No. 17716.
LEIDSCH
DAGBLAD Dinsdag 27 November
Tweede Blad Anno 1917.
DE OORLOG. 1
BUITENLAND,
Nederland en de Oorlog
INGEZONDEN
Do Amerikaanscho troepen in Frankrijk.
]£éa schrijft uit Zurich aan de „N.
R. Ct:'':
Nu de eerste Amerikaansclie troepen-
afdeeling&u naar het front afge-maroheei'd
ZljnJe Duitschers melden intusschen de
eerste twaalf Amerikaansohe gevangenen
vert-elt oen bijeondciie correspondent
der „Basler Nachr." over zijn reis door
do Amerikaanscho kampementen en over
de stemming- ouder de nieuwe strijd
makkers der Fransch-Engelsche troepen.
Sedert het begin van .Juli, toen de eer
ste Amerikaansche contingenten in Frank
rijk voet aan wal zetten aldus de cor
respondent werd de aankomst van troe
pen en materieel niet. onderbroken. -
Een critiek over do militaire waarde
dezer troepen wil de correspondent zich
niet aanmatigen.
Uit verschillende gesprekken met de
hoogst-geplaatste commandanten en deif
ecnvouticiigfën -Yank c.o - so Ida at, krijgt do
oorrespondent den indruk van een bijna
n-auwvo koelbloedigheid co. vastbe raden -
heid. ,,Wij zijn over zee gekomen om aan
den oorlog* een einde* to makenwij
zullen er een e'nde aan maken. De Duit
schers mogen ook nog zulke flinke sol
daten wezen, als* zij geslagen zijn, zullen
ze willen ondorhandelen." Deze cn derge-
lijko opvattingen hoort men overal bij de
Amerikanen. Er ging-indertijd een gerucht
door de pers do bedoelingen daarvan
liggen voor de hond dut de Amerikanen
gi'cod en gefcoowen in pacht- genomen
hadden voor zes on vc^or acht jaren. Daar
van is natuurlijk geen woord waar. Maar
het teekent toch Wel de vasthoudendheid
der Yankces. ,,Al sou het twintig jaar
moeten duren,, v/ij gaan niat naar Amerika
terug, voor ons werk gedaan is", dat
Is de kijk der Amerikanen op den Euro-
peeschen oorlog.
Over de resultaten voor de naaste toe
komst liet een Amerikaansch kolonel zich
ongeveer als volgt uitDe Amerikanen
zullen spoediger een slagvaardig leger heb
ben, 'dan dat het' destijds aan de Engel-
scheh gelukt is. Toen deze immers den
strijd begonnen, beschikten zij in het ge
heel over zes geoefende .divisies, die echter
ook binnen zeer korten tijd verbruikt wa
ren. Er bleef va a de Engelsche geregelde
troepen zoo goed als niets over, dat het
nieuwe leger als kader had- kun
nen dienen. De 35.000 man geregelde
troepen van Amerika daarentegen, waar
van de jongste man ten minste zes maan
den,- de oudere lichtingen zelfs verschei
dene jarc-n legerdienst, cn een groot ge
deelte zelfs den effectieven oorlogsdicnst
achter den rug hebben, kunnen organisch
voor de vorming en oefening der nieuwe
troepen' gebruikt worden. Engelsche: en
Fransche officieren zijn belast met de
oefening der Amerikaansche officieren, de
^ransche Alpenjagers zijn dc leermeesters
der soldaten. En ter.vijl in Frankrijk de
gevechtstaktiek beoefend wordt, wordt in
Amerika het nieuwe territoriale leger ge
oefend. Men zou kunnen zeggen, dat de
Amerikanen steeds zooveel man in depots
hebben als hun front-leger sterk is.
,,Ik kan mij niet verklaren," aldus een
hooggeplaatst officier, „dab Duitschland
niet inziet, dat het vroeger of later onze
vredesvoorwaarden zal moeten aannemen.
