De Europeesche Oorlog.
No. 17295.
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 15 Juli.
Tweede Blad. Anno 1916.
Persoverzicht.
Gemengd Nieuws,
De voorlichtingscommissie
'voor den militairen genees-
und'igen dienst. Prof. Hector
reub, de samenstelling van deze commis-
Bie besprekende in „DE TELEGRAAF",
van oordeel, dat zij met geen andere be-
oeling in het leven geroepen wordt dan
pdat de Minister van Oorlog en zijn raads
leden zich daarachter kunnen verschuilen,
ij zal niets anders dan een officieel© was-
en neus zijn.
De taak van zulk een commissie zal een
tweeledige moeten wezen.
Zij zal hebben vast te stellen aan welke,
bijzondere eischen militaire ziekenhuizen
hebben te voldoen, naast de eischen, die
aan ieder'goed ingericht ziekenhuis gesteld
ogen worden. Is dit eenmaal vastgesteld,
'dan zal een nauwkeurig onderzoek van al
'de bestaande militaire ziekeninrichtingen
hebben uit te maken in hoeverre, al dan
iniet, aan die eisohen voldaan wordt, en,
zoo neen, -op welke wijze daaraan voldaan
al kunnen worden. Daarbij .zal dan reke-
ining. te houden zijn met den tegenwoordi-
jgen, abirormalen toestand zoowel als inet
rden gewonen toestand van ons leger. Dit
is het eerste gedeelte van de taak der com
missie.
Het tvseede gedeelte zal bestaan uit een
Onderzoek naar den door de officieren van
gezondheid te verrichten en verrichten ar
beid. Dit zal niet kunnen geschieden alleen
•door het nagaan van bestaande instruc
ties, maar zal moeten geschieden vooral
door uitvoerige verhooren van allerlei offi
cieren, van gezondheid, van allerlei rang en
it allerlei garnizoen.
Is het nu mogelijk, is het denkbaar, dat
een commissie, op bovengenoemde wijze sa
mengesteld, die tweeledige taak naar be-
hooren en objectief' zal volbrengen?
Ik weiger tc geloovendat zelfs de Mi
nister, die deze commissie zal benoemen,
dit ook maar één oógenblik denkt of ge
dacht heeft.
In de geheele commissie zijn slechts drie
leden aan te wijzen, die voor het aangedui-
werk geschikt zijn, n.l. mej. Zuidema,
adj.-directrice van een ziekenhuis is, en
heeren Kuiper en v. Spanje, die aan "het
'oofd staan van een ziekenhuis. Voor het
•overige zijn de commissieleden deels non-
'.vaieurs, deels erger.
De laatste kwalificatie past op den in
specteur an den geneeskundigen dliensb
der landmacht en op den kortelings afge
streden chef van het Amsterdamsche hospi
taal. Dat de eerste door een eventueele
oommissie gehoord werd, zou volkomen in
den haak zijn. Maar, dab men hem in de
commissie benoemt, nu de aanleiding tot
het ontstaan der commissie gelegen is in
(al of niet gerechtvaardigde) klachten over
■lÉden dienst,- waarvan hij 't hoofd is, dat
ja, daarvoor weet ik werkelijk geen
woord te vinden, zonder grof te worden. En
dat de tweede niet in de commissie behoort,
is, zoo mogelijk nog duidelijker.
Met welk recht noem ik nu de andere
Commissieleden non-valeurs Voor den heer
Ter Spill behoeft dit recht wel geen ver
dediging. Ik wil gaarne gelooven, dat deze
heer een behoorlijk Kamerlid is, on ik wil
ook wel gelooven, dat er nog onnoozelén
/in den lande zijn, die dit een voldoende aan
beveling vinden voor alles en nog wat, maar
het zijn dan toch ook alleen de onnoozelen,
{'die dat doen. Als de Tweede Kamer zoet
ingehouden moest worden, doordat er van
[haar leden in de commissie benoemd wor
pen, waarom dan den heer Ter Laan niet
fgekozen, die met de klachten over den ge
neeskundigen dienst in de Kamer voor den
dag is gekomen en dus van de zaak ten
minste eenige studie heeft gemaakt?
