PrijsverhoegiBg. tijdelijk opnieuw met Iff /0 te verhoogen Gymnastiek-Schoenen Bontwerkster Nederland en de Oorlog. Openbare OoiMiensfiiie lezinpn 20 öfs. Lit©ï® J. VAN DER STOK. Firma J. KNEGTEL, Noordeinde 27. Weet gij hoeveel MOORHmDEM: AW LbTUSCH DAGBLAD Woensdag 12 September. tweede Blad. Anno 1917. Gemengd Nieuws. Binnenland. mei buigzame Sedt^en zoS©n em TOUWZOLEN-SLOFFEN. Dr. MANNING'S KINADRUPPELS No. irssi, DIT ONZE STAO. Prof. Van Calcar *s veevoeder. In dezen tijd, nu, ten gevolge der moei lijke economische omstandigheden, waarin ook de neutraio landen verkeeren, het voe- dingsYraagstuk voor mensch en dier een vraagstuk van nijpende actualiteit is ge worden en tal van proeven genomen, om in den voedingsnood to voorzien cn wel op een wijze waaraan men vroeger niet dacht. Ge- a'uimen tijd hield ook do Leidsche hooglceraar in do bacteriologie, prof. dr. R. P. van Cal car, zich bezig onj uit afvalproducten bruikbaar veevoeder te bereiden. Deze proeven zijn zoo goed geslaagd, dat zij reeds gebracht zijn builen het laboratorium en thans op grootc sohaal toepassing zullen vinden in de prac- tijk. De Regeering heeft dit niet overgela ten, aan het particulier initiatief, waardoor de kans werd beloopen, dat er straks winst gevende ondernemingen zouden ontstaan, minder ten algemeenen nutte dan in het fi nancieel bolang van enkele ondernemende particulieren, maar aan prof. Calcar en zijn medehelpers een aanzienlijk bedrag ter be schikking gesteld, waarmede in het groot proeven zijn genomen. Aan den Zoeterwoudsche-weg, nabij deze gemeente, in een gedeelte van de tijdens den oorlog stopgezette magnesietfabrieken der. firma Hooibergen, is een installatie aange bracht, waarin nu het veevoeder volgens het procédé van-prof. Van Calear onder diens cla- gelijksche lcidmg wordt bereid. Voor een reëel voedingsproduct voor mensch en dier heeft men, volgens de eerste beginselen der voedingsleer, noodig: eiwit, vet, zetmeel en vocdingszouten. Natuurlijk heeft do hoogleeraar met deze eenvoudige waarheid rekening gehouden. Het kwam er nu ma-ar op aan, op de meest economisch© wijze deze hestanddeelen dogisiatig bijeen te brengen, dat een voedzaam, niet onsmakelijk en behoorlijk verteerbaar pro duct ontstond. Hierin is hij op uitnemende wijze ge slaagd. Yoor eiwit- en vetbronnen werd de aandiacht gericht op de openbare slacht huizen en de visscherijplaatsen. Yoor zet meel kwam vooral aardappelen- en fruit afval in aanmerkingproducten, die thans ook voor een deel wel worden benut, doch meestal op een oneconomische on tevens on hygiënische wijze. Hetzelfde geldt van dé afvalproducten van groenten, die den hooglceraar als bron voor do noodlige voe- dingszoutcn dienen. Dit materiaal wordt de inrichting hoofd- «akelijk verstrekt door de étappe-slagerij te Rotterdam en de militairo menages, ter wijl bij uitbreiding do gemeentelijke abat toirs en reinigingsdiensten deze grondstof fen ook kunnen leveren Zoodra het -"materiaal is binnengekomen wordt het aan de hand van bekende ana lysen in zood'anigo verhouding gemengd, dat er aan vet, eiwit en koolhydraten een vol doend gehalte aanwezig is. Als laatste mengmateriaal moeten wor den genoemd de ruwe, vezolhoudendio pro ducten stroo, heide en riet, in dit geval vooral riet. Deze zijn echter ook in poeder- vormigen toestand vrijwel onverteerbaar. Hot was nu maar de vraag hoe men deze stoffen volgens een vooraf bepaalde ana lyse