No 17307.
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 29 Juli.
Tweede Siad. Anno 1916.
Twee jaar oorlog.
Brieven van een Leidenaar.
Gemengd Nieuws.
Het Oranjeboek.
Vrageïi en Antwoorden.
We leven In dagen van min-oangename
herinneringen. En de 29e Juli sal nooit wor
den urtgewisokt uit heb geheugen van hun,
die dien noodlotbigen dag hebben be
loofd.
29 Juli! Oost-cnrijk-Hongarije verklaart
Servië den oorlog
Als een wervelstorm was het ongeluk
over Europa gekomen. Niemand geloofde
aan oorlog en toen Oostenrijk het bekende
ultimatum, dat Sorvië'a geheele zelfstandig
heid aantastte, den 23sten Juli aan de re
geering te Belgrado richtte, schreef die
Fransche pers nog, dat men hier niet te
deen had met een nota, die het karakter
had van een ultimatum. Do moordaanslag
op het Oostenrijksche kroonprinselijk echt
paar, was reeds zoo lang geleden, dat men
aan ernstige verwikkelingen niet. daoht.
In Engeland interesseerde men zioh
slechts voor den home-rule-strijd, Frankrijk
genoot van het proces tegen mevrouw
Caillaux en in Rusland waren de stakin
gen en relletjes haast niet te tellen. Poin-
caré was zelfs met een gerust hart op weg
gegaan naar Petrograd en Zwed'en. Eu wij
in ons land schonken ook meer aandacht
aan een andere kwestie n.l. aan de Haag-
sohe tramstaking.
Maar snel zou daarin verandering ko
men. O, telkens kwamen er geruststellen
de mededeelingen cn bleven voorloopig <5e
nationale kwesties de belangstelling vra
gen boven do internationale vraagstukken,
maar er kwam benauwenis over de volke
ren. Men durfde haast niet jneer doorden
ken, wat er gebeuren kon, als de verontrus
tende berichten waar zouden, worden.
De toestand werd ernstiger. Den 24sten
Juli mochten Duitsche officieren alleen
nog met verlof gaan, wanneer ze maatrege
len troffen onverwijld terug te kunnen kee-
ren en den volgenden dag kwamen berich
ten van de oorlogstoebereidselen uit Ser
vië en Oostenrijk. Toen verliet ook de Oos
tenrijksche gezant Belgrado en dat alles
veroorzaakte te Wcenen en Berlijn een ge
weldige opwinding, als de geschiedenis
steeds aanwijst, in dagen voorafgaand aan
oorlogsverklaringen. Te Parijs bleef 't n0o
kalm. Met zat er nog volop... in het proces-
C-niliaux.
Het zou nog wel in orde komen, oordeel
de en hoopte men, en 26 Juli kwam'
het voorstel van Engeland, gesteund door
Italië en Frankrijk, om bemiddelend op te
treden.
Doch 't had er Joen reeds van, dat de
storm niet voorbij zou dryven. Den 27sten
Juli kwamen van verschillende zijden be
richten over militaire maatregelen, vooral
in Duitschland en Rusland en ook in onsi
land werden de eerste voorbereidingen ge
troffen. De uittocht van badgasten, voor
Duitschers, uit ons land begon. In de eerste
plaats de Duitsche officieren. Men herin
nert zich ongetwijfeld nog dat overhaast
vertrek van de duizenden, die hoopten een
rustige vacantie aan liet koele zeestrand
door te brengen.
De vrees had allen aangepakt. Hier zoo--
wel als in die landen, die in het conflict
konden worden betrokken.
't Is overbodig te herinneren, wat zich
in die dagen in ons land, in onze .onmiddel
lijke omgeving afspeelde. Hoe toen de runs
op spaarbanken en winkels Jen angst nog
verhoogden. En den 28sten Juli oordeelden
de autoriteiten op financieel terrein, dat in
die paniekstemming van geldhandel geen
sprake mocht zijn en sloot de Amsterdam-
sche beurs.
