Nederland en de Oorlog.
N*. 17205
A0. 1916.
feze <§curant wordt dagelijks, met uitzondering
van (Zonen feestdagen, uitgegeven.
f oio
Dit nommer bestaat uit
TWEE Bladen.
Eerste Blad.
Officieele Kennisgeving.
UIT ONS LAND.
H3ins<claj>- 28 Maart.
IEIDSC1
DAItBT.AT)
PRIJS DER ADYERTENTIENl
Fu 1—5 regels ƒ1.05. Iedere regel meer ƒ0.20. Kleine sdrertentië»
een 80 «oorden 40 Oenta oontenti elk tiental «oorden meer 10 Cent».
Voor het inoaeseeron wordt ƒ0.05 berekend Bewijsnummer 6 OentA
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden ƒ1.301 per week.
Bniten Leiden en waar agenten gevestigd tijn per week.
Franco per post
j0.10.
L65.
drankwet.
Burgemeester cn Wethouders van Leiden;
Gelet op do nrtt. 12 en 37 der Drankwet;
Brengen ter algemeen? kennis, dat door
J. J. A. VAX DER STEEN, wonende to Leiden,
een verzoekschrift is ingediend, om verlof voor
den verkoop van uitsluitend alcoholvrijen drank,
voor gebruik ter plaatse van verkoop, in de be-
nedenvoorloealitclt van het perceel Janvos3en-
sleeg no,. 22,
Burgemeester en "Wethouders voornoemd,
N. O. DE GIJSELAAR.
Burgemeester.
VAN STRTJEN,
Secretaris.
Lcidon, 28 Xaart 1916.
LEIDEN, 28 MAART.
In het academiegebouw alhier is gis
teravond een vergadering gehouden van in-
dblogtisclie studenten, wa<a-rin besloten is
lot do oprichting van een vereeniging voor
ïndisohe volkenkunde. De bedoeling is, dat
leden, die van een bepaald onderwerp, In-
dië of dien Inlander rakende, een bepaalde
studie hebben gemaakt, dit in navolging
van de onlangs opgerichte Vereeniging voor
Staatskundc in een vergadering zullen be
handelen en aan bespreking onderwerpen.
Ook op andere wijze zal men het doen be
oefenen van do Indische volkenkunde trach
ten to bereiken, o.a. door het bezoeken
ran musea, waarbij dr. A. W. Nieuwen-
hiiiis reeds zijn medewerking heeft toege
legd.
Aan do vereenigde vergadering van
Rijnland ia door dijkgraaf en hoogheemra
den aangeboden de rekening en verant
woording van dat hoogheeraraadsoliap over
liet dienstjaar 1915. Zij bedraagt in ont
vangst, ƒ463,047.74, in uitgaaf 232,854.02,
.sluitende alzoo met een batig saldo van
65,193.72.
Dc openbare behandeling der rekening
zal plaats hebben Zaterdag 22 April a.s.
Aan liet bestuur der Chr. Wijkvcreeni-
ging „Lovendaal", alhier, is ƒ90 afgedra
gen als bate der a-capella-uibvoering van
het ge-mengdkoor ,,Sursum Corda", dn de
Pieterskerk.
Beroepen as bij de Goref. Kerk alhier
(vac.-wijlen ds. A. Roorda) ds. W. Bouw
man, te Halkim.
Het Leidsehe comité tot inzameling
van gelden ten behoeve van de elaolitoffers
van den watersnood heeft thans het gehee-
le ingekomen bedrag aan de algemeene
commissie overgemaakt. In totaal is bijeen
gebracht 17.539.22A
Z. D. H. do Bisschop vaar Haarlem
heeft benoemd tot kapelaan alhier ('H.
Petrus) den welecrw. heer J. J. van Santé,
Rechtspositie Gemeenteambtenaren
De af deeling Leiden van den Algemee-
nen Nederlandschen Ambtenaarsbon d heeft,
zich met een adres tot B. en W. dezer ge
meente gewond, mot verzoek, den Raad te
willen voorstellen de concept-verordening,
regelende do rechtspositie der gemeente
ambtenaren, in de secties te> do én bclian-
delen.
