Mriand en de Oorlag.
No. I768U.
4.EIDSCH DAGBLAD Dinsdag 16 October.
Tweede Blad. Anno 1917.
De Brandstoffendistribueering.
Ingezonden.
FEUILLETON.
FANNY'S TWEEDE HUWELIJK
x
Nu ook in het. district Leiden, omvat
tende, behalve onze gemeente, de omlig
gende gemeenten, Leiderdorp, Oeget-geeat,
Rijnaburg, Valkenburg, Voorschoten, War
mond en Zoet©nvoude eindelijk de bons
over een gedeelte van het brandstoffenrant-
soen gedurende deaon winter de burgerij
successievelijk bereiken, komen wcor do
klachten los. Van allen kant bereiken zij
ons in den vorm van ingezonden stukken
en vragen (waaronder vele naar den be
kenden weg). Gebrek aan ruimte verhindert
ons, zelfs maar een deel er van op te nemen.
Liever gaan wij. aan de hand er van, zelf
eenige opmerkingen maken, nadat wij
die ons aangebrachte klachten en protesten
zooveel mogelijk hebben onderzocht en ge
controleerd.
lil do eerste plaats hccrscht er bij volen
©rostigc ontstemming, omdat er blijkbaar
geen of te weinig rekening ia gehouden met
do schriftelijk ingediende aanvragen om
trent de soort dor brandstoffen. Personen,
die anthraeóct hebben aangevraagd, ont
vingen soms in het geheel geen bona van
deze brandstof anderen dio steenkolen of
cokes hebben ingevuld, ontvingen een of
meer coupon© voor anthraciet.
Wij vernamen daaromtrent do zonder
lingste staaltjes
De Brandstoffen-Commissie heeft voor
zich toebedeeld gekregen een partij steen
kolen, grooter wellicht dan aangevraagd
werd. I>ezo moest natuurlijk worden gedis
tribueerd onder dit deel der burgerij, dat
daarom niet heeft gevraagd. Maar dat had
dan moeten plaat® hebben naar een zuive
ren maatstaf. Kn dat is niet geschied. Ook
hiervoor hebben we de bewijzen. Iemand,
die slechts anthraciet opgaf, omdat hij voor
de keukens gas gebruikt en in die kamers
veel knohels heeft, krijgt wel ccn eenheid
steenkooleen ander, die voor de keuken
ook brandstof vroeg, bleef er van ver
schoond. enz., enz. -
Er blijkt dus geen rekening mot de aan
vragen te zijn gehouden of althans veel to
weinig. Elk systeem lijkt wel te ontbreken.
Wij durven het haast niet oververtellen,
wat ons omtrent cio oorzaak daarvan van
de. zijde van het bureau is medegedeeld.
De ambteno.ren, met de invulliug der bons
belast, hebben blijkbaar maar leuk raak
ingevuld. En dat na den déb&ole, door het
bureau in haar vorige samenstelling ge
maakt! Men kan het zich haast niet voor
stellen, dat het mogelijk kan zijn. En wij
aarzelen niet do hoofdloiding daarvoor
verantwoordelijk te stollen. Men heeft nu
toch lang genoeg met heb personeel ge
werkt, om te weten, wio hunner vertrouwcf
genoeg was om, mot het invullen der bons
te worden belast.
Do directeur heeft in ons blad van Zater
dag de mogelijkheid geopend om de toe
gezonden bons weder terug te zenden. Er
rol dan met de daar in vervatte wenechen
rekening worden gehouden en andere bote
zullen zoo mogelijk tbogezonden worden.
Ongetwijfeld zullen velen daarvan ge
bruik maken, ten gevolge waar van het
Inireau zich dus heb werk op den hals heeft
gehaald en de postbeambten medo dubbel
werk doet verrichten.
