Oe [isroneesoiiB Oorlog.
Wo. 17415.
LEIDSCH
O&GBLAID, Zafer-dag 2 December1.
Tweede B8ad. Anno 1933.
0® Duitschers in België.
Tweede Kamer.
x
Onder dit opschrift sregt de- Hoefïjzar-obr-
respondent van het „Iibld.":
„De Duitsche regeering voert, -iu strijd
met het hedendaagsche oorlogsrecht en in
strijd met haar eens gegeven woord, Belgi
sche burgers als dwangarbeiders1 weg
*v ij onthouden -ons thans van krassere kwali
ficatie. Do Duitsche regeering heeft do
macht en er is niets of niemand ter wereld
om haar te dwingen tot het slaken van dit
oedrijf. Alleen door overreding is misschien
'ets to bereiken.
En nu willen wij het volgende denkbeeld
fn overweging geven aan degenen, dio in
deze zaak eenigen invloed kunnen oefenen.
De Duitsche regeering voert als motie
ven aan: dat er zooveel werkloozen in Bel
gië zijn en het leunen op1 de ondersteunings
kassen zoo demoraliseerend werkt op hen,
die nog arbeiden. Daartegenover staat, dat
het voor de Belgen, behalve een jammer om
uit hun land te worden weggevoerd, vooral
ook een gruwel is om daarginds, in Duitsch-
land, to moeten werken voor hun overwel-
iigers. Wat dit- laatsto betreft, beweert de
.Duitsche regeering wel, dat van de Belgon
geen „oorlogsarbeid" zal worden gevor
derd, maar in een land, waar burger-dienst
plicht staat te worden ingevoerd, omdat men
sooveel gaten heeft te vullen ten gevolge
van het wegzuigen van burger3 naar het
front, is elke - arbeid oorlogsarbeid."
Maar indien nu do Duitsche regeeriog
niet mocht zijn te bewegen tot eenvoudig
intrekken van het fataio besluit, zou Ne
derland dan niet iets kunnen doen om den
Belgen althans den gruwel van het werken
in vgandelrjk land en voor den vijand te
besparen?-
Kan niet de Nederlandsche regoering, in
dien er niets anders overbluft, tot de Duit
sche het aanbod richten om den uit België
te evacueeren Belgen do keuze to laten
om naar Nederland uit to wijken? Velen
van die ongelukkigen zijn, in 1914, uit
Nederland teruggekeerd in goed vertrou
wen op het woord van den Duitschen gouver-
aeur. Nederland is ongetwijfeld bereid om
die menschen opnieuw to ontvangen en te
onderhouden als het moet. Do Duitsche re
dering is dan van den last af en zij toont
dan metterdaad, dat het haar niet te doen
*s, om, onder eenig voorwendsel, dwangar
beiders te trekken uit het overheerschte
'and.
Wij stellon de vraag met eenigen aan
drang.
Want er is haast bg de beslissing."
Belgische burgers
els „Arbeiter-Bataillon."
Burgers van Gent, samengeroepen of met
geweld samengebracht in de fabriek Gan-
«•oise, zijn samengevoerd tot het ,,4e Civiel
Arbeiter-Bataillon en aan 't werk ge
steld in de omgevingvanSoissons
achter 't front in Frankrijk dus. Zjj
moeten er loopgraven maken, versperringen
spannen en wegen aanleggen. Hun.voeding
is zeer onvoldoende. De ongelukkigen over
nachten in een oud klooster. Verscheide
ne burger8, daar door shrapnels
gewond, kwamen te Gent terug.
Vrijdag en Zaterdag 1.1. heeft een nieu
we maatregel der Duitsche overheid veol on
rust gewekt. Siadsagenten moesten van huis
tot liul3 gaan en aan allo burgers van 17
tot 45 jaar van allerlei rang of stand vra
gen, welk beroep ze uitoefenden. Veel be
ambten van het steuncomité enz., kregen
een bewijs, dat zij van wegvoering vrgg&-
steld werden. Men verwacht dus nieuwe de
portaties op groote schaal., Nograca s wordt
oevestigd, dat ook uit Gc-nt veol burgers
gedeporteerd zjjn, die werk hadden.
