No. 17747.
Brieven van een Leidenaar.
Nederland en de Oorlog
FEUILLETON.
LEJÖSCH DAGBLAÖ Zaterdag 'fS Jahuarï
Derde Bfad
Anno TST8,
Trearo-atjaciagsB
DCXXV.
Op hoop vuü zegen zijn wij liet nieuwe
ja-ar ingegaan en deze zegen zou dan zijn
het beeindttgen van den oorlog. Inderdaad
waren bij den ingang do voorteekenen niet
ongunstig. In de laatste dagen echter doen
zich weder verschijnselen voor, die het
blijde vooruitzicht benevelen. Doch al blijft
de hoop levendig, dat dit jaar de vrede
gesloten zal worden, wij beseffen allen, dat
wij nog zeer zware tijden te gemoet gaan.
Do economische toestand is voor ons land
en volk nog nooit zoo benard ^geweest als
'thans. De wintermaanden zullen nog moei
lijkheden van allerlei aard opleveren. Ik
zeg dit niet het minst met het oog op onze
gemeente. Wij hebben tot dusver nog geen
buitengewone reden tot klagen gehad. De
werkloosheid was niet groot en er werd
hier en daar goed verdiend. Maar nu dreigt
meer en meer hot workgebrek. Als er
vóór a.s. Maandag geen nieuwe zending
steenkolen aankomt, zoo deelde reeds de
firma Gebrs. Van Wijk mee, dan zal zij
haar fabrieken moeten stop zetten en een
vijfhonderd werklieden komen op straat
te staan. Zij zullen het aantal werkloozen
uit andere werkplaatsen weer met zoo
velen vermeerderen en andere fabrieken
zullen door kolengebrek mogelijk moeten
volgen. Het Steuncomité zal helpen, zeker,
en als de kas leeg is en het Kon. Nat.
Steuncomité, dat overal moet bijspringen,
doet zijn bijdragon inkrimpen of ophouden
en het fabrieksreservefonds is niet toerei
kend, dan zal de gemeente subsidieeren.
Er zal steecfe geholpen worden, maar deze
Bteunverleening zal slechts een tegemoet
koming kunnen zijn. Ook bij normale prij
zen van eerste levensbehoeften zou het
reeds moeilijk kosten er mee rond te
komen, hoe veel te meer thans, nu alles
zoo duur is. En als het dan nog maar te
krijgen wasDoch ook voor hen, die het
nog wol betalen kunnen, wordt het moei
lijk. De gedistribueerde aardappelen, het
volkavoedsel bij uitnemendheid, zijn nog
altijd van inferieure kwaliteit. Het hopen
is nu op de betere soorten-klei-aardappe
len. Zouden zij wel komen? Hebben wij
verleden jaar ook niet tevergeefs ge
wacht?
Hoewel wij leven midden in een tuin
bouwstreek en van den zomer en in het
najaar schcepsvrachten vorscho groenten
op de veiling hebben zien aanvoeren en er
van -uitvoeren, is er, nu haast niet aan een
verscli kooltje to komen. De groentonven-
ters rijden met bijna leege karren rond. Zij
hopen eiken dag op aanvoer van Rijks
wege, doch als er wat aan komt, is het
mondjesmaat. Molk is or veol te weinig;
de melkhandel ar en moeten hun klanten op
rantsoen stellen en als straks, zooals in
andere steden, do melk gedistribueerd
wordt, zijn wij er misschien nog erger aan
toe. Natuurboter *fen eieren, er is voor een
burgerman niet meer aan te komeneen
arbeidersgezin behoeft er in het geheel niet
meer aai te denken. Varkensvleesch wordt
hoe langer hoe krapper en ook het rund-
vleesch, dat voor eenigon tijd nog, wegens
do afslachtingsmethode, voor een schappe-
lijken prijs was te verkrijgen, wordt bij
don dag duurder. Werd er Vrijdag niet een
koe voor f 900 op de markt verkocht 7 Zoo
«tullen de meesten het met onkel Regce-
gingsvet moeten doen, dat ook al krap
wordt "toogewogen. En hoe zal het nog met
het brood gaan? Met het tegenwoordig
rantsoen komen wij er zoo watdoch als
Amerika geen voorraden meer doorlaat,
wat valt to verwachten, zal het moeite
kosten het tot den nieuwen oogst uit te
hemden. Wie weet of het rantsoen nog niot
moot worden verminderd! Men ziet: ook
voor eeniajsrins kooplcrachtügen, dio niot
op clandestiene wijze voorraden kunnen
op doen, wordt het moeilijk. En hoeveel to
meer voor hen, die uit een bekrompen
beurs moeten loven, hekrompener nog dan
vroegerEr is dikwijls gesproken van
ondervoedinghet begint er nu haast van
te komen. r
En nu spreek ik nog niet eens van de
brandstoffen, waarmede het. sukkelen
blijft. O, wee, als hét nog eens met do
vorst gaa-t nijpen! Dan zal er nog koude
geleden moeten worden ook.
