Nederland en de Oorlog. $eze Qourant wordt dagelijks, met aitzoadering van féon* en feestdagen, uitgegeven Osfi nommer bestaat uit VIER Bladen. Vierde Blad. [A 17209 Zaterdag 1 April. A~°„ 1916. PRUS DEB ADVERTENTIENI ie regel» M üb. Iedere regel meer fOJiCk dein» edTertentito nu, 30 woorden 40 Oents oonianti elk tiental woorden meer 10 Oenta. Voor nol rnoasseoren wordt 0.05 berekend. Bewijsnummer 6 Oenta. PRIJS DEZER COURANT» "Voor Reiden per 3 maanden f L30: per week. j i f U.10 Beiten Leidon en waar agenten gevestigd aijn per week, J 0.10. France per pont '...li. L85. DE WATERSNOOD. Een nakcvmertj-eWij ondingen be den nog oen bankbiljet ^an f 10 voor den Watexsnood uit Zuid-Afrifca, Wij hebben het biljet maar 'direct tiaar Amsterdam laten ver huizon. LEIDEN. I APRIL. Heden ia voor het examen Boekhou den en aanverwante vakken, afgenomen door dé Nedeflancteche Yereeniging to-t Be- vorcSerinft der Handel?wetenschappen, ge slaagd de heer A. van Kan, alhier. Bij do Leidscho Spaarbank is in de maand Maart; ingelegd f 249.787,70 en te rugbetaald f 135.900,27, terwijl 123 nieuwe inJ&evers zijn ingeschreven en 69 boekje geheel warden uitbetaald. Het tegned der 1403Ö inleggers bedroeg eiti de Mo/t rt, f 3.361 200.91-. Het bezoek aan bet- Bioscope-tb eater aan cl en Stationsweg, was gisteravond min der -talrijk dan anders, wanneer er een nieuw p^orremma wordt gegeven. Vooral waren er veel minder soldaten. Da hoof den en harten waren zeker met andere din gen vervuld. De nieuwe bfescope-nummers zijn anders het zien wel waard en de muzikale hoe ren. die optreden, maken drukte en lawaai voor zes. Tn de op» 15 4pril a.s- te houden ver gadering van aandeelhouders der Kon. Ned. Grofsmede^i' alhier, zal worden voorgesteld heb dividend over 1915 to bepalen op 10 pCt, Tn de gisteravond gehouden ledenver gadering van de R.-K. Kiësvereenigmg, wer den na e- -f huishoude'Tjko werkzaamhe den, zon-'s hpfe uitbrengen van het jaar verslag h-1 finaneieeï verslag en de be noeming van bestuursleden,- besprekingen ge- houder» over de a.s. verkiezingen voor do Prov. St-ten. Tot het stellen van candidaten kwam men echter niet. Het wordt, zooals wtT al eens eerder in de gelegenheid waren op te merken, den bewoners in de bir'fcenWrjken hoe langer hoe gemakkelijker gemaakt om de benodigdhe den voor de huishouding te betrekken, door dat in die wijken nieuwe winkels of filialen van winkels in de stad worden gevestigd. Zoo werd gisteravond aan den Lagen Rijndijk 27, hoek Decimastraat, een filiaal geopend van de brood-, beschuit- en koekfebnek De Adelaar", van den heer W. van den Wijn gaard. Alles, wat men uit den winkel zelf betrekt, kan men ook hier krijgen, terwijl bovendien bijzonder veel werk wordt gemaakt van aanverwante artikelen, chocolade, bon bons en suikerwerken. De winkel ziet er aardig uit. Mr. dr. J. C. H. van der Beeke, alhier, is met ingang van heden benoemd tot adj.- wnrim. bij het Gentraal-Bureau voor de Sta tistiek. Bjj beschikking van den Minister van Binnenlandschè. Zaken, is. met ipgang van heden, lo. aan dén heer G. C. Heringa, op zijn verzoek, eervol oMs'ag verleend a's as sistent voor de ver gelijker de prtbo'ogie aan de universiteit alhier, en 2o. voor het tijd vak van 1 Apriï tot en met 81 December 1916, als zoodanig benoemd, dr. H. J. van Ned erve en, te 's-Gravenhage. Bij beschikking van dien Minister is voor het tijdvak van 1 April tot en met 31 December 1916, benoemd tot assistent bij de dermatologie