No. 17730.
LEIDSCH
DAGBLAD Donderdag 13 December
Tweede Blad Anno 1917.
I Nederland en de Oorlog.
Burgerlijke Stand Leiden.
EERSTE KAiER,
TWEEDE KAMER.
VRAGENRUBRIEK.
Aardappelen. 11£'V 1
Het Bureau voor Mededeclingcn in zake de
yoedaelvoorzioiiing meldt:
Het spreekt vanzelf dat liet van groot ge
wicht ia eenigermate nauwkeurig te wetcu, niet
alleen hoeveel aardappelen er beschikbaar zijn,
maar ook hoeveel er is van do verschillende
soorten. Veen- en zand-aardappeleu toch kun
nen in hel algemeen niet zoolang bewaard wor
den als kleiaardappelen, en met dezen factor
behoort dus ernstig rekening to worden gehou
den bij de verdceling der aardappelen over de
komende maanden en het makon van reser
ves.
Nu door den Minister van Landbouw, Nij
verheid en Handel reeds op 24 September j.!.
aan de burg emoes tors gevraagde opgaven wel
ke op 1 November bij de burgemeesters inge
leverd moesten zijn. nog slechts onvolledig zijn
binnengekomen, kan op dit oogenblik alleen
eon door aardappelen-deskundigen gemaakte
raming dienst doon voor het verkrijgen van oen
overzicht en het vaststellen van een plan. Uit
idle raming nu schijnt te volgen dat, al mogen
voorloopig nog geen reden zijn aan te nemen
di> wij er niet zullen komen, toch een voor
zichtige aardappölpolitiek gewonscht is. De
consumptie toch is dit jaar grooter dan in an
dere jaren, omdat het broodrantsoen kleiner
is. Ook is bij het grooto gebrek aan veevoeder
toll's bij strenge controle, niet geheel te voor
komen, dat. in strijd met het. verbod, toch aard
appelen voor hel vee worden veuvoederd. Bo
vendien is het niet te vermijden dat op den
Öuur een doel der aardappelen voor menschc-
jijke consumptie ongeschikt wordt.
Do gemaakte raming wijst ook uit, dal er
Termoftieüjk niet-genoeg klei- en 2andaardap-
pcjfoi zijn van de voor do gemeentelijke reser
ves bestomdo soorten (Roodc Star van het
zand. Industries en Eigenheimers van zand en
klei cn daarmede gelijk te stellen soorten).
Daarvoor zal voor die Teservos ook gebruikt
moeten worden een deel der Bravo's, bonten en
blauwen, Frisio's en de Wetten, die, omdat ze
nog langer zullen blijven dan de bovengonoemde
soorten, aanvankelijk alleen bestemd waren
voor de ïaatsto maanden.
Aan het maken der gemeentelijke reserves
Wordt voortdurend gewerkt. Op'dit oogenblik
zijn ongeveer 2/3 der reserves ter plaatse afge
leverd.
Voor don ccrstkomenden tijd zijn aldus be
schikbaar geelvicezige zandaardappelen, maar
niet in zóó voldoende mate of er zullen te zijner
tijd hoogst waarschijnlijk ook witvleezige voor
de consumptie moeten worden bestemd.
De voedselvoorziening van Nederland.
In het Engelsckc Lagerhuis vroeg het par
lementslid King:
le. Of het ministerie van Buitenlandsche
Zaken bekend was met de toenemende voed-
selschaarschte m Nederland, in het bijzon
der ten gevolge van het inhouden van ver
gunning voor de in New-York geladen sche
pen om naar Ncdcrlandsche havens uit te
varen;
2c. Of het ministerie van Buitenlandsche
Zaken berichten heeft omtrent Duitsclie aan
biedingen in bepaalde gevallen om levensmid
delen aan Holland te leveren;
3c. Of eeuige poging in het werk gesteld
zal worden door de geallieerden om te voor
komen. dat neutrale mogendheden afhankelijk
worden van de hulpbronnen des vijands.
Lovcrtoa^Hifrris, de parlementaire secreta
ris van het Blokkade-departement, antwoord
de:
Ik heb geen officiële inlichtingen, betref
fende de twee eerste vragen. De geallieerden
wijden voortdurend hun aandacht aan de
kwesties In de laatste vraag bedoeld.
Het halen van Engelcche kolen.
