Oe EuropeescSie Oorlog.
De duikbootoorlog zonder
genade.
Vragen en Antwoorden.
Jn-dienst-2qjn reeds hebben moeten otferen.
Onbillijk is het verwijt, dat dit ontwerp to
feat is in^-edierd.
In de fiiKtiewxt ia „oorlogsgevaar" niet
eens vooriieo. Het verwyt van te laat, sou
dos aan den wetgever moeten zijn gericht.
Wat zijn ten slotte de bezwaren? Dat
teen verlangt, dat de begunstigde hellt van
fendstormplicl tigen eerder n ar huis gezcu-
den zal worden, tervvjjl ze gelijk opkomen.
Spreker zaet geen middel om aan de be
waren tegemoet te komen.
Als het ontwerp wordt afgewezen, zal
spreker met het oog op den zeer beperkten
tijd, welke voor deze procedure beschikbaar
is, de verantwoordelijkheid niet langer kun
nen dragen, met het oog op Je tijdsomstan
digheden.
De heer SCHEURER wijst op do noodza
kelijkheid van opheffing van het zedelijk peil.
De MINISTER: Dat doe ik ook.
'Verder r-.piceeren nog verscheidene hee-
ren, o.a. do hoer TER LAAN, (die niet be
grijpt, dat de Min., bij zulk een onbelangrijk
ontwerp do portefeuille-kwestie stelt).
De MINISTER merkt ten opzichte van het
geen door dea heer Duymaer van Twist is
voorgelezen uit do M ddcmachtzcn Jing" op,
dat dit "z.i. een schunnig blaadje is. De zaak
daar vermeld, is onderzocht en eindigde daar
mee, dat de redacteur zijn excuses aanbood.
Do Minister herhaalt dat de taak van den
Minister van Oorlog is de verdediging van
het Ihnd. Natuurlijk dat hij de verantwoor
delijkheid voelt ten opzichte van de moreele
belangen der militairen. Wat betreft een en
kel verwijt omtrent een circusvoorstelling
door militairen destijds bijgewoond, dat was
hun eigen verkiezing. Geen mensch wordt
tot dergelijke ontspanning gedwongen. Bo
vendien, de Minister heeft toentertijd die
<3aak onderzocht en het rapport dat hem ge
bracht werd, luidde, dat het stuk niet onze
delijk was, of ja, wel onzedelijk voor
hem, die onzedelijk denkt of is.
Hierna volgt stemming over het ontwerp,
dat met 46 tegen 34 stemmen wordt aan
genomen.
STAATSBEGROOTING 1917.
HOOFDSTUK VI. MARINE.
Hierna wordt voortgegaau mot de behan
deling der Mar ine begroeting 1917.
bij art 23 bespreekt de heer HELSDIN-
GEN de positie van het personeel' der wer
ven, welke verbetering behoeft.
De heer JANSEN, vraagt den Minister
ef den beambten aan do Rijkswerven niet
een betere positie zou kannen worden ver
schaft en znj niet kunnen worden gelijkge
steld met ambtenaren, gezien hun toch ver
antwoordelijke positie.
Dfe heer VAN DEK VOORT VAN ZIJP
BlUit zich aan bij den vorigen spreker. Wil
men den beambten een verantwoordeljj'ker
positie geven dan dó werklieden, dan js dit
alleszins gewenscht
De heer DE MEESTER spreekt over de
nensionncering van do beambten. De verbe
teringen, die do Minister inlusechen wenscht,
juicht spreker toe, maar hjj betreurt, dat
men voor ambtenaren en werklieden geen
afzonderlijke regelingen heeft getroffen en
ook dat men de beambten niet gehoerd heeft
De heer SNOECK HENKEMANS dringt
aan op loonsverhooging voor de werklieden.
De MINISTER zegt, dat in deze tijds
omstandigheden -niet kan werden overgegaan
tot verdere positieverbeteringen. De voor
gestelde verhoogingen komen overeen met de
in 1913 gestelde eischen. Het is n'et moge
lijk de loonregeling automatisch te doen wer
ken. Wat do positie van de beambten be
treft, een afzonderlijke regeling zou mis
schien wenscheljjk zijn en hiermee kan bij
nadere regelingen dan ook rekening worden
gehouden. Beambten tot ambtenaren te doen
overgaan schijnt eenvoudiger dan het is,
Br zijn verdere consequenties o.a. de leef
tijdsgrens, bij beide czt gcrleen v:rscl.illenl.
