3 pOi Tijdgeestbriefjes
BAZAAR
Piano'sOrgels.
0. C. BENDER,
de Nederlanden van 1845
Os EuropeescSie Oorlog.
5 D. A. KELDER Zn.
Ü0RL©@SB
weder verkri|gbaar.
de üadariamd®^ van méë
Brandt Verzekering
B©^©©kt 't vwgroot ©afé°Bs©stau-
Feestelijke Opening: Dinsdag 14 Nov., 's avonds 8 uur.
één zending BASCULES
^^ELEF.^lia 30' H, J. VAN HEMSBERGEK.
LEIDEN. HÖÖGEWÖERD 90.
Levensyerz.-El<s2afsc!iappij
«DORDRECHT".
Vennootschap
„DöRDREGHT-
1 .DE RIJN". 1
Wascht met Bacterie-vrij water, jj
Leiifsslis BgifrafeiiiS'Bndsrnemino „Plëlas",
Directeur: H. KEEREWEER. ïosi 20
Kantoor Aalmarkt 16. Vast tarief, Telefoonn. 861.
REGEER INGSK AAS.
dance en de vliegtiPgloodson to Frcscat.y
met bommen oyersfcrppid, daaiWee ontnlof-
fingon en branden veroorzaakende.
Duitseho vliegtuigen Lebben Vlijdagnacht
verscheiden Franscho steden gebombardeerd
o.a. Nancy en Lunéville, zonder schade te
doen. De open stad Amiens is in denzelfden
nacht verscheiden malen gebombardeerd.
Er zijn 9 burgers gedood en 27 gewond.
Luitenant Heurteaux heeft gisteren zijn
twaalfde Duitsche vliegtuig neergeschoten.
Hot viol brandend ten westen van Sailly-
Saüllisel neer. Het wordt bevestigd, dat
luitenant Deulin den lOden dezer ten oos
ten van Péronno zijn negende Duitsolie
vliegtuig heeft neergeschoten.
Aan 't O o s t e n r ij k s ch-I t al i a an:
sclio front kleine acties. De sneeuwval
en. slagregen op andero plaatsen oefenen
hun invloed uit. Do Italianen vinden in heb
gewonnen terrein nog veel bidt, vooral
massa's munitie en ook twee 15 c.M. kanon
nen. In teen ruim hol, dat als kazerne was
ingericht, had hun vijand tal van gewonden
achtergelaten, waarvan nog maar 13 leef
den, toen zo gevonden werden.
Aan het oostelijk front is weinig
gebeurd. Aan do Zevenburgsche grens kun
nen do Roemenen goed stand houden tegen
de troepen, die de Centralcn daaj.' thans
hebben. Zelfs komen de Roemenen Hier en
daar ierts vooruit.
Zoo in het Trotus-da! en bij de Olfc. Bij
heb Jiuldal moesten ze iets wijken voor do
heftige aanvallen.
TJit de Dobrocdsja vernemen we
niets anders, dan dat de geallieerden naar
het zuiden doordringen.
Van hob M a c e d o n i s o h front
komen geen med'edeelingen, die wijzen op
cenïge beteekenend© verandering. Over do
actie van Saloniki uit zullen we in een vol
gend nummer nog een en ander meidon.
politiek en oeconomisch opziebt in onze ham
dan zouden houden.
Do conservatief, die het tv oord voerde^
vond een verbond om de vredeverstoorder?
in toom to houden nastrevenswaardig.
Met betrekking tot België had do spre
ker van do aociaal-democrat-isohe partij al
leen een negatief doel uitgesproken, name
lijk dat wij van eiken invloed afstand doen.
Hij zeide verder: Het is niet meer dan eer
utopie om van zulk afstand doen van alle'
partijtrekken van al wat wij in militair op
zicht met ons bloed verkregen hebben, een
gunstigen invloed op het eindigen van den
oorlog to verwachten, "VVij mogen België niet
meer als invalspoort laten gebruiken, moe
ten echter hot land ook tot versterking
van onzo machtspositie ter zoo dionstbarur
maken. Van hoeveel belang dit is, heeft da
jongste uitval in het Kanaal bewezen.
Ook kan spr. niet goedkeuren, dat wij te
genover Frankrijk van alles afst^jd doen.
Met don spreker van het centrum wensoht
hij dat do kansolicr stellig zal verklaren, dat
mot de afwijzing van de inlijving toch oen
rekening houden met deze gezichtspunten
gepaard zal moeten gaan.
