Nederland en de Oorlog.
no. 17401
LEIDSCH DAGBLAD, Donderdag 16 November. Tweede Stad. Anno 1913.
De vrouw van 1916.
FEUILLETOM.
Oaks slot
X
"T Men schrift ons:
De omstandigheden vormen den mensen,
Jogt het spreekwoord. Gewoonlijk wordt dit
hi individueelen zin gebruikt: wat een be
taald mensch geworden is, dankt hq 01 ziij
flaa3t zijn of haar natuurlijken aanleg aan
Be levensomstandigheden, waarin het indi
vidu geplaatst werd en zich heeft kunnen
ontwikkelen. Wel is waar zijn er uitzonde
ringen, de bijzonder groote en sterke, gees
ten? die zich met krachtïgen vleugelslag
boven hun milieu weten te verheffen; maar
de wereld bestaat nu eenmaal slechts uit een
klein percentage „Uebermenschen", tcrwjjl
Be middelmaligen de massa vormen.
„De meusch'' fceteekent in dit verband
ook de „menschheid", die door omstandig
heden gevormd wordt. Eu in dien zin geeft
ihet spreekwoord een antwoord op do vraag,
Iwaar.om zooveel meer dan vroeger de nood
zakelijkheid gevoeld wordt, dat de vrouwen
teeht van medezeggingschap hebben ia het
huishouden van Staal en gemeente.
Vroeger waren de omstandig-
heden anders. Vroeger was de arbeid,
die de vrouw naast haar gewonen Hageljk-
schen te verrichten had, lang-geen sinecure.
Toen was het huis een wereldje op zichzelf.
iWeid er al niet meer geweven en gesponnen,
brood gebakkeu, bier gebrouwen, kaarsen
gemaakt en geslacht, zooals nog vroeger
het geval was, tpch werden de boven- en
onderkleeren van het geheele gezin in huis
(vervaardigd, verlichting en verwarming
eischten van de zorg der huisvrouw onein
dig veel meer dan thans. In elk welgesteld
gezin zorgde men zelf voor het inmaken van
groenten en vruchten, niet alleen op het
(platteland, maar ook in de steden. Ook de
ïzieken werden in huis verpleegd en bewaar
scholen waren er nog weinig. De opleiding
der meisjes was vroeger nog geen andere
dan een opleiding tot het huwelijk.
De machine hoeft echter een radicale
- (W^ziging in dien toestand gebracht. Dui
zenden zaken geschieden thans oneindig be
ter, vlugger en goedkooper machinaal bui
tenshuis dan het vroeger door den handen
arbeid der vrouwen kon geschieden. Die
vrouwenhanden zouden tot ledigheid gedoemd
Jworden, wanneer zij geen arbeid buitenshuis
gevonden hadden.
En het waren oorspronkelijk de maat
schappelijk miader bedeelde vrouwen, die
buitenshuis gingen werken; meer en meer
,werd het ook de ontwikkelde, de geleerdo
vrouw, die naast den man een plaats to ver-
Vullen kreeg in het publieke leven.
Flinke voorgangsters, die het groote be
lang inzagen ran goed onderwijs ook- aan
vr c uwen, liepen zoolang storm tegen de deu
ren van gymnasium en H. E. S., dat deze
met behulp v:n min"st:r Thorbccke geopend
werden, ook voor de meisjes, en zelfs de
Hoogcschool haar binnen haar muren ont
ving. De meerdere ontwikkeling der meisjes
had- ten gevolge, dat zij belang gingen stel
len in alles, wat rondom haar gebeurde, en
zij daar een oordoel over kregen, doordien
Br, zich door haar bekwaamheid gemakkelijk
oriënteerden. De bemiddelde vrouwen voel
den zich aangetrokken do helpende hand
uit te steken voor allerlei maatschappelijk
(werk en aldus haar door de machine vrij
gekomen tijd nuttig ten algemsenen bato te
testeden.
Het getij verliep, dus de bakens werden
verzet. Zachtjes aan, heel geleidelijk, nam
de vrouw een ander standpunt in de maat
schappij in, dan voorheen.
