isderlenrS en de Sering.
Zaterdag SO .Angustuus*
ISerste Blad. j\o4 •{915.
Brieves? van een Leidersaar.
B*§e£ ai te g©ede hart.
DLXXXVL
Ik heb voor mij liggen den staat van
'gemeenteambtenaren op 1 Januari 1916,
bevattende de namen van alle 'ambtenaren,
beambten en werklieden, in dienst der ge
meente en haar, bedrijven, met de jaarwed
den, door hen op dien dattfm genoten, en
den datum, jvaarop zij tijdelijk of definitief
in dienst der gemeente zijn gekomen. De
bloote opsomming van de namen vult niet
minder dan 72 bladzijden druks en nu ont
breekt er nog aan het personeel, in dienst
van het lager onderwijs.
Dit vond ik in de bijlagen van het veir
felag der gemeente over 1914 (dat van 1915
is nog niet verschenen) en die vormen ook
nog een bundeltje van een kleine. 30 blad
zijden.
Ik kon den lust niet weerstaan, om het
aantal namen eens te tellen en kwam toen.,
buiten het lager onderwijs, tot 1017. Het
aantal personen is iets kleiner, omdat en
kelen er in dubbele functie voorkomen. De
gemeente-archivaris bijv., is te gelijk di
recteur van het Stedelijk Museum, de adj.-
'directeur van het Slachthuis ook gemeente-
veearts; sommige leeraren van het gymna
sium geven ook les aan de H. B. S., enz.
Met betrekking tot de ealarieermg tellen
zij echter in hun dubbele functie voor twee.
Behalve deze 1017, waren bij het lager
onderwijs eh de gemeentelijke herhalings
scholen op 1 Januari 1915 in dienst 289
personen. Dat aantal is op dit oogenblik
al weer vrij wat grooter, doprdat er een
nieuwe school is bijgekomen. Deze buiten
beschouwing gelaten, kernen wij tot het
respectabele cijfer van 1306. De gemeente
is dus wel een groot-werkgeefster. Een
oogenblik bekroop mij de lust, ook eens op |to
tellen eu ten slotte bijeen te voegen de ko
lommen, waarin 'de jaarwedden en beloo
ningen vermeld 'staan. Ik ben er echter
voor teruggedeinsd en volsta nu met op te
merken, dat een zeer belangrijk deel der
jaarlijksche uitgaven van de gemeente aan
salarissen en loonen worden besteed.
Daaraan is niet te ontkomen, want een
arbeider is zijn loon, groot of klem, waard.
En wij kunnen wel als vaststaand aanne
men, dat deze uitgaven elk jaar zullen stij
gen. Er wordt algemeen beweerd, dat de
loonen en salarissen, vooral van^ de minst
bezoldigd© ambtenaren cn de werklieden hier,
in vergelijking met andere gemeenten van
ongeveer dezelfde grootte, niet hoog zijn.
Heb resultaat van het aan de z.g. looncom-
missie opgedragen onderzoek naar de loo
nen en jaarwedden, zal dan ook wel ten
gevolge hebben, dat deze in het algemeen
hooger worden. De draag daartoe openbaart
zich bij do verschillende groepen van amb
tenaren en werklieden trouwens herhaalde
lijk. Elke gulden verhooging per week en
per persoon, wat alleen bij' dey lager bezol
digden iets beteekenf, zou de gemeente al
komen te staan op ruim f 65.00.0 per jaar.
Men ziet er uit, dat een behoorlijke alge-
meeuo loons- en traktementsverhooging groo-
te bedragen zal vorderen. Maar niet alleen;
de verhoogde salarissen veroorzaken een.
voortgaande stijging van het gemeentebud
get-, daartoe werkt ookLmee de gestadige
toeneming van het aantal ambtenaren.
Als men naast den door mij genoemden
staat legt de lijst van heb vorig jaar, dan
merkt men hier en daar al weer een ver
meerdering van werkkrachten op. Het ge
tal ambtenaren in algemeenen dienst steeg
bijv. van 6,1 op 64. En vooral bij het
onderwijzend personeel is die stijging be
langrijk. Zoo snijdt het mes aan twee kan
ten ten nadeele van de' gemeente.
