De Eyropgesohe Borlay.
Mo. 17385.
LEIDSÜ9H! DAGBLAD, Zalerdag 28 Ociofeöt*.
Oe Vrouw van 1916.
Binnenland.
Dard® BSad. Aairao 1918.
ï£en schrijft ons:
Ér rijn onwaarheden, die men, alsrinen 2e:
Imaar lang genoeg herhaalt, den schijn gek
ken, .dat zij waarheden zijn. En om die in
geroeste leugens er af te krijgen, zijn een
£oede schoonmaak en een stevige hand noo-
dig. Die onwaarheden behoeven niet altijd
in woorden te bestaan, ik zie ze ook in
begrippen, in opvattingen, als oen negatieve
©rferds tot ons gekomen, of liever niet zoo
zeer tot ons, maar 'wel tot onze voorvade
ren ia de tijden, toen de denkbeelden baan
braken, dat de vrouw minder of ongeschikt
zou zijn om dezelfde politieke én andere
roohten te hebben als de man.
Wo willen er ons niet in verdiepen, door
.welke fout in do redeneering indertijd deze
verkeerde conclusie getrokken is; een feit
is het echter, dat een wanbegrip, een klets
praatje, een feitelijke onwaarheid lang aan
hang "kan vinden. Hoe weinig- ze echter te
verdedigen is, hoe de felste tegenstanders
van vrouwenrechten hun 7,sterkste argumen
ten"!!) vinden in: ,,'fc Is altijd zoo geweest/'
of „Het zal wel altijd zoo blijven", is zeer^j
gemakkelijk to begrijpen, wanneer men do
vraag stelt: „Is het nuttig en noodzakelijk,
*lat de vrouw dezelfIe burgorlijke en bur
gerschapsrechten krijgt, als de man?" en
deze beantwoordt met een tweede vraag:
„Waarom niet?" dan bestaat bet niet, dat
zulko tegenstanders--met een afdoend steek
houdend argument de tweede vraag in een
voor de vrouw ongunstigen zin beantwoor
den.
En tcch, ondanks hat eerste klinkende ar
gument nog gehoord moet worden, om het
.•jarenlange onrecht te verdedigen; ondanks
het materiaal, dat bijeen gezameld i: door
éminente voorgangsters in den strijd voor
vrouwenrechten, kost het thans nog de
grootste inspanning om de Bastille van on
recht en leugen te sloopen. Daarom zal nog
hard, nog heel hard gewerkt moeten wor
den; wat op zichzelf niet zooveel verwon
dering moet wekken, wijl het in elk opzicht
in het leven gemakkelijker is iets nieuws en
goeds te stienten, dan een kwaad, een on
recht, dat *al heel lang bestaat, op to rui
men. Het zijn 'geerr nieuwigheden, die vrou
wenrechten, heelemaal niet. Zij bestaan zoo
lang er menschen, zoolang er vrouwen, zoo
lang er wetten bestaan. Maar daarnaast is,
evenals het onkruid tusschen Nde bloemen,
het plantje van het onrecht ontstaan, dat
ook vasten wortel schoot, en het natuur
recht voor de vrouw zoodanig in zijn groei
belemmerde, dat het niet tot vollen
wasdom kon komen. Dat onkruid der leu
gen moet uitgeroeid worden. Het recht der
vrouw heeft altijd bestaan.
Dit moet vooffop gesteld worden, om een
duidolyk beeld te geven van den strjjd, waar
het om gaat.
Da Grondwetsherziening is than3 aan de
orde. Overal in den lande doet do stem van
het recht zich lvooren, protestoerend tegen
de wantoestanden, tegen het eigenlijk gemis
aan logica in onze vyefcgeving. De plichten,
dia de Staat op de schouders der vrouwen
legt, zijn op enkele uitzonderingen na ge
heel dezelfde als op die der mannen. De on
gehuwde of buiten gemeenschap van goede
ren getrouwde^vrouw betaalt evengoed be
lasting als de man; ten opzichte van het
burgerlek- en strafwetboek is zij evenzeer
verantwoordelijk als de man; aan alle
wetten en verordeningen moet zij zich even
goed onderwerpen.
