Pak me mee.
MertRpSatid en de Oorlog.
No 17304.
LEIDSCK DAGBLAD Woensdag
26 Juli.
Tweede Blad. Anno 1916.
Persoverzicht.
Binnenland.
Eerste Kamer.
Tweede Kamer.
Ingezonden.
FEUILLETON.
Het morgen yerschgnend nummer, bevat
o.a. als voorplaat: „Nederigö Helden" in
'do loopgraven.
yoorts: H. M. de Koningin op een in
spectietocht te Breda. ^Wedstrijden voor
Land- en Zeemacht in het Stadion tó Am-
eter dam. Het kamp bij Nunspeet yan 'dei
(Ned. Chr. Studenten-Veréenigingj. Hist.
Tentoonstelling in „De Drommedaris", tei
Enk huizen. Een bezoek aan heit Reptielen*
,huis in „Artis", te Amsterdam, met vftf
(foto's. Plechtige begrafenis van den
Ned. vliegenier Van Steyn op f,Nieuw Eik-
On-Duinen", te 's-Gravenhage'.
Huurprijzen. „DE ROTTERDAM-
MEK" zegt:
De yereeniging van Huiseigenaren en ver
huurders van huizen heeft in haar officieel
orgaan „ONS EIGENDOM" tot haar leden
de waarschuwing gericht, dat zij, zoolang de
abnormale tijdsomstandigheden nog voortiu-
ren, de huurprijzen vóór de tegenwoordige
bewoners niet zullen verhoogen. Tegenover,
nieuwe huurders staat men natuurlijk ge
heel vrij.
Het bestuur zegt in genoemd stuk onder
meer het volgende:
„De huiseigenaar, dient thans de bestons-
voorwaarden. van vele gezinnen niet nog te
verzwaren door <ren prijs van hiet onderdak
te verhoogen, al zouden er. overigens in at-
gemeencn zin redenen zijn, welke huurver-
hooging rechtvaardigen. Hij: dient de ver
plichting te gevoelen, dat de gevolgen van'
dezen gestoorden tijd mede door hem gedraJ-
gen moeten worden.
Wij zouden het ernstig betreuren, indieü
het instituut van „Het Eigendomsrecht", dat
voor uw belangen waakt, voor handelingen
als hier bedoeld door. leden onzer yereeni
ging werd misbruikt."
Dit is volkomen juist gezien en tevens een
uitnemend voorbeeld van zelfbeperking b®
het vereenigingswezen.
De tallooze vereen!gingen hebben in dein
modernen tijd zonder twijfel veel tot stand
gebracht, naar de oude leer: eendracht
maakt macht. Maar de schaduwzijde daarvan
13 vaak geweest machtmisbruik.
Ook zelfs i ndien het bestuur hier niet han
delde uit sociaal gevoel, maar uit eigen wel
begrepen belang, dan nog blijft het voorbeeld
zrn waarde behouden. Niet zwichten voor.
de mogelijkheid van oogenblikkolijke winst
maken ls op zichzelf reeds een verdienste.
Komt er sociaal gevoel bp1, dan des te
beter.
Bij de Vcreenigde. Commissie tot leni
ging van Rampen door "Watersnood in ^Ne
derland was justeren in totaal f2,693,469.67
ontvangen.
Bij bet hoofdkiesdistrict Appingedam;
zijn de volgende drie candidaten gesteld
v7oor de verkiezing) van een ljd der provin
ciale Staten: D. H. R. Harrenstein,(A.-R.)
Spijk; J. Hilgenga (S.-D.) te Midwolda, 'en
mr. F. Jansen (V.-D.) te Appingedam.
Zonder hoofdelijke stemming werd door.
den Raad van Arnhem in beginsel besloten
tot den bouw van een nieuw gemeentelijk
ziekenhuis, een inrichting, waarmede ver
moedelijk een 6 ~a 7 ton gemóoid zaï ^n.
Het tegenwoordige ziekenhuis is in ieder,
opzicht onvoldoende en het ligt in'het voor
nemen, in het nieuwe gebouw ruimte vooft
200 a 250 bedden te maken.
