bijvoeding be
schikbaar gesteld, koste het wat kost. Spre
ker hoopt, dat, de Rogeering daaromtrent
niet slechts toezeggingen aal doen, maar
dat die toezeggingen dan ook ten volle
sullen worden ingelost.
De heef DE WYKERSLOOiH DE WEER-
DESTEIJN komt op tegen de afkeuring door
den heer Van Idsinga van het herbergen
van geïnterneerden in ons hmd.
Door die gastvrijheid hebben we ons een
diplomatisch middel verschaft, dat ons wel
licht uit pioeiljjkheden houden kan. Wat
echter het broodrantsoen betreft, wij weten,
dat dit veel te laag is en dat liet volk honger
lijdt en nu is sprekers grief, dat niet tegelijk
met de vermindering van het broodrantsoen
is gelromen de suppletie voor magere kaas
en eenheidsworst.
Men mag echter niet beloften geven na
dat een oproer is ontstaan.
De neer VAN HAMEL zegt, dat het ge-
tragisch op te nemen. In het hart van het
jonge meisje groeide ergernis.
,,Dat is wel heel jammer; u heeft natuur
lijk aan de mishandelde blaadjes geen enkelen
blik gegund, is het wél?"
,,0. ja zéker, ik héb de gedichten des
avonds van a tot z doorgelez-n."
„Nu? Enwat vindt u?"
Omdat de maakster er van uw vriendin
is. vond ik ze heel aardig."
„O, maar dat 13 geen opinie. Beken nu
liever maar eerlijk, dat u rich er in uw
eentje kostelijk over hebt geamuseerd."
""„Neen, neen, 'dat is niet zoo; mij geamu
seerd over die knap-gergmde verzen heb ik
heeiemaal niet, maar om u de eerlijke waar
heid te zeggen, ze hebben mij toch ook niet
Öirect getroffen. Uw vriendin is stellig nog
zoer jong, en haar levenservaringen en ver
beeldingen zpn misschien wel eens wat van
ftnoeren afgezien."
Freule Mia von Lilienthal voelde hoe haar
wangen gloeiden, maar zij liet niet aan
flezen nietsbegrjjpenden .barbaar merken
hoe doodelrjk nrj haar gekrenkt had. Zjj
Ére ditto met alle macht een ironisch-be-
fcpinnel ijken toon aan te slaan
„Ik bewonder uw eoherpen bdiL meneer
feta Koliwitz. M#n vriendin is inderdaad
voel van onveiligheid tegenover het beleid
der Regeering J\em nooit verlaten heeft,
ondanks 't vaak door den premier gebezigd
'nar coti6 u in van de pakkende, korte rede
voeringen. Spr. kan niet toegeven, dat de
geheele Regeering nog op 14 Maart kon
verwachten, dat er 100,000 ton graan uit
Amerika zou komen, nadat op 7 Maart de
Geassocieerden door hun .nieuwen elscli van
het varen door de gevaarlijke zone, onzen
geheelen aanvoer op lcese schroeven hadden
gezet. Hti ïs benieuwd hoe men zich hier nu
weder zal uitpraten.
Wie liet volk thans vlëien met graan
van den Oostkant, vleien het met een dooden
musch. Op het oogenblik kunnen wij graan
toevoer uit het Westen per schip niet mis
sen, 'onder reserve, dat wjj daarvoor niet
iets moeten missen wat meer waard is dan
graan. Vast staat, dat gr nu moet worden
gevaren. Spr. heeft daaromtrent drie vra
gen tot de Regeering gericht, die geheel
buiten zijn toedoen in de pors ^ijn gekomen.
(Gelach, rumoer en interrupties).
Zijn vragen zijn echter nog niet door de
Ministers van Landbouw en van Buitenland-
sche Zaken beantwoord.
-De MINIS IER VN BU TENLANES HE
ZAKEN, de heer Loudon: Ik heb ze naar
Landbouw gestuurd!