Na een even streng examen als haar
collega van het mannelijk geslacht, vervult
zij verschillende Staatsbetrekkingen; ja, zelfs
liet hoofd van den Staat is een vrouw. Maar
nog sterker, door haar huiselijke beslom
meringen is de taak, d;e zij te vervullen
heeft, vaak nog zwaarder dan die van den
Xnan.
In alle opzichten is zij dus evenzeer ver
antwoordelijk als de man, denkt niemand er
aan haar geestelijk, in welk opzicht ook,
minderwaardig te beschouwen.
Op dén gebied uitgezonderd blijkbaar. De
vrouw, die wel onderwijs kan geven, Staats
ambtenaar kan zijn, aan het hoofd van groote
instellingen kan staan, het hoofd kan zijn
van den Nederlandschen Staat, mag niet
meewerken direct of indirect aan het ma
ken der wetten. Zij mag niet gekozen wor
den tot lid in'Kamer of Gemeenteraad, zjj
mag evenmin aan de stemming deelnomen.
Op haar, waaronder zich zoovele hoog in-
telleotueelen bevinden, is nog altijd 't woord'
van toepassing:
Wo zullen regeeren bij U, 'over U, en
Zonder U.
Tegen dit onrecht is het jarenlange pro
test thans geworden een machtige bazuin.
De vrouw ma^ niet langer gelijkgesteld wor
den met kinderen of minderwaardigen. In
allo kringen der maatschappij wordt thans de
kreet gehoord, dat de vrouwr medezegging
schap meet hebben niet alleen op recht
en billijkheidsgrooden, maar ook uit zuiver
practische overwegingen, wijl in vele vraag
stukken (kinderwetten, schoolwetten, hy
giëne, enz., enz.) niemand zoo goed kan oor-
deelen, &1s de ontwikkelde vrouw.
Ged. Staten vail Zeeland 1 tobben
behoëfedl tot hoofdcommieo tor provinciale
griffie mr. P. it Hitter, to 's-Gravenhaige,
commies aam hot Departement van Land
bouw.,
Do gewone audiëntie van den Minister
van BuitenlandsohiO Zaken zal Vrijdag 3
November a.s. niet plaats hebben.
Te 's-G ra-venhage® zijn aangekoiman do
boeren Falkrnan, tHrecboar van het marin-e-
etation te Stockholm, en Lubeok, lad van
do Tweedo Kamer in Zweden en kapitein
bij den dienst eter openbare werkc-n.
Deze Zweedsohe autoriteiten, dio in bet
„Hotel dec Indes" hun introk hebben geno
men, komen hier t-o lande tot hot bezoeken
van de werf to Willemsoord en van-do werf
„De Schelde" te Vlissdngen.
Heden bezichtigden zij eerstgenoemde en
Maandag zullen zij laatstbedoelde worf be
zichtigen.
Gistornamiddag maakten de boeren hun
opwachting bij den Minister van Marino.
Te Haarlem is op 63-jarigen Leeftijd
Overleden dé heer G. van der Most van
Spijk, oud-lid eter Kamer van Koophandel,
oud-voorzatter der Haarlemsche Handoïs-
voroeniging, bestuurslid der Verceniging
vootr Vreemdelingenverkeer, voorzitter van
den Ned. Bond van onderlinge informatie-
en sahuldinvorderiigsburciaux.
De St.-Bavobond, Voreeniging eter be-
eburen van H.-K. sdholon in het bisclbm
Haarlem, heeft to Hotter dam oen alge
meen© vergadering gehouden onder voor
zitterschap van kanunnik Th.- J. A. Bos
man. Naar „De Katih. School'meldt, is
daarin aan de orde gekomen do vraag, of
onderwijzers ambtenaren d'er Kerk zijn, ja-
dan neen.
