MrW en de Oorlog. N°. 17245 Dinsdajs 1<3 31ei. A0. 1018. $eze jouraat wordt dagelijksmet uitzondering van (§on- en feestdagen, uitgegeven. )it nommer bestaat uit TWEE Bladen. Eerste Blad. Officieele Kennisgeving. uit land. Ingezonden. VETJS DEB ADVERTENTIEN: fas 1—8 «gels /l.OA. Iedere regel meer /0.20. Heine advertenties yaü 80 «roerden 40 Cents oontantt elk tiental woerden meer 10 Cent*. Voer bet Inoaaeeoren wordt /0.05 berekend. Bewijsnummer 6 Oenta. PRIJS DEZER COURARTi Toer Leiden per 8 maanden f 1.201 per week. li f 0.10 Buiten Leiden en waar agenten gevestigd rijn per week. J 0.10. Franco per pest j L65. L)e Burgemeester en Wethouders van ,eideri .doen te weten', dat door den 'Baad ge-meent^, in zijn vergadering van den en Mei 1910', is. vastgesteld de volgende rerordening YERORDESING, tol beteugeling van het gebruik van tabak door kinderen. Artikel I. De verkooper van tabaksartikelen oi zijn ervanger, die in de uitoefening van het jeroep aan een kind beneden de veertien \ar ta-bak, sigaren of sigaretten verkoopt, en geschenke aanbiedt of op eenige andere jvijze verstrekt, wordt gestraft-met heokte- lis van ten hoogste drie dagen of geldboete jra!i ten hoogste tien gulden. 'Artikel II. De dienaren van polibic zijn in heb bij- jnder belast met het opsporen van de ertredingen dezer verordening en ver licht deswege proces-verbaal op te maken. Vastgesteld door den Gemeenteraad van •iden, gelet op bet advies der Gezond- ilscomanissie. d.d'. 4 Mei 1916, No. 26/18, zijn openbare vergadering van den Mei 1916. De Burgemeester, N. O. DE GIJSELAAR. De Secretaris, VAN S TRI JEN. Tiyiide deze verordening aan de Gedepu- eerde Staten van Zii id-Holland, volgens bericht van den 9/12 Mei 1916, B No. 474 (2e aid.), G. S. No. 17, in afschrift mede gedeeld. En is hiervan afkondiging geschied, wa&T iet behoort, den 16en Mei 1916. Surgemeesber en Wethouders voornoemd, N. O. DE GIJSELAAR, Burgemeester. VAN STRIJEN, Secretaris. LEIDEN, 16 MEI. In Don Haag i-3 geslaagd voor diploma hinie'en-c.vamen de-heer H. G. Kars- rv' alhier. Op 24 Juli a.s. zal de bedevaart van ier do graven der Gorkumscbe' martelaren Btlelle bezoeken. i rlertóeïiajci, Provinciale Staten. f P° nnli-revolutionaird kiesvere'eniging Nederland en Oranje" vergaderde gister- vond ter bespreking van de a-s. verkie- ingen voor het lidmaatschap der Provin- iale Staten. In deze vergadering werd het llredend lid, mr. P. E. Briët, weder bij fcclamatie candidaat ge3teld. Omtrent de andere vacature zal overleg lorden gepleegd met de Clir.-Hist en R.-K. ïesvereenigjngen. LEIDSCHE SCHOUWBURG. „POTASCH EN PERLEMOER". Het eind van het seizoen geeft ons nog enige hier ter stede nog nooit gegeven ioneelwerken. Geen stukken van groote aarde, maar die in de dagen, dat men zich it't meer zoo pleegt in te spannen bij een cnouwburgbezoek, goed op tjjd komen. Zoo gaf Verkade's gezelschap „Die Haghe- Pelcrg"- gisteravond „Potasoh en Perle- 'lor", een Amerikaanscli blrjsjpel in drie' Nrijven, van Montague Glass, 'vertaalddoor A Keyding. Om van „Potasch' en Perlemoer" den in- pud in 't ikort zoo weer te geven, dat ook met-bezoeker precies weet. wat er zooal tj'ourt, zouden we meer van onze jplaats- "nnte moeten vragen, dan wo daarvoor JMs beschikbaar kunnen stellen, 't Is een vol dolle, dwaze grappen. Een bljj'- mit' belangstelling gaande houdt, li r, sc'lr'jv'er altijd er voor gezorgd ïriv 'c1' 0r 'le(l 0011 is, naar li j n a"°°P men belangstellend is. Natuur- I b komt ten slotte alles terecht; een Ame- "Unsch blijspel maakt geen .uitzondering fp!1( orgeiijk product uit do oude wereld, a„;' en