Brieven uit Parijs.
g x sp o p d en z'jn tegcnvrcardige r.s-
telig»* Jiiilitairo positie. Da meeste militaire
Beoordeelaars verzekeren, dat hit euvel, ver-
coranakt door het stelsel ran halva maat
regelen en bet traozelen met hel zenden
tan rers-ieekingen, niet onherstelbaar is, mits
llians dodelijk eoorfcster.de maolroge'.eu wor-
den genomen. In de eerste plaats moeien
tedeflk hulptaveyes worde* gezonden, het
geen ioder van Rusland vernacht, en mu
nitie, watreves Engeland en Frankrijk be
schikken, ma/ir dio onder de tegeawcofdige
Msandigireden moeilijk zal zijn te zenden.
Aigcmeen is men te; er over ceng, dat
het otvermijdeS^c gevolg van het gebrou
wen kwaad, een aanmerkelijke verlenging
;ar« V.-n oorlog zal zijn.
Ecnriiüe opteio als de Russ'scko gezant
to ta-r.daa, koestert do ltoemeensche gezant
Je I'v'rograd.
Van het Jlacedonis&h front komt
gêëa nieuws. De Bulgaren schijnen daar,
yoore! in de streek van Monaster, versterking
jen te hebben doen aanrukken.
Ui! Griekenland komt weer eenig
nieuwe, Zij 't dan ook weinig.
De Frrnsche gesmt he.ft in een audiëntie
koning Oor.stantijn verzekerd, dat het niet
|n de bedoeling ligt van het deel des rijks,
Sat zich heeft afgescheiden, tegen de hoofd
stad op te rukken.
Na dio verzekering hoeft de koning zijn
Verzot tegen de militaire maatregelen, wel--
«e de Franrcke admiraal heeft verlaagd om
do veiligheid der geallieerden in Macedonië
!o verzekeren, prijs gegeven en is er een ver
gelijk tot stand gekomen. De koning heeft
beloofd alle maatregelen uit te voeren, die
kunnen strekken om de verdenking van do
gi-rllieerden te ontzenuwen. In ruil daarvoor
ial de koning Eiet lastig worden gevallen en
jn het vreedzaam genot blijven van zijn troon
ai het deel van het rijk, dat hem trouw is
gebleven en waarin hij volkomen vrij blrjlt
le onzijdigheids-politiek, waaraan hij meer
dan ooit vasthoudt, voort te zotten.
Het afgescheiden deel des rijks beschou
wen de geallieerden als een bondgenoot en
nis zoodanig heeft het recht om deel ta'heb-
teu aan de voordealen van de welwill mde on
tijdigheid, die de officieelo regeering lier-
ha&klelijk aan da entente heeft beloofd en i
welke beidde de koning gisteren tegenover
den Franrchen gezant heeft hcrfcaa.d.
Het personeel van den spoo.weg naar Lv
rissa heeft een staking afgekondigd, cm An
eisch tot loonsverhoogiog kracht bij to zetten.
RECly VA1KS a 40 Cent per regel.
7287 IC
is de goedkoopste seSwifteliike Cursus in: 1. Franse?!, 2. Duitsch,
3. Enceisch, 4. Boekhoucten, 5. Wed. Taal eh Reftsnen, C.
Stanograiio, 7. Sclioonschvijven, 8. AcririjtisUiiiitjO
Vraag per bric 1 kaart spoodig een proefles. Ze wordt TI
toegezonden. Prijs van vak 1—5 elk./'1.30 per 3 innd., is plm. 40 Ct
por maand. Taal eu rekenen dus samen 10 cent per week. Ander»
vakken zie prospectus.' Onderwijs door Leeraren M. O. en Hoofd
onderwijzers. Cursus „Zelfontwikkeling", Bsiderdijfcsteaat 38, IU Amsterdam.
Duitsche sanval In hst Kanaal.
Do Engebscho Admir&üto't meld!-, dat Dcki-
deTdagavoüid tien vijandelijke torpedojagers
een aanval trachten ie doen op
den Engedschen transportdienst in het Ka-
Paal. De poging mislukte. E:n ledig' trans
portschip werd in dén grond gefceord. De
bemanning werd gered. Twee vijandelijke I
torpedojagers werden in den grond geboord i
en de rest op de vlucht gedreven. Men
vreest, dat één Engelache torpedojager ver
foren ie gegaan. Negen man van de equipage
werden gered. Een andere torpedojager werd
getorpedeerd en geraakte aan den grond.