De vraag, aldus eb voorzitter, werd voor-
gelégd aan Z. D. H. de-n bisschop van-Haar
lem, die daarop o.m. het volgende geant
woord heeft:
Hoewel onderwijzers geen ambtenaren
der Kerk zijn in den eigenlijken zin van
het woord, en geen eigenlijke vakvereeni-
gimg kunnen vormen, moeten we er op wij
zen,, dat do Vereeniging door ons in hot
loven is geroepen, en aan de wenscban' van
do onderwijzers altijd door ons naar
vermogen is te 'gemoet gekomen. "Tot" dus
ver werden de onderwijzers niet door ons
benoemd, maar door de voortdurende oon-
tróle en zorg door ons, hébben zij dat wel
niet begrepen, maar tooh gevoeld. Bij moei
lijkheden deden zo etoeds een beroep op
den Bisschop, en daaraan is steeds zooveel
mogelijk gehoor gegeven.
Do ondervinding heeft geleerd, dat hun
belangen bij ons veilig zijn, al zijn zo niet
rechtstreeks ambtenaren der Kerk.
Naar „Het Vad." meldt, is mr. E.
Eunice, commies aan het D apart omen fc van
Binnenlandscho Zaken, benoemd tob refe
rendaris bij het kroondomein.
In do gisteren te Rotterdam gelioudc-n
algemoene vergadering van do Zuid-Hol-
landsche Voreeniging „Hot Groene Kruis"
is een bestuursvoorstel, zadh aan to sluiten
bij do algomeene Netïerlanckohe Voreeni
ging „Hofc Groene Kruis" bijaoclaniatde"
aangenomen.
In plaats van de aftredend© bcetuiirs-
led'c-nmevr. E. A. van Alphen—Gavmans,
dr. J. Ph. Elias on dr. T. Beekeokanip wer
den gekozenmejA. M. Douwes Dekker,
dr. J. v. d. Heulen én de heer H. Ie
Coultre.
Na béhandoldng van een Tapporfc van de
ontsmortin>gao<miimis3de word aangenomen
een voorsbei van heb bestuur, om in prin
cipe te besluiten over te gaan tob instelling
van con eigen ontemettanigsdiensb. Do to
t-aio kosten worden berekend op f 10,000,
waarvan do helft komt ten looste van het
Rijk, terwijl de vaat© j arjrlij'ksöhe uitgaven
op iets xneor dan f 7000 geraamd worden.
Gisteren is bo Utrecht een vergade
ring gehouden van brandweerautorileaten
ton ©in dl© to komen tob do o-prichting van
een Nedorlandéche BraiK^veervéreeidging.
Do vergadering was druk bezocht.
Do voorzitter van do voorioopigo oom-
imssio, do heer Tuckermann, uit Den
Haag, herilnnordé aan het treurige ongeval,
dab 'a morgens tij'dens de demoustratio
plaats had. Vervolgens hield spreker oon
uitvoerig beloog, waarin hij hot nut en do
noodzakelijkheid uiteenzette van heb heb
ben van een organisatie. Spreker drong er
op aan, dat men de handen ineen zou
Slaan, ton céndio dé belangen van hot
brandweerkorps to behartigen.
Nadat -eenêgo gedacht en wisseling had
plaats gehad, wérd tot do oprichting van
een vereeoiging besloten.
Tot leden der oonnmissie tot het samen
stellen va.n statuten werden benoemd de
hoerenC. F H. Tuckormann, in Don
HaagJ. C. Stem, to Leiden M. F. Hid-
dinfc, te Arnhem; P. d© Vink, te Utrecht;
Gordijn, te Arorterdara Rijnen-dijk, te Rot
terdam, en v. <1. Hoek to Eindhoven.
PROVINCIALE "STATEN VAN
ZUID-LlOLLAND
lESocirlciteitsvéöraietaiiag.
Ged. Staten van Zuid-Holland hebben aan
do Prov. Staten doen toekomen het rapport
van de door hen, krachtens door Prov. 'Sta
ten in Juli 1914 verleende machtiging, be
noemde commissie ter bestudering van hc-fc
vraagstuk dc-r elektriciteitsvoorziening voor
deze provincie.
Zij stellen zich voor eerlang hun beschou
wingen over deze zaak te $oen kennen.
Heb rapporb der commissie behelst in de
eerste plaats de historische ontwikkeling en
tegenwoordigen staat der elektriciteitsvoor
ziening in Zuid-Holland.
