N°. 17145 Dingdag: IS Januari. A0. 1916. §eze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering van (Eon- en feestdagen, uitgegeven. Dit nommer bestaat uit TWEE Bladen. Eerste Blad. Wie hsipt in dezen nood voorzien f 238.2©. J'l ^s^ereQ hield prof. dr. L. van Itallio Sn hot Volkshuis do .aangekondigde voor- I Ciraehu bij lichtbeelden ovar Genecsmidde- Hca Érlenil en dg Oorloij. UIT ONS LAND; Binnenland. Uit da Omstreken. PRIJS DER ADYERTENTIEN Van 1—6 regels /1.06. Iedere regel meer f0.17£. - Kleine advertentiën ■7BD 30 woorden 40 Gents contant; elk tiental woorden meer 10 Gents, Voor het inoasseeren wordt 0.05 berekend. Bewijsnummer 5 Gents. PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden per 3 maanden 1.30per week. i f 0.09. Buiten Leiden en waar agenten gevestigd zijn per week. 9 0.10. Franco per post 1.65. Ontzettend is els schade 1 Onze lezers hebben het uit ons blad kunnen vernemen en lennuen zich ook hedenavond opnieuw daarvan overtuigen. Giften worden door ons gaarne in ontvangst genomen, eiken avond ver antwoord en 'toegezonden aan de Waters- nood-Gommissio te Amsterdam. Komt, Leidenaars! Laat ons weer eens laten zien, dat ■wij wat kunnen doenl "VVij vorwachtteD dat onze oproep niet te vergeefs zou zijn 1 Wij ontvingen lieden; K Mevrouw S. O. W. v. W. f 2.50; van A. F. •v. W. f 2.50Mevr. S. v H. f 25Mr. R. S. v. H. f 50; K. S. f 2.50J. S. 2.50H. W. B. f 2.60; A. D. '1 5 A v. N. f 7.50J. van R. I- Stadhouderslaan f 2.50; v. R. 1M. f 5 S. d. V. f 10; Meubelmakersvereeniging „Welvaart zij ons Dool" 5G. v. d. W. f 2.50 L. K. 2; Van V. f 25 van W\ f 1.50 Dames van K. f 50; W. W. f 10; van N. J. f 12. Totaal met gisteren 't Was slecht weer vandaag om uit te gaan. Mogen wij morgen een nog grootere opgaaf kunnen vermelden LEIDEN, 18 JANUARI. Hedenmiddag te vier uren is ten Stact- huize alhier, door den burgemeester een „li commissie geïnstalleerd, die eiah ten deel stelt geldon te verzamelen voor slaohtof- Hfers van den Watersnood. I De bedoeling is de opgegaard© gelden te I zenden aan de Algomeene Wa/torsnood- r| Commissie te Amsterdam. I De mildtiepliohtige -student in de ge- 'Inoeskunde A. P. J. van Udsn, van de uni- versiteit alhier, is toegelaten tot- 'een ver- bint en is als adspiramt-rese-rve-offioier van "ozondheid bij het leger hier" te lande. Prof. dr. S. G. de Vries, buitenge- oon hoogleeraar in de middeleeuwsoh© aleacographie en directeur van de Rijks- mi vc rsi t eótsbihl i oth o ok alhier, heeft in iet Diakonessenhuis alhier een maagope ratie ondergaan. De toestand van den pa- (tiënt is bovredigend. Ook prof. mr. A. J. Blok, hoogleeraar in hot strafrecht, heeft een operatie onder- gaan, in Hópital Wall on. Dicn3 toestand is ook bevredigend. Met den rector-magnifacus prof. dtr. Kristcnsen gaat het zeer wel. Gisbernamiddag kwamen, door het Bohrikben van het paard, bestuurder, wal gen en trekdier van den landbouwer L. v. d. H., uit Voorhout, in de Haarlemmer- trekvaar fc alhier terecht. De man wist zichzelf uit het water te helpenwagen en 1 paard werden met vereende krachten op jden wal gezet. De heer A. Poelman, adjanct-mspee- Rear van politie alhier, is met 1 Februari benoemd tot inspecteur van politie te "telft. Voordracht van Prof, Dr. L, van Itallic., I