De benoeming van den heer Scheurer is
vermoedelijk aan dezelfde overwegingen te
danken als die van den heer Ter Spill.
Maar de heer Sch&hrer is toch geneesheer
zegt men allioht, en verwijt, mij dan nooit
tevreden te zijn. Inderdaad, de heer Scheu
rer is zendeling-geneesheer in Indié ge
weest en wat hij, als zoodanig, geleerd kan
bobben omtrent inrichting van Europeesche
hospitalen en van een Europeeschen ge
neeskundigen dienst, rechtvaardigt evenmin
zijn benoeming in deze commissie als zijn
sporadische medisch-hygiënische uitingen
in de Tweede Kamer. Met deze beide be
noemingen zal de commissie een zeer be-
denkelijk politiek bijsmaakje krijgen, en,
.«oo ergens, dan kon hier de politiek opper
best gemist worden.
De opneming van een militair, niet-ge-
neeskitndige, in de commissie, heb ik hoo-
ren motiveeren met de opmerking, dat er
zooveel malengers onder de soldaten zijn
en dat een officier dit nog beter kan be-
^rdeelen dan zelfs een officiei: van ge
zondheid Ik kan de waarde van dit argu
ment niet voldoende beoordeelen en wil het
derhalve voor vol aannemep. Maar dan had
toch de keuze zeker niet moeten vallen op
een gepensioneerden generaal-majoor, maar
wel op een <Jer actief dienende hoofd-offi-
cieren en dan liefst niet op een al te hoo-
gen.
Eindelijk, de voorzitter. Die ia genees
kundige en oud-officier van gezondheid.
Laat ik nu met mijn zeer persoonlijke cri-
tiek niet te ver gaan en alleen dit zeggen,
dat ik van hem nooit iets anders gehoord
heb, dan dat hij, met zijn welbespraaktheid
en zijn borst vol ridderorden, een uitne
mende vertegenwoordiger is op internatio
nale congressen. Punt. Uit.
En dat zal een commissie zijn, die den
geneeskundigen dienst zal reorganiseeren
'Als de Tweede Kamer dat' slikt, dan is zij
itog minder waard dan zij zich in den laat-
stcn tijd getoond heeft waard te _zijn. En
d&t was al bedroevend weinig.
De vereoniging van sigarenwin
keliers te Zaandam, heeft besloten zich
met een adres tot den Gemeenteraad te wen
den met het verzoek maatregelen to willen
hemen om den verkoop van sigaren en siga
retten in café's en verloizaken na het slui
tingsuur voor. do winkels tegen te gaan.
TeBergeijk (N.-B r.) i s d e g e m e e n-
tenachtwaker door de militaire wacht opge
sloten, omdat h(j zijn identiteit niet kon be
lwezen. Nog. vóór het einde van den nacht
werd hij door tusschenkonist van den mili
tairen commandant tor plaatse in vrijheid
gesteld, waarbij de afgenomen revolver .werd
teruggegeven.
Gistermiddag zijn to St.-Ocden-
rode de kapelmeester dér 'huzaren te Til
burg, W. Diepenbeek, en de wachtmeester-
muzikant De Goei, hjj het visschen verdron
ken, doordat hun bootje omsloeg.
Vrijwillige 9-u u r-s 1 u i t i n g in'Den
Haag. Bijna alle winkeliers in manufac
turen, dames- en kindercoufectie en aanver
wante artikelen, alsmede verschillende bed-
denmagazjjnen, in Eoekhorststraat, Koning
straat, Vlamingstraat, Spujjstraat, Groot©
Mark, Spui en omgeving, hebben voorloo-
pig onderling besloten, ingaande 1 Aug. e.k.,
hun zaken te 9 uren 's avonds te sluiten
(uitgezonderd Zaterdag). Blijkt hun deze
maatregel te bevallen, dan zou dit wellicht,
zoo meldt „Het Vad.", een aansporing zijn,
met kracht pogingen te doen, een geregelde
9-uur-sIniting te verkrijgen.