In eon daarna volgend hoofdstuk: „Ra
ming der behoefte van etectrischea stroom"
worden behandeld: lo. het gebied, vallende
birrnon do rayons der zes groote elektri
citeitsfabrieken; 2o. het gebied, vallende
buiten die rayons; en in het bijzonder: a1.
Voorno en Putten; en b. Goedereede en
Overflakkeo.
Wat betreft het gebied, vallende binnen
de rayons der zes groote electriciteitsfa-
briekon, blijkt, dat van een voor de toer
komst geraamd verbruik van 89.75 millloen
kilowatturen (IC. W. U.) in 1913 reeds
40.19 millioen K. W. U. of circa 45 pCt.
gelevord werden, terwijl uit den feitelijken
toestand blijkt, kit van de genoemde 40.19
millioen circa 98 pCt. namelijk 39.42 mil
lioen K. W. U. door de zes groote centrales
geleverd werden. Maar ook hierbij is er
opmerkelijk verschil in do verhouding van
de levering der verschillende centrales in
1913 tot do voor de toekomst geraamde
bedragen. Terwijl namelyk 's-Gravenhage
70.7 pCt en Rotterdam 55.5 pCt. van de
voor het betrekkelijk concessiegebied ge
raamde hoeveelheden bereikten, daalde dit
percentage met de grootte der centrales
tot op 8.4 pCt. voor Gouda. Yoor 1914 zijn
deze verhoudingen niet onbslangryk gun
stiger geworden, met name voor Delft én
Dordrecht.
Vooral Leiden en Dordrecht, maar ook
Gouda en" Delft, hebben den wensch te ken-
nen gegeven, vrij omvangrijke districten van
stroom te voorzien.
Wat het gebied betreft, vallende buiten
do genoemde rayons (het gebied, omvat
tende de eilanden Rozenburg, Voorns en
Putten en Goeree en Overflakkee), hier is
de toestand heel wat minder gunstig dan
voor het hiervoor besproken deel der pro
vincie.
Voor Voorno en Putten is geraamd, dat
m afzienbaren tijd een jaarverbruik zaï
worden bereikt van a. 219,700 K. W. U.
(rond 220,000) voor licht; b. 335,030 voor
kracht ten behoeve der nijverheid; p. 29,200
voor kracht ten behoeve van den landbouw;
en d. 507,400 voor kracht ten behoeve
van polderbemaling.
Geraamd worden dan do uitgaven op
f 73.450 en do inkomsten op 75.900.
Met een over 5 achtereenvolgende jaren
verdeelde subsidie uit openbare kassen van
pl.m. £70.000, verdeeld als volgt: 1ste jaar
25.000, 2de f19.000, 3de fld.COO, 4de
f9000 en 5de f3000, zou deze eleetrici-
teitsvoorziening zeer wol mogelijk blijken.
Ten aanzien van het eiland Goeder solo
en Overflakkee worden de totale uitgaven
geraamd voor het 8ste bedrijfsjaar f67,300,
tegenover f58.300 inkomsten, waaruit volgt,
dat zelfs in het 8ste bedrijfsjaar de onder
neming nog niet rendabel is in dien zin,
dat uit de inkomsten de uitgaven met inbe
grip van de afecliryvingen gedekt kunnen
worden.
De conclusie ten aanzien van Goedercide
en Overflakkee zou als volgt kunnen luiden:
dat, indien men er in kon slagen den slreom
aldaar geleverd te krijgen tegen een prijs
die niet al te veel hcogcr is dan £40 per
K. W. en D/2 ct. per IC. W. U., deze streek
met een krachtige subsidie niet van elec-
triciteit zou behoeven verstoken te blijven.
Ten slotte behandelt do commissie het
hoofdstuk: de taak der provincie, ei con
stateert don, dat uit de vorige hoofdstuk
kon bleek, dat de gebieden, welke de 6
gemeenten, die centrales cxpiloite:ren, zich
voorstellen te bedienen, het grootste deel
dezer provincie., beslaan; dat het leggen van
kabels en het sluiten van contrasten met
buitengemeenten betreffende dio bediening,
in de laatste jaren in esn over het geheel
niet onbevredigend tempo voortgaat, en dat
do gedeelten van Zuid-Holland, die geen
enkele centrale zich aantrekt, wel niet aan
electrischen stroom to helpen zün, dan met
aanzienlijke subsidies, ui: do openbare kas
sen tijdens do aanvangsjaren van het. be
drijf en ook dan nog ten deele met voor
behoud.