In een toelichting wijst adressante er op
.dat don laatsten tijd door de pers opzien
barende berichten zijn verspreid inzake
ontslag aan ambtenaren.
Brengt dit eenerzdjds een zeker gevoel
van onrust to weeg, anderzijds wordt het
gemis aan een bchoorlijko rechtspositiere
geling meer en meer door de ambtenaren
gevoeld.
Daar vervolgens aan „de tot-sband-ko-
ming dezer verordening direct geen finan
cieel e bezwaren verbonden zijn, verzoekt zij
spoedige invoering der rechtspositie, wat
zeer zeker geruststellend op de ambtena
ren zal werken ©n ook noodwendig den
dienst ten goede zal komen.
Vereenijjing tot bestrijding; dor
Tnbercnlose.
Gilderna-rmddag hield do Leidsehe Ver-
eteiiijfeing [tot bestrijding ,der Tuberculose
in heb Nutsgebouw haar jaarlijkscJie alge-
mceno ledenvergadering, onder voorzitter
schap van prof. dr. W. Kolen.
JSTa cod kort openingswoord van den
voorzitter, bracht de secretaris, dr. O. J.
A van ïterson, het verslag uit over het
jaar 1915. In dat jaar had do Ycrecni'ging
haar tienjarig bestaan kunnen" vieren,
waartoe, gezien de werkzaamheden der
■Vereeniging, alle reden had bestaan. Mon
had heb echter met het oog op de tijds
omstandigheden stil laten voorbijgaan.
-vIetdankbaarheid- werd gewag gemaakt
van ©en gfft van do Beschermvrouwe der
V'creenigüng H. M. de IConingm-Moeder
va.n f 50. Pogingen, bij het Provinciaal
bestuur aangewend om het. subsidie weder
°P het oude bedrag terug te brengen ledën
schipbreuk.
Het aantal leden, donateurs cn begun
stigers bleef vrij stabiel ©n bedroeg op 31
Dec. van liet vorig jaar resp. 170, 12 en 63.
Het consultatiebureau bleef zijn nuttig
werk doen onder dezelfde doctoren en
ïuiisbezoekstera. Ingeschreven worden 216
pak/enten, waarvan 190 uit Leiden en 26
uit omliggende gemeenten. Over het werk
d©r enquêtrioes was men. zeer tevreden.
De penningmeester, de heer A. L. Rei-
merilnger, gaf een overzicht van de geld
middelen. Daarna bleek, dat liet batig sal
do was teruggegaan van 9444 tot f 8903.
Do verkoop van het Emma-bloemp j o
bracht 1023.62 op, ool^iets minder dan het
vorig jaar.
Aan contributie werd ontvangen 801,
aan giften kwam -ƒ 107 in. De subsidies be
droegen van liet Rijk 2280, van de ge
meente f 1250 en van de Provincie 15Q. Aan
salarissen werd 2000 uitbetaald; aan ver
goeding van doctoren ƒ615. Van de com
missie voor het nazien der rekening, be
staande uit de heereh Mr. J. Th. O. Viruly
en Mr. P. M. von Baumhauer was 'n schrij
ven ingekomen, waarin deze verklaarde,
dat zij accoord waa bevonden.
Tot leden der Commissie voor het nazien
der volgende 'rekening werd/en benoemd
mr. A. van der Elsb en freule F. van Pan-
thaleon baronesse Van Eek en tot plaats
vervangers de hoeren Vïïruly en Baum
hauer.
Tot leden van bet bestuur werden her
benoemd de hoeren prof. dir. W. Holen, mr.
iP. J. M. Aalberse en mej. Van Wensen.
De voorzitter deelde nog mede, dat mej.
Do Visser mej. Jorissen als enquêtrioe had
vervangen, Mej. Do Visser, ter vergade
ring aanwezig, werd op hartelijke wijze
door den voorzitter toegesproken.