kon aanwenden, om, als het noodige mengmateriaal te dienen. Daarvoor werden door prof. Van Calcar proeven genomen om na te gaan, lioo men het voedsel waardévol kon vermeerderen door toevoeging van ruwe vezels en toveiis, hoe men door een doelmatige vóórbehan deling d*e verteerbaarheid van de ruwe ve zelstof zou kunnen verhoogen. Uit deze proeven bleek, dat bacteriën in staat zijn, groote hoeveelheden vezelstof om te zetten in een voor dierlijk voedsel bruikbaren vorm. Bij deze omzetting spelen kalkzcaten een voorname rol. Van daar bijmenging van liefc riet met goedkoope mosselen. Natuur lijk helpen de mosselen zelf mede aan de vorming van eiwit en vet. Zoo worden aanzienlijke hoeveelheden riet, gemengd met mosselen, gekneusd en gemalen. Het andere reedö genoemde mengmate riaal wordt langs machinalen weg gedroogd en vervolgens na bijmenging van hot ge malen riet en mosselen, onder inwerking van hooge temperaturen, gesteriliseerd. De toestellen, waarin dezo bewerking plaats heeft, zijn in hun verbeterde con structie ook vindingen van prof. Van Calcar. Dagelijks worden ongeveer 20,000 K.G. vorwerkt. De laatst© bewerking, het ver malen tob poeder, heeft plaats in een groote maalinrichting. Do voedingswaarde van het product komt, volgens onderzoekingen aan het Rijkslandbouw-proefstation te Hoorn, onge veer overeen mot erwtenmeel en blijkens proeven bij het mesten van Rijksvarkens is de verteerbaarheid zeer voldoende. Het voedingsmiddel schijnt zich het best te leenen voor het mesten van varkens. Yoor melkvee acht men het voorloopig nog min der goed, omdat het aan de melk een bij smaakje geeft. Er wordt naar gestreefd middelen te vinden, waardoor dit kan wor den voorkomen. Wij kunnen voornamelijk.in dezen tijd van voedselschaarschte ons land gelukwen- schen met dat nieuwe en goeclkoopc voe dingsmiddel. Nacht veiligheidsdienst. Door de bewoners van een gedeelte der Haarlemmerstraat en omgeving is in be ginsel een onderlinge nachtveiligheidsdicnsb ingesteld. Een commissie uit hun midden is benoemd om de zaak verder te regelen. -Deze commissie stelt zich voor, dat- bij algeheel© deelneming deze dienst zal voor zien in een zeer groote behoefte voor de a.s. wintermaanden. De Duurtc-Comniissie. In do vergadering der Duurte-Commissie werd afkeuring uitgesproken over de wei nig doortastende houding der Landsregee- ring, waar het geldt maatregelen te nemen do bevolking voor gebrek en ellende in den komenden winter te behoedeneveneens werd gelaakt de houding van B on W. al- Tiier, ten opzichte van de door de Duurte- commissio ingediende adressen, waarom trent in clen Raad werd voorgesteld afwij zend to beschikken of hen voor kennisgeving aan to nemen, terwijl het een schande werd genoemd, dat niet één der Raadsleden het noodig achtte, aangaande deze verzoeken ook maar een woord in het midden te bren gen. Besloten werd een openbare vergadering te beleggen, waaraan verbonden zal wor den een straat-demonstratie, waarvoor do toestemming van den burgemeester zal wor d/en gevraagd. Besproken werden de plannen, welke bij het gemeentcbost-uur bestaan tot oprichting van een Gemeentelijke Centrale Kouken. Algemeen werd gevoeld, dat in den winter aan zulk eën instelling dringend behoefte zal zijn. Met instemming werd geconsta teerd, dat te dien opzichte B. en W. blijk baar rekening hadden gohouden met de grieven, verleden jaar van arbciderszijdo tegen den opzet der Volkskeuken