Verbazingwekkend i3 het daarom, hoo ove
rigens verstandige lieden bij dezen niet tegen
te houden evo'.utiedrang dor vrouwen, haar
geklemd willen blijven zien in de enge sfeer,
die van haar huis haar wereld maakt, terwijl
onwederlegbaar te bewijzen is, dat óók voor
do vrouw de wereld haar huis gewor
den is, waaraan ziij haar zorg, haar kracht,
haar liefde wijden kan; dat deze "opvatting
haar gezichtskring verbreedt, haar geest
kracht ontwikkelt en haar bekwaam maakt
aan de nobelste menscheljjke gevoelens,
uiting en vorm te geven niet alleen voor
baar eigen kleinen kring: haar huisgezin,
«aar ook .voor het groote huisgezin van den
Etaat.
Hoevele malen zal het nog herhaald moe
ten worden, dat -óók de vrouwe'ijke eigen
schappen niet gemist kunnen wor
den in de regeering, vóór het door do
hoofden en harten der bewindsmannen zal
worden erkend en aanvaard en de vrouw
in de maatschappij de plaats wordt gegeven,
die haar van natuur- en rechtswege toe-
kemt. Daarom ook herhaai ik tevens, i3 het
wel b i 11 ij k, dat den vrouwen, die door de
totaal veranderde maatschappelijke omstan
digheden thans denzelfden arbeid verrichten
als (le man, die evenveel presteert als hrj
en die wettelijk dezelfde lasten en ver
plichtingen te vervullen heeft als hp, lan
ger dezelfde rechten mag onthou
den worden?
Politiek heeft met den strijd voor Vrou
wenrechten' eigenlijk" maar weinig te maken.
Onder de vrouwên zullen, evenals onder de
mannen, alle schakeeringen en richtingen
te vinden zjju. Do vrouwen, die haar rech
ten wenschen te veroveren, steunen dan ook
geenszins op een bepaald partijverband, ol
zjc er staatkundige partijen, die meer van
haar rechten doordrongen zijn, dan andere.
Het gaat er precies mee als met het begin
sel van Evenredige Vertegenwoordiging.
Door de jonge radicale partij, waarvan
de heeren C. V. Gerritsen en dr. Vitus
Eiuinsma eerste candidaten waren en die
georganiseerd was in de kiesverceniging Am
sterdam, het eerst de E. V. op hun program
brachten. Was het beginsel moeilijk voor be
strijding vatbaar, de heeren Gerritsen en zijn
geestverwanten b'.even tcch maar heel lang
alleen staan met hun B. V. De liberalen
wat en bang dat zij tegen een winst van IQ
pCt. in het' Zuiden, een verlies van 35 pCt.
in het Noorden zouden te boeken krijgen, de
clericalen wilden er ook niets van hooren
en in die deelen van het land, waar srj de
absolute meerderheid vormden en de so
ciaal-democraten (da parlementairen) vrees
den, dat E. V. do besliste overwinning van
het proletariaat in den klassenstrijd zou
schragen. Wat niet wegneemt, dat than3 na
20 jaar alle paftjjen voor B. V. zijn, dat er
zelfs niet meer over gesproken wordt, dat
het een afgedane zaak is.
Zoo zal het ook met Vrouwenkiesrecht
gaan, een beginsel, d3t niet het eigendom
is van een staatkundig© partrjgroep, maar
dat, wanneer heel het volk zich doelbewust
een helder oordeel er over zal kunuen vor
men, een deel zal worden van de algemeen
gangbare begrippen van recht en vrijheid
in ons vaderland.
DE „KONINGEN-REGENTES."
De „N. Ct." schrijft-, na het Wolff-berieht
te hebben aangehaald, dat aan boord van da
„Batavier VI" contrabande zou. zijn geweest,
\v Aard oor een rechtsgrond voor de opbreng-
ging aanwezig is:
„Met de mailboot van de „Zeeland" staat
het anders: De maatschappij vervoert geen
goederen; dit is algemeen bekend en het
schip kan dus niet naar Zeebrugge opge
bracht zijn op vermoeden van contrabande.
