Os Europeesche Oorlog.
Binnenland.
Uit ds Omstreken,
HAT Eng. fant. Hoeden f 3.3 BO
U. n. 1. Qn^ g Onovertreffeiyk voor den
pr\je. Nieuwe Ryn 40. H. A. TIMMERMAN, Hofl
AGENDA VAN DE WEEK.
Zaterdag:
Zaal Bamberger Openbare vergadering
sfd. Leiden Alg. Ned. Bond van Arb. in bet
Bakkers-, Chocolade en Suikerbewerkings-
bedrijf. Halfncgon.
Zondag?
Leidscho Schouwburg: „Fientjé Beulc-
Eians". 8 uur.
-Zomerzorg": „l'Union falt'la Force". 8 u.
„In den-Vergulden Turk": Wedstrjjid
Leidseh Schaakgenootschap. 9 tot 12, l1/»
tot 4:/a en 13 tot 9 uur.
„Nathanaël'': Vierde lezing. S uur. 't
Maandag:
Leïdscke Schouwburg„Kwakzalvers".
8 -uur.
NutsgobouwNcd.-Zuid-Afr. Vfereeni-
ging. Burger afd. Leiden on O. Leden
vergadering 4 3/-1 uur.
Dinsdag:
„De Graaubs-uxs"Vergadering tegen
den honger, s uur.
Leidsch VolshuisLozing van den beer
D. van Hinloopen Labberton.
„Plaats Boyal"Alg. ledenvergadering
„Verocniging tot bev. van bet Vreemdelin
genverkeer to Leiden cn Omstereken".
Halfne-gen.
Donderdag -
Papenburg *11Vergadering afd. Leiden
„Verecniging rot verbetering van het lot
der Blinden in Nederland".
„Ïïollandia-Bioscoop". Oranjegracht.
Opening. 8 uur.
Vrijdag:
„Do Graanbeurs"Soc.-Dem. Arb-
Partij. Halfnegen.
Dagelijks:
„Imperial-Theater", Stationssag, 's avonds
8 uur.
Thalia Bioscope en Variété-Théater, Haar
lemmerstraat 52, 7 uur. '3 Zondag3 aUeen
8 uur. (Woensdag- -en Zaterdagmiddag ook
2 uur).
beoefenaars van dit bedrijf een levenswijze
medebrengt, welke geen normaal m:nsch bjj
voorkeur zou volgen, nog daargelaten de
hygiënische en andere bezwaren, die er uit
voortvloeien.
De Amsterdamsche zenuwarts-scheikundige
dr. J. R. Katz trachtte den nachtarbeid
overbodig te maken, door te zoeken naar
een middel,- om brood, dat overdag gebak
ken is, zoodanig te bereiden of te bev/aren,
dat het den volgenden morgen nog de eigen
schappen van versch brood heeft.
Van dit onderzoek, dat met steun der
Begeering werd ten einde _gebraeht, is het
eerste deel van het verslag verschenen ais
uitgave van de Directie van den Arbeid.
Dit deel vormt op zichzelf een geheel, daar
het nog niet verschenen 2de deel de ver
schillende proefnemingen op scheikundig en
physiologiseh gebied meer wetenschappelijk
behandelt.
Het eerste deel bevat achtereenvolg'ens
„Het brood en de broodbereiding', „Het
oudbakken worden van het brood" en „Het
versch houden van het brood."
In het eerste gedeelte, gewijd aan de
broodbereiding, wordt" naast een systema
tisch overzicht van hetgeen de praktijk te
zien geelt, een verklaring gegeven van de bea
langrijkste daarbij optredende verschijnse
len. Ter toelichting zrjn daarbij'opgenomen
aibeeldingen van hetgeen de mikroskoop te
zien gaf, waaruit op belangrijke eigenschap
pen van deeg en brood een licht wordt ge
worpen, dat voor een deel geheel nieuw is.
Ook over de rol der bacterieën bij de brood
bereiding brengt deze studje belangrijk
nieuws.