De MINISTER VAN LANDBOUW, NIJ
VERHEID EN HANDEL, de heer Post hu-
ma: Ze liooren thuis bq Buitenlandscho
Zaken. (Gelach).
De heer VAN HAMEL meer.t. dat bij deze
kwestie ook een overmatig wantrouweu naar
den Duitschen kant voorzit. Voor dat wan
trouwen bestaat geen enkele aanleiding. Kan
men gelooven, dat een Nederlandsch schip,
daj^. uitsluitend h©t .belang onzer volksvoe
ding dient, niet vrij zou kunnen varen! Door
dai aan te nemen zou men moeten gelooven,
do;' bij Duitse1 land het opzet bestaat onze
volksvoeding te onderscheppen.
Maar er n e er elite ook een overmatig wan
trouwen naar den Geassocieerden kant, dat
belet heeft, dat onze schepen uitvoeren. Op
22 Maart heeft Prerident Wilson reeds offi
cieel verklaard dat Ned. schepen, die brood-
koren kwamen halen, vrijelijk zouden kunnen
bunkeren en niet in beslag zouden werden ge
nomen. En denzelfden dag heeft de gezant
ran Graofc-Britannië hetzelfde verkland. Had
mén dat aangenomen had men de stugheid
terzijde gesteld en de schepen uitgezonden,
dan had reeds terstond de graanvoorraad
kunnen zijn aangevuld. M ar onze roering
heeft geboudeerd in haar nota en ge
vraagd: Welken waarborg geeft gij ons, dat
de schepen zuPen terugkeer en
Geroep: Dat wast zeer juist!
De heer VAN HAMEL: Van woordbreuk
van die Regeeringen is nooit sprake geweest
(Gelachenrumoe r). „Een vodje papier"
bestaat voor een andere Regeering! Maar
als de Regeering zegt: ik geloof uw woord
niet meer, wat kan men dan nog van de
Geassocieerden verwachten?
Of twijfelt onze Regeering inderdaad aan
de veiligheid ran de vaart door de vrije
vaargeul
Laat zij het dan zeggen. Dan weten wijl
ten minste van welken kant onze volksvoe
ding wordt bedreigd. Er is thans een voor
stel gekomen, dat een drietal schepen, lig-
I gende in Ameii annsclie havens.
Gér oep Er ligt er een in Cu.a;ao!
Do lieer VAN HAMEL: Cura;ao is een
deel van Amerika (Gejoel.) De VOOR- j
ZITTER hamert hef'.ig). Tegenover die sche
pen moeten ander© Neder:and:cke schepen
uitvaren. Dit geeft geen aanleiding tot wan
trouwen. Dit voorstel is slechts een uit
werking van de toezegging van 22 Maart
en beoogt een regelmatig ruilverkeer van
graanschepen to scheppen tusschen ons en
Amerika. Waar dat zoo is, laat men dan
toch onmiddellijk stoom op laten maken om
uit te varen.
De heer VAN BERESTEYN sluit zieh aan
bij de grief van den heer Koster over het aan
blijven van den heer Schim van der Loeff.
Spr. begrijpt voorts niet het-beroep van den
Minister op de toegezegde 100,000 j,od graan
uit Amerika bij zijn mededeeling, data het
gr^an tot Juli of Augustus kan strekken.
De Minister dient alsnog mede te deelem
op grond van welke cijfers die mededeeling
werd gedaan. Ook begrijpt 6pr. niet, dat men
met de dubbele voorraad peulvruchten van
191G niet kan komen tot het rantsoen van
dat jaar. De Regeering dient overigens met
de rueesio kracht het graan en de aardappe
len te hakm bij de hoeren, waar zich dit be
vindt.
Hoe staat het voorts met de onderhande
lingen met Duitschland?
De MINISTER VAN LANDBOUW: Dat
moet u vragen aan den Minister van Buiten-
landsche Zaken.
