No. 17502.
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 17 Maart.
Derde Blad. Anno 1917.
Brieven van een Leidenaar.
Tweede Kamer.
Uit da Omstreken,
gemengd Nieuws.
DLIXIXII.
Toen verleden najaar eeaJge voorr.au-
■foaode vrouwen bijeenkwamen ter bespre
king van de wenwsheljjkheid en de moge
lijkheid om in Leiden, in navolging van an
dere gemeenten, een Vakschool voor Meisjes
op te richten, heb ik met belangstelling
van dit voornemen kennis genomen, en toen,
als uitvloeisel van deze eerste samenkomst,
weldra eon oproep werd gedaan tot de Loid-
aohe ingezetenen om hun sympathie met het
plan te betuigen, heb ik daartoe van harte
opgewekt.
liet alle waardecring voor hetgeen er op
dit gebied door de gemeente in den vorm
van herhalin gsondorwijs, door het Leidsch©
Volkshuis en de R.-K. Zita-Vereeniging reeds
wordt gedaan, geloof ik,' dat er aan zulk
een school behoefte bestaat. Wij hebben
bier voor Jongens een paar uitnemende in
richtingen in de scholen van het Genoot
schap „Mathesis Scienti&rum Genitrix" en de
vereeniging „Kennis is Macht", opleidings
cursussen voor dienstmeisjes, voor meisjes
op ateliers, voor modisten en tot' opleiding
voor de huishouding missen wij hier tot
dusver nog. Do ouders moeten zich bij de
vorming van de meisjes maar zonder oplei
ding weten te redden. Wie het kunnen be
telen, sturen hun dochters naar een huishoud
en industrie-school elders, het grootste deel
bljjtt aangewezen op de bovengenoemde in
richtingen, die uit den aard der zaak echter
niet genoeg kunnen geven.
Het dienstbodenvraagstuk is bijv. in onze
stad, met haar talrijke fabrieken, bijzonder
nijpend. Zoodra er een goede gelegenheid
is voor opleiding van diensöneisjes, zal dat
anders worden.
Een meisje, dat voor de werkzaamheden
in do keuken is opgeleid en de betoekenis
van dit werk heeft leeren inzien, zal er voor
bedanken naar do fabriek te gaan. Dit is
niet uitsluitend en selfs oiefe in de eerste
plaats in het belang van de mevrouwen, maar
vooral in het belang van de meisjes zelf. als
toekomstige huismoeders.
Hetzelfde geldt voor do andere betrekkin
gen, waartoe in een vakschool voor Meisjes
cursussen worden gegeven.
Trouwens, in de gemeenteu, waar zulke
inrichtingen zijn, floreeren zij uitnemend;
het beste bewijs, dat zij in een gevoelde
behoefte voorzien.
En daarom verheugt het mij te meer,' jlat
de dames, die het initiatief hei.ben genomee,
sucoea hebben, en dat wij kaast wel kunnen
s»ggen, dat de oprichting vaa een Meisjes-
vakschool niet meer ie dan een kweatio van
tjjd.
De vorige week is in eea bijzonder goed
geslaagde vergadering beslotens tot de op
richting van een vereeoiging „Vakschool
voer Meisjes voor Leiden en Omstrekeu" on
een voorloopig bestuur gekoeeu. Dat be
stuur dit wil ik dadelijk met eouig©
vreugde zeggen i» gevormd uit vrouwen
van verschillenden stead, richting en kleur,
woardoor bij voorbaat aan do nieuw© stich
ting elk karakter ~van partijdigheid is ont
nomen. Dat zal haar aan populariteit doen
winnen.
De medewerking heeft ach niet a'loon ge
openbaard in sympathie-beteigingen door
middel van naamkaartjes en brieven; maar
ook in klinkende munt. Twee bijdragen van
tlOOO, vier van f500 en twoo van f200,
?4jn wel geschikt om met eeaig optimisme
voor de toekomst beïield te bqh.