Iü een korte inleiding, toonde de hoog- EBeeraar aan, dat do mensch natuurlijke »'erweermi<ldeicn. tegen zie-.o hoeft mcego- Beregen, en deze ook kunstmatig in hot ^fcphaam kunnen worden opgewekt, zooals ijv. do inenting onvatbaarheid voor pok en ton gevolge heeft, terwijl hem ook an- ero verwcc rmiddolende z.g. geneesmid delen, ton dienste staan, welke bij een oor- fcleelkundigo toepassing zeer heilzaam kun- Uaien zijn. Daarna ging spreker over tot een Busbonsch overzicht der geneeskunde. -xeecls van do vroegste tijden af blijkt de pcnscii middelen te hebben bedacht om ge- gnczing te zoeken voor zijn kwalen; ton tijde van .Nero wordt er reeds molding van go- L &aA en de Hole en do romanschrijver' George Ebers vond in de paryrusrollen op de Egyptische mummies versoh^-ende genees krachtige middelen aangeteekendreeds toen zocht men zijn heil ovenals nu in. het planten-, dieren- en delfstoffenrijk. In een reeks merkwaardige lichtbeelden kreeg men een indruk van de wijze, waarop de medicijnen werden geprepareerd; de destilleerketel deed al nog dienst en zoo wol van een aftreksel van den menschelij- ken schedel, als van steenen en kruiden werd heil verwacht; Kreeften, ossegal, re genwormen, alles, werd aangewend. Merkwaardig is, dat men vaak middelen zocht, in kleur overeenkomend met het ziek teverschijnsel zoo werd vaak bij bloedspu wingen een aftreksel van meekrop of ge stampte bloedkoraal toegediend; bij geel zucht deed het gele sap van de stinkende gouzo dienst, men sprak dan van sympa thische heilmiddelen. Do kwakzalvers maakten vaak goede za ken en trachtten op do markt hun waren aan to prijzenin onze verlichte eeuw doet men het per advertentie en klopt meni- gen goedgeloovige liet geld uit den zak voor middelen, die meer kwaad dan goed kunnen doen., Spreker waarschuwde met 'klem tegen elke aankondiging, die gene zing beloof do voor alle kwalen, een pa.- nacée bestaat er niet. Voorts stond de hoogleeraar uitvoerig stil bij do kina, een der meest heilzame geneesmiddelen uit onzen tijd. In de zeven- tiendo eeuw werd een aftreksel van kina bast door de bewoners van Peru rc-eids met succes tegen de koorts aangewend, de opperbevelhebber der Spaan jaarden vond er genezing door en toen acht jaar later ook de vrouw van den Onderkoning daar door herstel vond en in 1679 de zoon van Lodowijk XIV evenzoo, kreeg het middel Europeesoho ermaardheid. Een handigen greep deed de Nederl. re geering, toen men in 1850 de kinacultuur in Java ter hand nam; in de Preanger Re gentschappen bereikte men zeer gunstige resultaten en terwijl in Peru de zg. roofbouw werd toegepast, was de opbrengst in Ned.- Indle voortdurend stijgende; thans heeft Amsterdam do grootste Idnomarkt ter we reld. Prachtige platen gaven een indruk van den omvang van dezen belangrijken tak van nijverheid en nadat spreker nog in het kort stilstond bij de uitvinding der cbinine en enkele andere praeparaten. eindigde hij zijn belangwekkende en boeiende rede. „Doos* Eendraoh! Verbonden". 