De heer VAN BERENSTEYN: U kunt dat
nu wel van u afschuiven...
Do MINISTER: Dat is geen afschuiven,
inaar die onderhandelingen worden door .mü
niet gevoerd.
De heer VAN BERESTEYN: In elk'geval
nog geen oude-vrjjster, "met een emotie-
rijk verleden, doch
„Doch een charmant, keurlg-opgevoed
jong meisje, dat d© vruchten karei' lectuur
zeer snoeperig in aardige 'schaaltjes vol
poëtische onbelangrijkhcidjes weet aan t©
bieden. Ho© zou men op,haai* boos kunnen
ziju, omdat uit' eigen ondervindingen bij
kaar nog kwalijk iets valt te bespeuren?"
„O, maar daarin vergist u zich toch ten
eenenmale. Ik ken mijn vriendin als mezelf en
ik weet maar al te goed, uit welk'een diep
gevoel kaar dichten geboren wordt"
Een goedmoedig lachje gleed over zijn
zongebruind gezicht.
„Wat een onervaren, jong meisje nu m&ar
voor „diep gevoel" wil kouden! In zoo'n
zieltje heer. cht een eeuwig Aprilweertje,
freule Mia! Regen en zonneschijn, driemaal
in hetzelfde uurDe grillige wind blaast
nu uit dien hoek, dan uit den anderen. Het
is niet altijd aangenaam voor dengene, over
wien hij heenstnjkt, maarmen moet
het niet al te ernstig opvatten. Want ook
de grillige 'April is ten slotte toch ook de
heraut der naderende lente-zaligheid
Freul© Mia was niet weinig verbaasd over
zijn aardige woorden en beeldspraken; tot
nog toe had hij een zekere welbespraaktheid
zijn die onderhandelingen te laat begonnen
on het gaat met die onderhandelingen een
slakkengang. V001 ons land en onze kolen-
voorziening in liet p&jaar hung: toch heel
wat ervan af, dat men op tijd klaar is.
Spf. heeft met het oog op de internationale
moeilijkheden indertijd geen inotie van af
keuring van 's Ministers beleid 'ingediend,
doch nu die moeilijkheden achter den rug
zijn, gaat spr. mede met de eeijste motie van
derf heer Sannes. Ook is spr. het met den
heer Sannes eens waur deze aandringt op
terugbrenging van den broodkaartlcrinijn op
11 dagen en op beschikbaarstelling van bij
voeding.
De heer 3NOECK HENKEMANS keurt de
gepleegde gewelddaden' af, maar erkent, dat
een deel der bevolking inderdnad niet vol
doende gevoed was. Voor de motie-Sannea
kunnen wij echter niet stemmen, niet omdat
.de regeering dan 'zou heengaan, maar om
dat dè mogelijkheid en de uitvoerbaarheid
daarvan niet is aangetoond.
De heer SANNÉS: Verstrekking van bij-
voed&el was wèl mogelijk!
De heer SNOECK HENKEMANS: Dan
verwijt gij dus de Regeering iets misdadigs
te hobbén gedaan. Maar u kunt dit niet be
wijzen en daarom gaan wij niet met u mede.
Hetzelfde geldt voor- de tweede motie. U
kunt niet zeggen, dat aanvullend voedsel in
voldoende hoeveelheid tegen redelijken prija
moet woTden beschikbaar gesteld
De heer DUYS: En de kaas dan?
De heer SNOECK HENKEMANS: Daar
had de Regeering een plan mee. Maar u
vindt dat niet voldoende. TT kent echter niet
aantoonen, dat meer mogelijk is.
De heer BEÏTMER repliceert.
Dat de Regeering niet bereid is voor de
personen in do vluchtoorden voorziening in
hun behoeften te vragen aan de Belgische re
geering kan spr. begrijpen. Maar het ver
zoek moet worden gericht lot de geassocieer
de regeeringen. Spr. is eenigszins ontstemd
over het antwoord van den Minister van Bin-
nenlandsche Zaken,- dat de cliaritas geen be
taling vraagt. Die charhas mag niet wor
den betracht, ten lcosto onzer bevolking.