Een veertigtal personen trad in de oprich
tingsvergadering toe. Dit getal kan en moet
natuurlijk veel groofeer worden. Men kan, als
ik het wèl heb, lid worden tegeu een jaar-
lijksche contributio van f2.50. Er zijn zeker
heel wat menschen, mannen zoowel als vrou
wen, in Leiden en in do omliggende gemeen
ten, die dat jaarlijkach offer, voor de goede
zaak over hebben. Do school zal ook dienst
baar gemaakt kunnen wordei voor p'aatsen
om Leiden heen on ik aou niet weten, waar
om men de kosten alleen op-do Leidsclie
ingezetenen moet laten drukken. Wio meer
'tan missen dan f 2.50, schecko een bij
drage ineens voor het iimekten, terwjjt b>
vendien toezeggingen tot een verhoogde bij
drage voor enkele jaren tot evontueelo ver
vanging van subsidie soer wolkom zulJon
zijn. Vakscholen worden tegenwoordig als
regel gaarne door Rijk, provincie en ge
meente gesubsidieerd. En ook aan de Leid-
sche Vakschool voor Meisjes zal ongetwij
feld subsidie niet enthouden worden. Doch
er zijn daaraan verschillende formaliteiten
verbonden; do aanvragen moeten vóór eea
bepaalden termijn zijo aangevraagd. Daarop
mag de opening niet wachten en dus is het
goed. dat welgesteld* voorstanders het oe-
stuur in ieder geval de mogelijkheid openen
reeda dit jaar te kunnen bogkiiea.
Mag ik allen, die op eonig^lei wijze de^e
goede zaak willen steunen, het adres van
mevrouw Van Reedt DordtlaodSiileyis, Sta
tionsweg 8, noemen?
Waar de te openen school zal worden
gevestigd, is officieel nog niet bekend.
De Bccrctoris van de Am-Tsfoertscho Huis
houd- en Iuivbtrieschool, dio iu do oprich
tingsvergadering eenigo weaken gaf, advi
seerde tot de stichting ven eea gehe-ei nieuw,
royaal ingericht gebouw. Ik zou dit advies
liever niet. volgen. Wg hebben ia Lcideu
nogal groote, ruime heer enk uizen, die voor
bewoning niet zoo bqscoder rseer in trek
lijn, doch voor dit doei met niet te groote
kosten zeer goed kunnen worden ingericht.
In deze richting zou ik het liever zookes.
Misschien ic de gemeente wel genegen het
perceel naast de oud* Ho-ogero Burgerschool
aan do Pieterskerkgrschi, beschikbaar ta
stellen. Dit huis nou er heel goed voor in
gericht kunnen worde*.
Wq kunnen dit cohter gerust aau het vrjj
telrqk bestuur, dat nog uitelaitend uit daaies
hostaat, doch waarschijnlijk nag met enkele
öiaanon zal werden versterkt, overladen. Dit
galdt Eog in meerdere mate w&i .de inrich
ting en den omrxng van do )eerv;ikk»n
:,uj.eat Mca kan dairostK-eat bovendien in
na Ic-er vaan bij vortaiiilloaie reeds bsitaan-
ds) scboien van aeaen aard.
Waar het op het oogenbük op aankomt,
ftdat het Jjesiuur steun en merip.wprkiqff-
ontvangt van alle kanten. Daartoe wek ik
alle vrienden van het vakonderwijs voor
meisjes dan ook gaarne op. En dan richt ik
mij niet alleen tot de Leidsche ingeeeteoon,
maar ook tot goed gezinde bewoners der
aangrenzende gemeenten, die straks even
eens in verschillenden vorm van do inrich
ting do voordooien zullen kunnen genieten.
Wie medewerken wil, drale niet, doch doe
het spoedig!
WD de Vereeniging nog aetrpraak maken
op Rijkssubsidie voor dit jaar, dan moet de
aanvrage daarvoor vóór 1 April bij de Re
ndering worden Ingediend. Veel tijd van
beraad is er Rus niet meer.
Vergadering van gister namiddag.
INDISCHE BEGROOTING 1917.
Voortgezet werden do replieken over de
vaststelling der bogrooting van Ned.-Indië
voor 1917.
Bij deze vervolgde replieken verdedigde
de hoer MAROHANT o.a. do heffing van
uitvoerrechten. Ook hij critiseerdo scherp
's Ministers houding ten aanzien van de
Dj ambi-conoessies. Natuurlijk, dat ook de
defensie van Indië niet onbesproken blijft.