Nu schijut liet mij toe, dat, zoolang do
toestanden zoo blijven, dat dei levens
standaard der menschen voortdurend om
hoog gaat, de loonen ,en salarissen ook
zullen blijven stijgen. Daaraan zal niet te
ontkomen zijn. De rem zal dus van den
anderen kant moeten werken. Er wordt
wel eens gezegd, dat er in de vrije beroepen
meer- .en geregelder wordt gewerkt, dan on
der. de ambtenaren-, die er veelal op uit zijn,
om, na den niet al te langen diensttijd, nog
bij particulieren loonarbeid te; verrichten.
Er dient ernstig overwogen of bij een be
hoorlijke bezoldiging, daaraan geen paal en
perk moet gesteld worden, en er niet wat
meer van een ambtenaar of werkman in
openbaren dienst kan worden gevergd, wat
tot vermindering van personeel zou kuunen
leiden. Verder is heb de vraag, of sommige
diensten niet kunnen worden vereenvoudigd
en daardoor het personeel kan worden in
gekrompen. Ik denk hier aan hot m- i- al
sterko kader bij de politie en geloof, dat
men naast de toezicht uitoefenende hoofd
agenten de adjunct-inspecteurs, meestal
jonge mannen trouwens, die na een leer
school van één of twee jaar te hebben
doorloopen, de gemeente meestal weer ver
laten, wel kon missen.
Eindelek zou ik wenschen, 'dat het ge
meentebestuur ook nog eens ernstig de vraag
onder de oogen zag, of het ambulante hoofd
schap niet goheel of grootendeels kan wor
den afgeschaft. In dat opzicht komt er hoe'
langer hoe meer een kentering in de mee
ningen, ook in de onderwijzerskringen zelf.
Was het voor geruimen tijd nog maar de;
Bond van Nederlandsche Onderwijzers al
leen, die voor, afschaffing propaganda'
maakte en wiens oordeel, omdat er alleen
klasse-ondorwyzers lid van zijp, wel eens
als.eenzijdig werd beschouwd, in zrjn laatste
algemeenö vergadering heeft ook het Ne-
derlandsch Onderwijzersgenootschap, een ge
mengde vereleniging van hoofdp'a en klasse-
onderwijzers, zich vóór deze afschaffing
uitgesproken.
Waar de gemeente, behalve op de be
langen van het onderwijs, ook, 'en nu vooral,
heeft te letten op eon zuinig beheer der.
financiën, is het, dunkt mij, tijd. om zijn
oordeel .over deze kwestie eons ernstig te
herzien. In Leiden, waar men altijd éeSa'
aantal onderwijzer-volontairs in reserve
heeft, zou afschaffing van het ambulante:
hoofdschap ongetwijfeld een aanzienlijke be
zuiniging kunnen meebrengen.
Het vraagstuk, om de inkomsten 'en uit
gaven der gemeente in evenwicht te hou
den, wordt hoe langer hoe' moeilijker. Het
zal mogelijk in de komende; tijden al heel'
moeilijk zij.11; En. het is plichfr van ons allen;
ér aan mede te werken, voor zoover wij!
ons daartoe in staat rekenen, en daarom'
meende ik zoo vrij te mogen zijd het hoven-
staande onzen Gemeenteraad ter overweging
aan te bieden.
Do opgebrachte vissckersschcpeii.
Geachte Redaotié 1
Vergum mij, naa-r aanleiding van heb in
gezonden stukje door het Bestuur der Rce-
derijveroeniging „Vuurbaak" te KaWijk-
aan-Zee, voorkomende in befc nummer van
j.l. Donderdagavond, cenigo plaatsruimte.
Diat een schrijven van den Minister van
Buitcnlandsehe Zaken ook aan den burge
meester van Katwijk niet misplaatst was,
daarvan kan ieder zich van overtuigd hou
den.
Zij, die do vergaderingen met de vrouwen
der geinterneerde zeelieden, zooals wij,
hebben medegemaakt, kunnen zich daarom
trent bet best ccr oordeel vellen.
Ik wensckte echter bijzondercii nadruk te
leggen: hierop
lo. Er wordfc in bedoeld ingc-zonden stuk
gesproken over een vergadering, die door
de.reeclcrs belegd zou zijn en waar o.a; ook
besloten ia de vrouwen, die daaraan be
hoefte hadden, voldoende geld te verschaf
fen om gedurendo den eersten tijd in de
nooden van het gezin te kunnen voorzien.