Perlemoer" wordt met een KL "Swek!cende snelheid gespeeld. Er gaat Bn verloren 1 den spelenden niet verwijten. Integendeel is dit voor hen een complimentje. Daar waren hier heel veel goed getypeer de figuren. Hoofdzaak is natuurlijk de goede bezgttiog der beide titelrollen. Die was uit nemend. Cor Ruys als Potaseh, en Cor van der Lugt als Perlemoer. "Welk een kostelijk tweetal. Wat had vooral de eerste zich een prachtigcn kop gemaakt. Beider gebaren spel was hoogst amusant en 't is dan ook niet te verwonderen, dat de herhaalde ru zietjes een voortdurende bron van vreugde waren. Hoe kwamen ook de nobele trekken bij dit tweetal goed tot hun recht. Anton Roemer was de advocaat Feldman, een kerel zoo onsympathiek, als moeilijk een tweede te vfhden is. Roemer was die figuur geheel: in zjjn houding, zjjn brute wijze van zeggen, kortom in elk opzicht. Zoo typeerde. Henri van Ees ook goed den oplichter, die zich voor reiziger uitgeeft en door zijn geweldige radheid van tong bjj' de' firma Potasch en Perlemoer" een plaatsje jveet te verwerven. Anton yerheyen was een goede Mark Pasinsky, de inkooper van modemagazijnen, en Herman Klappers voldeed wel als de Rus Boris Andriew, de van een bomaanslag ver dachte, doch onschuldige vluchteling. De miliionair Stoyerman, van Hans Brai ning, maakte weinig indruk, evenmin als Senator Murphy en de commissaris der re cherche, ran Dominelshuizen en de kruier van Adriaan JVynnobel. Eugène Gilhuys had iets aardigs gemaakt van den colporteur. Greta LoboBraakensiek was een aller liefste Rnth Goldman, het teekenaresje van het mode-atelier. Haar zacht, innemend spel kwam liier goed tot uiting. Marie CoelinghVorderman was geknipt voor mevrouw Potasch en Tilly Lus, voor haar ld ochtertje. Een kittige typiste gaf Het ty BeökL Een drietal verrukkeljike manne quins waren Janny Ruys, Jacqueline Koning en Ida Swarts, die met veel gratie de toilet ten 'uit de ateliers van Hirsch droegen. Het bezoek' was beneden-in goed, maar bovenin was 't zeer leeg. Daar is het ver gevorderd seizoen het best merkbaar. UIT ONZE STAD. Geen ontslag van Bakkersgezellen Zoowel de directie van de broodfabriek „Cercs" als die van „De Vereeniging'' dee1- len ons mede, dat in haar bedrijven geen, bakkersgezellen zjjn ontslagen, zooals be weerd wordt in het adres van den Ajg. Ned. Bond van Arbeiders in het Bakkersbe drijf aan den Minister van landbouw. Op de broodfabriek „De Vereeniging" heb ben enkel een paar noodhulpen, die per uur worden betaald, wegens mindere drukte in het bedrijf, iets minder loon ontvangen, maar van ontslag is geen sprake. „J I van de duidelijkheid. Maar li.Tergeeft dit 'wel, want de onophoude nd - q® _T0'® ïÖn toch' ook' oorzaak, dat wordt verslaan. En dat kan men Oe uitvoer ven Rundvee. Over den uitvoer, die in 't laatst zoo ge weldig is toegenomen, hebben we roeds een en ander gemeld. Allerwege heeft dit ont stemming gewekt, wijl ook dat voedingsar- tikcl weer in prijs steeg, in niet geringe mate zelfs. 4 Van verschillende zijden wordt er boven dien verwondering over uitgedrukt, dat 't aan vele handelaren reeds wéken van te vo ren bekend was, dat een zekere veesoorb weer zou mogen worden uitgevoerd. Van Rotterdam uit heeft wel de grootste verzending plaats. Zondag werden van Rotterdam per trein ongeveer 3500 drach tige en melkgevende koeien naar Duitsch- land verzonden en nog werden dien dag 3500 runderen aan het Maasstation ver wacht, die bestemd zijn voor Duitschland en Oostenrijk. Dag en nacht loopen de trans porten door. In den naoht van Zondag op Maandag zijn in de aangekomen veewagens ach tergel