De Europeesche Oorlog.
Maison „Luxe" Breestr. 63.
Uit de Omstreken.
cESr
ij - hoeden. Nieuwe Vormen en
tUOlJdaio* Kleuren. Nieuwe Rijn 46.
H. A. TIMMERMAN, Hofl. Telef. 142.
AGENDA VAN DE WEEK,
Zaterdag?
Ltidscke Schouwburg'Maatschappij voor
Toonkunst, Tweed© Gewoon Concert, des
avonds to halfacht.
„Burcht": Soïrée Dansante v. Leerl. v.
S. P. Wielinga.
„Zomerzorg": Leidsche Diiletantencluh,
.Uitvoering. Halfnegen. i
Zondag:
Lokaal Bamberger Lammermarkt. Cenl-r.
Bond \v. Bouwraldarb. Öpenh. Verg. 10
uur v.m.
Leidsche VolkshuisF aasch-Concert,
•VYaalsch Dameskoor. Gewijd© Muziek. 8 uur.
Maandag
Leidsche Schouwburg: Die Haghe.-Spelers.
,.Ri>epiug". uur.
Leidscho Volkshuis: Voordrachten en
Lichtbeelden, onderwerp: „Onze. .Woning".
Nutsgeijo.uw: Alg. Jaar}. Verg. Leidsche
Bouw vei-. 'V'i uur n.nr.
Dinsdag:
Nufezaal. Concert Mary Blüggol. S uur.
Groot Auditorium. Leidsche Ter. voor
Tzetensdb. voordr. Lezing Prof. Dr. J. \an
Rijnbeek, 8 uur.
Woensdag:
r Leidsche SchouwburgLeiusch Stud en
ten-Toon eel. „Zjjn Heilige". S uur.
Gebouw PredL XII la. Jauvossen-
et-eog. Gpedb. Verg. Chr. Jon gel. Ver. Spre
i-er, tfe. B. Wielenga. S uur.
Donderdag:
Leidscho Schouwburg„Dolle Hans".
S uur.
Nutszaal: Lezing Augusta de Wit (van
Laren). S uur.
Vrijdag
JhitszaalConcert, 's avonds 8 uur.
Zaterdag
Kon. Ned. Grofsmederij: Jaarl. Algem.
Vertrad. 211" uur nam.
Maandag tot en niet Vrijdag:
Leidsche VolkshuisTentoonstelling „Onze
Woonkamer".
Dagelijks:
Bioscope Variété-Théater, Stationsweg 19,
1, uur. (Zaterdag, Zondag S uur).
Thalia Bioscoop en Variéfcé-Théafcer, Haar
lemmerstraat 52," 7. uur. 's Zondags alleen
3 uur. (Woensdag- en Zaterdagmiddag ook
2 uur).
brachten en op duidelijke wijzo hun te
vredenheid en dankbaarheid Kenbaar
maakten.
De kaashandel outnriclit.
Door het besluit der Noord-Holland-
«ihe kooplieden, geen kaas t-e icoopen zoo
lang de consenten wegblijven, leverde de
Alkmaarscke kaamnarkt gistermorgen het
beeld van eenige maanden geleden. Dc en
kel o aangevoerde stapels bleven gedekt.
Overal drukke gesprekken, doch geen han
del Onder do landbouwers lieersehte onl-
«tennning, wijl onder hen eenigen waren,
die connecties met do Duhsche centrale
hadden aangeknoopt zonder er de koas-
producent en in te kennen.