Uit Eerlijn wordt omtrent dit optreden vau
een deel der Duitse he vloot het volgende ge
meld, dat nogal afwijkt van de Engelcche
lering. Re Dnitechö lezing luidt:
In den nacht van 26 op 21 October deden
Dniteche t.rpedobooLen iut de Duits she Baai
door de straat van Dover tot aan de lijn
Folkestone-Boulogne een aanval in het Ka
naal. Volgens het rapport van den comman
dant der torpedobooten Miehelsen werden,
gedeeltelijk onmiddellijk voor de vijandelijke
havens, elf voorpost-stoomschepen en twee
&f drie torpedojagers of torpedobooten in
den grond geboord. Enkele leden van de
equipages werden gered of krijgsgevangen
gemaakt.
Verscheiden andere wachtschepen en min
stens twee torpedojagers werden door tor-
pedoschoten of artillerievuur zwaar'bescha
digd.
Verder werdhel Engelsche mail-stoom
schip Queen" ten zuiden van Folkestone^ in
den grond geboord, nadat aan de bemanning
tijd was gegeven om het schip te verlaten.
JBij het Varhe-vuurschip in het Kanaal
heerschte een zeer druk verkeer van hospi-
laalschepsn.
De Duitsehe torpedoboo'c-n zjjn behouden
en zonder eenig verlies teruggekeerd naar
de Duitsehe wateren.
Levcssmiddelefl gebrek in
J&aitschiand.
De„Hann. Lb. und Frstw. Ztg." meldt in
haar jóngste nummer over den Losstand van j
•jen iaadnouw in N oordw. -D uiischland o.a. V
het volgende:
Do opbrengst van het nagras is over het
algemeen bevredigend; hoi oogstea ervji
werd echter dco. de ongunstige weersge
steldheid zeer belemmerd. Thans, nu hot
graan allerwog© wordt geddesent, blijkt,
dat de opbrengst ervrai algemeen
te hoog is geschat. Dit geldt in
de eerste plaats van rogge en tarwe. Hot
ongunstige zomerweer, gebrek aan warmte
en zonneschijn en tevens aan kunsten^tstoi-
'Ti} daarbij veel regen tijdens den bloeitijd
-n 't viAorlv./men van veel roestziekte, war
ren oorzaken van dezen minder guns eigen
graanoogst Haver en gerst leverden iets
meer op dan 't vorig jaar. De a a r da p-
e 1 o o g s t, die thans in vollen gang is,
laat, vooral op de hetero gronden, zeer
veel te w.enschen over.
Overal zijn daarenboven deknollen in
meerdere of mindere mate door de aard
appelziekte aangetast. De suikerbietencogst
zal algemeen tegenvallen.
Met het zaaien van winterrogge, -raap
zaad, enz. is men veel ten achter, omdat
de oogst der verschillende gewassen ohtr.
i'-glijk vertraagd is. In tal van streken
neerscht een ware muizenplaag op de vel
den, waartegen dringend maatregelen die
nen genomen te worden.
Met de veevoeding staat het, dank zij
den gunstigen stand der weiden en van
heb ruw voeder, bevredigend. Krachtvoo-
der echter kan n-.ch aan runderen, nc-ch aan
andere huisdieren verstrekt worden. Ver
betering in de melk- en vet-opbrengst blijft
daardoor tot de vrome wenschen behooren.
Do „Hermania" verneemt ulfc landbouw-
kringen, dat de aardappelen dit jaar zees-
slecht to bewaren z'jn. Een groot land
eigenaar meldt, dat h j reeds bjj do eerste
sorteering grootero hoéveilheden zieke
aardappelen vond dan Sn andere jaren en
dat, nadat do aardappelen maar enkele da
gen zorgvuldig opgeslagen wureu geweest,
br» do tweede sar leering alweer een groot
percentage ondeugdelijk was geworden.
Het blad dringt er d.arom op aan, dat bui
tengewone voorzorgsmaatregelen wrorden ge
nomen bij het opril-i van aardappelen in
het groot.
Het gebrek aan Jevensmiddelen ja de Duit
sehe steden is, zoo schrijft men aan do „N.