E ierever wordt nadir gemeld aan do
„Tc!.": Burgers, die in de Gantoise, do fa
briek bij 't ïtabot, geconcentreerd waren,
werden onder geleide van mi'itairen naar de
havenwijk Pert Arthur,, buiten Gent, ge
bracht. Ze mcesten -er leeren loopgraven
maken. Do Duitschers kenden tevens nagaan,
wie volgzaam en gc-willig was en uit deze
kozen ze pelotonschefs. Burgers, die daar
entegen hardnekkig weigerden een schop
op te nemen, werden mishandeld. Na een
Vrij lange_ oefening, werden deze burgar3
ingedeeld in groepen, compagnies en batal
jons en naar een voor de familie'eden on
bekende bestemmingsp-als g.: a sp fc>.id.
Nu ia do waarheid doorgedrongen. Dit
nieuws wekt te Gent natuur.ijk veel onrust
en verontwaardiging.
Vrijdag 1.1. wilde oen burger uit de com-
mandatur op den Kouter ontvluchten. Sol
daten zetten hem na en schoten. De man
viel in do Korte Meere bloedend neer. Do
soldaten sloegen hem toen nog en droegen
hem weg.
Teekenend is het echter ook, dat tal van
gewone soldatendo burgers aanraden, niet
te werken, daar ze aldus den oorlog verlen
gen en do ellende ook voor do Duitschers
voortduurt.
In groote magazijnen kregen do bedien
den briefjes ter invulling met hun namen,
dienst, ouderdom, enz». De wantrouwende
burgers vreesden terecht, dat al die in'ioh-
tingen moesten dienen, om een lijst op te
maken van onmlsbaren eo m;sba~en, welko
laats ten dan candidaten zijn voor de depor
tatie. Zeer veen hebben liet brief je-eenvou
dig verscheurd.
Er is" te Gent veel cavallerie. Verleden
Week werden eensklaps een groot aantal
stallen gerequireerd voor deze ruiterij. Ook
zgn er veel artilleristen. In de fabriek Kerk
te/e, op- do Coupure, moeten do vroegere
werk.iqden van deze inrichfng drra'banken
voor .Je Duitschers maken. Eerst hebben zo
goweigoi-d, dnch toen werden zo in het
l'.anoria-Hctel opgesloten. Elndelyk gaven
2*5 «as maar do Duitschers klagen, dat zij
-nets uitvoeren en dan verspreiden de Duit-
•chers nog cöir.muniqué's, dat do Belgen tot
geen n-aJitairen arbeid gedwongen worden.
Deportatie to'charioroi
begonnen.
Qp^lfaanflasr 19 November begon mon
b oproepen yan burgers van 17 tot
50 jaar to Charleroi. Verscheidene honder
den. zijn reeds weggevoerd. De Duitschers
trachten ook veel vrijwilligers te werven.
Dat bezorgdheid voer *7 iieil der werk
loozen do drijfveer niet it, aldus de bericht
gever, blijk wel "uit 't feit, dat ze 't vooraf
op metaalbewerkers en mijnwerkers gemunt
hebben. Ze werven er, aan te Gilly, Mon-
tigny, Dampreny,- Marchiennes, Chatelet-en
Chatelineau.
Werkloosheid in 't district Charleroi
Ie pays noir wie heeft ze verwekt? Lang
zag men in de stad de sporen van ver
nieling, als symbool vair 't onKeil, door de
Duitschers gesticht. De Duitsche troèpcm
staken bij hun intocht in 1914 tal van
woningen in brand. Nu verordenen ze die
sporen te doen verdwijnen. Uitgezonderd de
groote magazijnen Raphael, zijn allo ver
nielde gebouwen in do Rue d? la Montagnè
hersteld. Qp den boulevard Audent liggen
echter nog ruïnen. Wel werd er bevel ge
geven ook daar te herbouwen, maar de
eigenaars, advocaten, dokters, enz. vertoe
ven nog in 't buitenland.