De wethouder, van financiën te Arnhem
deelde bij de vaststelling van het primitief
koheir der plaatselijke directe belasting voor
1916 mede, dat liet belastbaar, inkomen in
totaal bedraagt f17,074,650, tegen een be
drag van f 15,215,125 in 1915, zoodat, om
de opbrengst der plaatselijke directe Delis
ting, bij" de begrooting geraamd op
f913,000 (v. j. 1890,000) te kunnen ver
krijgen, het fieffingspercenlage zaf moeten
bedragen 5346 pCt., tegen 5.79 pCt in
1915. Het feit, dat de gemeente thans ook
beschikt over de gegevens van het Rgk
in zake de inkomens, schijnt aa/n deze gun
stige cijfers niet vreemd.
Tl K. HL Prins Hendrik wordt Maan
dag 14 Aug. uit Zwitserland op Het Loo
verwacht.
Het verblijf van H. M. de Koningin te
Soestdiijk ter gelegenheid van den verjaar
dag van H. M. de Koningin-Moeder zal du
ren vaai Maandag 31 dezer tot Vrijdag 4
Augustus. Prinses Juliana, gaat met de Ko
ningin mede naar Soestdajk,
Voor het Staatsexamen tot toelating
aan de universiteit is te Utrecht geslaagd)
voor het Staatsexamen B: mej. H. I. C. de
Stoppek^r.
Volgens „De Tel.'2, zal de heer E. Te
gelberg, ohef van hefc Vraohthureau der
Stoomvaart-Maatschappij „Nederland",
benoemd worden tot directeur dier Maat
schappij. 3>e vergadering van commissaris
sen moet nog een beslissing nemen.
Ds. F. O. M. Boenders, pred. te Ab-
bekerk, heeft aangenomen de benoeming als
predikant van de Vereeniging in het be
lang van lijdende Nederlanders, verpleegd;
te Gheel (België),
B. en W. van Den Haag bevelen aan
ter benoeming van. een leeraar in de schei
kunde aan de Hoogere Burgerschool met
5-jarigen cursus aldaar: 1. dr. N. J. A.
Taverne, leeraar aan de R.-K. Hoogere
Burgerschool met 5-jarigen cairsus -en het
R.-K. Gymnasium te Katwijk aan den Rijn
en tijdelijk leeraar in de scheikunde aan de
H. B. S. met 5-jarigen cursus aan de 3de
Van den Boschstraat aldaaren 2. dr. J.
Huisinga, leeraar aam de R> H. B. S. te
Leeuwarden.
De gewone audiëntie van den Minister
van Staat, Minister van Binnenlandsche
Zaken, zal Zaterdag 29 JuE e.fc. niet plaats
hebben.
De voorstellen tot Grondwets
herziening:*
E enige verwachting bestaat, dat de Me
mo riën van Antwoord op de afdeelingever
slagen der Tweede Kamer nopens dë voor
stellen tot herziening dor Grondwet en tot
wijziging van art. 192 der Grondwet, waar
aan aian het Departement van Biïnnenland-
sche Zaken druk gearbeidi wordt, efindo
Augustus of begin September zullen kunnen
verschijnen.
Vermoedelijk zal daarvóór nog eenig
overleg plaats hebben tusschen den Minis
ter cn de Öommissiën van Rapporteure.
.Vergadering van Dinsdagavond h&l&egen.
Voorzitter: J. 1. G. baron van .voorst
tot Voorst.
OVERLIJDEN OUD-MINISTER TALMA.
Ingekomen is 'een schrijven, waarbij kennis
wordt gegeven van het overlijden van den
oud-minister A. S. Talma.
De VOORZITTER zegt, dat deze mede-
deeling met leedwezen is ontvangen an dat
ze met een sohrjjve'n van rouwbeklag ia
beantwoord.
ART. 38 REGLEMENT MAN ORDS
Ingekomen is een voorstel van de® beer
FRANSSEN tot wjjziging van art. 38 van het
Reglement van Orde der Kamer.