Het Kamerlid de lieer Nierstrasz, heeft
den 12den November do volgende vraag in
gezonden
Blijkens 's ministers antwoord op do
vragen van ondergeteekondc, gedaan op
4 October, is van het vorderen van sche
pen voor het halen van de honderdduizend
x»n Eugelsche steenkolen afgezien „in ver
band met cle bezwaren, verbonden aan 'fc
vorderen van, schepen, welke door het 011-
veilig gebied zouden moeten varen en de
bereidwilligheid van verschillende reede-
»ijen om zonder vordering steenkolen te
halen".
Welke zijn de bezwaren, verbonden aan
het vorderen van schepen voor dit. doel?
Do minister van landbouw, nijverheid
en handel heeft, in overleg met den mi-
nister van buitenlandsche zaken, daarop
den lOdcn dezer geantwoord
De bezwaren, verbonden aan de op-
eisching van schepen voor het lralen van
steenkolen uit Engeland, zijn gelegen in
het gevaar voor den overtocht.
Verzet tegen dc prijsbepaling der brandstoffen.
In de vergadering van den gemeenteraad
van Zaandam, werd door den wethouder, den
heer Duijs, medegedeeld, dat in de hrandstof-
.'fencommissie ernstig verzet was gerezen te
lgen do laatste circulaire van den minister
yan Landbouw, Nijverheid en Handel, be
treffende de prijsbepaling der brandstoffen,
.waardoor vooral groep B, waartoe beliooren
'de winkeliers en kleine kantoren, zwaar zul-
:.len worden getroffen. De commissie achtte
•een prijs van f 9 voor eon H.L. anthraciet zeer
bezwarend, terwijl men do overtuiging had,
,dat die liooge prijs niet door de stijging der
[koaten wordt gerechtvaardigd.
'Aan den heer Duijs werd opgedragen, in
Den Haag pogingen in het work te stellen,
iden tnaatrogel te verzachten, terwijl inmid
dels besloten werd do maatregel van den
huniater niet uit te voeren en de brandstoffen
jagen den ouden prijs te blijven leveren,
Ba Schiedamschc brouwerijen stopgezet.
Het HiJksgraanbureaii heeft aan de verte-
Wsr/vroordigera der Schiedameche branderij-
'Medegedeeld, dat hun deze week
Tiws? laatst granen ter beschikking wor-
Het -gevolg van dezen maatregel
flfcri. zfyo, dtt do gohoele Schiedhmsche alcohol-
fti&uiirte aaj worden stopgezet er. hondorden,
cfftawttw tot nog toe hun brood verdienen,
SrerVloq» veUon worden -
Als oorzaak van dezen maatregel, vermoedt
men naast het graangebrek cn de actie der
drankbestrijders, het streven naar concentra
tie dei bedrijven ook in deze industrie, waar
door tevens aau brandstof sterk gespaard zou
kunnen worden.
De Delftsche gist- en spiritusfabriek en de
spiritusfabriek te Bergen op Zoom, de beide
grootproduccnien van alcohol en gist, die me
lasse als grondstof gebruiken, zouden dan in
de behoefte van het geheeld land moeien
voorzien.
De invoer van boter in Engeland stopgezet.
Naar wordt meegedeeld liceft de „Board
of Trade" de algemeene vergunning voor
den invoer van boter ingetrokken. Ladin
gen, vóór den 13en December naar Enge
land vertrokken, mogen worden ingevoerd
zonder afzonderlijk verlof.
Invoerverbod in Amerika.
Uit een telegram van Hr. Ms. gezant te
Washington aan den minister van buiten
landsche Zaken blijkt, jdat bij een procla
matie van de Amerikaansche regeering do
invoer van verschillende artikelen in de
Vereenigd© Staten uit de meeste landen,
waaronder Nederland en de Nederlandsche
koloniën, is verboden, tenzij uit hoofde
van een speciale vergunning (license). De
belangrijkste van deze artikelen zijnco-
prah, coeosolie, wonderolie, sojaolie, gut-
ta peroha, balata, tabak, hennep, huiden,
boonen, caoutchouc, sisal, suiker, tin en
diamanten voor de nijverheid.
De „Nieuw-Amsterdam".
Do passagiers voor het stoomschip
„Nieuw-Amsterdam" ontvingen van het.
agentschap te 's-Gravehhage de kennis
geving, dat het schip niet vóór 5 Januari
zal kunnen vertrekken.
Bewapende handelsschepen.
