Ró. 17761.
LEIDSCH DAGBLAD Dinsdag 22 Januari
Tweede Blad Anno f918.
DE OORLOG
ïCen saiaavs werk.
Trotsky naar Pcirograd.
De Berlijnschc avondbladen geven be-
fiohouwingen over het vertrek van Trotzky
naar Petrograd.
Do „Vo8s. Ztg." ie van meoning, dat
Trotzky daardoor ongetwijfeld voorloopig ont
heven is van de verantwoordelijkheid voor
het moeilijk besluit, hetwelk hij na zijn
terugkeer te Brest-Litowsk zal moeten ne
men.
Het „Berl. Tagebl/' gelooft, dat de gede
legeerden der Centrale mogendheden Trotz
ky _den stillen wensch hebben medegegeven,
dat hjj onderweg de noodzakelijkheid moge
inzieD, de onderhandelingen anders te voereu
dan tot dusverre, want tot op het laatste
oogenblik heeft Trotzky bij ieder vraag
stuk, dat zich voordeed, öf een afwijzen
de houding in acht genomen öf de kunst
yan het er omheenpraten beoefend.
De „Tagliche Rundschau" zegt: „Door
het vertrek van Trotzky worden de onder
handelingen alweer gerekt, maar misschien
komt hij te Petrograd tot het bewustzijn, dat
gedurende zijn afwezigheid de toestand in
Rusland nog moeilijker is geworden, het ver-
Val nog meer vorderingen h.eft gemaakt, en
dat er steeds minder aanleiding voor de Rus
sische onderhandelaars bestaat, zich te Brest-
Litovsk de pose van den overwinnaar aan
te matigen, en dat de poging, de uitwerking
ider revoluiionnaire redevoeringen van Trotz
ky op Duitschland af te wacnten, hem en
zijn kameraden slechts tot nadeel kan strek
ken.
Trotzky tegen Lenin.
Naar aan dten Stockholmschen correspon
dent van d'o „Voss. Ztg.'V uit betrouwbare
bron wordt medegedeeld, is die scheuring,
die zich reedis eenigen tijd geleden in den
Raad van Volkscommissarissen te Petro
grad openbaarde, thans van dien aard ge
worden dat aan een overbrugging van de
ontstane kloof niet meer te denken valt.
In ingewijde kringen was het reeds lang
bekend, dat Lenin ontevreden is, niet
alleen over den invloed van Trotzky doch
ook over zijn meeningen, die niet steedö
met do sociaal-politieke opvattingen van
Lenin schijnen to strookon. Trotzky is
een voorstander van het practisch moge
lijke, en het kon derhalve niet anders dan
dat Lenin, die steeds ver heeft gestaan van
hot werkelijko leven, en die zich angstval
lig aan zijn theorieën vastklemt, meonings-
verschil met hem moest krijgen. Thans is
een geschil tusschen hen ontstaan, dat een
Verdere samenwerking onmogelijk moet
maken.
De socialIsecring der Russische particu
liere banken, zoomed'© de door Lenin be
sloten overgave der Russische nijverheid in
handen der arbeiders, zijn theoretische
experimenten, die van een onbekendheid
met het werkelijke leven getuigen, en dan
ook in Trotzky een ernstigen tegenstander
hej>ben gevonden.
Brost-Litovsk heeft thans de breuk vol
tooid solidair met Lenin is feitelijk slechte
Krylonko, die het nog steeds niet schijnt te
kunnen verkroppen, dat hij noch bij don
wapenstilstand', nöch bij do vredesonder
handelingen een rol heeft kunnen spelen.
De overige leden der regeering, zoomede
verreweg het grootste deel van hot uitvoe
rend co-mitë van den soviet, staan onwan
kelbaar aan Trotzky'a zijde. Verleden
week heeft Lenin een ontcspannjingsreisje
naar Finland ondernomen, waarvan hij nog
niet is teruggekeerd, en het is dan ook
geenszins uitgesloten, dat na d'ezo „ont
spanning" zijn aftreden zal volgen.