De spreker van do sociaal-democratische
arbeids-gemoensehap (minderheid van Haaso
e.s.) betoogde dat het belangrijkste do uit
eenzettingen van don kanselier over den
vredo waren. Spreker wil nadruk leggen op
de zinsnede, dat wij aan ülkc coalitie deel
zouden nemen die den vrede verzekert. Grey
heeft nooit do gedachte uitgesproken, dat
Duitschlaud in den ban gedaan en vernietig i
moes worden. Als wij België tot een vazal
staat wilden maken, zouden wij nooit vrede
krijgen. Hot heeft niet veel nut om over
de kwestie do sehyldt o spreken, omdat mot
toch niemand overtuigt.
Ken Boolsch lid van de oommissio ver
klaarde zich tegen inlijving.
In „Oproerige krabbels" in „Het
IVolk" lezen v. jj: Botte appel. Kijk dien
appel ryp, roodwangig begeerlijk om nan
te zien. Zjjn glans en geur lekken U. 'n
lVlugge streek langs uw mduw. Eu dan hapt
ge. Een diepe, frissche beet van gezonde
(gulzigl.id.
Maar in uw mond komt een bittere, Wran
ge smaak. En ijlings trekt ga de vrucht
terug. In het hart is bruin-zwarte rotting.
'In het klokhuis Icringelen de wormen. En ge
tpuwfc uw walging uit.
Ziehier liet bericht uit da bladen:
Woningtoestanden in
Noordwijk.
KOOBDWIJK, 8 Nov. In Noordwijk'-aan-
Eee ziet het er met de woningtoestanden
.Biet gunstig uit. Door B. en W. werd, om'
leen begin met de verbetering te maken,
(voorgesteld, 15 der ergste krotten onbe-
avooubaar te verklaren. Hoewel dén der
Raadsleden, tevens lid der Gezondheidscom
missie, verklaarde, dat de beste dezer wo
ningen nog niet goed genoeg was voor een
Varkenshok, staakten in de vorige- vergade
ring van den Baad daarover de stemmen en
(werd in de vergadering ran Woensdag 8
November het voorstel met 7 (tegen 0 stcm-
inenverworpen.
Ncordwrjk-aan-Zee houdt dus voorlcopig
tfn varkenskotten, ingericht voor mensche-
Jijke weningen.
Zdó zijn Noordwijk en Katwijk en Scbeve-
fcingen. In Zandvoort heb ik 'n zieke gezien,
in een krot, in een steeg, waarvan de weerga
Biet is in het hart van oud-Amsterdam,,
Zc-merp'aatsen, weeldeplantsen, éen-en-al
Bc-nnigheïd en jolijt, 'e Winters staan er de
buizen bij honderden leeg, wachten de dui-
tzeoden afgesloten kamers op gasten, die
inmiddels hun ruime behuizingen in de ste
den hebben betrokken.
En achter de dichte rjjen onbewoonde
(neeldehuizen, in het verborgen hart dier
Bonnig-lokkende dorpen, hokken da arme
öieii3chen in varkenskotten. Proletarische
(wormen in het klokhuis der roodwangige,
fcegeerlrjke vrucht.
Lieve wereld!
Te Old en zaal is door depolitie
beslag gelegd pp het lijk van de wed. H.,
36 jaar, woonachtig to Sohoonbroek, nabö
Apeldoorn, die onder verdachte omstandig
heden is overleden. Het lijk is naar het zie
kenhuis overgebracht .en gerechtelijk ge-
fcchouwd.
Wegens liet voorkomen van
lenige gevallen van roodvonk te Loc-hem,
Zijn enkele klassen der fröbelschool voor den
lijd van een week naar huis gezonden.
To Delft is op de gasfa.briek
leen werkman, L. van der Lans, bij een twist
levensgevaarlijk vorwond door den werkman
Kwets, die hem met een mes in de borst
stak. Do verwonde is naar het gasthuis
irervoerd en daarin ter verpleging opge
nomen.
S., die beschonken was. had kort té voren
zijn vrouw overhoop willen steken. Hij is
ïcortvluch'tig.
•Te Gemert heeft W. V. B., naar
de „Meierjjschs Crt." meldt, aangifte- gedaan
van do geboorte van zijn dertigste kind.
De groote schuur van don land
bouwer De Bruin, te Eemnes, is lot aan
den grond afgebrand. Een paard met al
het pluimvee kwamen in de vlaninien om.
De nabestaande boerderij werd behouden,
dank zij velen rappen handen. Oorzaak on
bekend.
Te Balloo is in den nacht van
3 Sept, do 20-jarige Oostenbrink met een
mes gestoken en oogenblikkeljjk overleden.