Reuter seint uit Leeds
De „Yorkshire Post"*zegt in een bespre
king van liet witboek over do kwestie der
gewapende handelsschepen, na Balfour's
laatste telegram t-o hebben aangehaald,
waarin hij zegt dat de Nederlandsche be
palingen onnooclig en on neutraal zijn cn
dat de regeoring haar standpunt hand
haaft: Hier hokt de zaak. Wij zullen ze
ker in het algemeen de methode om han
delsschepen te wapenen welke een zoo
krachtig middel tegen do duikboot bleek
niet opgeven. Maar schepen, die naar
Nederland gaan, zullen weerloos moeten
zijn of geconvoieerd moeten worden als
tot dusver. Lord Robert Cecil sprekend
voor ons Foreign Office op 18 Mei, ver
klaarde duidelijk, dat woor de aldus ver
loren gegane schepen de Nederlandsche
regeering verantwoordelijk moet worden
geacht.
Do „Noord-Hinder'' ingenomen.
Volgens mededeeling van 't loodswezen
zal het lichtschip „Noord-Hinder" worden
binnengehaald.
Dit bericht zal door de zoevarenden,
die nog trachten de verbinding met Enge
land voor het halen van steenkolen en an
dere artikelen, zoo goed en zoo kwaad als
heb kan te onderhouden, met groote te
leurstelling worden vernomen. Voor zeer
velen, die hetzij tengevolge van torpedee
ring, hetzij door heb loopen op een mijn,
in roeiboofccói op de wijdo watervlakte rcfnd
dreven, is de „Noord-Hinder" eon zeer
welkom tijdelijk verblijf-geweest en in den
meest wcrkelijken zin van het woord „Een
baken in zee".
De reden van het binnenhalen' moet zijn,
dat de Duitschers niet meer voldoende
zekerheid kunnen geven voor de veiligheid
van het transportvaartuig, dat des Don
derdags dc bemanning op de „Noord-Hia-
der" bracht en de andere ploeg mede naar
wal nam. De veiligheid van de vaart is
door dezen maatregel wederom vermin
derd.
Uit Den Haag meldt men, dat uit inlich
tingen uit zeer betrouwbare bron geble
ken is, dat de maatregel tot het binnen
halen van het lichtschip „Noord-Hinder"
alleen is genomen in verband met de Ne
derlandsche scheepvaartbelangen.
Zeppelins boven Groningen.
Gistermiddag zijn twee Zeppelins boven
Groningen geweest; zij bewogen zich in wes
telijke richting.
Bij Vlieland is weer veel actie aan de kust
opgemerkt. Een Zeppelin werd ccnigen tijd
waargenomen, terwijl herhaaldelijk vliegtui
gen in verschillende richtingen passeerden.
Teelt van export- en handelsgewassen.
In de „Nederlandsche Staatscourant"
van 22 Februari 1917 heeft do minister van
Landbouw bekend gemaakt, dab door hem
allo geschikte maatregolen zouden worden
genomen om te voorkomen, dat de teelt
van gewassen voor export voordeeliger
»du zijn dan de verbouw van gewassen, die
voor binnenlandsch gebruik kunnen dio-
nen.
Nu de hier bedoelde maatregelen tot uit
voering komen, worden van verschillende
zijden bezwaren daartegen ingebracht,
waaruit blijkt, dat men heeft gemeend,
dat de maatregel niet betrekking zouden
hebben op een of ander speciaal gewas.
Met deze bezwaren kan uit den aard der
zaak geen rekening worden gehouden.
Do minister vestigt oogmaals dc aan
dacht op de hierbedoelde waarschuwing,
welke ook zal gelden voor het oogstjaar
1918 en voegt daaraan ten overvloede toe,
dat zij van toepassing zal zijn op alle ge
wassen, die in grootere hoeveelheid wor
den geteeld, dan voor binnen la ndsche be
hoefte noodig is, alsook voor die, welke
producten opleveren, die niet gerekend
kunnen worden tot de -eerste levensbe
hoeften.
Dc ie hooge kaas prijs.