Gelukkig voor ons, Leidenaars, dat wij
nu do Centrale Keuken hebben, waaruit
men tegen een billijken prijs ccn behoorlijk
middagmaal ""kan bekomen. Als ik al deze
dingen bedenk, dan vraag ik mij wel eens
af hoe het mogelijk is, dat er nog niet veel
meer gebruik van gemaakt wordt. Ik heb
mij meer dan eens overtuigd van de goede
bereiding van het voedsel. Het zal wel niet
altijd naar ieders smaak zijn cn den eenen
keer beter uitvallen dan den anderen, maar
dat is oveneens het geval als moeder de
vrouw het eten zelf klaar maakt.
Het verheugt mij, dat er nu veel meer
gebruik van de Centrale Keuken wordt
gemaakt dan den vorigon keer, maar er
zouden er nog veel meer gebruik van kun
nen maken. Late men zich niet doof va-1-
sche schaamte weerhouden, alsof de inlich
ting slechts voor de minder-bedeeldon zou
zijn!
Bij al het leed, dat in deze tijden geleden
moet. worden, is hot toch een troost, dat
do algemeens gezondheidstoestand weinig
to wenschen overlaat. Ook de dokters
klagen cn dat is een goed teeken. Zou men
daaruit do gevolgtrekking mogen maken,
dat soberheid in het leven nog niet zoo
kwaad is? Dan zou deze tijd ons tot een
voorbeeld kunnen zijn, als over ccn of meer
jaren de normale omstandigheden terug
keer en.
De kaasuitvoer.
Tengevolge van het koninklijk b?s'uit van
22 December j.l., waarbij is bepaald, dat met
ingang van 2 Januari 1918 consenten voor
uitvoer van kaas uitsluitend worden afge
geven ten name van de N. V. Nederlandsohe-
Uitvoer-Miatschappy, moeten verschillende
maatregelen worden genomen, waaromtrent
het bestuur der Kaasvereeniging o.a. het
volgende mededeelt:
De besprekingen voor den uitvoer van kaas
ïsooals deze thans bes'.aan, blyven behoudens
o.m. het onderstaande van kracht.
Alle ongebru'k e consenten en rcc.?p:s3en,
welke zijn afgegeven door de Rijkscommissie
van Toezicht, moeten omgaand aan deze com-
j missie ingezonden worden. He'zelfde ge-
j sc-hiedt met de certificaten, floodra alle ge
bruikte consenten en recepissen daarop zijn
afgeschreven.
i By de Kaasvereeniging kunnen vanaf he
den consenten worden aangevraagd, doch
uitsluitend voor het exportgedee te van pro
ductie en Inkoopen dat beschikbaar kwam
tot 17 November 1917.
Van dit export-gedeelte zullen onder de
reeds bekende voorwaarden consenten wor
den vers:.re"kt. Voor het export-gedeelte van
productie en inkoopen van 17 November
zullen onder nader door de N. U. M. te
stellen voorwaarden, binnenkort consenten
worden aangevraagd. Voor dit laats'e export
gedeelte mogen dan ook geen claims worden
aangevraagd.