De VOOltZlTTER stelt voor dit voorstel
te doen drukken en ronddeelejn en in de af
deelingen te onderzoeken.
Aldus wordt besloten.
TREKKEN DER AFDEELINGEN. I
De K.iu.r g-mt „ver tot het trekken der
aldeelingen, waaïna zij in de aijeeiiug-ra.
gaat tot benoeming van voorzitters en 'ander-
voorzitters.
Do vergadering wordt daarom voor een
halfuur geschorst.
Na heropening 'der openbare: vergadering
deelt de VOORZITTER mede', dat door de
afdeelingen zijn benoemd tot voorzitters del
h.h.: v. Nierop, 'tHooft, v. d. F.eltz, v. d.
Berg en De Vos van Steenwijk. En resp.
tot onder-voorzitters de heeren; Van der
Does de Willebois, Michiels, Van Kessenich,
Kraus, Coljjn en Van Lanschot.
De VOORZITTER deelt mede, dat de Cen
trale Sectie besloot Woensdag en Donderdag
In de afdeelingen een reeks wetsontwerpen
to onderzoeken. Aldus wordt besloten.
Vr.jjdag a.s. zal een openbare vergadering
gehouden worden, waarin behandeld zullen
worden de webontwerpen, die alsdan in
staat van wijzo verkeeren.
De vergadering werd verdaagd tot Vrij
dagmorgen te .elf uren. 1
De agenda voor de vergadering den
Tweede Kamer, op Donderdag 27 Juli te
half twaalf, vermeldt het volgende: Stem
ming over het voorstel van den heer,
Knobel c.s. om aan de orde te stellen del
beraadslaging over de wetsontwerpen: Na
dere wijziging van bet Reglement op het
beleid der Regêering van Nederl.-Indië en
nadere wijziging van 'de Indische Compta
biliteitswet.
De Voorzitter is voornemens voor te stel
len, om, voor. zoover de eindverslagen zijn
uitgebracht, onmiddellijk een aanvang te
maken met de beraadslaging over .de vol
gende wetsontwerpen:
Verhooging van de begrooting van in
komsten en uitgaven van het Bouwfonds
van het Depi&tement van Binnenlandsche
Zaken voor 1916 (Diverse onderwerpen);
Wijziging en verhooging van de begroo-
ting van uitgaven van Ned.-Indië voor 1916.
(Diverse onderwerpen); Naturalisatie van H.
P. L. LohbeoE; Onteigening '3-Gravenbagg
en wijziging van de begrooting voot da
posterijen, de telegrafie en telefonie voor
den dienst van 1916 (Onteigening ten be
hoeve van de huisvesting van het hoofd
bestuur).
Overbrenging van een gedeelte van den
Rijksweg van Tilburg naar Breda in beheer
en onderhoud bij de gemeente Tilburg.
Wijziging van het IXde hoofdstuk der,
Staatsbegrooting voor 1916 (Werkloosheid-
verzekering en arbeidsbemiddeling.)
Vaststelling van bepalingen in het be
lang van de volksvoeding en van een "doel
matige distributie van goederen.
Aanvulling en verhooging van het tiende
hoofdstuk der Staatsbegrooting vcor 1916
(Beschikbaarstelling van levensmiddelen).
Aanvulling en verhooging van het tienda
hoofdstuk der Staatsbegrooting voor 1916.
(Verschillende posten wegens crisis-uit
gaven.
.Voorts zal de Voorzitter voorstellen:
la om, indien eindverslag is uitgebracht,
a.s. Vrijdag 28 Juli, bij den aanvang der
vergadering aan de orde te stellen de ra
ming der voor do Tweede Kamer benoodigde
uitgaven in 1917; 2o. om a-s. Donderdag
27 Juli, de vergadering des avonds te: acht
uren voort te zetten. t i
Het beschieten van Nederlandsche
visschers vaartuigen.
Het ^geval van den Ylaardingef logger,
schjjnt niet alleen te staan <$q is vergissing
dus wel uitgesloten.