To Roermond is uit de rivier do Maas
opgevificht het lijk van een Duftecli mili-
ia-ir^ alleen gekleed in broek en wollen
borstrok. Blijkens papieren, op het lijk ge
vonden, was do overledene de Landstnnn-
yaann Felix Karl, uit Neunimshen, Kreife
iBaargemund G-otharingen.) Hij behoorde
tot het eerste Landsturm Infanterie Ba-
taillon 4d© Compagnie, zur Zeifc in Uyck-
hovcn, Provinz Limburg, Belgicn. Dit dorp
is door do Maas gescheiden van het Neder-
landscho doTp Elsloo. In zijn zak vonci men
een brief, aan zijn moeder gericht, waarin
«lij haar mededeelde, dat hij het niet lan
ger kon uithouden en naar Nederland zou
deeerteeren. Blijkbaar heeft iiij getracht de
\4aaj3 over te zwemmen, om zoo het Neder-
landseho gebied to bereiken. Waarschijn
lijk heeft hij ge pro lie er d zich met touwen
een opgeblazen varkensblaas om zijn hals
to bevestigen, docli is do blaas losgescho
ten. Bij aankomst toch was zijn lichaam
met koorden, waarin lussen waren aange
bracht, omwikkeld.
Het lijk is te Linno begraven. De op het
Ljk gevonden brieven, enz., alrraed'e do
"koorden om het lijf van den doode. wor
den op liet Raadhuis daar ter plaatse be
waard.
Dc Duitschö machinist Unruh, to
Winterswijk, die do goederentreinen tus-
fcchen de zo plaats en Duitschland rijclt, is in
het Duitschö -grensstadje Berken gearres
teerd. Hij wordt, verdacht van smokkelarij
van chemic&lieën, medicijnen en optïvchc
voorwerpen.
ACADEMIENIEUWS.
Leiden. Geslaagd is voor het arts
examen, eerst gedeelte de heer A. van <ler
Ven, geb. te Buitenzorg, en bevorderd tot
arts de heer H. Lautenbach, geb. te jEhumen.
Utrecht. Bevorderd is tot doctor in
do wis- en sterrenkunde aan de Rijksuni
versiteit, op een proefschrift: The variablo
star li Sagittao V Vulpcenlac It Y Tauri,
en na verdediging van stellingen, do heer
Jan van der Bilt, observator aan do
Otreohtsche Sterrenwacht.
Bevorderd is tot arts de heer L. J. Ziel-
ertra.
RECLAMES h 40 ets. per Regel.
A LA C0RSETIÈRE RAMÖNDT, LEIDEN
Brceslraat 34. Tal. Int. 1425.
C fl S3 C F TC 'n a"e maten en prijzen
liUltuC I O steeds voorhanden
6070 4
BIJOUTERIEËN. 8913 4
TASCHBEUGELS van af 0.60.
ALPHEN,
De Verbrande Kerk,
De kerk der Ned.-Herv. Gem. wlhicr, die
gistermorgen, ten gcYolgo van de onvoor
zichtigheid van een loodgietersbediende, is
afgebrand, wordt ree dis in het jaar 1457
vermeld en stond toen ond'er de Sint-Pau-
'lus-abdij to Utrecht. Het was een vrij groot
gebouw, van baksteen opgetrokken, een
kruiskerk met een schip met zijbeuken en
een door een hal ven tienhoek gesloten
koor. Do eijbenken werden van het schip
gescheiden door spitsbogen, gedragen door
baksteenen kolommen met eenvoudige lijeti-
ikapitcelen en basementen.
De kerk was met het koor naar heb oos
ten geriebb en lag daardoor met het koor
naar de straat gekeerd. In 1852 heeft men
aan Ga straatzijde een rechte afsluiting
hier voorgebouwd. De muren waron door
zwaro trekbalken verbonden en het schip
door een houten tongewelf gedektde zij
beuken hadden halvo tongewelven.
De eerste vermiidting onderging de kerk
in 1580 door het instorten van don toren en
in 1618 iA<ld kerk zelf afgebrand. Men heeft
toen deels op do oude muren on met ge
bruikmaking van do oude kolommen de
kerk weder opgetrokken. Do uoordermuur
werd voor enkele jaren afgebikt en met
een nieuwe bekleecbng voorzien. Alleen de
kapel aan deze zijde vertoonde nog het
oude 15de-eeuwscho muurwerk. Later ifl
aan de westzijde in de lSd'e eeuw een kapel
bijgebouwd boven de grafkelders van do fa
milie De Smeth van Alphen. Deze kapel
met het grafbord udü 1789 ia ongeschonden
gebleven.