Spreker zou t'.ans onmogelijk een herzie
ning der pensioenverzekcring kunnen tot
stand brengen, niet alleen sprekers depar
tement is daarbij betrokken. Deze omstan-
.digheid belet ook een oplossing van het
Vraagstuk der ziekengelden.
1 Het artikel wordt z. h. s. aangenomen.
Bij art. 25 (aanbouw, aankoop van ter
reinen) viriedigt de heer VAN DER VOORT
'VAN ZIJP zijn amendement, om den post te
verminderen met een bodrag van f75.000
welk bedrag is aangevraagd als eerste ter
men voor den bouw van een overdekte zwem-
:tn badinrichting te Willemsoord geraamd op
f150.000. Spreker acht het verkeerd thans
Beze uitgaven te willen doen.
De MINISTER zegt, dat de Staat de ver-
{dichting heeft om te zorgen, dat het per
soneel der marine kan zwemmen. Er is ge-
Regd, men kan wel' leeren zwemmen zonder
overdekte zwem-inrichting. Ten eerste zou
dit alleen in den zomer opgaan en men kan
in zee alleen geoefende zwemmers laten
'gaan. Zwemmen is noodzakelijk voor de op
gewektheid van de schepelingen meent spre
ker.
Ook in Indië heeft spreker gestreefd ge
legenheid! te geven de zwemsport to beoe-
.fenen.
Het basin aan dó werf te Willemsoord is
Sdoor de gezondheids-commisris As onhygië
nisch aangemerkt.
De heer KETELAAR juicht hot too, dat
(tan Regeeringswege gelegenheid wordt ge-
Reven, om de zwemsport te beoefenen. Spre
ker raadt aan het amendement in te trekken,
i Do heer JANSEN deelt mee, dat de C. v.
p. van meening is, dat het amendement
knoet worden aangenomen,
j Hel amendement wordt aangehouden.
I De artt. 2629 worden aangenomen.
Bij de onderafdeeling „personeel der aee-
^nachl" spreekt de lieer HUGENHOLTZ aan
dringend op herziening der salarisregeling.
Over de raobilisatictoelagen rept spreker
jook nog en vraagt waarom deze niet in In
dië worden verstrekt.
Spreker bepleit loslating van vrijwillig©
(reservisten uit het dienstverband.
Da MINISTER antwoordt, dat een pro-
tentsgewijse-verhooging van sa'ar'ssen thans
Onmogelijk is.
Wat liet z.g. strafsysteem betreft, de tjjd
in het hospitaal doorgebracht geldt niet als
.diensttijd bij de periodieke verhoogingen. In
dezen maatregel kan thans geen wijziging
gorden gebracht, te nieer, omdat officieren
van gezondheid zch tegen enkc'c bvpalingtn
hebben verzet
Over'do duurtstejs'agen voor mi'i-oiron in
Indië beslist de Min ster van Koloniën.
Als reservisten zullen kunnen worden ge
mist en vervangen idolen kunnen worden, zal
worden overwogen ben omar bnis te zenden.
Bij artikel 35 spreekt de beer KETE
LAAR over do marine-gynmasfc'ek- en sport
school te Willemsoord en wijst op de wei
nige samenwerking tus eken O r og en Ma
rine. In deze kwestie is ook onwillekeurig
gemengd de kwestie, welke soort van gym
nastiek er zal' worden onderwezen. (Neder-
landsch, Duit. - of Zweedsch stelsel.)
De vergadering wordt verdaagd tot
Woensdag hal! twaalf.
Xii.»
Dc houding dor neu&rarl<en;
De BerlijnecL© correspondent van dc
„Aks. Pre®" geeft) verschillende bijzonder
heden over de positie dor Europceeohe oai-
zijcügon, op Trio Wilson eon beroep heeft
gedaan, ctm zich bij de Vereenigdo Staten
aan to sluiten tegen den door Duiterfilamd
afgekondligden oubepc rieten dui'kbooto 01-
log.