Deportaties uit Luikerland.
Uit Luik worden sedert Maandag 1.1. bur
gers weggezonden. De plakkaten gebieden,
onder bedreiging met dwangarbeid en een
boete van 10,000 mark, allen burgers van
17 tot 41 jaar zich aaa te melden, uitge
zonderd'do magistraten, geestelijken, onder
wijzend personeel, openbare ambtenaren,
dokters en apothekers. Hier en d~ar ver
schenen in de stad geheimzinnige omschrif
ten: „Revoltez-vous, on vous aidera". Nie
mand weet van wie zulks uitgaat en wan
trouwenden beschouwen dien oproep als een
provocatie. In elk geval hcudt do bevol
king zich kalm en waardig.
Óp de laatste controle der weerbaren,
waren eon duizend man afwezig. Veel Lui
kenaren zijn op de vlucht.
In de noordelijke grensznne zijn do Duit
schers plotseling begonnen ganscbe dorpen
van hun mannelijke bevolking te bero-oven.
Dit optreden moet zijn oorzaak vinden in do
vrees, dat daar hulp' zou geboden worden
bij botsingen tuss'chen soldaten en vluchte
lingen. De maatregel van vroege sluiting,
dien we reeds meldden, is tot alle dorpen
in de grensstrook uitgebreid. Na zeven uur
wordt alle verkeer gestaakt te Touron,
Warsage, Visé, enz.
Do grensposten zjn versterkt en patrouil
les cavalerie rgdën rond.
De straf van Brussel.
De straf van Brussel duurt voort. Na
half negen 's avond niemand op straat De
directeuren van de schouwburgen hadden
govraagd toch te mogen spelen en de be
zoekers toe te laten naar den schouwburg
to gaan. „Het spijt me," antwoordde de gou-
vorneur van Brussel, „op m\jn verordening
geen uitzondering te kunnen maken voor een
enkele corporatie en bezoekers van den
schouwburg."
En dat alles, omdat men op den feest
dag van den koning in de twee kerken
een nationaal lied zong.
Hoe de Belgen in Duitse li land
wo.rden behandeld.
Omtrent de^ wijze, waarop de naar Duitsch-
land gevoerde Belgen behandeld worden,
ia mon het nog niet in alle opzichten eens.
Hier velgen eonige bijzonderheden, die
een correspondent te Maastricht van ver-
schillonde zijden tor oore z:jn gekomen en
in hoofdzaak overeenstemmen:
Met groote troepen tegelijk worden zij
in beestenwagens geduwd, tot deze meer dan
vol zijn. Zij arriveeren in een hun onbe
kende plaats van bestemming na een reis,
die soms een etmaal geduurd heeft, zonder
dat men zich bekommerd heeft over het
verstrekken van voedsel als anderszins. Na
dat zij in de een of andere industriestad
zijn gearriveerd, wordt hun een m'ddagmaal
voorgezet, dat in de mee3te gevallen on
eetbaar is. Men geeft hun ih overweging
een vrijwillige vebintenis te onder teekenen
voor het aanvaarden van werk in Duitsc-h-
fand. Zij, dio zulks weigeren, worden aan
hun lot overgelaten. Zij foopen door de
straten dor stad, zonder geld, zonder .be
staan, ten prooi aan honger en ellende.
Op alle hoeken der straat vindt men
plakkaten, waarbij werklieden worden ge
vraagd voor allo soort werk iu fabrieken,
tegen hoog loon. Eiken dag, ieder uur wor
den de Belgen aangezocht work aan te
nemen. Zoo komen, door honger gedreven,
eenigen zich ten slotte aanmelden?
Een ingenieur der- stad Mons, die gewei
gerd bad zijn konnis in dienst dor Duit
schers' te stellen en teokeningen to maken,
die men hem had opgedragen, had men
in een fabriek opgesloten en vijf dagen hon
ger laten lijden.