Het ingewikkelde verschijnsel van bet oud
bakken worden wordt in het 2de gedeelte
bestudeerd, eerst aan de band der jtraktjjk,
daarna met behulp van deD mifioskoop,
om eindelijk door systematisch wetenschap
pelijk onderzoek te komen tot verklaring der
wetten van liet oudbakken worden van het
wit van het brood eu van de korst.
Gewapend met deze kennis, wordt doorge
zocht naar middelen, die practisch bruikbaar
zijn om het brood versch te houden. .Dit
onderzoek vult het 3de gedeelte. Afzonder
lijk worden reeds bekende en nieuwe metho
den behandeld, n.l.: a. door bijzondere be-
zeidingswijzen zonder toevoeging van spe
ciale-stoffen, b. door toevoegingen aan het
deeg van stoffen, die maken dat het brood
lang versch blijft; c. door bewaring van
het brood in een zéér koude omgeving; d.
idem in een warme omgeving en e. het
droge-Iucht-procédé. Dit laatste middel, be
staande in bet bewaren van het brood iu een
"ruimte, waarin de lucht op een bepaald, laag
Tochtigheidsgehalte wordt gehouden, lever
de verrassende gunstige resultaten op.
De heer Oosterbaan, bakker te Amster
dam, had zooveel vertrouwen in deze me
thode, dat hij zijn bedrijf beschikbaar stelde
,voor een groote practisehe proefneming. In
derdaad heeft een week lang deze bakkerij
streng gecontroleerd des morgens
brood als versch verkocht, dat den vorigen
avond uiterlijk elf uur in dé droogkast was
geplaatst
Opzettelijke navraag bij de afnemeïs toon
de, dat geen verschil bemerkt werd met het
brood, dat men gewoon was des morgens
versch te eten en dat gedurende den nacht
gebakken was.
RECLAMES a 40 OENT PER REGEL.
A LA CCRSETIERE RAMONDT.
LEIDEN. Breestrnat 34. Tel. Int. 1125.
Corsüis naar maat. Ook
votgens medisch advies.
6670 4
Bo Alg". Ned. Rykswerkliedenbond
beeft zich met een adres tot den Minister
van Oorlog gewend om onder diens aandacht
te brengen eenige grieven van burger-werk
lied en-corveeërs, met verzoek, daarin zoo
spoedig mogelyk verbetering te willen bren
gen. 1 1 1 j
By Kon. besluit is de heer J. C. Ii. 'A.
Berkers benoemd tot burgemeester van Sluis.
De gewone audiëntie van den Minister
van Buitenlandsche Zaken zal ^Vrijdag 30
Maart a.s. niet plaats hebben.
Naar vDe Tel." verneemt, heeft het
hoofdbestuur van de „liberale Unie" besloten
de algemeene ledenvergadering, die op 31
Maart. a.s. te Amsterdam zou plaats heb
ben, tot later uit te stellen, in verband met
de klachten uit verschillende afdeelingen, dat
er te weinig tijd is geweest, om zich op
de behandeling van de agenda voor te be
reiden.
Bedankt is voor de toezegging van be
roep naar do Ned.-Herv. Gem. te Nijmegen,
door ds. J. C. A. Fetter, te Zutphen.
Naar aanleiding van besprekingen
door de besturen van den Ned. Sigarenma-
kersbond, van dio der R.-K. Tabaksbewer
kers en van den Prot. Chr. Bond met den
directeur-generaal van den arbeid, den
hoer H- A. van IJselsein, in diens quali-
teit van secretaris der Commissie van Uit
voering uit het Kon. Nat. Setuncomité
heeft zich dit Steuncomité bereid verklaard
een regeling te treffen in zake de dusge-
noemde „uitgetrokken" werkloozen van dio
Bonden, waarmede wordt bedoeld do door
de tijdsomstandigheden werklooze sigaren
makers, die hun reglementaire vakbond-
ondersteuning reeds hebben genoten en
niet gevestigd zijn in gemeenten, waar
plaatselijke steuüeomité's bestaan. Deze
regeling, waarbij elk der Bonden een bo-
drag in -de kas van het Kon. Nat. Steunco
mité stort en waardoor dien werkloozen
uit de financiën van dit comité steun wordt
verleend, zou voorloopig gelden voor drie
maanden.