Ten slotte deelde de voorzitter mede,
dat op Donderdag 27 April het Emma-
bloemp jo weder zal worden verkocht. Het
bestuur hoopt dat vele jonge dames ribh met
don verkoop zullen willen belasten en dat
de burgerij zich tegenotver de verkoopsters
zeer mild zal betoonen.
LEIDSGHE SCHOUWBURG.
„BONARDOV.
De vertooning van „Bonardon", gister
avond gegeven, met Hubert Laroche ju de
hoofdrol, aal lang ons in gedachten bleven,
't Ia buitengewone kunst geweest, die we
gisteren mochten genieten. Hoogstaand indi
vidueel spel en uitstekend samenspel .van
een boeiend tooneelwerk.
Dit jaar zijn de directies niet het geluk
kigst geweest met de keuze hunner stukken.
George Mitchell's „Eonardon" ls bij de N. V»
„Tooneelvereenigüng" ook van het vorig
jaar op het repertoire gebleven. Gelukkig,
want 't is een werk, dat de aandacht ver
dient. En we z'g'n er dankbaar voor, in de
gelegenheid te zijn gesteld dit tooneelspel
te kunnen zien opvoeren met iemand als
Laroche in' de titelrol, bijgestaan o.m. door
Henrietta van Kuyk en Aug. Kieh).
De intrige van „Bonardon" boeit van 't
begin to't het eind,
Claude Bonardon is een sel.f-made pian.
Hg is door hard werken, gepaard aan zijn
helder inzicht, een groot reeder geworden,
't Is een ruwe bast met Oen zachte karn.
Hij kan bulderen als een orkaan, maar au
fond ie 't een gevoelig mensch.
Bonardon had een zoon. Een man, wiens
levenswandel verre van onberispelijk was.
Hij interesseerde zich voor andere vrouwen
en mishandelde zijn wettige wederhelft. Hjj
is al jareq dood en de oude Bonardon
werkt nu voor zijn schoondochter on beide
kleinkinderen, de oudste een dochtertje, de
jongste een jongen, een Claude Bonardon.
De jong» Claude aal op den duur zijn
grootvader moeten opvolgen. Hij on hij
alleen, hij en niemand anders. Want aan de
zaak mag alleen de naam Bonardon Ver
bonden blijven.
Doch dan gebeurt er iets vreselijks.
Do vertegenwoordiger van het huls Bo
nardon te Valparaiso in Chili, Eemy, sterft.
En tegelijk met deze tijding van den consul,
brengt de mail een brief voor de dienst
bode van Bonardon» schoondochter. Ma
rianne. 't Handschrift komt Claude bekend
voor, 't is do hand van Eemy. Dan komt
in zijn gedachte terug, hoe hjj Eemy van
zijn kantoor naar ChUi zond, wijl hij Ma
rianne liet hof maakte. Hjj wil weten, wat
vBemy aan Mamette, de dienstbode, te zeg
gen heeft en hij beveelt haax den brief
te openen. Als Mamette weigert, doet Bo
nardon het zelf en liij vind oen tweede
couvert, geadresseerd aan Marianne. En
daarin een brief, waarin Eemjr afscheid
neemt. Hij was zoe graag .teruggekeerd
omlutn kind te zien.
Dat is meer dan de oude man kan ver
dragen. Hij dreigt, hij smeekt ieder om
maar te vernemen, welke van de twee
kleinkinderen niet hem behoort. Vreeseüjk
wordt hij gekweld door den twijfel. -Doch
Marianne weigert iets te zeggen, want dit
zou beteekenen, dat een barer kinderen
zou worden verstooten.
Lang houdt zij den strijd vol, maar ten
slotte zwicht zij. Da oude heer vermoedde
reeds, dat Claude geen kind van zijn zoon
is. Hij wenschta' den jongen niet meer te
zien. Met hem zou de naam Bonardon voor
de reedersfirma heengaan. De strijd is ze»
zwaar voor hem, want hij kia'd van beiden
zo» zielsveel. Doch die tergende onzeker
heid.