In een ie Gouda geïioudeii vergadering van
kleinhandelaren in kaas, werden door den lieer
K. do Jong to Gouda do moeilijkheden in den
détail-kaashandel uiteengezet en speciaal ge
wezen qp den laatst door den minister vastge
steld en verkoopprijs, die veel te hoog is. Het
is, volgons spr., thans niet meer mogelijk dat
de werkman en de burger kaas kunnen cou-
sumeeren. Do door den miuisler vastgeatelden
prijs is ongehoord. Met de botoi' is dit ook het
geval, doch hiervoor kan het publiek margarine
in de plaats nemen. Met kaas is dat wat an
ders. Het debiet er van wordt dan qok, vol
gens spr., uitgemoord. Aan kaas is hoege
naamd geen gebrek, de pakhuizen zijn tjokvol.
In tegenstelling met vroeger wordt de kaas
handel gemaakt tot een stiefkind. Tot overmaat
van ramp kwam Vrijdag 1.1. het bericht, dat
alle pakhuizen werden gesloten, m. a. w. dat
er geen kaas meer werd verkocht. Do voorzit
ter noemde het een schande, dat, wanneer er
verschil \an meening bestaat tusschen twee
partijen, een dei de de dupe wordt en dat er
geen rekening wordt gehouden met dc detaillis
ten en het publiek.
Do druk bezochte vergadering bleek het ge
heel met de opvatting van den voorzitter eens
te zijn, die daarna voorstelde het volgend tele
gram aan den minister tc zenden:
„In opdracht van de bijeenkomst van kaas
winkeliers verzoeken wij Uwe Excellentie het
daarheen to leiden dat terstond weder door de
centrale pakhuizen wordt afgeleverd en geven
eerbiedig in overweging de kaasprijzon dermate
to herzien, dat dit artikel in het bereik ook van
het mingegoedc deel der bevolking blijft. Wij
vestigen er dringend uw aandacht op, dat
door dc huidige omstandigheden wij ten zeerste
in onze zaken benadeeld worden en vertrouwen
dat uwe Exc. hierin spoedig zal willen voor
zien."
Onder applaus werd tot het verzenden van
het telegram besloten.
Als gevolg der daarna gehouden besprekin
gen werd een commissie benoemd, onder voor
zitterschap van den heer K. de Jong, die in
(leze zaak diligent zal blijven.
GEBOREN: Augusta Jannetje <1. van M. van den
Dop cn W. J. L. Sociévc. Cornells. z. van W\ C.
Overccm cn J. 'dc Roodc. Cornelia, d» van L.
Rietdijk en N. Cornclissc. Andiies, van F. J,
Slcbert en J. Slègtitii ust. Hcndnka Joh.nn.-i,
d. van D. van Zanten en ïl. J. Assink. Hondiik.
z. van P. Kcijzer U. Te*o. Jacob, van J. )1j-
ber en K. Ilouman. Piclcr. z. van A. Noest cn B.
E. Brugman. Abraham Johannes, z. van J. do
Vrind cn J. dc ITeidcn. Maria Catharina Margare-
tha, d. van A. M. le Mair en M. van der ReUden.
Hendrik, z. van J. van Koopcrcn eu E. E. Peter.
Jacob, z. van O. A. Brok tui r cn J. II. Bcy. Pie-
tcrnella. d. van J. J. Maghiels-- cn LI. van der Bas.
Stephina Maria, d. van S. Verbeek cn M. E. v. d.
Roest. Helena Petronella Maria. d. v. P. H. vnn
Benlen en D. M Melsehcr. Willem z. v. L. v. d.
Nicuwcndijk cn W, V. v. <1. Lindcr. Azuwems. z.
van F. aan Woersum en J. Van Ovcrbcck. Maar
ten. z. aan II. Schellingerliout en B. van Omme-
ling. Clasinn Cathaiina, d. van J. H Zandber
gen cn S. van Lciuw^n. Jacoba Johanna, d. v.
B Pijnakker cn J. J. 1c Noble. Saakjc, d. van J
Kicmcns cn A. L. Coolsma. Susanna d. van A.
D. Fokker cn Lr. J. J. Késslcr. Jansjc, d. van
L. Tegclanr en M. Hermans. Susanna, d. van F.
aran der Waals en G. Vcldhuyzcn. Daniel, z. van
P. SIoos en J. Kop.
GEHUWD: P. Vclthuij-sen scscli. m. en n. H. Pi
ket. gcscli. ai. A. Mizee jni. cn IJ dc Tïoa jd.