Algemeenc arbeidsplicht In Rusland.
De Duitsohe pers publiceert een bericht
van het Telegraaf-Agentschap to Petro
grad, volgens hetwelk in verband met de
toenemende verkeersmoeilijkheden en de
storing, welke in den spoorwegdienst is in
getreden ten gevolge van den groofcen
sneeuwval, waardoor Petrograd zoo goed
als afgesneden is van het overige gedeel
te van het land, de regeering besloten
heeft, den algemeenen arbeidsplicht in te
voeren.
Hiervoor komen alle personen, ongeacht
hun rang of stand en positie, in aanmer
king, die geen productieven arbeid ver
richten,
Overtreding of wederspannighei'd wordt
door de revolutionnaire rechtbank be
recht..
Max Harden over den vrede.
Zaterdag heeft Maximiliaan Harden, naar
hot „Hamburger Fremdenblalt" mededeelt, eon
redo gehouden lor bestrijding der aimexionnis-
tische cischen. Maximiliaan Harden sprak als.
voorstander van eon vrede door vergelijk, en
als besliste tegenstander van allo inlijvingen.
Hij nam het standpunt in, dat het opperste Ie-
gerbovel bij do vredesonderhandelingen geheel
moest worden uitgeschakeld, dat veeleer de on
derhandelingen niet militair, maar politiek
moesten worden gevoerd. En Harden vond
stonnachtigen bijval bij de grooto schaar toe
hoorders, die de gehoorzaal vulde.
Harden zeide, dat men nog nooit in een ge
wichtiger stonde bijeengekomen was dan dezo,
waarin do poging werd beproefd, een verzoening
van mensch met measch tot stand te brengeu.
Harden oefende critiek op de houding der Duii-
sche regeoring, dio in tijden van nood anders
spreekt dan in tijden van voorspoed. Dit is niet
goed. Nu behoort men te weten, wat men wil
en wat men moet willen. Aan het hoofd van het
rijk staan mannen, die zich het vertrouwen nog
moeten verwerven in tegenstelling met de
hoogste legeraanvoerders. FveDals vroeger, ook
tusschen Moltke en Bismarck, bestaat thans,
naar het schijnt, pgii tegenstelling tusschen de
politieke en militaire leidL g.
Maar een oorlog als deze kan nooit zuiver
militair worden gevoerd, want ten slotte ia
het toch de taak der politiek, door wijfheid
en vooruitziendheid oorlogen en catastrophen
te vermijden en opdat zulko catastrophen zich
niet herhalen, moeten de volken zijn aangewe
zen op een internationaal scheidsgerecht.
Ton slotte sprekende over het einde en over
de bedoelingen van don oorlog, legde hij na
druk op het grooto gevaar door inlijvingen van
Russische gebieden in vijandschap te raken met
Rusland, dat een onafzienbare ontwikkelings
mogelijkheid bezit, en achtte hij het in het al
gemeen verderfelijk om vreemde nationaliteiten
in zich op te nemen.
Het Elzas-Lotharingsche vraagstuk heeft
volgens Harden in Frankrijk voor het beëindi
gen van den oorlog geen beslissendo beteekenis,
want het is voor eenige weinige personen slechts
een prestige kwestie, voor een andore groep
slechts een kwestie van kapitalistische belan
gen, maar de grooto meerderheid van het Fran-
sche volk, zeide Harden, denkt'er niet aan zich
over Elzas-Lotharingon te laten doodbloeden!
Daarom is het uur gekomen, waarop do wil
der natie op een of andere wijze tot uitdruk
king moet worden gebracht. Machts- en expan
siepolitiek, eindigde hij, zijn varen van giste
ren, wij zullen uit het woord internationaal we
der een eerenaam moeten maken, en ons den
plicht bewust worden, om het begrip vader
landsliefde in ons te huwen aan het begrip Yau
innige liefde lot de menschhcid.
De politiek van Keizer Wilhelm.