K. Ct" blijkbaar tot een ongekende hoogte
gestegen. Verschillende hndhouworganen
hebben liet dan ook noodig geoordeeld,
'dringende smeekbeden om hulp voer do
noodlijdende stedelijke bevolking tot de
landbouwers te richten.
Zoo reept thans do correspondent van do
kamer van landbouw in Pcmmeren do land
bouwers /lezer provincie op tot dadelijl:©
hulp met de volgende woorden:
„Landbouwers van Pcmmeren! Hei Duit
sehe volk heeft Onmiddellijk brood ea aard
appelen noodig. Geeft (Darom van uw voor
raad zonder aarzelen! Hetbrcodkoren moet
uit de schuren verhuizen naar de pakhui
zen der molenaars; do aardappels bekco-
ren in de steden! Hij verdient dc-n naam van
„Duitscher" niet, die in deze kritieke coger.-
blikken niet alle?, alles geelt, om te hei-
pen! Thans is het niet de tijd vcor vrucht©-
looze critiok. Verre van ons' zij alle eigen
baat! Te helpen in den nood, dat moet ons
moet ons eenige doel zijn! Geeft daarom
da lelijk alles, wat ge hebt! Wacht niet,
te 5 do weerstandskracht der stedelijke be
volking on van do inddstriegebiolcn ver
lamd is! Van uw hulp hangt thans z:o-
vcol af,. Een gewichtig o ogenblik roept
ons: alles staat op het spell"
Eu liet oiïidcele orgaan der kamer van
landbouw vcor het regeeripgsgebted van
Wiesbaden richt een dringende bede om
hulp tot de Nassaiisbho landbouwers, tc-r
verkrijging van groenten en fruit. .'."Wat
maar ©enigszins aan green ie en fruit cp
het platteland kan gemist worden, aldus
heet hc-S behoort in de steden. Noch ge
brek aan orbeicfékra^h ten, noch aan tijd,
kunnen als verontsckulrigirg vcor een na
latigheid in dozo dienen. Helpt dus de ste
delijke bevolking behoeden voor cndc-r-
gang!"
„Het is dringend nccdig, voegt e:-n groet
Westfaalsch dagblad biei'aan t^o, „dat ado
1 and>ouvcorgajusatier. t;?aiL3 zonder dralen de
landbouwers met kracht wijzen co do gr'ocfte
'moeilijkheden, waarin do stelelrjee boval
lang verkeert, on c-p de koogo rcodzake-
lijkhoid van hun hulp. Waren z'j allen toch
doordrongen van den greoten nocd der be
delingen! V c or zeker, zij zouden onverwijld
helpen!"
Langs den Rijn in den omtrek van Co-
bïohz hoeft d'o vroeg ingc.valle.n voruf ern-
ptire 6dha^S3 aan de wij ad vu iven en dó vra?v
teraaii-da>ppe»k'8i bercfrieend. Men is met a.llo
beedhdldjare kraehféiv aan het werk gegaan,
om nog te redden wat to reddlsn is.
2>c SiYaasclke pea'ö over d© ©vei'win-
e!«s &?j Verdao.
Hier volgen de uittreksels van ceuigo bla
den over de herovering van het dorp ea
het fort Dounumonk Toen de Duitse kers
de:.© vermeesterden op 25 Februari werd dit
feit in Duitechland gevierd als een der groots
ste gebeurtenissen van den oorlog en ais d©
aanstaande en onafwendbare capitulatie van
Frankrijk berchouwd.
De Action Fras^aiee" schrijft:-
„Men sprak niet meer van Verdun cn nu
valt ons deze groofce vreugde ten deel:
Douaumoni heroverd)
Ongeveer dOOO krggtigètangene.a!
De Dnitsche linies 8 K.M. ingedrukt!
Onze-troepen nestelen zich linie- laags den
weg v. n I'ras-Douaumoafe, rechts laigö de
zoom van het bosoh, too westen van Vaux
en op den zoom ten westen van het boeeh i
Fumin, verder ten noorden van het j
)x>jch wan Oheaois en de batterij van Dam-
loup. Welk een schitterend qicuwal"
„Excelsior" iaat zich als volgt uil:
„Dit succes be baad op de linL-, die wij
in dezen sector op 25 'Februari handii-aalJen,
doet ai!e pogingen teniet, d'e dc vijand sinds
dien tijd oodenicrmen heeft Het be wij i bo
vendien, dat wij in staat ajn te gelijkertijd
twee machtig© offen^ieve-o te lancceren en
den vijand n-5odz::ken om zijn reserves aan
menschen en maleriaai, vmarraede hij hoo
langer hoo zuiniger moet omgaan, tusschen
het front va.i de Somme en dat van Verdun
te verdeden."