De wijze waarop, duidt volgons spr. in de
richting van een volksleger.
De MINISTER VAN KOLONIËN, de
hoer Plcyte, do sprekers beantwoordend,
merkt op, dat al erkent hij de verdiensten
van den oud-gour.-generaal Yan Houtsz,
hij dezen niet de juiste man acht, om thans
het leger in Indië te gaan reorganiseeren
had hij gokund en gewild, hij zou .het des
tijds niet hebben nagelaten. Wat de re
gentschappen betreft, meent de Minister,
dat daarin do verschillende belangen moe-
ton zijn vertegenwoordigd.
Inzake do Djambi-terreinen merkt de
Minister op, dat volgons rapporten van
deskundigen Staatsexploitatie ongowenscht
is. In principe is spr. geenszins een tegen
stander van laudontginning, maar dan
moet hij overtuigd zijn van het rracrisch
belang daarvanspr. is dat in dit geval
niet.
He4 is geen gebrek aan durf, maar de
Staat werkt nu eenmaal te stroef voor
zulke bedrijven. Intuaschen zal spr. tot de
Indische reveerim' h-t y<»r*rw»k richten do
noodige voorbereidende maatregelen te no
men, opdat men gereed zal zijn er» geen
werk overbodig is gedaan, hoo de beslissing
ook zal uitvallen.
Mededeelingen omtrent de Djambi-onlus-
ten zal snr. doen, wanneer daarover bo-
trouwbprr berichten inkomen.
Do leden van de deputatie „Indië W er-
baar" zijn door spr. uitgonoodigd één
voor één bij hem te komen om hun belan
gen voor te dragen.
Do mentor van do deputatie, do heer
Selenburg, wenscht niet, dat 'zij in openbare
vergaderingen optreden zoolang ?ij onder
zijn leiding staan. Hij hoeft do politi? ge-
- vraatrd t-e morgen, dat hun niets op straat
overkomt. Mochten zij bespionueord zijn,
dan zou dit zeer tegen den zin der Begee-
rint; wssen.
Hierna worden de algemeen© oer&ads'a-
giagen gesloten.
Bij do Ilde afdeeling (Justitie) maakt de
heer KNOBEL eooigc opmerkingen, kort
door den Minister beantwoord cn betref
fende do registratie van inlanders.
Bij onderaf. II (kosten uitbreiding land-
gerechten) liebt de heer BIOHON "V AN
ï'SSELMONDE een amendement toe, om
den po3t met 200.000 to verminderen.
Spr. toch acht het beter met de uitbrei
ding der landgerechtcn langzaam voort te
gaan.
Do hoer IJZERMAN vraagt of do Mins
ter nu van plan is het omgekeerde te doen
van wat vroeger zijn voornemen bleek
De landgerechten zijn indertijd ingesteld
om ook do Arabieren onder* de Eu.-opce-
scho rechtspraak te brengen.
De MINISTER verdedigt zijn voorstel.
Twee dogmate komen bier in - 0 de
verificatie der rechtspraak, het principe
dat bestuursambtenaren niet met do recht
spraak mogen belast. Het eerste moet den
doorslag geven.
Bij art. 21 spreekt de hoer SANNES over
de wijziging der koelie-ord.ouna.ntie.
Spr. dringt aan op geleidelijke invoering
van don vrijen arbeid. Hij wenscht een
commissie die do kwestie der poenale
sanctie in verband met het *>v*ort va
Yan Blomnsehstijn zal onderzoekon en dient
een motie in om hiervoor cm ivimndss'c te
benoemen.
Hierop wordt do vergadering verdaagd
tot Dinsdagmiddag.
HAZÏÏRSWOUDB.
In tegenwoordigheid van den heer
D. do Bruyn ïjsn., wethouder, den heer
Moorlands, directeur van hek tuinbouwon-
derwijs te Boskoop, en do heerea Slootweg
en Hesctorman, vertegen woo rdigendo do
tuin d ars ver eeniging „Lucfcor et Ernargo",
werd dft eindles van den tuinboTiw-boomkwec-
kerij-cursus gegevoa in hek lokaal der open
bare school. Hoewel het aantal leerlingen
aanv&nkelgk gedaald was, waren de resul
taten bij de overgeblevenen van dtan aard,
dat de hearon aan het eind» der'lessen hun
Yolla tevredenheid koncloa betuigen.'