't "VVas de laatste dag van den vrede, want
's avonds verscheen Oostenrrjksch besluit, dat
met ingang tvan 29 Juli het rijk zich jin oorlog
achtte met Servië.
1 Sein voor den Europeeschon krijg \Vas
gegeven. 'Nog een paai' dagen werd gehoopt,
dal deze drinkbeker aan de Europeesche
volkeren mocht voorbijgaan, al ^gevoelde
ieder dat 't toch niet meer kon geschieden,
en de groote rijken waren in het conflict
betrokken.
Den 29sten begon ook in ons land de ver
dere voorbereiding voor de handhaving on
zer. neutraliteit. Dien dag, 't was op een
Donderdag, verschenen op verschillende pun
ten de groen-witte biljetten, die de landweer-
kustwacht, -grenswacht en -bruggemvacht
onder de wapenen riep.
Het begin van jarenlange ellende was
aangebroken.
- DLXXXII.
Do regeling dor loonen en salarissen van
werklieden, beambten en a,mbtenarea in
dienst der gemeente, vooral wat betreft
die der minst- en middelmatig1 bezoldigden,
wekt tegenwoordig buitengewone belang
stelling. Het onderwerp is thans actueel,
zooals liet streven van werklieden en amb
tenaren in particulieren dienst naar een
tijdelijke of blijvende positie-verbetering
sinds eenigen tijd ook aan de orde is.
Daarvoor bestaat een algemeens en spe
ciaal voor de gemeenteambtenaren in Lei
den ook nog een bijzondere reden.
Toon bij het uitbreken van den oorlog,
ln Augustus 1914, liet leek, dat alles op
losse schroeven zou komen gezet, en door
het stilstaan van verschillende bedrijven of
de vrees daarvoor, een periode Van werk
loosheid intrad, waardoor uit den aard der,
zaak vooral personen in particulieren dienst
in do knel kwamen, werd het door men-
schon in openbare diensten vooral gevoeld,
'dat hot io-vaste-betrekking-zjjn veel yoor
heeft. Gemecnto ©Ti Rijk voldoden aan hun
.Verplichting; lóón on sarins werden ge
regeld uiti>etaa«I. Voer zoover hot leven
oneer 'den druk (lor oorlogsomstandigheden
'duurder werd, leden ook zij er wel onder,
amr toch niet in do mate als pnderen,
die hun iukiaifflsten zagen inkrimpen of ge
heel Aeesten missen.
Ka het eert h'un karakter, 'dat zij in
die 'drgsn van i/Un loon of safaris nog
geregeld iets afstonden ten behoeve van
het Steuncomité, zooal3 uit de lijsten der
ingekomen bijdragon uit dien tijd blijkt.
Stadswerklieden, beambten, onderwijzers en
anderen droegen geregeld, bjj de ontvangst
van 'het week- of maandloon een percentage
daarvan voor het Steuncomité af. Do afdee-
liug Leiden van den Bond van Ned. Onder
wijzers, die juist véér-den'oorlog een ver
zoek tot salarisverhooging had ingediend,
bij den Gemeenteraad, achtte zich, met het
oog op de tijdsomstandigheden, verplicht dit
terug te nemen.
V/y hieven tot op dit oogenblik gelukkig
buiten den oorlog en de oeconomische om
standigheden ontwikkelden zich anders dan
wij gevreesd hadden. Wel werden do levens
behoeften duur, doch daarvan profiteerden
ook Verschillende groepen der bevolking.
Er werden on worden nog groote en kleine
oorlogswinsten gemaakt. Het land- en tuin
bouwbedrijf floreert uitermate, menige in
dustrie bloeit, vele handelaren en koop
lieden, en daaronder zelfs dilettanten, ma
ken goede zaken en de loonen stijgen in
vele bedrijven ook en zoo zijn in menig
opzicht de rollen omgekeerd. De menschen
in vasten loondienst bij openbare lichamen
hebben nu veel eer te klagen dan menig
ander.