Voor de bij het bestuur der Kaasvereeni
ging in te zenden consentaanvragen, zullen
binnen enkele dagen de noodige formulieren
i worden verzonden. Inmiddels kunnen con-
i senten per brief worden aangevraagd, waar-
voor verschillende voorschriften zij a gege-
l ven.
De consenten welke verstrekt worden, zijn
I gedurende dertig dagen na de dagrekening
van het endossement geldig.
Melkrautsooneoring ih Deu Haag,
Er is onder de Haagsche burgerij vrij ern
stige ontstemming over do regeling van de
mclkranisoenocring daar ter stede.
Heel de toepassing van die rantsoeneering
hangt feitelijk van de melkbezorgers af. Het
publiek moet genoegen nemen mot hel kwan
tum, dat de bezorgers verstrekken boven het
officieele rantsoen. Eenige controle, of ie
dereen de grootte van zijn gezin juist heeft
opgegeven, is blijkbaar nog niet geoefend. En
bij het verstrekken van melk boven het rant
soen hcerscht grooto willekeur. Verscheide
ne melkinrichtingen laten 'smiddags na 2
uur de bezorgers opnieuw rondgaan, omdat
dan de melk, die er boven hej rantsoen over
is. mag worden verkocht. Maar zoodoende
krijgt de één, die den bezorger flinke fooien
toestopt, 's middags een grooto hoeveelheid
melk boven het rantsoen, terwijl de ander
niets ontvangt. Dit leidt tot willekeur, bena-
decling en ontevredenheid,
Smokkelaars doodgeschoten.
De Duitsche grenswacht tegenover het na
burige dorpje Mesch bij Eysden, zou gaarne
het Nieuwjaar met een hartversterking willen
vieren, maar aan snaps was nergens in de
omgeving te komen. Eén der soldaten bood
zich aan, eens in Holland te gaan kyken, of
daar niets van dien aard te krijgen was. Met
een kruik ging hij door de electrische af
sluiting naar Mesch, liet de kruik daar met
jenever vullen en aanvaardde met de begeer
de versnapering den terugtocht. Kort bij de
grenzen werd hij door een paar soldaat-
kommiezen opgemerkt en voor een smokke
laar aangezien. Zij geboden hem halt te
houden, maar daar hieraan geen gevolg ge
geven werd, klonken eenige schoten door
den stillen Nieuwjaarsnacht, en een der ko-
j gels trof den ongelukkige in het hoofd,
zoodat hij dood neerzonk.
Bij een poging tot smokkelen is de 17-ja-
rige E. te Aalten, door een militairen hulp
kommies doodgeschoten. Aan E. was sinds
korten tijd vergunning verleend, in het be
zette gebied terug te keeren.
Het schip met de smokkeltank.
Het gerechtshof te Arnhem heeft giste
ren uitspraak gedaan in de zaak van den
sleepbootkapitein H. Heeseman, dio wëgoos
verboden vervoer van lijnolie door de recht
bank werd veroordeeld tot 4 maanden ge
vangenisstraf en verbeurdverklaring van de
sleepboot ,,'s-Hertogenboseh F, toeb&hooren-
de aan Gebr. Smits te 's-Hertogenbosch.
De sleepboot bleek by onderzoek voorzien
te zijn van een tank, onder tegen het vlak
van het schip aangebracht, van 2300 liter
inhoud.
Het Hof bevestigde het vonnis der recht
bank doch ontsloeg den bekl. uit de voorloo-
pige hechtenis, daar de straftijd reeds is
verstreken.
De tweede smokkel gray i».
Do rechtbank te Arnhom heeft thans ook
de tweede gravin-smokkelaarster,A. J. E. G.,
gravin Von Alten, geb- ren te 's-Gravenhage,
wonende ie Assco in Oostenrijk, ver ordeeld.
Beklaagde had terecht gestaan, omdat zij
op 15 Oct her met den voor Duitschland be
stemden trein te Zevenaar aankomende, in
haar reiskoffers een zeer aanzienlijko hoe
veelheid smokkelwaar verborgen had, be
staande uit do mee3j uiteenlooponde artike
len, levensmiddelen, lekkernijen, schoenen,
lijfsgcederen, manufacturen, tabak, vet,.stijf
sel, zeep, cacao, schoensmeer, zijde, dwijlcn,-
kaas enz. enz nadat ze even te voren den
kommies-verifieaieur Kroesen had verzekerd,
geen verboden goederen bij zich te hebben.