Marianne heeft haar besluit genomen. Ze
komt Bonardon meedeelen, dat zij hem
Christians, haar dochtertje, afstaat. Claude
zal zè naar. zijn voogd iu Zuid-Amerika;
sturen. Dan, wanneer hij ver van haar is,
zal 't haar gemakkelijker vallen hem de
waarheid te zeggen. Zijzelf gaal heen met
haar vader, de oude vertrouwde tevens van
Bonardon, die niet langer van de zaak-
Bonardon kan leven.
Die opofferingsgezindheid trelt Bonardon
en bij hem krijgen eindelijk de wanne lief
degevoelens voor z'n kleinkind en voor hem,
dien hij er altijd voor hield, de- overhand.
Laroche heeft ons gisteravond ontroerd,
aooals in lang niet het geval is geweest.
Al de tragiek uit de in den laatsten tijd
gegeven tooneelwerken ging langs ons heen.
't Was alles zoo gekunsteld en zeifis knappe
acteurs en actrices vermochten niet eenige
ontroering op te wekken. Hoe geheel andera
b$ „Bonardon"! Stuk en spel hielden da
toesohouwers vast. Doodstil was 't De
creatie van Laroche was van een hoog
staand gehalte. We deelen de opinie onzer
collega's, die oordeelen, dat dit behoort
toü het mooiste wat er op 't tooneel is
te kien.
Gevoelvol waa 't spel van Henriette van
Kuyk als Marianne. Ze heeft nog gewonnen
bij vroeger. Want in dit genre yas ze wel
wat te veel geneigd in huilbuien uit te bar
sten. Ze beheerscht- haar smart nu geheel.
We bewonderen gaarne haar rustig, zeker
spel en betreuren liet daarom, dat we niet
meen in de gelegenheid zijn, haar te zien.
Ditmaal trad ze in dit seizoen voor 't eerst
in Leiden op, het vorig jaar bepaalde het
zioh tot éénmaal. Een goeie actrice, als
Henriette van Kuyk is, zien we graag vaker.
Als haar dochtertje was Greta Gyswij-t
prachtig. Geen oogenblfk ontnam ze ons de
illusie een. nog jong meisje voor ons te
zien. Hetzelfde mogen we getuigen van
[Willem Faassen nis de jonge Claude Bo
nardon.
Marie Smits was voor ,ons een nieuwe
linge. De kleine rol van de dienstbode heeft
ze goed vertolkt.
Aug. T. C. Kiehl hebben we met veel
genoegen na eenige jaren teruggezien. Zrjn
samenspel als Marianne's vader, Prosper
Parjolier, met Bonardon was uitnemend.
Fred. Vogeding gaf Martin Egalisse, den
notaris. Tot nu toe kan hij ons niet be
vallen. In alles, wat we van hem zagen,
trof ons het gemis aan warmte. Van den
Hout had van den huisknecht ook nog wel
iets meer kunnen maken. Deze opmerkingen
betreffen echter maar een paar kleine rollen.
De vertolking van „Bonardon", we her
halen, was van een ontroerende schoonheid,
't Was inderdaad jammer, dat de opkomst
niet grootor was. Laat niemand verzuimen
dit tooneelwerk in deze bezetting te gaan
zien. Een schouwburggang beteekent een
avond ran boog.kunstgenot.
Mocht „Bonardon" kier nog eens worden
gegeven, dat dan geen plaatsje onbezet zij.
Niet gaan, beteekent verzuimen een der
belangrijkste kunstprestaties in dit seizoen
te gaan zien.
UIT ONZE STAU.
Voor de Militairen.
In het Klein Auditorium van het Aca
demiegebouw alhier, sprak gisteravond prof.
dr. G. J. Thierry, van hier, voor da mili
tairen over „Uit de geschiedenis en de kunst
van Babylonië en Assyrië".
