Nederland «n de Oorlog.
No. 17223
A0. 1916.
$eze fëcarant wordt dagelijks, met uitzondering
van (Zon' en feestdagen, uitgegeven.
Li nommer bestaat uit
TWEE Bladen.
Eerste Blad.
Officieels Kennisgeving.
j -Litteris Sacrum" zal nogmaals eeai
r voorstelling geven. Ditmaal een liefdadig
heidsavond. Dinsdag 2 Mei zal deze be
kende Leidsche dilettanten-vereeaiigikig
optreden ten bate van Schoolkindervoe-
ding.
UiT ONS LAND.
üiïiscfag A^prili.
LEIDSCH
DA&BLAD
PRIJS DEB ADYERTENTTENt
Van 1—8 wgela fl.05. Ieders regel meer ƒ0.20. Kleine adrertontün
tan 80 «oorden 40 Cente contant) elk tiental woorden meer 10 Oente.
Voor te» (ncasaeeren wordt 0.05 berekend. Bewijsnummer 0 Oente.
PBIJS DEZER COURANT:
Poor leiden per 8 maanden ƒ1.301 per week. i 1 S f 0.10
Buiten Leiden en waar agenten geTeatigd tija per week; 'm 0.10.
Franco per poet i j L65.
UITHANGBORDEN,
ZONNESCHERMEN, ENZ.
J Burgemeester en Wethouders van Lei-
|cd herinneren hun, aan wie vergunning
i verleend tot het uithangen of uitsteken
jan borden of zonneschermen aan de na-
eigende voorwaarde, waaronder die rer
unning werd. verleend:
IKdafc jaarlijks vóór 1 Mei een bewijs
Tin een deskundige moet worden overge-
waaruit blijkt, dat de verbindingen
an het bord of zonnescherm sterk ge-
joeg zijn, om geen gevaar vooi^ neder-
itorten op te leveren".
Zij wijzen er tevens belanghebbenden op,
\t niet-voldoening aan deze bepaling,
■trekking der vergunning zal ten gevolge
E)ben.
|ï)e inzending behoort te geschieden ten
Tfl.id/iuize (Bureau Bouwpolrtic).
Burgemeester cn Wethouders voornoemd,
N.- C. DE GIJSELAAR,
Burgemeester.
VAN STRIJEN,
Secretaris.
Leiden, IS April 1D1G.
LEIDEN. 18 APRIL.
In de vergadering van commanditaire
■ënnoofcen der vennootschap Leidsche Bank-
wereeniging n. F. C. Gerlings, werden winst
en verliesrekening en balans goedgekeurd
jen het dividend vastgesteld op 7 pCt.
Be heer II. W. Tieléman werd ais com!-
[pssaris herkozen.
De heer J. v. cl. Waard, alhier, hoopt
Donderdag a.s. dén dag te herdenken, waat-
c»p hij 25 jaren geleden in dienst trad bij
po Kon. Ned. fabriek van gouden enzil-
werken van 'de heeren J. M. van,
Kempen en Zn., te Voorschoten.
Morgen .zal onze stadgenoot An toon
Bic uwen burg den dag herdenken, waarop
-hij vóór veertig jaar in dienst trad bij de
Kjlttma Biesiot. koek- on banketbakkerij Haar-
lommerstraat.
Morgen van twee uren tot half vier,
vao Jialfaehfc tot negen .uren, zal gele-
beid bestaan om in het schoolgebouw,
Pf buitengewone school voor lager onder
is (school voor achterlijken, Caeciliastraat
66a), het door de leerlingen gemaakte werk
en het schoolgebouw te bezichtigen.
I De uitstekende vertolking door dilettan-
ten van „Lentewolken" en ,,Ik eet bij
run Moeder", moet voor velen eon.aanlei
ding zijn om deze voorstelling te gaan be
zoeken, te meer, waar de netto-opbrengst
tëroor zulk een mooi doel zal worden be-
Remd. Een schoüwburggang zij ieder aan
bevolen.