Zoo verneemt de „TeL"-eorrespondonfc te
LJmuiden van den schipper van een aldasft
binnengekomen harmgïogger, dat hij. en
andere schippers getuigen zijn geweest van
•een aanval van een onderzeeboot op een,
stoomlogger, dien men aan de 'lnerkën bek
kende als toebehoorende a&n de firma Wed.
LSw Groen, te Draaiden.
Schipper Van Duivenvoorde van den logb
ger, „Grjsbert Karei van Hogendorp", K.WJ.
110, vertelde daaromtrent liet volgende*:
't Was iu 'den ochtend van Woensdag!
19 Juli, omstreeks negen uur, dat wij ons
bevonden "op 55,20 Noorderbreedte en 0.10
OvutwivU&u. wzj ar» hadden,
rondom ons een goede dertig visschersvaar-
tuigen, waaronder, wij er een aantal van
K a t w ij k en één van IJmuiden konden
herkennen, n.1. de IJM 237, benevens ge
noemden stoomlogger en bovendien een
Noorsche bark, 'die blikbaar kort te voren
de haven van West-Hartlepool verlaten had
en koers zette: naar. de: Noorsche kust. Wij
schoten weinig pp, want het was bijkans
bladstil en de lucht stond naar regen. Op
eens dook midden in deze' vloot van schepen
een groote, witte onderzeeboot op, wharvan
wg 'de nationaliteit niet konden vaststellen
en ook geen nummer oi merken konden ont
dekken. Zonder, .eenigje voorbereiding of
waarschuwing en naar, onze meeding zon
der eemge aahlèiding, want er was geen:
enkel oorlogsschip in den omtrek te' be
kennen, begon 'de onderzeeër met een kanon,
dat op het voordek van den onderzeeër was
geplaatst in het wilde weg te schieten, zoo
dat de projectielen in de onmiddellijke na
bijheid van ons vaartuig neervielen en
groote waterzuilen deden opspringen. Wij
verkeerden natuurlijk iu gr.ooten angst,
'doch meenden toch te kunnen merken, dat
'i schieten niet zoozeer op ons gericht was,
'dan op genoemden stoomlogger. Wij zagen
de bemanning van dit vaartuig onophoudelijk'
zwaaien met de Hollandsche vlag en hooi*-
'den voortdurend de stoomfluit gaan, om toch
'de onderzeeboot maar, te doen op merkend-
dat men met een neutraal vaartuig te doen
had. Daar scheen niet voldoende; rekening
mede gehouden te worden, althans het schie
ten ging door "en de bemanning van den
stoomlogger zag zich uit levensgevaar: ge
noodzaakt in de scheepsboot hun vaartuig
te verlaten, omdat zij ieder oogenblik hun
schip in den grond konden zien schieten.
Toen de bemanning hun schip verlaten:
had, veranderde de onderzeeboot van koers
én begon 'den Noorschen bark te achter
volgen, die spoedig ingehaald was en door)
énkele schoten tot bijdraaien verplicht
werd. We' zagen een scheepsboot van den
bark uitzetten en naar den onderzeeër toe
roeien, vermoedelijk voor een onderzoek den
papieren. Dit onderzoek scheen te' "bevre
digen, althans we zagen kort daarna den
bark zijn reis vervolgen. Opnieuw wendde
de onderzeeboot zich daarop naar den stoom
logger en zagen we de bemanning van dat
vaartuig zich in de scheepsboot naar den
onderzeeër "begeven. Na een onderhoud,
waarvan wrf natuurlijk niets konden op
vangen, doch dat den onderzeebootcomman
dant waarschijnlijk zijn vergissing deed in
zien, zagen wij dan ook de bemanning van
den -stoomlogger naar hun schip terugkeeren
en in O. N. O.-richting zoo spoSSig moge
lijk vertrekken, terwijl wij den onderzeeër
in westelijke richting zagen verdwijnen. Dö
schrik zat ons danig in de leden.
Hen ultimatum aan Hinisier
Fosthnma.