De eerste levensbehoeften zijn dooreen-
genomen 40 pCt. gestegen en wie in nor
male tijden behoorlijk rond kon komen met
zjjn loon of traktement, komt nu te kort.
Ik heb voor jaren een sociaal econoom'
ik' meen den lieer P. van der Goes
eens hooren betoogen, dat sparen uit den
booze was. Het ligt niet ia mijn bestek ,de
gronden van zijn betoog hier. uit te werken
of te critiseeren, maar 'ik denk, dat menig
een nu wel graag zou wensclien, dat men'
in den goeden tijd den levensstandaard een
beetje beneden zijn inkomen had aangelegd;
dan zou het nu minder moeilijk vallen om
rond te komen.
Hoe het zrj, wis met een vast inkomen
vóór den oorlog even kon rondkomen, moet
nu noodzakelijkerwijze een tekort hebben.
.Vrij algemeen wordt daarin door liet toeken
nen van duurtetoeslagen aan sommige groe
pen te gemoet gekomen, doch deze zijn
veelal niet voldoende om den levensstandaard
pp. peil te houden, er bljiven verder boven
de maximumgrens altijd nog gezinnen over,
die onder den toestand ljjden en waaraan
vergelijkenderwijs door het systeem nood
wendig' onrecht wordt gedaan.
Zoo is schier overal in de leringen van
werklieden en kleine ambtenaren in open
bare diensten d© actie naar een andere loon-
of traktemenstregeling, weer actueel gewor
den. De openbare lichamen ontkomen er
niet aan die kwestie onder de oogen te zien.1
Daar komt voor Leiden nog een tweede
factor bij. Er is immers in deze gemeente
een Raadscommissie benoemd, welke tot taak
gesteld is te onderzoeken, in hoeverre de
loonen en salaris-regelingen der Werklieden
en ambtenaren in dienst der gemeente Lei
den wijziging behoeven. 'Op die commissie
is nu liet oog gericht en de hoop geves
tigd van allen, die meenen, dat zij absoluut
of in vergelijking met anderen, niet behoor
lijk gesalarieerd worden. De taak van deze
commissie lijkt mij zwaar en ondankbaar
toe. Hoe zrj die taak denkt te vervullen en
wanneer zij er mee klaar zal komen, 'daar
over zal ik mij hier niet uitlaten; ik kan
mij echter begrijpen dat onder belangheb
benden het loonvraagstuk en de rechtsposi
tie-regeling door deze commissie weder nieu
we actualiteit heeft verkregen.
De commissie zal den m. i. goeden weg
volgen de belanghebbenden of de leiders
hunner organisaties te hooren. Een der or
ganisaties, n.l. de afd. Leiden van den Aïg.
Ned. Ambtenarenbond, heeft het daarop ech
ter niet laten aankomen. Ongevraagd heeft
zjj< in een rapport haaT wenschen en in
zichten omtrent een salarisregeling der com
missie kenbaar gemaakt.. Deze zal haar daar
voor dankbaar zijn. Zij heeft het rapport
ook met. toelichting laten drukken en op
ruime schaal doen verspreiden. Ook mij werd
een exemplaar toegezonden, vermoedelijk met
do bedoeling om er wat van te zeggen.
13 dit zoo, dan mag ik niet naldten te
verklaren, dat ik met genoegen liet ge
schriftje heb gelezen en erken, dat er heel
wat in staat, dat behartigenswaardig is, en
dat naar mijn nieening ook wel mee op den!
voorgrond zou zijn gekomen, al ware de
brochure niet verschenen. Laat de afdee-
ling, voor zoover dat later eens het geval
mocht zijn, niet zeggen, dat de commissie dit
alleen op haar "initiatief deed. Aan het slot
harer beschouwingen leest men tussohen de
regels in, dat het voorstel van B. en W. tot
instelling der commissie ad. hoe, eigenlpk!
ook aan haar, actie is te danken. Ik geloof,
dat men beter had gedaan dit in het' midden
te laten. Met de zaak zelf heeft dit niets
uit te staan.