KATWIJK.
De IUad vergadert a.s. Maaüdagmor-
gen te htlfelf.
LISSE.
Door de Ka-mer van Arbeid voor de
BiodtfibolleecBiëttur to Hillogoni is een
adres vers^adea a^a do T<*r©o»ig3.a£«n vau
patro&aa ea workliedea in het feloecabollen-
bedrijf, tussaken wicn oen collootiaf ar-
beidscoaisract is tot stand gokemea, ca
waarin zij haar bevreemding uitspreekt.
dftt, jf lyvy^fTagemdo van
A. niet zijn aangewezen als scheidsrechters
in geschillen.
Wijzende op do wet op de K. v. A. van 2
Mei 1897, „Stsbl." No. 141, zoggen zij, dat,
waar de van A. bestaat uit een gelijk
getal vertegenwoordigers van patroons en
worklieden, reeds de samenstelling daar
van een waarborg is voor de deugd dijke
behandeling der geschillen, terwijl zij
overigens op het gebied van geschillen be
handelen routine bezit, maar ook door de
voortdurende aanraking tusschen de K. v.
A en de vertegenwoordigers van beide
partijen veel bijdraagt tot meerdere waar-
daering van elkanders gevoelen en belan
gen.
Het adres sluit met -de opmerking, dat
de 17. v. A. ten onrechte zijn uitgeschakeld
als scheidsrechters, maar dat zij belangheb
benden alsnog in ernstige overweging ge-
v.en het contract te deze opzichte to her
zien.
NOORD WIJK-BINNEN.
Op het tweetal voor predikant bij de
Ned.-Herv. Gem. alhier zijn geplaatst de
predikanten G. Alers, te Goudriaan, en
W. W. van Haaften, te Zondert. Graaf Van
Limburg Stirum zal hieruit een keuze doen.
NIEUW-VENNEP.
Alhier hield de ziekeafondsveroeiiiging
„Hulp In Nood" haar jaarverjpderiïig, waar
30 leden aanwezig waren. De voorzitter
spoorde aan, de leden tit trouwer opkomst
op te wekken. In het afge oopen jaar stier
ven 7 leden. Het ledental be-iraagt thans
280. De rekening van den penningmeester
werd goedgekeurd, sluitende met een na-
deelig saldo van f304.42.
Hot bodeloon werd verhoogd en gebracht
op I cent per lid per week. Do contri
butie werd gebracht van 10 op 11 cents
per week. Do aftredende bestuursleden wer
den herkozen.
De voorzatter, de heer W. Valkenburg,
nam afscheid van de Vereeniging wegens
vertrek naar elders.
De heeron J. Kooi} en Th. Bisschop richt
ten daarop woorden van dank en waardee
ring tot den scheidenden voorzitter. cÜ9 ge
durende 20 jaren zijn functie met ijver
en toewijding heeft vervuld.
Ten slotte bracht do voorzitter zijn dank
aan dokter Van Dorsten voor diens belang-
looze medewerking.
HAZBRSWOUDE.
(af-mccntcraad.
Voorzitter: de loco-burgeraeester de heer
J. B. Wesselingh.-
Ingekomen is een verzoek van het be
stuur der Haz*rswo udsche EórenveJi g, om
hier een telefonische spreekcel te plaatsen,
welk verzoek door vele inwoners onder-
teekend is.
De heer D. do Bruin zegt, dat eenigen
tijd geleden er bij versehihende ingezete
nen eea lijst heelt gecirouLeerd. Zij is aan
oen verkeard adres gezonden en hoéft daar
om geen effect gehad. De behoefje ia meer
malen gevoeld. Op een-vaa do laatste samen
komsten van Bi en W. is besloten tot nader
onderzoek. Er bestaan spreekcellen, die
verplaatst kunn©n worden. De goedkoopste,
welko tevens geschikt is, kost 235 gld. Het
is weuschelijk het zoo spoedig mogelijk to
aoen in het belang van «de neringdoenden.