In een zeer boeiende rede heeft spr.
medegedeeld wat er bekend is over die
beide volken van zeer vele eeuwen terug
en hoe 4000 jaar, (40 eeuwen) geleden de
bouwkunst reeds op een hoogo trap van
ontwikkeling stond, getuige de afbeeldingen
uit dien tijd, die door lichtbeelden werden
te zien gegeven. Zelfs was er al dienst
plicht in die dagen. [Verder, heeft de rede
naar laten zien hoe, hoewel met gebrekkige
middelen ran vervoer, reuzenwerken tot
stand kwamen en met onbeholpen werktui
gen, kunstige monumenten in zeer harde
steen uitgehouwen werden.
De rede, die met zeer veel aandacht
werd gevolgd, werd besloten met eenige
woorden van prof. Van Itallie, die mede
deelde, dat dit de laatste lezing was in dit
seizoen, uitgaande van de Commissie voop
Ontwikkeling en Ontspanning 'der Gemobi-
liseerden. Hji hoopte, dat dit ook de aller
laatste zou zjjn voor de gemobiliseerden, die
al3 hjj haar het einde van don oorlog ver
langen. Der commissie üorift grooten dhnk'
toe. evenals alle sprekers, voor fletgean
zg voor de te Leiden gelegerde troepen
hebben gedaan.
Van October af werden niet .minder dan
21 voordrachten gehouden, hetgeen slechts
mogelijk was door de groote bereidwillig
heid, die de Commissie van de sprekers
ondervond.
Knoeierij met Regceringspenl-
vrachten.
__Gedurende de pecherchetochten in Am
sterdam, in verband met de knoeierij met
regeeringspeulvruchton, deed zich nog een
intermezzo "voor. Een agent zag namelijk
Donderdag op cle Nassaukade een handkar,
die voortgeduwd werd door twee jongens.
In de kar lagen ongeveer vijftig papieren
zakken, die oii nader onderzoek:1boo-
nen bleken te bevatten. De jongens ver
klaarden, dat ze uitgezonden waren door
zekeren Schaap, wonende Buvsehstraat, met
hét doel boonen in kleine hoeveelheden bjj
winkeliers op te koopen, ten einde op den
duur eeu groote voorrraad bijeen te krijgen.
Begrijpelijkerwijze volgde een huiszoeking
bij Schaap, die tot resultaat had, dat daar
meer dan 10 balen in beslag genomen wer
den.
In totaal zijn hier ter stede 18 h 20 in
beslagnemingen geschied. De inbeslaggeno-
men voorraden zullen geschat, worden en
de geschatte waarden aan de eigenaars wor
den uitgekeerd. Strafbepalingen bestaan er
niet wel worden bij wijze van administra
tieven maatregel de betrokken winkeliers af
gevoerd van de lijst der personen, die voor
het ontvangen van regeeringslevensmidde-
len iu aanmerking komen.
De nieuwe oorlogsleening.
Evenals bij de inschrijving op de Staals-
leening van 275 millioen. is thans weder
voor de inschrijving op dft Staatsleening
van 125 millioen, welke gisteren is aange
vangen, een speciaal bureau verbonden aan
de-afdeeling Generale Thesaurie van het
Ministerie van Financiën.
Naar wij vernemen, was gisteren blijkbaar1
het meerendeel der inschrijvingen nog niet
ingekomen, aangezien het bedrag ran de
ingeleverde biljetten zeer ver bleef béné
den het benoodigd totaal der leening. Met
name beeft het de aandacht getrokken, dat
er onder de inschrijvingen nog zeer weinig
waren van bankierskantoren. Alleen de Xe-
derlandsch-Indisehe Handelsbank schreef in
voor een bedrag van f900.000.
I>e Koningin naar Harskamp.
Naar de „Avp." verneemt, zal H. M.
de Koningin 4 en 5 April ns.. een bezoek
brengen aan de to Harskamp gelegerde
troepen.