Het vervoerde o.ru. persoaen (Belgen en
Engelschên) beboerende tot tegen Duitsch.-.
land oorlogvoerende natiën, maar het i3 op
dien grond niet voor opbrenging resp. inbe
slagneming vatbaar, tenzij deze personen,
met medeweten van directie of gezagvoer
der, „gedurende de reis, rechtstreeks mede
werken aan de operation van den vijand".
(Art. 45 der Londensche Zeerechtdeclara-
~tie). Dat dit aan boord van do „Koningin
Regentes" zou zijn geschied, moet uitge
sloten worden geacht.
Hetzelfde verdrag (grondslag der Duiteche
Prisenordnung) bepaalt in art. 47, dat elk
persoon, deel uitmakende van de krijgs
macht van den vijand, die gevonden wordt
aan boord van een neutraal handelsvaar
tuig, krijgsgevangen gemaakt (kan) worden,
zelfs al ware er geen reden om het schip
op te brengen". Wij weten niet, of de „Zee
land" zulke personen vervoert; in elk geval
is heb begrip „deel uitmakend van de krijgs
macht van den vijand" ruim genoeg om, voor
al in de tegenwoordige oorlogsomstandighe
den, tob verschil van opvatting aanleiding te
geven. Tob lvet opbrengen van een neutraal
schip levert echter de aanwezigheid aan
boord van zulke personen geen grond, enkel
tot het krijgsgevangen maken. Dit is in
den tegenwoordigen oorlog van Engelsche
en Fransche zijde herhaaldelijk voorgeko
men, ook met personen van wie liet aller
minst zeker was, dat zij tot de vijandelijke
krijgsmacht behoorden; voor zoover wij we
ten, is daartegen onzerzijds nimmer, gepro
testeerd.
Wat in het geval van de „Koningin-Regen
tes" bijzonder de aandacht trekt, is dat de
Duit-schera ditmaal niet, zooals met de aan
houding van de „Prins Hendrik" in Sep»-
tember, het schip slechts enkele uren tob
onderzoek en arrestatie van sommige passa
giers hebben vastgehouden, maar dat het
nog steeds belet wordt zijn reis te vervol
gen, zonder dat bij'de Mi}. „Zeeland" eenig
bericht of verklaring ontvangen is.
En dan is er nog iefo anders. Zooals ons
bt1 informatie bevestigd werd, waren bij
de aanhouding van de „Koningin-Regenbes"
door de Duitsche duikboot(c-n) Nederlandsche
marine-vaar tuigen aanwezig, die over de aan
houding langdurig met den" duikbootcomman
dant vair gedachten hebben gewisseld. Er
schijnt dus van de zijde on^r autoriteiten
tegen het opbrengen ernstig bezwaar te zijn
gemaakt, hetgeen ook af te leiden valt uit
het bericht (welks juistheid wij niet kunnen
bevestigen of ontkennen), dat men tori slotte
de duikboot met de mailboot naar Zeebrugge
liet gaan onder protest.
De vraag dcet zich aan ons voor of, als
er bij onze marine voldoende reden bestond
om zich tegen de opbrenging eerst te ver
zetten, vervolgens te protesteeren, onze aan
wezige vcorlogsvaartuigen zich ni t ter plaat
se, waar do aanhouding geschiedde, had
den kunnen stellen als c o n v o o i van het
Nederlandscho mailschip. In dit. geval zou
't onderzoek van do ,>Koningin-Regentes" on
derworpen zijn geweest aan de zeer beper
kende bepalingen, welke volgens het gel
dende zeerecht bij gee on voy eerde schepen
moeten worden in acht genomen en zou de
duikboot-commandant na een persoonlijke
enquête aan den commandant van onze sche
pen hebben moeten bewijzen, dat het op
brengen van de mailboot gerechtvaardigd
was.
Met ongeduld wachten wij omtrent een
en ander 'de inlichtingen, die van regee-
ri«g3wege wel niet achterwege zullen blyven.