aten zieke koeien aangetroffen. In de stallen is geen plaats meer, zoo dat de dieren bij heele kudden in de weide gedre ven worden. Do politie heeft tegen verschil lende personen-procesverbaal opgemaakt wegens het drijven van meer dan 20 stuks vee in één koppel. Daar de koppels te groot waren voor het aantal geleiders zijn over al kleine beschadigingen aangericht. De schuwe beesten liepen door de stoelen en tafeltjes voor de oafé's, zoodat de bezoekers haastig moesten vluchten. Ook vielen er koeien in slooten en vaarten. Gister zijn 5000 stuks atamboekkoeien ge keurd, die in 600 spoorwagens direct naar het Duitsche leger aan het westelijk front zuil on worden gezonden. Ook van andere plaatsen gaan groot» zen dingen naar Duitschland en België, totaal, levend of geslacht, 32.000 stuks, die in circa •iOÖO spoorwagens worden uitgevoerd. Van Utrecht uit zouden vandaag 1500 stuks worden verzonden. Naar van bevoegde zijde wordt verzekerd, behoeft echter geen vreea te bestaan voor verhooging van den slachtveeprijs, omdat door de dibtrictsveoartsen nauwkeurig wordt gecontroleerd, dat overeenkomstig de bedoeling van den Minister van Land bouw, Nijverheid en Handel geen ander dan melkveo en drachtig vee wordt uitgevoerd. Intusschen worden reeds maatregelen over wogen om ook den uitvoer van dit vee te be perken. Naar wij vernemen heeft de minister het Nederlandsch Rundveestamboek roeds ver zocht, aan exporteurs voorloopig geen op dracht tot aankoop van vee meer te ver strekken. De landbouw-medewerker van de „Tel." had gisteren een onderhoud met den direc teur-generaal van Landbouw over den uit voer van runderen natfr Duitschland en Oos tenrijk. De directeur deelde dezen medewerker medo, dat de wilde verkoop, zooals die in den laatsten tijd plaats vond, zal worden stopgezet. Er geschieden geen keuringen meer van dragend vee, dus kon er ook geen uitvoer daarvan meer plaats vinden. Maatregelen zijn voorts genomen, om in het algemeen den uitvoer te beperken. R'-. doel was een paar honderd stieren boven anderhalf jaar ingeschreven bij het stam boek uit te voeren en vierjarige kalf dra gende, na keuring. Leveranciers van vleesch' voor, het leger hebben ontheffing verzocht van de over eenkomst wegens de abnormaal hooge vee- prjfcea. Dit verzoek' is ingewilligd, en in Dén Haag heeft heden voor de eerste divisie, een nieuwe aanbesteding plaats gehad De oorrespondent van de „Tel." te Utrecht, heeft een onderhoud gehad met den heer J. R. Vorst, van de firma Herschel en Vorst, leveranciers van vleesch voor de militairen der interneeringskampen, enz.» omtrent den vee-uitvoer naar Duitschland. Hij deelde mede, dat het reeds eenigen tijd merkbaar was, dat er iets gaande was, daar op de markten door exporteurs en tuascheirh andelaars buitengewoon hooge prijken werden betaald voor het vee. Op de markt in Zufcphcn kookt men beesten 50 a 60 hooger dan znen eigenlijk kon geven; in Delft werd er 70 a 80 meer geboden; in .Leeuwarden konden zij abso luut niets krijgen, daar de tussdhenhande- laars enorme prijzen betaalden en ze daar na weer met 100 en meer winst van de hand deden aan de exporteurs. Dat was allemaal slachtveeToen kwamen plotse ling de berichten omtrent uitvoer van stamboekvee. En nu is het merkwaardige, dat al dat zoo duur opgekochte slachtvee als melkvee naar Duitschland gaat. Hoe kan dat dan 1 Ze hebben er een foef op ze laten drie dagen lang de melk in de niers zitten om zoo den indruk te wekken, dat het melkvee is. In werkelijkheid is het slachtvee, dat door alle slagers geslacht wordt, omdat er bijna geen droogstaand vee is. Ook