Toen deze den voorraad vond, verklaarde
de gravin, dat zij in de mecning had ver
keerd, dat zij deze goederen wel meo mocht
nemen.
Tegen deze beklaagde die voor de recht- 1
bank niet verschenen was, eischte de officier
van justitie, mr. Versteeg, een gevangenis- j
straf van 2 maanden, met last tot onmiddel- I
lijke gevangenneming cn verbeurdverklaring
der goederen.
De rechtbank veroordeelde bekl. thans tot
eene gevangenisstraf van 2 maanden met last
tot hare onmiddellijko gevangenneming en
verbeurdverklaring van de smokkelwaar. 1
I
Tegen de smokkelarij
Ook in Westelijk Zeeuwsch-Ylaanderen i
treedt men streuger op, om den smokkel-
handel te beteugelen. In de laatste dagen
werden we»er verscheidene personen uit
Zeeland verbannen, terwijl men ook dik- 1
wijls jongelingen en mannon gevankelijk
naar Middelburg ziet brengen.
In de tram BreskensSluis en Schoon-
dijkeIjzend ijk d wordt de bagage der rei
zigers onderzocht om 't vervoer van ver
boden artikelen te verhinderen.
Ook op de landwegen in de lichting der
grens wordt strenger gesurveilleerd.
Schepen aangehouden.
Men meldt uit Maassluis, dat door een
onderzeeër van vreemde nationaliteit de mo
tortjalk: „Ambulant 2" en het zeilschip „On
derneming", beiden van Noorwegen en voor
Rotterdam bestemd, zijn aangehouden.
In beslag genomen.
De Central© Distributicdicnst te Rotterdam
nam in vccmon en pakhuizen in die stad in
bezit 300.000 K.G. tapiocameel, 26,000 K.G.
parclsago en 500 K.O. calcium carbid.
Door het Distributiebureau te Amsterdam
zijn gedurende het tijdvak van 1724 De
cember in beslag genomen: 50 K.G. meel, 26
kisten thee, 2550 K.G. carbid, 7 K.G. groe
ne erwten, 700 kisten harde zeep, 1103 ba
len koffie, 30.000 K.G. lupinezaad, 134 K.G.
glauberzout', 63 stukken cheviot, 7 stukken
blousestof, 18 stukken paliet-zijde, 6 stuk
ken taftrijde, 9 stukken zijde (beschadigd),
18 doozen en 1 -stuk creamzijde, 20 L. pe
troleum, 25 kisten lucifers, 40 kisten melk,
95 balen rijst, 4000 K.G. stijfsel, 100 pakken
spijkers en 69 vellen chroomleder.
Aanvrage van regecringsgoederen.
In opdracht van den minister van Land
bouw, Ny verheid en Handel, zal de directie
van het Ryks Distributiekantoor wekelijks
een opgave publiceeren van de hoeveelheden
aangevraagde regeeringsgoederen, de toege
wezen hoeveelheden en de uitvoering van
do leveringsopdrachten.
Voor verschillende artikelen wordt de ge-
heele aangevraagde hoeveelheid toegewezen,
tenzij er redenen zgn ora te veronderstel
len, dat de aanvragen in geen verhouding
staan tot het redelijkerwijze te verwachten
verbruik in een leveringsperiode. Hiertoe
behooren de artikelen: boter, kaas, eieren,
groenten.
Van andere artikelen, waarvan de om
standigheden een gemeentelijke rantsoenae-
ring ©ischen, geschiedt do toewijzing in ver
houding tot het aantal inwoners per ge
meente en wel voor bak- en braadvet 0.3Vs
K.G., varkensvleesch 0.4 K.G., gort 0.2
K.G., havermout 0.075 K.G., zeep 0.250
K.G., aardappelen 16 K.G., peulvruchten
1 K.G., alles per hoofd en per vier treken.
Dere rantsoeneeringscijfers worden in bui
tengewone omstandigheden of bij buitenge
wone behoefte, zoo mogelijk, vergroot.