Ten slotte, zwichtende voor den honger,
verzocht hij, dat men hem aan 't werk zou
zetten en droeg, men hem op lantaarns
aan to steken te Berlijn. De werklieden,
die zwaar werk moeten verrichten in de
fabrieken, verdienen, mar go'ang" van hun
bokwaamheden, 7, 8, 10, 12 mark. per dag,
doch deze verdienste is in werkelijkheid
niet toereikend, om in hun onderhoud te
voorzien, wanfcjia aftrek van bijdragen voor
hulp bij ongelukken, weduwen- en wezen
fonds, levensverzekeringen, pensioen, onder-
dingen bijstand, ziekteverzekering, enz.,
rest hun van dat allea noj slechts 50 tot
80 pfennig per dag voor hun dagelijkscho
behoeften, een bedrag, ten eenenmrle onvol
doende. Men kan du9 wel zeggen, dat zij bij
zwaar wérken niet eons behoorlek te etan
krijgen.
Als een frappant staaltje nog het vol
gende: Men weet, dat do weggevoerde werk
lieden onderweg uit de treinen strooken
papier werpen, om zoodoende hun familie
van hun wedervaren te verwittigen. Zoo
vond men dezer dagen langs den spoorweg
te Ghéneo e'en oude linnen boord, waarop
met potlood geschreven was: „Ik bon onder
wijzer, 55 jaar oud, woon te Mons in de
straat. Ik ben ontvoerd geworden, ter
wijl ik nog voor mjjn klas stond. Wil piyn
vrouw en kinderen waarschuwen."
Zitting van gisteren.
GRONDWETSHERZIENING-.
Additioneels artikelen.
De heer SCHAPER trekt zijn amendement
in en stel oen motie voor, luidende:
De Kamer, van oordeel, dat nader bij de
wet dient te worden geregeld de wijze, waar
op -kiezers, dia op den dag der stemming
niet in lnin' woonplaats aanwezig kunnen
zijn, in staat worden gesteld aan <do stem
ming deel te nemen, gaat over tot de orde
van den dag.
De MIN. VAN BINNENL. ZAKEN kan
niet ingaan op het denkbeeld van den heer
Troelstra. De Grondwetsherziening zou dan
op losse schroeven komen te .staan.
Tegen de motie heeft spr. geen overwe
gend bezwaar. Hij behoudt zich allo vrijheid
echter voor. De motie wordt daarop z. h. st.
aangenomen.
Bij art. 73 komen aan de orde de amende-
menten-Drion.
De heer DRION .verdedigt ze en verklaart
zich voor Evenredige Vertegenwoordiging;
dat voorkomt, dat een deel van het land po
litiek dood is.
Spr. wijst eveneens op de bezwaron. De
kleinere partijen zullen*verdwijnen, do groo-
ter overhcersckénde onafhankelijke perso
nen zullen uit hot' parlement worden geweerd
Een ernstig bezwaar van 't Regeerings-
voorstel no-ömt spr dat men alleen de stem
men, op ócn candidaat uitgebracht, laat gel
den, als allo bjsten gelijkluidend zijn. Het
gevolg moet zijn,'dat de kleine partijen bin-"
nen tien jaar zullen zijn verdwenen. Er is
geen land, dat E. V. heeft ingevoerd, dat van
h^t geheele land één district heeft gemaakc,
zooals thans de Regeering voorstelt. In Bel
gië heeft men meer kleine districten.
Spr. heeft nagegaan welke artikelen wij
ziging moesten ondergaan, om aan spr.'s be
zwaren te'gemoet te komen. Voor desbetref
fende amendementen zou echter toch ge-en
meerderheid zijn te vinden. Het Regerings
stelsel onderwerpt spr. aan uitvoerige cri-
tiek, orn ten slotte-zijn amendementen aan
te bevolen.
Do heer ALBARDA bestrijdt de amende-
menten-Drion. Een volmaakt stelsel is niet
te vinden. Ook aan het stelsol-Drion Xievna
bezwaren. Spr. ontraadt de aanneming ten
sterkste.
Do heer RINK bestrijdt do amendemen
ten eveneens.