Bi De Leidsche fabrieksschool, waar jon-
[goms godurencBe zeven maanden onderwijs
on; vangen an handarbeid (houtslöjd) sloot
gisteravond haar winteroursus met ónge-
pycor 70 leerlingen.
BDczo laatste avond heeft s toe dg oen
{enigszins feestelijk karakter, doordat de
Jpngous onthaald worden cn aan hen, die
pPcc-cb meer dan één cursus hebben doorge
werkt, oen stuk gereedschap worclt uitge
reikt.
Dit laatste geschiedde door den heer Fe-
j K" Driessen, die, na op do. werkzaal de
gomaakie modbllen te hebben bezichtigd,
I we jongens prees om hun vlijt en netheid
en hen aanspoorde den volgenden winter
weer trouw te komen werken.
V i ^aa hos aanwezig de heer Heringa,
ïd van het bestuur.
Moge dezo nuttige inrichting van onder-
Z1°h nog vel© jaren verheugen in do
0V<npabMo en den steun van velen I
Kunstavond ten bate van den
lutiischen Watersnood.
Gisteravond werd in den Schouwburg een
gegeven ten bate der slachtof-
B rs van don watersnood in Ned.-Indië, ge-
- oaniseerd door de Lcidscho Indologen-
^rcenigiog. Do Schouwburg was flink be-
°JJ ooïc uitvoering kan als zeer ge-
t? ,™ouwd worden. Nadat de voor-
onrA talriik:e aanwezigen met een kort
welkom had geheet-en, werd door
onze stadgenoote, mcj. Harry van der
Harst op gevoelvolle wijze voorgedragen
een fragment uit „Bandjir" van Multatuli,
waarmedo den avond op waardige wijze
werd geopend. Na de pauzo las mej. Van
der Harst nog een aardige Hmdoesche le
gende, waarbij haar talent niet minder
goed aan heb licht lcwam.
De dames Van der Pas, uit Den Haag,
die thans met twee leerlingen optraden be
koorden door haar gracieuze bewegingen
reeds bij haar eerste optreden. Meer bevie
len ze echter nog, toen zij voor de tweede
maal optraden in „Invitation k la Valse".
De begeleiding was ook in goede overeen
stemming met 'i dansen, hoewel 't rhytk-
ino soms wel wat te stérk werd aangegeven.
Als derde trad Mme. Sorga, diseus© ly-
rique, op. Zo oogstte met haar fraai stemge
luid 'u welverdiend succes. Vooral „Leïlal"
valt te roemen, terwijl „Mendian Nègre"
vooral door een eigenaardige begeleiding
aantrok.
Daarop kwam de heer M. J. Iv. Veldman
aan do beurt met een melodrama van Bur-
moïjster, „Ein Bcgrabnifc", bij de muziek
van Chopin. Er waren ongetwijfeld zeer
goede momenten in zijn voordracht, maar
een soberder dictie zou hier o.i. beter ge
past hebben, de begeleiding was niet bij
zonder volgzaam.
Als laatste nunrïmcr voor de pauze kre
gen we „Krontjong". Toen 't scherm opging
en wo de Krontjongcis in hun witte pak
jes in schilderachtig licht tc zien kregen,
ging er een ware ovatie op cn do muziek
scheen ook velen to amuseeren.
In do pauzo werdén bloemetjes verkocht
en ookloten.
Do voorzitter had n.l. aangekondigd, dat
de fraaie ets, door don heer Veldman ver
vaardigd on bereidwillig afgestaan en
waarvan het, voorblad van het programma
een afbeelding gaf, na de pauze verloot
zou worden. Velen hoopten natuurlijk dab
zij de gelukkige winner zouden zijn en na
men cën lot. Wie de gelukkige onder de be
zoekers is geworden woten wij niet.