Do heer Veelenturf merkt op, dat de kos
ten roer de gemeente alleen bestaan in het
aansohalfen van een telefooncel.
Do heer C. Eilippo kan er zich volkomen
mee vereenigen; de kosten zjn geen be
zwaar.
De heer O. Weaelenburg zegt, dat de
telefoon ook zou moeten bediend worden.
Do heer Blyl^ven is daar de aangewezen
persoon voor. Dio zou dus ook moeten ge
salarieerd w-orden.
De heer Franckou vraagt of er aan het
hulppqsta'antoor gelegenheid is, die cel te
plaatsen.
De heer D. do Bruin stemt dit, wat -de
ruimte betreft "toe.
De heer A Francken vindt, dat het toch
oen afzonderlijk kantoor moet zijn; er
moet een aparte ingang van buiten wezr:R.
De he;r Veelenturf vraagt: Zal dio amb
tenaar door do gemeente gesalaiicord wor
den of uit opbrengsten van het telefo-
neeren
De Voorzitter zegt dat, wordt er besloten
er toe over te gaan, de verdere regeling
dan gemaakt kan worden.
Do heer O. Weaelenburg vraagt of de
salarieering komt voor d» gemeent o.t' het
Rijk.
Met algemeane stemmen wordt besloten
aan het verzoek te voldoen.
Do subsidie van 25 gld. voor den tuin
bouw cursus wordt niet direct genomen uit
den post onvoorziene uitgaven, maar de
post If. O. zal met 25 gld. va*k ogd worden.
Verlichting. Besloten wordt de lan
taarns niet moer te laten branden. Slechts
rijf kunnen er deze maanden nog aan
blijven en wel volgens d-o oudo regeling:
drie op het dorp on twoo aan don Rijn.
Op het dorp bij dr. Mayor; ingang Ge-
meenewog; brug Geniesstów«g; aan (Ton Riju:
bij dr. Dekker en bij Van Wyk.
TER-AAR.
Gcmccstei'jjJttJ.
Aanwezigallo leden. Voorzitterde
burgemeester.
Ingekomen is o. a. een adres Y*ri „Ge- j
MieoaUsbelftng" over dea toestond van kot
kerkhof. Spoedig zal verbetering worden
aangebracht.
Aan de verbouwing vx:i het telegraafkan
toor to IiaQgaraar zal door de gemecate
f ICO per jaiu* werden t.oegbkend als tege- 1
Moetkoniing veer ixin^l.eüs tien. jaar.
Uit eon door B. en W. opgemaakte voor- i
dracht vfordfc ks*aectad tot gomediite-opaorhi
ter do hoer (J. SctbraTorua, te Kortcnaar. De
begrooting dienst 29J.G wordt gewijzigd doer
don post Tent* van geldleen]ngen te ver-
lipogon, terwijl de bogrooting 1917 wordt
verhoogd root eon bedrag van f 73,500 in
uigaaf au verband niet tWöQ gcldleonin-
gen. Het schoolgeld 4de kwartaal wordt
vastgesteld tot een bedrag van f 44.89.
Eon voorstel van het Dagelijkscb Be
stuur tot verhooging van de heffingsveror
dening hondenbelasting wordt aangenomen,
on bepaald als volgthonden le klasse f 3 2e
f 1.50 3o klas30 f 0.75. Het voorstel van B.
en W. was om honden der laatste klasse
op f 1 te stellen, doch op een nader voorstel
van den heer Visser op f 0.75 gebracht,
met bepaling, dat besluit terugwerkende
kracht toe te kennen en te laten ingaan
met 1 Januari 1917. Ter sprake wordt ge
bracht, dat de jaarwedde van den gomeenfce-
optvanger, volgens ontvangen norm van
Ged. Staten, niet overeenkomt- met het be
drag der jaarwedde, welke door hem thans
wordt genoten. Voorgesteld wordt om voor
te stellen de jaarwedde overeenkomstig
don norm in verband met het budget en be
volkingscijfer te regelen Dienaangaande
wordt besloten.