Men meldt aan de „Tel." uit Parijs:
Het schijnt, diat d'o persoonlijke rol van
dien keizer in het conflict Kühlmann-Lüdon-
dorff nog duisterder is dan in vorige con
flicten De bladen van alle richtingen ma
ken er do rijksregeering een verwijt van,
dat zij geen keus weet te doen tusschen cle
diplomaten en do militairen, zich beurte
lings met dezen en genen vereenigt en
daardoor in een toestand van voortdurende
weifeling verkeert.
Keizer Wilhelm heeft in Maart 1916 op
verzoek van Bethmann-Holweg Tirpitz ont-
sla'gon en er zich op beroepen in December
1916 het initiatief tot een vredesaanbod te
hebben genomen. Een maand daa.rop strijkt
hij do vlag voor de marine-autoriteiten en
protocolleeren bij president Wilson.
In Juli 1917 wil Bethmann-Hollweg
revanche nemen, door de mislukking van
de duikboot-actie uit te spelen. De keizer
steunt hem en kondigt 'n kiesrecht-hervor
ming in Pruisen aan. Spoedig dl&arop laat
hij Bethmann los onder prcosio van den
kroonprins en van den generalen staf,
maar kiest hij Von Kühlmann, wien gelast
wordt de politiek van Bethmann-Holwe-g
voort to zetten.
In September 1917 laat Von Kühlmann
vredesvoorstellen aan Engeland doen,
wolko hij op bevel van Lüdendorff moet
cïesavoueeren.
Bij do onderhandelingen te Brest-Litovsk
begint hetzelfde spel opnieuw onder om
standigheden, welke het prestige van den
keizer nog meer compromitteeren. Het tus
schen boidetreden van Lüdendorff is be
kend 'geworden door do aankondiging van
zijn ontslag. De pa.ngermanistischo pers
had zich in beweging gezet. De „Loipz.
Neueste Nochr." verheelde zich niet de
diplomatie van Von Kühlmann te qrualifi-
ceeren als do kroon op alle fouten, die be
gaan waren sedert hot ontslag van Bis
marck. Nooit is sedert de gedenkwaardige
diagen van 1903 die persoon des keizers zoo
onwelwillend behandeld. Do „Deutsche Ta-
geszeitung" dikte dit aan, door den terug
keer van Von Bülow aan het bewind te
eischen.
De burgerlijke dienstplicht in Duitschland.
Uit Parijs wordt gemeld dat in Duitsch
land voortdurend gebrek is aan arbeids
krachten, zoodat nu de wet op de burger
lijke dienstplicht uitgebreid zal worden
tot alle Duïtsohers, geboren tusschen 31
Maart 1858 en 31 December 1900, dus tus
schen de 18 en 60 jaar. Voor geen enkel
beroep wordt meer een uitzondering ge
maakt. Om de gemoederen eerst wat tot
rust te brengon, stellen de Duitsche bla
den het voor, alsof 'het slechts om een tel
ling gaat en niet om een onmiddellijke
oproeping.
Een ontploffing in een Duitsche
munitiefabriek.
Op een gesneuvelden Duitscher is on
langs, vo'lgens een telegram van Router's
correspondent, in het Fransche hoofd
kwartier, een brief gevonden, die een be
schrijving geeft van een ontzettende ont
ploffing in een Duitsche munitiefabriek.
De schrijver zegt: „Gisteravond zaten we
om de tafel, toen we even voor tienen een
geweldige ontploffing hoorden: we dach
ten eerst aan een aardbeving. Maar van
daag hoorden wij, dat er een ontploffing
had plaats gehad in de chemis'ohe fabriek
te Griesheim bij Frankfurt- Er ontstond
een geweldige brand, die snel om zich
heen greep.
Het aantal dooden is nog-niet vastge
steld.
Ik sluit hier een krantenknipsel bij in.
Men vermoedt, dat er spionnen aan het
werk zijn geweest".
Hef. Amerikaansche vliegerkorps.
Onder de anderhalf millioen manschap
pen, die thans in de Vereenisde Staten
worden geoefend, zijn 3900 officieren en
82,120 soldaten voor het vliegercorps. Zes-
on-tachtig-duizend vliegers.