geven ze op, dat het kalfkoeien of gekalfd hebbende koeien zijn, dus best melkvee. Niet alleen op de markten» maar ook bij de boeren wordt het vee door den tusschenhandel tegen hooge prijzen opge kocht. Teekenend is dan ook, dat gister op de markten reeds een flinke aanvoer was van weivee, dat misschien drie weken in het land had gestaan. De boeren achten het veiliger, die beesten tegen de zeer hoo ge prijzen te verkoopen, dan ze in het land te houden, met mogelijke risico dat de prijzen te'rugloopen. Welke gevolgen meent u, dat uit dezen toestand voortkomen? yroeg de correspon dent. In de eerste plaats, dat wij onmogelijk meer onze groote leveranties kunnen koo- pon tegen een prijs waar winst aanzit. Voor ons wordt het een strop. Aan de spoeling- boeren, die zoo klagen, hebben we reeds 65 cent per pond betaald vuil gewicht. Vandaag was de marktprijs in Amsterdam reeds 1.40 per kilo met been, dat is uit gebeend ongeveer 80 cent per pond inkoop. Voor het vleesch voor de militairen beta len we nu reeds 1.25 a 1.30 per kilo voor de vier houten. Dat zal zeker 1.40 wor den als het zoo doorgaat. En denk eens na, dat we 150 a 250 beesten noodig heb ben per week. U voelt, dat wordt een reuzenstrop. Maar het belangrijkste is wat moet er van 't publiek worden? Hoe zal dat aan vleeech komen? Wat dat worden moet weet dk niet. N<u reeds verkoop ik het rundvleesch voor 80 cent per pond en dat zal voorloopig 90 cent moeten worden en dan zijn we er nog niet. De militairen krij gen hun portie vleesch, riocéi er is toch ook nog een burgerij? Wat acht n de oplossing'? De eenige oplossing is: stopzetten van dè nu aangevangen uitvoer. De boeren zul len dan hun vee weer wel gaan vasthou den in het vertrouwen, dat minister Posthu- ma over eenigen tijd de grenzen weer zal openen» doch dan moet de sluiting der grenzen maar voor een langen tfid afge kondigd worden. Die. illusie is hen dan octttoomenr In ieder geval zal 'een stopzetten van den uitvoer voorkomen een verdere prijs stijging van het vleesch. Het publiek zal er dus in ieder geval mee gebaat zijn. Ik heb een poging willen doen, om den minister op zijn uitvoerplannen te doen terugkomen. Verleden week Donderdag seinde ik hem om een onderhoud en kreeg bericht terug, dat ik mij maar in moest laten schrijven voor de audiëntie van aan staanden Woensdag. Het hoofdbestuur van den S-lagersbond deed eveneens een vergeefscho poging. Mieent u, dat het vee in ons land ver mindert? Dat zou ik niet kunnen zeggen. Onze indruk is en we komen overal, dat er niet minder vee is als vóór den oorlog. Ue markten hebben veel aanvoer. Er blijkt althans daaruit niet, dat er minder vee is. Mogelijk is, dat de hooge prijzen, die voor het vee gemaakt worden, daarvan oorzaak zijn. Maar wij kunnen in het algemeen geen vermindering constateeren. Mijn conclusie is, dat stopzetten van den uitvoer naar Duitschland het eenige middel is, om te voorkomen, dat ons volk nog minder vleesch zal kunnen bekomen dan het nu reeds be komt. De toestand is reeds treurig genoeg. Minister Cort van dér Linden 70 jaar. Onder het opschrift; „Een demonstratie?" schrijft de „Tel." over de belangstelling^ die de'.jubilaris mocht ondervinden, het volgende: „Wij wenschen allerminst als de kwade, fee te fungeeren op het feest, dat minister Cort van der Linden ter gelegenheid van zijn T0e verjaring is aangeboden, doch er Zijn twee opmerkingen, die. wij met voor ons mogen houden. In de eerste plaats heeft het ons getrof fen, dat H. M. de Koningin den verjarenden, zeventigjarige ten paleize on tb oden heeft. Het is misschien een zeer liooge