Het voornemen bestaat om den eersten
dag een groote oefening te doen houden
door do aldaar gelegerde troepen tegen die
te Ede in garnizoeu.
Bij deze oefening zal een daarvoor be
schikbaar gesteld huis in staat van „ver
dediging" worden gebracht, welke „verster
king" door de tegenpartri moet worden ver
overd.
Den volgendon dag zal het geheele kamp
door H. M. worden bezichtigd, waarbij ter
bezichtiging zullen worden aangeboden ver-s
schillende voorwerpen, door militairen in
him vrijen tijd vervaardigd, als: houtsnij
werk, e.d., terwijl er tevens verschillende
openluchtspelen zullen worden gedemon
streerd.
Be éiu-treroorraatl.
Naar „Het Gentrum" verneemt, is door
de Nederlandsehe regeering beslag gelegd
op de laadruimte va.n het s.s. „Westerdrjk"
bjj de eerstvolgende vaart van Amerika naar
Botterdam voor het vervoer van tirwCj zulks
ter verdere aanvulling van den tarwevoor-
raad in ons land, die momenteel gering is.
Zes Bnitscbe deseftem-s.
In Zeeuwsck-Ylaanderen zijn zes Duitschë
militairen in burgerkleeding over de grens
gekomen. Z(j waren uit het kust-gebied 'ge
deserteerd.
Irichtiug 1916.
Naar wjj vernemen zullen van de lich
ting 1916 worden ingelijfd: ran 15 Mei
1916 de helft van de getallen der dienst
plichtigen, toegewezen hetzij aan do regimen
ten veld-artülerie, hetzij aan het korps rij
dende-artillerie, en van 1620 Mei 1916
de dienstplichtigen, toegewezen hetzij aan
het korps pantserfort-artillerie, hetzij aan
het Icorpis torpedisten.
'Alleen om zeer gewichtige' redenen
dit geval ook studiebelangen kan aan
deza in te lgven dienstplichtigen uitstel
van eerste-oefening worden verleend, big
aanvraag aan den minister van'Oorlog.
Dé door den logger „Sch. 252" te
Sch'eveningen aangebrachte sloep, waarin
zich o.m. patronen bevonden, is, naar de
„N. Ct." meldt, een groot model met koper
beslagen Duitschë marinesloep.
De .„Nieuw-Amsterdnm", die 22 de
zer van Botterdam' naar New.-York vertrok,
heeft de post op H© reede van Deal moe
ten afgeven.
Hjj Koninkijjk' besluit' van 25 Maart
ië de uitvoer van asbest verboden.
De voornaamste betonijzerfabrikantea
hebben Zaterdag te Amsterdam 'een ver
gadering gehouden om over den cement-
nood hier te lande een bespreking te hou
den. Het resultaat van deze bijeenkomst
geweest, dat een telegram naar den mi
nister van Landbouw is gezonden, waarini
om een audiëntie wordt gevraagd.
De toestand is zoo, dat het gebrek aan
cement nijpend wordt en wanneer niet spoe
dig in dien nood kan worden voorzien de'
betonijzerfabrikantea verschillende werken
zullen moeten stopzetten. Ongeveer 3COO
werklieden zullen dan zonder werk komen.
Door het hoofdbestuur van het Ge
nootschap ter bevordering van den Land
bouw in Drente is besloten consenten aan
te vragen voor den uitvoer van rundvleescli.
Zij, die lid zijn van het genootschap of
nog lid worden, kunnen hun vee ter slachting
zenden aan een der coöperatieve export-
slachterijen te Coevorden, Emmen of Ho»-
geveen, die zich met liet slachten en den
uitvoer belasten. De veehou^prs ontvangen
ran het genootschap een voorschot op den
verkoopprijs van het vleesch van kun vee,
welk vee wordt getaxeerd als le, 2e en Bo
kwaliteit slachtvee. Het geld, dat na aftrek
der voorschotten en de kosten van de ont
vangen verkoopsommen overb'ijft, wordt lal
ter pondspondsgewijze over de veehouders
verdeeld.