De kerk zelf is center geheel uitgebrand
en alleen de muren en kolommen staan
nogdo westgevel is geheel vergruisd en
de topgevels van de transepten heeft men,
om geen ongelukken te veroorzaken, moe
ten omtrekken.
Dank zij den goeden zorgen van den kos-
tcr rijn de aardige koperen lezenaar en het
koperen slerbord aan den preekstoel met
figuurwerk en de namen der veertig schen
kers in 1744 gered, doch de deels nog goed
bewaarde preekstoel uit 1620, het orgel
met groote beelden uit 1315 en do geloofs
helden uit 1661, zijn verbrand. De klok, in
1837 te Aarle-Rvxtel gegoteD, is in ver
schillende brokken naar beneden gekomen.
Het archief van de kerkmeesters is ge
red en liet kenkalver, bestaande uit «.trio
schotels van 1722 en vier gegraveerde be
kers, Haarlemsch werk uit heb midden dor
17de eeuw, was onder berusting van een
der kerkmeesters en heeft dus geen gevaar
geloop en bij den brand.
LISS12.
Aan den heer J. Witsenburg, metse
laar en timmerman allüer, j>. do bouw van
een bouwmanswomng opgedragen, voor
rekening van den heer H. J. van Schie
te Haarlemmermeer.
Nu do teelt van verschillende bolge
wassen minder loouend is geworaen, be-
gint men zJeh hier, veel Jtoe te leggen op
het verbouwen van wortelen, uion, boonen
cn aardappelen. Yoor de teelt van deze
producten wordt zeer veel land in cultuur
gébracht.
N OORDWIJ KERHOüT.
Het predikant-s-tr-aktement is door
de Kerkvoogdij alnier, met f 200 per jaar
verltcogd.
Mej. B. J. Sehmidfc ib benoemd tot
enquétrico te Zaandam door de Vereeni-
ging ter bestrijding der tuberculose, aldaar.
De heer A. do Winter, alhier, had
gisteren een slechten dag. Een grooto mand
regecringsvisch, aan zijn adres, werd per
abuis bezorgd aan het St.-BaveGestieht,
cn alles werd door cfe verpleegden opge
geten. .Schadevergoeding werd he?u gewei
gerd.
ZEVENHUIZEN.
Alhier is een liberale kiesvereenigÏDg
opgericht met aanvankelijk 14 leden.
C,N. R. Ct.")
KERKELIJKE BERICHTEN.
A 1 p h e n. \>d -1T Gem. Zondagna
middag te handlij di\ N. Q. Vcldlioen
optreden in do G.eref. Kerk alliier, dhar,
zooals men weet, heo kerkgebouw der Ned.-
Herv. Geen. geheel door brand vernield ie.
Voorschoten. Jeruel. Woensdagavond
t© halfacht: Bijbelverklaring. Zondagavond
te halfacht: Evangelisatie.
Eatwijk-aan-Zce.
Te IJmuiden kwamen heden binnen:
KW 54 „Annie" met f184 besomming;
KW 30 ..De Tiena Kees" f335; KW 1£7
„Vriendschap" f348: KW 170 .vWill. en
Leendert" f126; KW 46 „Mercurius" f229;
KW 96 „Willem" f227; KW, 175 „Cornelia"
f303; KW 48 „Corn. Marinus" f194; KWi
147 „Wilhelmina III" f203; KW 15 „Landb.
en Zeevaart I" f336; KW 168 „Noordzee
VI" f188; KW 21 „Twee Gebroeders" f354;
KW 116 „Joh. Reindert" f261; KW 161
„Noordzee IV" f491; KW 145 „Katwrjk aan
den Rijn II" f315; KW 136 „De Vrouw
Cornelia" f179; KW 105 „Fries'and'" £351;
KW 129 „Hugo en Greta" f189; KW 20
„Maria Cornelia" f190; KW 142 „Jacob"
f104; KW 172 „Jaooba" £112; KW, 110
„Gijsbert Karei van Hogendorp" f143.
BUITENLAKDSGH5 BERICHTEN.