Men meldt nog, dat een der passagiers,
een Amerikaan, vertelde, dat de Duitscher3
hem hadden gewaarschuwd den overtocht
naar Engeland op zijn reis naar de Vereenig-
de Staten niet meer te beproeven met do
maatschappij „Zeeland", daar hij dan tel
kens door de Duitschers zou worden opge
bracht.
Iu hoever dit laatste in ernst gemeend
was, kunnen wij niet nagaan.
DUITSCHE DES^ÏITËURS.
To Oust wedde is tech Duitsch -deserteur
aangekomen. -
Een jongeman van .achttien jaar, dio pas
opgeroepen was 9m.~n.aar liet front to ver
trekken kwam te losser aan.
To Dinxporlo kwamen drie Duitsche de
serteurs over de grens, to }s Heerenberg
fcwe.c en te Doetinchpp?, teég:
Bij de grenswacht, ^Winterswijk meldde
zich. een ,Duitscb$j deserteur aap, oen. 35-
jarig man uit Gladbeck, dio reeds eenmaal
voor het front geweest was, gewond werd
en er nu tegen op zag weor to vertrekken.
Bij de politie te Arnhem meldde zich eon
Duitecher uit Solingen aan, die na hersteld
te zijn van zijn bij Verdun bekomen wonden,
wecler bij het leger zou worden ingelijfd,
docii or de voorkeur aan gaf naar Nedorland
uit to-wijken.
Te Venlo arriveerden twee jonge Duitsche
soldaten, dio bij Verdun hadden gestreden,
maar er genoeg van hadden en er van door
waren gegaan.
Te Gennep kwaman twee Duitsche deser
teurs aan, dio beidon, na van belangrijke
verwondingen herateid te .zijn, ge-en animo
meer hadden om zich nogmaa-1 aan het vij
andelijk vuur bloot .te stellen.
Een Fransch en een Belgisch krijgsgevan
gene hadden zich do hulp van een Duitscher,
verschaft om naar Nederland te gaan. Do
man vroeg slechts vijf' mark, want hij wilde
metoen maar meegaar}.. Hij gaf zich uit voor
chef van do heeren,maar was eigenlijk
reeds opgeroepen voor den dienst. Drio
broers waren reeds gekeuveld.
Gisteravond kwam te Maastricht een
Duitech deserteur aan. Hij was twee jaar
in do loopgraven aan de Somme geweest,
was nu met verlof in Düsseldorf en is bij
Sitbard over do grens gekomen.
Tusschen Sas van Gent en Westdorp 0
kwamen Zondag door ondergraving tweo
Duitschers over de grens, van wie men al
leen kon te weten komen, dat ze van het
front kwamen. Zo helpen nu reeds in een
der fabrieken suiker produceeren.
In Sluis is oen Duitsche deserteur aange
komen van heb front aan de Somme.
Paar hij -het in de loopgraven niet meer
kon uithouden had hij zijn post verlaten,
en werd veroordeeld gefusileerd te worden.
Hierop is hij gevlucht en na e-en tocht van
10 dagen in Sluis aangekomen. Als een bij
zonderheid mag wel vermeld worden, dat
hij nïeb wist, dab door den draad a-an de
grens een' electrisoho stroom gaat, Wèl Iiad
hij gehoord, dat er velen aan dien draacf
den door had-den gevonden maar hij had difc
toegeschrevan aan de kogels van de grers-
bowakers. Onbekend mot heb groote ge
vaar was hij onder den draad doorgekropen
waaraan hij even met zijn handen raakte,
die dan ook brandwonden kregen, terwijl hij
zolf tegen den grond sloeg. Maar wonder
boven wonder kwam hij met den groobon
schrik hij begreep er niets van, wat met
hem gebeurde cn mot wat pijnen door zijn
geheele lichaam vrij. Eén kans uit duizend.
BELGISCHE VLUCHTELINGEN.
De Belgische regeoring heeft een oom-
móssio benoemd, welke in overleg iruet dio
Nodorkvidtecho autoriteiten waken zal over
de belangen van de naar Nederland ge-
vluohto Bolgen.