Zij is van oer dool, dit de e:cetricitri':s-
vcorziening het best wordt gediend door
het bedryif, dat die voorziening ten deal
heeft, zijn vryheid van beweging,' waar or
het bereids krachtig is geworden, te laten
•en dcor dan helpend op to- treden, wanneer
de electriciteitsvccrzieuing van een ge
meente wel in do toekomst zonder verlies
zal kunnen geschieden; doch ia den aanvang
zonutsr steun van de provincie nietvjaog:-
lijk wordt geacht.
SScorgJinSsftii© vava het
51 ra k s 5 is S3 i ge n 22
In November 1915 raadpleegde de Minis
ter van Stoat, Minister van Binncnl. Zaken,
het oollegc van Gedep. Statm van Zuite
Hclland omtrent een voorstel hem door d;n
inspocteur voor het Sta-.t?t ezicht op Krank
zinnigen enz., dr. J. H. Schuurmans Stek
hoven, gedaan be treffend 0 een wijziging van
do regeling der Ryksbijd ragen vcor arm
lastig a Icranlczinnigen iu verband met een
door hem voorgestane reorganisatie van liet
geheel Icrankzinnigenwezen
Ged. Staten-geven thans iu een uitvoerig
schrijven, op,grond van een en ander in over
weging, over te gaan tot vaststelling.
lo. vaneen on twerp-besiuit tot herziening
vqn de regeling betreffende cTe provinciale
bydrage voor armlastige krankzinnigen enz.;
0. van een ontwerp-besluit tot herzie
ning van het St?.ten-besluit betroffonde de
beschikbaarstelling van 'kapitalen vcor bouw
en uïforeidmg van gestichten.
ALKEMADE.
"Wegens overtreding dar bruin brood-
regeling voor deze gemeente, is da bakker
H. J. Reinink, to Kaag, uitgesloten van heb
betrekkon van ongeboild Uegeeii-igste.rv.re-
meel en het leveren van Regoerirgsbruin-
brood voor de volgende maand. De brood
bakker to Nieuwowetering, Blonk, is be
last met do broodlevering gedurende No
vember yoor de ingezetenen van Kaag,
Do burgemeester heeft een spoed-
eischende vergadering van don Raad belegd
tegen Maandag a.s., dos i*scrgeps te negen
uur.
BOSKOOP.
Voor predikant der Remonstr. Gem
is liet volgen-de alphabebisoho tweetal op
gemaakt: da. L. B. Foutgast, te Nieuw
koop, en ds. A. Jager, Ned.-Herv. predi
kant te Kwadijk.
HAZBESWOUDE.
Voor do Christelijke Jengelingsverée-
niging „Eere zjj God" trad iu „Salvatori"
op ds. G. H. Beekenkamp, van OLdonbroek,
met hét onder werp:. „Oorlogslied" naar aan
leiding van Richtoren 5. Achtereenvolgens
behandelde de spreker de volgende punten:
lo. Wie heb zijn, die met dab lied instem
men; 2o. welke leering het bevat voor
onzen* tijd, en 3o. welke roeping het inhoudt
voor den Christen van onze <fagen.
Met klimmende belangstelling werd deze
rede van het begin tot het einde gevolgd
en de jongelingsvoreeniging kan op den
dank van net talrijk publiek rekenen, aan
wie zy een leerz^mien oyond heeft ver
schaft.
Aan de Zijde geraakte een paard met
tilbury, waarin de heer Hoogebaezem, van
Bleiswij^ met zijn echtgenoole gezeten war
ren, docr het schrikken van den viervoeter
te water. Met veel krachtsinspanning mocht
men er in slagen de inzittenden te redden
en paard en tilbury op het droge te brengen.
HILLEGOM.