Deze fout, hoe ernstig ook, kan evenwel
worden hersteld.
l^aar een grief d:e zwaarder weegt, is,
dab cle Commissie bij de distribueering
onvoldoonde rekening heeft gehouden met
de reecb aanwezigo voorraden brandstoffen
bij tal van burgers. Dit geldt in do eerst©
plaats voor de ambtenaren der Stedelijke
Patrieken van Gas en Electriciteit, die
allen reeds een voorraad van de fabriek
hebben, doch ook bij particulieren zit
er hiei er daar nog heel wat, waarvoor er
bewijzen in ons bezit zijn. De Commissie
had dit moeten laten controlce'ren en er
meer rekening mee moeten houden.
Eindelijk .wordt or bezwaar gemaakt te
gen de vastgestelde prijzen, die hoogor zijn
dan op verschilt andero plaatsen. Ver
moedelijk door de hoogere administratie
kosten. Wij zullen dezen winter al bijzon-
dor duro brandstoffen krijgenvoor min
derbedeelden is or niet aan te komen zelfs.
Ten slotte is ons een opmerking gemaakt,
welke echter d© plaatselijke Commissie zich
niet heeft aan te trekken. De verhouding
tusschen de prijzen van gascokes en anthra
ciet deugt absoluut niet.
Waar de cokes f 2 kost-, zou anthraciet
minstens f 3.50 per H.L. moeten kosten in
plaats van f 2.50.
Wanneer deze inzender er echter" bij
voegt, dat de on- en minvermogenden de
dure cokes zullen moeten stoken en do
beter gesitueerden de naar verhouding
goedkoopere anthraciet, dan zal hij nu
hebben kunnen zien, dat, dank zij de wei
nige accuratesso, waarmedo de bons inge
vuld zijn, deze fout min of meer is hersteld.
iQib is clan nog een lichtzijde van het
minder goede werk, clab aan de Hooigracht
is gedaan. Maar te prijzen valt dit werk
daarom nog niet.
Als onze gewone handelaar in gewone
tijden, zoo deed, zouden wij hom zijn congé
goven. Aan de Brandstoffen-Compiissio
zitten wff vast, al doet zij nog zulk slecht
werk.
Het Nederlandsch-Engelschc geschil.
Do Britsch-Nedorlancbcho situatio blijft
het onderwerp vormen van de commenta
ren van den dfctg. Volgens de „P&ll Mali
Gazette" zouden de uitzichten er niet op
verbeterd zijn, volgens Nederlandsctu ge
zichtspunt oordeelcnde naar do wijze, waar
op zekere Amsterdamsche bladen de zaak
geneigd zijn te beschouwen.
Engeland is zoo weinig gezind tot het
intimideeren van Nederland en heeft dit
land, ovenals elke andere onzijdige, met
zooveel consideratie behandeld-dat het aan
heb overdreven© grenst. Indien wij op onze
uiterste rechten haddon gestaan, dan zou
den wij nu Duitschland reeds een heel ednd
cüchter bij do nederlaag hebben gebracht
on Nederland zou heel wat moeilijkheden
hebben moeten ondergaan, waarvoor hot
thana gespaard is gebleven, schrijft het
Engolsche blad Indien oen zoo groote
lankmoedigheid onzerzijds beloond wordt
door misplaatste taal, dan nullen wij too-
non, dat geen goede resultaten to bereiken
zijn, indien men aan do neutralen iets meer
toestaat dan hun volgens de atrikto letter
van de wet toekomt, want incli-en d© Noder-
landsche regeering zegb, dat het zand on
he»t. grind naar Bolgic wordt vorvoerd, zui
ver en alleen voor burgerlijke doeleinden
dan wordt de spot gedreven mot datgene
wat iedereen weet.
In gelijken zin laat de Globe" zich uit.
Een speciale correspondent van do
Daily Mail" zegt: Heb Bribsche veto op
do overbrenging van de Ncderlandsche tolo-
grammen naar on van allo dcelen der we
reld is nu in volle kracht ©n zal worden
gehandhaafd tot de Ncderlandscho rogee-
ring toegeeft.