onderschei ding, doch het komt ons voor, dat Hare Majesteit, die geacht wordt in deze dagen meer dan anders nog met ons volk mede te leven, op dit mede-leven haar zegel had kunnen drukken, door den minister in zijn eigen woning geluk te komen wenschen. Dit zou tot het hart van ons volk gesproken hebben, meer dan alle mogelijke journalis tieke verhalen over koninklijke daden. - De tweede opmerking is van meer belang. Het is namelijk opgevallen, dat onder de ge zanten, die den minister persoonlijk de hand drukten, de gezanten der Entente mogend heden ontbraken. De Duitsche en OosteTT- rijksche gezant maakten huu opwachting; de Fransche noch de Engelsche, de Russische noch de Italiaansche gerant vertoonden zich. Een merkwaardig verschijnsel, dat te den ken geeft, vooral na de hooggestemde arti kelen in verschillende bladen over de belijd- volle w^jze, waarop minister Cort van der Linden tot dusver onze neutraliteit heeft weten te handhaven. Aan die handhaving schijnt werkelijk iets te ontbreken. .Van waar anders dit opvallende wegbleven? Dat de sympathieën van de meerderheid van dit Kabinet aan den Duitschen kant zijn, was ons bekend en sinds maanden hebben wij ge wezen op het gevaar, dat daarin voor ons land schuilt. Reeds langen tijd is pion van Ententezijde minder gesticht over de houding van onze regeering en het schgnt, dat men deze gelegenheid benut heeft, daarvan het Nederlandsohe volk openlijk te doen blijken. Een vriendelijke waarschuwing, die, naar wij hopen, de heeren in Den Haag ter harte sollen nemen!" De Broodregeling. Met ingang van gisteren zjjn in de ge meente Bergen (L.), omvattende de dorpen Well, Bergen, Afférden, Heijea, Aijen, Sie- bengewald en Heukelom in de .plaats van broodkaarten broodbong ingevoerd, elk gel dig voor een brood van 41/2 K-U. Deze maat regel is ben gevolg van vermoedelijke knoeie rijen met de broodkaarten, 111.I. dat (meer werd gebakken dan door de ingezetenen werd ver- bnrikt en dit Ztf11 weg vond naar de smok kelaars. De „Toekorastf'-Nederianders. Volgens de „Maasb." zal de vraag oï proï. Sleeswijk door zyn briefwisseling met Duit sche autoriteiten niet gehandeld zou hebben als 'jx goed patriot, aan 'n eereraad onder worpen worden. t Tegen de duurte* In Amsterdam en Rotterdam zijn door S.-D. A.-P„ moderne vakbeweging en ar beiders-coöperaties groote mee tuigen gehou den tegen de duurte. Duizenden waren in die bijeenkomsten aanwerig en honderden en nog eens honderden konden geen plaats kragen. In elke vergadering traden twee oif drie sprekers opc 1 Dnitsohe Deserteurs. Te Bergen-op-Zoom kwamen twee' Duitsche deserteurs aan, die aan de grens te Putten hun wapens hadden neergelegd en in burger- kostuum de grens waren gepasseerd. Nieuwe Tarieven voor ilc Electrisohe Tram voor Leiden en Omstreken Indien waar is, wat mij heden ecu tram conducteur vertelde, staat ons, bewoners van Leiden en Omstreken, een onaangena me verrassing te wachten. Do Directie der N.-Z.-H. T. schijnt behoefte te hebben aan een duurte-toeslag voor haar bedrijf. In dien wij geen Rogeerings-tramkaartjes krijgen, zooals wij Regeeringsbrood, dito- bokking, enz. hebben, zullen wij dn het ver volg, ik meen van af 1 Juni, hebben te be talen voor een enkelen rit in de stad tien en voor een retourtje vijftien cents. Na tuurlijk worden ook de prijzen voor ecu uitstapje naar zee, Katwijk en Noordwijk, verhoogdterwijl men bijv. tot nu toe een tien-rittenboekje naar Noordwijk kon koo- pen voor f 1.95, zal dat grapje in het ver volg op een rijksdaalder komen. Mij is geen plaats in binnen- of buiten land! bekend, waar zulke