Dm opstnud iii Cbinn.
Aan Russische bladen zijn de volgende
berichten uit China ontleend:
De .regceringsbladcn te Peking drukken
de cischen der opstandelingen af. Zij
eischen, dat Jocansjikai als president der
Chinecsohe republiek zal aftreden! en dat
do aanstichters van de beweging om i an
China weer. een keizerrijk te maken zullen
worden gestraft.
De leden van het in 1013 opgeheven par
lement moeten voornemens zijn een samen
komst te houden te Nanking.
Er wordt een nieuwe rijksvlag inge
voerd: een kwadraat in vier driehoeken
ingedeeld: geel, blauw, zwart en wit*
Sinds liet begin van den oorlog-, zegt
clo „Hann. Kuncr" zijn allo vuurschepen
aan tie Oostfrieschc kust binnengehaald en
•is liet licht ill de vuurtorens gedoofd. Dot
heeft duizenden vogels van allerlei aard
heb leven doen behouden. Des nachts door
di'fc licht aangetrokken en verblind, kwa
men dezo dieren bij honderden en honder
den tegen de ruiten en traliën terecht en
vielen tfood neer. Geregeld werden in
herfst en voorjaar op het Borkumer licht
schip, bij den Borkumer en Helgolander
vuiutorcn duizenden zangvogiels, leeuwe
riken, spreeuwen, lijstern, eenden, meeu
wen, enz. gedood. Bij den vuurtoren op
Helgoland werden voor een paar jaar per
week gemiddield 3000 doodo vogels gevon
den. Thans leven er duizenden meeuwen,
wi'lde ganzen en vele andere zeevogels.
Een lawiue heeft een kazerne met 140
soldaten „aan den voet van den Adamello
bedolven. Er zijn 40 dooden en 40 gewonden.
De «Inikboot- en wijnoorlog.
Het Engelecho Btocumsebip „Simla," ie ge
zonken. Elf leden der Aziatische bemanning
zijn verdronken, do overigen gerec?.
De „SimW' mat 5884 ton on behoorde
aan d'e „P. en O. St. Nav. Co." te Gree
nock.
Het Fransoho zeilschip „Saint Hubert5'
is getorpedeerd De bemanning is gered
door het Deenscke schip „Livonia".
Blijkens een beriolit uit Malta is het
Deensohe stoomschip „Stjernehorg", 1892
ton groot, van dé reedierij „Dannefoorg^
ie Kopenhagen, in dte Atid'dellancfeclie Zee
door een duikboot in den grond geboord.
Volgens een Lloyds bericht is d!e „Ve-
suvio" in den grond gebooixl. Er rijn 18
overlevenden aan den wal gebracht. Offi
cieren en bemanning rijn verdronken.
De „Yesuvio" met 1391 ton bruto, werd in
1879 gebouwd en behoord© aan do „Gene
ral St-earn Nav. Cö, Ltd." te Londen.
Ook het En gelsdie stoomschip „Zent"
is in den grond geboord. De bemanning is
aan land gebracht.
De „eZnt" mat 3890 ton bruto, was in
1905 gebouwd cn behoorde aan „Elders A
Eyffes Ltd.", Belfaeb.
De „Zent" mat 3890 ton bruto, was in
een Duitschö duikboot getorpedeerd. Van
do bemanning worden er 60 vermast. Ka
pitein Marten en 9 man rijn aan land ge-
tomen.
De omstandigheden, waaronder de onbe
wapend© Eransdh© viermnster „Yill© d!u
Havre" op 7 Maart door een Duitëche duik
boot in den grond is geboord, staan be-
sehrevc-ai in het rapport van den_ gezag
voerder. Daaruit blijkt-, dat d© DuitecherB
granaten op het vaartuig bleven afschie
ten ge-dhirondo al den tijtl, dat de bemaji-
ning rich in cle rioepen begaf, na van d©
duikboot order te hebben ontvangen het
Bchip .te verlaten. Do duikboot, die ver
scheiden© uren in de omstreek van den
viermasfcer bleef nadat deze reed» was g£>
kapsijsd, bood niet alleen geen hulp aan <te
in nood verkeerende sloepen, doch verhin
derde, door vooTtdbrend granaten a-f te
sohieten, dat do inzittenden door hun kame
raden in andere sloepen werden gered.