Geringe vischaanyoer.
Het Bureau voor Mededeeliugen in zake de
Voedselvoorziening meldt:
De vooruitzichten voor de Noordzee-vis-
scherij blijven bij voortduring ongunstig.
De stoor.itreil-, stoombeug- en zeilbeug-
visscherrrjen zullen in den loop van de maand
Januari hoogstwaarschijnlijk riet of slechts
in beperkte mate kunnen worden uitgeoefend.
Slechts een deel van de zeiltreilvloot 2»!
aan de diepzeevisseherij blijven deelnemen.
Het aantal vaartuigen, dat by goed weder
ter kustvisscherij zal uitvaren, zal bij aan
houdende vorst geringer zy dan gewoon
lijk, aangezien een deel der vloot, te Urk
thuisbehooreude, wegens den ijstoestand op
de Zuiderzee niet buitengaa's kan komen.
ïn verband met een en ander zyn slechts
geringe aanvoereu van zeevisch te verwach
ten.
Van de vischsoorien, welke van regee-
ringswege wor ien gedis ribueerd, z*l e voor
namelijk schol, kle.no schelvisea, wijing en
gul worden aangebrach zo.dat van deze
soorten beperkte hoeveel helen beschikbaar
gesteld zuilen kunnen worden.
De spieringvisscherrj zal bij het bevrie
zen van de Zuiderzee niet meer op de ge
wone wijze kunnen worden ui .geoefend, waar
door de vangsten zich zul'en bepalen tot
betrekkelijk geringe' hoeveelheden ijs-
spiering.
Indien de vorst van korten duur mocht
zijn zal echter in den loop van de maand
Januari do spiering op ruime schaal ge
distribueerd kunnen worden.
Haring en Engelsche bokking zullen de
eerstvolgende weken no? in voldoende hoe
veelheden verkrijgbaar b ij ven.
Runderen naar Duitschland en Oostenrijk.
Omtrent dezen uitvoer lezen we in „De
Veehandel"
Uitgevoerd worden 2500 runderen, waar
van ongeveer 1500 dragende (kalfstooten-
de) koeien en 1000 melkgevende dieren, die
minstens éénmaal gekalfd hebben. De
koeien mogen hoogstens 6 jaar oud zijn.
Naar Engeland zijn ongeveer 1200 koeien
geleverd. De leveranciers, die daarvan hun
deel hebben geleverd, zullen nu eenzelfde
kwantum voor dezen aanvoer kunnen aan
bieden. De overige 1300 koeien zullen kun
nen worden geleverd door een 00-tal ex
porteurs, waarvan1 de meerderheid door
den Nederlandschen Bond van Veehande
laren als exporteur werden gedragen.
Door hen zal in evenredigheid met hun
bedrijf kunnen worden geleverd. Uit den
aard der zaak zidlen de grootste kvan-
turas niet groot zijn, omdat er slechts wei
nig koeien uit zullen gaan.
Voor den geheclen uitvoer is één Hol-
landsohe Taxatie-commissie benoemd.
Deze commissie bestaat uit één bi.men-
landschen handelaar, één exporteur cn één
veehouder.
Beroep op do taxatie is er niet. Een
Duiteohe commissie neemt .de runderen
over.
De betaling zal met een chëque onmid
dellijk aan de leveranciers gedaan worden.
Zo krijgen een prijs volgens getaxeerde
markwaarde. De „Duitsche Handelsstelle"
betaalt bovendien nog dislributiegeld, dat
I ten deele voor de N. U. M. is, en waarvan
de onkosten der Rundveevereeniging zul
len worden bestreden. Wat dan nog over
blijft ontvangen de leveranciers later 'als
toeslag.
Vermicelli en macaroni.
In een der jongste vergaderingen der Am-
stcrdamsche levcnsmiddelcncommissie werd
besloten den burgemeester te verzoeken den
minister van landbouw er op te wijzen, dat
vermicelli bijna niet te krijgen is, omdat, als
gevolg van de prijsregeling, de fabrikanten
allo grondstoffen verwerken tot macaroni.