Men weet in Duitschland zeer goed, dat
wij niet bluffen, on dat wij al onze kracht
in dozen oorlog zullen inzetten. Wij zijn
nu begonnen, en zulin niet ophouden
voordat ons doel bereikt is. V/ij ruïneeren
ons daarbij allerminst maar Duitschland
ruïneert zich zeker."
Ten slotte prijst do corrcsponde-nt dan
nog de verzorging der troepen, die wel
alles overtreft, wat in Europa gedaan
wordt. In de kantine van een troep ma
rine-soldaten pruttelde een groote vet-
ketel met gesneden aardappelen, waarbij
iedere man een biefstuk kreeg zoo groot
als een kockepan. Als dessert kwam een
portie in reepen gesneden maïskoek, rij
kelijk met suiker bestropid. Overal werd
water gedronken. En dat was nog maar
het avondeten, dat niet den hoofdmaaltijd
vormt. Ann soldij ontvangt iedere soldaat
per dag een dollar.
De vernielingen in liet Kromliu.
Omtrent de vernieling, die bij de gevech
ten in Moskou moet zijn aangericht, schrijft
de „Daily Tel.":
„Het kost- moeite, te gelooven, dat Rus
sische handen de Kathedraal der Hemel
vaart en den toren van Iwan Veliki hebben
Vernield. Deze twee gehouwen vormden het
hart van 't Kremlin, zij waren voor Moskou
wat de St.-Marcus en de Campanile zijn
Voor Venetië. Zij hadden op eeuwen Russi
sche geschiedenis neergestaard, en schenen
een bijna levenden hak el te vormen tus-
echen liet verleden en het heden. Het was
fa de Kathedraal, dat de tsaren gekroond
werden, en in ^yoeger dagen werden de
patriarchen er begraven.
Hier werden bewaard het laken van
Christus, een gewaad van de Maagd, een
van de spijkers van het echte Kruis on ecu
Vchildery, die naar het heette, door St.-
Lukas was vervaardigd.
Het is ternauwernood overdreven', dat 'de
muren aan den binnenkant war on geïncrus-
teerd mot -goud en juweelen.
Naar beweerd was, waren in de Ikonostas,
de altaar-sieraden enz. circa 12,000 pond
goud verwerkt.
De toren van Ivan Veliki, die in 1600
door Boris Godoenof was voltooid, was 320
Vt. hoog. 2ij bestond uit vyr verdiepingen,
allo aohtkan,, behn've do hoogste, die rond
was. In der. torei hingon 33 klokken. Van
welke de zwaarst 65,000 K.G. woog.
De kathedraal van St.-Rasilius is een van
oe architecturale wereldwor agen. Zij wordt
bekroond door een woud van ui-vormige koe
pels, die even verschillend zyn in kleur
als in afmeting. De kleuren hebben dit eene
gemeen, dat zij alle buitengewoon levendig
zijn; men houdt het er voor, dat haar schit
terend karakter te danken is aan een methode
van lak-bereiding, die is verloren gegaan.
Zij bestaat uit elf kapellen, van welke enkels
zoo duister zyn als gewelven en die zoo
zijn saamgevoegd, dat zij herinneren aan
de gangen van een konijnenhol.
Deze gebouwen waren zoo heilig in de^
oogen van de Russen, dat de schending,
waaraan zij hebben blootgestaan, een golf
van afschuw zal stuwen door gansch
Rusland."
Het Bulgaarsebe bewind iu Servië.
De heer Reiss schrijft uit Saloniki:
Dc Bulgaren hebben voor de gelieelc wereld
volgehouden, dat dc streek van den Timok, als
mede die van (le Morava in het bezette Servië,
in ethnografisch opzicht Bulgaarscli waren.
Zij hebben or voor de wereld gebruik van ge
maakt als een rechtvaardiging van hun mis
daad: do gedwongen inlijving in hun leger van
arme Serviërs uit die streek, Serviërs die zij
vérvolgens iri"*den strijd sturc-n tegen hun eigen
broeders aan het Saloniki-front.