aan deze universiteit, de heer P. Timmers, arts- alhier. beschikking van dien Minister, is,, met ingang van beden benoemd tot amanuencis (tweede klasse) bjj de anatomie aan de uni versiteit alhier, do. heer B. do Hey, thans tijdelijk beambte. It»aï4© Alagliïeri. Gisternamiddag hield de Leidsche afdue ling van de „Dante Alighieri" in het Aca demiegebouw zjjn tweede vergadering. In deze vergadering, die voor genoodigden en studenten toegankelijk was, hield de heer Co- sar San Giorgi^ een lezing over „Introdu- zione allo studfo della Divina Commedia." Spr. gaf een beeld van den gemalen dich ter, die tevens geleerde, wijsgeer, politicus, astronoom en theoloog was, en zette uiteen hoe moeilijk het was geheel in het mees terwerk van Dante door te dringen.. Zijn voordracht bedoelde dan ook alleen een in leiding te wezen, die dus alleen zin had, als zij door andere lezingen over de' Di vina -Commedia" gevolgd werd. Slechts en- ke.o punten konden op den voorgrond ge plaatst worden. - spreker een overzicht van Dan- tfinhtA1voorstellingen, waarbij de geldzaak Ptolenia-cus volgde, en van don bouw van de „Divina Comme dia waarb^ de kunstenaar er, in geslaafd was de meest heterogene elementen, Hel, Vagevuur es Hemel, tot één harmonisch ge heel te vereenigen. Tot recht begrip van het gedicht moest men verder kennen den tpd, waarin Dante geleefd heeft, want de groote ziener was ook iemand, die met beide voeten op de aarde stond en die het volle leven van zijn t^ü heeft meegeleefd, zoodat wfl 6tj nel le zen van zijn "gedicht, somtijds denken eer in bet Florence van de dertiende en veer tiende eeuw te zqn dan in hel of hemel. Ten slotte behandelde spreker nog in kort de allegorische beteekenis van het fcuDstwerk en de beelden „le sfmiÜtudini mi- rabili, anzi merangiiose," die van oen groo ts dichterlg'.e scheppingskracht bljjk geven* Te betreuren was het> dat zoo weinig studenten gehoor hadden gegeven aan de uitnoodiging een Italiaan te hooren spreken over een der grootste meesterwerken van den menschelijken geest. VoreenSgïaag tot bevordering; dep JBosawkstiniaé* Aan de honderd vijf en veertigste verga dering, gehouden in het Nutsgebouw, ging vooraf een kunstbeschouwing van een plaat- Werk op kunstindustrieel gebied, wederom welwillend afgestaan door den heer H. J. Jesse. Nadat de vergadering door den heer J. A. Verhoog geopend was, en de notulen waren goedgekeurd, was het woord aan den heer C. F. Antheunissen, w. i., directeur der N. V. „L-eidsche Kalkzandsteenfabriek", die tot onderwerp had gekozen: „Causerie over de Ka i kzand steen fabricatie". Spr. begon met er op te wijzen, dat hij een korten tijd de aandacht verzocht der aanwezigen, om hun een beeld te geven van de kalkzandsteenjndustrie, we'k beeld nog duidelijker zal worden bij een bezoek aan de fabriek aan de Rijnkade, -ten einde ook nader kennis te maken met de speciale machines,, voor het bedrijf noodig. In geen geval wilde spr, zijn mededeelingen be schouwd. zien als oen „Reclamelezinjr". De bereidingsmethoden der verschillende fabrieken loopen veel uiteen, en ook de machines, daarvoor in gebruik, zijn lang niet alle gelijk. Toch trachten allen het zelfde doei te bereiken, om tot een deugde lijk product te geraken. Jaren geleden zou het niet zoo goed mogelijk zijn geweest een kalkzandsteenfabriek te bezichtigen; thans wordt concurrentie niet meer gevreesd en het fabrikaat is dan ook geen geheim meer.