Do correspondent zegt verder in een lang
artikelDe regeenimg is slechts mot weer
zin tot dezen scherpen vorm van pressie
overgegaan en alleen nadat allo gewone
methoden van argumenteering en over
reding waren uitgeput. Het geschil dateert
al eedert het beleg van Antwerpen, toen
d/o val dier stad aanstaand© was. De Brit-
sche rogcering vroeg aan Nederland ver
gunning om door hot Nederlancbch territoir
der Schelde een aantal Duitache schepen
to mogoi brengen, die te Antwerpen lagen
en t-ot Bribsche prijzen waren verklaard.
Nederland verklaarde zich niet in staat
dien doorgang toe te slaan, op grond dat
zij cföon onvoreenigbaar achtte met hot be
houd van een strikte neutraliteit. Toen do
oorlog voortduurde bleek het aan do Brit-
sche autoriteiten dat ontzaglijke hoeveelhe
den, zand, grind en dergelijke materialen,
dio de Duibschers gebruikten voor d© con
structie der gebetoneerdo verdedigingswer
ken in Vlaanderen, uit Duitschland door
Nederland werden ingevoerd. Dit werd ter
kennis gebracht van cle Nederlandsche re
geering. In den zomer van 1916 nooctigd©
Duitschland twee Nederlandsche genio-
officioren uit België te bezoeken, ten einde
do werken te inspectecren, waarvoor het
zand en grind werden gebruikt. De officie
ren zeggen, clab do materialen in hoofdzaak
werden gebruikt voor wogen en spoorwegen
maar ze bemerkten dat or veel meer voor
dit doel werd gebruikt dan in vredestijd
noodig was. De Nederlandsche regeering
aanvaardde het rapport, haror genie-officie
ren als voldoend©.
In Juli 1.1. eindelijk kondigde de Neder
landsche rogcering aan, dat voldoende zand
on grind, voor hetgeen zij de normale be
hoeft© van België beschouwde, was ver
voerd in 1917. Het verkeer zou dus op 15
Augustus worden gestremd en eerst, in het
begin van 1918 mogen worden hervat. Tot
verbazing van de Britsche regecring hield
heb verkeer op 15 Augustus niet op, maar
duurd© heb ongehinderd voort.
Dit wac een'duidelijke schending van do
belofte ^van de Britsche regeering gedaan.
Het cijfer door de Nederlandsche regee
ring vastgesteld als voldoende aan de nor
male jaarlijksche behoeften van België aan
zand en grind, noodig voor „vredelievende
doeleinden", is rond 1,600,000 ton. Als dit
cijfer juist- is kan do normale behoefte van
België worden gedekt door do Belgische
groeven zelf. In vredestijd was de produc
tie dezer groeven 5,310,000 ton per jaar.
Een derde zou zijn 1,770,000 ton.
De Daily News" merkt op in ©en kort
artikeltje dat er misschien meer achter
deze zaak zit clan nu wel schijnt en dat
indien dit het geval is de gebeurtenissen
der komende dagen wol licht zullen geven
over het mysterie.
Beschuit.
De directeur van het Centraal Brood
kantoor vestigt er de aandacht op, cat,
met ingang van hoden, 16 October, be
schuit uitsluitend mag worden verkocht en
gekocht op bons der wittebroodkaart.
Het gewicht aan beschuit, dat op een
bon moet worden geleverd, bedraagt 3/i van
het broodgewicht, op de bon aangegeven.
De 30ste broodkaart.
De directeur van het Centraal Brood
kantoor maakt bekend, dat de broodkaart
van de 30ste week loopt van 16 tot en mot
26 October.
Duitschc steenkolen.
Men meldt ons uit Amsterdam:
Naar wij uit goede bron vernemen, wordt
de aankomst der eerst© wagon&dingen Duit-
scho steenkolen in Nederland lieden ver
wacht.
Studenten te Delft voor brandstoffen-distri
butie als particulieren beschouwd.