Ben adres, door de Gemeentelijke Voe-
dingscommissie te Dordrecht opgesteld, ter
verzending aan 3e Tweede Kamer, is Dins
dag op onderscheidene plaatsen in die ge
meente ter teekening door de burgerij ge
legd. In 'dit adres wordt gezegd, dat men
met leedwezen gezien en ervaren heeft de
onvoldoende en gebrekkige w^jze, waarop
de levensmiddelenvoorziening van regee-
ringswege tot nog toe ia geregeld, en voor
ziet, dat de wijzo, die in het ingediende
wetsontwerp (20 millioen) wordt voorgesteld, -
tot nog grooter ellende zal leiden in .dje£
a,a winter.
Met kracht wordt er op aangedrongen,
ww geuvüimi wetsontwerp met ongewijzigd
aan te nemen en "den minister van Land
bouw met klem te beduiden, dat niet dé
gemeentebesturen de' verschaffing van le
vensmiddelen in Randen krijgen, maar de
regeering.
Aan het .eind van dit adres, waarin nog
eenige bezwaren worden ontwikkeld, geven
adressanten te kennen, dat,mocht _de mi
nister echter blijken van andere meening
te zjjn en in dezelfde" richting willen door
gaan, adressanten dan van meaning ztjn,-
dat het 'dan bevorderlik -zou rijn aan'Hei
belangen van: 'de burgerbevolking, indien,
Zijne Excellentie mocht kunnen besluiten,
ide portefeuille ter. beschikking stellen.
Tegen wil en dank aan het
Fransche front.
Een z^kxxre Retra, behoorende bij het
korps yriiwillige Lancktorm te Maastricht,
la voor eemgóii viju n_7
Engeland gegaan. Door een of ander
verstand hebben ze hem daar voor een
Belg aangezien en niettegenstaande zdjn
protest, naar Frankrijk gezonden:, en la
ter naar het front gestuurd. Daar hij ech
ter beslist wedgert te vechten is hij in arrest
Met belangstelling ziet men Meer het ver
dere verloop van deze zaak tegemoet.
Een telegram aan koningin
Elizabeth,
Hët comité „EHzabethsdag 1916" heeft in
het Fransoh het volgende telegram verzon
den aan de koningin van België, dat ver
taald luidt:
„De driehonderd verkoopsters en heb co
mité „Elizaübethsbloem" bieden H. M. hun
oerbiedigste wensc-hen aan ter gelegenheid
van Haar verjaardag.
Wij hopen, dat H. M. en haar verheven
gezin dezen gedenkdag het volgende Jaar,
zullen kunnen vieren te midden van Haar.
luisterrijk volk in Haar paleis te Brussel.
Dat is de wensoh van ons allen."
Russische zwaar gewonden.
Het Russische Roode Kruis heeft het
plan goedgekeurd, dat ernstig gewonde
Russen uit de Duitsche concentratiekampen
tot algeheel herstel van gezondheid naar
Nederland zullen worden gezonden.
Schip opgebracht.
Men meldt uit Vlissingen, dat blijkens een!
ingekomen bericht Zaterdag een vracht*
stoomschip' met witten band rond den schoor
steen, naar Zeebrugge is opgebracht
Vrijstelling aan recruteu op Zondag.
Ten einde ook' aan de. recruteu, die Uo'g
geen S1/^ maand onder de wapenen zijn,
eenigo" meerdere bewegingsvrijheid te vöïh
Schaffen, is door den opperbevelhebber van'
land- en zeemacht bepaald, dat aan de re-
ernten, welke langer dan één maand in'
dienst zijn, en die zulks door zeer goed ge
drag en goeden dienstijver verdienen, indien,'
dit met de regeling van den dienst is over
een te brengen, des Zondags, zoo zij zulkö
wenschen, vrijstelling van appèls zal worden
toegestaan, waarmede hun de gelegenheid
wordt geschonken, zich buiten hnn stand
plaats te begeven, -aan welke vergunr 'ag
echter, geen vrij vervoer per spoortrein enz.;
vei bonden mag zijo.