Hij zegtDe vijf Duitschc legerkorpsen,
die op de Nederl. grenzen zijn samenge
trokken, verklaren afgezien van andere
redenen vol doemde, dat de Nedorland-
edbe regeering Wilson's politiek niet kan
steunen. Het feit, dat vrij sterke Duitsohe
troepen in de nabijheid van de Noderland-
eche grens werden samengetrokken, word
in militaire kiungra to Berlijn al véreebed-
dene weken vóór do afkondiging van do
nieuwe duikbooteajm-pagire besproken.
Hun aanwezigheid daar, ten tijde dat
Duitseliland van vrede sprak, werd toen
gewoonlijk als con voorzorgsmaatregel ver
klaard of zelfe eenvoudig aangemerkt
als een onderdeel van het plan tot verdee-
lïmg van de efcrategisaho reserves voor den
voorj aarsveldtocht. Ook in onzijdige krin
gen te Berlijn deed toen het praatje de
rondo, dat er een scheur was ontdekt in
Nedorland's strategisch stelsel, ter be
scherming tegen DuitscOïland, hetgeen de
onderwatexizettang van stukken land tegen
over do eerste verdedigingslinie in zich
sluit. Nu, verluidde, dat was ontdekt-, dat
daarmee 'n veel groot er gebied zou onder-
loopcn dan waarop men het oog had en
dat het algemeenc verdedigingsstolsel daar
door in de. war zou raken.
De positie van Nederland is min of meer
gelijk aan ddo van de andere onzijdige lan
den, dio aan Duitschland grenzen. Allo zijn
man of meer blootgesteld aan een atanval
van de Dudtsche legioenen en alle hebben
de voorbeelden vari België, Servië pp laat
stelijk van Roemenië vóór oogen. Het ver
haal van do troepen samentrekking in het
zuid-westen van Duitschland in de buurt
van de jZwdtseascho grens is it» de Zwitser-'
sohe pers en in die van de Entente-landen
weken Tang gemeen goed geweest, ofschoon
do -Zwitsers misedhien bun be inland betca*
kunnen verdedigen dun andere kleine onzij
dige volken.
Denemarken, welks landgrenzen open
liggen, welks verdcdÊgingsstelsol is gecen-
traliseeaxl in een versterkt kamp rondom
Kopenhagen, is bovendien gedwongen, re
kening to houden met die sterke Duiteohe
vloot, die de Oostzee beheers ebt, en ook met
het Zeppelin-gevaar.
In het Engelache Hooger-
huis over den duikbootoorïog.
In het Hoogerhuis heeft lord Beresford
over het duiktx*>tgevaar gesproken en do
regeering gevraagd of zij p'aanen heeft ont
worpen om zooveel' mogelijk koopvaardijsche
pen to doen bouwen, ten eindo de verliezen
aan echeepsroimte goed te maken, of zij
maatregelen heeft getroffen om de lossing
van schepen te bespoedigen en te vergemak-
keltjken, de opbrengst der mijnen te verhoo-
gen, het aantal' kleine torpedojagers te ver
meerderen en oï zaj met bekwamen spoed
voortgang maakt met het bewapenen van
koopvaarders. Sedert het begin van den oor
log, zeide Beresford, hebben .wij meer dan
vier miliioen ton scheepsruim^ verforen,
maar dat is lang niet zoo ernstig als het
lijkt Wij hebben dat verlies voor een aan
zienlek deel namelijk drie miliioen ton
aangevuld. Er is dus niet de minete
reden voor een paniek (toéj.).
De blokkade jaagt hem volstrekt geen
vrees aan, vertoits het een poging is, om
door vrees in te boezemen te blokkeeren
cn om do onzijdigen over to halen, binnen
gaats to blijven. Als de Duitschers dach
ten, dat de Britschc zeelieden in dc havens
zouden blijven, hadden zo het glad piis.
Hij vertrouwt er op, dat we in zes weken
of daaromtrent do dpikbooten inderdaad er
onder zullen hebben.