J. Breedt Brujjn jni. en J. IJ. M. a-an Wijk jd.
T. T. Overdijk jru. en M. W. Visser jd. J. Horuer
Jm. en B. van der Weerden jd. A. de Mooy jm cn
L. Baaelaar Jd. P. van Aggel^n \v. cn M. J. van
der Stokker gesch. vr. K. Kuljvcrhovr-n Jm. en
G. Kriek jd. G. Franckon jm en 0. M. a-an
Hoeken jd. A. Micog Jm. cn S. E. J. van der
Valk jd. A. J. a-an Nlcrop av. en J. M. H. Jansen
w. C. A. de Haas jm. cn A. van Ilcuzcn jd.
OVERLEDEN: S. C. Petiet gcb. aan der tleok G4
A. Schroote "geb. Damavc 28 j. E. Verhoeven
z. 23 j. G. C. Bakker d. 13 j. B. J. "Plezier d.
11 d. D. Heijmans m. 38 j. M. Gerritsen d.
23 J. P. E. Schotel m. 6fl J. J. G. Couvee ou-
gch. vr. 82 J. C. A. Schenk ni. 70 j. C. J.
Bongenaar z, 13 d. W. Zuidcrweg m. 51 J. F.
Gerritsen, d. 1 dag. M. Gerritsen, d. d uren. B.
van der Tuin z. 10 in. J. Bos ar. 58 j. C. S.
Winterkamp gcb. Do Wekker G9 J. C'. P VJas-
areld d. 26 J. J. a-an Rooycn wed. B. Kcsscboora
83 jaar.
Opgave van Personen, die zich te
Leiden hebben gevestigd.
Mej. T. Storm, Tcrwccpark. 4. J A. Staal. kl. ter
Registratie, Hoogcwcrrd 88 Mej C. de Rn ij ter,
dienstbode. Haarlemmerstraat 10-l-inc. Mej. F. L.
W. M. do Saa-ormn Lolmtan. Noordelndc 30. Mej.
0. J. Bezuijen, dienstbode, Lokhorstrnat 17. C. A.
Vendrig-Kelder. Lcu\enstraat 22. Mej. O.
Beekman, liefdezusle", Gest. ,,De Voorzienigheid".
L. Hunleman, bediende 11. A. L., Zoeterar.-Singel
47a. R. W. Boswinkel winkelbediende. Diefsteeg
1. Mej. S. A. G'. Kouwenlioa-en, onderwijzeres,
Hooigracht 05. Mej. G. Godhelp, Logo-Rijndijk
811. J. Bloemen, gasfitter. Narmstrant 13. A.
van Gcnnip. Pres. Stcijnstraat 5a. N. van Ker
sen, Pielerskcrkgraeht 1G. Mei. C. A a-an Soest,
dienstbode. Tcrwccpark 0. F. G. Houps. Sopliia-
Straat 7Sa. Mej. G. a-an Leeuwen dienstbode.
Brccstraat 45. D. Piena, timmerman. Oudc-Vcst
103a. II. van Ingen timmerman. Hccrcnstraat 15.
Mej. Ch. C. aan der Plas. Schclpcnkado 41.
Mej. A. Rnoding. Brccstraat 19. H. C. van Dijk
en gezin. sergcaDl-majoor. Varkenmarkt 3 F. M.
van Hasselt, camlidaat-notaris Anvmarkt G, Mej.
G. Outshoorn. huishoudster. SeJiutlcrsrtaat 3.
J. J. van dc Lcuv. Rapenburg 54. A. C. Dijkstra,
avinkcljuffrouav, Koordeinde 50.
Vergadering van Woensdagavond. 1
Ontslag mi. Vaa den Biesen.
Ingekomen is bericht van den heer v. d.
Biesen, waarbij hij ontslag ncenvt als lid van
de Kamer. Hiervan zal kennis gegeven wor
den aan den minister van Binnenlandsche
Zaken.
Do VOORZITTER zegt, dat het heengaan
van den heer Van den Biesen de Kamer leed
doet
Jn weerwil van zijn hoogen leeftijd was
de heer v. d. Biesen altijd op 7-tjn post, be
houdens ongesteldheid.
Ruim 21 jaar heeft hij deel uitgemaakt
van do Kamer 'en in de-openbare vergade
ringen en in de afdeelingen gaf deze afge
vaardigde. tevens "scherpzinnig advocaat,
meestal belangrijke adviezen, gekruid met
attisch zout Hij streefde naar verbetering
van sociale toestanden, vooral wat betreft de
Woningwet en de bestrijding van het opium
gebruik.