Wij vernemen thans, uit den mond van Bul
garen zelf, hoe dit roofzuchtig Yolk zijn zoo
genaamde ,.Tasbrocders" in bet bezette land
behandelt. Ik heb onlangs twee Bulgaarscho
soldaten gevraagd, die aan dit front gevangen
waren genomen en die meer clan een jaar in
do streek van Negotin en Zaitcliar hebben ver
toefd. Deze mannen zijn geen gewone boeren,
maar nemen in het burgerlijk leven eên zekere
positio in. Ziehier 'wat zij mij vertelden:
Gouverneur in bezet Servië was generaal
Protogheraf, een ruw en wreed man. Hij heeft
aan alle militaire commandanten order gege
ven alle inwoners, die verdacht schendn, te
fusileeren en de verwanten van de geëxecu
teerden naar Klein-Azië te verbannen. Boven
dien verzocht bij allen, die onder zijn bevel
stonden, Tiém degenen aan te wijzen, die met
zijn regiem niet tevreden waren, om dezeu ook
te kunnen deportcercn. Door dezen maalregel
werd het land ontvolkt want het behoeft nau
welijks gezegd, dat de Serviërs niet tevreden
zijn met hel schrikbewind der Bulgaren.
Zoo werd dc bevolking aan de "willekeur der
Bulgaarsche soldaten overgeleverd, die daar
van gebruik maakten door velen te dooden c-n
overal, waar zij dit konden, te plunderen. Zij
vermoordden zonder onderscheid mannen,
vrouwen en Ipndeien.
Een van mijn zegslieden heeft te Roudna
Glava, district Domjo Milanovats,soldaten een
15-tal vrouwen en kinderen zien dooden, die
rond een huis verzameld waren. Hu vroeg lum
de roden van liun moordpartij, waarop zij ant
woordden, dat zij order hadden alle personen,
dio zij op hun weg ontmoetten, te dooden.
Dit geschiedde in de maand Mei. 1917, en de
betrokken soldaten behoorden tot het 9e reg.
infanterie. Na den moord werd het dorp ver
brand
Te Bolievats en te Bor heeft men het grootst
aantal mensclien godood Het geschiedde in de
maand Maart 1917. De officier, die bot bevel
voerde bij deze gruweldaden, was luit. Koits-
jeff van liet 9e regiment infanterie. Om den
moordlust van zijn soldaten aan tc wakkeren,
had hij hun beloofd, dat hij 20.000 leva's van
de opbrengst der plundering onder hen zou
verdeelen. In plaats echter zijn belofte na tc
komen, gaf hij hun slechts kleine bedragen.
Do soldaten, die hierover ontevreden waren,
hebben toen overal verteld wat er gebeurd was
en zij hébben toen tevens bekend gemaakt, dat
Koifcsjeff 150.000 leva's, die hein do plunder
tochten hadden opgebracht, naar zijn familie
to Plevna had gezonden.
In hot algemeen hebben de militaire autori
teiten alle middelen toegepast, om zich per
soonlijk te verrijken, door afpersing, plunde
ring cn moord.
Ten einde uit do plundering moer geld te
kunnen kloppen, trokken de soldaten burger-
kleeding aan en gingen zij 's nachts op roof
uit. Daarna beschuldigden zij Servische komi-
tadji'8 ervan de misdaden te hebben gepleegd.
De beschuldigingen werden door de officieren
dan als voorwondsel aangegrepen, om moord
partijen te organiseeren.
Sir Leander Starr Jameson t
De Zuid-Afrikaansohe staatsman Sir
Leander Starr Jameson is gister te Donden
overleden.
De naam van Jameson is hier te lande
het eerst algemeen bekend geworden in
1S95, toen hij, Jn overleg met Cecil Rhodes
e. a., op 29 December met 800 man een ge-
wapenden inval deed in Transvaal, welke
republiek hij voor Engeland wilde verove
ren. Hij deed dit onder voorwemdsel, dat
hij aldaar aan de snoode behandeling der
aldaar wonende Engelschen 'n eind wilde
maken. De Boeren wisten zijn troepje op
Nieuwjaarsdag 1896 te verslaan en den aan
voerder gevangen te nemen. Zij leverden
hem uit aan do'Engelsche regeering*. Hij
werd tot tien maanden gevangenisstraf
veroordeeld, maar na zeven maanden, om
gezondheidsredenen, in vrijheid gesteld'.