Bij de rondvraag wordt door den heer
Hoogervorst de wenschelijkheid te kennen
gegeven het aanplakbord aan het Papen
veer esnigszins te verplaatsen en meer naar
de wegzijde te doen overbrengen. Door den
hoer Yissèr wordt erkentelijkheid en dank
uitgebrachtvoor de genomen beslissing tot
spoedigo verbetering van do algemeene be
graafplaats. Do heer Van der Hoorn be
spreekt de distributie-artikelen.
De heer Van Vliet brengt in het midden,
dat het zeer gewenscht is verlichting te heb
ben aan den Aardam. Het was hem bekend,
dat geen lantaarnopsteker aanwezig was,
doch verzoekt daaraan de aandacht te schen
ken.
Kn i wijk-aan-Zee.
Te IJmuiden kwamen binnenK.W. 18,
„Willem Cornelia", f 1533 K.W. 20, „Ma
ria Cornelia", f 728; K.W. 172, „Jacoba",
1025 en K.W. 25 „Wilheimina I'\ f 1787
besomming.
BURGERLIJKE STAND. OMSTREKEN.
KATWIJK. G-eboren: Teunisje D.
van A. v. d. Plas en J. de Jong. Jacob
Z. v. G. Remmerswaal en M. v. d. Plas.
Maria D. v. P. v. d. Oever en A. Ba-rn-
hoorn. Wijntje D. v. H. v. Duijn en H.
van Duijn. Lena D. v. H. Liefhebber en
L. v. Duijn. Geertje D. v. F. Zwanen
burg en G. van Rijn. Hendrik Z. v.
D. Noppe en J. Messeraalcer. Willem Z.
van W. Kulk en O. van Duijn. Jacoba D.
r. O. Barnhoorn en J. Koster. Geertje
D. v. J. v. Rijn en K. Tavcnier. Jacobus
Frederik Z v. J. Meijer en A. P. Mulder.
O verleden: H. Kuijfc oud 74 j. wed.
van J. Guijt. T. van Duijn oud 26 j.
O. Aandewiel oud 48 j. echtg. van J. v.
Rijn.
Gehuwd: J. van Beelen wedr. on J.
Guijt wed.
Do „Sindoro". Volgens door
de directie van don Rotterd. Lloyd uit Gi
braltar van den gezagvoerder ontvangen
telegram, d.d. 13 dezer, zit liet stoomschip
„Sihdoro" neg in denzelfden toestand. Het
kan echter worden vlot gebracht, waarvoor
bergers allo maatregolen nemen, üit het
bovón-tusschendek worden 5000 balen tabak
onbeschadigd gelost. De overige lading zit
onder water. Do omvang der schade kan
niet wordon vastgesteld alvorens het schip
is vlot gebracht. Volgens de mcening van
den gezagvoerder zal heb ten minste twee
maanden duren vóór het schip weder ge
reed is tot vortrek.
Men meldt, ons uit Amstor-
dani
Gisteravond is tusschen G cn 8 uren bij
de firma A. ~J. Fortuin, Keizersgracht 372,
alhier, tijdens de afwezigheid van don eige
naar inbraak gepleegd.
Do dieven hebben zich meester gemaakt
van 2 offecten van 1000 Nat. Railways, ge
merkt P 5-1729 en P. 77234een bedrag van
ongeveer f 30 aan geld, ongeveer f 35 aan
postzogels, benevens een revolver cn een
kantoorklokje. Voorts worden allerlei
kleinigheden vermiste De daders zijn onbe
kend. Llen vermoedt, dat de inbrekers zich
hebben laten insluiten.
Valseho bankbiljetten. Op
aanwijzing van een winkelier to Gouda,
waar een onbekende een bankbiljet van 40
wilde wissolon, dab hij vermoedde valsch to
zijn, is op telegrafisch verzoek van den com
missaris vr,n politie te Gouda to Schoonho
ven aangehouden roker© W., die bij vijn
arrestatie in het bezit bleek te zijn van drie
valsohe bankbiljetten van ƒ40.