De Engelseho l>Laden publiceeren een
telegram uit Waehrngfrop, naar luid waar
van het departement van Staat (buit. za
ken) bericht heeft ontvangen van den Aïïi.e-
rikaansdhen consul te Oork behelzende dat
rich aan boord van het getorpedeerde
Britschc ff.s'. „BerwmcJale" vier Ameriika-
nen hebben bevondén.
Een S<udenlenhuithouding iu den Oorlog.
Tegenwoordig is Riles mooier dan huis
vrouw spelen, klaagt een candidaat in de
philosophie in een Duitsch blad. Huishou
dens zonder kinderen, koken eenvoudig niet
meer thuis, in het restaurant kunnen sgjl
goedkooper terecht. Maar wat kinderloze
mepschen goedkoop' noemen, is v-qor ons stu
denten tegenwoordig een duur feest. Eai van
welk dier het vleesch "komt en door welke
keuken-ehemie het vet of -deszelfs surro
gaat gefabriceerd is, bekommert ons weinig.
Maar ik ben afkomstig uit een gezin, want
maaltijden eenvoudig en echt waren. Tijdens
den vrede kW am ik op do provinciale uni
versiteit, nam in een café tien middagmaal-
•kaarten voor 8 mafrk en in een ander 10 voor
11 mark en kocht mij' 's avonds broodjes met
worst voor 50 p'f. Alles Was goed en goed
koop. Kamer met ontbijt kostte '25 mark en
2o© leefde ik netjes voor 70 mark per maand.
Voor koffiehuizen, tabak, een uitgangetje,
bleef altijd nog wol het een en ander over.
Hoe heeft de oorlog alles veranderd!
De studentenhuizen brachten den dinerr
prijs van 1.10 ©ps 2 mark. In do studenten-
eethuizen te Berlijn is geen broodje meer
to krjjgen. De vredesporties zijn allemaal
gehalveerd en men moet het dubbele er voor,
betalen. De toebereiding veroorlooft mij niet,
half genoeg te krijgen. Om genoeg te heb
ben, moet ik minstens 2.50 mark besteden
en voor dat geld krijg ik thans niet Wat ik
vroeger voor 50 pf. kreeg.
Een collega vertelde bjj, dat hij in een
jaar tijd nog niet één middag genoeg had
gekregen.
Zelfs do troost, 's avonds bij brood en
worst de schade in tc halen, is mij ontnomen
lo. door de broodkaart (als ik er twee had,
zag ik af v.an vleesch en pile chemische,
kostbaarheden), 2o. dcoi; den prijs van de
worst. Boter zie ik al lang niet meer.
Ik heb alle middelen beproefd maar het
eenvoudigste avondeten kost mij gemiddeld
1.50 mark,
Ik heb duo per dag 4 mark, per mapnd
120 mark voor eten, en 25 mark voor onder
dak met ontbijt noodig, das 145 murk'tegen
70 mark in vrede. Daar ik echter geen 145
•mark kan uitgeven, heb ik drie mogelijk
heden: 1, Ik kook mijn.eigen pot; 2. Ik
eet in een oorlogskeuken; 3. Ik ljjd gebrek.
Indien ik zelf ging huishouden, zou mijn
juffrouw onvriendelijk w orden len zou ik' geen
©ogenblik meer vrij hebben voor studio en
geldverdienen (privaatles, redactiewerk enz.),
daar ik in „boter- of vet-queue" zou moeten
(Staan en in 8 van de 10 gevallen foch niets
"Ou krjjgeiL bovendien ]can het restaurant
het werkelijk voordeeligcr does.
Voor het bezoek van oen oorlogskeukeü
hoort jaanlcg. Ik weet, dat daar het eten
goedkoop en niet slecht is, maar ik v/eet
ook, dat het voor arme f jol datengerinnen,
y/erkelooïen enz bestemd is.