Spr. wijst er op, dht het partijbestuur van
de S. D. A. P. thans schijnt aan te sturen
op Kamerontbinding, al is dit bericht uit.
„Het Volk'' thans weer tegengesproken.. Het
is dus te begrijpen, dat de heer Sannes nu
om een nieuwe regeering vraagt. Maar wan
neer.moei die Kamerontbinding plaats vin
den? De verkiezingen zijn reeds uitgeschre
ven tegen 3 JulL
De nïoties van den heer Sannes zijn reeds
bij voorbaat op uitnemende wijze gedisqua-
lificeerd door den grijzen staatsman, die de
memorie van antwoord op Hoofdstuk I der
Staatsbegrooting schreef en daarbij wees op
de "concurrentie met de anarchistische ele
menten onder, de arbeiders. Daaraan doei
spr. niet mee.
De heer TER SPILL acht de Overeenkomst
onzer Regeering inzake de geïnterneerden en
de krijgsgevangenen een staaltjo van onge
lukkige diplomatieke romantiek. Wat de ver
lenging van den broodkaarttermjjn betreft,
in den matten t-oon der regeering ziet spr. de
erkemenis dat zij zichzelve heeft ©v-'.leéïd
en dat haar stelsel van palliatieven, van
noodvoorzieningen, van vlug wat bedenken,
zichzelf straft. De critiek van den' hem- San
nes op het onverwachte van den maatregel
en het on.breken van aanvullend voedsel is
ten volle verdiend.
Spr. Icomt op tegen het onbillijk en onre-
delijk verwijt van den heer Sannos, als zou
spr. hebben bepleit verlenging van den brood
kaartentermijn tot 17 dagen. Spr. heeft al
leen aan de hand van de gegevens en fei
ten gelijk ze destijds vaststonden, betoogd
dat we anders den nieuwen oogst niet zou
den, halen.
Ook cïo beslissing van den Minister van
Oorlog dio geen landbouwsoldaten wil af
staan, heeft do Minister van Land'oóuw ten
vollo voor zijn rekening te nomen. Hetzelfde
geldt do weigering der Dep. van Oorlog
en Justitie marechaussees beschikbaar te
stellen óm het hamsteren der boeren tegen
te gaan. Die departementale zucht tot ai-
schuiving van verantwoordelijkheid is hon
derd maal erger dan in normaio tijden in
een tijd als deze dio zooveel behoefte heeft
aan eenheid in 't regeeringsbeleid.
Wat de inbeslagneming van voorraden be
treft, spr. gelooft niet, dat de voorraad zal
meevallen. Maar voor de psychologie van
ons volk is de zaak van belang. Terwijl we
zonder thee en koffie zitten en er gebrek is
aan cacao zag men in do Paaschdagen dure
chocolade-eieren van f 25 en f 30 voor do
ramen liggen. Het gezicht van zulke dingen
moet ons volk hinderen.
Of deze regeering dit begrijpen kan, be
twijfelt spr. Zij is gewend aan het stelsel,
dat geen stolsel isvan op zien komen spe
len. Deze Regeering heeft niet meer de zede
lijke kracht om te volcfcoen aan den eisch,
dat het volk vertrouwen in haar moet stol
len. Tegen de tweede motie zal apr. stem
men. Wat de eerste motie betreft, het ligt
niet op sprekers weg een vinger uit te ste-
alléén maar getoond bij gesprekken over
do jacht
„Naderend© lente-zaligheid? Doolt dat ook
op de poëtische talenten niyner vriendin?"