Als verdacht daarvan bevindt aicli sinds
dien tijd te Assen in arrest A. K. Deze
heeft eerst nu zijn schuld bekend.
Dowoduwe H., teHengolo, ver
kocht een koe nan eon. landbouwer to 01-
denzaal. Een paar dagen later stond het
beest weer voor zijn ouden stal. Op zijn
eentje had het dier de wandeling paar zijn
vroeger tehuis ondernomen.
Hot tweejarig dochtertje
van de familie B., te Vorden, viel, terwijl
haar moeder bezig wa9 met do waseh, in een
kuip mat water en verdronk.
De algemceuc toestond.
In Noorwegen, zoo meldt „Tidens
Tegn" uit. Ohristiania, maakt, 't een o n-
fiangcnamen indruk, dat juist tij
dens Let wisselen van de nota's zoo oumee-
doogend tegen NoorscLe schepen wordt op
getreden.
Heb is een wonder zegb Let blad verder,
dat er niet. meer menschen bij omkomen
dan de tien man vau de „Ravn" en de
eene van de „Fanc^", en Let geefb vervol
gens een relaas van Let lijden van de man-
6ehappcn in de reddingbootcn en Leb bar-
sclio optreden van Duitsche duikbootcom-
maiidantïsn in sommige gevallen. x.
Het blad acht het ook het minst- genomen
twijfelachtig, dat do „Dag" buiten de ter
ritoriale grens in de-n grond is geboord. Het
is, zegt Let, althans nagenoeg zeker, dab
do duikboot een kwart mijl er binnen was.
Do NoorscLe regeering zal zeker protestee
ren, besluib Let blad.
Het is geen aangenaam iets, dat 'de eigen
schepen vanuit eigen wateren worden ge
torpedeerd.
De „Deutsche Tagesztg." komt met Let
bericht, dat de Engelse h-N oorscEe
oaid or h an die 1 i nge n, die ih Noor
wegen gevoerd werden, thans geëin
digd zijn. Het schijnt dat de Engelschen
alles gedaan gekregen Lobben wat zij wensoli-
tcn, daar zij groote hoeveelheden koffie
en graan voor Noorwegen vrijgelaten heb
ben, waarop zij vroeger beslag hadden
gelegd.
De Buitsehora hebben uit hun proclama
tie aan de Polen nog een consequentie ge-
trokkeu, namelijk, dat thans Poolsehe stu
denten aan Duitsche universiteiten onder
richt kunnen krijgen. Het zijn nu geen vij
anden meer.
Radoslawof, do Bulgaarsch© eerste minis
ter, heeft in de laatste bijeenkomst der re-
geeringsparfcjj het- herstel van het konink
rijk Pole^L een stap tot den vrede ge
noemd. De middelrijken hebben daardoor
bewezen dat het hun niet om veroveringen
te doen is. Bovendien val de wedergeboorte
van Polen het weer aanknoopen van goede
betrekkingen met Rusland en zoodoende de
vredesonderhandelingen bevorderen.
Ten elobt-o gaf de minister als zijn mee
ning to kennen dat do vrede niet als resul
taat van lange besprekingen, zal komen,
doch op liet slagveld zal worden ondertee
kend.
Of do minister goed ziet', mag wordetn be
twijfeld. Zelfs een deel der Duitsche pers
acht Jt nu immers liet meest waarschijnlijk,
dat in Rusland de revanche gedachte hevi
ger zal worden, wanneer op deze wijze het
tot vrede moet komen.
De Polen zelf zijn, we zeidon dit reeds
eerder, niet tllen ingenomen met den nieu
wen stand van zaken. De te Petrograd ver
schijnende „Dricnnik Polski" meldt, dat
Polen een protest tob den Paus heeft gezon
den tegen de .gedwongen recruteering voor
het Duitsche leger in Russisch Polen.
Op den voorgrond tredende Pookelie
persoonlijkheden, politieke leiders en ver
tegenwoordigers van de drie Poolsehe staten
die in liet buitenland vertoeven, hebben den
5dcn dezer een protest geteekend tegen do
uitroeping van liet koninkrijk Polen door
do keizers van Duitschland en Oostenrijk.
Daarin wordt gezegd, dat de Poolsehe na
tie één en ondeelbaar is en de unificatie van
den Poolsohcn staat begeert, samengesteld
uit de drio dee-len van Polen en niet slechts
'uit het bezette gebied.