De burgemeester van Schiedam heeft
den Raad aldaar een ontwerp voor een
verordening op do pensioncering van do
wethouders aangeboden. Daarin is opgeno
men invaliditeitspensioenpensioen bij
niet-verkiezing als Raadslid of als wethou
der pensioen bij ontslagneming als Raads
lid of als wethouder, na 6: jarigen dienst
als wethouderberekening van het pen
sioen op een veertigste van het traktement
voor ieder halfjaar dienst in allo govallcn;
maximum van het pensioen 1/2 trakte
ment, dat derhalve met 10 jaren bereikt
wordt.
Do Minister van Financiën maakt be
kend, clat t-cn behoevo van 's Rijks schat
kist is ontvangen uit Hengelo (O.), onder
letters H. v. H., te A., f 150, wegens te
weinig betaalde belasting, cn uit Amster
dam, onder letters H. B. M. f 400.
Men meldt ons uit 's-Gravenhage
Dezer dagen is voor den notaris gepas
seerd de oprichtings-akte van het Dr.-D.-
Bos-fonds. Binnenkort zullen over een cn
ander nadere medcdeelingen worden ge
daan.
HAZERBWOUDE.
De jaarvergadering der knapenver-
eeniging „Samuel" werd door don voorzitter
geopend met de lezing van Pred. 12. Uit de
jaarverslagen-bleek, dat de Verccniging in
goeden toestand verkeert en er flink gewerkt
wordt. De avond werd doorgebracht met
voordrachten en samenspraken en verschil
lende afgevaardigden voerden het woord. De
heer Maaskant sloot met dankgebed.
In plaats van den heer Rozendaal, die
moest bdanken wegens aansiaand vertrek
naar elders, werd tot bestuurslid der afdee-
lirig van „Volksonderwijs" gekozen de heer
W. G. Schrïer, die deze benoeming aan
vaardde.
HOOFDDORP.
De Minister van Waterstaat heeft be
noemd tot buitengewoon opzichter den
heer Cl. Hommes, alhier, bij de Rijkswe
gen in Noord-Holland.
KATWTJK-AAN-ZEE.
Tegen den broodbakker K., alhier, is
proces-verbaal opgemaakt, wegens het ver
knopen en afleveren van wit brood, zonder
bons.
KATWIJK.-
Bij Kon. besluit van den 16 Maart, is
den lieer A. Kellenaers, alhier, toestemming
verleend tot het aanleggen enKouden eener
loterij, ten behoeve van ten ^gevolge van den
oorlog in Nederland verblijvende arme kin
deren uitüvet buitenland.
KATWIJK-AAN-DEN-RIJN.
De af deeling Katwijk der AJgemccnc
Vcreeniging voor Bloembollencultuur hield
gisteravond in het Hotel „De Roskam" haar
gewone jaarvergadering. Door ongesteld
heid was dc voorzitter, den heer C. van Tol,
afwezig en werd de vergadering geleid door
den tweeden voorzitter, den lieer A. van
Paridon. De rekening van den penningmees
ter wees een batig .jaldo aan van f 95.10", na
gezien en accoord bevonden door de heeren
P. M. van Egmond en Jac Meyer, werd zij
door de vergadering goedgekeurd.
De aftredende bestuursleden de hecren H.
Eerdbeek, Joh. Meyor Pz., C. van Tol, wer
den als zoodanig herkezen. Toe afgevaardig
den naar de op 2G Maart e.k. te.lioudcn Haar
lem te houden algemeene vergadering wer
den benoemd dc heeren E. Wassenaar cn .Tac.
Mevcr, plaatsvervangers dc heeren H, W,
Grimbergen en G. v. Lubbo.