Ongetwijfeld zal de commissie met andere
zaken van meer of minder belang aan d'C
'drie punten, door de afdeeling naar voren
gebracht, n.l. vereen, en systematische in
deeling der titelatuur, uniforme regeling van
de salarissen voor rangen, die naar hun aard!
kunnen worden gelijk gesteld en lotsverbete
ring voor de lager bezoldigde groepen van
ambtenaren, de aandacht schenk'en, welke ze
in hoog© mate verdienen.
Ernstig: .tTamonge 1 uk. Men
meldt ons uit Amsterdam: Hedenmorgen om
streeks acht uren kwamen, rijdende in dö
richting Ceintuurbaan-Weteringschans, [tweS
motorwagens van lyn 4 kort achter elkaaï
'door de Ferdinand-Bolstraat. De 50-jarige
C. B., wonende Govert-Flinckstraat, wenkte
by een halte den bestuurder van den eersten
motorwagen, doch deze beduiddè, clat hg
dom'reted met het oog op den hem Onmid
dellijk volgenden Wee den wagentrein.
C. B. trachtte toen toch' op den eersten'
motorwagen te springen, gleed uit, kwam'
te vallen en geraakte met zijn hoofd ondeif
den bijwagen. Nadat hij er mot voel moeite
onderuit wo9 gehaald, bleken de lovensgccs
ten reeds geweken. Het stoffelijk overschot
werd naar het Wilhelmina-Gasthuis overge
bracht.
Vliegongeluk te Breda.
Bij do militaire demonstratie, welke gisteren
to Breda gehouden werd ter gelegenheid
van den legerdag van de Vcreeniging „Ons
Leger", bijgewoond door talrijke militaire
autoriteiten, onder wie do opperbevelheb
ber generaal Snijders, verscheen boven hot
terrein, gelegen nabij heb klooster, een mili
taire vliegmachine. Toen de tweedekker
landde, sloeg dezo over (Ten kop, waarbij de
beide inzittenden, de 1ste luit. Wal last,
vlieger, en Van Hecking Colenbrander,
waarnemer, onder den nog weneenden motor
terecht kwamen. Beiden werden niet zeer
ernstig gewond. De eer9te heeft een ont
wrichten arm, de tweede een wond aan het
oog. De vliegmachine is zeer beschadigd.
Omtrent de oorzaak wordt algemeen aan
genomen, dat deze lag in een defect aan
con der wielen. Of dit- is afgebroken dan wel
liet is van de as geloop en doordat de moer
er op ontbrak; de vliegmachine helde toen,
ging bovendien door een kuil en sloeg daar
na voorover.
Gisternacht verbrandde van
den ymker E. de H., te Nijverdal een stal
met 98 stuks bijenkorven, die pas waren
uitgezet io de heide, te buurtschap Hul
zen. Oorzaak onbekend. Assurantie dekt de
schade.
In don laatste n tijdkwamen
bij de politie in Den Haag herhaaldelijk
klachten in, dat uit tuinen van villa's, enz.
tuinsproeiers worden ontvreemd.
Thans is het aan de politierecherche ge
lukt een 30-jarige tuinman, die in een der
volkslogementen verblijf hield, aan te hou
den, die verdacht wordt de dader van deze
diefstallen te zijn. De verdachte is naar het
Huis van Bewaring overgebracht. Eenige
ontvreemde voorwerpen zijn in beslag ge
nomen.
Eikels en beukenootjes.
Uit het Gooi schrijft men ons
In verband met de wederom opduikende
advertenties, waarin eikels en beukenootjes
te koop worden gevraagd, kan gemeiu wor
den, dat do oogst van deze vruchten in heb
Gooi niet groot belooft te worden. In de
meeste bosschen zal geon enkel beukenootje
dit najaar te vinden zijn. („Hbld.