Het strijkje, dat dc korte rustpoozen fcus-
scïien de verschillende nummers reeds op
aangenamo wijze had aangevuld, speelde
ook in do pauze op zser verdienstelijke
wijze.
In het tweede gedeelte van den avond
kregen wo behalve heb reeds genoemde
nogmaals Mme. Sorga te genieten, die
thans Venetiaanscho on populaire Griek-
scho on Russischo liedjes zong.
Haar werd ovenals mej. Van der Harst
en de dames Van dor Pas eon fraai bloem
stuk aangeboden,
Ten slotte word nogmaals gelerontjongd.
Hot was oen mooio avond, een waar suc
ces voor de Indologen Verccniging, ook in
dien zin, dat zij hot Comité voor de inzame
ling van giften voor den Indischen waters
nood met een aanzienlijke bijdrage heeft
kunnen verblijden.
I>r. Berlage over Stedenbouw.
Gisteravond heeft dr. Berlage zyn zesden
en laats ten cursus over Stedenbouw iu het
.Volkshuis gegeven. Ditmaal was aan de,
beurt van bespreking van den modernen ste
denbouw, don stedenbouw in het tijdperk van,
industrialism© en commercial isme. 'Gunstig
heeft zich die bouw in dien tijd niet onder
scheiden. .Voor 'n aïgemeenen stijl is nood
zakelijk een algemeenheid van geestelijke
beginselen en de individualistische idee, die
zoo'n groote plaats innam' maakte, dat er
geen algemeene kunst kon zijn en bracht
daardoor de stedelijke bouwkunst naar den
achtergrond. Do overheid dacht er niet aan,
dat er nog zoo iets bestond als een nxopie
stad,
In den laatsten tijd is fdit anders geworden..
Tegen 1880 is met den groei van de sociale
ideo en van de hygiënische wetenschap het
vraagstuk naar voren gebracht.
In de 19de eeuw1 waren de' goede begin
selen van vroeger verloren gegaan en werd
er niet meer aan gedacht, dat de woning
bouw de primaire eisch is voor den steden
bouw. In de laatste 25 jaar is in deze de
'zege behaald en geen gemeente-overheid zal
er zijn, die dat niet toegeeft. Industrialism©
en commercialism© hadden den primairen
eisch verstikt, het nieuwe leven heeft dien
weer naar voren gebracht.
De schoonheid van oude" gezichtjes is;
niet aan de orde. Er zijn andere verlangens
voor schoonheid gekomen, identiek aan de'
moderne eischen.
Schoonheidseisolien wijzigen zich. ,Wa8 't
een eigenschap van dingen, dan zou 't ge
makkelijk zijn iemand bij' te brengen Wat
tmooi is, maar 't is iets? dat door den geest
tot ons komt.
De sociale idee» en liet groeien vati dé
bouwkunst hebben gemaakt dat weer naar,
een mooie stad kan worden gestreeft. Nu
komt weer het stadsplan^ waarbij aan econo-
mischo eischen moet worden voldaan.
iWant dat moet voorop gesteld. De bouw;
van arbeiderswoningen mag b.v. niet het ka
rakter dragen van philantropio en daarom is
de oplossing zoo moeilijk. Do kunst van ste
denbouw is geworden de' kunst van do op
lossing van het woningvraagstuk. De eischen,
zjju veel grooter. en samengesteld er, dan
vroeger en bovendien zijn dé steden énorm
gegroeid.
Men moet thans uitgaan van het bouw
blok. Een stratennet kan niet worden ont
worpen zonder te denken aan de bebouwing.
Zoo moet men b.v. uitgaan van de afmetingen,
van de wonngen.
Straat en plein zijn altijd geweest dé
twee groote factoren voor den stedenbouw,
de beteekenis is evenwel veranderd. Het
plein is thans alleen te beschouwen als
knooppunt^vau het verkeer, met z'n trams
en auto's. Straten onderscheidt men thans iu
tegenstelling met vroeger in verkeersstra
ten met haar winkels en woonstraten. Die
scheiding is moeilijk te trekken.