Hij nam later deel aan den Zuid-Afrikaan-
schon oorlog, werd in 1900 lid van liet
Wetgevend Lichaam der Kaapkolonie en
was van 19041908 minister-president-.
Jameson is 64 jaar oud geworden.
De Spaansche regeering contra de
revolutionnaire beweging.
In Spanje heeft de regeering strenge
maatregel etui genomen -om de revolution-
nairo beweging te onderdrukken. Zeven
duizend leden van do socialistische partij
zouden in hechtenis zijn geaioraen. Men
beweert zelfs, dat er gevangenen mishan
deld zijn.
De krijgsraden hebben snel on streng ge
werkt. Julian Besteiros, professor aan de
hoogeschooi van Madrid, lid van het In
ternationaal Socialistisch Bur., gemeen
teraadslid van Madrid e.n onder-voorzitter
van de socialistische partijLargo Cfl'bal-
lero, gewezen Kamerlid en onder-voorzit
ter van 't vakverbond; Daniel Anguiano,
secretaris van de socialistische partij en
Andres Saboriti, voorzitter van de „So
cialistische Jeugd", zijn tot levenslangen
dwangarbeid veroordeeld.
Een opmerkelijk feit is, dat de regec-
ring den leerstoel van professor Besteiros
vacant had verklaard, ma-ar dat de ver-
eonigde faculteiten hebben geweigerd een
plaatsvervanger te benoemen.
Ex-koning Consiantijn.
Uit do particuliere kliniek van profes
sor Sauerbruck komt het bericht, dat de
gezondheidstoestand van den ex-koning
van Griekenland keer goed is. Na een
spoedige genezing zal do zieke binnen en
kele dagen do kliniek kunnen verlaten.
Alweer een Staat?
Do medewerker van heb „H-bld." to
Lausanne" schrijft: Ook op IJsland schijnt
er wat te broeien. Het nationalisme., par
ticularisme, separatisme, of hoe men het
noemen wil, zit nu eenmaal in de lucht.
Dc IJslandsche regeering, sedert niet zoo
langen tijd autonoom, is bij dc Desnsche
komen aandringen op een eigen vlag. voor
loopig nog maar een handelsvlag. In De
nemarken echter is men van mecning, dat
het afgelegen eiland telkens met welbere
kende geleidelijkheid een eindje naar de
politieke onafhankelijkheid toeschuift.
Professor Berlin, een kenner van IJsland
sche toestanden, voorziet in de naaste
toekomst en op het onverwachtst een pro
clamatie,^waabij IJsland dat ongeveer
80.000 inwoners telt onder dc souverei-
ne stalen treden zal. De- ontworpen IJs
landsche vlag zal zich van de Dcensclie
evenzeer onderscheiden als van dio der
andere Scandinavische staten. Na de IJs-
landsehe vlag zullen wij in de eerste plaats
IJslandsche consuls krijgen n dan IJsland
sche gezanten altijd volgens professor
Berlin. Merkwaardig is het overigens, dat
de in Zweden ontworpen grondwet voor
de Vercenigde Federatieve Staten van
Scandinavië ook IJsland als vierde s-iaat
wil toelaten. Er zijn er zelfs, die hopen op
een Baltisclie federatie, waartoe ook Fin
land zoude behooren, alsook het vroegere
Zwecdsche gebied op den zuidelijken
oever van de Oostzee: Estland.cn Letland
(om van meer naar het westen zich uit
strekkend oud-Zweedsch gebied niet te
gewagen). Alles wordt in die contrij'en mo
gelijk ten gevolge van do Russische anar-
ohie. Do bedoeling is, één der Scandinavi
sche vorsten te verkiezen tot president
der federatie, alsook deze laatste geheel
vrijwillig te maken en het. uittreden ten
allen tijde mogelijk te laten. Dit onwerp
wordt zoowel in Zweden als in Noorwegen
druk besproken.