Het „Petit Journal" constateert:
Zooals men door den l,bop van onze nieuv^o
linies kan constateeren, Is onze poritie van
Juni weer geheel hersteld. De Duitschera
hebben in één slag het resultaat van lang
durige c-n bloedige offers moeten prijsgeven.
De „Matin" iaat rich aldus uit:
De bewondering eu erkent©'ijkheid van de
geheel© nati© zullen uitgaan maar d© prach
tig© soldaten, di© opnieuw den ontemba-
ren mGed van ons ras hebben bewezen. Zij
hebben voor de oogen van den generalis
simus gestreden, "\vant generaal Joffre had er
prijs op gesteld den aanval bij te wonen en
hij heeft de ontwikkeling er van gevolgd
met een ontroering en een vreugde, dio met
het uur toenamen.
Do „New-York Herald" merkt op:
Het geheele front is solidair en men moet
dus do balans vati winst en verlies opma
ken en b.v.* tegenover het verlies der Roe-
meniërs het mooi© succes van, Douaumont
stellen.
In „L'Oeuvfe" schrijft generaal Yerraux:
D-cuaumont en Vaux! Wat was dat alles
feeds ver van «us af. Toen deaa beide wer
ken genomen .waren, meende do vijand wer
kelijk, dat zijn inspanning bijxa bokrtond
ze-u worden. Hij verkondigde, dat de val
van Verdun aacetaando was en verheerlijkt©
den rcem van den kroonprins cn do dapper
heid van rijn leger. Frankrijk was overwon
nen en het eiadè van den oorlog nabij.
Evenwel, de kracht van Duitschland liep
op niets uit. In do grachten van Souville
slonken de laatste storm-kolonnen op het-
zolfde oogenblik, dat de slag aan de Somm©
begon.
In de „Echo de Paris" herinnert Jean
Herbert© aan de waanzinnige vreugdesmani
festaties, die dé verovering van Douaumoiït
den Posten Februari in Dmtschiand verwekt©
en hij citeert een special© editie van d©
„Lok. Anaeiger" van den 26sten Februari,
di© aan de gebeurtenis was gewijd, welk©
thans dcor de Fransche overwinning van gis
teren is uitgewischt. Ziehier, hoe het nieuv.s
van de verovering van Douaumont door de
Duitschera destijds door d© bevolking van do
Duitsehe hoofdstad volgons het Iterlijnscho
blad w«'d opgenomen: „Toen het nieuws van
morgen verbreid werd, slaakte de geheel©
bevolking een zucht van verlichting. Wij
weten, zei hot vólk,'dat de overwinning van
heden nog niot dp eindbeslissing b©tcskent,
maar het is een belangrijk© step naar de
©veiwïrating. Men wierp hoeden omhoog. De
oogen tintelden. Weldra wapperden de vlag
gen uit de vensters en klapperden vrooïijk
te midden van de sneeuwvlagen, als" een
groet aan de overwinnaars van Douaumont."
Deze overwinnaars behoorden tot een
Erandeoburgsch regiment. De provincieraad
van Brandenburg wensebte den keizer geluk,
die-in den hora eigen, gezwollen stijl, ant
woordde door het volgende telegram, dat
den 28eten Februari dcor het Wolff-bureau
wereldkundig werd gemaakt:
„Ik verheug mij ten zeerste over het be
richt van de 'kracht en de trouw tot i.-i den
dood, dezer dagen aan den dag gelegd door
Ernndenburg's zenen, teen z\j overgingen tot
een cnweerstaanbaren aanval „auf die sterk
st© Fest© des Hauptfeindes.".
D© „Hauptfeind" heeft gisteren, door in
enkele uren Douaumont t© heroveren, bew©-
aen. dat occli zijn zegevierende weerstand bij'
Verdun, noch de bijna dagelijksche gevechten
aan de Somme hem hebben uitgeput of doen
„verbloeden', zooaLs de geheel© Duitecho
pers zonder onderscheid van polit'eke' rich
ting het sinds verscheidene- maanden met
voorliefde pleegt te verkondigen.