Kiesrecltt voor militairen.
'Aan de autoriteiten van de' landmacht
heeft de opperbevelhebber van land- en zee
macht mededeeling gedaan, dat nog steedö
bij hem inkomende berichten er op wijzen,;
dat niet door alle commandanten d'e ver*
eischte zorg wordt gedragen om de op-
'gaven, welke op grond van. art 29 der kies
wet door hen moeten worden ingediend, zooi
'duidelijk te doen zijn, dat daaruit door dé'
burgemeesters steeds met juistheid kan wot-»
den opgemaakt tot welke categorie, genoemd
in art. 5a, b en c der wet, do in die opga
ven vermelde militairen behooren, en of
ten opzichte van hen het kiesrecht moefi
worden geschorst, dan wel of aan hen he£
kiesrecht moet worden toegekend.
Pnblieke Veiligheid te Kijnsburgc
Beleefd verzoek ik U, geachte RedabtemV
onderstaande régelen op te nemen in Uw,
veelgelezen Blad. Bij voorbaat mjjn beleef
'den dank. Reeds enkele kêeren is mij op*
gevallen, dat, wanneer des avonds een goe-;
deren- óf personentram der N. Z. H. T.-ML
te Rijnsburg de remise in moet, dit telken-;
male zeer de veiligheid van het publiek^
in hoofdzaak kinderen, in gevaar brengt
Ieder, die daar bekend is. kan begrijpeti
hoe dit ontstaat, en wel zóó:
De trams van uit Leiden rijden eerst dooft
den wissel nabij de Zandlaan, om dan ver;-
volgens achteruit 4e rijden naar, de remise;
dus moet 'de tram den overweg van. deni
yalkenburgschen weg passeeren, terwijl hét
uitzondering is, als er een conducteur vooft-.
loopt. "Wél heb ik eens gehoord, dat de coih
ducteur, zeide tegea den bestuurder: „Zachfc
aan"; maar 'dan ging hijzelf bjj den bö-:
stuurden staan, die dan drie goederenwagena
voor zich' 'rit moet duwen, dus ook niets
zien' kan- Ook heb ik wel eens gezien^
in den voorsten goederecw
wagen ging »>taan; ma... .,at ook dafcJ
Dat vindt nu plaats ona^ den xïri,
het bureau, alwaar! de chef van dienst ^25-
aanwezig is. Indien er dan ook een öugeluK
moest gebeuren, zou de directie der tram in;
hooge mate' aansprakelijk 2gjn, dajar rij dit
euvel allang uit den weg had kunnen1
ruimen.
Ik hoop echter, dat de directie" thans niej
meer, zal behoeven in te grijpen, doch 'dat
'do conducteurs zelvén, overtuigd rijade van'
de wenschelijkheid in het belang van het
publiek en met plichtsbesef hun dienst zul
len verrichten, zooals het behoort en dé
publieke veiligheid gewaarborgd is.
XL
RijDsburg, 24 Juli 1916.
ioa^emmesidei.
Door CARL BUSSÈ.
O
Het kindergemoed is dikwjjls zoo geheim
zinnig en vreemd, dat het den volwassene
bijna eenige aarzeling kost, herinneringen
er van djj te halen en openbaar te maken.
Het was in den tijd, dat ik op hot gym
nasium was, aldus begon Richard Rote zijn
verhaal; na 't overwinnen der eerste vlegel
jaren had mij en ook do meesten mijner
makkers de pbantastische onrust en ver
wachting van dien leeftijd aangegrepen,
waarin de ontluikende kinderziel de eerste
purperen stralen en onzekere voorgevoe
lens van nieuwe aandoeningen op angt.
In dit tijdperk vam raadselachtige ont
wikkeling gebeurde het, dat na de yacantie
een nieuwe leerling iu de klasse kwam:
Otto 'von Ze wen genaamd. Hij was tot dus
ver op het gymnasium te Posen geweest,
maar moest, volgens den wenscli van zijn
rader, een rijken landeigeuaar, zjjn heil te
Polajewo probeeren te vinden. Men hoopte
ji.l., dat hij hier, op een kleinere inrich
ting en in een rustiger stadje, gemakke
lijker cn beter vooruit zou komen.