Nu is het wel eigenaardig, dat mij juist
hedenmiddag wordt medegedeeld, dat ree
der J£. (zoo zulllen wij hem thans maar noe
men) zich tegen vrouwen van geinterneer
de vischers uitlaat, dat hij het niet mooi
vindt van collega Z. uitkeering te geven,
daar er onderling besloten was het niet te
doen
2o.,van dit besluit zijn de vrouwen der
visschera op de hoogte gebracht^ zoo lezen
wij verder.
Toen wij echter Dinsdag ]M. een onder
zoek ter plaatse -instelden, waa hefc toch
niet zoo algemeen bekend; hetgeen te be
wijzen valt uit de vrouwen, dio Dinsdag
avond uit ons vergaderlokaal naar reedera
zijn gegaan, om eena te vernemen hoe en
wat cr door die reedera, inzake vergooding,
gedaan zou worden.
3o. Willbn wij verklaren, dat er j.l.
Dinsdag verschillende reedera waren, die
nog niets gedaan haddensommige kadcDen
wat op voorschot gegevenéén had er on
der voorwaarde gegeven, bij aldien er ver
diend werd, zou, het er bij afrekening afge
houden worden, en werd er niet verdiend,
dan zou het als gegeven beschouwd worden.
Weer andero hebben gegeven zonder eeni-
ge voorwaarde er aan to verbinden...
maar...; en één, zegge één, heeft den
menschen medegedeeld een behoorlijk
weekgeld uit te keeren.
Zoo staan do zaken op Katwijk er bij.
Zet daar tegenover de houding der
Vlaardingsche renders en ik Iaat heb &an
trekken van het lót van de gezinnen, die in
dienst van de Katwijksche reeders zijn,
door dio reedera, gerust aan het oordeel
van uwe lezers over.
Met versohuldligden dank voor Uw wel
willendheid, Mijnheer de Redacteur,
Uw dw.
J. v. d. STEEN,
Hoofdbestuurslid van den O. Z. B.
IJ muiden, -25 Augustus 1916.
ïijmdsform bs5ö9 cm
Naar wij vernemen, zal bet tweede gedeel
te van den landstorm, jaarklasso 1910, tel
gen 10 November a-.s. worden opgeroepen.
In October a.s. zal de keuring van den
landstorm, jaarklasse 1909, plaats heb'ben.
PJicMiv© Bietliode vam rcifobér-
smokkelen.
Sedert geruimen tijd wordt de lijn. Amster
damMaastricht onveilig gemaakt door een
goed georganiseerde bende rubbersmokke
laars. Alhoewel-dit reeds lang aan do auto
riteiten bekend was en men de meeston hun
ner kende, was liet tot nog too niet geluKt
een dier personen op heeterdaad te betrap
pen.
Gisteravond bijaankomst te Sittard van
den laatsten sneltrein, die daar van Amster
dam om halfelf arriveert, was men geluk
kiger.
Men had bemerkt, dat een persoon, die
vroeger nooit groot© reizen maakte, maar
thans geregeld naar Amsterdam gaat, to
Susteren op den trein was gestapt met een
kaartje naar Amsterdam.
Men verwachtte hem mot den laatsbeu
trein en ditmaal hadden de maatregelen ge
nomen onder persoonlijke leiding van den
majoor der Koninklijke maréchaussée, den
heer Schroder, volkomen succes. De truc be
staat namelijk hierinJMen haalt rubber uit
Amsterdam, doet die in een soort Japan-
scho mand ën werpt die op een bepaald
punt, gewoonlijk tusschèn Susteren en Sit
tard uit den trein.
De geheele lijn van Roermond tot
Sittard en ook het station Sittard waren
door maréchaussée cn militairen afgezet,
terwijl in don trein maréchaussée in bur-
gerkleeding meereisde.