„Niet zoozeer op de poëtische tale iten der
mij onbekende dame, dan wel op die jónge
dame zelve. Haar gedichthebben mij be
wezen, dafc in haar binnenste no^ veel April
weer heersoht. Maar de Mei is komende,
die in den wannen, aanhoudenden zonne
schijn vaif een echt. diep gevoel ontelbare
heerlijke bloesems zal doen openbreken. En
dan
„En dan zal ze nog mooiere gedichten
maken, wilt u zeggen?"
„Neen, dan zal ze er heelemaal geen meer
maken, freule Mia, maar zal zij het bundeltje
Zondagsbladen in de kachel gooien; zij zal
er de voorkeur aan geven gedichten te door
leven, liever dan ze te schreven."
Daarmee was nu alles» gezegdbe
kendZulk een beleediging, dat voelde
zft duidelijk, kon zij hem ÏTooit vergeven.
Met koninklijk gebaar schreed zij langs hem
heen, terwijl zij koud, achteloos sprak:
„Vergeef me, dat ik u niei langer gezel
schap kan houden, meneer von Kóllwitz.
Doch het ie waar, u was gekomen om uw
vriend te «pTeleeo, adieu!*
kon 0111 deze regeering te redden. Maar de
eerste motie is onnooebg.
De heer TROELSTR A zegt, dat de eerste
motie Srfr.nes zich tegen d'e Regecring in
haar geheel richt. Bij de levensmiddeJen-
dobattón toch heeft de Regeering zich soli
dair verklaard met het beleid van den Mi
nister van Landbouw. Of is sedert dien ia
dien toestand iets veranderd
He>t zou geen novum zijn in de ge
schiedenis van dit kabinet, al9 het weder
dit maal voor 6 wekeneen Minister over
boord wierp.
Een partij echter, die niet wil worden
medegesleept in de debécle van deze Regee
ring, ddent. zich totaal van haar lós te
maken.
Voor die vermindering van het broodrant
soen is do geheele Regeerjng verantwoorde
lijk. De Regeering mag niet in deze donkere
dagen met vuur spelen. Dit raakt een zaak
van het geheele Regeermvsbcleid.
Spr heeft versteld gestaan, toen hij ken
nis nam van df^n maatregel, die als een
bliksemstraal uit de heldere lucht kwam in
een tijd als dezen en waarbij men aan oils
volk een deel van het weinigje, dat het had,
ontnam, zonder dat het. noodige er was om
het aan te vullen. Heeft deze Regeering
nog wel oog voor de "behoeften en de groote
lijnen van dezen tijd^of gaat zij op in zelf
genoegzaamheid en in onbekendheid met
wat er leeft onder de groote rnaasa van ons
volk? Zij di#nt thans het ontwerp in op den
burgerlijken dienstplicht, als er iets wa-9 om
de arbeidersklasse rebclsch te maken, dan is
het dit. Als wordt voorgesteld dit ontwerp
te behandelen, dan zal onze fractie als één
man zich daartegen verzetten en er op aan
dringen, dat dit ontwerp zal worden uitge
steld tot na die verkiezingen, als het volk
gesproken heeft.
De heer RUTGERSEn als het volk dan
gesproken heeft?
De heer TROELSTRADan zullen wij
zien wat ons te doen staat.
Men heeft gezegd: in deze moeilijke tijden
moet men als één man achter de Regeering
staan. Dat moet gij ons echter mogelijk ma
ken. Maar gij maakt het ons onmogelijk.
Binnenlandsch beleid en buitenlandsch e po
litiek staan niet los van elkaar. Wij kun
nen maatregelen nemen voor onze neutrali
teit, maar gij kunt den binnelancïschen
toestand van ons volk zoo slecht maken, dat
de kracht van ons volk naar buiten wordt
verzwakt.