De vereeniging „Door: veredeling Ver
betering" heefb besloten op 30, 31 Decem
ber en 1 Januari a.s. hier een nationale
tentoonstelling van konijnen, pluimvee, enz.
te houden. Verscheidene prijzen en medail
les zijn reeds door leden beschikbaar ge
steld.
Met ingang, vain 1 December is benoemd
tot directeur" van heb post- on telegraaf
kantoor alhier, do heer H. Willcmsen, thans
in gelijke betrekking te Oudenbosch.
KATWIJK.
De Raad vergadert a.s. Dinsdag.
Bij do gisteren gehouden verkiezing
voor één lid van den Gemeenteraad zijn can-
didaat gesteld do heerem G. van Du.yn, Oost-
pad, en K. van Dijk, Prinsenhout Eerstge
noemde is gesteld door do Anti-revolution-
naire en Chr.-Eistoriscke Kiesvereeniging>: n
en wordt gesteund door do R.-K. Laatst
genoemde is de candidaat van e-enige vrije
kiezers.
Aan mej. C. A. Ouwehand is, in ver
band met haar a.s. huwelijk, op verzoek
eervol' outslag verleend als onderwijzeres
aan de M. U. L-. O.-school', en wel met
ingang van 16 November é.k. In haar
plaats ia tot 1 Februari d.a.v. tijdelijk be^
noemd mej. J. E. Jansen, tel Zwolle.
KATWIJK-AAN-ZEE.
Mej. J. E. Jans3n is met ingaug van
16 November e.k. tob tijdelijk onderwijze
res aan de school voor M. U. L. O. alhier
benoemd, en zulks in de plaats van mej.
C. A. Ouvrdiand, aan wie op haar verzoek
eervol ontslag wend verleend.
De lieer T. A. Haasnoot, alhier, is met
ingang van I November e.k. benoemd tot
onderwijzer aan een bijzondere school te
Berk el.
Gistermiddag werden alhier cp het
strand beëedigd, voor de aanwezige troe
pen van'het 15d-e Regiment Infanterie, de
tot 2de luitenant benoemde sergeanten van
den hoofdcursusJ. A. Geonsen on J. A.
Rozemam.
De ga ro a! en boo ton hebben van deze
week, in enkele dogen, dat er gevischt kon
worden, van 130 tpt 160 besomd.
NOORDWIJK-BINNEN.
Bedankt Ls voor het beroc-p naar de
Ne.-Hero. Gèm. alhier, door ds, J. G. Hase-
iager, te Warmond.
OUDSHOORN.
De heer J. Postema, aliiler, is te Am
sterdam geslaagd voor heb examen rrijn
en ordeioefeningen.
NOORD VIJKEREOUT.
Op do alhier plra'.a gehad hebbendé
verkeopiug van landerijen, werden 12 per-
ceelon opgehouden. Alleen het bouwterrein
werd verkocht tegen, tamelijke prijzen.
RUNSBURG.
In verband me-fc de uiteoermg ^ran do
mei da gemeente Leiden te sluiten overeen
komst iu zako distributie van levensmiddelen
cp. de dnoraitvccrtvloeiondé warkaiamliede-j,
is docr den burgemeester oen disferibniie-
commissio ingesteld. Dero commissie bestaat
uit '7 personen, 11.1.dé burgemeester, voor
zitter; de beido wetho aders, t.vczj raads
leden. do voorzitter vani Patrimonium „Rijns-
burg" en do soci'etaris van do afdoeling
„RljGsburg" van den Chr. Werkliedenbond.
SASSENHEIM.
SSoJï. 3SIJ. vaa
Oeg&tgeost cn $Js5astreïiOE.
In het „Bruine Paard" we-rd gisteravond
door bovengenoemde aMéeling "vergaderd,
onder voorzitterschap van don hear hlarbus,
die do verga ioving opende met een inleidend
woord, gevolgd door do voorlezing der no
tulen door den secretaris, deo ho:a- VA O.
Dudshoorn, van Osgstgee:t,
Ingekomen was een schrijven over de
verplichting \vin befaJing van fl.20 per
kilo slachtgowicht van varkens, welko voor
do Regeering geleverd moeten worden.