Dadelijk verwekte hij, bij zijn eerste op
treden in de klasse, groot opzieo. Zijn klee-
ren waren eleganter dan de onze, SJjn ma
nieren beter, zijn wijze van doen vr(jer.
Waar wij ons nog onbeholpen de manieren
der groeten trachtten eigen te maken, had
by deze al geheel te pakken. Daar kwam
nog bij, dat lijj een buitengewoon knappe:
jongen was, met een regelmatig, zacht uiter
lijk, en prachtige, bruine oogen.
Misschien, dat die oogen wat leeg en
3patkisch te noemen waren! «Maar in dien
tjjd voelde ik dat zoo niet Om bet kort en
bondig te 'bekennen: bijna' van bét eerste
oogenblik af, dat hij do klasse binnen ge
komen was, voelde ik mij met een sterke,
onverklaarbare, bijna pijnhjjke macht naalr,
hem toegedreven.
Met al de schuwheid en verlegenheid^
doch ook met al don verborgen gloed, die:
in een jongensbofst schuilt, begon ik hem
te verberen, en het werd ten slofte een
pliantastisch-wilde, intense hartstocht, een
gloeiende sympathie, die in sidderende za
ligheid droonjde duizenden offerdooden te
sterven.
Wie durft daarmee spotten? Wie kan
dat verklaren? Het zou kunnen zijn, dat ik,
hoekige, ver van mooie jongen, aangegte^
pen werd door de zachte schoonheid van,
den makker; dat vage, stil-werk'ende' verlan
gens mij, zoon uit eenvoudige omgeving,
dreven naar het kind van grooter, ruimer,
levenscouditie. Toch was dët het niet heele-,
maal. Het wis echter, of do phantastiSohei
onrust der wonderrijke ontwikkelingsperiode
een doel, de hooge spanning der ziel, een
uitwisseling noodig had.
Ik betwijfel of ooit Zewen den algeheeletï
gloed en hartstocht dezer jongenssympathig
begrepen of zelfs vermoed heelt. Terwjjl
hij als leerling zonder belangstelling en zeer
middelmatig wa3, bezat hjj vorder ook diepte
noch verbeelding. Hij was een zeer goeie,
lieve, apathische jongen, wiens prachtige,
bruine oogen slechte tintelden, wanneer zjj
mooie dieren aanschouwden. Hij zou, op weg
naar school, te laat kunnen komen, om ras
paarden op den hals te kloppen of hun
manen te streelem
Wij hadden denzelfdeü weg ai te leg
gen. Ook in het vrije kwartier was ik om
hem; ik zocht hem' in zjjn pension op,
om hem, den zwakken broeder, bjj het werk
te helpen, en weldra' was ik onafscheidbaar:
van hem. Met een dankbaar lacihje nam
hij alles van mjj aam Hjj scheen het ge-
Wend, van ai zijn kinderjaren, bemind en
vertooeteld te Worden. „Je bent een goeie
kerel," kon krj dan zeggen, als ik hem zgn
huiswerk kant en klaar thuis bracht; „maar
let op, het zal toch niet veel geven, ik ga
tóch niet over."-
Een heftige schrik doorschokte mg steedr»
hg deze woorden, de trillende angst van
hein gescheiden te kunnen worden. Want el-
ken dag meer. gröeide deze raadselachtige
bympathie aan, die: ik niet verklaren kon.
In de klasse, vóór mij, zag ik tegen het
venster afgebeeld zgn fijnbesneden profiel
en een gedrukte, pgnigende jaloezie knaa^,
de aan mjj, als hjjj tijdens het onderwgS,
grapjes maakte met zgn naasten buurman of
wanneer hij met iemand anders over de bin-
nenplaata van de school wandelde. Het waa
geen wonder, dat de heele klas ons weldra
Orestes en Pylades noemde en dat langza
merhand de leeraren ook opmerkzaam wer
den.