De matrozenrelletjes te'Soera-
baja. Gistermorgen arriveerde te Hoek-
van-Holland het stoomschip „Rindjani", van
den Rotterdamschen Lloyd, met aan boord
de 47 matrozen, die in verband met de ma
trozen-relletjes te Soerabaja' ter beschikking
Van den Minister van Marine worden gesteld.
De loodsboot kwam langszij van de „Rind
jani" en nam de mannen over. Per loodsboot
zijn zij naar Hellevoetsluis gebracht.
De begeleiders der matrozen, do luitenant
ter zee 1ste klasse Haantjes, één sergeant-
majoor der marine, één sergeant-torpedist
en vier korporaals, stoomden mee tot Rot
terdam, alwaar de „Rindjani" te 10 uren in
den morgen aankwam.
Wij waren in de gelegenheid na aankomst
der „Rindjani" nadere bijzonderheden van de
reis en de relletjes zelve te vernemen, zegt
„De Tel." Het voorspel had eigenlijk plaats
te Batavia, waar de matrozen o,p den voor
avond van een zeilwedstrijd der officieren,
de sloepen lieten zinken.
Te Soerabaja heerschte reeds lang onte
vredenheid over defl toestand der militaire
hospitalen. Het eten was er zoer slecht,
de ligging liet alles te wenschen over en
klagen hielp niet. Daarom besloot men een
demonstratie op touw te zetten. Opj 7 Mei had
te' Soerabaja de bekende optoóht plaats,
waaraan 4Ó0 Si 500 matrozen deelnamen. In
den stoet droeg men vaandels mee met op
schriften, zooals: „Wij' willen zindelijk' eten."
„Op naar hot hospitaal."
De rest van de geschiedenis is hekend.
De politie trachtte den stoet tegen te hou
den, waarop een handgemeen volgde. Ben
aantal matrozen bleef weg van boord, doek
patrouilleerende politie slaagde er in de
achterblijvers te arresteeren. AIS eerste ge
volg der relletjes werden 14 matrozen gear
resteerd en opgesloten in de gevangenis.
Van de verschillende oorlogsschepen zoo
als: „De Zeven Provinciën", de „Tromp' en
de „Koningin-Regentes", haalde men de ma
trozen van boord, die er van verdacht wer
den, dat zij de demonstratie op touw liadden
gezet. Ook tie bestuursleden van den Bond
van Minder Marinepersoneel, de matrozen
Van Nus, Van der Aar en Luca, haalde men
van boord. Ten slotte waren er zeven en
veertig matrozen bijeen, die de marine-auto
riteiten voor de aanstokers hielden. Zjj wef-
den op 15 Mei opgesloten in de marine
kazerne te Soerabaja en tot 14 dagen pr©-
voost veroordeeld. Reeds den volgenden dag
werden zij aan boord van de „Rindjani" ge
bracht, waar men hun mededeelde, dat zjj
naar Holland terug Werden gebracht, om
ter beschikking van den Minister van Ma
rine te worden gesteld. Alle onderscheidin
gen, zooals certificaten van goed gedrag en
anderen, werden hun afgenomen.
Hun ontslag is in uitzicht gesteld. Aan
boord was het gewone matrozen-ruim, dat
steeds voor troepenvervoer word gebezigd,
voor hen in gereedheid gebracht. Hun leven
aan boord was draagljjk. Het eten was zelfe
zeer goed. Zij hadden dezelfde vrijheid van
bewegen, die andere repatrieerende militai
ren wérden toegestaan. Alleen was het hun
verboden van boord te gaan, wanneer de
„Rindjani" in een havenplaats kwam.
Nader wordt nog'gemeld:
Aanvankelijk waren do matrozen van plan
te trachten in Batavia aan den wal te ko
men, doch aan dat voornemen werd geen
gevolg gegeven.