KORTE BERICHTEN.
Te Troyes, in Frankrijk, ia do Zwitser
Folix MaiDheFpe, dis spion docdgcsolloten
Do^nati oen 41-jn.rig elecfcricien was
ea- in geALaagcl rioh nis werker te laten aan-
nem-en in een FranAidie fabriek van oorlogs
tuig.
Te Duic-cklorf gebruiken tegemvoordig
gomiddeld 17,0C0 personen dagelijks hun
middagmaal in de stedelijke oorlcgsgaax-
keukens.
Bij oen proces te Keulen bleek dat, ter
wijl vcor de meuscêien per hoofd clechts 2
eieren per drie weken beschikbaar zijn, do
hond van e?n rijken fabrikant te Roden-
kir oh en t<wc© eieren per dla.g krijgt cn soms
nog ham bovendien. De-ze onthulling baarde
groot opzien.
De Fr arische generaal Marchand, die
verleden jaar reeds werd gewond, heeft
aan het Somme-front nieuw leteel beko
men. Een granaatsplinter verv.-ondd©zijn
linkerbeen, echter niet ernstig ditmaal.
Zijn adjudant werd gedood.
We>g©ns het gebrek aan verkohtings-arti-
kel-en heeft de opperbevelhebber in de
Marken bepaaid, dat fietsere voortaan des
avonds in voldoend verlichte straten te
Berlijn zonder lantaarn mogen rijden en
dat de desbetreffende, poli tóe-verordening
dienovereenkomstig buiten werking treedt.
a
Generaal Tombeur, de bevelvoerder over
do Belgische troepen in Afrika, is benoemd
tot commandeur der Britsche orde van St.
Michael en St. Joris.
Naar uit Parijs gemeld wordt, hebben
twee dor nieuwe F ranscho bestuurbare
luchteohepen, die naar de in den oorlog op-
gedano ervaring zijn geconstrueerd, bove-n
de hoofdstad goedgeslaagde proeftochten
vorrickt. Voor zoover men weet, zijn zij
zeer lang en hebben een gelijksoortigo ge
daante a-13 de Zeppelins.
De schepenrechtbank to Lörrach heeft'een
handelaar in chemicaliën tc Keulen wegens
uitvoer van geneeSmiduelcn nwar Zwitser
land, in den vorm van moneterzendingen,
tot 180.000 mark boebe on 90.000 mark ver
goeding van de waarde of 2 jaar gevange
nisstraf veroordeeld.
Do Portugeescfoe regccnmg heeit naar dó
„Progrea" uit Lissabon verneemt, tot de<a
aankoop van lichto kruisers besloten.
(Van
onzen Parijschen Briefschrijver.)
(Nadruk verboden.)
OORLOG SREIS VI.
Het is niet gemakkelijk om in dezé tijden
van Parijs naar Holland te komen, maar om
van Holland terug te gaan naar Parijs heeft
into nog heel wat meer hoofdbrekens en b>
nauwd© o ogenblikken gekost. Ik had al in
Aim 5 ter dam oen vricadeLIjken Parijschen;
kennis ontmoet, die in een begroeting van
5 minuten kans ha-d gezien mc m'u good hu-
meur te oatnemen door me deelnemend ts
verzekeren, dat ik stéllig mbi paspoort niet
zou afgetiompcld krijgcu voor de terugreis;
dat hijzelf ook niotnaar P^a-ijs terug mocht,
ondanks allo gedane moeite aan het Fran-
Bche consulaat, en dat hij een geval wist van
memeer H. (een Parijschen Hollander even
als hij cn ik) die met z'n vrouw naar liet va
derland was gekomen, en ook z'n visa voor
de terugreis niot kon verkrijgen. Maar, sterk
door m il gerust gowetca, had ik me door
dozen ongeluksbode niet van stverk laten
brengen... al begon de m o g e 1 ij kh ei cl
van oen viaa-wedgering, waar ik vroeger
zelfs niet aan zou bobben gedacht, m© wel
voor oogen te staan. Hel is het minst-aange
name van reizen in dezen tijd, dat jo al
bc:i jo de fatsoenlijkste man van de wereld
overal voor-een spion of bandiet wordt
gehouden, cn als zoodanig behandeld. Ea
telkens als je weer naar een consulaat moet
gaan om alleronderdanigsb te verzoeken,
alsjeblieft verder tc mogon reizen, voel je
jo al van te voren gedrukt dcor het idee van
de wantrouwende oogen, die je weer zullen
aankijken, en de wantrouwende vragen, die
j'o zullen worden gedaan.