Dit is een schending van het volkenrecht-,
waarvoor de centrale rijken do verantwoor
delijkheid hebben to dragen. Aan liet slotr
van heb protest wordt gezegd: „Wij be
schouwen de militair o plannen van Duitsch
land en Oostenrijk als een grooto ramp voor
Polen en liun politiek streven als een nieu
we verdediging van hun werk van ver
deeldheid."
Aan liet westelijkfrontis de voor
naamste gebeurtenis de herovering van
•-Saüly-Salllisol door de Franstchen. De Duifc-
echers hadden hier, naar do .communiqué's
hebben gemeld, succes gehad met hun te
genaanval, maar alles is weer verloren ge
gaan. Overigens woa er heftig artillerie
vuur. Maar heviger nog waren de lucht
gevechten.
Vrijdag hebben zoventien Engolsche vlieg
tuigen twee ton bommen geworpen op de
Btaalwerken van Focklin^en, ten noord-wes
ten van Saarbrüekcn en m een gevecht drio
vijandelijke vliegtuigen geveld.
Don volgenden nacht hebben acht Fran
scho vliegtuigen 21 ton bommen op dezelfde
werken geworpen. Er zijn verschelden bran
den waargenomen. Alle vliegtuigen keerden
behouden terug.
Iransch© eskaders vliegtuigen hebben
Vrijdagnacht de stations Ham, St. Que-ntin,
Tergnier en Nesle, het vliegtuigve-ld te
Dicuze, de hoogovens to Romsbach en Hago-
Von Bethmann Holiweg contra Grey.
We hebben Vrij uitvoerig melding gemaakt
van Yon Bo^hmann's laatste rede. We heb
ben ook nog meegedeeld, wat do twee eerste
debaters in 't mi-ctden brachten. Thaus nog
iets over wat bij het verdere debat werd ge
zegd. We willen daarbij in hoofdzaak de aan
dacht schenken aan wat gezegd werdS
over vrede in België.
De vertegenwoordiger van de vooruitstre
vende volkspartij oordeelde het twijfelach
tig of er een duurzame waarborg voor den
vrodo ia te scheppen.
Spr. en zijn vrienden hebben nooit op het
standpunt gestaan, dat België ingelijfd moet
worden en wenschen dat ook nu niet. Daar
mee is de kwestie echter niet afgedaan. Bel
gië mag niet het terrein voor Engelseho
machtsaspiraties op het vasteland worden.
De Engolsche invloed moet ten behoeve van
den Duitschen besnoeid worden.
De spreker van do soeiaal-democraiische
meerderheid gaf als z'n meening te kennen,
«dat men België nooit oneervolle voorwaar
den mag opleggen, dio een overeenstemming
zouden verliinderen. Het belang van het
rijk eischt niet, dat wij België in militair,
D e p ers over do rediv
De Duitecho pers vindt Bethmann's rede
een gepast antwoord op de uitlatingen var
Grcy.
Auders is natuurlijk het oordeel der En
gelseho pers. De „Westm. Gaz.-' zegt daar
over
„De Duitschers teemen niet meer over de
grootheid en den roem van liet avontuur,
waarkrizij hun land in 1914 hebben gestort.
In plaats daarvan loochenen zij eenstemmig,
dat zij den oorlog wenschtcn en er de ver
antwoordelijkheid van droegen. Von Beth-
maim Hollweg zou ons willen doen geloo-
ven, dat do staatslieden, voor dezen oorlog
verantwoordelijk, niet de Oosienrijksche en
de Duitsche zijn, die hun gewetenloos ulti
matum naar Servië slingerden met de we
tenschap, door henzelven erkend, dat het
Rusland in het harnas zou jagen. Wij weten
zéér goed, dat wij den vredo hadden kun
nen koopen, door Oostenrijk ten opzichte
van Servië zijn gang te laten gaan of door
Frankrijk cn België genado to
smeeken voor Duitschland. Dat war© naar
onzo mec-ning een korte, heillooze, eerlooze
vrede geweest. Ongetwijfeld was dio des
tijds té koop geweest, wanneer wij den prijl"
maar hadden willen betalen."
7913 9
Zooeven is verschenen:
SCHETSEN
CIT DE
KERKELIJKE GESCHIEDENIS
VAN DRENTE
DOOR 7935 23
«te- J. G. C. JOOSTiNG,
Rijksarchivaris in Groningen
ES
Dr. L. KMAPPERT,
IJoogleeraar v. tv. de N. H. Kerk
te Leiden.
Prijs ƒ2.25.
Uitgave Boekhandel en Druk-
Jtorij voorh. E. .7. BRILL, Leiden.