Herhaaldelijk hebben do mannen aan
boord, onder leiding van de bestuursleden
van hun hond, vergadering belegd, om te:
bespreken wat men na; aankomst in Neder
land zou doen.
De laatste vergadering had gisteravond
nog plaats. Het was den mannen bekend,;
dat zij te Hoek-van-Hollaud op de
loodsboot over moesten gaan. In de verga
dering werd nu het plan overwogen aan
boord te blijven en te trachten mede te
varen tot Rotterdam. Dan kon men daaij
onmiddellijk een demonstratie op touw
zetten. Meer dan de helft der mannen was
daar tegen. Terecht meende men, dat het
dan nog langer zou duren voor itfen vrij
van straf zou zijn. I j
In de aan boord gehouden bijeenkomsten'
werd vaak besproken hoe men protesteeren
kon 'tegen het feit. dat men zonder middel
van bestaan hals-over-kop uit den dienst
gejaagd zon worden.
Gisteravond werd met algemeens stemmen
besloten te Amsterdam of Rotterdam' eön
protestmeeting op tonw te zetten, waafan ds
klachten' van marinepersoneel in t publiek-
behandeld zullen worden. Tevens werdea
strooibiljetten opgesteld, waarin geprotes
teerd werd togen het plotselinge ontslag,-
'dat vermoedelijk wel volgen zal. Het over
gaan op 'de loodsboot had kalm en zonder
incidenten plaats.
Ongeveer ne gentig percent der.
Werklieden, die bij het confliot aan de Ned.
Scheepsbouw-Maatschappij te Amsterdam be
trokken waren, zijn gistermorgen aan het
werk getogen.
Veertig .werklieden ontbraken, hetzij we
gens zielrte, hetzij doordat zjj tijdelijk ander
werk' hadden gevonden. Maandag zal het be
drijf weer geheel normaal zijo. De toeloop
geschiedde gistermorgen ordelijk: vanwege
de vrije organisaties werd hier en daar even
het woord gevoerd.
Hoog wat er. Men schrijft uit
Noord-Brabant aan „De Tijd":
In geen menschenheugenis is het gebeurd,
dat het water in sommige streken van Noord-
Brabant in Juli zóó hoog heeft gestaan en
zooveel schade heeft berokkend als dit jaar.
In de omstreken van Uden zagon wij de
haver zóó door het water bedolven, dat
slechts do aren boyen de oppervlakte zicht
baar zjjn. Heele zwermen wilde eenden zagen
wij rondzwemmen, waar andere jaren welige
weilanden hun malsch gras aan het oog ver-
toonen.
De hooioogst heeft een droeven tijd be
leefd, en wat er op hoogere weilanden nog
droog staat, kan vanwege het hooge water
niet worden binnengehaald.
Een zeventigjarige landman vertelde ons,
dat dit de tweede maai was in zjjn heelè
leven, dat het water, in "dit seizoen zoo hoog
was en zooveef last en schade veroorzaakte.
In den laatsten tijd kwam aan
het licht, dat verschillende diefstallen van
militaire goederen plaats vonden. De politie
te Bergen-op-Zoom, hield een oogje in het
zeil en wist dezer dagen haar slag te slaan,
zoodat gisteren de opkooper H. aldaar, zoo
mede twee militaire wielrijders, te Roosen
daal in Strest zijn gesteld.
De twee militairen hebben een volledige
bekentenis afgelegd. De opkooper zegt niet
te hebben geweten, dat de goéderen, door
hem gekocht, van diefstal afkomstig waren.
Het onderzoek duurt nog voort en is pit
den aard zeer moeilijk; toch is nu reeds be
slag gelegd op ..honderden stuks militaire
hemden, w.o. uitgifte 1916, zoodat spoedig
nog wel meer licht in deze mak zal komen.