Lord Lytton, voor dc admiraliteit ant
woordend, zei, dat alle hulpmiddelen, die
Beresford aan de hand had gedaan, met do
meest© kracht werden toegepast, en die niet
alleen, maar nog zeer vele andere. Alles,
wat het menscheiijk vernuft kan uitdenken,
wordt op het oogenblik aangewend om de
zeeën to behouden als ©eh veilige heirbaan
voer de koopvaardij van de wereld. Wij vor
men de zeepolitie der geheclo wereld én
Duitschland speelt de slruikroovcrsrol. Of
schoon do duikbootoorfog in dit stadium nog
geen veertien dagen aan den gang ie, hebben
do maatregelen, die wjj daartegen hebben
beraamd, reeds zeer veel tot stand gebracht.
Cuxzon zei: De toestand is niet zoo erg
als men had kunnen 'onderstellen. In Juli
1914 telde de Britschc handelsvloot 3890
schepen boven de 1600 ton met een inhoud
van 16.850.000 ton bruto. Op den laatsten
dag van' Januari bedroeg het verlies tusschcn
de 5 en 6 procent van do bruto tonnenmaat.
Admiraal Jellicoc betoonde zich niet onte
vreden toet het aantal duikbooten, dat nooit
rarer naar hun kusten zou terugkccrcn.
Am o ri ka an soli e schep on naar
liet blokkad ego bied.
Do Fransoho bladen bespreken dc 'reis
van de tvrcó Amerikaarisclio vracht-booten
„Orleans" en „Rochester" door het vor-
yperd? gebied cn betogen dat indien Duit-
©cfii© duifklboolên dc &:hepe% vjér route en
be<nfceokï£uan bekend zijn, torpe-eïeeren, het
tusschen de Yereeriigd© Staten em Duitsch
land tot oorlog moet komen. Ale de eeihc-
"petn ongesftccdd worden gelaten zullen do
andere onzijdigen weten, dat ook zij gerech
tigd zijn hun ediepetn door het versperd© ge
bied te loten varen.
De praktijk.
Do mailboot „Afric", va.n do White St-aT
Line, 11.099 ton groot, is in den grond ge
boord 17 leden d"er bemanning worden ver
mist.
Vijf opvarenden zijn gedood.
Do motorsloep „Non^cgaa" is in deai
grond geboord en eveneens do tnealea*
„Athenian" en de visschersbark „Victoria".
Do bemanningen vaar de „Norvegia" en
de „Athenian" zijn gered.
Het Brdtarfre - rsfroomfrohip „ForeJoiKl",
1960 ton, en de tredler „Brfsse-ns" zijn ook
in den grcoid geboord.
Ame ritaaasclic maatregelen.
Parijsehe bladen melden volgens berich
ten in Duitschc bladen uit Zwitserland, dat
op allo Amerücaaiisöho oorlogsschepen do
vuren zijn aongomaakt. Zo staan onder
stoom. Allo ©iaxttegisckc punten van Neav-
Yoik houden militairen bezet. Do politic
bewaakt otlle openbare gebouwen.
Ook de New-York Herald" weet iets van
vordcdigingrmuaata^eigcJen. Mian is er 'n draad
met ter lengte van dirio K.M. aan hot ma
ken, dat in geval van oorlog 'e nachts de
hatven moot versperren.
Saulsbury, vice-presactent van dien Se
naat, heeft een wetsontwerp ingediend, dat
bij aanneming do liavens dor Vereeiiigdo
Staten zou openstellen voor oorlogsschepen
der geallieerden, die koopvaardere con-
voyecTon om ze tegen aanvallen van Duit-
6öhe duikbooten te beveiligen, en zulko
oorlogsschepen zou veroorTooven in d© Arno
rikaanscho wateren te patroiiilleercn tegen
Duitsche kapers.
Naar verluidt is dit wetsontwerp wellicht
aannemelijk voor <Lo ix^cering als een
maatregel om den onbopenkten duikboot-
oorlog te kortwieken
Saulsbury zegt in zijn toelichting, dat het
ontwerp in den huddigen crisis doeltreffend
zou kunnen werken zondier dat de Vereenag-
de Staten den oorlog aan Duitsc-land be
hoefden te verklareii.
De Z uid-Amorikaansohö
Staten.