Braziliaansche hulp.
In een interview met een medewerker
van het „Petit Journal" heeft de Brazili
aansche senator Machado verklaard, dat
Brazilië krachtig zijn militaire hulp voor
bereidt. Reeds zijn 400.000 vrijwilligers in
gelijfd; waarschijnlijk zal Brazilië twee
millioen man onder de wapens kunnen
brengen; van dezen kan men eenige hon
derd duizenden binnen enkele maanden in
Frankrijk verwachten.
Hulp van Uruguay aan de Entente.
Uit Montevideo wordt gemeld, dat de
president van Uruguay bij de Kamers een
wetsontwerp heeft ingediend voor een over
eenkomst met de geallieerden, waarbij Uru
guay er in toestemt aan de geallieerden een
orediet to verleenen van 50 millioen gooiden
piasters tegen 5 pet. rente, waarvoor door
bemiddeling van do bank der republiek de
beschikbare voorraden koren van den laat-
ston oogst zullen worden aangekocht.
De oogst wordt op 400 millioen K.G.
graan geschat, dat is 1/3 meer dan vorige
jaren. Dezo maatregel om koren aan dte
geallieerden te leveren, wordt in hot alge
meen door cite pers en door het publiek zeer
gunstig beoordeeld.
Een Spaansch schip getorpedeerd.
Het Spaansche stoomschip Joaquin
Humrou", is den 31 en December 70 mij
len ten oost-en van Madeira, getorpedeerd,
onder voorwendsel, dat het contrabande
vervoerde.
Het schip was op weg naar do Vereenig-
de Staten met een lading, bestaande uit
gelooide huiden, amandelen en andere
goederen. Negentien leden van de beman
ning zijn in booten aan land gekomener
wordt nog een boot met 21 personen ver
mist.
Uit Madrid wordt gemeld, dat het tor-
I pedeeren van de „Membra" in Spaansche
politieke kringen diepe-ren indruk heeft
gemaakt, dan vroegere gevallon. De bond
van kapiteins en loodsen van Lyon heeft
een protest ingediend bij den gezant van
Duitschland en tevens bij den minister
president en den minister van Marine- De
Spaansche regeering heeft te Berlijn
krachtig geprotesteerd.
Hei hospitaalschip .,Rewa".
In antwoord op een vraag, betreffende
het zinken van het hospitaalschip „Rewa",
heeft Macnamara, de secretaris der ad
miraliteit in het Lagerhuis verklaart, dat
de overeenkomst met Spanje in zake de
aanwezigheid van Spaansche officieren,
aan boord van hospitaalschepen, beperkt
is tot de Middellandsche Zee en dat de
bijzondere waarborgen, bij die overeen
komst gegeven, alleen op die zee betrek
king hebben. De „Rewa", welk vaartuig
in het kanaal van Bristol £a- den grond
gdboord is, had, toen hot zich in de Mid
dellandsche Zee bevond, een Spaansch of
ficier aan boord. Deze was, ingevolge de
overeenkomst, te Gibraltar aan land ge
gaan-
Daar de overeenkomst geen betrekking
heeft op het kanaal van Bristol, zou de
tegenwoordigheid van een Spaansch offi
cier aan boord van het schip toen liet zich
daar bevond, geen waarborg hebben op
geleverd voor de veiligheid van het schip,
behalve die, welke door de Haagsche con
ventie wordt gegeven.
Macnamara zette uiteen, dat de Duit
sche regeering, bij de jongste gedachtem-
wisseling verklaard had, dat de vrije vaart
van hospitaalschepen, voorzien van het ge
bruikelijke ondieïsdheidingffteekcn, ge
waarborgd wordt in den Atlantischen Oce
aan en do Noordzee, met uitzondering
van het Engelsche Kanaal en dat derge
lijk© schepen dientengevolge zich vrij
kunnen bewegen, mits zij ten westen der
lijn Landsen-chQuessant blijven. De „Re
wa" had zich gehouden aan deze bepa
lingen.