"Het verslag omtrent do expfoi-
'tahe der Visschershaven over 1915 vermeldt,
omtrent de haringvisscherij, ha vendiepte, enz.
dat, hoewol de vangsten riet buitengewoon
groot waren, de visscherij een meer dan
schitterend resultaat gaf, doordat de prijzen
drie- en viermaal zoo hbog waren als in nor
male tijden. Gaf in gewone omstandigheden
een besomming van f 14.000 reden tot groo-
te tevredenheid, thans sprak men van een be
somming van f 20.000 als van een minderi
gunstige teelt-, daar men vergelijkingen ging
maken met besommingen van f30.000 en
f50.000, die als vrij normaal goldeo, terwijl
vele schepen nog veel hoogere besommingen
hoekten.
Het jaar 1915 zal dan ook in de annalen
van Scheveningen bekend zijn, als een goud
jaar, waarvan vrijwel de geheele Schevening-
sche bevolking geprofiteerd heelt.
Naar „Het Volk" verneemt, heeft
ten Stadhuize te Amsterdam een conferentie
plaats gevonden tusschen de gemeentebe
sturen van Amsterdam en Zaandam, ten ein
de de mogelijkheid te overwegen om tot een
heid in de haventarieven, den prijs van han-
delsterreineo, enz. te komen en pldus geen
concurrentie tusschen de beide havens te
doen plaats vinden.
Provinciale Staten van Zuld-ftolland.
Menrins van lerensmiddeleu*
Nadat aart God. Staten was gebleken, dat
de regeling va« deze a-angolegenheid van
Rijksweg© nog wel eenigen tijd -op zioh zou
laten w&ohten, hebben zij do zaak mode tor
hand genomen. Zij zijn aangevangen mêt
zich op de hoogte te stellen van den toe
stand met betrekking tot dit onderwierp
in do verschil Ion de gemeenten. Onder toe
zending van dit materiaal hebben zij aan
den inspecteur der volksgezondheid, dr. L.
E. Goester, die in deze zaak de raadsman
geweest is .van hun ambtgenoot en in de
noordelijke provincie en die met ingang van
1 Mei j.l. van Zwolle naar 's-Gravenhage
is overgeplaatst, kort na dien datum ver
zocht, hun omtrent een regeling van do
keuring-van levensmiddelen, waarbij zoo
mogelijk aansluiting aan de bestaande -ge
meentelijke keuringsdiensten zou moeten
worden gezooht, zijn beschouwingen en
voorstellen te willen doen toekomen.
Ged. Staten verzoeken dus in dezen foor
diligent te wordlen gehouden.
Ontsierende reclame.
Nadat den lsten Januari 1916 de termijn
verstreken was, binnen welken krachtens do
overgangsbepaling der ReoLameverorde-
ning het verbod van art. 1 dier verordening
niet van toepassing was op de op 1 Sep
tember 1913 aanwezige reolames, waarvan
aangifte was gedaan, hebben Ged. Staten
de aandacht der gemeentebesturen er op
gevestigd, dat thans geen andore onder de
verordening vallende reclames aanwezig
mogen zijn dan dio (zeer enkele), waarvoor
oen vergunning verleend en nog van kracht
is. In verband daarmede werden burge
meesters en wethouders uitgenoodigd, een
nauwgezette' toepassing der Reclame-veror
dening wel te willen helpen bevorderen.
Ged. Staten zullen het denkbeeld over
wegen om vanwege 'het provinciaal' bestuur
langs de' hoofdroutes een stelselmatig on
derzoek te doen bistellen naar de aanwe
zigheid van reclames, waarvoor door hen
geen vergunning is verleend.
Inmiddels treden zg ook thans reeds, zoö
dikwijls hun van heft bestaan vfcte met de
veroiTcfemng in strijd zijnd© reclames
daartegen op*
üo9pitaal-Soldalcn voor Verdun.
Georg Queri schrijft uit het groot©
hoofdkwartier in het westen aan het „Ber
liner Tageblatt"
Toen heb gevecht voorbij was, lagen in
de steengroeve alleen dooden en gewonden.
Aanvallers en verdedigers hadden buiten
de groeve dekking gezocht. De artillerie
schoot matig door en enkele mitrailleurs
strooiden nog over do groeve. Doch alleen
aan de kanten, waar zij zochten naar de
laatste resten van de aanvallers.