Zoo gebeurde het, dat de wachtmeester
der maréchaussée uit Roermond met don be-
wusten smokkelaar samen in één coupé za
ten. Even voorbij Susteren opende de smok
kelaar het raampje en trachtte een groote
mand daaruit te werpen, hij we^d door den
wachtmeester op het juiste oogenblik gegre
pen, die hem belette zijn plan. te volvoeren.
l'n Sittard werd hij ingerekend en in c-en
automobiel, waarin zich majoor Schroder
persoonlijk bevond naar de kazerne overgo-
bracüt en voorloopig in arrest gesteld.
De mand bleek bij onderzoek te bevatten
20 k 25 kilo rubber, vooral rubber-band.
Hc-t geheel moet meer dan duizend gulden
waard zijn.:
Uitvoer van bloemkool.
De minister van Landbouw, Nijverheid od
Handel heeft bepaald, dat aan de lijst
van gemeenten, bedoeld in zijn beschikking
van 21 Augustus 1916, Houdende bepalin-
genl betreffende den uitvoer van bloem
kool, vanwaar de aldaar geteelde bloem
kool gedeeltelijk in gezouten staat mag
worden uitgevoerd, worden toegevoegd Z100-
terwoude, alsmede de gemeenten in de
Streek" (N.-H.) en die aan den Langendijk
(N.-H.), terwijl van dezo lijst wordt afge
voerd de gemeente Zoetermeoren dat het
percentage der bloemkool, dat overeenkom
stig meer genoemde beschikking voor hut
binnenland moet worden geveild, voor de
gemeenten in de Streek en aan den Langen-
dijk wordt vastgesteld op 50 pet. en voor
de overige gemeenten op 25 pet.
Nederland cn Engelland.
De correspondent te Londen van de ,,N.
R. Crb.' seint:
Do „Daily Mail" bevat opnieuw een
hoofdartikel, waarin wordt aangedrongen
op de terugroeping van sir Francis Op.pen-
heimer, den Engelsehen attaché" voor han-
dolsaangolegenh-eden aan hefc Engclsche ge
zantschap in Den Haag.
Do „Morning Post" bespreekt de cijfers,
medegedeeld in het Juli-nummer van de in-
en uitvoerstatistiek, welke opgemaakt
wordt door het Nederlandsche ministerie
van financiën. Daarin wordt, over de eer
ste zes maanden van 1914 en hetzelfde tijds
verloop van 1915, nauwkeurig opgegeven
hoeveel boter, kaas, cacaopoeder, eieren,
vleesch, aardappelen, bloem, drank er uit
gevoerd is. Uit dé cijfers blijkt een gewel
dige toeneming van den uitvoer naar
Duitschland en tevens, dat do uitvoer naar
Engeland zoo gedaald is, dat hij onbeteeke-
nend geworden is. Dezo cijfers beteokenen,
zegt de „Morningpost", dat Nederland,
dat ons in vredestijd van voedsel voorzag,
ons in oorlogstijd-in den steek heeft gela
ten, om Duitschlancï to voeden. Daarente
gen hebben wij,daar wij het gezag over de
zee hebben, het recht en den plicht om van
onze positie gebruik te maken ten einde Ne
derland te beletten onzen rij and te voor
zien. Minister Cecil spreekt van verbete
ring in de laatste -weken, wat schijnt te be
ttekenen, dat or diplomatieke middelen ge
bruikt zijn. Waarom zijn deze dan al niet
lang geleden gebruikt1? Cecil zegt, dat de
Nederlandsche overzeetrust, in het alge
meen gesproken, goed gewerkt heeft. Wij
daarentegen zeggen^ dat die trust, in het
algemeen gesproken, slecht gewerkt heeft.
Het kon nauwelijks erger geweest zijn. Wie
is er voor dezo mislukking verantwoorde
lijk? Onze gezant in Nederland, sir A.i
Johnstone, heeft er geen, eer mee ingelegd.
Wij begrijpen, dat hij geneigd is, in coni-
mercieele dingen af te gaan op hefc advies
van sir Francis Oppenheimer.
Het artikel dringfc er dan.verder op aan,
dat Engeland'3 diplomatieke vertegen voor-
diging in Zweden, Denemarken en Neder
land versterkb worde.
Elders in hefc blad vraagt de" „Morning
post", of hefc onmogelijk geweest was, liet
middel te gébruiken van langs diplomatie-
ken weg beperking van do aanvoeren ovefi
zee in -uitzicht te stellen, ten einde do Ne
derlands ehe kooplieden er toe te brengen,
voordeel "te zien bij hun commercieel© ver
richtingen strikter de onzijdigheid te hand
haven.