Een huiszoeking, daar gehouden, "leverde
geen nader resultaten op'omtrent de her
komst dezer valseho biljottem
De op genoemde W. gevonden valseho
hiljecroa zijn van donkerder kleur dan de
echte biljetten van ƒ40. Ter pla&tee, waar
op do goede biljetten staat: „De Secro-
taris" ca de „President" roet hun h&nd-
to.K-renicgen. is óp do valsohe biljetten ge
drukt da nauin H-. de Bruyn-en daaronder
*«nigo krabbels, die een handteekonin^
motten nnbootesu. D.o'randen zijn niet ala
van geschept papier, doch gewoon giad af
gesneden ea liet watermerk ontbreekt.
Gisteren al oog on t© Haarlem
ds pac.vden vaa 'n lijkwagen op. bol. In
hun vs-:"': liepen d« paarden era
boom iii it et Keneupark, waardoor d® lijk-
WRgen werd f r^rijgokoudee.. Du koetsier
viel vaa den bok oa kroeg twee wiel©* over
het lieke-aua. Er* 'en ander veroorzaAkt*
begrijp el i,)kerVjj« r.ogal opschudding. Een
&nd«r© üjkwa^e» weed gorequueerd erat do
kiüt over te nejtea.
D ro e g re k n g van Fries c h o
«nerea. De k©cr W. C. Koster, te Har-
liagon, heeft sw>a H. 21. d® Koningéa ecu
versctk gericht cm concur©'.tot- droogin.^.-
Idng rft'a het Hissemoer e?>. het Pieko-
mcer, gelegen iu do gomer.nlo Wyrabritèeva-
dcel, ter gorSTniculijke. oppervlakte van
38.32 H.A. Volgons do toelich-ting zijn di
wateren voor do scheepvaart van geea be
lang, zoodat door de drooglegging de
belangen der schipperij niet worden ge
schaad. Ook is gebleken, dat do gronden
goede hoedanigheden bevatten, welke
waard zijn te worden drooggelegd en in cul
tuur gebrachte
Wilde ganzen. In sommige
streken van Friesland vertoonen zich van
tijd tot tijd groote vluchten wilde ganzen,
die aan de winterrogge en de landerijen
veel nadeel toebrengen. Onderscheidend
landbouwers hebben nu aan Ged. Staten
Vergunning gevraagd voor de jacht op die
vopr de akkers schadelijke dieren.
Te B ousic hem is door on be
kende oorzaak afgebrand de schuur van H.
van Buren. Er kwamen o. m. vier koeien,
vier kalveren, eenige varkens en kippen ia
de vlammen om.
Do algemeene toestand.
Van de gevechtsterreinen is wei
nig belatgrijk nieuws te melden. Op het
westelqk front doen Franschen en Engel-
schen yreïgeslaagde, kleine aanvallen. Zoo
ook de Franschen aan het Macedonisch front.
In Mesopcfcamië dringen de Engefschen ver
der noordwaarts. De stad Bakoe la is gedeel
telik bezet. Deze plaats ligt aan de Diala,
een vijftig kilometer ten noorden van Bag
dad. Er is buit gemaakt ook. De Diala loopt
ove. een afstand van 80 K.M. evenwijdig
met de Tigris. De Diala is meer oosteljjk
gelegen. Lang3 deze rivier komt men het
snelst aan den eenigen weg, die de Turken
kunnen gebruiken bij hun terugtocht van uil
Perzië. Van dezen we£ zqn de Engelschen
nog ongeveer 100 K.Ml verwqderd. De Tur
ken zullen zich in Perzië moeten haasten,
ten einde niet door Engelschen en Russen
te worden ingesloten.
Wolff geeft het volgende lijstje van ge
torpedeerde schepen, n.I. de Engel-
sche stoomschepen Sagamore", 5197 ton,
„Newstead", 2836 ton, „Lucy Andersen",
1073 ton, het Japansche s.s. „Shicsei Maroe",
3060 ton, de Italiaansche zeilschepen „St.
Michel©", 583 ten, „Adelina", 528 ton, „Ape"
301 ton, „Albino", 187 ton, „Giovanni",
105 ten, „El'ena", 212 ten, „Salvadore",
129 ton, en de kleinere Italiaansche zeilsche
pen „Giusfcina", „Madro Bhsafc-etha", „Con-
cottina" en „Ciropa'.mio", b: nevens het Por-
tugeesche zeilschip „Guadiana", 326 ton, de
Engelsche treilers „Vulcana", 219 ton, en
„Nauenby", 167 ton.