Het reserve-regiment had den dag tevo
ren een nieuwen luitenant gekregen. Hij
kwam in deze hel, om dadelijk door haar
verslonden te worden. Nu lag hij in de
steengroeve voor een boschje, waarheen hij
zioh gesleept had- Een handgranaat had
hem zwaar gewond en zijn krachten waren
nii uitgeput. Een paar van zijn mannen kro
pen voorzichtig door de steenhoopeai, het
lichaam dicht tegen den grond en zagen
hem liggen. Maar het was onmogelijk den
officier t© halen. Twintig meter achter den
gewonde lag cSe vijand en al was deze even
moe als de aanvaller, hij lag toch op de
loer en zou schieten, zoodra "iemand na
derde.
Overdag ging het niet, 's nachts moest
hij gehaald worden.
De hospitaalsoldaten onderzochten het
terrein nauwkeurig en zeiden, dat zij het
zouden wagen. Maar cle officier lag reeds
oen halven dag en de kans was groot, dab
hij tetanus zou krijgen.
In de eerste uren van de duisternis zou
de vijand wel sterk vuren op de toegangs
wegen. Tegen middernacht kon het kalmer
worden. Zou het dan echter niet te laat
zijn
De Westfalera hadden er een bij den ge
zondheidsdienst, een zwak, kereltje, een
beetje korzelig, maar vlijtig. Hij zag er
niet uit of hij in aanmerking kwam voor
heldendaden. Zij vonden het al heel aardig
van hem, dat hij naar voren kroop om den
luitenant te zien.
„"Wij moeten", zei hij, „heel vlug hem
een serum-inspuiting geven, anders krijgt
hij tetanus.
„Kruip dan naar hem toe."
„Ja, ik zal naar hem toe kruipen."
De weg was niet ver, maar verschrikke
lijk. De vijand loerde in het ravijn. Zijn
veldartillerie vuurde nog steeds. Nu hing
weer gordijnvuur over de noordelijke hel
ling. De enne granaat voor, de andere na,
viel in het brokkelige steen, dat naar alle
kanten splinters strooide. Maar nu kon men
er misschien door komen. De Fransohen
aan den rand van 't bosch zouden toch naar
het succes van hun artillerie kijken.
En de kleine kerel kroop en kroop.
Van de noordelijke helling van de steen
groeve brokkelden stukken af en vielen in
de diepte. Beneden schreeuwden de gewon
den.
Nu was de kleine hospifcaalsoldaat bij het
bcschje en knielde. Zij konden hem niet
zien. „Luitenant", zei hij, „wij moeten- u
een inspuiting geven."
Hij spoot hem het serum in en kroop te
rug.
In den nacht haalden zij den gewonde.
De compagnie was blij, <len aanstaanden
nacht afgelost te worden. Het léven in de
steengroeve was hard. Men had eiken dag
verliezen door het onophoudelijke vuur van
de vijandelijke veldbatterijeiL Dooden waren
er gelukkig heel weinig. Maar voor de loop
graaf lag pen dappere man In de laatste
slaap. De kogel had hem getroffen bij den
eersten sprong en hem gedood.
Men kon hem niet halen. Een poging
zou bij dag waanzin zijo en 's nachts vuur
den de vijandelijke geweren in korte tus-
schenpoozen, zoodat men geen paar minuten
tijd had.
Het drukte hen hem te moeten laten lig
gen. Men had de andere dooden van de com
pagnie kunnen halen. Ieder een graf en elk
graf een kruisje. De arme kerel zou echter
blijven liggen en in ontbinding overgaan.
De granaten zouden hem vinden en verminken
Een andere compagnie zou komen, zou hem
zien en hem niet kennen. Misschien zouden
zij zich' verbazen, dat men hem had laten
liggen. Wat was dat voor een compagnie?