Do Duitsche terreur te Udine.
Het nieuwe Italiaansche dagblad te Rome,
de „Epoca", publiceert een interessant en te
vens roerend verhaal van iemand uit het door
de Oostenrijkers bezette Udine. De brief, het
oersto bericht uit die streek, is naar Rome go-
bracht door iemand, die de reri daarheen over
Zwitserland maakte. De brief is op Kerstdag
geschreven. Wij citeeren daaruit:
Droefheid en ontsteltenis heerschen in Udine.
In de straten ontmoet men maar zeidon men-
schen en dezen wenschen elkaar meer met me
lancholieke blikken dan met woorden een ge
lukkig Kerstfeest Maar do restaurants en ca-
fé's eijn vol met vijandelijke officieren en sol
daten. Duitsche en Oostonrijkscho dagbladcor
respondenten, demi-mondain es, handelaars en
woekeraars. Zeer talrijk zijn de Galicische Jo
den met hun sluwe gezichten.
Terwijl men in do cafe's en restaurants feest
viert, wordt in de huizen honger geleden. Alle
levensmiddelen zijn verdwenen. Dadelijk nadat
de vijand was binnengekomen, heeft hij de be
volking gedwongen allen voorraad aan levens
middelen in te leveren. Met Kerstmis, ovenals
voor alle andere dagen, hoeft men queue moeten
maken voor de verkoopplaatsen, die onder lei
ding staan van den plaatselijken, commandant,
om zijn dagelijksch rantsoen te halen, dat maar
zeer klein is.
De briefschrijver beschrijft vervolgens den
schrik onder de bevolking van Udine in den
nacht van 27 op 28 October, onder den gewel
digen donder, die over de stad ging en de
zware explosies der depots, die men springen
liet, om zo niet in de handen van den vijand te
laten vallen.
Hij vervolgt: De laatste trein vertrok zeer
vroeg. Diüzonden personen begaven zich toen
nog te voet naar het nog vrije Italië. Ik be
geleidde een tioep vluchtelingen tot de rivier
Cormar. Het was ongeveer tien uur in den
morgen, toen bij het riviertje de eerste scho-
ton van den vijand de vluchtende menigte be
reikten en in de stad een twaalftal granaten
barsttenT.. Tegen '.waalf uur bereikten de eer
ste motorwielrijders do stad, drongen er binnen
en loRen in het wilde weg geweerschoten.
Denzelfden dag bezette de vijand definitief
de stad.
Officieren en soldaten konden zich op bun
geraak installeoren ij» de verlaten huizen,
kazernes en hospitalen. Do Bulgaren worden
ondorgobracht in het gemeentehuis. Den vol-
gonden morgen riepen omroepers de_ bevolking
die nog was achtergebleven in de verschillende
wijken bijeen. De officieren spraken met het'
meeste gemak Italiaansch en raadden de men-
schen aan kalm te zijn. Zij verzekerden, dat
de vrede spoedig gesloten zou worden, cn be
dreigden met de ernstigste straffen dengenen,
die zich niet volkomen aan de orders onder
wierpen.
Toen kwam de oliënde. De winkels werden
opengebroken en de waren er uit gehaald. De
cafés „Dorta" en Caranza" en het restaurant
„Puntingham" werden als Duit si he cantijie in
gericht. Eenige ongelukkige vrouwen versche
nen er aan tafel naa:.t do vijandelijke officieren.
Een manifest werd aar,geplakt, waarin het le
ven en het bezit der bewoners gegarandeerd
werd. Maar terwijl men het ophing verschenen
de beul en zijn helpers "in de slad.
Het manifest garandeerde ook eigendommen,
maar de onbewaakte winkels en do verlaten
huizen werden leeggeschud en den bowouers,
die achter waren gebleven nam men de levens
middelen af.
In do theaters „Minerva" en „Sociale" be
gonnen do cinema weer te draaien. Tusschen
twee films traden danseressen en zangeressen
voor de nieuwe bezc-lting van de stad op.