't Was gisteravond weer féést in „Zomer- zorg". Er stonden weer plantengroepen en er klonk weer muziek. Ook was er weer neergezet een banier; ditmaal die van de tuiniers- en bloemistén-vereeniging „Door Eendracht Verbonden", die er haar jaar feest vierde. De voorzitter, de heer M. Galja&rd, opende dit 27ste jaarfeest met allen een hartelijk wolkom toe .te roepen; er aan te herinneren, dat verleden jaar een feest als aifc niet is gevierd, en mede te doelen, dat dit feest op bescheiden schaal plaats heeft en dat men met heb oog op de beperkte ruimte zuinig met de introductie mo -st zijn. Dank bracht hij den eere-voorzitter, den heer Jan Kriesfc Jzn., voor diens tegenwoor digheid en voor alles, wat hij weer voor de Vereeniging had gedaan; dank ook voor hur aanwezigzijn aan den Persvertegen woordiger van de Maatschappij voor Tuin bouw en Plantkunde; dank tevens aan dona teurs en donatrices en aan zijn medebe stuurders voor ondervonden steun. Hij hoopte, dat er "gezelligheid zou heer- eohen en wees in verband daarmee op de samenstelling van het programma. Uit het jaarver^ag deelen wij het vol gende mede: In Januari 1915 ward da bestuursverkie zing gehouden. Aam do beurt van aftreden was commissaris Verbiest, die als zoodanig niet herkiesbaar was; in diens p^ts werd gekozen G. Knotter. F. Bolt, .dio van de oprichting in het be stuur 'was geweest, eerst als secretaris en later a's vice-voorzitfcer, wenschte niet weer voor een herbenoeming in aanmerking te komen en in dk-ns plaats word gekozen C. rauw. J. -Koome werd herkozen. Bij de functio-verdeeling werd J. Lager- berg vice-voorzilter on C. Pauw bibliothe caris; do andere functies bleven onveranderd. In Februari trad de heer Cunaeus we derom voor de Vereeniging op in de groote zaal van „Z-omerzorg". In April was lig wederom bereid, om ge heel bol&ngloos wenken te geven aan hen, die zich voor den kweekwodstrjjd hadden opgegeven. Op 13 September werden de resultaten van den Irweekwedstrijd tentoongesteld in de groote zaal van „Zomerzorg". Door den dood ontvielen der Vereenïging twee leden, nl. een der oprichters B. v. <L Lelie en II. v. Heuzen. Het ledental bleef stationnair, 2 bedank ten door verandering van werkzaamheden en 4 nieuwe traden toe, terwijl een candidaat, als zijnde ongeschikt, door den geneesheer werd afgekeurd. Heb ledental is thans: 2 eere-leden en 141 leden. Het getal donar trices daalde tot 3, dat der donateurs tot 44. Om verschillende redenen bedankten er 5, terwijl er 3 moesten worden geschrapt, wegens het niet nakomen van hun verplich tingen, en één trad er toe. Gedurende het afgeloopen jaar werden 2 buitengewone vergaderingen gehouden en 7 gewone vergaderingen, welke over het algemeen zeer matig werden bezocht. Van de vragenbus werd s1 echts driemaal gebruik gemaakt. De bibliotheek werd uitgebreid met 2 nieuwe nummers, terwijl door bemiddeling van den heer Ballego, 4 afleveringen van „Rosarium" werden ontvangen. Het aantel uitgegeven boeken bedroog slechts 50, maar dit zal in hoofdzaak- zijn oorzaak wel hierin vinden, (lat nog een 20-tal leden gemobili seerd waren. De Rgkstuinbouw-wintercursus en teeken cursus, welke in samenwerking met de afd. Leiden der Ned. Maatschappij voor Tuin bouw- en Plantkunde werd gehouden, werden in hot voorjaar gesloten resp. met 11 en 12 leerlingen en 3 toehoorders; hiervan verkregen resp. 9 en 7 leerlingen een di ploma, terwijl d9 toehoorders een aantee- kening kregen, dat zij ten tweeden male den cursus met vrucht hadden gevolgd. In September werd weder