De aon3at van het Delftsch Studentencorps
heeft van den burgemeester de ver zekering
ontvangen, dat in hst vervolg de studenten
der Technische Hoogeschool, die te Delft
woonachtig zjjn, voor "de distributie van
brandstoffen gelijk zullen jvorden gesteld
met alle particulieren, hetgeen i i den afge-
loopen winter door het greote kolengebrek
niet £.ltyd is goaöhied. In den komenden
winter moet evenwel toch op oen tekort aan
kol on v/orden gerekend. In ©en brief, dien
de senaat mocht ontvangen naar aanleiding
van eon onderhoud met don directeur van
het brandstoffenbureau te Delft, werd hier
op nog eens nadrukkelijk gewezen. Daarbij
werd aeer ernstig in overweging gogeven
te bevorderen, dat "de ingeschrevenen aan
de Technische Hoogeschool, ter voorkoming
van niet to onderschatten moeilijkheden in
verband met hun studie zorgen voor tgdigen
aankoop van hulpbrandstof f en; doch deze zul
len niet in rekening worden gebracht by de
bepaling van het rantsoen kolen voor den
a.s. winter.
Do directeur heeft zioh op verzoek van
den senaat bereid verklaard aan studenten,
die den wensch daartoe to kennen 'geven,
een persoonlijk, op naam gesteld, kolenrant-
soen te doen verstrekken, zoodra de voor
hun haardsteden bestemde kolen bsöohikboar
mochten zijn, hetgeen thans echter nog
geenszins het geval is.
Handels- en crediet-overeenkomst me!
Oostenrijk?
Naar het ,,Borl. Tagebl." uit Weenen ver
neemt, zal zeer spoedig in Den Haag een Oos
ten rij kscli-HongaarS- heNed ula :ds she ha
dels- en credietovereenkomst worden geslo
ten, gelijk aan die, welk© tusschen Neder
land en Duitschland zou gesloten worden.
Naar do „Tel." verneemt, heeft deze over
eenkomst betrekking op den invoer van
smeerolie.
Regen-Zondag in Leidon.
Droefgeestige dag voor hen, die zes da
gen hebben gewerkt op kantoorkruk, ach
ter winkeltoonbank, in werkplaats, of als
militair in Sleutelstad zijn gelegen.
Sport, ontspanning in open lucht is on
mogelijk. Eenvoudig muziek-, tooneel- of
bioscoopgenot mag in middaguren niet
worden geboden. Zelfs de onschuldige
Café-piano moet zwijgen. Een verouderde
Zondagswet, olders in het belang van de
tegenwoordige gemeenschap op zij gezet,
verbiedt zulks in Leiden.
In officieele mededeelin.gen noodigfc de
Burgervader uit, geen ontspanningsrei-
zen te maken, maar de Stadsaanplakbor-
den zijn behangen met plakkaten, welke
lokken naar een in den Haagschen Dieren
tuin t-e houden bal.
Moeilijke keuzo tiïssohon ■bargcniDijnlit
©n geboden residentie-genoegen, voor de
velen, die hun regen-Zondag radeloos
van Verveling doorworstelen.
Hoe moet het met hen gaan, als straks
koude en gemis aan brandstof en
sohaarsohte van verlichting, de ellende
van hun Zondagdoorbrengen nog komt
vermeerderen? Moeten zij dan worden
gedreven naar die plaatsen, waar drank
zucht of gekgenot, om van erger nog te
zwijgen, hun armen reeds uitbreiden, om
deze slachtoffers van Zondagswet-be
scherming ten verderve te voeren 7
PIET.
Leiden, 14 Oct. 1917.
Steenkolen in haringvaten.
Geachte Heer Redacteur.
Zoudt 11 het onderstaande in Uw veel
gelezen blad willen opnomen? Bij voorbaat
mijn beloofden dank.
Reed3 tweemaal kwamen in Uw blad fou
tieve of beter onware berichten voor over
kolenvorvoer van Katwijk-aan-Ze© naar
IJmuiden, waardoor Uw lezers den indruk
moesten krijgen, als zou er met dat vervoer
iets niet in den haak zijn geweest.
Moge derhalve het volgende tot ophel
dering dienen, en op de zaak het lioht
werpen, dat zrj in geen enkel opzioht heeft
te schuwen.