Bovendien moet rekening gehouden met
de veranderde hygiënische eischen, b.v. de
straatbreedte. De stadsbouwmeester moet met
heft Jiuizenmateriaal ruimte'scheppen. Het
voortbouwen op middeleéuwsche of renais-
sance-plaiHien heeft .gefaald, omdat ze voor,
dezen tgd onvoldoende waren.
In dezen tijd is er nog geen eenheid van.
architectuur. De groei van een stijl is geen.
kwestie van eenige jaren, maar van eenige
geslachten. Doch de groei kan worden ge
constateerd. Dat streven is niet alleen in,
de architectuur maar ook in de ontwerping
van een stadsplan. Er wordt naar doelmatig
heid gestreefd, niet naar schilderachtigheid
of toevalligheid.
Het regelmatig plan met het liniaire stra-
tennet en de axiale perspectief, is weer ge
komen. Aan den stadsbouwmeester nu de
plicht om de eentonigheid, die hierdoor kan
ontstaan, te verhinderen.
Met de hem ten dienste staande gegevens
moet de artist zorgen, dat er iels moois!
komt. Al lean men van vroeger wel iets Iee-
ren, een bouwmeester, die zijd tijd begrijpt,
zal de nieuwe ideeën aanvaarden en de
moderne eischen geen geweld aandoen.
Het architecturale .en het picturale moe
ten elkaar aanvullen, vooral wanneer een
nieuw gedeelte aan een oude stad moet
Worden 'toegevoegd. Vóór alles moet worden
gestreefd naar eenheid eu nu niet een als in,
de 18de eeuw, die krachtens vorstelijk de
creet ontstond. De imperialistische idee heeft
in de bouwkunst afgedaan.
Bpri noemt een paar voorbeelden van wat
de Fransehe architecten vroeger reeds eisch-
ten om eenheid te krijgen cn waardoor in
derdaad mooie dingen tot stand kwamen. De.
schilderachtige bouwkunst is ondragelijk ge-
Worden door de onrust, maar' het subjec
tieve karakter zal verdwijnen met den groei
van de eenheidsidee. De eenvormige woning,
is het noodzakelijk type voor arbeiders- en
middenstandswoning. De sociale idee schept
de noodzakelijkheid voer het groote huizen
blok. De gemeente kan hier veel doen. Aan
maatschappijen"' mag slechte een geheele.
straat ter bebouwing worden gegeven, die
kan dan door één bouwmeester worden ont
worpen, waardoor particuliere willekeur is
vermeden.
Het maken van een stadsplan is niet het
Werk van een ambtenaar, die goed op de
hoogte is met de bouwverordening, daarmee,
moet een bouwkunstenaar worden belast.
De woningen zijn thans marktwaar ge
worden én die wdar moet op kooger peil
gebracht. Het karakter van 'marktwaar is
dat het bijzondere wordt vermeden, anders
houdt bet op marktwaar te zijn. Nieuwere
ideeën over schoonheid moeten worden -toe
gepast. De bouwkunst der toekomst> aldus
spr., zal een grootsteedsche kunst zijn.
Daarop kregen de aanwezigen het moder
ne stedenplan in. beeld, daarbij ook de plan
nen van den spr. voor .urtbrelding van Am
sterdam en Den Haag. Meel kreeg nog*'te
zien welke middelen worden toegepast om
te doen zien, hoe de verdeeling van een,
nieuw stadsdeel moet zijn, ook voor de
plaatsing van groote gebouwen, hotels, enz.
En behalve dat nog voorbeelden van in
dustrieel©: architectuur en de oplossing van.
liet -vraagstuk voor den bouw van het wo
ningblok, Waaruit men kon zien, hoe een
monumentaio architectuur te Wachten, is.
Na de lichtbeelden nog een kort slotwoord.