geuit. Gevraagd zal worden uitbreiding van het aantal arbeiders vertegenwoordigers (vooral van vrouwen) in d-e commissie. Wordt hier aan voldaan, dan zal do grootst mogelijke steun van de moderne arbeiderszijde aan de Kouken verleend, worden. Ten slotte kwamen tal van klachten naar voren» over het totaal onvoldoend brood- rantsoen. Besloten werd onmiddellijk oen conferentie aan te vragen mot den burge meester, ten einde hem hierop to wijzen en tevens te verzoeken aanvuTlingsbroodkaar- ton beschikbaar te stollen voor alle arbei- ders(stèrs) en voor kinderen van zeven tot achttien jaar. Dinsdagnamiddag geraak- te het paard van den heer O., van War mond, gespannen voor een licht rijtuig, te Sassenheim op hol. Mevronw W., uit Leiden, mende. Al heel spoedig bleek, dat de beide inzittenden sa men het hollend dier niet iri bedwang kon den krijgen. Dicht bij de Oude Haven wer den èn do dame èn de heer uit het rijtuig geslingerd en bekwamen, wonder boven wonder, geen letsel. Het paard holde door en kwam terecjit in een laagte, waar het rijtuig voor een boom bleef hangen. Hot paard had zich nogal bezeerd en bloedde erg. Rijtuig en tuig hadden veel geleden. Te Gestel, b ij Einhoven bracht een onbekende een bedrag van ruim 2300 terug bij de firma Van Beek, waar men de som verloren had. Hij weigerde zich bekend te maken De Belg, verdacht van den moord op den korporaal Van Keulen, te Stratum gepleegd, is te Udon, in het. Vluchtoord aangehouden. Hij is gevankelijk naar Einhoven gevoerd. Tot dusverre blijft do verdachte ontkennen. Van een zending koeien, van Nijkerk naar Utrecht, bleken bij aan komst te Utrecht niet minder dan 9 door verstikking te zijn gestorven. De wagen moet vééï te vol geladen zijn geweest. Het vleesch der dieren werd aan het abattoir afgeleverd. Fo k veedag te Ro 11 e r d a m. De Bond van Ilundveefokvereenigingen en de regelingscommissie voor de rundveefok kerij in Zuid-Holland hebben gisteren een tentoonstelling van fokvec gohouden op een afgesloten terrein aan de Veemarkt. Er waren ruien 300 inzendingen, verdeeld over 18 klassen, waarvan vooral die der stieren en de keurverzamelingen van sticreu niet hun afstammelingen zeer de aandacht trok ken. De algemeene indruk, dien het geëx poseerde vee gaf, was bevredigend, hoewel het jonge vee 'en dc melkkoeien duidelijk de I kenteekenen droegen van den voedselnood. I Men constateerde echter eenigo vooruit- I gang, vergeleken bij het vorige jaar. Er waren 2000 a 3000 bezoekers. j Een ouderwet sc he bruilof! heeft te Neede (Geld.) plaats goliad. Meer dan I 300 huisgezinnen waren er uilgenoodigd en aan j den maaltijd, waar men soep, aardappelen met roode kool en rollade at, zaten honderd perso nen aan. En dat in den tijd van levensmidde- lennood! Land van melk en honig! Reizigerski ach te A. I-n het „Utr. Dgbl." schrijft een reiziger: In gewonen doen ben ik reiziger tweede klas se,- nu reis ik in buitengewonen dienst, derde. Maar niet voor mijn pleizier. Nu is het waar. dat in dezen tijd pleizierreisjes niet te pas ko men; maar de vraag, die ik door middel van uw veelgelezen orgaan ten bureele der spoor weg-directies zou willen deponeeren, is deze: Moet per se in dezen tijd het nuttige met het onaangename vereenigd worden^ En daar schij nen het de spoorwegdirecties toch wel op toe te leggen. De derde-klas-wagens zijn dagelijks, ik mag wel zeggen op alle groote trajecten, overvuld zoodanig, dat gisteren