Punt 6 van de aanschrijvingsbrief, om eeji
onbepaald orediet ter beschikking van het
hoofdbestuur te stellen, ter bevordering van
de verspreiding van voorlichting en van het
doen van proefnemingen en oderzoekingen
betreffende het gebruik van kunstmest voor
de bloembólleteelt, was het eenige punt, dat
besproken werd. Met algemeene stemmen
werd bsloten-dit voorstel te steunen
•Bij de rondvraag vroeg het lid, de heer
E. Wassenaar, of het bestuur geen pogin
gen in het w-erk kon stellen om bij de Re
geering een verlaging der beorp rijzen te
verkrijgen*. Hoewel men algemeen hierme
de accoord ging, werd van dergelijke po
ging weinig resultant verwacht.
Hierna sloot de voorzitter de vergade
ring, waarna verloting plaats ffad van een
30-tal tuinbouwwerktuigen.
Yan den veldwachter S6. alhier is een
partijtje nog te veld staande spruitkooi
ontvreemd.
LISSE.
In den nacht heeft men ten nadeel©
van den landbouwer J. Yerdegaal Gz., in
den Poel, weer niet minder dan 34 kippen
en 8 zware eenden gestolen, een waarde
vertegen-nnjordigend van 100. De ge
dachte, dat met de drie onlangs gearres
teerde personen, ook de kippendieven uit
deze gemeente waren verdwenen, is door
dit feit deerlijk gelogenstraft.
LEIDSCHENDAM.
Aan de Vrije Universiteit të Amsterdam
is geslaagd voor het cand.-ex. in de Theol.
de heer D. de Wit, alhier.
NOORD WIJK-BINNEN.
Wat tot dusverre n»;g nooit was ge
schied is thans gebeurddoor den am
bachtsheer is nummer twee, 'ds. W. W. van
Haaften, to Zundert, van het opgemaakte
Weetal predikanten ter beroeping bij de
Ned.-Herv. Gcm. alhier, geëligeerd.
SASSENHEIM.
Voor nachtwacht alhier, hebben zich
10 sollicitanten aangemeld.
VOORSCHOTEN.
De firma J. M. van Kempen en Zn.
zal haar verouderde handbrandspuib doen
vervangen door een kleine motorbrand
spuit. Voor dit doe] had gistermiddag een
proef demonstratie plaats met een zwaar
der type, welke vergassende resultaten gaf
te zien. Deze spuit kan door drie a vier
personen gemakkelijk worden vervoerd.
Deze motorspuit met twaalf paarden
kracht, die een benzine reservoir heeft
van 26 L., heeft met 2 brandslangen, waar
mee zij 4 uur kan werken, een waterver
plaatsing van 500 L. per minuut. De wa
terstraal welko met enorme kracht do
straalpijp verlaat, bereikt een hoogte van
ongeveer 3 M.
ZWAMMERDAM.
Naar wij vernemen is in een door
bakkers belegde vergadering besloten den
nachtarbeid voor hun bedrijf af te schaf
fen.
'Onze vroegere dorpsgenoot de heer
J. P. Lieshout, is met ingang van 1 April
a.s. benoemd tot directeur van het bijkan
toor van de Utrechtsche Hanzebank t9 01-
denzaal. i
KERKELIJKE BERICHTEN.
Katwijk aan den Rijn. Ned.-Herv.
Gem. Zondagnam. te half drie, da J. Hoogen-
raad van Leiden.
Dc algemeene toestand.
Het weer op het westelijk front is heel
slecht en dat belemmert de krijgsverrichtin
gen in hevige mate. Toch i3 de actie niet
geheel tot stilstand gekomen. Het Fransche
communiqué geeft nog vorderingen aan, het
Engelsche spreekt van den grooteren tegen
stand. -
Het Fransche communiqué van gistermid
dag luidt: „Ten noorden van Saint Simon
hebben de Duitschers gisteren tegen het
vallen van den avond de Fransche stellin
gen vóór het dorp Ar temps krachtig aange
vallen. Aanvanlie' yk lichtelijk terugges'agen
deden de Franschen fluks een vinnigen te
genaanval en slaagden zij er in de Duitschers
lot Grand Serancourt achteruit te ja
gen. De geschutstrijd was tamelijk levendig
tusschen Somme en Oise.