Nader wordt ondertussohen bericht, dat
IJsland reeds diplomatieke en commer-
ciesle vertegenwoordigers geplaatst heeft
t-e Londen, te Washington en in Canada,
zonder dat Denemarken zidh er tegen
heeft durven verzetten.
Een noodlottige ontploffing in Duitschland.
Uit Zurich wordt gemeld, dat de fabrie
ken van chemische producten te Gries-
heim a/Main in de lucht- zijn gevlogen. De
Volksstimme" te Frankfort kondigt de
gebeurtenis in dikke letfors aan en geeft
t-o kennen, dat de schade onberekenbaar
is, hot aantal slachtoffers aanzienlijk, en
de ontroering te Frankfort hevig.
De ,,Nouv. Gaz." te ^üricli publiceert
een particulier telegram, waarin al deze
feiten bevestigd worden. Alle Duit-sche
bladen erkennen, dat- men hier met een
ware ramp te doen heeft.
Electrificatic der Zwltsersche spoorwegen.
Uit Zwitserland wordt aan de ,,Fr. Ztg."
geschreven, dat de moeilijkheden ten aan
zien ter verkrijging van de noodige steen
kolen, zoowel de Zwitsersche regeering als
de particuliere spoorwegen er toe gebracht
•hebben ernstig werk te maken van plan
nen tot de electrificatie van het spoorweg
bedrijf. Hiermede zullen groote bedragen
zijn gemoeid. Alleen reeds voor het elec-
trificeeren van de St.-Gothard-tunnel, die
in 1918 gereed had kunnen zijn, doch ten
gevolge van den oorlog wel niet klaar zal
komen voor 1920 of 1922, zal 62 millioen
franc noodig zijn. De particuliere spoor
wegen zullen de groote middelen van elec
trificatie wel niet kunnen brengen, doch
rekenen op subsidies van de regoeringen
der- kantons. Vermoedelijk zullen do plan
nen eerst doorgewerd kunnen worden na
hot einde van den oorlog. Men maakt er
echter ernstig werk van, te meer, omdat
heb vrijwel zeker schijnt, dat de lijnen,
ondanks do groote kosten, zullen blijven
rendeeren, zelfs nu de uitgaven tengevolge
van de stijging der looxien. etc. veel hoo-
ger zullen uitvallen dan in normale tijden.
Bij de behandeling van het ontwerp
van web op de kiesrecht-hervorming is in
hot Engelsche Lagerhuis een amendement
strekkende om den dienstweigeraars hét
kiesrecht te ontnemen, met 209 tegen 171
stemmen aangenomen.
Aangaande den diefstal van circa
7000 K.G. peper, welke van Amsterdam
per sdhip verzonden was naar Bremen,
weet de ,,Münch. Anz." oog liet volgende
mede te deelenBegin September is deze
lading, bestemd voor Warschau, te Bre
men aangekomen. Daar is zij verdonkere
maand door een vertrouwde van den Am-
sterdaansohen braosporteur, destijds woon
achtig te Münster. Een handelaar to Bo-
cholt had de peper voor Warschau aange
kocht Groote hoeveelheden van dit artikel
zijn: den loatsten tijd o.a. te Osna-brück te
koop aangeboden. Op de aanhouding dor
peper is een belooning va» 20.000 mark
gesteld.
De kolenoverccnkomst met Duitschland.
Naar ,,IIet Vad." meldt-, is een aanvulling
van de overeenkomst- met- Duitschland tot
stand gekomen, waardoor men hoopt, dat
de levering van goederen, waartoe ons land
zich heeft verbonden, geen bezwaren zal
ondervinden
Zijnerzijds heeft Duitschland de hoeveel
heid steenkolen, die het maandelijks uit zijn
mijnen aan ons levert, te begipnen met 1
December met. eenigo tienduizenden ton
nen verhoogd en neg een extra-levering
voor eenmaal toegezegd.