Sn bomwvakkeia
Uifc Den Haag schrijft men aan „De Tim
merman"
Het sehijnfc met den aanvoer van de bouw
materialen, en voornamelijk met het hout
en de kalk (kluitkalk) spaak te loop en. De
voorraad, welke nog aan hout in het land
was, raakt blijkbaar op en de aanvoer is
niet in die mate'gegaan, cm ia de geregel
de vraag te voorzien.
De gevolgen van één en ander zijn na
tuurlijk meerdere werkloosheid. Was het
aantal werkloozen vanaf het begin van dit
jaar ook in 's-Gravenhago steeds dalende,
totdat het zelfs eenigen tijd tot het norma
io was gekomen, nu de laatste paar weken
schijnt deze toestand weer te veranderen,-
wa-nfc het aantal werkloozen groeit weer
aanmerkelijk.
Ciomüiiïitvoer ven-liiacdertl.
Donderdagavond is" te Zevenaar van een
Oostenrijksohen reiziger, die per tram naar
Duitschland wilde vertrekken een partij
goud in beslag genomen.
Het goud bestond uifc 10 en 20-franc stuk
ken en vertegenwoordigt oen. waarde van
32,700 franceen en ander was verstopt on
der zijn klearen cn in zijn schoenen.
Bovendien is nog proces-verbaal tegen
hem opgemaakt wegens poging tot omko Ga
ping van een ambtenaar.
ihl jdreüfeelttc g-2>vjmg<oaaclknp.
In: verhand met de gevangenneming van;
twee Holanders te^Kaldenkirchen, vern^me»
wij nader, dat de zoon van den steenhouwer,
C. te Venlo," afgekeurd Nederlandse! mili
tair is. De handen werden hem op den rug
gebonden, alsof hij een zware misdadiger,
was. De „spionnage" moet in hoofdzaak!
bestaan in het zich te Kaldenkirclien on
voorzichtig uitjaten tegenover de Duitscherst
Erausela© kinderen lm NederlamS.
Thans is ook' voor Zeeland een comité op
gericht voor huisvesting van kinderen uiÖ
Noord-Frankrijk. Tot bestuursleden z'jn ge
kozen de dames Vaandrager van-dér Grient
en Van Voorthurjsen-Stein Callenfels en do
he eren P. J. El out, E. W. Hendrikse, IC
Mezger, allen te Domburg en de heeren mr.
J. F. v. Deinse en rnr. J. H. Heijse, beide»
te Middelburg.
Een ©mitacii stoosnschip ïiitgevai'ön.
De Duitscbe stoombo't „Marksburg" heeft'
gisternacht om 2 {uur 50 minuten van uit ben!
Nieuwen Waterweg, zee gekozen.
Roman naar het Duitsch van
MARIE DIERS.
(Nadruk Verbaden,.
22)
Maar liet volgende oogenblik viol zij hem
iiiet oen zochten, afgebroken juichkreet om
don hals.
„O Bob! Is dat waar? Is dat waar? Ach,
jij vreeselrjke jongon - en ik dacht toch
maar wat heb ja mij dan voorgepraat
Nu, nu voelde hij haar aan zijn lials, zoo
hls hij zich dat in zijn duizelingwekkende
droomen had voorgesteld, en nu was het het
bitterste, vrat hem op aarde kon overkomen.
Hij legde zrjn handen om lmar polsen,
ten einde ze weg te trekken, maar zij
klemde zich slechts nog vaster en drukte
haar hoofd tegen hem aan.
,,J0 liebt dus zeker oen grapje met mij
uitgehaald en ik heb mij dwaasheden inge
beeld? Ia? Toe, zeg toch: ja.'1
Zij schudde hem een weinig.
„Ja," zei hij.
„En toen liep ik je na en daarom ja,
Bob? Je dacht zeker, dat ik zoo vreeselijk
Teel van jo hield, hè? Maar toen ja .altijd
iniet rnjj samen was, merkte jo jvel, dat jij
Piet zoo bijzonder veel van ïnij. hioldt."