De „Matdii" is verheugd over do houding
van Zuid-Amerïka tegenover Duiteehland
in verband met de veredherpang van den
du21dïootoorlog. Bratzilië verklaarde, dat bij
den eersten aanval, waarbij Brazilianen ge
moeid zouden zijn, een breuk met Duitsch
land onvermijdelijk is. Met de houding van
Chili, Peru en Bolivia-. Uruguay cai Argen-
tinaë is bet Franeolie blad evenzce-r tevre
den, daar ze besloten ziah aan te sluiten bij
den stap der Yereenigde Staten of daartoe
bereid zijn. Het blad heainnert dan aan de
vele Duitscho sehepen, dio in de havens van
die landen liggen alsmede aan het Duit
echo kapitaal, in verebhêiden ondernemin
gen daar belegd, on trekt or de conclu&ie
uit dat het protest van Zuid-Amcrika van
onmiddellijk cn practh?ch belang zal zijn.
KUNST, LETTEREEJ ENZ.
Hmmthfrichten uit Amsterdam.
BosboomtentoönstolliDg.
Men schrijft one:
In don Larcnschcn Kunstluandol vindon wij
thans vele wenken van Johannes Boeboom
bijeen tor herdenking vaai het gcboOtrtejaaa*
van den schilder.
Bosboom is iemand, dio altijd is gewaar
deerd geworden, tijdens- zijn leven en ook
nu nog; moeilijke dagen van strijd, zooals
de Matrissen gekend hebben, heeft hij niet
doorgemaakt. Men ziet in zijn werken, dat
zijn talenten zich zeer geleidelijk ontwik
keld hebben. Ycortgekomen uit het atelier
van B. J. van Hovo, waar Bosboom decora
ties schilderde voor don Haaigschen Schouw
burg zij waren vol theatrailo effecten,
mot maangedichten en dergelijke bleef
hij eigenlijk zijn geheel©, lange leven een
wmantdcus. Uiterst fijngevoelig en nerveus
van nature, gaf hij dc dingen weer niet ae-
centueering van 'hun toevallige eigenaar
digheden ook illusDi'eerdc hij wel eens ver
halen zooals toen vole schilders deden,
maar wat hem onderscheidde van de andero
romantici, da het licht, dat bij Bosboom van
zeer gboot belang is. Het lioht concentreert
zich bij hem op plaatsen, dio voor do uit
oefening der godsdicnstdgo plechtiglieden
van bijzonder gewicht zijn, zoools bet al
taar. En het is het licht, dat hem detn echo-
kei doet vormen tusschen do romantici cn
do impressionistische kunst, van die der
Marissen bijv. Alleen in zijn aquarellen cn
in eommigo teekendngen is het, Bosboom ge
lukt een impreesio van de dingen te geven,
•en daar ligt dan het accent op de omlij^
ting der dingen, o. a. op dc lijsten dei' to
men, op de randen eter daken. Alles is in
groot© trekken gedaanineens is het ge
heel opgezet.
Bosboom was vóór alles de seliiMer van
kerkinterieurs, van P rotestanteeh o cn
Katholieke kerken en, uifc al ie de él en van
ons land heeft hij zo gemaakt. Het liefst
geeft hij de statige, hóogo zuilen weer van
zoo'd kerk, waar nog net het begin van het
gewelf té zien is, of de mot balken bedekte
platte zoldering. Zijn vroegste werken zijn
kleurig, vooral het blauw en het geel spre
ken sterk, later geeft hij overal een warm
bruin licht, hij schildert graag het donkere
eikenhout, de scliiïderachtigheid van een
graftombe met wit CJi zwart marmer, de fi
guurtjes in 17do ccuwscho kleedeiklraclit
hebben groote mantels om, en dragen moest
al donke rrood o klce cling^tukkc nUit dezen
tijd zijn ook do grooterc figuren van monni
ken psalmzingend bij het orgel. Later wor
den zijn schilderijen dan veel lichter, ook
laat hij op sommigo teekeningen liet papier
liie-r cn daar blank en maakt we-irig gebruik
"van -rk -prekoule, v.iltc bocgsols,
v.. t:.'. andere :-c!uldcrs licht tradhtên
we&r te geven. Bosboom gehruilbt slechts
'Joer weinig middelen om het gowenscht©
effect tb boi'eiïken en ook daarin heeft hij
veel win- ae impre®iicinÊtjten.