- Spreker deed er belangrijke verklaringen over langs welken weg de kalk en het zand op snelle en werkelijk vernuftig ge vonden wijze tot zeer goeden steen wordt gepromoveerd. - Wij vernamen, dat deze steen nu eigen lijk geen nieuw product is. Mochten er soms nog personen in den waan verkeerd hebben, dat het zand en de kalk bjj deze industrie een broze samen hang vormden, dan werden zjj door de mededeelingen van den heer Antheunissen hiervan genezen. De hoofdzaak in deze berust niet alleen op de zuivere en doelmatige menging van beide stoffen, doch in het feit vooral, dat. de steen, wanneer dezo eenmaal na tal van bijzondere- bewerkingen den juisten vorm heeft verkregen, in hermetisch gesloten ke tels onder een sterken stoomdruk wordt gebracht. De kalk werkt in op het zand; ër vormt zich tussclien ieder volume zand en kalk door scheikundige werking een andere stof, genaamd calciumhydrosilicaat, en dit is juist het krachtige bindmiddel, dat aan den steen do noo&ige stabiliteit verleent. Aan de hand van duidelijke krrjtschetsen werd de geheele fabriekmatige inrichting uiteengezet. Wij volgden het zand en de kalk, om zoo te zeggen, van uit de schuit, waarmede zij worden aangevoerd, tot aan do plaats, waar z$ in sfceenvorm tot afle vering gereed staan. De heer Antheunissen maakte alles zeer duidelijk. Jammer, dat de toevoer van Duitsche kalk stop staat en er dus niet genoeg kan geproduceerd worden. Een hartelijk woord van dank van 'den Voorzitter was zeer op zijn plaats. Drie nieuwe leden werden tot de' Ver- eeniging toegelaten, terwijl besloten werd de zomerexcursie te doon plaats hebben via :Rotterdam naar Brielle en Oostvoorne. In aansluiting met de ontvangen mededee- Jingen bezochten wjj heden de reuzenfa- 'b'riek aan de» Rijnkade, daar, waar de heer Antheunissen als directeur zijn sohepter zwaait. Mochten wij eerst de zandsteen- fabricatie theoretisch hebben hooren ver klaren; hier was de ingenieur aan het woord, die ons alle machinerieën in volle werking deed aanschouwen. Het waa een heele frefe tusschen al die reuzenketels, walsen, persen en drijfwerken. Als alles wederom normaal' zal gaan en de nieuwe ketels en persen geplaatst zullen zijn. Zal deze fabriek het kapitale cijfer Van 17 miïlioen steen per jaar kunnen afleveren. Het is dus wel een reuzeninrichting, idaar aan de Rijnkade, en de 'Voorzitter, die nog steeds zoo gehecht was aan de oude baksteenfabrikatïe, moest eerlijk bekennen, dat hji zich thans ten op zichte van dit materiaal had bekeerd. HjJ dankte den heer Antheunissen voor al het geen hjj in zgn lezing had medegedeeld en hier aanschouwelijk had t-oegelichfc, en wen8chte de Vennootschap veel succes toe in betere tijden. FRED* A. WEMPE. Oipeaafoar© Bibliotheek era ILeeszaaL Onder voorzitterschap van prof. dr. J. P. Kuenen, hield de vereen. Openbare Bibli otheek en Leeszaal Reuvens, gisternamiddag een algemeene ledenvergadering. Uit het verslag over het jaar 1915, uit gebracht door <ien secretaris, den* heer N. Brouwer, bleek o.a., dat het ledental klom van 592 tot 618; het aantal begunstigers van 1231 tot 1632, terwijl daarentegen het getal' donateurs terugliep van 27 tot 22. De boekenvoorraad vermeerderde met 8779, en er kwamen 2015 brochures bij. Het aantal bezoekers voor leeszaal' en bi bliotheek beliep 30,733 en er werden 62,594 banden uitgeleend. Het aantel leden en begunstigers onder do militairen klom van 93 tot 295. Het aantal vaste bezoekers en lezers van buiten de stad, .