De aardappelziekte woedt
op het eiland Tholen, waar een groot deel
van het land voor aardappelteelt wordt ge
bruikt, met groote kracht voort, en heb is
to voorzien, dat de opbrengsb belangrijk
minder zal zijn dan verleden jaar.
In Oostelijk Zeeuwsck Vlaan
deren wordt, ten gevolge van gebrek aan
maïs en duurte van dit artikel, en wegens
gebrek aan kleine aardappelen en ander
varkensvoer, thans zeewier en wel de zoo
genaamde klappers" aan de varkens ge
voerd. Zij, die de klappers op heb strand
langs do Wesfcerschelde gaan bijeenrapen,
verdienen daarmede een goed daggeld, daar
de varkenshouders gaarne GO cents voor een
zak betalen. De varkens laten zich dit nieuwe
voedsel goed smaken.
Een bewoonster der Wal-
deck-Pyrmont-laan in Den Haag heeft bij
de politie aangifte gedaan, dat door een
jongen, onder valscbe voorgevens, een rij
wiel te haren huize is afgehaald. De jongen
vertelde door den rijwielbandelaar, Hij
wien bedoelde bewoonster baar rijwiel
laat repareeren, te zijn gezonden, hetgeen
onwaar bleek te zijn. Eenzelfde geval heeft
zich voorgedaan, eveneens bij een bewoon
ster der Waldeck-Pyrmont-loan. Ook hier
was het een jongen, die het rijwiel kwam
halen om het te doen repareeren.
In de fabriek Schuttersveld
te Enschede, is de 41-jarige E.G. tusschen
de krassen geraakt en met een vreeselijke
hoofdwonde naar het ziekenhuis vervoerd,
waar hij is overleden.
Gisteren is bij het zwemmen
in het Hollandsch Diep te Numansdorp de
1 andst-ormplichtige soldaat van de infanterie
v. d. G-., woonachtig te Maasdam, verdron
ken.
De arbeider D. V., werkzaam
op de scheepswerf „De Klop", te Slied recht
ia gisteren van een stelling gevallen. Hij
greep den draad van een electrische gelei
ding en bleef op de plaats dood.
Gisternacht is te Prinsen-
hage een milicien door de stoomtram over
reden en gedood.
Gistermiddag heeft een be
spreking plaats gehad tusschen de directie
van de Zuid-Holl. Melkinrichting in Den
Haag en eenige bestuursleden van de per-
soneelvereeniging. Het personeel heeft in
een daarna gehouden vergadering een motie
aangenomen, waarbij het aanbod van de di
rectie wordt aanvaard: den arbeiders een
toeslag van) 1 week extra-loon te geven; het
loon over den duur der staking uit te beta
len; het opnieuw verstrekken van 1 week
extra-loon in overweging te zullen nemen,
evenals het doorvoeren in de naaste toe
komst van een voor de arbeiders voordee-
liger arbeidsvoorwaardegeen rancune
maatregelen to zullen nemen.
Het personeel besohouwfc echter de week
extra^loon als een loonsverhooging voor den
tijd van tien weken en zal na dien tijd op
nieuw op loonsverhooging aandringen.
De stakers hervatten hedenmorgen liet
werk.
Gistermorgen ontstond een
begin van brand in de aan de Merwedekade
te Dordrecht liggende motorboot „Heen en
Weer UI" van de expediteursfirma Yan
Loon.
Do oorzaak was een ontploffing, die ver
oorzaakt werd door het springen van een
dop tijdens een verandering aan de pomp.
Daardoor liep er benzine uit het reservoir,
waarna de ontploffing volgde, toen die ben
zine in aanraking met de vlam kwam. Door
de ontploffing liepen dë schipper L. H.
Schot, 'de dekknecht J. P. van Loon en een
kleine jongen J. van Loon brandwonden op,
de eerste vrij hevig aan gelaat en handen,
de laatste het minst. Allen werden in hot
politie-posthuis aan het Groothoofd verbon
den. (,,Dordr. Ct.")