Deze oonirmssro bestaat uit' de heeren
Donimal, actennisbratcur van de vereeni-
ging Oré-dit fx>ur Beiges, Huysmans, Ca-
iaiiLlo de Pubt, van do WhiW©, senator (in
middels te Haarlem overleden RccF:)
Vororuijsso, plaatsvervangend -senator.
DE BEDRIEGER BEDROGEN.
Een Duiteohor ondferhandelde met zeke
ren H. te Herwen en Aardt over de leve
ring van een sdheepsLoding hars, die in
Rotterdam deer den Duitscher zou gekocht
worden. Men kwam overeen, dat H. zou
zorgon voor" de iulading, terwijl hij tevens
op zioh nam de partij per stifcdp over de
grenzen to brengen. Teneinde <3o verschil
lende beambten om te koopen en tevens
als bolooning voor zijn hulp zcru H. f 15,000
ontvangen. Op zekeren diaig lieb H. zijn
Lastgever weten, dat de zending onderweg
was, waaroafirhij hem verzocht naar Lobitih
to komen, teneinde zich te kunnen over
tuigen, dat do lading aldaar aankwam en
'over do grens zou gaan ein tevens om liem
die toegezegde belooning te vérstrekken,
Toen met zijn lastgever op den be
paalden dag in een herberg te Tolkamer
onder Lobitih- in een herberg zat, maakte
bij den D'uitscher plotseling opmerkzaam
op een schip, dat den Rijn opkwam, in
wc^ik schip vob_. 113 H. cle lading bars ge
borgen was Beide mannen hielden op eetn
afstand het schip in het oog. Do douane-
woblriaóihhcrdeai hadden op de gewone
wijze plaata en geheel zooals H. voorspeld
had, geschieddebet schip mocht door
varen. In- gr t-e spanning wachtte do
Duitsober af tob heb sohip met de kostbare
lading de gr ons passeerde en toen ook dit
zonder incidenten geschiedde, wan do Duit-
orjhec bulten rich, zelf ^an pleirierhij will do
direct naar Emmerik vertrekken om (knar
de aankomst van hot schip af fee wachten.
Bk drong er eyenwel op. aan, hem eerst
zijn hel coning te geven, daar hij anders
mocielijkheden kreeg met de grenswachten
cn douane-beambten, wien hij de toege-
zocdo belooning moest uïtheeron. De Duit
scher, overtuigd diafe do zaak in orde was,
keerde II. do toegelegde f 15,050 uit. Met
do eerste gelegenheid vertrok hij dm-rop
naar Emmerik, wasur-bij vol ongeduld do
aankom jö van het schip afwachtte, om
oohtor toen. tot d'e wetenschap Co komón,
dat hij" beb sfétehfoffer waa géwoxden van i
oen bandagen oplichter, want heb bewuste
Schap waa geladen met..-- zand, terwijl de
schipper verklaarde van een Lading bars
niets te weten, terwijl "hij evenmin met H.
iets uit te staan had.
Tegen K., die een heel anclero lering van
bet geval geeft-, wordb thans een rechts
vervolging ingesteld wogens oplichting.
IN VREEMDEN BODEM BEGRAVEN.
De marine-attaché van het Fransche ge
zantschap te 's-Gravenhage, luitenant ter zee
do M?aux, begaf zich heden naar Texel,
om een krans Co leggen op heb graf van
den aldaar rustenden fkanschen vlieger De-
Iaunay.
LINNEN GARENS.
Dool' eeii'gróót getal- verbrkikerè" vak
linnen garens, is een vergadering gebonden
te "Eindhoven, waarbij de wensclielijkheid
werd nitgesprckciT, voeling te houden met
fabrikanten uit) Twente, alvorens de co->
dige stappen te doen ter verkryging van
linnen garens uifc Engeland. Daar elke uit
voer van Engeland sinds eenige maanden is
stopgezet, zullen, binnen afzienbaren tijd de
mec-sle fabri.kca mo ten s'utecn ?n worden
tallooze arbeiders met wei k'- i jd.
SMOKKELARIJ.