Zuidelijk van de Oise trokken Fransche
afdeelingen opnieuw over de Ailette. In die
streek tusschenpoozend kanonvuur. Noorde
lijk van Soièsons hebben de Fransclien weer
voortgang gemaakt.
Bevestigd wordt, dat do aanvallen, door
de Duitschers tegen liet front Vregny-Chi-
vres bewerkstelligd, buitengewoon verwoed
zijn geweest. Op één punt alleen stuurden de
Duitschers een geheel regiment in het vuur.
Twee compagnieën Fransche jagers werden
een oogenblik van het gros afgesneden, maar
de Franschen wisten zich na harden strijd
van den vyand los te maken en zelfs gevan
genen mee te brengen. De Duitschers heb
ben bij die vruchteiooze pogingen erg zware
verliezen geleden.
Verscheiden overvallen van de Duitschers
ten noord-westen van Reims, in de richting
van Maison de Champagne, in het boscli van
Avocourt en in de streek van St. Mihiel
mislukten in het Fransche vuur."
Het blijkt dus, dat of de Fransche macht
grootcr is, of dat de Duitschers niet alles
op het spel zetten cn dus vorder terug zul
len gaan.
Men wil hierin een dreigement zien, dat
zoo op den geheelen terugtocht zal worden
gehandeld. In dat geval kan het plan dat
geopperd is, om telkens Duitsche plaatsen
het kwaad to doen ondervinden, zooals in
Frankrijk wordt bedreven, wel eens ingang
vinden.
De Duitschers nemen alle
vrouwen van 17 tot 3 5 jaar mee
terug, waarschijnlijk orn zc in do muni
tiefabrieken te laten werken. Bovendien
moet er buitengewoon veel worden gesto
len en naar Duitschland gozonden.
Uit Zwitserland komt bericht, dat Mühl-
hauaen ontruimd is en do beambten en al
administratie-personeel vandaar zijn ver
trokken met medeneming van het fabrieks-
matcriaal. De streek van Laufenburg en do
Badcnsche Rijnoever zijn tot oorlogsgebied,
verklaard. Men noemt aan, dat deze maat
regelen dool uümakon van het plan van
Hindenburg.
Toch schijnt er oenige verlegenheid te ko
men bij hen, die do terugtocht in D uiteen en
geest verklaren. Sommige organen van de
Zweedsche pers doen niet anders dan bla
den in Duitschland. Zoo „Aftenbladet",
dat nu vertelt, dat deze tactisch zwakke
stolling voor ©en betere wordt geruild. Dat
klinkt vreemd. Eerst heette 't, dat Hin
denburg zijn tegenstanders in 't vrije veld
wilde hebben en daarvoor .de sterke stel
lingen maar opgaf, wijl hij van den stelling
oorlog niets verwachtte.
„Aftenbladet" vertelt in die beschou
wing nog meer, o.a.
„Van hun terugtocht li.Lben de Duit
schers ook nog in ander opzicht voordeel.
De vierkante mijlen die Frankrijk nu zon
der strijd terugkrijgt moet het duur beta
len, n.l. met tijdverlies. Vroeger was het
een stokpaardje van do Entente te bewe
ren, dat rij den tijd aan hun kant had.
Thans heeft Duitsch!., tengevolge van den
duikbootoorlog, den tijd maar de entente
niet meer, omdat zij clko maand 1/10 deel
van haar .beschikbare schccpsruimte ver
liest. Daarbij komt dat do toestanden in
Rusland steeds slechter worden.
Daar de Duischers op Hindenburg's ge-
zaghebbendo besluiten kunnen vertrouwen,
trekken zij eenvoudig terug van een front,
waar hun tegenstanders een offensief wil
den beginnen en nopen hun vijanden nieu
we voorbereidingen te beginnen."