Spr. schetst do werking van het Regee-
ringsstelscl, waarvan hij toegeeft, dat er be
zwaren aan kleven. In de practijk zal men
evenwel met het stolsel-Drion weinig berei
ken, omdat er to veel practische bezwaron
aan zijn verbonden.
De MINISTER VAN BINNENL. ZAKEN
wenscht het betoog van den lieer Drion
Woensdag te beantwoorden.
Do vergadering wordt hierna verdaagd tot
Woensdagmorgen te half twaalf.
Kamer van Koophandel en Fabrieken.
ui.
'Tot de voornaamste handelsartikelen in
deze gemeente behooren in de eerste plaats
do visoh en vervolgens- de aardappe
len, koolsoorten cn bloem
bollen. Ten opzichte van den ha-
ringhandel merkt het verslag op,
dat, in vergelijking met andere normale
jarcD, de voorraden in den aanvang van
1915 zeer gering waren, aangezien Duitsck-
land ook in December, welke maand zich
anders door verminderde vraag kenmerkt,
geregeld bleef trekken. Dientengevolge
waren dan ook reeds begin Maart de
restanten dor in het vorig jaar gevangen
haring geheel opgeruimd. Geanimeerd door
de verwachting van hooge prijzen, door
DuitschJand bij voortduren van den oorlog
voor den inkoop van haring uitsluitend
op ons land zou zijn aangewezen, werd de
vissokerij door verschillende reeders vroeg
geopend, en gingen einde Mei reeds de
eerste maatjes naar Duitsohland.
De verwachting die men voor hooge prij
zen koesterde, werd aiet teleurgesteld,
want toen do betere soorten maatjes van
de markt kwamen, liep de markt tot
100 M. op. Ook volle haring ging togen on
gekend hooge prijzen vlot van de hand
in het begin tegen circa 95 M. verkocht,
werden de noteeringen in den loop van
het seizoen tot circa 1-10 M. verhoogd.
De prijzen der ijle haring hielden gelij
ken'tred met die der volle, terwijl do aan
voer door de gï>oote vraag beduidend over
troffen werd.
Naar Zweden, welk land in gewone om-
ahandigheden voor Holland's che haring een
flink afzetgebied is, werd dit ja-ar zoo goed
als niets geëxporteerd, daar heb de hooge
prijzen, die Duitsöhland besteedde, niet
betalen kon.
Om dezelfde oorzaak heeft ook Amerika
slechts geringo posten betrokken, zoodat
bijna de geheele vangst in Duitscliland
werd geplaatst.
Hoewel ovengenoemde cijfers gro-otere
winsten zouden doen vernloed^n, moet niet
uit het oog verloren, dat de inkoopsprij
zen evenredig hoog waren, terwijl ook de
koersverliezen vaak hun invloed op de ba
ten deden gelden.
Daarenboven moest een scherpe concur
rentie gevoerd worden met een Vereeni-
gisng van Duitsche reeders, die groote hoe
veelheden haring op de Hollandsche mark
ten in kantjes lieten o-pkoopen en de in
koopsprijzen daardoor in niet geringo ma
te opdreven.
Door de Katwijksoho handelaars zal ver
handeld zijn oiroa 82.000 bon haring.
Onder" den handel in landbouwproduc
ten geeft het verslag een overzicht van aan
voer en gemaakte prijzen op de veiling det
Tuiafoouw-Vereeniging .Katwijk en Om
streken", Geveild werden 14.375 balen,
5G72 manden, 12775 zakken aardappelen,
612.000 bloemkool I en 102.600 idem II,
8381 zakken uien ad 30 K.G. en 2841 balen-
ad 50 K.G., 3800 bos uien, 27.000 bos en
1660 zakken peen, 119.500 roodekool en
102.150 savoy ekool.
Scheepvaart. In de gemeente be-
hooren thuis38 motorbooten met een
laadvermogen van 2.734.000 K.G.8 klei
nere vaartuigen zonder motor me-t idem
van 148.000 K.G. en 2 bootjes met idem
van 41.00(7 KG., totaal 2.92-3: OOCT K.G.