Te Sas van Gent li.. .,1 -op
vermoeden v^n smokkelwaar in d-o IgJng to
hebben, do Rijnschepen „Oar. SJiroors 62"'
en „N. V. Pieternella" van Rotterdam aan
gehouden, bei-ie met grintzmd naar België
bestemd. De schepen werden teruggeveerd
naar Terneuzen voor ontlading. In de „Carl -
Schroer3 62'' we.rd in ruim 7 1500 kilogram
zeep» gevonden even onder een -oppervlakte
zand verborgen. Reeds is aangevangen mot
het-' onderzoeken van de lading van de „Pie-
ternella."
HERINNERING AAN
JUTLAND.
De stoomtréikr „Co n '-i uft
nog een herinnering aan den zec-s^ig bij Jut
land .meegebracht. In bet treiinct werd op-
ge \ischt een zakje, waarin esn paar zak
doeken, een paar portretten en eenige prent
briefkaarten t:n name van den Obermatroos
Harb Wie be. De prentbriefkaarten met de
poststempels 1914 en 1915, waren geadres
seerd aan boord van bet oorlogsschip
„Derf f linger"; die, voorzien van het
poststempel 1916, aan boord vnn het oor
logsschip „L u t z 0 w."
DE „BATAVIER VI".
De „N. R. Ct." verneemt van bevoegde
zijde, dat de „Batevier VI" nieÊ alleen geen
levensmiddelen, maar ouk in 'b geheel geen
contrabande aan boord had. Het overgroote
deel van do lading bestond uit artikelem
welke volgens uitspraak van het Eamburg-
sche prijzen hof-,, indertijd voor de „Batavier
V" gegeven, vrij - waren .gegeven,
DE. VA ART DOOR HET SUE4-KANAAL.
In aansluitingop de bekcnimaldng van
den directeur-generaal, van da posterijen en
telegrafie, .d^t de stocTnichép^n van de
Maatscliappijen „Ned.r anl" ,cn „Rcdtei'dum-
-scbe Lloyd", waarmede de post voor -ffodér-
landsch Oost-Iudie wordt verzonden, ie be
ginnen met het 17 dezer vertrekkende stoom
schip „Kawi", wederom door het Sues-kanaaf
in plaats van om de* Kaap de Goede Hoop
hun-weg zullen volgen, wordt ook gemeld,
dat de thuisreis dezer schepen door dit ka
naal zal geschieden en cle vaart tusschen
Java en New-York door het Pa nam.-kanaal.
De beperkte kolenvoorraad in de Afri-
kaansc'ne havens, waardoor moeilijkheden
met het bunkeren waren te- voorzien, heeft
aanleiding t:t dezen maa'.regel gegeven.
De" eerste botden van de Maatschappij -
„Nederland", die door het Suez-kxnaal zul
len varen, zullen zajn: de „Vondel", die van
Batavia vertrekt-op 15 dezer en cle „Rom-
branclt", die van Amsterdam op 1 Decem
ber vertrekt, eu van den „Rotterdamschen
Lloyd": de „ICawi". die 17 dezer van Rotter
dam, cn de „Ophir", die 6 December van
Batavia vertrekt.
ONTVLUCHTE KRIJGSGEVANGENEN.
-Te Ol-deiizaal is ovor do grene. gekome-u,
de Camatlees-Peter Nolson, oufcvluoht Uifc 'fc
gevangenedkamp Ha^ienhorst bij Rheine,
Roman naar het Duitsch
DOOR
HERMINE VILLINGER.
3)
,,Denk_er aa-n, GroodmMima", fluistor-do
BeLhaimel haar toe, „Papa mag Poppina.n-
■te niet slaan u moet hot niot toelaten,
Grootmama.
De baron, op don bok, floot en de sahim-
imri zqtbe si-öh zaahtjee aan in beweging.
Twee prariitig moodo vrouwen, moeder
en Rookter, ppi-okond op elkaar gelijkend
sleohts met ddfc ondlersaheid, dat h-et figuur
van de moeder vol en ontwikkeld an weèl-
•dorig.,-was en Iwci-r gelaatstrekken togitel-den
van leven, terwijl die dooktor bijna to slank
was én vermoeid en mat uit haar oogen
koele.