Voorts déelt het blad mede, dat voor de
vaart van onze kolenlxxrten op Engeland
door Duitschland geëischt wordt, dat elke
kolenboot vergezeld wordt door een rader
boot. Gelijk men weet, is hot geluid, dat de
raderen in het water maken, voor de duik-
booten al op verren afstand waarneembaar.
Zoo kunnen zij gemakkelijk vaststellen, dat-
zij een kolenboot voor hebben, en die laten
passeeren. De raderbooten van de Zeeland
zouden dan voor dib konvooi moeten dienen.
Naar het schijnt heeft déze regeling voor
onze scheepvaart te groote bezwaren, waar
om de kolcnbcoten er de voorkeur aan
geven den overtocht alleen o-f met een ge
wapend Engclsrh konvooi te wagen.
Koffie.
De minister van Landbouw heeft be
paald
lo. De leveranciers van thee en koffie
aan detaillisten zullen in het tijdvak van
1 tot- en met 28 December aan detaillisten
thee en koffie mogen af lev. op een bon door
een detaillist over te leggenbon No.
3 eener thee-- en koffiekaart 0,05 K.G. thee,
bon No. 4 0,05 K.G. koffie, bon No. 5
0,05 K.G. thee, bon No. 6 0,1 K.G. koffie,
geldende deze hoeveelheden als voorziening
in de behoeften van den detaillist- voor de
ge.lieelo maand
2o. Gedurende het tijdvak aanv. 1 cn ein
digende 15 Dc.., zal door detaillisten aan
verbruikers mogen worden afgeleverd op
bon No. 7 eener thee- en koffiekaart. 0,05
K.G. thee, bon No, 8 0,05 K.G. koffie
3o Gedurende het tijdvak aanvangende
16 en eindigende 31 Dec. zal door detail
listen aan verbruikers mogen worden afge
leverd op: bon No. 9 eener thee- en koffie
kaart 0,05 K.G,. thee, bon No. 10 0,1 K.G.
koffie.
Houtvervoei;.
De minister van Landbouw heeft, uit over
weging dat het in verband met gebrek aan
schcepsruimto voor het- vervoer der meest-
noodzakelijke levensbehoeften noodig is hier
te lande het vervoor to water van andere
artikelen te beperken, bepaald dat het
vervoer van hout) met uitzondering van
bezaagd timmerhout en van mijnhout- be
stemd voor de mijnen in Limburg ver
boden. is.
Dit verbod is niet van toepassing op
vervoer, por wagen, voortbewogen door
ménschelijke of d'erlijke kracht.
Yan liet verbod kan in bijzondere gevallen
ontheffing worden verleend door of namens
den ministerdaartoe strekkende verzoe
ken zullen moeten worden gericht tot- do
afdeeling Crisiszaken van het "departement
van Landbouw.
In een circulaire aan de burgemeesters
schrijft de minister
Voor zoover de brandstoffenhanderaren
zich tot den voorzitter van Uw Collego
mochten wenden voor do afgifte van een
verklaring ah onder 2 van do beschikking
bedoeld, moge ik er op rekenen dot een
nauwkeurig onderzoek naar de behoefte aan
brandhout zal worden ingesteld.
Do bestaande vervoorsmoeilijkh eden
eischen dat- zoodanige verklariug niet wordt
afgegeven dan in geval van strikte nood
zakelijkheid.
Voor zoover noodig worde er thans
nadrukkelijk cïo aandacht- op gevestigd dat.
ook al wordt zoodanig© verklaring over-
gologd, geenszins de zekerheid kan worden
gegoven dat ook indordaad do gevraagde
dispensatie zal worden verleend.
De peulvruchten-distributie.
Het ^Bureau voor Mededeelingen in zaka
do Voedselvoorziening meldt:
Het is zeer begrijpelijk, dat, sinds het
broodrantsoen moet worden verminderd, de
peulvruchten van nog grooter belang dan
anders zjjn geworden voor-de volksvoeding.