Omtrent de Noord-Zuid-Hollandsche
Tramweg-Maatschappij wordt medegedeeld,
dat, tengevolge der tijdsomstandigheden,
die'gebrek aan personeel medebrachten, de
halfomrdiensb op de buitenlijn gedurende
de zomermaanden bleef gehandhaafddaar
bij is echter gebleken, dat gedurende die
maanden een 20-mmutendienst bezwaarlijk
gemist kon worden. Het zeer aanzienlijk
militair vervoer maakt hot regelmatig in
leggen van extra diensten noodzakelijk.
Het aantal rijtuigen en wagens bleef on
veranderd.
Gedurende 1915 werden -op de -lijnt t Lei
denKatwijk en LektenNoordwijk 615.934
trein-kilometer afgelegd, tegen 512.860 in
het vorig jaar.
Uitgen-oanen het tarief der werklieden-
kaarten, dat op 1 September werd ver
laagd, wat een belangrijke toeneming m
het gebruik ten gevolge had, bleven de
tarieven onveranderd.
Den len Juni werd een rcchtstreeksch
tarief voor het vervoer van reizigers en
bagage ingevoerd tusschen het station Kat-
wijk-aan-Zee en eënige belangrijke stations
der H. IJ. S. M.
Den len Juli werden ingevoerd 10-ritte.n-
boekjes voor het traject Ratwijk-aan-Zee
Leiden.
De groote toeneming van het personen
vervoer is in hoofdzaak te danken aan het
grooto militair vervoer en ver-der aan oen
druk soizoenverkeer en de- regelmatige toe
neming van het algemeene verkeer
De-toeneming van het. .goederenvervoer
is het gevolg van de omstandigheid, dat de
meeste landbouwproducten" near Duitsch-
land werden vervoerd, waardoor eerder
van de tram gebruik gemaakt wordt
dan bij uitvoer naar Engeland.
De hoogere opbrengst kwa-m ten goede
tot dekking der hoogere exploitati.c-uit-ga-
ven, als hoogere stvoomprijs, hoogere prijs
van bijna alle materialen, hoogere loonen,
pensioenbijdrage, toeslag van het dienst
doende- en uitkeeringen aan het gemobi
liseerd personeel.
Voor reizógersvervoer wend - ontvangen
ƒ335.26660 on van go ede r enen z
25.021.82, of totaal 360.288.42 tegen
252.293.77 in 1912. het eerste jaar der
exploit^ ie.
Ten opzichte van do bootjes op Leiden
zegt het verslag, dat da ondernemers de
zer vervoermiddelen in het êfgeloopen jaar
geen bevredigende rekening bobben go-
maakt
Aan het slot der rubriek „middelen van
vervoer", wordt medegedeold, d<at er zijn
8 beurt- en veerschepen en wel 2 op Rot
terdam, 2 op Amsterdam en Zaandam, en
4 op Leiden.
De Gontscïa© üaooge^chooS.
In „Do Toorts" lezsu wij, dat do meo.te
professoren aan de veavlaanasciato univer
siteit to Gerit nu begonnen zijn mot bat
geven hunner collegos". Bj do Noord-Ns-
derlandsolie hoogleer'..ren. zoo na-o'dó hot
blad, gaf de eerste les telkens aanloiding
tot een hartelijke belonging van sympat'rie
en dankbaarheid vanwege de Vlaamsohe
studenten. Bijzonder prof. dr. God?e Mol>
bergen heeft zrih reels thans een riünao
plaats verover 1 in het hort der Gantn-C'te
studentensehap. Bij zijn ioedn-srede ver
klaarde-hij, na oen terugblik op zijn werk
in Holland en in Zuid-Afrika, voert-an z";u
leven te wil'en wijden am Vlaanderen, t n
einde alzoo de Groot-Nolertenlsohei zaak
to dienen.
Het grootste aantal studenten werd in
geschreven voor do colleges van p of. dr.
Godeo Molsbergen en van prof. dr. A.
Jolles, zijndo oen veertigtal.
Een foeaclauBdiging va« Daitechlaoid
doos* do SfcoesMeeaascS*© ffeiseeïriDig.