„Het Volk"' ontving hiei-over nader do vol
gende inlichtingen:
De Minister heeft 27 October maximumprij
zen voor vermicelli en macaroni vastgesteld.
Dezo beide voedingsmiddelen worden in de
zelfde fabrieken vervaardigd uit door de re
geering daartoe verstrekt moei. Het ligt voor
do hand, dat de bereiding van vermicelli,
vooral van figuur- cn Ictervcrmicelli, kost
baarder is dan die van dc eenvoudige pyp-
macaroni. Desniettemin wisten dc adviseurs
van den minister hem ertoe te bron gen, om
den kleinhandelsprijs van macaroni dubbel
zoo hoog te stellen als dien van vermicelli
(75 cent per pond togen 75 cent per kilo) en
den groofnandelsprijs bijna dubbel zoo hcog.
Daardoor is het voor dc fabrikanten veel
voordeoliger geworden om de dure macaroni
le fabriceeren, die nagenoeg nioj in het ar
beidersgezin gegeten wordt, dan de normaal
geprijsde vermicelli.
j Matzes.
De minister van Landbouw heeft d.d.
J dezer tot de gemeentebesturen de navol-
i gende circulaire gericht
De gemeentebesturen zullen te zaraen
met de broodkaarten der 11e periode 41ste,
j -12ste, 43ste en 44ste tijdvak, de broodkaar-
j ten an het lsto tijdvak (45set) ,der 12de
periode aan do inwoners "uitreiken.
Als toelichting voor dezen maatregel
moge dienen, dat hij genomen wordt in
1 verband met het Israölietisch Paasehfeesb
hetwelk dit jaar' valt in het 44ste cn 45sfce
tijdvak (23 Maart—4 April 1918).
Aangezien den Israëlieten door hun kerk
besturen slechts dan een matzeskaart mag
worden verstrekt wanneer zij daarvoor een
equivalent aan* broodbons inleveren, ia
het noodzakelijk, dat zij in het bezit zijn
van de broodkaarten van het 44ste cn 45ste
j tijdvak.
I Een matzeskaart geeft recht op 2^6 kilo-
gram matzes.
i Verder heef' de minister den maximum-
prijs vastgesteld vanmatzes (van 8 in het
j pond) op 40 cent, van matzes (van 10 in
het pond) op 45 cent on van gemalen mat
zes op 35 cent.
In vreemden bodem begraven.
Op Oud-Eiken-Duinen is ter aarde lo-tcld
het stoffelijk overschot van den te 's-Graven-
hage ontslapen gbïnierneerdta Belgischen
kapitein-commandant Romain.
Do plechtigheid, welke met'militaire eer-
bewijze plaats had, en waarbij do Kon. Mil.
Kapel treurmuziek speelde, werd door een
groole schare, zoowel uit de militaire als de
burgerkringen bij ge wood d.
Voor dat de met do Belgische vlag gedekte
kist in de groeve werd neergelaten, herdach
ten een tweetal wapenbroeders van den thans
ontslapene zijn verdiensten.
Een man's werk.
Roman van SILAS K. HOCKING.
41)
Zoodra hij de kleine cavaladc, dio Bar
dell op een draagbaar droeg, zich zag ver
wijderen, keerdo hij met een zucht naar zijn
knapzak terug cn zette zijn tocht pver de
bergen voort. Hij voelde zich zeer geschokt.