Had. hjj in het geheel geen vrienden? Of was
men zoo bang voor het vuur: wat was dat
voor een compagnie, die niet eens in den
nacht
En in dezen nacht zouden zij afgelost
worden. God zij dank, afgelost. Twee hos
pitaalsoldaten spraken af de kameraad wordt
gehaald. Zij kropen vooruit. Een granaat
huilde en sloeg in.. Een van de twee gaf
een schreeuw en liet de voeten van den
doode valleu, die hjj gedragen had. De an
dere legde den "doode weer neer, greep met
ae reen ter nana Tfón gewonae en met de
linker den doode. Hij sleepte beiden naar een
loopgraaf.
In den nacht ging de compagnie naar
de reservestelling en begroef naast den:
eenen kameraad den anderen, den hospi
taalsoldaat.
In Samogneux hadden de Franschen een
groote schuilplaats gegraven in den heuvel
rug, een vierhoekig hol, waarin een sterke
compa'gnie zittend plaats kon vinden.
Maar een Duitsche 21-cen(im;ter granaat
viel steil op den rug, boorde er zich diep,
iïF en begroef bij het ontploffen een gedeelte
van de schuilplaats met zware zand massa's.
De artillerie zweeg hierop en de Westfaal-
Sche infanterie bestormde; het dorp. Zij moest
nog verder voonvanrts en liet alleen een
veldwaicht achter. Een man van de afdee-
Hng kwam 's middags bij den dokter en ver-
teldö h'era, dat er iemand begraven moest
liggen onder het puin in de' gangen van de
helling. Men hoorde geroep van onder den
grond. Men verstond het wel niet, maar (laar
was toch' een Franschman in nood. De dokter
kwam. Het niet beschadigde gedeelte van
de Sc'lruilplalats leek' ook niet veilig. De aarde
brokkelde van de' 'helling en kwam vaak in
groote golvon neer. De mannen schepte^
voorzichtig, trachten een 'dam te bouwen,
maan er was niet voldoende materiaal bij
de hand.
„Qui voila?"
„Ayez pitié! Sauvez moiP
„Ayez patience."
„Sauvez,' sauvez! II y a dioux, qui sont go-
se velis!"
„Calme toi, on viendra vous sauver." 1
Zij wisselden elkaar bij 't graven af. Mep'
moest er op letten of niet een stuk van de!
helling omlaag kwam. Het kostte den dok
ter moeite den mannen te zeggen, dat zij
eigenlijk hun Teven "niet zoo op het spel
mochten zetten. Maar zij groeven verder.
Het werk ging heel langzaam in de bewe
gelijke aarde.
Eén van de twee onder den grond
schreeuwde nog steeds. De andere scheen'
zjjn bezinning verloren te hebben. Misschien
was hij al dood. Maar de andere: „Ayez
pitié! Pour m.es eniants, sauvez moi!
„Een familievader," zei de dokter^ tot de'
mannen. „Ik wil zien, of ik nog niet eeö
paar man kan halen. Calme toi! Je vais cher-
cher du secours!"
Het wilde niet Vlotten met het werk. Zwaro
natte kluiten rolden steeds na. Wanneer men
twee schoppen vol had uitgegraven,
vielen er twintig achterna. De mannen wa
ren in ernstig gevaar bij hun reddingswerk!.
Men had geen materiaal om te stutten. Zo<x
kon men "het niet verder doen. En wa3r van
daan moest men 'de mannen halen voor üe'
aflossing en het helpen? Wie wilde zich!
wagen "door het gordrjuvuur, dat juist voor.
Samogneux: lag?
Zij werden moe. Zij moesten een kame-'
raad uitgraven, die tob het middel in den;
grond zakte. En toen kwam het bevel: af-
marclieeren! Bevel. Zij moesten gaan. Zij
vroegen de wacht, die hen alios te, de beide
arme kerels te redden. Maar zij moesten
voorzichtig zijn bij dit werk.
Den anderen dagT kwamen zij in Samog
neux terug. Zij gingen naar de helling. Er
was bijna niets meer van' de schuilplaat! te"
zien. Een groot stuk van de helling had
haar toegedekt.
De arme kerel schreeuwde niet meer.
Dc „U 35."