De heer Vc-rkloy doelt modo, dat de var
kens wel worden gekocht voor dien 'pr'j?,
doch dat de keepers zo laten liggen, wyl
de Regeeripg arr :biedizigen> van ïi.10 e. a.
accepteert, wat a's do corzaak moet be
schouwd werden, dat dezo z. ^!c niet loopt,
zooals do Rogeoring on ook de veehouders
zouden wensclien^
De Voorzitter zegt, dat, waar in do vorige
vergadering het punt boekhbudcursus ri aan
gehouden, het bestuur wei zou venschen te
vcrDüinen of er ook animo voor is en dat"
liefhebbers zich dan daarvoor opgeven. Voor
al met het oog op do nieuwe belastingen
13 het wel gewenscht, dat in het landlvpuw-
bedrijf een betere regeling is vcor het boek
houden en de cursus zal slechts 8 a 10
lessen voor zich eischen.
Door den heer v. Tuyl!, van Enschedé, werd
hierop een leerzame lezing gohoudon over
de bemesting, speciaal van do zandgronden,
die mot veel aandacht gevolgd werd en
waarna de verschillende vragan, door de
aanwezigen gesteld, door den spreker wér
den beantwoord, zoodat de vergadering be
trekkelijk nog laat gesloten wérd, doch voor
velen een nuttige, leerzame avond is ge
weest.
Voor den beekhoud'cursus melden zich
reeds direct een tiental personen aan.
VOORHOUT.
Ds. B. Ter Haar Romeny A.Bzn., al
hier, hoopt Zondag 12 Nov. afscheid to
nomen van -de Ned.-Herv. Gem. en Zondag
19 Nov. zijn intrede to doen bij de Ned. H:rv.
Gem. to Ginnekeu, na bevestigd to zijn door
ds. J. J. Creutzberg, van BlokzyL
VALKENBURG.
Het bestuur van tio Boerenleenbank^;
alhier, ontving, namens den Minister van
Landbouw, Nijverheid en Handel, de me-
dedeeling, dat by Kon. besluit van 20- Oct
1.1. aan de Bank eon Rijkssubsidie van f 100
In de oprichtingskosten ia verleend.
WARMOND.;
De „Unie"-coiTecte heeft opgebracht?
f 78.—.
KERKELIJKE BERICHTEN.
Kaag. Nod.-Herv. Gom. Zondagmorgen'
te tien uren, ds. Rutgers, van Katwyk-
aan-Zee.
Oegstgeest. Ned.-Herv. Göm. Zondag
morgen te tien uren, ds. D. J. F. Westen*
burg, vau Utrecht, '3 avonds to halfzeven
do heer G. W. Oberman, cand. tot den H. D.
Voorhout Ned.-Herv. Gem. Zondag
morgen de heer G. LW- Oberman, cand. tot
don H. D.
Do algemccne (ocstand.
De Duitsche Rijksdag heeft giste
ren, zooals (a verwachten was, met alle:n
de stemmen tegen van de oppositie onder do
sociaal-democraten een nieuw crediefi
van twaalf milliard mark toege
staan.
Graaf Rödern, de staatssecretaris van fi
nanciën, heeft do aanvraag verdedigd en
daarbij een lang betoog gehouden over den
goeden staat der Duitsche financiën en den
slechten toestand van de geldmiddelen in do
Entente-landen.
Hij vergat geheel zelfe, dat er indertijd
door R-jfksdagleflen wel eens anders gespro
ken i3, ook de leden zelf hebben hierover
nu niet gerept. Ze hebben de voormannen der
partijen verklaringen laten afleggen, waarbij
slechts Bernstein namens de minderheid der
sociaal-democraten verklaarde, tegen te zul-,
len stemmen en daarop werd het crediet
goedgekeurd.
Dui töchland heeft tegenaver Noor-
vegen-ncg meerdere bepalingen gemaskt.
Co uitvoer van ijzer is verboden en daardoor
Ls oen crit'eko toestand op werven en in ma
chinefabrieken ontstaan. Overigens vernemen
wc* omtrent de verhouding tosschen deaa
beide landen niets,'dat we niet reeds wisten.