Do ontmoeting had hem meer aangegrepen
dan hij wist. Hij had maandenlang de hoop
gekoesterd, dat hij evenmin Bardell als een
van zijn familie ooit zou weerzien. Zijn
liefde voor Adela en haar wreedo onstand
vastigheid waren dingen, die hij wenschte
to vergeten. Hij had met het verleden af
gedaan on wenschte dat te bogravon. Dat
voornamelijk Bardell was te laken, daar
aan tv. ijfcldo hij niet. Hij wist hoe groot
zijn positie was geweest. Bardell had dat
bij hun laatste onderhoud duidelijk laten
blijken ma-ar hij had in Adela geloofd, ha$
zeker gemeend, dat- zij hem zou trouw blij
ven, wat er ook mocht gebeuren, cn toen
hij tot d*o ontdekking kwam, dat zij op het
punt stond met ecu ander in "het huwelijk
to treden, toen hij haar in bruidstoilet uit
de auto zag stappen met oranjebloesem op
haar voorhoofd en een glimlach op het ge
laat, kreeg hij een gevoel alsof ccn vcr-
raderlijko hand zijn hart een steek toe
bracht. De wereld scheen in het rond to
draaien en donker te worden zijn geloof
in het vrouwelijk geslacht viel in puin en
hij keerde zich om zonder te weten of er .om
te geven waarheen hij ging of wat er met
hom gebeurde.
Hét verhaal van zijn wederwaardigheden
in do wildernissen van Afrika, in bijzonder
heden beschreven, zou vele hoofdstukken
vullen. Misschien, dat hij zelfs eens daar
van een volledig verhaal aan ck> wereld
zal geven, maar voor het oogenblik moet
men met een korto schets tevreden zijn.
Op een dag, dat hij in hot vervullen van
do taak, die hij zichzelf had gesteld, vrij
ver van het kamp was afgedwaald, be
merkte hij opeens, dat er eon prop in zijn
mond werd gestopt-, dat hij geboeid werd,
waarna hij moest wegmarcheeron in het
midden van een groepjo grijnzende wilden.
ASraarom hij aldus werd overrompeld,
wist hij niet, en niemand van degenen, die
hem meevoerden, was genegen hem ophel
dering te geven. Na een marsch van ver
scheidene uren werd de prop wel uit zijn
mond genomen, doch zijn armen bleven
stevig gebonden.
Hij kreeg bij tusschenpoozen voedsel en
af on too rustten zij een paar uren, maar
met die rustpoozen word de marsch dagen
on nachten achtereen voortgezet.
Hoeveel mijlen zijaflegden, heeft hij
nooit te weten kunnen komen. Somtijds
baanden zij zich ccn weg door diepe ravij
nen en op andere oogenblikken werkten zij
zich met moeite door dichte en ongebaande
bosschen. Hij verbeeldde zich somtijds, dat
het doel van de wilden was te voorkomen,
dat hij ooit weer den weg naar het kamp
zou terugvinden. Dit. gaf hem hoop, want
als zij van plan waren hem te dooden, dan
hadden zij dat iodcr oogenblik kunnen
doen on geen enkele zijner vrienden zou er
iets van gewaarworden.
Hij was bijna dood van vermoeidheid,
toen zij eindelijk bij een inboorlingendorp
kwamen. Daar werd hij na eeraig opont
houd cn vrij wat heen en weer gepraat bij
het bed gebracht van het opperhoofd, dat
op sterven scheen te liggen.
Hij begon na ecnigen tijd to begrijpen
wat er van hem werd verwacht. Do daar
geboren geneeshcercn hadden al hun kun
sten aangewend on al hun tooverformules
gezongen on het opperhoofd werd in plaats
van beter steeds erger. Nu moest hij zijn
kunsten beproeven. Hij was een blanke
dokter en mogelijk in het bezit van gehei
men, die zij tot dusver nog -niot hadden
ontdokl. Men moost het aan hem over
laten of hij hem goed of slecht zou behan
delen. Het opperhoofd kon niot meer doen
dan sterven. Dit was zijn Taatste kans.
Als de blanke man hem beter maakte,
dan zou diens leven gespaard wordon.
Indien hem dit mislukte en het opperhoofd
stierf welnu, dan Hij verkeerde er
niet over in twijfel wat zijn lot dan zou
wezen.
Hiertoe waren heel wat uitleggingen
noodig hoofdzakelijk in teekens, want
Drysdale had tot dusver niet meer dan
een paar woorden van hun t-aal geleerd.