in mijn afdeeling een mi litair flauw viel van de benauwdheid. Of liever gezegd: voor vallen was geen Tuimte meer, hij stond flauw. En in dezen zelfden trein Hereon aantal wagens eerste cn tweede klasse mode die nagenoeg leeg waren. Zijn dat in den tegen- woordigen tijd houdbare toestanden? Gaat het aan er op de spoofwegen Ihans nog cerste-klas- coupé's op na te houden, die grootcndeels leeg mede lijden of voornamelijk gebruikt worden door personen, die er een vrijkaart op na hou den, als Kamerleden, spoorwegambtenaren enz Is het oogenblik niet daar, 'om het één-klassc- syslcem in te voeren, waardoor alle reizigers een behoorlijke plaats krijgen en niet de <.'énc zes en de andere oen zesde zitgelegenheid? Is het oogenblik niet daarvoor aangebroken :ui zelfs in de deftigste gezinnen de keukenkachel in liet salon en do keukenmeid aan den mid- dagdisch wordt geplaalsl? Eïi dan heb ik nog wat op liet hart, als aan lager wal geraakte rei ziger: Kunnen door de spoorwegdirecties gen maatregelen genomen worden tegen den hand over hand tocne.nenden o-orlast, welke reizi gers derde klasse wordt aangedaan door musi- ceercnde, ventende en bedelende mede-passa giers? Een conducteur let wel: een conduc teur; d\is óf bet euvel al bekencl is zeidc mij dat daarvan in den" laatsten tijd op groote schaal een beroep wordt gemaakt en het spoor wegpersoneel die personen incest allen kent. Bij d9 vrouwelijke studentenverccni- ging Magna Pete", te Groningen, zijn 23 nieuwe leden ingeschreven. Bij Kon. besluit van 1 September is dr. J. C. Koningsberger, directeur van 's Lands Plantentuin te Buitenzorg, met in gang van 1 Januari 1918 benoemd tot voor zitter van clen Volksraad van Xederlandsch Indië. De heer A G. A. Everts, chef van den dienst der exploitatie, zal met ingang van 1 Jan. 1918 den dienst der Maatschappij tot 'Exploitatie van Sta*atssp oor wegen verla ten. De heer Everts moet zich niet langer kunnen vereenigen met den gang van zaken bij de Staatsspoor als gevolg van de fusie der Spoorwegmaatschappijen, waarin de H. S. M. een cverheerschende rol speelt. Bij Kon. besluit is benoemd tot gewoon hooglceraar aan do afd. der Scheikundige Technologie aan do Technische Hoogcschool te Delft, om onderwijs te geven in de ana lytische scheikunde en do schcilcundo der bouwstoffen, dr. F. E. G'. Scheffer, leeraar aan een openbare H. B. S. met 5-j. cur sus te Amsterdam. Heden kwam Z. K. H. Prins Hendrik to Middelburg aan, om als beschermheer der padvindersorganisatie met enkelo hee- ren besprekingen te houden over de belan gen der padvinderij in Zeeland. De gewone audiënties van de Minis ters van Koloniën en van Binnenlandsche Zaken zullen resp.-Vrijdag 14 en Zaterdag 15 September niet plaats hebben. Ds. P. J. Kromsigb, sinds 1909 predi kant bij do Ned.-Herv. Gem. te Amster dam, heeft gisteren, onder vele blijken van belangstelling, den dag herdacht, waarop hij voor 25 jaar geleden in het predikambt werd bevestigd. Do Prov. Staten van Groningen zijn bijeengeroepen tegen 29 September a.s. ter verkiezing van een lid van de Eerste Kamer. Zooals beleend, is de nieuwbenoemde Com missaris der Koningin lid der Eerste Kamer voor do provincie Groningen. Ook te Utrecht is de tot-stand-koming van een Volksuniversiteit verzekerd. Met 1 October zullen do cursussen een aanvang nemen, dank zij do medewerking van de leiders, die op bepaalde avonden serieën van lessen zullen geven. Benoemd zijn de heeren L. H. A. Wür- deniaom tot burgemeester van Nieuwerkcrk aan den IJselC. A. Mattelé tot burge meester van Overslagtot burgemeester van Vlieland K. Blankestijn, secretaris dior gemeente G. J. Lovink benoemd tot bur gemeester van Oallantsoog tot burgemees ter van St.