-dat in 1914 186 bedroeg is nu reeds tot 240 geklommen. Ook het aantal lief hebbers voor kinderboeken wordt steeds grooter. De voorraad kinderboeken is ech ter te beperkt. Wie helpt de Vereeniging aan w§t mooie lectuur voor de jeugd? Ook muziek wordt veel gevraagd, maar daarvan is ook lang niet genoeg aanwezig. Hoever ien hebben niet .goede muziek liggen, die nooit meer wordt gebruikt. Zij wefpp nu waar -men ze kan gebruiken. Zenden ze slechts een boodschap naar de directrice. Uit de rekening en verantwoording "van den penningmeester, den heer J. Schaap, bleek, dat de on Wangsten hebben bedragen f5326.07Vu en de uitgaven f 5158.07Vu* 200- dat de rekening sloot met een batig saldo van f168. Bij de rondvraag werd -gewezen op den grooten jjyer en werkkracht van de direc trice, mej. Berends, die met 4iaar helpsters 200 veel bijdraagt tot den vooitdurentien. bloei der Leeszaal. BroEU©n vata ^-ÉÊÜ8Éofv©rbB.ailiaflg;e£i ïai vrede ©ai oorlog. Gisteravond Hield de .lieer A. Heldring, technoloog te Hilversum, voor het departe ment Leiden dor Maatschappij van Nijver heid een voordracht over bovenstaand on derwerp. Spr. begon met een overzicht van de moest gebruikte stikstofverbindingen, als kunsfcmesk-toffen, ontplofbare middelen, kleurstoffen, geneesmiddelen, enz. Hij wees cr op hoe enkele jaren geleden het gebruik aan kunstmest van oneindig groo ter beteekenis was dan van de springstof fen, en dat destijds weer van die spring- ^joffon slechts een klein gedeelte werd ge bruikt voor eahletdoe-leinden, hot meeste voor vredigon mijn- en tunnelbouw. Thans i-a dat geheel veranderd en wedijveren de natiën in het produceeren van massa's ontplofbare middelen, waarvan salpeter de grondstof is. Desniettemin blijft ook het Vraagstuk van voorziening in kunstmest- voor alle landen actueel. Spr. illustreerde zijn voordracht met licht beelden. en sloot" zijn voordracht met een beschouwing van den ihvloed, dien de oor log heeft gehad en nog zal hebben op de stikstofindustrieën Met den wensch, dat do geweldige denk en werkkracht der geleerden en ingenieurs neergelegd in de istikstofindustrib spoedig weder moge dienen tot iets beters clan ver nieling en verminking sloot ispreker zijn voordracht. De voorzitter, de heer Harfcevelt dankte namens de aanwezigen voor de wetenschap pelijke on zeer leerzame voordracht. Chr. Kweekschool. Voor heb toelatingsexamen tot de Ckr. Kweekschool voor Oncberwijaers en Onder wijzeressen alhier hadden zich aangemeld 25 oandidaten, n.l. 23 voor de eerste, 1 voor de tweede en 1 voor de derde klasse. Een der candidaten voor de late klasse trok zioh terug, een andere was door ongesteld heid verhinderd het examen geheel mede te maken on cal daartoe later gelegenheid ontvangen. Tot de latte klasse weerden toegelaten: de manl. oandidaten,A; B&rendse, van LeidenD. ma Barneveld, mn Wasse naar L. v. d. Dool, van Zegwaard'F. W. A. Eikerbout, van LeidenE. J. Holfbrust, van Katwijk-aan-ZeeC. Koelen, van Lei den, en F. D. Noest,, van Leidenen de vrouwelijkeJ. W. Boehmer, van Leiden J. M. Burggraaf, van BodegravenJ. Haze- noot, van Noordwijk-aan-Zee ;i L. Meye- fi-ingh, van Katwijk aan dien RijnJ. E. Ober, van LeddouW. P. Raodsen, van Kabwijk-aan-ZeeC. 