Het komt das op „ontberen" fi&m Een
snelle vergelijking. met een frontsoldaat
Werkt echter beschamend en versterkend fro
gdiyk
Ooriogü?t-|ia tlevergoe ding.
In de Londenfioïie Kamer van Koophan
del heeft Crammondp den secretaris van
den Stock Exchange to Liverpool een plan
verdedigd, waarvan gezegd kan worden,
dat het Duitschland wel voor vele jaren
onschadelijk zal maken. CTommond houdt
bepaald niet van halve maatregelen, wan
neer men Duitechlond bij de vrecleson der-
handelingen do web kan stellen.
Duitoohland moet een ooriogö-scjiad'e-
vergoeding aan allo geallieerde landen be
talen deze moet echter zoo groot rijn, dat
die niet in een afzienbaar tijdperk betaald
kan worden. Do te vergoeden bedragen
zonden moeten rijn i.
aan België nuh'J aDi iDil pS. 600,000,000
H FTanfcri,jk ou.ntui».'. 2,500,000,000
,3 Engelantl 2,600,000,000
Itailic 500,000,000
Buslamd 2,400,000.000
Servië en Montenegro.. 100,000,000
totaal pS. 8,600,000,000
Dese ruim hoDttcrd railiiarj gulden be~
iiix'vrn niet in geld uit de rijksmiddelen l>e-
taald te wordën, behalre de aan België,
H.-Fraiiirijk, Polen, Serrië en Montenegro
te geven vergoedingen, die preferent moe
ten «ijn en gene el betaald moeten Tvor-
den.
Be Buitecbe handelsvloot aal moeten die
nen om do in den grond geboorde eobcpon
der geallieerden en neutralen tc vervan
gen. Wat dsiarna moobt overblijven stal
Duitschland- terugkrijgen. Allea wat
HuitBohland uifc de beaclte landen heeft me
degevoerd, eal niet 5n geld doch in natu-
ra-teruggegevon moeten Ttordon.
Yoor de reet der oorlogsvergoeding ral
Duitschland schuldbewijzen moeten ge
ven. Do geallieerde landen gullen een ex
tra-invoerrecht op Duitache en Oostenrijfc-
eolic goederen en een uitvoerrecht op alle
naar Duitschland en Oostenrijk gezonden
grondstoffen heffen. De bedragen dier
orrtra-reahten zvsllen in mindering gebracht
worden op de totale schuld.
Zoo rullen de centraio mogendheden de
schuld innen, totdat als na zeker aan
tal jaren gebleken mocht rijn, dat rij geen
aggreeeieve neigingen meer hebben en geen
pogingen meer doen om de wereld-hcer-
sckappij te veroveren, do reet van de schuld
eal Wijtgeeoholdeh worden.
In een Duikboot.
Een Balkan-correspondent van het „Berl.
Tagebl." heeft een tocht gemaakt in een on-
deraeeboot en vertelt daarvan;
Dag en nacht gaat deselfde zenuwmoor-
dende jacht op den vijand, van wien het
draadlooze toestel, dat do booten aan "boord
hebben, slechts solden iets betrouwbaars
meldt, door Weken lang geniet de beman
ning geen behoorlijken slaap of goede voe
ding. Toch maakt men aieh gewoonlijk een
verkeerde voorstelling van het loven in een
duikboot. Van de vreeselijke hitte, waarvan
sooveel verteld is, merkt men niete. In den
winter iB het zelfs hevig koud in cle boot,
het is do koude van het zeewater rondom,
die de stalen wanden spoedig naar bet bin
nenste van de boot geleiden. Ook de lucht
wordt eerst na buitengewoon lange vaarten
werkelijk slecht cn ongeschikt om in te^ade-
men. In het algemeen kan elke duikboot
'a nachts, dus na ten hoogste zestien uren,
voor den dag komen en de Biecht géworden
lucht met rijn zuig- en pomptoestel verver-
scben. Op langere tochten wordt cle lucht
door kali-patronen been geperst, die de
koolstof van do met koolzuur overladen at
mosfeer vasthouden. In heb ergste geval is
een druk op een kleinen hefboom voldoen
de. Dan stijgen door buizen uit zuurstof-
flesschen blazen door een klein, met water
gevuld glas aan den binnenwand van bet
schip. Een tweede hefboom regelt de hoe
veelheid. Men kan deze zetten naar het ge
tal menschen, die behoefte aan Aturetof heb
ben. De bemanning kan drie of vier dagen
lang van kunstmatige zuurstof loven. Me
nige duikbootmatroos, die zich reeds verlo
ren bad gewaand, heeft daardoor bet licht
van de zon terug gcricn.