Nu is er toch een leemte in deze be
schouwing. De geallieerden zouden aanval
lend optreden en hebben dus toch gerekend
op nieuw terrein te komen. Over de waarde
van den duikbootoorlog wordt ook wel heel
anders geoordeeld en oï de toestand in Rus
land slechter wordtv is uit de laatste be
richten ook niet op te maken.
Reuter meldt, dat .prins Frïedrick Karl
van Pruisen, wiens vermissing in het Duit-
sehe communiqué al gemeld werd, gevan
gen is genomen.
Havas komt nog met een tegenspraak, dat
op de reede van Marseille een Fransche
torpedoboot een Fransche onderzeeër in den
grond zou hebben geboord, in de meening,
dat dit een Duitsche was. Daar is geen
woord van waar.
In de V e r e e n i g d e Staten wordt de
stemming oorlogszucht'gcr. Don :lc-r-
derdagavond is te New-York in Mediron-
square-park een meeting gehouden, belegd
door veertig vaderlandslievende organisaties,
waar Root presideerde. Men verlangde goen
langer uitstel voor een oorlogsverklaring en
beloofde Wilson krachtig te zullen steunen,
wanneer hij den oorlog aan Duitschland ver
klaarde. Het was nu tijd om te handelen en
niet meer om op partijen te letten.
Nadat Root had gezegd, dat er, zoo de
geallieerden de zege niet behaalden, geen
vrede en veiligheid zou zijn voor vrije de
mocratieën, vervolgde hij: „Ieder Ameri
kaan, ieder levend Amerikaansch hart, moet
ten spijt van zorgen, vol vreugde het gevoel
Lij zich hebben, dat wy, zoo wij aan den
oorlog deelnemen, om ook onzerzijds mede te-
werken tot de overwinning, die voor ons van
zoo groot belang is, wij wederom den strijd
strijden voor de Amerikaanse lie democrat o,
voor de democratie van Enge'and, Frankrijk
en Italië cn thans, God zy geloofd, ook van
Rusland.
Hibben, president van de Princeton-uni-
versïteit zeide: „Ik ben hier als pacifist en
ik geloof in den vrede tot eiken prijs. Op
het oogenblik is de oorlog de prijs. Laat
ons toch inzien, wie onze vijand is. Het
heeft lang geduurd voor wij liet ontdekten,
maar thans kennen wij hem. Ik hoop, dat de
dag zal komen, dat de „sterren cn
strepen" ergens aan de linie van
Hindenburg in Frankrijk zullen
worden gezien."
Roosevelt had een brief gezonden, waar
in hij op onverwijlde krachtige actie aan
drong.
In een motie wordt or bij het Congres op
aangedrongen to verklaren, dat de staat
van oorlog met Duitschland is ingetreden.
Ook de pers roert zich cn krachtiger
wordt de beweging om de geallieerden met
troepen terzijde te staan.
Uit Washington komen al geruchten van
plannen van een leger van 1.150.000 man
voor den overzeéschcn dienst, waarvoor on
verwijlde vrijwilligers naast het staande le
ger en de militie zou worden opgeroepen.
Voor de marine worden 7-1.500 manschap
pen gevraagd en reeds heeft de staat Ohio
de keuring van alle mannen tusschen 18 en
45 jaar bij de wet bovolen. Do staat Mas-
sachupsetts heeft reeds 100 millioen dollar
'voor de verdediging toegestaan.
Bovendien schijnt Ameria zich zeer te
intëresseeren voor een klein type vaar
tuig van een onderzeeër-vernieler. Daar
over worden ton minsto vele berichten ge
lanceerd.
Brazilii? en Duitschland.