In November hebben keizer Karl en (Ie ko
ning van Bulgarije de stad bezocht. Dat was
een dag van terreur. Niemand mocht op Btraat
komen, er .werd bevolen alle vonsters en douren
open te houden. Schildwachten op dc hoeken
der straten zouden op een ieder schieten, die
zich aan de vensters vertoonde.
De brief besluit met de woorden: „Wij kun
nen bet niet meer verdragen. Dat was nu onx
Kerstfeest."
Generaal Nivelle.
Na de benoeming van generaal Pétain
tot; generalissimus in Mei 19'7, heeft men
niets meer van den heengaarden o-perbe'
velhebber, generaal Nivelle gehoord.
Thans blijkt uit een dagorder van gene
raal Moinier, opperbevelhebber Van de
Fransche strijdmacht in Noord-A frika,
waarbij hij afscheid neemt van zijn troe
pen, dat generaaL Nivelle reeds op 22 De
cember 1917 tot zijn opvolger was be
noemd-
Deze benoeming is destijds niet gepu
bliceerd.
Wordt Sarratl gearresteerd?
Gemeld wordt van Zwifcsersche zijde
onder alle voorbehoud, dat in den Fran-
schen Senaat geruchten in omloop zijn
over de aanstaand© arrestatie van generaal
Sarrail, in verband met diens betrekkingen
met Caillaux.
Do Rulgaarsche gozant Passavow te Bern
heeft aan den Berner Bund medegedeeld,
dat Sarrail in een „affaire" gewikkeld zou
zijn.
Een profest van Caillaux
Volgens ingekomen berichten heeft Cail
laux protest aangeteekend tegen het bevel
bot zijn inhechtenisneming. Caillaux's advo
caat verklaarde, dat ten opzichte van de
z.g. nieuw© feiten, van het standpunt der
verdediging geen bewijsmateriaal te
vinden is.
Marie Corelli veroordeeld.
Dezer dagen heeft do bekende schrijfster
Marie Corelli, terecht gestaan, beschul
digd van „hamsteren". Zij had verschil
lende waren ingeslagen, in oen hoeveel
heid verre boven de normale behoefte van
haar huishouding. Uit de getuigenverkla
ring bleek, dat Mario Cor ©Ui bijzonder
verontwaardigd wa3, toen op zekeren dag
oen politiebeambte te haren -huizo ver
scheen, om een onderzoek in te stellen.
Zij was zoo boos, dat zij den man toeriep:
„jelui brengt het geheele land op stelten
met do voedselverordeningen. Lloyd
George zal morgen moeten aftreden en
in minder dan een week zal er revolutie
zijn".
Intusschen, do rechters blaken van de
schuld van beklaagd© overtuigd en zoo
werd ze tot 50 pond sterling boete veroor
deeld.
Roman van SILAS K. HGCICINtl.
62)
Na de lunch kwam hij weer wat bij en
ïlonterclo toen naar zijn elub. Hij was nog
- altijd diep in gedachten en bitter ver
toornd. Bardell had hem getrotseerd, be-
leedigd1, vernederd; en hij was er niet de
man naar, aldus beredeneerde hij, om zich
bij een beleediging neer te leggen. Hij zou
moeten bewijzen, dat zijn bedreigingen
van wraak niet slechts ijdele grootspraak
waren.
Hij vond, dat het tot niets diende om er
mot zijn clubgenooten over to spreken. Zij
gaven geen zier om Bardell. Hij was niet-
lang er, lid van do club en tijdens do periode
dat hij dat wel was, werd hij altijd min of
meer als een vreemdeling bschouwd.
Hij vond eindelijk een rustig hoekje in
do eetzaal en liet zich daar in een gemakke-
lijken stoel neervallen. In de leeszaal was
hot bijna altijd rustig en dikwijls leeg. Do
clubleden waren over 't algemeen niet ver
zot op literatuur.