Aangezien de motorschuiten al!© opge
vorderd waren door de Rege:-ring. zigen z'ch
de Katwrjkscho Reeders gpaoc-u^aalct, voor
het vervoer hunner goederen, hun toevlucht
te nemen tot kleine schuitje©, ag. "West
landers. Doze schuitjes nu waren op eigen
kracht aangewezen, zoodat zij met het oog
op den sterken wind niet d© groote vaarten
volgden, doch dio route namen, welke van
do schippers 'de minste inspanning vorder
de, en die hen ten slotte door de achter
grachtjes van Haarlem voerde.
Onder deze drie ladingen visscherijgo©-
deren bevonden zich in totaal 5400 K.G.
1 kolen, en niet 60,000 K.G., zooals in de
gewraakto berichtjes voorkomt.
Deze 5400 K.G. kolen waren n.l. verpakt
in tonnen en wel ia 60 haringvaten elk ja/d
90 K.G. en kan het Uw berichtgever tot
geruststelling dienen, dat d© kolen, bemoe
digd voor de donkey's van de Katwijksche
loggers, nooit anders als in haringtonnen
worden verpakt, om de eenvoudige reden,
dat op de zeilloggers voor kolen geen spe
ciale ruimte kan worden gereserveerd, en
opgestapelde tonnen weinig plaats innemeu.
Overigens is het gewoonte ook alle andere
voor de loggers bestemde benoodigdheden
in haringvaten te verpakken.
Wat de kolen betreft, deze waren reeds
vroeger door het Rijks-Kolendistributiekan-
toor in Den Haag uitsluitend ten dienste van
do visscherjj verstrekt, en dat men dus voor
het vervoer volkomen gedekt was, blijkt
wei daaruit, dat de Directie in Den Haag,
zoodra zij kennis kre?g van de aanhouding der
schuitjes, don Directeur der Brandstoffen-
Commissie to Haarlem telegrafisch instruc
tie verstrekte, d© schuitjes te laten door
varen.
Ik geloof, Mijnheer de Redacteur, de aan
gelegenheid voldoende te hebben toegelicht
om Uw lezers de overtuiging te schenken,
dat er volstrekt geen aanleiding - bestond
tob verdachtmakende berichtjes.
De visscherij wordt inderdaad, ondanks
heb groote belang van vischvoorziejnng in
ons land, slechts heel spaarzaam van kolen
voorzien, en het was alleszins gewenscht(
dat spoedig opnieuw kolen zullen wordetf
verstrekt, opdat men niet gedwongen zaJ
zijn, de visscherij stop te zetten, en waaiv
door velen weder broodeloo3 zullen worden.
Intus3chen teekent met verschuldigde
hoogachting, P. MEERBURG.
Katwjjk-aan-Zee, 13 Oct. 1917.
Tramdicnsfregeling.
Geaohte Redactie
Vergun mij s. v. p. een plaatsje in Uvr
veelgelezen blad voor onderstaande reg©^
len.
Wij, reizigers met de tram, welke tob
heden des morgens 7.55 van Katwijk-aan*
Zee vertrekt, werden dezer dagen verrast
door ©en kennisgeving, welke de Directie
der N. Z. H. T. in de tram rijtuigen heeft
doen aanplakken, houdende de medéde©*
ling, dat de tram van 7.55 van Katwijk-
aan-Zee vanaf 12 October 10 minuten vroe
gen zou vertrekken en bij onderzoek naar
de reden van deze ongewenschte vervroe
ging, zijn wij te weten gekomen, dat deze
nieuwe maatregel is getroffen tan behoeva
der leerlingen van de Leidsche H. B. Sv
Indien dit zoo is, dan znogon de H. B. S.»
sers tevreden zijn en heeft de Directie der
N. Z. H. T. blijk gegeven, dat zij billijk#
verzoeken. of klachten niet ongelezen ia
de prullenmand werpt. Doch zijn de leer
lingen van de H. B. S. er mee gebaat, an
dere reizigers van dezelfde tram zijn er
belangrijk door geschaad. Waar moeten
bijv. de schoolkinderen die eerst om 9 uur
op school moeten zijn, blijven? En die zijn
er toch, gelooven wij, ook niet weinigen.