fabelachtige prij zen voor het stadsverkeer verlangd worden als in onze stad. Ter vergelijking een paar voorbeelden uit ons eigen land. In Amster dam rijdt men voor vijf cents door de heele stadretooirkaarton bestaan da-ar niet. In 'Den Haag zijn de prijzen 7?,- cent en 10 voor enkele reis en retourin Haarlem idem. Een reisje van Den Haag naar Sohe- veningen vice-ver.sa kan men maken per stoomtram voor een dubbeltje, per electri sohe voor 20 cents. Neringdoenden en on deren beklagen zich. wol eens over de con currentie, die hun door de nabijheid van een groote stad aangedaan wordt. Is ook deze nieuwe verhooging niet een der mid delen, om iedereen dië niet noodzakelijk in Leiden wonen moet, er niet geweld uit te drijven In andere plaatsen oehooren tot de con cessie-voorwaarden van tramwegmaat- schappijen ook de goedkeuring van de pas- sagierstaribven door den Gemeenteraad. Bestaat deze noodzakelijke controle niet in Leiden? Indien werkelijk de Directie der N.-Z.-H T.-M. het in haar macht heeft', haar tarie ven naar willekeur op te drijven evenals zij het toelaat, dat soms op drukke dagen de tramwagens bijna het dubbele aantal passagiers bevatten als waarvoor een be hoorlijke plaats is dan hoop ik, dat het Lcidsohe publiek een dergelijken maatre gel waardig weet te beantwoorden. Het ware dan tc wenschen, dat niemand, die niet besliatin de noodzakelijkheid ver keert, van de tram gebruik te maken, dit eenvoudig nalietook diegenen, voor wie deze verhooging van een retourtje met niet mandcr dan vijftig percent, financiccl-over- komelijk is. Misschien organiseert de een of andere omnibus-onderneming een dienst voor- do afgelegen stadsgedeelten, tot tijd en wijle het Gemeentebestuur de teugels weet te ontrukken aan een Tramdirectie, die blijk baar het „geachte publiek" beschouwt als eón troep ezels, waarmee ze doen kan, wat? zij wil. B. M. NO ACH. Leiden, 15 Mei 1-916. [In verband'met het bovenstaande zij het volgende onzerzijds medegedeeld Blijkens de op 15 Mei verschenen dienst regeling van de N.-Z.-Holl. Traanwegmij. worden voor de dienst Leiden en van Lei denKatwijk en LeidenNoordwijk de tar rieven der tien-rittenboekjes cenigazins verhoogd. Men zie daarvoor de prijzen in genoemde dienstregeling. Ook cn dit is vooral voor ons, Leide- naars, minder aangenaam het personen vervoer van en door Leiden naar de Leid- sche buurt. Dit was tot dnsveTre gelijk aan het vervoer door de stad zelfenkele reis 7-\ ot., retour op één dag 10 ets. Dit is nu gesteld resp. op 10 en 15 ets. Voor de menschen, diegaarne eens eeh uitstapje maakten naar Oe-gstgeesfc, om daar eens te wandelen, is dit een tegenval ler. Zij zullen nu een ander biljet moeten nemen. Men verontrustte zich al met mededee- lingen, dat ook het stadsvervoer zou wor den verhoogd. "VVij deelen gaarne mede, dat dit niet kan zonder dat de consessde- voorwaarden worden gewijzigd cn daarover heeft het gemeentebestuur medezeggen schap. Red.] KUN8T. LETTEREN. ENZ. Een Schouwburg to Wassenaar* Naar het „Vad.'i verneemt, heeft zich te 's-Gravenhage een consortium gevormd tob het overwegen van plannen betreffende de stichting van een groote schouwburg- en concertzaal te Wassenaar, uitsluitend voor de opvoering van klassieke en moderne wer ken, waarvoor onderhandelingen zullen wor den aangeknoopt met voorname, ook bui- tenlandsche kunst-instituten en impresa rio's. Een goedkoope, nieuwe elcctriseko verbinding met Den Haag wordt tevens overwogen, waarvan de kosten zullen opwe gen tegen de betasting op openbare uitvoer ringen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1916 | | pagina 1