-Philipsland L Nilant, met toe kenning van gelijktijdig eervol ontslag als burgemeester van Ouwerkerkjhr. E. E. M. van Nispen tot Pannerden tott burge meester van Beek-en-DonkG. do Vries tot burgemeester van Zuidhorn tot burgemees ter van Dirksland, Melissant cn Hcrkingcn L. do Winter, met toekenning van gelijk tijdig eervol ontslag als burgemeester van Den BommelS. K. Haitsma Mulier tot burgemeester van Nieuwe-Pekela. Vra^enrubriek. Mei het oo.tr op de papierschaar-schle zullen -als lege'. de vragen niet worden opgenomen en zullen wij naast ccn korte verwijzing er liccya alleen de ant woorden meededen. W. ,T. L. Leiden, SlofeipTijk, Zegwaard» B'.eiswijk, Hillegersb r Rittiviam, Vv'-veaa- hcek. Zwrjndrecht, Dordrecht, Willemsdorp. 59 K.M. Abonné. Llssc, Leimuiden, Kudelstaarl, Uithoorn, W Minis, Kockengen, Haarzuiien, Utrecht, Z?isf, Driebergen, Doorn. 72.3 K.M. Abonné. Mevrouw, gij moet half Sep tember opzeggen, tegen 1 November. Abonné. Na een maand ziekte hc-bt gij, wanneer gij niet weer aangenomen wordt, recht op een week loon. Mej. J., te L. Ja, schadevergoeding- van één week. J. W. N., te Noord wijk. Neon, d? in- deeling van do vesting-artillerie 1018 is nog niet vastgestekl. Abonné. Een werkvrouw moot gij c;n ïyeek te voren zeggen, dat men haar dieïist niet meer noodig heeft. Abonné. De bepa'ingea omtr nt werk vrouwen zijn in de wefc-op het arbeidiccntract te vinden. Als de werkvrouw zonde^ kennis geving wegbljjfr, kunt gij haar aanspreken ten bedrage vail een week loon. M. Dat hangt er van af. Als het ma and- kamers zijn. dan per maand. Als het jaar kamers zijn. dan drie maanden vóór het einde van het jaar. Chr. E., t? V. Lijsterbessen kunnen gebruikt worden vo r kippenvoer bij graan, rijst, enz. Mej. W., te L. Van vlierbessen maakt men smakelijke en g. zonde ge'oi. Men daet de bessen in een vochtigen doek, wringt liet sap er uit, kookt dit m;t e:n gclyk gewicht aan suiker, tot de stroop de vereischte dikto heeft. Het schuim brj het koken ver wijderen. D. J. Br., te L. Uw inkomen is geschat op f1000f1200 (miU.cncijfsr f 1100) In dien u wilt reclameeren, schrijft u een brief op ongezegeld papier aan den QpmeeiKvraad. A b o n n te L. Eigenlijk is lie; nier. ia den haak, dat in de poffertjeskraam na 9 uren mag worden gebakken ea gegeten, ter wijl in restaurants na negen uren geen wam: eten verstrekt mag iv.rden. De verdunning daartoe was echter al vef.evnl vóór d.v.c be paling werd gemaakt. R. T. de M. Op welke wijze hot .goed koope schoeisel en de sajet zul'en worden gedistribueerd,, kunnen wij nog nie! zoggen. Er zal, al worden de kleine winkeliers van den verkoop er van uitgesloten, nog we! iets 'to verkcop-sn overblijven, zóó groot is de hoeveelheid niet, voor een-gezin h.siomrl. Hendriks P., te L. Vliegenvuil uit een stof te verwijderen zonder vasschen, gaat niet anders dan door het te laten uitstaomc-n. H., te L. Wij zijn van mrening, dat u, indien uw opgave van de koopsom juist is, gerust deze huur kunt vragen, zonder in conflict t? komen met de JHuurcommissic. Vergewist u voor de zekerheid vcoraf bij den secretaris, den heer A. I. Wi'.nnns Mz die zitting houdt in perceel Burgsteog 2. Benige interessante over ,DE WEÏt£LïJ>CSI3ÏS" 8268 zullen Vrijdagsavonds om S hu in liet ge bouw „Hatlianaël", Hooglaudsche Herk- grackt, gehouden worden. S&ST Toegang vrij. De voortdurende stajgiug; iler prüjzou van grondstoffeej cn de Sicerscheiitle kolcsmcod noodzaken ons, de noteering oi^er artikelen Onze merken ©Hf£>E GENEVER worden met Deze prysverandering treedt heden in werking. HULSTKAMP ZOON PiOLIJN. Firma voorheen B. A. VAN DORP. ROTTERDAM, 10 September 1917. 