Bcha.h'c korken schildert hij consistorie-
k?m>ere, celen len vaio we-eehuizeaiook wel
eens boerendelen. Ten ölott© koancn ons in
herinnering enkele landsdliappcn, dio we
op deze tentoonstelling eagon o.a. huizen
te Scheve-niingieai, de fijne terebening van den
Alknnaarochen Singel ©n de vroeger© te ©ke
ring uit het mdjnengebted van die Borinage.
In do laatst© zien we gtrcote troepen van
dicht aaneenstaande gehouwen zich tegen
lucht, en omgeviïng aftcojkxynen. Bosboom
was ©on tj'jiisch Hollaudseh schil dier, zijn
eigen weg gaande, weinig onder herig aan
rmdoeden, iemand, die we ten allen tij de
zullen hebben te waardeeren oils een waar
kunstenaar en vooral als een groot aquarel-
list.
8UITEHLAHBSGHE BERICHTEN
- Te Berljjn is door eenige arbeider^
uit teathenow, waar In het begin van het
jaar verscheidene gevallen van pokken voor
kwamen, in twee herbergen pokken veroor
zaakt. De gevallen werden onmiddellijk ge
constateerd.
De koningin van Bulgarije ernstig ziek.
De koningin van Bulgarjje is ernstig ziek.
De bladen to Sofia publiceereh do volgen-
do mededeeling: In liet begin van het vo
rige jaar voelde de koningin zich minder
wel; toch bleef zij tot Juni 'haar gewone
bezigheden verrichten. Toen trad een alge-
lieele verzwakking in en moest zg zich
onder geneeskundige behandeling stellen.
Gedurende den zomer werd zij in een sana
torium in den omtrek van Dresden ver
pleegd, ten gevolgo waarvan haar toestand
eenigen tgd verbeterde, maar den laatsten
tijd heeft zich haar lichamelijke zwakte
weder geopenbaard. Volgens de jongsto be
richten, is do gezondheid ran de koningin
zeer geschokt, zocdat zij het bed moet hou
den, om complicaties te voorkomen.
Do koningin, prinses Eléonora van Kuiss,
is in 1860 geboren. Zo trouwde in 1908
met Ferdinand I, nadat deze ruim negen
jaar weduwnaar was geweest
Een Asuerikaansclie &opped<oboo&
gezonken.
Dc torpedoboot „Jacobs Jones" kwam
Vrijdagnacht vam Boston te Philadelphia
aan om d© stoomketels te» laten onderzoe
ken. Toen men do torpedóboot Zaterdag
uit bet dék sleepte, begon het te zinken. Men
heeft d© bemanning kunnen redden. Een dier
leden is otndor verdenking van sabotage ge-1
vangen gonomeru
De voeding en de verwarming te
Berlijn.
Naar do Duitscho bladen melden, blijft)
do echaarschte aan aardappelen te Berlijn
voortduren. De magistraat hoopt de volgen
de week drie pond per hoofd der bevolking
beschikbaar te kunnen stellen. Degenen
voor wie geen aardappelen overschieten, zul
len een extra hoeveelheid meel en brood
krjjgen. In tusschen zrja ook reeds deze week
in do bladen klachten voorgekomen van .per
sonen, dio hun extra-meelrantsoen nergens
kondon lcoopen.
Voor de volgende week is een zeer inge
wikkeld stelsel van verdeeling ingevoerd*
Zóó ingewikkeld! zelfs, dati de „Tag" het
noodig acht, de huisvrouwen te waarschuwen
een uitvoerige studie van do reglementen
te maken, willén zsj niet bedrogen uit
komen.
Als vergoeding voor het tekort aan aard
appelen en meel, zal het vleeschrantsoen
verhoogd worden, doch het is nog niet be
kend met hoeveel gram; dit zal nader be
kend gemaakt worden.
Biet oproepen der lichting 1918 in
Frankrijk.
De minister ram oorlog diende een wets-*
ontwerp in, waarbij hem machtiging zal wor
den verteend de lichting 1918 onder de
wapenen te roepen.