'A. Schepper, van LeidenC. M. Schuitemalker, van Katwijk- aan-Zee; J. Thomas en H. Veenendoal, bei den van Leiden, en J. M. de Wit, van Kat- wijk-aan-iZee. Afgewezen 8. Tot die 2de klaas e. werd toegelaten Janna Vellekoop, van Alptaea aan den Rijn, en tot de 3de klaase A v*n Dorp, van An- dSjk, bij EnÜhuiren. V olksvoediug. De Gezondheidscommissie voor de ge meente Leiden heeft, in aansluiting met de door haar reeds eer gepubliceerde voor schriften, een nieuwe serie samengesteld. Zjj heeft zich daarbij op het standpunt ge steld, dat de maaltijden moeten zgn goed koop en toch zooveel voedende bestand- deelen moeten bevatten, dat zij als voldoend middagmaal mogen warden beschouwd. Alvorens echter met de mededeeling daar van te beginnen, stelt de Gezondheidscom missie er prgs op te verklaren, dat van haar het besluit tot het mededeelen van deze en vorige voorschriften is uitgegaan en dat deze publicatie dos uitsluitend voor haar rekening komt! Ook wengent de Gezondheidscommissie nogmaals er op fce. wijzen, dat: lo. Tapte- en karnemelk zeer goede voe dingsmiddelen zjjn. De eerstgenoemde melk bevat alle be- standdeelen der volle melk, uitgezonderd 'n gedeelte van het vet; terwijl de karnemelk, hoewel vet- en suikerarm, een zelfde hoe veelheid eiwit bevat, als in de volle melk wordt gevondenI 2o. Magere kaas bevat alle bestanddee- len der volvette kaas. is alleen minder vet rok 1 3o. Erwten en boonen zijn uitstekende voedingsmiddelen, omdat zij naast veel meel, tevens veel eiwit bevatten! 4o. Dat de voedingswaarde van paarde- vleesch even hoog is, als die van rund- of varkensvleesch; Uat de prijs echter veel billijker is! WITTE BOONEN MET ZURE SAUS EN AARDAPPELEN. 1 Liter witte boonen (gebruikt men geen aardappelen, dan I1/2 Liter) 14 ct. 2Vs Liter aardappelen 1 d.L. (1 theekopje) azijn, wat pe per en zout 70 gram (8l/2 afgestr. lepel) bloem 75 gr. (bijna- 4 afgestr. lepels) mar gar. of Klappa (plantenboter) 11 iyw 2 nh 36 ct. Totaal (Zonder aardappelen 32 ct.) Wasch de boonen en week ze oen nacht in ruim water. Zet &e don volgenden dag op met datzelfde water en kook ze in 1 uur bijna gaar, voeg dan zout toe en kook nog 1 kwartier. Schep zo dan uit het nat, gebruik dit nat voor de sau3. Laat daar- voor do boter even uitsmelten, roer met do bloem daarvan een gladde massa, voeg lang zamerhand 't boonenDat toe (ongeveer 1 La ter) al roerende. Laat de saus even door koken, doo er dan de azijn en wat reper en zout !>rj. KARNEMELK MET RIJST OP GORT. 3 Liter karnem. Liter water 21 ct 3 ons r(jst o£ 3 ons gort 10 60 gr. (ruim '/j ons 3 afgestr. lepels) margar. of Klappa 6 i/a pond stroop 71/» Totaal 44V2 ct Breng de karnemelk aan de lcook, strooi er de gewasschen rjjst in en roer tot het weer kookt. Laat de pap op een zeer zacht vuur 1 h I1/2 uur koken. Doe er dan de margarine door. Eet de piap met stroop. Deze pap is zeer geschikt om ze gaar te maken in kranten, men heeft dan geen kans ran aanbranden en het kost minder vunr. Men kookt de pap eerst 10 minuten goed door. Leg in dien tijd 8 h 10 kranten schuin over elkaar, in het jnidden een losse prop, zet daarop vlug de pan met do koken de pap en vouw snel één voor één de kranten er over heen. Vouw dan nog een krant er boven over heen, dat het niet los kan gaan. Laat de pap hierin minstens 2 uur staan, langer kan nooit kwaad. ANDIJVIE UIT HET ZOUT. 2 pond andjjvie 12 ct 2% Liter aardappelen 11 2V2 ons rijst (7(4 ct.) of 1/2' Liter gare witte boonen (is 1 (4 L. rauw) 3'/o' 1 ons vet (zoo gewenscht, meer) 8 Totaal 38'/a ei of 341/2 ct. Kook de andijvie gaar en verversch ze tot ze niet meer te zout is. Laat je dan op een vergiet uitlekken, bewaar het nat. Doe in de pan de aardappelen en voeg zoo- veel nat .toe Jot ze half .onderstaan. Leg hierop de andjjvie en kook ongeveer */a uur tot de aardappelen goed gaar zijn. Voeg dan de„ gaargekookte witte boonen toe (neem b(jv. den vorigen dag wat meer witte boonen dan men noodig heeft en houd die over) pn het vet, zoo noodjg wat zout. KROTEN MET AARDAPPELEN, UIEN UN WITTE BOONEN. 