Naar de „Agenzia Americana" uit Rio
do Janeiro verneemt, verluidt in marine-
kringen, dat het Braziliaanselio schip
„Urupj1-" met 35.000 balen voor Hftvre be
stemde koffie aan boord op 10 Februari
dooi' een Duitsche duikboot tot zinken is
gébracht. Het agentschap zegt, dat het af
breken der diplomatieke betrekkingen met
Duitschland thans als onvermijdelijk wordt
beschouwd. Talrijke Brazilianen, zoudotf
hun bij Duitsche banken in Brazilië gede
poneerd geld hebben terugverlangd.
Gebrek aan arbeidskrachten in Duitschlaud.
Het gebrek aan werkkrachten is, naar
van onze oostgrens wordt gemeld, in
duitschland zóó groot, dat door do over
heid thans wordt goedgevonden, dat kin
deren van 12 jaar in den landbouw aan
het werk worden gezet. Tot duverre vcr-
cischt© de leerplichtwet een minimum-leef
tijd van 14 jaar.
Doitsche lezing over den duikboot-oorlog
In Februari rijn, volgens Wolff, naa»
thans is vastgesteld, door duikbooten o£,
mijn-en 781,000 ton sc^oepsruimte tot rin-^
ken gebracht. Daarvan behoorden miustena''
een half millioen aan Engeland. Met zeker
heid laton de cijfers hieromtrent zich niet
vaststellen, omdat niet van allo tot zinken t
gebrachte schepen de vlag onderscheiden^
kon worden. Hét resultaat overtreft cLt-
vóór 1 Februari gekoesterde verwachtingen/
verre. Men rekende, wat thans niet moei*'
verzwegen behoeft te worden, op 600.00n*f
ton per maand.
Do toestand in do Duitsche j
gevangenenkampen.
De „Gazette de Lausanne" van 10 Maarte
constateert, dat uit de jongste redevoering
van den Duitschen minister van Oorlog,
blijkt, dat de oorlog van Duitsclilands kaïft
met tot dusver ongekende wreedheid zal
worden voortgezet. Duitschland zal voor-'
tcan ook tegen do Fransche gevangenen
oorlogvoeren. Aldus, zegt het, werken wij
mede tot de tenuitvoerlegging van een
methodisch plan. De schrijver van het arti
kel zegt, dat hij ccn stuk onder de oogen
heeft gehad, geschreven door een Belgisch»
6crgoant van do infanterie, die in 1914 bij j
Namen govangen was genomen en een uit-
voerige beschrijving geeft" van het "lot der.
gevangenon.
In ons kamp, vertelt de sergeant, waren'
gemiddeld 300 rieken per dag, lijders aan
bronchitis, rheumatick en wintervoeten. Er r
was geen dokter in het kamp. Het medisch,
onderzoek geschiedde door een Fransch'
adjudant. Do kamp-commandant, die ket^
vreemd vond, dat er zooveel zieken waren,
vaardigde het volgende bevel uit
Allo mannen, die zich ziek melden, zul<
len een dag lang zonder voedsel in een bjw
rak worden opgesloten.
Dit bevel werd den volgenden dag uitge<
voord. Men verscherpte het nog. Men bond,
verscheidene rieken jiren lang in de sneeuw
en de koude aan palen vast. Do gevange
nen, vooral de Russen, kwamen om van hon-j
ger. Ik ril nog, wanneer ilc denk aan de'
vreeselijke tooneelen," waarvan ik getuige,
was. Door clen honger tot het uiterste go^
dreven, trachtten do Russische gevangenen
up alle mogelijke manieren hun honger stil<
Ion. Wanneer rij het geluk hadden een ha
ringkop of ander afval te vinden, was h«C
voor hen een waar feest. De haringkop werd
gewasschen en de ongelukkigen beten er gre
tig in.
De „Yörwarta" ontevreden^over Duitsck-
land's biiinenlaiidsche politiek.
Onder den titel „18 Manrt", publiceert
de „Vorwarfe" oen hoofdartikel waarin het
blad naar aanleiding van d© Russische om
wenteling aan de Pruisische revolutie va?