„Juist omdat ik Duitschei' hcn'é
luist omdat hjj Duitscher is, he6lt dë in
Ziirich wonende letterkundige, Hermann
Fernau, een boek geschreven, waarin hg. èen
verdediging van het bekende „J'accuse"', „ik
beschuldig", geeft.
Hjj protesteert er tegen, dat „J'accuse"
in Duitschland verboden is. „Mag men in
Duitschland de oorzaken en verklaringen
van den wereldoorlog slechts bespreken vol
gens een vastgesteld en in d« Berlijnsche
cultuur-werkplaats gemaakt plan?", vraagt
hp. „De weinigo exemplaren, die in Duitsch
land zijn aangekomen, lebben daar «en luid
,,Piui"-geroep en vlammende protesten
doen opgaan. Maar toch heeft J'accuse'
ook aan meDige Deutsche faniiiietafel on
in stille hoekjes zelfs in de Voornaamste
kringen bijval gevonden, deze moehi
echter niet gehoord worden. Luid uitge.
sprokeu mogen in Duitschland thans slechts
worden gevoelens êu meeningen, die ovei>
eenkomen met de gevoelens en meeuingeii
der regeering".
Enkele der bestrijdingen, waarin „J'accu-
ce" een smaadschrift, een erbarmelijk pam
flet, een moord van het volk enz. genoemd
wordt, bespreekt de schrijver daarbjj
echter verzekerende, dat hij is: „een goed
vaderlaudseh gezinde, in Pruisen geboren
cn getogen Christen cn Staatsburger, nooit
gestraft eu bij de autoriteitan van zgn land
goed aangeschreven."
Maar, zegt hij, de beschuldigingen van
„J'accuse" zgn in al die boekjes niet weer
legd, cn verder, dc Duitschers hebben er
het grootste belang bij, dat do door dat
boek over d« gebeele wereld verspreide
stellingen, logisch cn juridisch weerlegd
worden.
Hij tracht dan aan te toonen, dat zulks
in de tot heden verschenen werken aller
minst gedaan is. Met grooto woorden, al
gemeenheden ril scheldwoorden wordt ge
argumenteerd.
„Slechts een ontaarde zoon vstn zijn Jand
handelt als de schrijver van. „J'accose",
had de Zwitser .Weber. gezegd. Én daarop
antwoordt Fernau:
„Heeft deze Zwitser er nooit van ge
hoord, dat haast alle mannen, die wij als
da grootste Dnitsebe gee3teshelden en Vu
rigste patriotten vereeren, tijdens hun leven
als „ontaards zonen van hun land" be
schimpt cn vervolgd werden? EruBt Morita
Arndt, bijv., die thans door de „Bloed- en
ijaer-fanatici" een voorbeeld van echten,
Duitschen geest wordt genoemd, werd jaren
lang als opruier en lasteraar in het open
baar gebrandmerkt. De turnvaier Jabn, een
der dapperste patriotten van den oplevings-
lijd in 1813, zat jarenlang nis demagoog
in do gevangenis en was onder politie
toezicht gesteld. En zelfs do dichter van
„Dentschlaikt, Deutechland iibar alles", Hoff
mann von Fallwsleben, werd „wreed ver
volgd"." i
Da schrijver meent, dat „J'accuse'* nog.
niet weerlegd is. Als men het weerlegt,
mo6t men de in het boek gestelde vragen
duidelijk beantwoorden. Eu dan wordt een
lange eerie vragen opgenoemd, dio onzen
lezers uit „J'aeouse" bekend zullen zipi.