Besluitend, zegt spr.: Wjj zullen hem hier
evenzeer missen, als wij ons zijn humor aan
genaam zullen herinneren.
Spreker weuscht hem een nog-aangenamen
ouderdom toe. (A p p 1 a u s).
Inlichtingen op een adres.
Ingekomen is een missive van den minister
van Oorlog, houdende -inlichtingen op een
adres van baron Van Stingelandt
De missive wordt gesteld in handen van de
commissie voor de verzoekschriften.
Kegeling van werkzaamheden.
Besloten wordt Donderdag in dc afdeelin-
gOn te vergaderen tot onderzoek van verschil
lende wetsontwerpen.
.Vrijdag om elf uren zal een openbare
vergadering gehouden worden ter behande
ling van de wetsontwerpen die dan hiervoor
gereed zullen zijn.
De vergadering wordt gesloten.
Zitting van gisteren.
Het kaasuitvoer-conflict.
Op de interpellatie van den lieer DE
JONG antwoordt de lieer POSTHUMA,
minister van Landbouw, dat er reeds een
groote partij kaas voor uitvoer bestemd
wa9 voordat de N. U. M. in werking trad
en nu was de vraag of de exporteurs bereid
zouden^zijn da-arvoor gedeeltelijk krediet
papier in betaling aan te nemen. De expor
teurs bleken hiertoe nit bereid te zijn.
Over 1916 hebben do kaas-exporteurs
voor een bedrag van bijna twee millioen
gulden opgebracht.
De consumptie-regeling voor de melk
voor den winter 1916—'17 bracht moeilijk
heden voor de kaasbereiding. Getracht is
toen door spreker daaraan to gemoet to
komen. Dc d-rulc werd echter voor dezen
tak van zuivel-industrio steeds zwaarder.
Wanneer spr. nu niet forsch ingreep,
zou de toestand onhoudbaar zijn ge
worden. Daarom heeft spreker bepaald na
overleg niet do Kaasvcreeniging, dat. de
overwinsten ten voordcelc van do consump
tie-melk zouden worden afgedragen.
Begin Aug. heeft spreker de uitgift©
van consenten doen staken ten behoeve van
de consumptie-melkvoorziening. Do moei
lijkheden in Augustus zijn groot geweest,
doch, ondajiks de thans verkregen samen
werking met de Kaasvereeniging, kon spr.
do uitgifte van consenten niet hervatten.
Op 10 October werd do overeenkomst
ten aanzien van den invoer van kolen cn
staal met Duitscbland verkregen, terwijl
de overeenkomst met do Kaasvereenigïng
reeds op 19 September tot stand kwam.
Die periode heeft do moeilijkheden veroor
zaakt-, aangezien dfc kaasexportcurs niet
bereid bleken een gedeelte der betaling in
biiitenlandseh kredietpapicr aan tc nemen.
Uitvoerig deelt spreker mede, hoe hij den
heer Reitsma, lid der commissie van bij
stand, heeft opgedragen om te trachten
met de Kaasvcreeniging t-ot overeenstem
ming t-o geraken.
De exporteurs zouden 20 pCt. in krediet-
papieren hebben moeten aannemen, waar
toe zij toon niet verplicht waren. Intus-
schon is belangrijke schade geleden door
hot lange ophoudon dor kaas alvorens over
eenstemming met do Kaasvcreeniging was
verkregen. Daarom komt hot niet aan op
do data, maar op de posétio, waarin zich do
waren bevonden.
MINISTER CORT YAN DER LINDEN,
minister van Binnenlandscho Zaken, ant
woordt op de derde vraag van den heer
De Jong.
De oorzaak van het stopzetten van den
uitvoer van kaas was do telegrafische order
van den minister van Financiën aan do
douane-ambtenaren (Gelach m en geroep
Dat. wisten wc cokOp do tweede vraag
antwoordt 6preker bevestigend, hetgeen
trouwens reeds uit hetgeen de minister van
Binnenlandscho Zaken heeft meegedeeld is
gebleken.
Wat het derde punt. betreft, deelt dc Mi
nister mee, dab herhalingen van een conflict
als dit zeer onwaarschijnlijk, zoo niet onmo
gelijk, zijn, omdat, het een bepaalde periode
betrof, die reeds is geëindigd. Of er kans
op conflicten in anderen zin bestaat, kan
spreker op dit oogenblik onmogelijk voor
spellen.