„Ja, zei Hij. En hij daohtZij maakt 't
ni j gemakkelijk. Zij vindt zelf al de gccom-
P ïceorde verklaringen. Zij vindt zo tcgon
allo waarschijnlijkheid in. Omdat zo haar
Belegen komen .daarom
"°JÏ ?omm° jongen! j0 hebt jc bijna
ftasocffnrd _ts_r jsillo van.mijn dwaasheid.1'
Zij hief haar hoofd op, lachen cn weenen
voerden een strijd op haar gericht. Voor
dat liij wist wat er gebeurde, kuste zij hem
op -den mond.
„Daar keek zij hem aan en zei vrien
delijk en medelijdend: „Je bent immers
nog hoe 1 eraaal bleek. Je hebt or zeker
tegen opgezien mij <üib to zeggen. „Ach, als
jo eens wisb
Zij Hefc hem los.
Toen na.m zij rijn beido handen. „Ik ben
je dankbaar, Bob. O, stel je eens voor hoe
vreeselijk dat zou, goworden zijn, ftls wij
samen getrouwd waren. Ik beefde reeds,
als ik maar je voetstap hoorde. En nu op
eens houd ik weer zoo razend veel' van je.
Ilc zou jo zoo graag, o ik zou jo bijna do
handen willen kussen!"
„Laafc dat lievor", zei Bob. „En nu ga
ik heen."
„Nu al!" klaagdo zij. „Maar ja, ja, ga'.
Ik moot over dit alles nog eens nadenken,
ik bon nog geheel verbijsterd. Wat zullen
do menschen nu wel zeggen ooh jij!" Zij
lachte vroolijk. Wij moeten zeker kaarten
rondzenden, dat onze verloving verbroken
is, ja? Is dat zoo? En ook visites maken,
om dab aan to kondigen? Dat zou eigenlijk
vreeselijk grappig zijn. Heel ander3 dan
die eerste, die waren eigenlijk vreeselijk,
nietwaar? Neen, wat waren wij beiden
toch dwaas! En dan, Bob, moet ik ja iets
vertellen. Het mooiste van do wereld en
toch zoo iets beklemmends. Wij gaan eens
op oen namiddag alleen wandelen', dan zal
ik 't jo zeggen."
„Ja, ja zei Bob.
Do gedacht0 schoot hom door 't hoofd,
dat hij dat wel zou moeten; doori, om; allé
verdenking te voorkomen. Maar heb was
hem geheel verward in 't hoofdhij wist 1
nu nog niet, wat hij in 't vervolg zou kun
nen cn wat hij niet zou kunnen.
Kaarten om het verbreken der verloving
aan to kondigen waren niet noodig; de
mare deed vanzelf de rondo. Do armen
vielen dokter Hünof-eld, aan wien Renate
reeds half haar betrekking had opgezegd,
slap langs het lijf neer, toen zij voor hem
stond en mefc stralende oogen zei: „Daar
ben ik weer, cn hem triomfeeroncl haar
vinger, van den trouwring ontdaan, onder
den neus hield.
„Wat is dat weer voor een dwaasheid
Ron ate lachte maar steeds. Zij was zoo
overmoedig gestemd, dat men heb ern
stige kind niet herkende. Er was niets ver
standigs uit haar te krijgenallleen zag
men, dat zij dol verheugd was.
„En wat zegt Andreas daarvan?"'
„Bob? O, die is even blij als ik'. Dat is
^3 immers juist; wij waren beiden gek."
„En nu verbeeldt"jullie jo, dab jo weer
normaal bent?"
Op den terugweg van. Hünefeld Hep zij
'dadelijk een paar huizen binnen, waar zij
haar hoofd slechts oven om de deuren
sbak. „Goeden dag, mijn verloving is Ver
broken. Adieu.