Deze Regeering heeft onzen steun ver
beurd. Welke gevolgen dafc zal hebben, heb
ben wij niet te beoordeel en. Maar heeft
men gevraagd als de Regeering heen
gaat-, zijt gij dan bereid haar plaats in te
nomen? Of als de Minister vair*Landbouw
uit zichzelf heengaat, hebt gij dan bekwame
mannen in zijn plaats disponibel Spr. ant
woordt Als de Minister van Landbouw ons
program zal kunnen uitvoeren, zijn wij be
reid onzen besten man op het gebied van de
levensmiddelenvoorziening af te staan.
Spr. acht den toestand in Kamer en Re
geering zeer ernstig. De Kamer zou zich on-
stërfelijk blameeren als zij niet zorgde, dat
uit dè debatten nu verbetering van den toe
stand der arbeidersklassen voortkwam,
heeft spr. bij.de 1 cvenshiidfclele-ndebatten ge
zegd. De Kamer heeft cMo waarschuwing in
den wind geslagen en niet de cbepte en be-
teekenis dezer debatten gepeild. Spr. her
haalt thans deze ernstige waarschuwing.
Waar het heen moet met ons volk weet
spr. niet. Maar hij is het eens met den heer
Ter Spill, wij staan niet aan het einde,
maar aan het begin der misère. De ontbin
ding en degeneratie ri'n algemeen.
Voor den heer Van Hamel waren deze de
batten hoofdzakelijk een aanleiding om do
aandacht te vestigen op een der bolligeren-
ten. Als ons noodlloteuur slaat, zal men zich
meer clan 001* ons zelf gaan interesseeren
voor een der beicïo machten buiten ons. En
dan zal van ons niet veel goecls worden. Wij
hebben daarom behoefte aan- een nieuw
streven, dat uitgaat boven ons klein gedoe.
Gelukkig is er één georganiseerde macht in
ons land geweest, georganiseerd an het N.
V. V. en de S. D. A. P., die getoond heeft
haar eigen weg to gaan. Spr. brengt do
moderno sociaal-democratie zijn cerc-
saluutzij heeft zich immuun weten te hou
den aan den nood der tijden. Spr. en zijn
vrienden zullen met cfio sociaal-democrati-
scho partij den weg vervolgen.
De heer VAN DER- VOORT VAN ZIJP
spreekt rijp verbaring uit over 's Ministers
uitlating aafc de vermindering Van het brood
rantsoen op 14 Maart niet was te voorzien.
De lieer RUTGERS laat de opmerkingen
van den heer Trcelstra aan zijn adres en
aan dafc van den heer Beumer rusten, doch
komli op tegen de bewering van den heer
Trcelstra, dat de aniirevolutionnaire partij
den minister van Landbouw van den beginne
af aan door dik en" dun heeft gesteund.
De heer GORT VAN DER LINDEN zegt
een woord over de politieke bete eken is vain
,de mot-ie-Sannes. Het ïs een motie van af
keuring tegen de re geer ing.
De Minister heeft rich bij het leveusmid-
En weg was zij. In datzelfde uur schreef
zij achter een ge3lolcn deur. om haar rijke
lijk stroomen.de tranen aan. elk vreemd oog 10
verbergen, een brief, waarin zij lifiar familie
meedeelde, dat zij „om hc; afschuvro"ïVc
Aprilweer en bij gebrek aan leuk gezelschap"
binneitkort thuis hoopte t« komen. Kort vóór
tafel-kwam'zij oerri weer le voorschijn.
„Wij wachten nog op meneer von Koll-
wilz" zei haar nieli;. Hij wou nog oven een
warm bordje soep hier gebruiken. Do brave
kerel slooft zich uit om hulpmiddelen en on
derkomen te verschaffen aan de armzaligen
door de overstrooming geteisterde menschen.
Hij schijnt gisteren ©(lelijke koeren zijn jong
leven-op hei spel gezet te hebben om de meest
benarden uit hun gevaarlijke posities te red
den.''
Min zette groole oogen op.
„Zijn loven?'' vroeg zij twijfelend'. „Dat zal
wel zeer overdreven zijn."