Ecu courant opnemend viel zijn oog op
do woorden in vette letter: „Een soacatio-
ncol geval van laster". Zijn belangstelling
word opgewekt en die nam steeds toe. Het
trof hem voor het eerst, dat de wetsbepa
lingen voor laster bepaald eigenaardig
waren. Laster behoeft niet noodzakelijk: eon
lengen te wezen. Dio lean waarheid wezen,
volle waarheid cn niets cldn do waarheid,
maar als het dien persoon benadeelt, op
wien do betrekking heeft, indien dio gezegd
wordt mot het deel om te benadcelen
Jasper legde het blad neer en dacht ern
stiger dan ooit na. Alles scheen steeds meer
gecompliceerd te wordien. Hij kon Bardell
gomakkclijk benacBeelen, maar hij ver
langde zichzelf dat niet terzelfder tijd te
doen.
Bardell te straffen en zichzelf te bescher
men was do moeilijkheidhoe moest hij diat
doen Hoe meer hij zijn brein inspande,
dies to verwarder werd hij. In 't algemeen
gesproken was Bardell geen dwaas. In
zaken was hij bijzonder listig. Hij begreep,
diat hij niet buitengewone omzichtigheid
I moest te werk gaan, als hij zelf niet in d'e.
klauwen van dte wet wilde vallen. Dreigen
was gemakkelijk genoeg maar om zijn be
dreiging ten uitvoer te brengen, was een
geheel andere zaak.
Hij was bejiieuwd of deze beschouwing
van d© zaak zich ook aan Bardell had opge
drongen d'at zou hem niet in het minst ver
wonderen. Hij steldte zich voor hoe Bardell
bij zijn schrijftafel zat te grinniken cn zijn
woede laaide op en gloeide meer dan ooit.
„O, ik zal het hem wel betaald zetten",
mompelde bij. „Als hij denkt te kannen
ontkomen, dan zal hij wel spoedig zijn ver-
gissng inzien. Ik ben een Fenlovo on de
Fonlovo's leggen zich niet bij do diügeu
neer", en nadat hij aldus lucht had ge
geven aan zijn overkropt gemoed, stond hij
op en stapte hoovaardig het vertrek uit.
HOOFDSTUK XXII.
Wachtend.
Richard Bardell wachtte mot veel onge
duld op het vallen van den slag. Hij ver
langde, dat het maar voorbij was, cn was
niet voornemens werkloos te blijven. Hij
was een dwaas geweest en volkomen bereid 1
do gevolgen daarvan nu op zich te nemen.
Dat Fonlove zichzelf zou bena-deelen, als
hij hem benadeelde, was iets, dat hem niet
aanging. Voor hem kwam 't er maar op aan
hoe hij het best den storm zou doorstaan.
De diagen verstreken langzaam en waren
moeilijk. Het was prachtig weerzacht en
kalm en zonder wind. Heb bleeke zonlicht
lag op de bruingetènbo boomen alsof het die
zegende. De zomer scheen ongaarne heen te
gaan. Maar Bardell vond die stilte onheil
spellend. Het was als do stilte, die aan een
zwaar onweer voorafgaat.
Hij bracht, allo avondten thuis door en wel
voornamelijk in de bibliotheek, waar hij
meer rookte dan goed voor liem was. Jane
kwam slechts zelden bij hem. Zij was geme
lijk en prikkelbaar geworden. Zij had ook
dwaas gehandeld en zou haar nagels wel
van ergernis kunnen afbijten.
Adela was do opgewektsto van het trio.
Zij had haar lot met volkomen berusting
aanvaard en was besloten er het beste van
te maken. Nu zij opnieuw gezond en sterk
was geworden, verdween elk spoor van
ziekelijkheid bij haar. Gedane zaken nemen
geen keer. Met het verleden was afgedaan.
De toekomst lag voor haar en daarvan
moest een zoo best mogelijk gebruik ge
maakt worden.