Y'ij noemen er zeer enkele:
„Waarvoor diendo dc grove toon in het
Oostenrijksche ultimatum aan Servië en wer,
den eisehc-n gesteld, die nooit in de geschie
denis aan een onafhankelijken Staat ge
stold rijn?"
„Waarom werd het denkbeeld van een
conferentie van gezanten der niet betrok,
ken groote mogendheden doer alle Staten
aangenomen, behalve door Duitschland en
Oostenrijk?"
„Waarom heeft Duitschland zjjn Oosten-
rjjkschen bondgenoot nocit tot gematigd
heid bp rijn conflict met Servië aange
spoord?"
Zoo gaat het «enige bladzijden lang voort.
En walmeer men die vragfen b:antwoordt,
moet toen niet gaan zeggen, dat de oor
log noodzakelijk was of een aanval ver
hinderen moe3t. Maar oorlog is een wils
uiting. Niet de wilsuiting ven een wrekend
God of van eenige bovenaardsehe macht,
maar dë wilsuiting naar macht van enke-li
menschen."
„Ook in den iegenwoordigën wereldoor
log heeft de gcheele wereld het zeer stel
lige gevoel, dat enkele menschen hem ge
wild hebben en dat het op e?n gegeven
«ogenblik dien «akelen menschen mogelijk
ware geweest, hem te vermijden. Hog drié
dagen vóór het uitbreken van den loorlog
hadden in Berlijn, Parijs en.Londen, Wee-
nen en Petrograd reusachtige protestverga-
deringen plaats tegen den oorlog en alle
vooruitstrevende menschen en dagbladen ia
dö geheele wereld verklaarden eenstemmig,
dat alle volkeren den eenagezinden, 'vuri-
gen wensoh koesterden om den vrede te
handhaven. Daaruit en nït honderd andere
Verschijnselen vasi de kritieke elf dagen is
te zien, dat Ide volkeren niet door "een
bovenaardsehe macht in 'den oorlog ge
dreven zijn, maar door menschen als gij en
ik, met behoeftc-n als gij en ik, en die met
hun onbeperkte eh onverantwoordelijke
macht over politie eu leger den duidelijken
vredeswil der volkeren misdadig verkracht
hebben."
x x-
KORTE BERICHTEN.
Do landraad te Oldenburg heeft een jong
'meisje (Elkt Bartiing te Resse), die een
Belgisch© krijgsgevangene eieren, tabak, si
garetten etc. toegezonden had, tot 100 mark
boete of 10 dagen gevangenisstraf veroor
deeld. Dit vonnis is aangeplakt.
In een vergadering van de Berlijnsche
Commissie voor peulvruchten, rijst, gries-
meel, grutten, koloniale waren eu verduur
zaamde levensmiddelen, heeft men, naar do
„Voss. 2tg." meldt, over talrijke op het
«ogenblik in den handel gebrachte surro
gaten van levensmiddelen berna 's'aa.d. Het
scheikundig onderzoek van een groot aantal
van di© preparaten, als eier-surrogaat, eiwit-
surrogaat, worst-surrogaat, melkpoe
der, goelasch-surrogaat, enz., heeft uitge
wezen, dat hun voedingswaarde niet zeer
groot en de prijs naar evenredigheid daar
van te hoog is.
Om aan meer geld to komen, heeft d©
commissie uit den gemeenteraad van Berlijn
het voorstel, om van 1 April af den gasprijs
tot 16 pf. den lcubieken meter te verhoo-
gen, goedgekeurd.
Van het "begin van den oorlog af werd
de kapitein Amédée Badille van 't 9e linie-
regiment door zijn familie gezocht. Na do
gevechten bij Sedan was hij verdwenen.
Thans heeft de familie door middel van
het Spaansche gezantschap, bericht ont
vangen, dat de vermiste gefusilleerd is*
Bij Sedan werd hij gevangen genoiüen.