Het Buitenlandscb beleid over bet
tijdvak October 1915 tol Juli 1916.
IV.
Een hierop volgend deel van het Oranje-
boek is gewijd aan mededeelingen betref
fende
het vergaan of de beschadigen van
Nederlandsche schepen door
torpedo's.
Onder deze rubriek vallen de „Tubantia",
de „Eemdijk" en de „Rijndijk".
Ten aanzien der
,.T uban tia"
bevat het Oranjeboek, onder herinnering,
dat de achtereenvolgens van de departe
menten van Buitenlandsche Zaken en van
Marino uitgegane communique's den loop
dezer aangelegenheid bekend gemaakt heb
ben, nog een kort overzicht, waarin voorop
gesteld wordt, dat de verklaringen der ge
tuigen van de ramp brj de Nederlandsche
regeering de vaste overtuiging hebben ge
vestigd, dat de „Tubantia" is ten onder
gegaan door een tegen het schip gelanceerde
torpedo, een overtuiging, die berust op het
feit, dat twee der ooggetuigen vóór de ont
ploffing de het schip naderende bellenbaan
hebben waargenomen.
De nota, welke de gezant te Berlijn ter.
zake tot de Duitsche regeering richtte en
het antwoord dier regeering, benevens twee
van de bijlagen daarin, zijn in het Oranje-
boek afgedrukt.
De Nederlandsche regeering, aldus
wordt de „Tubantia"-zaak in liet Oranjeboek
besloten acht het haar plicht niets onge
daan te laten, dat licht zou kunnen brengen
in deze aangelegenheid. Zij handhaaft het
door haar uiteengezette standpunt en heeft
in verband daarmede op verschillende pun
ten nadere inlichtingen aan de' Duitsche
regeering gevraagd.
Aangezien de gedachtenwisseling ter zake,
die van vertrouwelijken aard is, nog niet is
afgeloopen, kunnen dienaangaande voor
alsnog geen mededeelingen worden gedaan.
Omtrent de
„Eemdijk"
wordt het volgende medegedeeld:
Den 6deu April 1.1., te 10.15 's avonds,
bad aau boora van het Nederlandsche s.s.
„Eemdijk", van de reede'rij firma Solleveld,
Van der Meer en Van Hattem te Rotterdam,
met een lading op weg van Baltimore naar
Rotterdam, een ontploffing plaats.
Zoodra de Nederlandsche regeering ver
nomen had, dat de Britsche autoriteiten
aan boord van de „Eemdijk" stukken staal
en geel koper hadden aangetroffen, ver
zocht zij 'de Britsche regeering, om die stuk
ken aan haar over te leggen en haar mede-
deeling te doen van het rapport harer des
kundigen dienaangaande.
De Britsche regeering vóldeed aan dat
verzoek en de Nederlandsche marine-auto
riteiten onderwierpen de overgelegde stuk
ken aan een nauwkeurig onderzoek. Zij kwa
men daarbij tot de slotsom, dat eenige der
overgelegde stukken' afkomstig waren van
een torpedo.
Den gezant te Berlijn werd vervolgens
opgedragen het feit, dat de „Eemdijk" door
een ontploffing zwaar lek werd geslagen,
ter kennis van de Duitsche regeeriug te
brengen met aanwijzing van plaats, tijd en
uur en liaar te verzoeken een onderzoek
te willen doen instellen of de „Eemdijk"
door een Duitsch oorlogsvaartuig is getor
pedeerd. Het antwoord der Duitsche regee
ring wordt afgewacht.
Ten aanzien yan de
„Rij n d ijk"
vermeldt het Oranjeboek bijzonderheden In
denzelfden getest als van de „Eemdijk" met
verschil natuurlijk van de plaats, waar de
torpedeering geschiedde.
Ook hier wordt het antwoord der Duitsche
regeering thans .afgewacht.
Internee ring Dnitsclie en
Ëngcleclie onderzeeërs.