Maart 1848 herinnerd, en schrijft: „Thans
is ook Rusland's Maart gekomen
Het blad trekt 'dan de vergëlyking tus
schen den toestand die* thans in Rus and té
geschapen en dezen, waarin het Duitsche»
volk nog verkeert, en vraagt: „Moet en mag
ons land als een eiland van achterlijke con
stitutie en staatsopvattingen te voorschijn
treden?" „Moet d-e wereld kunnen 'Leggen
dat alle volkeren rUr aarde Vrij rijn, s'~chts
het Duitsch© nïetï* ~i
De „Vorwarts" vergelekt dan de fcrocla*
malie van de voorloopi ;e Ru o -
ring, die er den nadruk op legt, dat liet
van plan is den staat van oorlog te g: brui
ken om de uitvoering van de door haar ge-;
noemde hervormingen uit te stelleo, mc-t de
verklaringen van ^den Rijkskanselier, Voa
Bethmann Hollweg, in het Pruisische Huis
van Afgevaardigden afgelegd, en die slechts
verklaarde, dat "de hervorming van hst Prui
sische kiesrecht niet in een tyd kon.worden
ter hand genomen, woaria Duits"li'anl door
vijanden wordt belaagd, eu zeide dat het
Duitsche volk in de ontwikkeling rij oer vrij
heid niet lang meer bij de andere zou ach
terstaan. „Hoe lang nog?", vraagt de „Vor-
warts", en gaat voort: „Indien morgen de
koning van Pruisen het Pruisische volk op
denzelfden-weg, waarop het het volk werd
ontnomen, het kiesrecht zou weergeven, .dat?
liet in het jaar 1848 docr vechten nee ft ver
worven, dan zou het geheele volk, afgezien
van weinig uitzonderingen, deze daaa van
politieke wijsheid met diepe voldoening be
groeten.
Een mensch kan veranderen-.—
Een der vinnigsto bestrijders der Gealli
eerde», graaf Reventlow, hoeft een boek
geschreven dat in 1914, vóór de oorlog uit
brak, verscheen. Het is getiteld „Die deut-
sche auswartige Politik von 1888 bis 1914".
Hij schreef daarin o.a
„Das houtige Grossbritannicn wünschfc
cinen grossen europaïschen Krieg, wie
die Dingen zurn Schluss 1913 iicgen,
nicht".
In 1916 verscheen echter van dit boek ecu
herdruk. Daaruit word dc hier aangehaald©
zin weggelaten en vervangen door de woor-
den
„Engeland hat seit Jahrcn dio Welt
organisiert und in Bewegung gesetzt,
um den Verichtungskricg gogen eia
friedliebcndcs Volk zu führen."
De schrijver in het „Financieel Jaarboek
voor 1917" merkt op dat graaf Re-ventlow
zijn land geen dienst heeft bewezen met het
aanbrengen van deze verandering.
Dienstplicht in Polen?
Een vertegenwoordiger van „Dziennik Naro-
dowy"' tc Pctrikau heeft een gesprek gehad met
kolonel Sikorski over het Poolsche leger. Hij ge
looft, dat het mensclienmaleriaal voldoende ie
om een sterk leger, da t het Poolsche volk waar
dig is, op do been te brengen. De Hcblingen
1915, 1910 en 1917, die nog" TuïsitoRt niet zija
aangesproken, zoomede de ontzaglijk veel om
verschillende redenen van dienst vrij gestelde
mannen tusschen do 22' en de 26 cn allo oudo
re lichtingen van het 36slc jaar af komon daar
toe in aanmerking. Bovendien hebben do Rus
sen in ccnigo gouvernementen do lichting lOli
evenmin onder de wapenen geroepen.
Sikorski vertelde vorder, dat men een zo©
groot mogelijk aantal geregelde Poolsriie troe
pen bijeen tracht te krijgen cn ten spoedigst©
met do tferving van vrijwilligers een begin zal
maken. Hij gelooft, dat een oproep vim den
voorloopigcn staatsraad rerscteidcu duizenden»
vrijwilligers zal opleverea. ypcr het kad^r yafi
- .N.