„Hoo gaat het, Jeromia V7300 wondde
zsicii de moeder na de eerste begroeting tot
boa-r, „iik zie, je hebt weer hoofdpien
aoli, lieve tied ik wil booh niet hope, clat
er weer eentje in do wieg ligt!"
Er lag ct eentje in on de barones zuaht-
to on had den moed niet het t>c bekennen.
Do baron ketrdo een ooigonblik het baar-
Edelooze, roodó j ongeaiageriaht tot Groobra-a^
ma had ook geon moed en sloeg Pop pi rian
te in zijn boosheid.
„Ik weet houscCh niet," zei hij, „waarom
'Hit boost niet vooruit leemt'
VWö1' orn^tit i° jong feulentje meer
os," riep Grootmama uit, „raork jo dat
(weer niet, mien lieve mannetje in de ma-an
sla. der niet op en laat eon stapvoets loo
ps, dan komme mijn Reebaohertjes goliek
mét."
Daar kwamen zij aan can wenkten mot
hun dunne, door de zon verbrande kmder-
airmonMademoiselle aoh-teT do meisjes
aan, gracious zwaaiende met haar zakdoek.
Grootmama keefdo zioh om op haar
bank om beter te kunnen genieten van het
gezicht hairer klein dt>clite-rs. Met haar doch
ter on schoonzoon waa rij altijd giauw klioa-r.
„Zo zijn niet foedzaom", placht' rij van
heil te zeggen.
Maar in het dwarrelende stof, adktor het
rijtuig aan, cbze laobeado geriahten en
vliegende manen.
„Heereinden tied, Idcnders", riep Groot
mama versahxiikt uit, „julldo riot er uit als
ooievaars, mot je uitgegroeide kloeren
Zij goiklen win do pret en maakten aller
lei bcikkesproDgen.
'Grootmama was nauwelijks uitgestapt,
of do kinderen omringden haar en brokken
haar j uicihend mee, heb hoerenhuis met zijn
hoogen gevel in, naar do wieg van het nieu
we zusje. Dadelijk ontstond er eten groote
sbrijcl. Belhamel wilde den bijnaam kiezen,
do G-aoe.giccntjes wilden het niot bobben.
„Ik ben die oudste," verklaarde Belha
mel. „Jullro kunt heb den volgenden keer
doen."
„In 's Hemels naaim", riep Grootmama",
„m-aaik geen slapende handen wakker, zus-
kes genoejg, meer as genoeg
„Waarom?" vroeg een der Geowglonhjes,
„Mimi de koe, krijgt ieder jaar een kalf
je
„En Dagsfe krijgt een heele, heele boel
kUrine D&jg^te&ies", Idomk het heldarc
stemmetje van Onnut.
Wavarop rij allen overeenkwamen
,Wij \villen ook nog een heelen, heolcn
boel zusjes en broertjes
Grootm<oma stond oohter in gepeins ver
diept voor de wieg.
„Wat een leelijk dreumesje, net een
krab", zuchtte zij.
En boen bad. het arme kleine ding een
naam. Wat hidp heb haar of zij Cornelia
gedoopt we-rd
Tegenover de kinderkamer, rechte van
den ingang"van hot huis, waren do vertrek
ken van de ouders.
Aan dsn voorkant da mirno eetkamer;
de muren waren aan alle kon-ten versierd
mot hertengeweien crj horens van roeën.
Daarachter bevonden rich de slaap- en
ritkcomor. Do vertrekken op de bowonvor-
dliepGng waren altijil op slot.
^,I>9 ontvangkamers", zei de baron met
een handboweging naar boven.
Nagenoeg alle meubelen waren echter van
boven naar beneden gehaald, om de voorwer
pen van beneden, die onbruikbaar geworden
waren to vervangen.
De kinderen aten 's avonds niet aan ta
fel met do ouders. Grootmama zat met haar
dochter en schoonzoon aan de slordig ges
dekte fcafol.