Voorts reizen er met die traan verschil
lende kantoorfieeren, wier werktijd ook
niet vóór 9 uren begint, en dan nog vast©
reizigers voor den trein 8.58 richting Rot
terdam, die door den nieuwen maatregel
nu allen veroordeeld zijn om 3 kwartier
nutteloos door te brengen. Heeft do Di
rectie aan hen niet gedacht, toen zij d©
vervroeging van meergenoemden tram
trein vaststelde? Wat moeten die men-
schen nu al dien tijd doen? Geduldig wach
ten natuurlijk. Maar voor hen geldt
toch zeer zeker in de eerste plaat® hef
spreekwoord ,,time is money". Het is dus
te begrijpen, dat wij den nieuwen maaU
regel van de Directie dor N. Z. H. T. niet
kunnen toejuichen. Merkwaardig is, dat'
or nu tusachen T.45 en 8.50 geen enkele
tram van Kabwijk-aan-Zee vertrekt, watt
o. i. ook al niet bijzonder gunstig gor©*-
geld is.
Wij hopen dan ook, dat nu ook eens aan
andero reizigers dan de H. B. 6.-sers zal
worden gedacht en dat de Directie het
zoo zal welen in te kleodan, dat wij, ver
ongelijkte kantoor- en treinreizigers, spo<*
dig verlost zullen worden van onze over
complete 3 kwartier.
Met beleefden dank voor plaatsing,
D. J.
ACADEMIENIEUWtS.
L o i d e n. Aan de universiteit alhier zijn
tot heden voor de eerste maal ingeschreven
59 dames- en 200 heeron-studonten, verdeeld
als volgt: re-chton. 11 damos en 48 heeren.;
geneeskunde, 9 damos on 40 heerenwis-
on natuurkunde, 21 dames on 25 heeren;
letteren en wijsbegeerte, 15 dames on IV
heeren godgeleerdheid, 3 dames on 10 hee
ren rechten en letteren, 36 heeren totaal
259 studenten
Geslaagd is voor hot candidaatsexamcii
in cle rechtswetenschap de heer T. J. Teu*
nissen.
Utrecht. Bevorderd is met lof tot!
doctor in cle -wis- en natuurkundo op een
proefschrift, get.The Harvard map of
tho Sky and the Milky Way", dc heer I.
H. Nort. geb. to Groningon.
Bevorderd is tot art© de heer JStuur*
man.
Groningen. Bevorder cl zijn tot do<v
tor in de rechtswetenschap, op Stellingen,
do heeren J E. Mulder, geb. te Oldenzijl,
on J. Kunst, geb te Groningen.
Amsterdam. Dr. J. cl© Bruin, be
noemd tot buitengewoon hoogleeraar in ds©
paediafcrio aan do Gemeentelijke Universi
teit, aanvaardde zijn ambt met ©en rede
over ,,Do verpleging van het kind in het
Ziokonhuis
23)
„Hier nou men overal spoken kunnen,
tegenkomen," zei Arnokl.
i,0, foei, neen."
„Ja, maar niemand zou hier op een
'akeligo manier kunnen spoken, 't Zouden
lichte, doorschijnende, melancholieke spook
gestalten zijn. Ik zou Etty er van kunnen
vertellen, als zij groot genoeg was."
„Vertel mrj er van."
„Ach neen, ik heb het verhaal nog niet
klaar. Een anderen keer."
„Ik wou," zsi Fanny, die eon wilgetakje
haar vingers wond, dat ik ons zelf kon
zien, toen wij trouwden, en me zelf zoo
ais ik toen was. Ach, was ik nog maar
zoo als toen!"
..Hoe zoo? Wat meen je daarmee?"
Fanny gooide het wilgetakje weg on liet
zich gaan in een uitbarsting van bitterheid.
O, zij was zoo wanhopig, omdat zij niet pi?ier
zoo mooi was als toen. Het sneed als een
mes in haar hart, tslk«n3 als zy in den spie
gel zag hoe oud zij leek.
„Je ziet .er niet ouder uit dau je bent,"
zei Arnold onnadenkend. Moar hij 'merkte
gauw hoe hard die onnadenkendheid was.