Daarom werd reeds in September zooveel
mogelijk van den oogst 1916 aan de gemeen
ten toegezonden, maar het spreekt vanzelf,
dat deze overjarige boonen en erwten niet
steeds van de beste kwaliteit waren. Het
was echter beretr die peulvruchten op dat
oogenblik ter beschikking te stellen, dan
ze nog langer te kien liggen.
Intuseclien werd tegelijk liet in ontvangst
nemen, het schoonen en de distributie van
den oogst 1917 voorbereid. Aan de gemeen
ten werd: opgave gevraagd van de door
haar gewenschte hoeveelheden en soorten,
terwijl besloten werd de' eerste distributie
op 6 November te doen aanvangen.
Achteraf bleek echter de termijn, die aldus
voor de uitvoering der distributie beschik
baar was, wat krap gemeten, ook in ver-
tand niet de moeilijkheden van het transport.
Niet minder dan 65.000 balen van 100 K.G.
peulvruchten toch moesten gereed gemaakt
en over het land verdeeld worden. Het ge
volg daarvan is, dat (1e zendingen soms wat
laat inkomen, zoodat de gemeenten op dit
oogenblik niet altijd in staat zyn het geheele
vierweeksche rantsoen van 1 K.G. per hoofd
der bevolking te verstrekken.
Deze schaarschte zal echter slechts van
tydelyken aard zijn. Aau het einde der eerste
periode van vier weken, dus begin December,
zal het geheele rantsoen ter beschikking zijn,
en verwacht wordt, dat, nu de eerste moei
lijkheden zyn overwonnen, de distributie ver
der vlot zal verloopen, te -meer omdat nu
"tusschen de toewijzing aan de gemeenten en
het begin der nieuwe vier weken wat meer
tijd beschikbaar is. Voorloopig ontvangen
de gemeenten nog voor 75 pCt. erwten en
voor 75 pCt. boonen.
Ook voor de verzending dor reservevoor-
raden aan de gemeenten is de administra
tieve regeling gereed. Het wachten is nog
slechts op het beschikbaar komen van groo-
tere hoeveelheden. Tot nu toe liet de land
arbeid der boeren niet toe tot liet dorschon
der peulvruchten op groote schaal over te
gaan. Zoodra dit is geschied, kan het ver
zamelen en schoonen beginnen en zullen de
gemeenten geleidelijk de erwten en boonen
ontvangen, die voor haar reserven zijn be
stemd.
Vervoerverbod voor slof, kaf, enz.
De minister van. Landbouw heeft ver
boden stof, kaf of uitschoonsel uit granen,
peulvruchten en' handelsgewassen af te
leveren, te vervoeren of tc doen vervoeren.
Dit verbod geldt niet voor afleveringen
of vervoer op last van een Regeerings-
commïs^aris, het Comité van Graanhande
laren to Rotterdam, de Commissie voor den
Graanhandel te Amsterdam cn de firma
Yan Stolk's Commiss-itehandel te Rotter
dam voor afleveringen of vervoer van par
tijen, dio geadresseerd zijn aan een Regce-
ring.s-commissaris, do veevoederfabriek
„Zuid-Holland"' te Schiedam of aan do
firma. Yan Sfcolk's Commissiehandel to Rot
terdam; voor afleveringen of vervoer vat
haverkaf, roggekaf, ta-rwekaf, vlaskaf (vla-a-
doppen, bladkaf en bolkaf) en vlossohevon,
die gedokt zijn door een vervoerbewijs,
afgegeven door den Regeorings-commis-
saris voor do Rijks-graan verzameling in dc
provincie, waar het kaf of do vla-ssehcven
zich bevinden.
Het salarisrapport van do Commissie ad hoe.
Eindelijk is het rapport inzake» de sala-
risregeling voor het gomeente-personeei
verschonen
De verwachtingen, waren nogal hoog ge
spannen. Yooral, nu de bezwaren tegen de
ontworpen regeling der Commissie waren
uiteengezet door de organisaties, was meai
geziea de ontvangst dezer bezwaren, nogal
optimistisch gestemd over het eindrapport.