Tn Amerika scbqnfc men 'meerderemaat
regelen -te treffen. Ook wordt er weer moer
gesproken over de maatregelen, die geno
men moeten worden.
Een door Albert Thomas geuite wensch,
dat in geval van oorlóg ©en Amerikaansch le
ger aal gaan vechten aan het Frausche front,
is te Washington met geestdrift ontvangen.
In een bijeenkomst van het republikeinsche
comité te Brooklyn is het verlangen geuit,
dat een Amerikaansche divisie naar Frankrijk-
wordt gezonden, ter beschikking van gene
raal Ni veile.
Vooruitloopcnd op de samenkomst van
het Congres, zijn er lastgevingen ui'gevoar-
digd nopens de bereidheid van de militie,
om snel gemobiliseerd te worden,, en tot
het treffen van vo r oopigo schikkLg?n, om
aan do regeering de voorkeur te Verschaffen
ten aanzien der opeischiugen in de munitie
fabrieken.
Do aandacht wordt ook zeer in beslag
genomen door de bewapende koopvaarders.
Men verwacht niet, dat neutra'e landen be
zwaren jzuH en maken, tegen het binnenkomt
van deze gewapende schepen. Ia Washington
heeft meVi de zekerheid, dat alleen Nederland
zijn havens gesloten houdt.
China heeft Amerika reeds in kennis ge
steld niet ue maatregelen, die het genomen,
heeft. Do Chineesche regeering deelt mée,
de Duitsche schepen to Shanghai ia beslag
te hebben genomen ea de bemanningen te
hebben ontscheept. Bpvenfieti houdt hrt rqk
op met do uitbetaling vau ongeveer 50 mil-
lioen franc per jaar vcor verschillende ach-
ter stellige schulden. Dit bedrag dat door
Düitscho banken ia het Verre Ocs^n geïnd
werd, diende o.m. voor subsidieering van de
Duitsche propaganda in Amerika.
Te anarighai is b:slag gelegd op vijf sche
pen van de Ocstenrijksch-H:ngnarsche Lloyd,
twee van do Norddoutsche Lloyd en twee
van de HamburgAmtrika-Lqn, te zameu
29.115 Ion.
Een duistere zaak.
Do „Daily Express" publiceert een ver
baai omtrent oen gcheimzinnigou koffer,
die» doo>- dsn Zweedsöheii' gozaut van Ncw-
York na&r SL» cldiolm was verzonden aae
boord van de „Frederik 7III", met welk
schip ook Benistorff do rois had gedaan.
To o hot schip New-York verliet was de
koffer versogeld met het stempel van den
Zvöcdsclion consul-g&noraal, aluaar.
Te Halifax (Ni au w- Schotland), waar
Drite Ivo atebtcuoren het schip nauwkeurig
doorzochten, word d© koffer door oen dor
passagiers als zijn bagago opgogoren. Hij
.tide con Zwocdsch koopman to zijn, di©,
op rc-r-o©k ran den Zvreedscken ceasnl-g»
ecrr.al op rich had genomen, dou. koffer,
•rfvaiin ?.\?h diplomatieke stukken foerondoa.
uvar Stockiiolru to brengen. Hot» werd toe»
-'P ge merkt, dar do geschonden ware*.
D-r.r d© Zweeds:!»© gerant niet in staat was,
do YCTsekeriüg tc goren, dat do koffer uit-
•iluitond zij* offie-iealo correspoedontie bo-
werd dezo in Hal if uk nohtergekce-
dea.
Hij zal near RnyeUnd. worden overgo-
l: ".cht door ce-n F-ritseh- oorlogsschip o~a
werden overhandigd aaa de Zwoedscho 1**
rrAio' to London. Daar zal de inhoud wor-^
dea onderzocht i« tegeevroordighcid vat
Brilach© ambt-onavea.
Dc'o Eiaed. re p;elsav zijn gen era© n omdat ge
vreesd wordt, dat or in hefc geheim oen on-
reoorloofde corrcr>nondentic in den koffer h
po:'f.on tusschen New-York en Halifax, oa
misschien wei-door. eea Duifc'schen agont.