Gisteren i- te Aaiten een Engelsch" on
derofficier, Crockett genaamd, aangekomen,
die uit het gevangenenkamp te Friedric-hfr
feld is ontvlucht Hij heeft over die reik
naar ons had slechts 14 uur gedaan.
De scheepvaartbelemmerinr
op de Noordzee.
Een torpedo van Berlyu.
"Het „Alg. Hbld." zegt onder dit opschrift:
,.De „man in de straat" heeft het niet
altijd mis en de vox populi kan wel eens
inderdaad een vox dei zrjn.
Het onderzoek, door onze torpedo-deskun
digen gehouden, heeft duidelijk aangetoond,
dat do torpedo, waardoor het stoomschip
„Tubantia" tot zinken is gebracht, is oen
torpedo met bronzen luchtkamer en dus een
Schwartzkopff-torpedo, die, meenen wjj,
uitsluitend gemaakt werden in de werk
plaatsen van die firma te Berlpn.
In het sobere bericht, namens het depar
tement van Marine gepubliceerd, missen wij
één jnededeeling. In dat bericht toch
lezen wjj
„Hierbij wordt opgemerkt, dat, voor zoo
ver bekend, slechts enkele soorten torpedo'*
van ouderen datum bestaan, welke van
bronzen luchtkamers zijn voorzien."
Nu is het uitnemend, dat onze regeering
zoo sober en voorzichtig mogelijk is in hef
nemen Van conclusies en in een dergelijk
communiqué in de eerste plaats leiten
noemt.
Doch dan hadden deze leiten, naar svp
weten, onzen kundigen torpedo-officieren
uitnemend bekend, toch ook svel vermeld
mogen worden:
Torpedo's met bronzen lucht
kamers worden uitsluitend ge
leverd door de firma Schwartz
kop ff te B e ri g n. Schwartzkopff-torpe-
do's hebben uitsluitend 'oeiiaire Duilsch
land Holland, Spanje cn Japan cn
enkele Zuid-Amerikaansche staten.
Waarom heeft do regeering nu toch' deze
zeer belangrijkefeiten niet tegelijk mot de
resultaten van liet onderzoek gepubliceerd!
Waarom heeft de regeering niet, nu zjj nog
niet openlijk aan Duitschland wil verkla
ren: wij hechten geen waarde aan de resul
taten van uw te haastig gehouden onder
zoek, naar den schuldige aan de „Tuban-
tia"-niisöaad, niet althans zeer duidelgk
geopenbaard, welke zeer sterke aanwijzingen
er bestaan om den maatregel in Duitsch
land to zoeken.
De Whitehead-torpedo's, het model bjj de
Fransche cn Engelsche marines in gebruik,
hebbeu evenals de nieuwe in eigen ateliers
vervaardigde Duitscho torpedo's, s'.alen
luchtkamers.
Wjj wachten met spanning af, wat de re
geering, met deze besvijsstukken in handen,
thans doen zal.
Wat de Duitsche regeering zou doen, in
dien Nederlandsehe torpedobooten eens
Duitsch eigendom aanrandden, kan blijken
uit wat de „Köln, Ztg." schrijft naar aan
leiding van het denkbeeld om ia ruil ran
door Duitsche wapens wederrechtelijk ver
nietigde Nederlandsehe handelsschepen,
Duitsche handelsschepen, die zich in onze
havens bevinden, nis schadevergoeding te
vragen. Het blad schrijft:
„Als echter Holland de in zijn harems
liggende Duitsche schepen zou wegnemen,
zich aan Duitsche eigendommen
zou willen vergrijpen, dan zou men
zulk eeu handelwijze zeker bij den naam'
nc'emen, dio haar toekomt en in hot oordeel
van het Duitsche volk zou Nederland tot
dezelMe diept3 dalen als Portugal."
Wie „vergrijpt" zich aan Nederlandsen
eigendom? i 'c'