MINISTER TREÜB deelt mee, dat hij
tot zijn leedwezen genoodzaakt is op één
punt een persoonlijke toelichting te geven,
daar het antwoord van zijn ambtgenoot van
Landbouw op dat punt eenigszins eenzijdig
was. Spreker deelt mee, das do Ned. Bank
garantio verlangde voor do dekking van
buitenlandsche kredictpapioren. Na de op
richting der N. U. M. lieeft een conferentie
plffats gehad, waarin was voorgesteld om
geregold per maand 4 millioen gulden van
1 October af aan kredietpapier door cle N.
U. M t© doen inwisselen. Do financieel©
verantwoordelijkheid voor de gestie van
do N. U. M. is gelegd op den minister
van Financiën. Nu heeft spreker voor het
eerst op 4 November van de N. U. M.-
directio gehoord, dat van dc zijd© van den
minister van Landbouw bezwaren waren
gemaakt tegen het aannemen van krediet-
papier door do exporteurs. Naar aanleiding
daarvan heb ik den minister van Landbouw
een brief geschreven (Geroepwaarom
een brief geschreven?), waarin spreker zijn
bezwaar uitte tegen cl© houding van den
Minister, en er op wees, dat do exporteurs
wel verplicht zouden zijn kredietpapieren
aan te nemen. Daarna heeft spreker tele
fonisch overleg voorgesteld, waarbij dbor
spreker is gewezen op d© verplichting, dio
hij tegenover de Ver. voor den Geldhandel
cn do Ned. Bank op zich had genomen. In
dat opzicht was spreker verantwoordelijk.
Op 26 November heeft do Minister van
Landbouw beslist, dat do exporteurs niet
verplicht zouden zijn kredietpapieren aan
te nemen.
Daarop heeft, spreker den minister van
Landbouw opnieuw geschreven, waarin hij
er op wees, dat de positie der N. U. M.
onhoudbaar zou zijn, indien de exporteurs
de kredietpapieren als betaling bleven
weigeren, terwijl spreker van meening
bleef, dat de Regeoring zich niet. bij de
houding der Kaasvcreeniging mocht neer
leggen. Spreker steïdo daarop een spoed
vergadering van den Ministerraad voor,
doch had intusschcn den uitvoer der kaas
stopgezet voor den tijd van tweemaal 24
uur. Spreker erkent, daarmee in de rech
ten van zijn ambtgenoot to zijn getrcdcü,
waartoe hij formeel niet gerechtigd was,
doch waar het hier ging om lioogo finan-
cieele belangen, daar heeft spreker gemeend
niet anders te kunnen handelen. Indien de
Kamer hem ongelijk geeft, dan zal spreker
het pad ruimen, maar daarbij gelieve men
wel te overwegen: „C'est la formality qui
veras tue!'. (Rumoer).
De heer DE JONG: De beste verdedi
ging 3 an den heer Posthuma ia geleverd
door den heer Treub. Spr. i3 het volkomen
met. den heer Posthuma eens en het leek
wel, of de heer Treub maar den eersten
den besten wilde aanklampen om de mil-
lioenen voor de N. U. M. te verkrijgen.
Do zaak is juist openbaar geworden door
de order van den minister van Financiën.
Het was niet in heb landsbelang, dat er
een conflict in den boezem van den minis
terraad was uitgebroken.
Tegenover de conclusie van minister
Treub zegt. spreker: „C'est l'anarchisme,
qui tue". Spr. zal thans geen beslissing
uitlokken, omdat hij de verantwoordelijk
heid voor het uittreden van ministers uit
dit Kabinet niet wil dragen, doch hij hoopt
dat een conflict als dit, dat de zwartste
bladzijde van het ministerie vormt, nim
mer meer zal voorkomen
I)e lieer VAN BERESTEYN herinnert
er aan, dat hij gewaarschuwd heeft tegen
het behandelen der N. LT. M.-aangelegen-
heden door twee departementen.
De heer NOLENS meent, dat ondanks
de geruststellende verklaring van den pre
mier, de zaak nog geenszins is opgelost.
Spr. dringt er nogmaals op aan, dat za
ken als deze, in den Ministerraad behan
deld moeten worden.
Dc heer TROELSTRA heeft gemeend,
dat de heer De Jong zijn interpellatie
eigenlijk tot den minister van Financiën
had moeten richten.