De Rcemeennche regeering hooft aan do
regeeringen van de or zij rige en verbon len
staten eon nota gericht, die van 22 Sep
tember O. S. geaagteckend is en do vol
gende ernstige beschuldigingen bevat.
Do prefect van politie te Boekarest is,
na daartoe tnes temming te he'ob n verkregen
van den gezant van de Vereefiigd© Staten,
die belast was 'met de bescherming van de
Duitsche belangen in Roemenië, in tegen
woordigheid van den secretaris
van de Amerikaanscho legatie, te
dien eindo door aijn1 chof als diens verte
genwoordiger aangewezen, tot het instel!aa
van een onderzoek in den tuin van het ge
bouw van het Duitsche gezantschap over-
egaan. Deze nasporingen hebben geleid tot
e ontdekking van 50 voor gebruik gereed
gemaakte Eickford-lonten, en een gelqk aan
tal mjynpatronen, die to Hamburg vervaar
digd waren, welke elk een K.G. van do bui
tengewoon kluchtige ontplofbare stof tri-
nitrotolueen bevatten.
Verder word een pikje feschjoa, dio vol
gens de analyse van het Bacteriologisch In
stituut cultures van de bacillen van miltvuur
en kwade droes bevatten, alles in ui'.sbeken-
den toestand en gereed voor gebruik ge
vonden. Het pakje fleschjes droeg het zegól
van het Duitsche consu'aat te Bra-so (Kron-
stadt) en was door dit consu'aat aan den
Bulgaarschen militairen attaché geadres
seerd om aan z^n Duitschen collega over
handigd te 5Vorden en was naar z\jn bestem
ming overgebracht door den diplomatieker
Duitschen koerier. De cultures waren be
stemd om deze veeziekten en voor den mensch
besmettelijke ziekten te verspreiden, gel\jk
bl\;kt uit de instructie, die er bij gevoegc
v/as en die' den inhoud aangaf.
Alle deze bevindiugen zijn behoorlijk neer
gelegd in processen-verbaal en gestaafa
door analyses en expertises.
Er is reden om het afschuwelijke vat
deze handeling in het licht te stellen in een
onzijdig land, door de leden van een diplo
matieke: zending,die alle onschen ibaarueiö
genoot'en met alle correctheid behandeld
werd. Hieruit blijkt, dat do legaties in kwes-
tie; de Roemeniërs voor den oorlog a's vijan
den behandelden en er geen bezwaar in za
gen op Roemeensch ge'..i:d aans agen te be
ramen tegen de veiligheid ven den staat et
het leven van zijn burgers op een tijdstip,
waarop Roemenië nog norma.e betrekkin
gen onderhioid met de landen, d e zij verte
genwoordigden.
Engelsólic mailboot vermist.
De Engelsche Admiraliteit maakt be
kend, dat de Engelsche mailboot „Rappa
hannock" op 17 October uit Halifax naai
Engeland is vertrokken- en dat er sedert
niets meer van het schip is vernomen.
Volgens een officieel draadloos bericht
uit Berlijn van 8 November, is het schq
in den grond geboord. Tenzij officieren en
bemanning, 37 in getal, aan boord van de
duikboot zijn opgenomen of naar een an
der schip zijn overgebracht (voor zoover
bekend i3 geen van boide geschied), valt
er jniet rneer op te hopen, dat het schip ir
veiligheid verkeert. Indien de bemanning
_op de gewone wijze is gedwongen om in df
sloepen' plaats te nemen, is het duidelijk,
dab dit zoover van Land geschied moet zijn
of bij zulke weersgesteldheid, dat er wei
nig kans was om de kust te bereiken. De
Duitsche belofte om geen schepen in den
grond te boren zonder de levens der op
varenden te redden, ls opnieuw verbroken
-en weder is een Duitsche duikboot schuldig
aan moord in volle zee.
C) „Rappahannock" meet 3871 ton bru
to en behoort aan Furnesa Witby Co., to
Liverpool.