In de korte memorie van toelichting wordt
gezegd, dat, aangezien de werkzaamheden
van de revisie raden den vijftienden Maart
efgeloopen zijn, do nieuwe inlijving gedu
rende de eerste dagen van April onder do
voor de jonge soldaten meest gunstige om
standigheden zou kunnen p'aats lubben.
Het ontwerp werd doorgezonden tiaar de
tegerconvmissie. De inlijving van de lichting
1917 had in het begin van Januari 1916
plaats.
Verbod van bakkeraaachtarbcid In
Zwitserland.
Do Zwiteersch© Bondsraad liecit volgons
do dagbladen to Bern van 2 Februari, hot
volgende be.iuit genomen;
Li het belang van dc levcnsniddclcnvoor-
zteuing is clko bvoodverfcoop op den dag
van bereiding verboden.
Dc nachtarbeid in het bakkersbedrijf is
van des avonds 11 tot des morgens 7 uur
verboden.
Verder fe liet verboden niecl voor andcro
6ooleindcn dan voor menscheiijk voedsel
aan te wenden.
Het voederen, van. huisdieren Liet meel en
bewerking van meel tot dierlijk voedsel, is
verboden. Meelvcrkoop is nog olcchta onder
goedkeuring van den opperbevelhebber ge
oorloofd
Koleiiiïooii iii Duitsclil.iml cn
Oostenrijk.
Ia Duitschland cn Ooeteiuijk-Hongarijo
komt men ook op allo mogelijke manieren
aan do stcchkoolsohaarschte tegemoet. Zoo
liceft bet hoofd van do Berlijnschc politic
liet gebruik van vracht- en personenauto's,
zoowel openbare als particuliere, goedge
keurd tot het trekken van vracht- of hand
wagens met brandstof.
Om koten te sparen is Lot <xnema4joiiue>
te Wckrar buiten werking gesteld.
Ook clo keizer van Oostenrijk Leeft toop
zijn paleizen t© Weenen ©n SehöniHami» bo-
euinigiing o-p de veirliehtdng en verwarming
gelast. De officteieJe wcifcaaairihedon van d©
ho'faimbtenEiiren woixien in oen klein
kamers eamcngekremp-enIn die nrvenogeri©
zijn veivamclplaatscn \x>or menscheti inge
richt, doordat do dieren vccht zoo ver mogje^
lijk t© aametn in kooien wertten ondeigjo-
bracht.
Do „Vo®. Ztg." meldt, cLaè te Weeoen,
ten gevolge rvui kolongcfewok voorloopag dfo
dienst van allo trams vaai 9 uur 's
tot 5 uur 'emidiiags te gestookt. Doatmai
kan men alleen rijd-en, als in-on to©Tcllig
een van die weinig© tramrijbuigm, die dto
stations verbindfen, beiciikt ©n ©r plaats ir»
vindt. Daar er nog maar boel weinig rij
tuigen zijn, eal bijna, ieder, di© zijn buis of
de plaat a van zijn werk wil bereiken, deo
weg t© voet moetenafleggen.
Een verordening 'bepaalt, dïah alle schouw
burgen '«avonds om 9 uur gesloten moeten
worden. All© concerten, bioscoop- en voerdé-
té-v©rt©oning!eoi zijn op enkel© uitzonderin
gen na gestaakt gowo-rden.
KoleuichaarAclile io FrnnkrQk.
In den Fra.nsclien Senaat is van gochxcL-
ten gewisseld over d© sohaarschte van
ebeenkcol, waam'oor enkel© eenatoren dto ns-
geering, die het motnopolie voor dien invoer
van steenkool aain zie-i heeft getrokken, ver
antwoordelijk stelden. Zij critiseerclen ook
dö overcenikomst, door die regeering met
Engoland gesloten, welko zij on voordeel ig
achtt-en voor handel cn nijverheid in Frank
rijk. Zij vroegen ten slotte opheffing van
liet monopolie ©n vrijheid voor de kolen-
importeure.