2Vs pond gekookte kroten 13(4' ct of 3 pond ongekookte ,y» l. gare witte boonen (of V« I* rauwe) 2Vz Liter aardappelen 1 ons vet Vg pond uien 71/2 ei 3 V2 II De rauwe kroten schrobt men af en zei ze op met ruim water, kook ze 2 h 3 uur, tot een vork er gemakkelijk inprikt Stroop het vel er af en snjjdt ze in blokjes. Snipe per de uien. Doe. onder in de pan de aard appelen, voeg water toe tot ze half onder staan, daarop de uien en de kroten. Laat ze in 1/2 uur gaar worden, stamp dan alles met de boonen en het vet dooreen. Naar smaak kan men wat azijn, peper en zont toevoegen. ÖIT ONZE STAD. LEIDSCHE BESTUURDERSBOND. Opgave vaa de week van 1318 Mrt. 1910» Totaal Lsd8ntal 19S3. Werklooze feci an... 4 Aantal kinderen bo- nerl -n de 16 jaar 3 Loonverlies per - .k 51.20 Verg. d. patroon ,i Steuncomité fJ 2.75 üitkeering Werkl.kaa 12.— Loonverlies per week CodeeltoIIJk werklooze leden51 Aantal minder werk uren per weak 431 Aantal kinderen 1 den de 16 jaar -124 Loonverlies per week VerfT. v. d. patroon ff Ver?. Steuncomité a .- Uitkeer-ins World 24.2 f 78.42 Loonverlies per week r—r— 64.16 Aantal ondor do wapenen 270 Aantal kinderen be neden de 16 jaar 221 Loonverlies per week f 3376.71<s Verg. t. d. - troon f 1B1.023 Verg. van hot Eljk... 798.75 Verg. Steuncomité 16.26 995.01» Loonverlies per week M 2381-69 Totaal loonverIIo3, waarbij betrokken 331 leden 2425.90 Totaal 38 ct of 32 ct Dit getal wordt gevormd door i Gehuwden en kostwinners welke vergoe ding ontvangen "Werkzaam bil Gemeente, Rijk en Spoot? wegmaatsehappij Ongehuwd en, welke go' loon en geëit vergoeding ontvangen Totaal «u Collecte DubbeltjeCent. Do collect© een-ciiibbeltje-of-eon-oenb Heeft Woensdag j,1, opgebracht /302.71L uit um O© toestand. COMITÉ GENERAAL. Thans staat vast, dat het Comité-Gene- raai van de Tweede Kamer a.s. Dinsdag voormiddag bij don aanva-g der zitting za! worden gehouden. De berichten uit Dén Haög, dié gisteren de Nederlanders hebben opgeschrikt, hebben bun kalmte gelukkig niet doen verlie zen. Wal kwamen nog eenige' van de meest ongegronde geruchten opduiken, maar ze werden met den noodigen eritisch'en zin be schouwd en men hechtte er geen of slechts weinig geloof aan. In de eerste plaats i3 thans kalmte vef- eischte. Onze regeering heeft thans twin tig maanden lang ons land buiten het we reldconflict weten te houden. Dat heeft ver trouwen gewekt en doet verwachten, dat zé daarin ook verder zal slagen. Laat men zich' dos niet van de wijs brengen door dwaze geruchten. De regeering kan van al haar daden op hel oogenbiik zelf geen tekst en en uitleg geven. Ze moet meestal de ge heimzinnigheid betrachten, maar dit mag direct geen reden zjjn tot ongerustheid. Welke dwaze geruchten hebfcen al geleo pen. Elders zjjn zelfs de bladen wel eens te onvoorzichtig geweest met hun mededeelin gen. Zoo werd in de hoofdstad verteld, dat Engeland Nedorhmd een ultimatum had gesteld, dat Engeland de „Tubantia en „Pa- lembang" torpedeerde, dat Engelsche troe pen in Zéeuw8ch-Vlaanderen waren geland, In de residentie bullitineerde men, dat En geland doortocht voor troepen had gevraagd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1916 | | pagina 1