10177 Heden ontvangen: 10204 Beleofd aanbevelend, P. J. v. d. ZANDEN, Langa Oiefstssgl?. Tel.1189. Magazijn „De Stad Maastricht". Haarlemmerstraat 130, 1a'BIWB'M. afgepaste onverbrandbare ^asaïnnagei), ZuisiSgheids-Gnssiooljcs, voor thee- en koifiekan, Ziainagheids^etrolenmlnnipies, Nacht- pitieu, l'Hnrjiaakcrs, Lucifera, Wnsrolloiï, DoozenJBouillou- blokjes, inhoudende 104* stuks, voorheen Maggi, nu van flfioSI. fabrikaat, steenen Vuai ?.omJorcn, Oliekennen, Voorraad- busaea, KaarseiibSakera, EaarKiRutaarus, Doofpotten, VER- KAOE's Liclitglnasjes, Boterspanen, Stroopkannen, Thee stoven, Vnnrstoveu, Thee mutsen, Staand en Boaitgend Glocilicllit-koasjes, Appelborena rui ve bi scharen, Koolscha- ven, Tandpoeelea*, Schoensmeer, Footsponunade, Linoleuni- wau, Soepen, ClosefroïSou en vele andere uaeest bruikbare artikelen. 10172 Roode en Witte Portwijn, Santos, Muscaat, Bergerac, Bordeauxwijn, per flesch Ï0.90, II.—, 81.15, 81.30, 81.50, 81.75, 82. Voor levering aan pavtüen worden onaapgebroken flcsschen teruggenomen. Bestellingen worden thuisbezorgd. Tel. 1865. 10168 Bestrijding van Bloedarmoede, Bleekzucht, StflaiaHa (Binnenkoorts), Algemeene zwakte, voortdurende Hoofdpijn cn Gebrek aan eetlust. b# zijn alleen ECHT met den naam Dr. H. Wanning bullen 'tös °P doo? 011 nevenstaand fabrieksmerk. Volkomen - alkoholvrlj. Priis f 0.75. w Dr. H. MANNING'S Pharm. Chomlsche Fabriek, Don Haag. 7125 Hebt gij wel eens gehoord hoeveel ijzer een goed-gezond mensch heeft in zyn bloed? In zijn heele lichaam niet meer dan ruim 3 gram; 3.07 gram! Eén therapie die nu wel aan 't verdwijnen is, behandelde de bloedarmoede met staalpillen. Dc arme lijders slikken kilo's staal; zonder dat zij beter worden. En het is duidelijk dat het bloecl dit ijzer, in deze verbinding niet opneemt; want dan ware toch niets eenvoudiger dau clTic gram staal in te nomen Professor BUNGE zegt: „het ijzer moot in p!anfanrd«go verbinding worden opgenomen". Prof. NOTHNAGEL (Wcencn) schrijft: „het staal is van geen nut of voordeel, dan wanneer het ons in organische ver binding wordt toegediend door de plant". Dr. POL DE MADE verzekert dat dc Sanguinoso dit staal in plantaardige verbinding bevat. 10171 En de ervaring bevestigt dat lijders aan bloedarmoede door dc SANGUiNOSE geholpen werden, foon niets meer hielp! Prijs f 1.50, t fi. f8.—, 12 fl. 'f15.—. Bij alle voorname Apothekers en Drogisten. De Riemerstraat 2c/4. VAN DAM Co., Den Haag. Te Leiden bij Firma D. M. Kruisinga, Reijst Krak, J. IT. Dykhuis, S. A. Broerse, Gebrs. Cbristiaahse; te Noordwijk: Joh. v. d. Vegt, G. A. E. Duyster; te Voorschoten: A. T. Eïzinga; te Lisse.: HansenReekers; te Hillegom: C. Broekes; te Alphen a/d. R\jnVarossicau Zn.te HazerswoudeJ. Zwemstra te KatwykJ. M. A. Waterreus en P. Blpot. AT g-svïaafi., tsg-ssi höog- salaris. Brieven aan het Bureau van dit Blad onder No. 10206.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1917 | | pagina 5