De. ,,U 35", de Duifcscho duikboot, dia
naar Cartagena is geweest, en waarvan do
terugkeer van Duitsche zijde is gemeld moefc
volgens den Marseillaanschcn correspon
dent der „Daily Mail" zwaar beschadigd
zijn. De „Alsace", van de „Transports Ma-
ritïmes", is in de MiddeUandschc Zee door
de „U 35" nagezet en heeft op de duikboot
gevuurd. Het eerste het beste schot was
raak. De „Alsace" zette haar reis naar Mar
seille voort en kwam daar behouden aan.
Duitsche spionnage in Zwitserland.
Nauwelijks heeft het Zwitsersohe ge
rechtshof Hermann Biehrmann, directeur
van het officieele inliohtingsbureau te Bern
en zijn medeplichtige veroordeeld wegens
spion trage, of men verneemt, dat de Zwit
sersohe politie te L-ocarno een nieuwe orga
nisatie van Duitsohe spionnen heeft ont
dekt. Zij trachten jongelingen, in Tessun-c
bot desertie te bewegen. Dit bureau gaf
zich uit als een agontuurxaak en had betrek-
kingen aangeknoopt tot in het hart van
Italië.
De politie arresteerde de uit Tessino go-
boorfcigen, die sinds enkele jaren in Lo
carno wonen. Het onderzoek wordt door de
militaire autoriteiten geleid.
Een Eugelseli© hulde aan Iinmeluianu.
j De „Münoli. Neuesten Naohr." vertelt
J van een Engelsche hulde aan ImmelmaniL
Op 30 Juni heeft een En&clsoh vliegtuig
aan het westelijk front een hermetisch go-
sloten blikken doos laten vallen. Er waa
oen krans "van verscho bloemen in met een
zwart lint en een in 't Engelsoh gestelde
brief, van dezen inhoud: „Neergeworpen
op 30 Juni 1916, boven het kasteel F. Yoor
eersbc-luitenant Imraclmann, gestorven in
het gevecht van 18 Juni. Tot aandenken"
aan een dapper cn ridderlijk'tegenstander
van heb vechteskader."
De Belgische socialisten.
De vereeniging dhr in Frankrijk verblij
vende Belgische socialisten, hield onlangs
een vergadering, waarin de volgende reso
lutie werd genomen
„De leden verklaren zich tegen elk vre
desverdrag dat niet de volledig© staatkun
dige, eoonomisohe en militaire vrijheid van.
België zou erkennen verwerpen elk denk
beeld van inlijving en protesteeren tegen
het streven daarnaar, uitgaande van eonigo
onverantwoordelijke personen
„Zij brengen do betuiging van hun be
wondering aau de heldhaftige strijders in de
loopgraven van de Yser, aan do werkers
in dc oorlogsfabrieken, a-an de in België ge
bleven arbeiders, die hun fierheid weten 1©
bewaren tegenover den overweldiger
„Zij eischeneerbied voor dc gewetens
vrijheid in het legerrechtskundigen bij
stand van beklaagden voor de krijgsraden
de onmiddellijke oprichting van een natio
naal fonds, belast met de uitkeering, in bil
lijkheid en waardigheid, van een lijfrenta
of een beslag, tot een voldoend bedrag om
van te leven, aan de weduwen en weezon
van soldaten, aan wegens verminking, ver
wonding of ziekte ontslagen soldaten, aan
vrouwen en kinderen- van so kitten."
Desertie bij Oostenrijkers en Bulgaren.
Roemenië wordt in den laatsten tijd over
stroomd met deserteurs. Vooral Bulgaren
in het Bulgaarsche leger is 't toch niet
org gunstig gesteld, naar men weet
zoeken er een veilig heenkomen. Maar'ook
Oostenrijkers en Hongaren gaan er in groo
ten getale vandoor. Zoo o.a. manschappen!
van de monitors, die den diens b op deni
Donau waarnemen. Op het oogenblik moe
ten er reeds 9000 Bnlgaarsche, Oosten-
rijksche en Hongaarsche deserteurs zijn.