Een jaar geleden had ik, voor m'n terug
reis, m'n pas laten afteekoncn aan het Brit-
scho Vioe-Consulaab t© Amsterdam, on ia
Londen aan het Franschc Conrulaat. Maar
toon ik, op Woensdag 30 .Augustus, aan het
Brifcseho Conkulaat-Genoraal te Rotterdam
want alleen dit consulaat geeft nog het
voreisclite visa kwam verzoeken m'n pas
to viseeren voor do reis naar Londen, werd
mij nad^t ik ruim een uur op m'u beurt
had gewacht geantwoord dat ik, terugrei
zende naar Frankrijk, eorst m'n pas moest
laten viseeren door het Franccho Consula-afc-
G one raai, cv onectns te Rotterdam. Ik dacht
hierdoor ecu halveai dag ie verliezen en des
middags terug te zijn bij den Ëngolschen
ambtenaar. Maar toen ik aan het Franschc
consulaat naar allo rcgclon vah de kunst
was ondervraagd, werd mij ijskoud meege
deeld. dat ik over een dag of 8 10 wol eens
terug kon komen om t3 vragen of <jr ant
woord voor mij was op de enquête omtrent
mijn persoon.
Met dezelfde filosofie, waarmee ik nu een
maal vast beul o tc ei was alle rampspoeden
te ondergaan, heb ik naar VIissir.fren getele
foneerd om de hut, aio do Mij. „Zeeland"
voor me gereserveerd had op haar boot van
1 September, af te zeggen, en te verzoeken
mij or een to- reserveerên op Woensdag 6
September, omdat ik hoop to, dien datum
wol te kunoeih overgaan. Eu dank zij het
feit, dat ik mij in den tusschcntajd gewond
liad tot een hooggeplaatst persoon onder
do Fr arische autoriteiten in Holland, kreeg
ik inderdaad op 5 Septcmb:r het vurig be
geerde Franscne, on denzolfden middag het
Engelsche visa op m'n pas. dat me drie da
gen tijd liet om hot vaderland te verlaten.
Wie aieh aan eau an dor spiegelt.... ik wil
maar zeggon, dat do lezer, die eventueel
naar Engeland of Frankrijk mceht willen
reizeffcv verstandig zal doen zich een dag of
14 van te voren to wenden tot het desbetref
fende consulaat te Rotterdam.
D© booten van de „Zeeland" war- n dió
week een dag verlegd. D. w. z. dat de boot,
die op 6 September had zullen varen, pas op
Donderdag 7 September zou overgaan. Ik
reisde dus Woensdagavond raar VLissingen,
kwam daar, zoo 't op de Hollandseke spoor
wegen gebruikelijk is, slechts drie kwar
tier te laat aan (het was' bijna middernacht
inplaats ruim 11 uur) liet m'n bagago door
zoeken door don Holland.scheo ambtenaar,
die dat tegenwoordig ook bij het verlaten
van het land moet doen, maar dio gelukkig
met Holïanösche gemoedelijkheid te werk
ga-at, het m'n pas, tot m'n onuitsprekelijke
verbazing, vorrijkon met een stempel „Bu
reau Passen controle Vlissingon" wek
bureau dus blijkbaar alleen optreedt, als
wijlen Cerberus, tegcci uitgaande©, maar
niet togen binnenkomenden cn stapte met
de zucht van verlichting, die ik op deze reis
geslaakt heb bij het overschrijden van elke
loopplank, aan boord van do „Prins Hen
drik", waarmee' ik ook op de heenreis don
ovcrte'te- had gemaakt
Het was Donderdagmorgen half zes, toen
het werken van de machines me wekte. Ik
kleedde me en ging aau dek. De nacht-duis
ternis begon pas te wijken voor den aanbre-
kenden dag, en ik word boloond voor m'n
vroeg-uit-de-veeren-komen door een schitte
renden zonsopgang achter üe duinen van
Walcheren, die oe-rst als pikzwarte silhouet
ten stonden tegen den vuurgouden hemel,
cn langzamerhand kleur begonnen te krijgen
in den zomerschen morgen, toen hot vuur
hoogor en' hooger steeg, en ahes goud ge
worden was. Toen stoomden we don onaf
zienbaar-wijden Scheldcmond uit, on waren
in volle zoo.