SféKOQP. VERKOOP.
Antiquiteitsnliandel,
gevest. Ao. 1780, Oude-Sïngoi 38,
naast Museum „De Lakenhal".
Telef. 1243.
Inkoop tegen de hoogsteWaarde.
Dage], te onfb., ook buiten de stad.
7345 10
Boeiliiiis-
H. VAN BER WOUQE, Deur-
Tvaarder te Leiden, is voornemens
om op Dinsdag 14 Nov. ISlÖj
des v/m. 10 uur, op het terrein
van de afgebrande Hofstede „Huis
ter Lucht", van den Heer A. jPEN-
N1NGS, nabij het Spoorweg-station
Lisse, doch onder Noordwijker-
hout, publiek contant te ver-
koopen: 7773 21
30 Kalfkoeien, 7 Kalveren,
2 Paarden (aftands), 1 Hit, be
nevens Lood, Zink, eenige door
brand beschadigde rood ko<
peren Melkgereedschappen,
enz., enz.
Eén uur voor den verkoop te zien.
7701 14
Issbraak Hoofdkantoor te 's-Gravenhag&. kapitaal f 6.000.000
waarborgt de volledige nakoming van alle verplichtingen der
ILerensversekeong-Rïaatscfoappij «an
mt v§bsz Hotel
Lo0?3S-Dej, ƒ1.75.
PRIMA KEUKEN. TELEFOON 43G. 7791 1G
PLATS DU JOUR f0.60. -s- DINERS vanaf ft.—
fer. beftoeve v. d, wijkarbeitl der Chr. Wijkvereenigingen
„Staalwijk" en „Pniël" en van de „Giassicale Zending",
te houden in den nieuw gerestaureerden
FOY.3E, VAN BB STAÖSGSHOOE.ZAAL.
Voorts geopend: 7786 32
Woensdag, Donderdag en Vrijdag !5—17 Nov.,
des v.m. 10—12; des nam. 2—5; des avonds 7—50 uren.
Zoo juist ontvangen:
cn dus direct leverbaar, van 50—500 K.G. draagvermogen. Voorts
Toonbank- cn Huishoudweegschalen. REPARATIE VAN
ALLE SOORTEN WEEG-WERKTUIGEN. 7911 24
Aanbevelend,
-n-r.".'.I Ti-U'-~*J
Met het oog op de voortdurende sterke
prijsstijging der Instrumenten, is aan
koop uit onze groote voorraden NU
zeer geraden. Wij kunnen de keur van
onze bekends degelijke fabrikaten aan
bieden tot uiterst billijke prijzen. Des-
gewenscht termijnbetaling. - Garantie
en franco levering door het geheeie
(and. Gebruikte Instrumenten worden
ingeruild. r.
TELEFOON 97. 7930 80
AMSTERDAM - ARNHEM - ROTTERDAM.
V3
Voorbeslden v. Ljjfreatc-Verzekering:
Een man, oud 72 jaar, stort voor een
dadelijk ingaande jaarrente, groot f 700
een bedrag inééns van L0G7.79.
Eon vrouw, oud 63 jaar, koopt ëen
dadeljjk ingaande lijfrente van f 1000
's jaars, betaalbaar tot haar overlijden.
Zij stort daarvoor f 11.197.— en maakt
op die wijze 8.93 °/0 rente.
NEDÈRlAND".
J1RAX1).,
BEDKtJFS-,
IXBltAAE-
VERZEKERING.
Cemcurresi'ende Tarieven.
Prospectussen cn iuliclitlngcn zijn to bekomen aan
het Hoofdkantoor te DOaBHECSSI1, bij den Inspecteur
BEHGMAX, Galileisfraat 139, te '^-«ÏIAVESHAGE g
en bij de Agenten en Agentessen. 7853 50 l
g Stoomwasscherij Machitiaie Strijkinrichting
H 58
Prtaresinge! 71a.
LEIDEN.
Tel. 31j g
Meest Moderne en Nieuwste inrichting te Leiden. jj§
VRAAGT PRIJSOPGAVE. "^8 M
GRONDSMA Co., Leeuwarden,
levert tegen de maximumprijzen:
GCODA's en EDAMS met 2G pCL vet tegen 25 ets. p. p.
GOUDA's en EDAMS met 30 pCt. vet tegen 31 ets. p. p.
Franco Station Leeuwarden, onder rembours en onder uitdrukke
lijke conditie, dat de Kans alleen aan directe verbruikers ^uitge
sneden verkocht wordt. ,ci4J /i