Toen men hem eindelijk de condities aan
hot verstand had weten te brengen, waarop
het hem vergund word in het leven to blij
ven, toog hij aan het werk om den zieken
man te onderzoeken. Het was een sterk
lichaamsgestel, dat echter droevig door zijn
langdurige ziekte ondermijnd was. Hij was
in den bloei zijns levens, nl. wat zijn leef
tijd betrof, cn vorlangdo vurig beter te
worden. Hij was bereid zich aan elk soort
van behandelmg te onderwerpen, of elk
geneesmiddel in te nomen, dat men hom
mocht toedienen. Toen Drysdalo een weinig
later ontdekte welke behandeling hij reeds
had ondergaan, was hij verbaasd, dat hij
nog leefde. Hij was bijna dood gedokterd.
Nog een paar dagen langer zulk medicinee-
ren en menschelijko kennis zou niets meer
gebaat hebben.
Drydalo's hoop was voornamelijk geves
tigd op hetgeen de natuur mocht verrich
ten, als zij aan zichzelf werd overgelaten.
Hij had een paar medicijnen in zijn knap
zak en een paar eenvoudige chirurgische
instem enten, maar het was gelukkig geen
chirurgisch geval, het was eerder een ge
val voo zorgvuldige verpleging en een
streng diëet.
ALs het hem mocht gelukken dc koorts to j
overwinnen, die in zijn bloed woedde, en
tegelijkertijd zijn krachten te behoudon,
dan zou hij hem er mogelijk door kunnen j
halenzoo niet, dan zou de man sterven
en zijn eigen loven verbeurd zijn.
Zanzcbua's verlangen om te leven was
niet sterker dan dat van Drysdale. De
laatste had zijn geliefde achtergelaten en
hoopte to eeniger tijd terug te keeren en
haar op te eischen. Hij twijfelde er niet
aan of op den duur zouden Adela en hij
samen Bardell's verzet krachteloos maken
en dan stond hun beiden een gelukkige toe
komst to wachten.
Terwijl hij dus vocht om Zanzcbua's
leven, vocht hij voor zichzelf en Adela.
Nacht cn dag waakte hij bij het opper
hoofd; slechts nu en dan deed hij een dutje
van een paar minuten als zijn patiënt
sliep.
Zoo verstreek er een week en het getij j
van 's mans leven, dat tot zijn uiterste
grens was afgenomen, begon weer terug te
loeien, maar zóó langzaam cn zwak, dat
het bijna onmerkbaar was. Drysdalo letto
met de pijnlijkste belangstelling en be-
ïorgdheid op het geringste aymptoom.
Alle6 hing in do weegschaal niet alleen
leven, maar alles, wat het leven lcveno-
waard kon maken. Misschien dacht hij in
i die benauwde dagen meer aén Adela dan
I aan zichzelf. Zij had hem zoo oprecht lief,
dat, als er iets met hem gebeurde, het. haar
hart zou breken. Hij droomde voortdurend
van dien gelukkigen dag als hij haa*- weer
in zijn armen zou houden en opnieuw de
bekentenis van haar liefde zou vernemen.
Hij stoldo zichzelf zoowel tot opperkok
als tot dokter en verpleger aan Hij was
besloten niets aan hot toeval over te
laten. De koks van de kraal konden spoe
dig alles, wat was bereikt, te niet doen als
zij hun eigen gang gingen
Er was slechts weinig keukengereedschap
cn dat was van de primitiefste soort, maar
altijd een overvloedige voorraad versch
vlcesch, alsook eieren en wild. Drysdalo
bereidde soepjes zooals het opperhoofd
nooit eer had geproefd. Maar eigenlijk
rekende hij zo niet veel naar zijn meciiing
misten ze allen smaak, doch hij accep
teerde zonder te klagen, wat zijn blanke
dokter hem ook maar mocht brengen. Hij
had verwonderlijk veel vertrouwen in Drj s-
dal's kunde gekregen en wenschte hem aan
te stellen als hoofddokter of bezweerder
van zijn stam, maar, wat naar Drysdal'a-
mcening nog beter was, er was ook eeD
sterk gevoel van dankbaarheid hij hem ont
staan Hij wist, dat, als hij beter werd, hij
zijn leveu aan den blanken man had t®
danken.
(Wordt vejrvoltfdV