Op het westelijk front is wel een
verbazende geschutsactie, maar do infanterie
kan door het slechte weer niets uitrichten,
Vliegers schijnen zich daarvan niets meer aan*
to trekken, want de vliegraids zijn niet min
der in aantal en niet m ivJer in omvang.
Eij het fort Vaux hebben was kleine ope
raties plaats, die den Fraoschen 'n honderd
tal gevangenen en eenigo terreinwinst ople
verden.
In de streek van Ahlainconrtt bij de l?om-
me, is een Cnitschc opslagplaats van schiet
voorraad tot ontploffing gebracht.
Generaal Nivelio heeft do volgende procla
matie a-an do overwinnaars van Verdun ge
richt,:
Iu 4 uur trjrls "hebt gij iu. een bewondo-
rënrwTiardigon aauval uw machtigen tegen
stander een terrein, dat vorsterkfc was mei
alle mogelijke hulpmiddelen en het fort ten
noordoosten van Verdun octoornen. Dit ter
rein had do vij-aoil u in S maanden ten koste
van do grootste offers b'y slukkea ontrukti.
Aan ucn roem, die do vaandels van het leger
van Verdun bedekt, hebt gij niouwem roem
toegevoegd.
In naam van dit leger, zeg ik u dank.
Gij hebt liet vaderland groote diensten be
wezen.
Da „Echo de Paris" zegt: Drie Fiansoho
divisies 'hebben 7 Durtsc'i© divisies overr
wonnen.
Op 't Oost o n r ij k s c li-I t a I a a n s cht
f r 0 d b geschutvuur.
Het oostelijk front is het toonee?
van aanvallen der beide partijen, dio geen
direct resultaat opleveren.
Van da Eocmeonsclie fronten ia
er weinig nieuws, na de telegrammen var
gisteren. Daaruit bleek, dat in de Dobrocdsja
do voortgang der Controleu in noordelijke
rickUng met rasse sohreion gaat.
De Ivoémenon kobben weer hier en daari
aanvallen afgeslagen 'aaa do Zevonburgsc-he
grens. Zoo bobben ze het dorp Baian
nomen.
Om Preieal ia verbitterd gostredan, dat
blijkt uit do verhalen in Duitsche bl.sdon ovea?
do daar aamgelogdo vorstérrkingen.
De byzondero correGpondent van da
„Tagliche Rundschau" meldt, dat de re'
geering van Roemenië de ontruiming van
allo kleine en groote stélen in Walach^ö
gelote en geleoltelijk doorgozot hooit. Uiï
Boekarest worden alle zakon van waar. e
van den Staat naar Odessa weggevoetel.
De rijke bewoners van Boekarest verlaten
by drommen do hoofdstad, om naar het bin
nenland van Rusland te vluchten.
In een artikel in het „Barl. Tagobl." van
majoor Morahfe merkt deze op, dat het Roe»
meonscuo leger 9éderis het begin van den
oorlog ongeveer *200,000 man keeU ver
loren. Do laatsto Roomesnsohe verlioGop.
gave, die ons bekeur! werd, zegt hij, noemde
roe-is 178,8^9 gesneuvolde, gewonde on vote
miste manschappen op, waarbij dan nog ruim
60GÜ officieren kwamen.
Dio cijfers lijken weinig betrouwbaar, om
beetje ai te mooi gekleurd.
Het Russisohe gezantschap to L.n o hee,t
verklaard, dat dé toestand in Roamoaië e- r-
lang ten goede zal keeren, dank zij de in
overleg mot Rusland door do ge-Heard*. 11
getroffen maalregekn. Do vrees, dat hei
mot Roemenie zou kunnen ajloopen als met
Servië, is geenszins gogrond. Hot succes
van den vijand is geheel toe té schrijven
aan zijn overmacht aan artillerie en die zoJ
weldra gedaan zijn.
Dillon seinde Donderdag uit Florence: Dé
-wclkomo tijding van do Fronscho overwin
ning bij Verdun tempert de in bresdo krin
gen heerschendo neerslachtigheid
over .Roemenie's laatste to