De democratische idee, zeide dr. Berlage,
zal de algemeenheid weer brengen. En nion
kan alle verwachting hebben, dat de bouw
kunst weer de leidende kunst 'zal "worden.
Doch alleen bij de doorwerking van de de
mocratische idee. De lichtbeelden^ aldus spr.,
hebben reeds doen zien, dat de stadsbouw-
kunst verband houdt met den groei van deze'
idee. Men lean vertrouwen, dat de stadgroo-
tere schoonheid zal krijgen, een schoonheid
zoo groot als nooit té voren.
De cursus was hiermee afgeloopen. Dr.
Berlage heeft met zijn uitnemende voor
drachten een goed Werk gedaan, door be
langstelling te welckcn voor een zoo belang
rijk vraagstuk.
Het lang en hartelijk applaus Ijeeft 't
den spreker zeker duidelijk gemaakt, boe-
zeer zijn werk gewaardeerd is.
AC ADEMIENIEUW S
Leidén: Bevorderd zijn tot doctor in de
rechtswetenschap, op Stellingen: do' heeren
,W. J. R. Thorbecke, geb. te 's-Gravenhage;
H. Smits, geb. te Soerabdia, en W. O. B.
van der Zwaan, geb. te Wiesbaden.
Geslaagd is voor het doctoraal-examen in,
'de rechten,; dqj hoor. P. A'. van Toorenburg.
DIT ONZE STAD.
Voor de Militairen.
Naar wij vernemen hebben de' heer Ar
nold Spoel en zijn dochter, mej. Martha
Spoel, zfch geheel belangloos beschikbaar
gesteld voor een zangavond in de barakkeu
m de Heerenstraat, met het doel, den alda_ar;
tijdelijk afgezonderden militairen het instu-
cieeren van volksliederen te vergemakkelij
ken. Deze zangavond, -waarin mej. Spoel
als accompagnatrice zal optreden en te
vens eenige solo-nummers ten beste zal ge
ven, zal Vrijdag plaat-s hebben.
Morgenavond komt het echtpaar Speen-
hoff den jongens een gezelligen avond ver
sohaffen.
De oomniissac, belast mefc de ontspanning
van de militairen, is zoc-r dankbaar jegens
allen, die van hun belangstelling deden
blijken. Er komen nog voortdurend gaven
binnen.
CiEEN PA4SCHVEBLOF.
Bij het leger zullen dit jaar, naar we
vernemen, geen Paaschverloven worden ver-
leend. j t L. ;X( „j
Het tarwegebrek.
Men meldt aan do ,.H. K. Ot.":
Een niet te verwaa-rloozen factor, welke
heert meegewerkt tot het thans in ons land
bestaando gobrek aan tarwe, is de belang
rijke broodvoorziening van do !>elgiscüe
grensplaatsen, waaronder ook Luik, door
do bakkers van do Ncdcrlanclsohe grens
gemeenten, van llozendaal tot Maastricht.
Wekelijks, gaat er één millioea K.G. brood
naar België, waarvoor 13,000 baadjes tarwe
meel benoodigd zijn,* of 6.5 p(Jt. van de
hoeveelheid meel, welke wekelijks voor de
broodvoorziening van ons eigen land ver
bruikt wordt. Van do zijde" der bakkors-
patroons is hierop bij dc bespreking, welke
Zaterdag gehouden werd mét den ebree1
teur. van het Rijks-graan bur eau, gewézen.
Duitsckc Steenkool.
Do Engelsoho regeering heeft cr aan
herinnerd, dat Diutsche steenkool, aan
boord van neutrale schepen, aan inbeslag
neming onderhevig is. Gezagvoerders van
neutrale schepen dienen zich in de havens
waar zij bunkerbn, to. voorzien van- een
oorfcificaat van den Engclschen consul, dat
de ingenomen steenkool niet uit Duitrch-
land afkomstig is.
Portland-0 em cr l uil Engeland.