Het was "heelemaal niet overdreven. De
-verhalen over zijn grootmoedige hulp wa
ren mevrouw vod Hohen-Fahrow door oogge
tuigen meegedeeld. Freule Mia keek zeer
verlegen en nadenkend voor zich uit. De he**-
ren lieten inmiddels op zicb wachten, en zij
vond gelegenheid om ongemerkt naai baar
kamer te verdwijnen. IJlings greep zij naar
delendebat, niet solidair verklaard met den
Minister van Landbouw. Maar de heer Troel
stra is begonnen voorop t© stellen de ver
antwoordelijkheid van het geheele Kabinet
en spr. heeft deze toen aanvaard. Bij aan
neming dezer motie za1 spr. de' consequenties
daaruit voor zich trekken, maar dan brengt
de aanneming daarvan ook mede, dat de
heer Troelstra en zijn par tijgen ooten optée-
den in de regeering.
De Minister vraagt den steun niet van den
heer Troelstra en zjjn fractie. Hij heeft alleen
gezegd, dat het een kracht ïs voor een Re
geering in haar buitenlandsche po'itiek, als
zg dien steun ontvangk Ieder uur, dafc haar
verantwoordelijkheid wordt verkor!, zal voor
deze Regeering aangenaam rijn, na al wat
van deze zjjde tegen de Regeering is ge
daan. Het zal voor spr. en al zijn ambtge-
nooifen aangenaam zijn als zij die verantwoor
delijkheid niet langer h'bbea te dr~geu. AJs
de heer Troelstra meent, dat de toekomstige
geschiedschrijver zal zeggen, dafc d© sociaal
democratie de eenheid van ons volk vertegen
woordigt, vergist hij zich. Want de sociaal
democratie vertegenwoordigt niet de een
heid in ons volk, al is zij zelf wellicht één.
Treedt echter deze Regeering ai, dan wordt
de verkiezing geen dag vervroegd, maar
blijven alle wetten liggen. Het is den Minister
niet te doen om rijn zetel. Maar d.'t zou lei
den tot een algemeene verwarring en daar
om, en daarom al'een, moet spr. tegen aan-
nemiig d z r m._te wa rsc'.uw n.
De MINISTER VAN LANDL0UW, conclu
deert: De heer Sannes maakte den Minister
er een grief van dafc hiij niet in details
alle grieven beantwoordde. De Minister ant
woordt: Ik heb nu 4 weken aan één stuk
door hier gezeten bij het levensmiddelen-
debat. Een repetitie daarvan is mij physiek
onmogelijk.
De kaas kon er echter niet eerder komeu
zij kwam. Dadelijk is den gemeentebe
sturen medegedeeld, dat zij kaas konden
bestellen. De bestellingen kwamen in tob
een totaal van ongeveer 486.000 K,G. Daar
van is reeds 243.000 K.G. afgeleverd. De
rest Volgt deze week en te Leeuwarden ligt
weer een nieuwe hoeveelheid van 460.000
K.G. gereed. De vervanging der commissies
zal met de noodige geleidelijkheid geschie
den, volgens bes. uit van den ministerraad.
Toen de Commissie van Bijstand den minister
ontviel heeft de minisier ernstig overwogen
ook te gaan, want 1 man kan niet het werk
doen van 4. Als nu*. Schim van der Loeff
niet mocht worden geaccepteerd, dan gaat
de minister ook heen.
Het ontwerp crisisrechlspraak is bij de-Q
Raad van State. Voor d© algemeene rant-
soeneering schrikt de minister niet terug.
Hij noèmde slechts de rantsoenering van
luxeproducten „rantsoeneering van dai hon
gersnood."