Fanny was niet gemakkelijk ts troosten.
lederen leeer, als zij hem tusschen de
jeugd zag, zooais vandaag, was het zop
vreëse-lijk to denken, dat hij heter bij die
jonge meisjes paste dan hij haar en dat lirj
dat misschien zelf ook wel dacht,
Arnold stond half op. boog eon knie en
aam haar handen in do zgna.
„Fanny," zei hg ernstig, „je -weet, dat jo
niet aan mjj mag twijfelen. Je bent mijn
vrouw en de moeder van 'mijn kind: dat
zegt genoeg."
Hij kuste haar op z|jn kalnie, opreohte
manier, maar zij voelde zich Met getroost.
Ja, zij witft (hetcwol: V-ij was Etty'a moeder,
dat was alles. Hoe Etty er uitzag, dat was
do vraag, dis voor de toskomst wat had .te
beteekenen. Fanny was gooi genoeg, zooals
zy was!
„Zeg, Fanny, het is over twaalven, en je
was moe; we moeten naar huis gaan."
In de balkonkamor van de villa lag me
vrouw Hein nog wakker en dacht aan wat
liaav nm had gezegd, toen de anderen!
weg waren. Hij had haar naar zich toe go-
wenkt en een étui uit zijn vestzak gehaald.
„Kyk eens, Mathilda, ik heb hier wat, dat
ik je vandaag wil geven."
Hij deed het doosje open; er "lag een
prachtige broche in met juweelen.
„Maar, Gotthard, besto man, waai- denk
je aan? Dat is veel te mooi voor mij."
„Neen, Mathilda, juist het tegendeel. En
Iaat my jo nu bij doze zelfde gelegenheid
danken, dat je een zoo prachtige ja, ik
mag waarlijk wel zeggen zoo'n buitengewone
vrouw voor me bent geweest. Ik weot wel,
dat ik veeleischend was en dikwijls driftig,
als ik er geen reden too had. Maar pooit
is er een hoek in mijn huis geweest, waar
het niet in-huiselijk en gezellig en prettig
was, daar heb jij de eer van. Hiju dank
er voor, Mathilda."
.,0, Gotthard, dat moet jo niet zeggen,
't Is zoo lief van jo! Ja, wis zijn gelukkig
geweest, God zy gedankt, niets heelt ont
broken, als maar Emie!
„Ja, ja" hjschudde treurig het hoofd.
Dit gesprek had haar zoo diep aangedaan,
dat zrj telltons weer tranon in de oogen
kreeg, als zy aan zijn woorden dacht.
Zij wist wel, dat hy het meende, maar
hij was niet; gewoon hel; te aeggen, tan
minst© niet zoo ernstig ©n met .zooveel
gevoel.
Goede God, als hem maar niets scheelde!
Het was een koude, sombere avond. -Do
dag was regenachtig gowcost. Over hot ver
laten Westerstrand lag na het ondergaan
der zon oen matgele lichtglans; boven dio
streep pakten zich aan den horizon zware
donkerpaars gekleurde wolken samen. Bengt
Adlei'/eldt reed over da heide naar huis.
Hij had lang, heel lang doelloos ver ge
reden tot bij den overgang van het dorre
heideveld in dorpslanderijen en reeds ont
gonnen akkergebied. Hy had niet, zooals
anders, aan Arnold Scheffer gezegd, dat
hij ging ryden. Hij wou alleen zijn.