Het volgende hoofdstuk behandelt de toe
passing Van art. 4 der Neutraliteits-procia-
matie en houdt zich in het byzonder bezig
met de interneering van de Duitsche onder
zeeboot „U. C. 8". De Duitsche regeeriug
stelt zich op het standpunt, dat deze onder
zeeër, die nabij Terschelling met averij was
aangetroffen, ten onrechte was geïnterneerd.
'Onze regeering bestreed deze meening in
verscheidene nota's.
Hetzelfde hoofdstuk behandelt de inter
neering vaji de Britsche onderzeeboot „H.
6", de interneering en beschieting van lucht
vaartuigen en 'de interneering van schip
breukelingen.
Verder bespreekt het Oranjeboek de vrij
lating ,van
geïnterneerde deserteurs.
De regeering verklaart van oordeel te
zyn, dat deserteurs ten opzichte van de
onzydige mogendheid, wier. grondgebied zij
betreden, hun karakter van oorlogvoeren
den hebben vevloren en dientengevolge niet
behooren te worden geïnterneerd gehouden.
Als gevolg .van het hierboven bedoeld on
derzoek zijn onlangs verscheidene Duitsche
'deserteurs in vrijheid gesteld.
Over het J j
station voor draadlooze telegrafie
te Banrle-SEertog.
wordt o.m. het volgende gezegd:
In het eind van het jaar 1915 vernam de
Nederlandsche regeering. dat een station
voor draadlooze telegrafie was opgericht
op een der geheel binnen bet Nederland
sche grondgebied geënclaveerde gedeelten
van de Belgische gemeente Bnarle-Hertog.
De regeering liet niet na te overwegen,,
welke maatregelen zij, in verband met den
toestand hierdoor geschapen, diende te no-,
men ter handhaving van een strikte onzy-
digheid. Zij kwam tot de slotsom, dat efl
tegen diende te worden gewaakt, dat dol
goederen, die voor de werking van het sta
tion van nut konden zijn, van uit Nederland
naar de bewuste enclave werden vervoerd,
Immers de aanwezigheid van het radioi-
station daar ter plaatse, maakt van dei
enclave een operatiebasis der Belgische
strijdmachten en het zou met de in-achtk
neming eener strikte onzijdigheid ia strijd
zijn, indien gebruikmaking van "het NederV
landsche gebied werd toegelaten, om aan'
teen zoodanige operatiebasis- van een den
oorlogvoerenden, welke aan alle zijden doofl
het onzijdig gebied tegen een aanval van
de tegenpartij wordt beschermd, de voon
haar werking benoodigde artikelen toe te(
voeren. Daarentegen is bij het feit zelf,
(lat binnen de enclave een station voor draad
looze telegrafie werkt, de verantwoordelijk
heid der Nederlandsche regeering in geenen
deele betrokken, 'daar de enclave Belgisch!
grondgebied is.
Ter uitvoering van het bovenvermelde'
door de regeering gestelde beginsel, heeft
de militaire overheid de bewuste enclave
door een draadversperring, opgericht op
Nederlandsch gebied, omringd en een ver
bod van vervoer uit Nederland naar het
binnen den afgesloten kring gelegen ge
bied uitgevaardigd van alle goederen, die.
voor liet radiostation van nut kunnen zijn.
Dezo afsluiting dient tegelijkertijd on?
toezicht te kunnen uitoefenen op de per
sonen. die zich naar de bedoelde operatie
basis begeven of, omgekeerd, haar verlaten.
Deze personen moeten een Nederlandschen
militairen post passeeren, alwaar een onder
zoek naar hun identiteit wordt ingesteld
en waar tevens wordt onderzocht of zij
geen smokkelwaar vervoeren.
Ten gevolge zoowel van deze uitvoerverbo
den als van den speciaal voor Baarle-Hertog
getroffen maatregel, deden zich bij "de
voorziening van Baarle-Hertog met levens
middelen en andere noodige artikelen zekere
moeilijkheden voor. Er is echter al sinds
geruimen tijd een bevredigende regeling ge
troffen.