De aanvoer van oemenb uit DuitschLand
ie thans voor betonijzerfabrikanten nog te
gering om te voldoen aan do behoeften. De
betonijzerfabrikanten hebben dezer dagen
over den toestand beraadslaagd en beslo
ten oen belangrijk kwantum "portland-
cement uit Engeland te betrekken.
Een gedoolto van die partij is reoas on
derweg.
Hel Wrak van de „Gezienn Helena";
Het wrak van den getorp edeorden
schoener „Gezïena Helena" is in do Vul-
oanhaven to VIaardingen binnengebracht.
Slechts een klein gedoolto van de ldel
is zichtbaar. Het aohter- of voorroep
dit valt moeilijk t.e constateer en, is door
do torpedo weggeslagen.
Zomertijd cn de Sabbatli.
Men schrijft aan de „N. R. Ct.":
Het invoeren van den zoogenaamd en zo
mertijd zal er ongetwijfeld toe moe te u lei
den, dat het aanvangsuur van (leu
Joodschen Sabbath en het tijdstip, waarop de
Sabbath eindigt worden verlaat. Zoowel het
aanvangsuur van den rustdag als het einde
van dezen dag houdt toch verband met het
zichtbaar worden van de eerste sterren aan,
den hemel. Gemiddeld begint dc Sabbath
ongeveer H/t uur voor het verschijnen van
de avondsterren ©n eindigt hij zöodra er
weer eenige sterren van eerste grootte aan
het uitspansel zichtbaar zijn.
Do rabbijnen znllen nu vermoedelijk den
Sabbath laten beginnen Vrijdagsavonds in
plaats van om 7 uur te 8 uur, en laten
eindigen op zjjn laatst des Zaterdags
avonds ongeveer halfelf.
Hiermee hangt een economische kwestie
Isamen, n.l. voor hen, die zich stipt houden
aan Sabbathheiliging en Sabbathrust. Zij im
mers zullen des Zaterdagsavonds, wanneer.
Sjj gewoonlijk nog heel wat zaken afdoen,
pas in het zeer gevorderde avonduur, vol
gens de klok, waarnaar het maatschappelijk
leven zich zal richten, zich aan hun bedrijf
kunnen wijden. De Joodsche slachters onder,
rabbinaal toezicht, laten na het eindigen
van den Sabbatli nog ritueel slachten.
Haring-U ilvocr.
De minister van Landbouw heeft bepaald
dab de marktprijs van haring, bedoeld
art. 6, sub a., 2de lid zijner beschikking vaal
25 Nov. 1915, voor de week aanv. 16 April
en eindigende 22 April zal bedragen 5.50}
per 13 K.G. of per tal van 200 stuks, voor.'
zoover bëtreft versclie en gerookte haring,
en f 6.25 voor zoover aangaat gezouten ha
ring, en dat art. 6 van. voornoemde be
schikking aldua gelezen zal worden, dat
daarin steeds in plaats van „Zuiderzee-}
haring'1 wordt gesproken van „haring".
.Kaas voor Duitschland.
Zaterdag hebben de" heeren J. L. van Eyk
uit Gouda en Everts uit Emmerik, namens
'de Zentral Einkau! Gesellschaft, te 's-Gra
venhage, hun eerste inkoopen van kaas ge
daan te Bodegraven. Van iederen handelaar,
werd de voorraad nauwkeurig opgenomen
en de prijs bepaald naar den inkoopsprijs
zonder winstmarge. Partijen met afwijking
werden niet aanvaard en hierbij gezegd,
dat deze open blijven voor de regeerings-
pakhuizen. De kaas is dan ook nergenS
anders te plaatsen.
'De beste kaas gaat zoodoende naar
Duitschland en voor Nederlandsche gebruik!
blijft de niet-gewildé kaas over. De prijzen
waren voor deze week vastgesteld op f64
tot "f74, voor de eerste twee dagen vando
volgende week op f60 lot f70. Maandag
vergadert de Z. E. G. te Amsterdam, om
te zien of verlaging der kaasprijzen voor
de volgende dagen mogelijk is. i
Distributie Kunstmest.