Nu dit -is verschenen, hebben de pessi
misten dienaangaande gelijk gekregende
optimisten zien hun verwachtingen in rook
vervliegen,
Dc geest, dien het rapprfe ademt, is alles
behalve democratisch.
De soepelheid en elasticiteit van het rap
port laat voor B. on W. niets te wenschen
over, (het- wordt door de Commissie zelf
geschreven, alleen B. en W. en de direc
teuren worden er niet bij genoemd) do ge
meente-dienaar heeft daaraan, evenwel
niets, want men wetefc, or staat geschreven,
jVg-e kunt geen twee lieeren dienen^, zoo-
dat men niet de vrijheid van handelen kan
laton aan B. en W., dus directeuren, zon
der den mindere tekort to doen, en protec
tie tegen to gaan.
Geen enkele uitspraak wordt van den
Gemeenteraad verlangd, of B. en Vvr. krij
gen de macht- deze met een zekere elastici
teit toe te passen. De onrechten, die er dan
nu bestaan ten opzichte der salarieering
zijn in geen geval opgeruimd, doch intc-
gen-deel geformuleerd
De toon, waarop in het rapport gespro
ken wordt over minimurasaVaris, spaar-
pHcht c.d., moet, indien het door den be
trokkene wordt gelezen, een gevoel van
verzet tegen een dergelijke manier van toe
wijzing kweeken, door mensclien, die aan
niets gebrek hebben, zichzelf van alle ge
makken, voorzien, en schijnbaar niet in 't
minst benul bobben, hoe er gescharreld
moet- worden in gezinnen met een dubbel
bedrag, wat door hen aan minim urn gestold
is. Dit bedrag, groot 12.60, is evenwel
het minimum-bedrag niet-, want de Com
missie zegt, dat zij rekening gehouden
heeft met het- bedrag voor pensioen-stor
ting, zoodat clezo voor bet werkelijke sa-
laïis, zoo de Raad eens mocht overgaan
tob vrijstelling daarvan, zou moeten wor
den afgetrokken.
Dan daaraf de 12Vi P.Gt., om de spaar
zucht onder hot geraeentepcrsoneel aan te
wakkeren, dan houdc zoo'n dienaar den go
meenscliap in heb geheel 10.03 over, om
mee rond t? komen. Misschien stellen de
voorstellers van het- rapport zich bereid
hun bij liet- niet-vinden van een kosthuis,
een oïïderdak te bezorgen, met zoo'n sa
laris.
Mij dunkt, de overheidsdienaren mogen
uit dankbaarheid niet alleen het moment
zogenen, waarop zij in Leiden in dienst
kwaanen (zooals het rapport zegt), maar
ook bij 'n cventueele verkiezing van deze
Raadsleden, zich cle schoenen wel stuk
loope.n, dat zij verkozen worden, opdat de
verdedigers voor een dergclijken zegen in
den Raad niet wegvallen.
Veel i3 er over te zeggen, ik zou mis
schien een paar avonden Uw blad totaal
in beslag nemen. Ondergeteekende vond
het alleen wel eens goed te laten zien hoe
men denkt in do kringen der betrokkenen
waarvan, een enkele uitgezonderd, in crï
tiek niet- veel zullen verschillen, na 'net
rapport te hebben doorgelezen.
Daarbij is teekenend, hoe hier in Leiden
door de meest democratische element 'i.
van den Raad een rapport is samengesbek'
dat totaal geen rekening, houdt met de el
lende, ook reeds vóór dezen crisistijd ge
leden, in de gezinnen van den proletariër
in overheidsdienst on daarbij aan wille
keur voor B. cn TV. (lees directeuren)
nieta te wenschen overlaat.
J. A S.
„S[)0sdige" hulp bij brand.
Bij nader onderzoek is mij gebleken, dat don
veldwachter van Oegstgoest inzake het gevrd
van brand, waarover ik gisteren schreef, geov.
blaam treft.