Ten slotte bespreekt bet Oranjeboek d€
Vermoliaig; van liet Nedorlaiulsche
Consulaat t© Durban.
Ten opzichte hiervan heeft de Nederland
sche regeering met teleurstelling van den
inhoud der Britsche nota, d.d. 14 Februari
j.l. kennis genomen en geantwoord, dat zy,
hoewel de betuiging der vriendschappelijke
gevoelens der Unie-regeering waardeer oude,
bezwaarlyk zich bij de beslissing der Unie
kon neerleggen en de overtuiging uitsprak,
dat deze alsnog er toe zou kunnen gebracht
worden haar standpunt te wijzigen.
BUITENLANDSCHE BERICHTEN.
Fransohe bladen vernemen uit Athene,
(lat do personen, die onder verdenking den
brand te Tatoi te hebben gesticht, gemn
gen waren genomen, weder op vrijo voeten
zijn gesteld. Er moet toch gebleken zijn,
dat er geen kwaadwilligheid in het spel i*
geweest cn dc ramp aan een toeval te wij
ten is.
Reuter meldt uit Petrograd, dat Zwe^
den en Rusland een overeenkomst hebben
goteekend, strekkende om de spoorwegnet
ten van beide landen door een brug ovei
de Tornea te verbinden.
Yolgens het „Petit Journal'' is te Bor
deaux een groote brand in alcohol-pakhui
zen uitgebroken, die op naburige pakhui.,
zen oversloeg en ook tal van woonhuizen in
den asoh legde. De schade wordt op 10 tot
12 millioe.n franc geschat. Er is 24,000 H.L*
alcohol verbrand. Verscheidene fabrieks
gebouwen. zijn vernield.
Deense li V>est-Iudic verkocht.
We hebben indertijd melding gemaakt van
geruchten, dat Denemarken, zijn eilanden
in West Indië aan Amerika zou verkoopen».
De tegenspraak volgde al heel spoedig,
maar toch blijken de eerste mededeelingen
juist te zijn geweest. Voor 5 millioen pond
zijn de drie eilanden verkocht. De Dcenschn
volksvertegenwoordiging moet hieraan nu
nog zijn goedkeuring hechten.
Amerikaansche marine-autoriteiten roo-
men naar dc „Times" uit Washington
verneemt de waarde der door de Ver.
Staten gekochte Deensche Antillen als
vloot-basis Zoo zij het eigendom van een
vijand van Amerika geworden waren, zou
den zij vooral voor het Pa na ma -gebied een
ernstige bedreiging geweest zijn. Vandaar
de hooge prijs van -C 5 millioen die Amori-
ka er voor betaald heeft. Het oorspronke
lijke bod moet 800,000 zijn geweest.
Vraag: Wat is de kortste weg per
fiets van Leiden naar Hock van Hollafitï'?
Antwoord; Leiden, Voorschoten, Vedr,
Hoornbrug, Wateringen, Naaldwijk, 's-Gra--
venzandc, Hock van Holland. 36.7 K. M.
Schiedam- overstappen.
Vraag: Wat is de kortste weg naar
Maassluis? Hoeveel K. M. Hoolmg fietst
men er over
Antwoord: Leiden, Voorschoten,
Voorburg, Delft, Den Hoorn, Schipluiden,
Maasland, Maassluis, 33.8 K. M. Ongeveer
2J/> uur fietsen.
Vraag: Als ik per spoor naar Hoek van
Holland ga, waar moet ik dan overstap-
ren, Schiedam of Rotterdam?
Antwoord: Schiedam overstappen.
V raag: Wat is de kortste weg van Lel
den naar Vlaardingcn per fiets'? Hoeveel
K. M. 1 Hoeveel uren fieteen?
Antwoord: Leiden, Delft., Don
Hoorn. Schipluiden. Vlaardingen, 3*1,1 K. M.