Zij gedroeg zich lichtzinnig en luchthar
tig cn verwekte veel afkeuring. Zelfs haar
vriendinnen waren verontwaardigd. Men
had zoo iets niob van Re-nate 'gedacht
All oen m evrouw Gropius vond de zaak
niet zoo ongewensoht. Zij had immers blij
moeten zijn, dat men haar ip de nieuwe
huishouding meenammaar dio toekomst
was vol doornen Voor haar geweest. Een
geduld'o schoonmoeder 1 en in een vroemdo
stad, waarin zij geen kennissen had. Nu
kreeg zij op deze manier de voldoening
ziph uit haar achteruitgezette positio weer
boren Renato to kunnen verheffen. Zij
„verwonderde" rich geducht on met klom
over zoo'n veranderlijkheid over de „korfco
heerlijkheid", behandelde haar met oen
soort van medelijden on deed alles, wat
rrrensohen kunnen doen, dio uit nijd of
kortzichtigheid een bittere zaak altijd nog
bitterder maken. Heb was hier echter geen
bittere zaak, want 't scheen het meisje toe
alsof zij uit een benauwden droom ontwaak
te, en nog telkens weer meende zij met
schrik, dat haar aanstaand© kwam en zij
wéér voor gelukkig verloofd meisje moest
3pelen. Wat haar verruimd deed ademha
len, jubelen en op gouden bergen hopen,
maakto haar blind en doof Voor afkeuring,
afgunst en allo kwaadwillige uitlegging.
"Maar, dienzelfden avond, dat haar verlo
ving werd verbroken, schreef zij, onbezonnen
©n met 'b hoofd vol opgewonden gedachten,
op het postkantoor in een van die nuchtere;
{akelige postkaartbrieven een paar wonder
lijk© woorden aan den luitenant in Berlijn.
„Ik ben iiu niet nieer verloofd, alles is uit
en was dwaasheid en komt u nu maar, dan
zal ijé u alles vertellen."
En dezen meer dan openhartigeli brief
hield de luitenant den volgenden middag
op do binnenplaats der kazerne in de hand,
scheurde de streeft er af cn las hem. piet
zeer roncle oogen.
>,Dat kleine meisje is bepaald gek zei
hij bij zichzelf. Maar het bloed was hém
naar het hoofd gestegen. .Want hij had toch'
ieeü massa gedachten aan haar vers'pild en'
zich' beleedigd en beschaamd gevoeld. Ja,
het had hem meer gehinderd dan h\j wilde
bekennen, zóó pijnlijk gehinderd, dat lip haar
niet had kunnen gelukwenschen en gedacht
had: „Och wat, ik heb immers in *c geheel
geen Bepaalde verbintenis met bpari"
En nu, na veertien onaangename dagen;
werd dat alles plotseling weer opgewekt.
Dit zonderlinge meisje wierp den dikken,
beschuttenden mantel af, waarin zij zich
voor hem verstopt had, ging vrij en frank
voor hem staan en zei tot hem: „Hier ben ik."'
Hij was een weinig bleek' geworden. Dep
brief stak' hij in zijn jas.
„Neen, dat i3 niets. Ik ga er niet heen;
Als zij geen geraffineerde coquette is, dan
is zrj mij te naïef. Al te naïef. Dat is niefeJ
voor ons. Een meisje, met wie men heb
ernstig meent, moet houding hebben. Nu
willen wij toch eens zien, waarom de kerel
daar-achter weer niet met den schimmel
oveyweg kan. Akelige slungel. Hoe zal ik
dien nog door de manoeuvres' krygep!"
ZESDE HOOFDSTUK.
Er waren maanden vers-reken en Re mi
te's overmoed was weer geheel verdwenen;
Zij leefde stil met haar moeder oft d?. étage
én deed haar werk' bij Hünefeld. Het was
herfst gewordc-n. In het stadspark vielen def
bladeren op wegen en grasperken.
In do stad was men Renate nog niet goed
gezind wegens haar lichtvaardig verbroken'
verloring. Robert Andreas had gedaan wat
hij kon om er opgeruimd uit to. zien, ja-I
ging h£i nu ook niet juist met Renato wan
delen, om zich van den luitenant laten;
vertellen. Maar hij trachtte grappen te ma
ken over hun mislukte verloving, het er-i
barmëlijksto en onwaardigste, wat hij kon'
doen. Hij had ook (len aard der Gropius-
sen, om liever zichzelf aan den kaak te stel
len, als men een ander daarmee kan dekken.-
Hij, die zoo' scherp critiek over Renate wist
uit "te oefenen, was zelf niet veel beter, j
Mgan ook dit soort van kracht, lioo_ wel
gemeend pangeWend on hoe slecht dio ook