Als ik bedenk, dat veertien dagen later de
„Prins Hendrik" door dc Duitschers naar
Zeebrugge is opgebracht, dan hadden wc ^on
allervoorspoodigsto rois, ©n wordt 'fc 'feit,
dat woyeen uur te laat d.w.z. 's middags
om ruim kwart over zes, Engelsen© tijd in
Gravescnd kwamen, >van geen beteekenis.
Het was den heelen dag prachtig weer en er
zou nietö buitengewoon© van de reis to ver
tollen rijn geweest zonder een incideht, ver
oorzaakt door oon ongelukkig slachtoffer
van de EuroRee&cho moordpartij.
Wc hadden oen transport Engelschcn aan
boord geen militairen, maar burgers
die uit het Duitsehe concentratiekamp te
Ruhleboü waren ontslagen, omdat hun ge
zondheid in voldoenden graad verwoest was
om zeker te zijn, dat Engeland <\r geen sol-dar
ten meer van zou kunnen, malven. Het was
een troep havcloozo ongelukkigen, die door
een vier-of vijftal Engclsche dames en h?e-
rèn van het ropatrieerings-comité in Vlis
singon op do boot waren gebracht, en on
der hun goleide naar het va-dc rland reisden.
Ik had ze dch vorigen avond al in den sa
lon gezien, er was o.a. een tenger jong-
h van een jaar of 30 a 35'bij, dien ik,
n blozkc kaken en holle 'oogen, voor
mennek
met z';
teringlijder had gehouden. lte_t was pas «Wi
volgenden dag, dat ilz merkte, dat de goede
voeding cn humane behandeling ia R-ahlcben
homkraJikzinnig hadden "gemavAii.
We hadden n.l. midden in d« Noerdzco
een orrl mooting met een ondöi'^ö^r» <>iu>-
moetiag zonder noodlottig© gev«lgaci, over
mits het kleine g^heiiaizóaaico va&rtóg,
waarvan we alleen den kap ©a tien jpo*iskoop
zagen, zoodat zelis d« nationaliteit niet
vast te Dtellan. was, na obb kla-wklijk«lijk
goed to hebben opgonasts-x, weg ver
volgde naar het oostoc, terwijl vrij west
waarts s-fcoomdein. Maar to: a alk; p£*sagiers
naar bakboord gingen ea» den ondarscoër te
zien, klauterde plotseling hc4 jo-xgancasch
in kwestie over de leuning op de rdderkast,
en begon van daar vorwocd t® wiur«n, i.a do
richting van 't nauwelajks-riclitbar© bootje,
met eonvest, dat-ie in z'n hand** had.
„Hot is den pazs?i£iaEs verbod»op de
raderkastön te gaan", 6ta*t g-svrawechuwd
op oen bordje aan boord van do bootou van
de „Zeeland". Een matroos van boord, di©
den armen drommel op hoé verboden ter
rein zag, waarschuwde hom vorgsofa, terug
tö keeren binnen do vcrechansicg. Eoa paar
he-cren van het Engelecho comité voegden
zich bij hom, en met zotte woordj probeer
den zo deci ongelukkige, dio onafgebroken
bleef wuiven met z'n vest, te bewogen van
do raderkart- to gaan. Maar toen goed® woor
den niet hielpet), on het gevaarlijk was deD
j man t© laten, waar hij was, het oog op
do kans, dab hij in zee kon springen, namen
do drie ma'in c-n hem vast, braken z'n ar
men los van het dek, waar®an hij rich krtuup-
adhtiij vast hield, en z^ttón hom met ge
weld neer in een fauteuil aan dek. Het was
een ellendig gericht, do angatij-krankzin-
niige togshwoor van den arm on dwaas te
zien, wiens verschrikte oogen niet begrepen
wat die vreeend© mannen licm wilden doen,
en dio kermend ~~uitsfcoote-s.Leave me
a 1 one1 oavo me a lone
Op verzoek van z'n geleiders trok het pu
bliek rich terug, en toen de arme vent wal
gekaOjmeerd was, brachten d© tAvec heeron
vaai het- oenaité heen „niet «oen zacOit
lijntje" naar het achterdek. Dköt is hij
tóen, op djem' uifc©i'sten achterotdsreo, do hee-
1© reis blijven staan wuiven met z'n vc?fc
tegen dónkbéel-digoen cnicol-c werkelijke
vco-rkijvoerende schepen, cliarbij on<a-
monhaiDgondo zinnon nitótcoteadc, wacwrmn
het „Lc-itmotiv" was: „New invoirtion
Gorman invention The German.hop© I This
is a German boatcsn nog andere in
coherent© dingen over een Dvitecfoe ouder-
zoeJboot, dio voorbij-voer, en die Item ver
m code lijk waren ingegeven door dón onder
zeeër, dien w© g-erien iiailien.