Minister Herxi'ofc verdedligdè cbe ovecreen-
Ikonist. met Engeland, die g-roote voordeolen
voor Frankrijk heeft. Mtescliien kan co nog
wat buigzamer en commercieeler worden
toegepast, doch Engeland hoeft zioh bij do
vordfeeling ram de beschikbare schee poruimt©
zeer liberaal jegens Frankrijk getoond. Daifc-
er thans weinig schepen binnenkomen, heeft
cön bijzonderereden. Frankrijk dient het
voorbeeld van Engeland, om den invoer van
met-noodzakelijke goederen zooveel moge
lijk te beperken, te volgen.
De minister verdedigde ten slotte het ye-
goeringsmonopolic.
KORTE BERICHTEB.
T© Berlijn is het aantal huwelijke*, dat
i.n 1915 reeds een belangrijken achteruit
gang aantoonde, bij lm voorafgaande
jaar vergeleken, nog meer gedaald. Id
1915 bedroeg hét nog 16,622, in 191ft
slechts 13,066, een achteruitgang meb
2656j
Een maatschappij, waarin beatuurekdea
van tal van bonden en vereenigingeo sitting
hebben, beeft te Berlijn met steun .van ge
meentewege verechillendo bureaux inge
richt, waar gelegenheid zal worden geboden
tweede-hands kleeren te koopen.
Daar het de bedoeliog is het mi ider ge
goede deel der bevolking aan bruikbare
kleediugstukken te helpen, wordt alles röo
goedkoop mogeljjk verkocht. Men denkt een
damesmantel voor, ongeveer tien mark te>
kunnen leveren, een jacquettc-costuum zaï
tegen ongeveer denzclfden prijs te krygen
zijn.
Te München en Keulen bestaan reeds
dergelijke ondernemingen; ook de Hambur
gers zullen binnenkort in do golegenheia
worden gesteld om tweedö-handscho spullen
to koopen.
In Zweden is de broodkaart rosds eenigen
tijd geleden ingevoerd. De brood- en meel-
rantsoenen zijn er niet groot. Toen dan ook
dezer dagen to Stockholm oen feest van de
Koninklijke Tennisclub plaats had, was dei
koning, die uitgenoodigxi was, zeer ver
baasd, het buffet rijk van sandwiches en
belegdo broodjes voorzien te vinden. Hfl
had, om anderen nietoen deel van hun
rantsoen to ontnemen, rijn boterhammen
in een trommeltje meegebracht, hetwelk hij
het bestuur dan ook overhandigde mot de
opmerking, dat hij gedacht had, dat ieder
een voor zijn eigen brood moest zorgen,
Ec-nigcn tijd gólejen reeds l-estoad in
Duitschland hot voornemen het reuagore-
vorvoer to beperken doo- slechts phiatekaar-
ten nit to geven aan reizigers, die een
door do poiitia ol den lmrgeflweflter algö-
geven bewijs kunnen toonen, dat voor hou
reis een gegronde reden bestaat. Naar ver
luidt zal de/x> maarregel nu werkelijk wor
den ingevoerd. Pleizisrreiaen houden dus
geheel óp.
Het Belgische legerbestuur, dat het eerst
hendon als trekdieren voor machinegeweren
hoeft ingevoerd, heelt op grond van on
gunstige ervaringen te velde, besloten go
af to schaffen.
Y r a a g: Bestaat cr ook kans, om als
winkeljuffrouw in een confectiezaak naar
Indië t© gaan?
A n t w. Dio kans bestaat, maar u moet
beginnen met con advertentie to plaatsen
bijv. in het „Bataviaasch Nieuwsblad,"
waarbij u zich aanbiedt. ITukt dit, welnu*
dan kun^ u contract maken.
Y raag: Kunt u mij zeggen, waarom
het Kapcnburg en andere verkeerspunten
des avonds verlicht zijn en liet Bietorskerk-
hol, waar altijd druk verkeer is, niet? Hel:
is cr zoo donker, dat do mcnsclicn tegen
elkander nanloopen. Zou de lantaarn m
het midden van het plein niet ontstoken
kunnen woeden? Hot zou zekei? iii eerf
grooto behoefte voorzion.
A n t w. Wij wisten niet, dat cr op het
Pieterskerkhof zoo'n druk verkeer wtó
maar cr zal toch niet veel aan te Joon zijn.'
Hot best is, dat u maar een klein lan
taarntje meeneemt, ato u be a aid uit mork