Eenzaam zooal3 hij altijd was. Maar
het is beter eenzaam te zijn zonder getui
gen. Arnold was nog daarenboven zoo scherp
ziend. Hij was hem al op het spoor, zag
dat nog iets anders dan het gewone hom
drukte en had al nu en dan oen kleine aan
duiding gegeven, dat hij bereid was Bengt
te helpen waar hy kon. Maar zoo diep was
Adlerfeldt nog niet gezonken, dat hij zich
links en rechts ging beklagen over da ver
nedering. die hy niet kon ontloopen. Den
eenigen keer, dat hy met Arnold er over
gesproken had, was op een nacht aan het
strand, nu twee jaar geleden; toen was
Arnold zelf begonnen op zijn eigenaar
dige manier, recht op den nun af; hy kon
dingen zeftgen, die andere menschep niet
zeggen konden zonder te kwetsen. Hy gloei
de van Bengt's nederlaag, waarvan hij go-
tuigo was. Toentertijd was het de vraag
over het inwonen by de schoonouders. Dat
was nu een oud en voldongen feit; het ergere
was sedert dien gekomen. Maar men went
aan de vernedering, dat is h^t verschrikke
lijke; men wordt afgestompt en doet wat
men ta zullen doen nooit voor mogelijk
gehouden had, zooals met die reis naar het
Zuiden den daarop volgenden winter; zijn
gezondheid was toen niet goed. Eva sprak
in het geheim mot haar vader, en die gaf
als verjaarsoadeau een verblijf voor hen
beiden aan de Eiviera. Neen te zeggen^
was ter wille van Eva onmogelijk; hij mocht
niet weigeren. Zij was overgelukkig en
zy waren op reis gegaan. Hij werd .tot
zijn wanhoop, dat kon hij eerlijk zeggen
gezond. De hoest was weg, 3ie hoeet,
waarop hij zijn hoop had gevestigd, die hem,
zooals hy had geloofd, uit do ellendo ver-
fosl zou hebban en zoo iets verzoenends
tragisch er over had kunnen werpen; hij
kwam thuis en had zijn schoonvader
te danken voor zijn herstel. Eu alles ging
weer als te voren: zij woonden in hot "huis
van den Bankdireoteur en waren dagelijks
samen met zijn schoonouders. Bengt deed
zijn dienst eu was voor het overige ter be
schikking van de familie, deed allerlei bood
schappen en verdroeg zwijgend het misnoe
gen van zijn schoonvader, als hij het hem
niet naar den zin maakte. De directeur
koos niet altijd met zorg zijn woorden, waar
het de moeite niet loonde dit ts'doen. .Wat
hy tegen Bengt had, was, dat Bengt en
Eva een paar waren geworden. Blank als een
zwaan was hij wat de beschuldiging betrof
dat iijj een schoonzoon van voorname familie
had willen hebben; om woorden, die zija
diepe minachting moesten uitdrukken vooü
alles, wat van adel was eu militair, waa
hij nooit verlegen. Hij werd woest, als hij
het opschrift „hoogwelgeboren" zag op brie<
von, aan zijn schoonzoon gericht - weel
achter dengene, die het zou wagen zya
eigen Noordster te vergeten'. Bankdirecteur
Hein was de burgerhoogmoed in levenden
lijve, en Bengt was overtuigd, dat juist
om zijn stand en zyn betrekking, zijn schoon
vader er een aoker- genot in vond, Bengt
in zyn hand to hebben en hem te verne
deren. Eengt wist heel zeker, dat hy zich.'
daarin niet vergiste.
Misschien had Bengt werkelijk gelijk, ot-
schoon niemand jneer verbaasd geweest zon
zijn, dat te hooren "dan de oude heer zel(,
die een voorbeeldig schoonvader meende tel
wezen. Het meeste onrecht en de ergste!
laagheden in de wereld worden onbewust
begaan, ofschoon hy', wien het onrecht treft;
daar heel anders over denkt De stof, dia
vóór ons opwaait en onzs stemming bederft;
de regen, die langzamerhand ons feest-
kostuum totaal verandert in het tegendeel,-
schijnen ons tos de welbewuste bedoeling
te hebben ons te plagen on te prikkelen;
hoeveel meer dan je vrouws vader!
Bengt's zelfverachting werd met den tijd
grooter, zij groeide, voortvretend, als een'
kankerwond, en hy had de overtuiging, dat
Eva's verachting voor hom naar evenredig
heid toenam. Zijn overgeprikkeld gemoed;
meende die minachting te hooren in haa»
toon, legde krenkende bedoeling in liaaiö
uitingen. Hij merkte, dat zij in stilte schrok
de eu daar verwonderde hy zioh niet ovet
(Wordt vervolgd).