Naar wij vernemen, zal ten behoeve" van
landbouwers en tuiniers, wier bedrijf niet
grooter is dan 2 H.A., binnen enkele dagen
een aanvang worden gemaakt met de afle
vering der door hen bestelde Kali-zouten
en zwavelzure ammoniak.
Betreffende de superphosfaat zal deze
meststof vermoedelijk einde dezer maand
of begin Mei eveneens afgeleverd kunnen
worden.
Omtrent de chilisalpeter kan evenwel op
het oogenblik nog geen toezegging werden
gedaan. („R es.-Bode.")
De Post van cïo „Sussex".
Op het strand van Hoek van Holland zijn
wederom een groote poétzak en pakken
brieven aangedreven, alles van Engelschö
herkomst en grootendeels bestemd voor
Australië. Naar men zegt-, moet er zich fa
den postzak voel geldswaarde hebben be
vonden.
De Gedeserteerde Duitschc Geïnterneerden.
De zestien te Bergen (N.-H.) geïnterneer
de Duitschers, die den lGen Maart naar
Haarlem deserteerden, zullen Woensdag
a.s. voor den krijgsraad te 's-Gravenhag©
terechtstaan. Ah toegevoegd verdediger
pleit rnr. Th. van Berckel, terwijl mr. H.
J. Rink, als gekozen verdediger zal pleiten.
Dc Schoener Pro ven".
Mén meldt uit Llmulden:
Door den stoomtrawler „Louis Groen
Jr." IJm. 149, werd aangebracht do beman
ning, bestaando uit zeven koppen, van den
door een Duitscho duikboot onder de En
gel» cho kust door middel, van bommen tob
zinken gebraokten Deonsch.en driemaster-
schoener „Proven", kapitein P. Ij.
Echmódt, behuis beöioorendo to Marstal,-
op reis van Setubal naar Gothenburg met
een lading zout. Een der opvarenden doel
de ons het volgende mede:
Wij waren Woensdagmorgen, na reeds
negen weken onderweg to zijn geweest, op
cïroa 22 mijl benoorden Smith Knoll, toen
een Duitschc onderzeeboot, die ons reeds
den geheelen nacht ge vol geb had, het eein
hceseh, dat wij moesten bijdraaien. Dit
geschiedde natuurlijk direct, waarna do
Duitscho duikboot zïoh langszij van ons
vaartuig Voortbewoog. Do commandant
beduidde ons, dat wij een boot over boord
moesten zetten en met do scheepspapieren
langszij de duikboot moesten komen.
Kapitein Schmidt .en drie man gingen ïn
do boot en gaven, de papieren over aan den'
diiïkbootcommandant, die dezo benieid en
de boodschap nrse gaf, dat heb schip in den
grond geboord zou worden. Wij roeiden
naar boord terug en gingen allen in onze
groote reddingboot. Doch dit was nog niet
genoeg. "Wij moesten zelf nog helpen ons
vaartuig in den grond te boren.
IS adat wij het schip v erlaten "hadden mot
achterlating van al onze bezittingen, moes
ten wij ten tweeden male langszij do duik
boot komen en een officier, dio tweo bom
men bij zich droog, naar do „.Proven"
roeien. Dit geschiedde dan ook en tie offi
cier legde een bom in het vóór- en een in
het achterschip. Daarna kwam hij terug
in onze boot en wij moesten hem weer naar-
do duikboot brengen.
ij roeiden toen van het vaartuig weg,
daar natuurlijk oen ontploffing zou vol
gen. Tien minuten later hoorden wij tweo
slagen, waarna het vaartuig, dat nog allo
zeilen op had, met den kop wegzonk, om
later, niet het achterschip in de hoogte, ia