Koning Albert verleent gratie-
Wij lezen in „Vrij België":
Na de wree-de beproevmgeii van Luik,
Namen en Antwerpen, was koning Albert,
in zijn hoe-danigheid van opperbevelhebber
van het zoo zwaar getroffenBelgisch leger
verplicht een ijzeren tucht in te voeren, om
het moreel van den. troep ihoog te ho-uden
Met buitengewone strengheid w-erd he"
minste vergrijp gestraft en zoo kwam het
dat vele soldaten, die :ri »-nv -u
dig'heden slechts een lichte straE zouder
opgeloopen hebben, gt*u üe r«-
- ke Yserdagcn tot vijf of zes jaar dwang
arbeid werden veroordeeld. Zij werden tt>
Fre-snes opgesloten. Heden, du het leger
opnieuw krachtig is samengesteld en van
een' goeden geest doordrongen, bestaat er
g»een gevaar meer zicb genadig te toonen
Af en toe wordeD dan ook groepjes yprooi
deelden vrijgesteld. Onlangs nog een 15<
ineens. Niets was roerender dan de geest
drifit, waarmede zij hun gevangenpak ver
wisselden voor een nieuwe uniform, onde
do welke zij aan den Yser de Duitschers
zullen to lijve gaan. Te Le Mans ontvinger
zij hun nieuwe uitrusting onder den kreet.
„Leve de koning!" Van Le Mans worrlc.-
de vrijgestelden rechtstreeks naar de front
linie gezonden.
De commandanten van de neergeschoten
Zeppelins.
Do bovelhobbers dor bsido Zeppelins, dit
van den luohtaanval op Engeland niet zijn
teruggekeerd, waren cte leapitein-1 uibenan'
Max Dïccliich en do luitenant ter zee eer
ste klasse Franokenberg. Didrich was kapi
torn van clan Nordideuteoben Lloyd. Hij lino
zich ih do eerste weken-van den oor lég'on
derscheiden, toen hij zijn schip B ra rid en
burg uit oen Amerikaahsone' haven tiaar
Daritsohkind wkab te brengen, -hoewel cloze
'haven door twee Engolsohe kruisers werd
geblokkeerd.
Een toeken van do „Hampshire'*.
Op Vester-Sanrtary in de Stavangerfjord
i3 oen flesoh aangedreven met een papier
waarop in het Engelsch waa geschreven
,,H. M. „Hampshire" Wij zijn tot dus
verre behouden, maar hoe lang nc-g kunnen
wij niet zoggen. Wo bevinden ons in een
open. boot, di-o erg lek is. Het zal niet lang
meer durenWij kunnen nog geen Land
ontdekken. Vaart allen wel. Wij weten
dat wij gewroken zullen wordtin, daar zul
len de Engelsohe jongens wel voor zorgen.
Wij zijn tweemaal gotorpccleerU, hadden
geon tijd tomg te vuren voordat do duik
boot verdween en wij zonken. Vijf van ons
zijn nu hierwij zijn allen uitgeput dooi
het roeien en waterhoozen. Dit is het laat
ste levensteek on van ons. Wondt de flesoi»
gevonden, zendt ze dan s. v. p. op naai
vrouw Spitik te South Shiels."
Blijkbaar is clt briefje echt meldt Wolff
het is aan den Enge-lsohen ooti9ul ter hand
gesteld.
De .Hampshire" is den 5en Juni getor
pedeerd.
Australië bereidt
een krachtige oorlogspolitiek voor.
In het Huis van A fgovaardcigd-on heef5
Hughes do eerato-minister van het Gemee-
nebest, verklaard, dat do rog'eering alles
wil oncVrgesöhi'kt maiken aan een krachtda
dige oorlogspolitiek. Ten einde Australia's
hulpbronnen zooveel mogelijk to sparen en
aan do c-iscihon der oorlogvoering te vol
doen, zullen de gowono uitgaven worden be
snoeid en een gestrenge bezuiniging wor
dcai in aaht gonomsn.
Ministers van het Goineenebeto en van
de Australische staten on parie-monbsl©obn
werken mee aan het- wervingsplao va*
Hughes.