De Minister zal door een maatregel in
overleg met zjjn ambtgenoot van 0'jr.og het
uiterste doen om van het graan binnen te
balen wat nog binnengehaald kan worden. De
nieuwe oogst komt wellicht 14 dagen later
dan wij verwachten. De stellingvoorriftlen
"beschouwt de Minister als een ge.ukkige re
serve voor de mogelijkheid dat de raming
der Regeeringscommissarisseu tegenvalt. Le
premie voor het scheuren van weiland en
voor den verbouw van bruine beo tien be
stond al lang maar de maatregel van 15
Apritestrekte om nog een exira. 1000 H.A.
le scheuren. Een bouwplan maa it, men ech-
terï n 't najaar zoo dan de minister niet een
geheel nieuw bouwplaat kon maken.
Over het gebrek aan medewerking der
burgemeesters heeft de Minister wel eens
geklaagd bij rijn ambtgenoot van Binnen
landse he Zaken. Maar de zaak is niet zoo/
eenvoudig dat men kan zeggen: de burger
meesters weg of ik weg! Wat het vleesch
betreft, men kan hiei^heel weir.ig consi-rvee-
ren'; per hoofd der bevolking V2 of 1 K.G.
Verleden najaar gaf dafc buitengewoon wei
nig. Teen ging het om opruiming van het
vee met het oog- op de schaarsch,© vaiv het
veevoeder. Toen nu in het voorjaar om on
verklaarbare oorzaken het vee in prijs steeg,
bleef niets anders over dan eerst maximum
prijzen te stellen; toen dit niet hielp, te rant-
sceneereu en toen nuchtere kal véren te dis-
tribueeren. Maar het is -geen kleinigheid
30.000 nuchtere kalveren per week te dis-
tribueeren; die dieven worden op de meeat
afgelegen plaalsen geboren!
De eenheidsworst za! er komen zoodra de
minisier voldoende runderen hoeft. Die gaan
naar de worst fabrieken. 1
Wat de tweede moiie-Sannes a^ugaat, deze
ligt voornamelijk op het terrein van den mi
nister van Oorlog. De toestand op het gebied
van het broodrantsoen moet. echter blijven
zooals hij is. Men moet gelooven dat de
aanvulling met kaas voldoe ivie zal vcrioopeu.
De MINISTER VAN BUITENLANDSCIIE
ZAKEN, vindt het niet alleen kleinzielig
maar bedroevend en diep bedroevend, do
wijze waarop de heeren Van Veen en Van.
Idsinga de overeenkomst der R-egeering in
zake de krijgsg'-v;hge. en b.spruken lubt n.
Met verontwaardiging komt (^minister dnnr-
tl T^-ï.-^TTraTrrry*»- ----- ws»
den juist voltooiden brief 01 scheurde hem
in stukken. Toen buk:/- zij unar liaar koffer
en haalde er een pakje krantjes uit te voor
schijn, dat zorgvuldig door oen zachtblauw.
liut werd saanig houden. Met óén beweging
Rfop'e zij dit en do b/i?f-snippe-'s 5n de ka
chel, die dit offer mot opvlammende vuur
tangetje? aanvaardde en beloonde.
Toen Hans von KollWitz na een Jïalfuur;
eenigszins opgewonden, in de zi-tkamer van
de familie H'ohen-E^hrow binnentrad, reiki©
freule Mia hem met een behoorlijk glim
lachje haar hand. Zij" waren er alleen,
j ,.U heeft gelijk /- 'r d, jjmenecr von Koll-
witz", fluisterde zij gejaagd. „Mijn vriendin
heMt me zooeven geschréven, dai zij haaf;
dichtcrijen er aan geeft, omdat een eehi. in
nig gevoel haar geleerd heeft, de armzalige
holheid harer vermeende dichtkunst te er
kennen.'
Hüds zette een zeer verbouwereerd geziohf;
opeens ontdekie hij. hoe haar war.gen gloei-
derf, haar oogen glinsterden. Hij begrip
„Miamijn kleine, lieve, Mini MStü
lente!1'
Toen ©lapten zij gel uk a.r a loud do
biiiJD«a, vaar d* faiuilisr Iiod ■crt»3&Ua>