Het- had weinig gescheeld et dc arme gek
hakt óns in ongelegenheid gebracht. Toen
wo Gravecond naderden kvam oris, op d'e
Th-eeme, bet militacro inspectic-boot] o te-
geaucet, dab allo binnen komen de schepen
aanhoudt, den kapitein ctncJei-Tra^gt, en
daarna naar onhandigheden het schip
zonder of na verder onderzoek laat- poeeoe-
sceren. Do „Prins Hendrik" stopte. Hel
klein© stoomboot]© kwam aan stuurboord
langzij. Dc EpgólcClhc kapitódn, cctn eohceps-
rc-epor aan den mond, ondervroeg on-zen
kapitein, <liio op db raderkast was rrogaan.
„Waar Iccot-5 u vandaan?"
„Van Vlisisingen
„Waar gaat u naar toe?"
jN.aar Gravesecad
„Hoeveel passagiers hebt u V'
Zee-en -n cgentig
„Hebt u lading aan boord?"
„Noen
Godurende dit gesjirek was de krankrin-
nige van het achterschip gekomen, cn aan
de vorscbanring, vlak bij dó rader-kast, 'gaan
otaari luisteren. IIe+ onderhoud was juist
afgoloojien, we hadden last gekregen het
Tv impel-signaal nummer zóóveel to hijschen,
cn het Engel echo bootjo bad one al heb
vlag-signaad „dPorvaron" gegeven, toen do
krankzinnige naar het Eaigelsch© bootje
riep „Th© German hope
D© Engolscfoe l.-ax»tein, dio zelf al weg
voer, ebopte, maakte een paar ©lagen ach
teruit, ©einde ons met d©t vlag „stop 1", en
vroeg door z'n spreektrompet
„Who arid: tlio Germain hope?"
Do kiwikrinnagp, blijkbaar trotsch dat er
op bean golet word, etapt© naar voren, en
zei mot n adiruk
-„This is a. Gciman boat I"
„Who is that man?" vroeg do Engelsch©
kapitein.
Do kaprtern van de „Prins Hendrik^'
dlie, in 't voorbijgaan gecoagd, een bijzonder
f£mt en sympatMek man was was weer
aan die vei*3chaosing gekomen, en riep te
rug:
„Ho is mad 1 Don 't listen to him
„I want to see that manbeval de En
golechman.
Ik zag het voorhoofd van cxnaen kapitein
bewolken.
„I tell you, he is madDo you want to
talk to a mad man?"
„Bring me that man I want to see him 1"
obstineordo rich de Emgclsohman.
De kranlczinnigo kwam naast onze kapi
tein op de raderkast.
„Are your a doctor?" vroeg onze kapi
tein nijdig aan z'n Engoleahe collega.
Maar deze zag nu z'n vergissing. En zon
der to antwoord)en op do ©cnigB'ino-bcgrijp-
Rjk nijdige v.xnrien yan don Hollandsclien
gosagvoercter, diio hom in uitstekend En-
golsch )>eduiddó da-t-ie zich, voor zijn part,
kon ophangeffi, gaif hij ons heb eigiiaal, door
te varen. r
Om lówart over zes lagen we aan de pier
te Grtavesand, dd© ik op dc liee-nréis in pik
donker liad afgewandeld. Om halfzeven
stapte ik aan wal. Om kwart over acht
mocht ik, m'n bagage dragend?, door het
pikdonkere stadjo naar het andere station
sjouwen omclat van hot boot-station de
trein naar Londfen vertrokken was en
om ruim negen uur arriveerde ik, in dk
pikdonkere hoofdstad, aan het station Cha
ring Cross, blij dat tot zóóver de reis zoo-
glad gemarcheerd had.
Slot volgt. OABOOHON.