Spreker gelooft gaarne, dat minister
Treub volkomen tc goeder trouw is ge
weest, maar spreker had in dat geval een
verklaring van minister Treub verwacht,
dat hij zijn fout, be treur de en dat hij tegen
herhaling zou-~wakcn. Had minister Treub
zulks verklaard, dan zou spreker thans
hebben gezwegen." Vreemd is het in elk ge
val, dat een minister, die de kommiezen
onder zijn beheer hoeft, deze personen op
zet tegen den minister, die de consenten
beheert. Men kan dat formeel niet en ma
terieel wel in onde achten, maar daarmee
kan spr. zich niet Vereenigen.
Het landsbelang eischt-, dat wij beschik
ken over een Regeenng die één is in de
daad, hoeveel verschil er in de theorie ook
moge zijn.
De heer VAN RAALTE hoopt evenzeer,
dat al het mogelijke zal worden betracht,
om herhalingen van conflicten als deze te
voorkomen. Do verklaring van minister
C-ort heeft spreker niet bevredigd.
Minister Gort van der Linden antwoordt
nog, dat de kwestie cler voorkoming in
den Ministerraad een punt van bespreking
hceffc uitgemaakt cn dat in den Minister
raad aldus waarborgen zijn verkregen.
De Kamer kan er van verzekerd zijn, dat
spreker al het mogelijke zal betrachten,
om herhalingen te voorkomen.
De heer VISSER VAN IJZENDOORN
heeft den indruk gekregen, dat de kwestie
niet door een compromis tusschen beide
ministers, noch door den minister van
Binnenlandscho Zaken bon worden uitge
maakt, doch wel door een besluit van den
Ministerraad, waaraan alle ministers zich
zouden hebben te onderwerpen.
De heer MARCH ANT begrijpt niet, hoe
men aan dc kaas-exporteurs nieuwe ver
plichtingen heeft- kunnen opleggen na de
kwestie met de 6000 ton.
De verdeeldheid in het Kabinet heett
zich voortgezet, in het personeel der be
trokken partijen.
Een parlementaire enquête zou zeer ge
wonscht zijn.
De heer VAN HAMEL is het niet ecn3
met degenen, die deze zaak willen uitstel
len.
Do heer TREUB verklaart nogmaals,
dat hij geen precair kan uitspreken en dat
hij geen verklaring kan afleggen, dat in
de toekomst herhaling onmogelijk is.
De heer TROELSTRA heeft met respect
den heer Van Hamel gehoord. Spr. had
echter een „pointe" verwacht en niet zoo
iets als een artikel in de „Groene Am
sterdammer". Spr. verwaebtte van den
heer Van Hamel minstens 'n motie, w aar
door de Kamer verplicht »du zijn, zich uit
te spreken.
De heer Treub heeft volgens spreker
een te autocratische opvatting van diena
taak cn hij kan die daad niet anders dan
veroordeelen.
Spreker dient daarop de volgende motie
van orde in
„Dc Kamer, gelet op de verklaring van
den minister van Financiën, betreurt, dat
voor de noodzakelijke eenheid van het re-
geeringsbeleid niet voldoende waarborg is
verkregen", gaat over tot de orde van
den dag.
Na cenige discussie wijzigt de heer
Troclstra zijn motie aldus
„Do Kamer, niet bevredigd door de vcr-<
klaring van den minister van Financiën"^
gaat over tot de orde van den dag.
De motie wordt verworpen met 55 tegen
8 stemmen.
H. K.. te Leiden. Als de door u ge
kochte boter inderdaad niets meer is dan
wagensmeer en daarvoor is verkocht, zal men
er wel geen beslag op leggen. U zoudt
echter goed doen er den directeur van liet
distributieburcau over te raadplegen.
Van H., te Oegstgeest. Voor keur
meester van eet- en drinkwaren wordt niet
bepaald een examen vereischi; wel stelt
men er prijs op, dat de sollicitant eenige
warenkennis heeft, die men o.a. krijgt door
eenigen tijd in het kruideniersvak te heb
ben gewerkt. Verder wordt eenige ontwik
keling vereischt. Uw rang als onderofficier
is in dat opzicht een aanbeveling.
Wy gelooven niet, dat er te Leiden op
het oogc-nblik een vacature bestaat. Wol ia
ons bekend, dat met liet oog op de distributie-
maatregelen, deze ambtenaren hst thans zeor
druk hebben.