Zij had haar roman gehad en die was on
gelukkig afgeloopen. Zij had bemind, be
minde nog en had verloren. Zij trachtte zoo
goed zij kon Hector Drysdalo te vergeten,
maar dat was niet gemakkelijk. Heb zou
veel gemakkelijker zijn geweest, als hij dood
was geweest.De wetenschap, dat hij nog in
leven was, dab zij hem mogolijk op een
goeden dag onverwacht kon ontmoeten,
hield haar min of meer op haar qui rive, J
maar rij gaf rich niet aan droomen van een
toekomstig geluk over. Zij zag met opmer
kelijke helderheid zijn beschouwing van de
zaak en begreep ook dat. haar eigen handel
wijze niet kon verklaard worden. Het leven
had haar misschien een weinig hard behan
deld maar heb leven was hard voor de
meeste menschen. Zij was nog beter af dan
de meesten en voor wel duizend dingen
moest zij dankbaar wezen.
De wekelïjksche brief van Winifred
schraagde haar moed in kooge mate. Wini
fred was altijd opgeruimd en vroolijk;
nooit sloop een klacht in haar brieven Zij
en haar kléine expeditie bestreden ziekte
en dood met grootcn moed cn onuitputte
lijk geduld1, bestreden die onder de moei
lijkste en meest deprimeerende omstandig-,
heden, maar nooit bemerkte zij een zweem
van moedeloosheid. Hoop en vertrouwen
en geestdrift spraken uit iederen regel.
Adela wenschto haar voorbeeld na te
volgen. Zij wist natuurlijk, dat zij Winifred
nooit zou kunnen evenaren. Zij bezat even
min het geld als de bekwaamheid, was ook
niet geoefend, maar zij zou toch wel iets
kunnen doen haar penningske voegen bij
dio totale som van mensckelijke hulpvaar
digheid. Zij herinnerde zich, dat zij eens
hun predikant in een preek bad hooren
zeggen „dat de eenige manier om Christus
te dienen was, hen te-dienen, voor wie Hij
was gestorven". Zijn tekst, was: „Zoo wat
gij aan een iegelijk van deze doet dat
hebt. gij aan mij gedaan."
Zij had dikwijls aan die woorden gedacht
cn zij kwamen haar bijzonder wijs en waar
voor. Niet door gezangen of litanieën te
ringen of door gebeden te herhalen, dionen
wij Hem, maar door Zijn kleincnMe helpen,
door de hongerigen to voeden en de riekea
te genesen, 4» bedroefden te troosten.
Als een eerste stap in do goede richting
begon zij les t© nemen in het verleenen van
eerste hulp en in liet koken van rieken-
kostjes. Zij hoopte rich later bij het Roocra
Kruis aan te sluiten, of, als daar geen
plaats voor haar was, zou zij wel een andere
manier vinden om goed to doen.
Zij was er verbaasd over hoeveel genoe
gen zij daarin vond, zelfs nu reeds in het
begjn. Zij begon te begrijpen, waarom
menschen als lord Impey, Heitor Drysdale
en Winifred Wiloughby zoo vol geestdrift
voor hun werk waren. Het. was niet om
geld of belooning, dat zij zich zoo vrijwillig
gaven. Het grootste hulpbetoon sloot zijn
belooning in zich. De oogst, lag in do po
ging. Het zaaien gaf evenveel genot als het
maaien. Zij verzamelden rijkdom in zichzelf,
wonnen schatten voor zichzelf, clde do mot
niet kon bederven, die niet door dieven
konden gestolen worden.
Aldus begon het leven zich onbewust te
verruimen, zich in nieuwe richtingen te
ontplooien, frissche tinten en kleuren aan
te nomen, nieuwe mceningen cn wijder hori
zons te openbaren.
Zij gevoelde zich op een namiddag bij
zonder geestdriftig gestemd, toen het
dienstmeisje sir Jasper aandiende. Dade
lijk zonk het hart haar in de cchot.nen en
verdween allo kleur uit hilar warren.
Sir Jasper trad de kamer binnen m- t het
voorkomen van een overwinnaar, maar in
zijn binnenste voelde hij zlrii veel minder
zoker dan zijn manieren to kennen gaven.
Adela stond op om hem te begroeten, maar
zij ging hem niot tegemoet. Een oogenblik
bleef hij »taan «i beschouwde haar
fWorót ?»r»oigd.)