De naar tabak en naar'den stal ruiken
de huisknecht droeg een vuil livrei pak en
presenteerde het vleesch.
De baron en zijn vrouw die steeds in angst
vorkeerden voor do uitvallen van Groot
mama, praatten zoo weinig mogelijk, ter
wijl mevrouw Grossi er vroolijk op los
babbelde.
Zeg is, kinderen," zei ze op eons* „heb
jullie er al eens over na'dacht wat ex met- al
die meiskes gebeure moet?"
Mevrouw von Reebach zuchtte on haar
man zei
„Zo zullen wel trouwen, net a-Is andere
meisjes."
„Welzoo"; riep Grootmamh, „haal je
misschien, as 't tied ia, ccm barou foor 2e
uut de maan, mijnheer mij^ sohoonzooo V'
Daar hij zweeg en een glas wijn naar bin
nen sloeg, ging zij op kalmeerenden toon
voor ti
„Neem heb mij niet kwalijk, as ik mij wat
bozorgd maak over mion kleindochters. Men
moot do oogeri een bietje opeahoude, kion-
dera opeens heb jo oen paar groote meis
kes aan. tafel zJtüo en wat dan?"
„Ik heb nog nosch genoeg," bromde de
schoonzoon.
,',Dl0 helft is verkocht." viel Grootmama
hom in de- rede; „foor oon bruidschat aan
de meisjes is hot dus lang niet genoeg en
mooi wordo ze ook niet allemaal. De marine
zullo dus geen storm loope naar je ferlate
nest."
„Edmund hoopt nog altijd op eon erfge
naam," bracht Alice bedeesd in het midden.
„Wat mot die dan erve'?" vroeg Groot
mama.
„Hij moet het landgoed administreeren,
zei de schoonzoon, „on dan
„De meiskes de deur uut zette," viel me
vrouw Grossi hem in do rede. Ilc weet het
wel, jo bent nu woodeird," ging zo voort tot
haar schoonzoon, „maar or rit niks anders
op, de meiskes moüte wat k-ere Belhamel
bij foorbeeld zou bost foor. hetTtooneel go-
schikt rijn
„Dat nooit," verklaarde de baron, „con
van en tot Reebaoh
„Als je rt fatsoenlijker vindt, dat je van
en tob Reebachors verhongere Mivrouw
Grossi- haalde' de schouders-op.
Do barones barstte in tra'K 1 uit.
„Mijn vrouw is nog heel .zwak wou de
baron zeggencon hoestbui belette hém te
spreken.
„Mijn beste jonge", zei Grootmama, „je
weot heel goed, waar die eeuvigo verkoud
heden van jou vandaan kommo
„Ik laafc mij de jacht uier verbieden,"
luidde het antwoord va-i dén baron.
Op het often vo rlioofd vaji Grootmama-
hadden rich rimp Is g vorniJ. 1r zag er
plotseling jaren oudor uR
„De kin dors wachte op mij," zei ze em z»--
verliet do eetzaal met rassche schreden.
Daar aan do overzij werd aij dadelijk weer
do oude; De avondion sch-zeh dp openstaande
vensters binnen. Op tafel .stond- oen kan met -
melkten een schotel vol- groote, glimmende
stuk'-en honing in d? rant.-
„Hei, hei," rieo Croabrnam.o. de. kinde
ren, die met klevigo vingers op haar toe
schoten, afwer'nr,e, door achter oen stoel te
gaan staan, „rerst pootjes.en mondjes was-
gche, vuilpocsk'^s, zoo'n kleverig*1 lais. daar
houd ik niet fan."
Lachend k.rprden 7,0 naar hun plaats fee
rug on betan in hun brood mof honin"".
„Waar hob Jimme dio mori honing weg?"
informeerde Grootmama
Toen vertelden a© groote gew ehtig-
heid„Zelf gewonnen. Wij hebben oen bij°n-
korf. Do meester heeft het ons geloeid.
Do meester heeft ons vori-lt, hoe mon
met bijen moet omgaan. Het L ocm ©ngek
Wij 1 cm Heepcrus, Grootmama.'-'
(Wordt vervolgd).