.Kerstmis waS voorbij. Paschen schoof na
der. Werd door de scheiding, door de va
cantia veroorzaakt, mijn plmntastiscihe zin
geprikkeld en aangewakkerd, de' angst voot,
den aanbrekende® overgangstermijn erger
de dien in hooge mate. Ik heb henj aange
vuurd en vooruitgedreven, als ging het om
het leven: „Leer toch, maak nu je werk."
Uren heb ik met hom gerepeteerd en ge
werkt als een wanhopige; elk huiswerk maak
te ik voor, hem, doch wat hiermee gered
werd, ging weer met het klasse-werk ver
loren.
Hij schudde dikwijls het hoofd: „Ach, Ek
ohard, het is heusch niet zoo prg, als ik
jnócht zitten blijven," kon hij achteloos zeg
gen.
Niets begreep hij van mg'n angst, mijn
wanhoop. Doch met des te hardnekkiger,
.woede werkte ik door pan mijn vooropga-
gesteld doek
Ja, ik was het, die hem met hartstoch
telijke overredingskracht bezwoer zijpaadjes
te bewandelen. Op deze manier gebeurde
het, dat wij een bepaalde plek afspraken,
waar ik de oplossing der klassc-\ raagstukken
verborg. Regelmatig verzocht hg dan^den
leeraar na mgn terugkomst naar beneden
te mogen gaan; hg haalde het papier en
verbéterde daarnaar zgn werk. Zoo was liet
hem inderdaad gelukt een paar gunstige:
cijfers te behalen, alhoewel het mij toe
scheen, alsóf de leeraar ons beiden met
wantrouwen begon gade te slaan. Het groote,
Latijnscbe proefwerk wachtte nog.
Toen gebeurde: het, dat ik op zekeren
dag, voordat het proefwerk gemaakt werd,
den sleutel der docentenkamer kreeg, met
het verzoek de kaart van het Komeinsche"
Rgk (onder Trajanus) te willen halen.
Ik hoor, mij nog de trappen afspringen,
hoor mgn voetstappen in de steonen gang
weerklinken, en het piepen van den sleutel
in het slot -- - 1
Daar lag de kamer vóór mij: midden in!
stond de lange tafel, waarop nieuwe boe-;
ken. In den hoek stonden op een stok op^
gerold de kaarten der moderne en antiek^
wereld en juist zou ik met de mg opge*
geven kaart weer verdwijnen, toen ik op.
de tafel een portefeuille met getuigschriften
zag liggen, waar bovenop het nummer va®
onze klasse stond.
Eén oogenblik hokte injjn adem. Onbe
haaglijk lag om mij de diepste stilte; vóór
mij waren de getuigschriften; als had ik
nu reeds een onrecht begaan, begon mijn
hart benauwder te kloppen, terwijl de aar<
zelendo voet langzaam zich zette vóór den
andere. En daarop stortte ik mg in angst
en begeerte over de: portefeuille heen, sloeg
haar openv.
En zietdaar stond de beminde naaml
Maar half teleurgesteld, half bevrijd lief
ik het blad zinken.Het eindcijfer was nog
niet ingevuld. Wel waren de vakken tot
het Latijn toe bijgehouden. Voldoende
middelmatig voldoendein razende
vaart liep ik 'do getallen door. En opeens,
begreep ik, waarom het getuigschrift hef
slotcijfer nog miste: het Latijn zou den.
doorslag moeten geven. Als dat goed wa
ging Zewen over; was het slecht, dan kon
niemand' hom meer redden.
Ik heb bet blad in de portefeuille terug
gelegd, zonder iets verder op te zoeken1.
Zelfs voelde ik niets voor mgn eigen rap
port. Met trillende -knieën bleef ik üog oven
in de stille kamer staan. Toen hoonle ik
boven een deur toeslaan en schichtig, met
vochtige handen, bracht ik de kaart in da
klas,
I- - (Wordt vërvolgdjti -