een tuinbouw- wintercursus geopend, en tevens een speciale cursus voor bemestingsleer. Can de ziekenkas werden wederom zware offers gevraagd, doch dank zij den steun, kon de Vereenïging steeds aan haar ver plichtingen voldoen. Het financieel overzicht over 1915 toont het volgende aan: Inkomsten met saldo 1914 f 1684.87. Uit gaven over 1915 f 1166.80. Sajdo in kas f 518.07. Weduwenkas ink. met saldo 1914 f 6/8.83. Uitgaven over 1915 f 160.697 Saldo in kas f 518.79. Banierskas f 27.19. Reservekas f 92.3.26. Uitgekeerd ziekengeld 1914 f482.50. Uit gekeerd ziekengeld 1915 f603. Voor de prot zorgde op uitstekende wijze het gezelschap Helman en Van Leeuwen, onder leiding en met medewerking van den "heer J. P. de Haas. Er is hcelwat gelachen. De leden der Vereeniging, die andere jaren voor de afwerking van het program ma persoonlijk zorgden, hadden nu eens een rustigen avond. Alleen het tableau had men in eigen hand gehouden. Het was gewijd aan den „Vrede", werd door den voorzitter verklaard en had veel succes. Eon in den loop van den avond gehouden inzameling voor „Schoolkindervoeding" bracht f 11.85Va op. Met een bal, onder leiding van den heer H. L. van Wel werd het aangename feest voortgezet en beëindigd. LEIDSGHE SCHGÜWEÜE5. „MENSCH OF OPPERMENSCH". Shaw trekt nog. Dat bemerkten we gis teravond. Trouwens zjjn „Man and Super man", is lang niet zijn minste werk. Nu ja, hjj bekijkt de vrouwen niet als heel bemin nelijke wezentjes, geeft ze wel wat onver diende duwen, maar fcoc-h maakt hij zich min der schuldig aan overdrijving dan hij vroe ger wol eens deed. De oorzaak is misschien, dat „Mensch en Oppermeosch" niet een der laatste werken is. De Koninklijke Vereeniging „Het Neder- landsch Tooneel", heeft indertijd, een vijftal jaren geleden, dib spel opgevoerd. Thans staat 't weer op het iriepertolre. Dat is niet te verwonderen. „Mensch en Oppermensch", biedt ©en dubbel genot Shaw geeft er z-ijn denkbeelden in weer, en al i3 men rt niet altfd met hem eens, hij heeft iets te ver tellen, en de vorm is hier allergeestigst ge kozen. De vertooning van gisteravond heeft Inge slagen. De nieuwe vertaling van Roel vink was vlot en zgn regie was te prijzen. „Het Nederlandsch Tooneel" beleeft, wat de lei ding aangaat, goede tijden. Het fTootste succes van den avond had Louis Gimberg als Jack Tanner. Hij heeft een goede eigenschap voor de Shaw-stuk- ken in „Pvgmalion" kwam1 dit ook nit namelijk den juiste n-Meon, dien lijf weet te vinden, om den strijd tegen conventionalisms uit te beelden. Nu weer was hij voortreffelijk en het welverdiende applaus, dat hem ten deel viel, nam den omvang van een ovatie aan. Een buitengewoon genot was 't, zfyu sa menspel met Emma Morel, Ann Whitefield, te zien. Die duivelsche lach van dit bsr koorüjke vrouwtje, men gevoelde, hoe juist dat Tannor te pakken had. Een prachtig type van het listige, sluwe persoontje, dat ten slotte haar prooi -weet te bemachtigen. Emma Morel kreeg van 't schouwburgb> stuur bloemen. Eerlijk heeft ze Gimberg in die hulde" doen deelen. Het altijd-haastige publiek, maakte ditmaal slechts langzaam aanstalten om heen te gaan, om deze kunste nares en dezen kunstenaar zoo lang moge lijk te kunnen toejuichen. Mari van Warmelo was gekuipt voor het deftige-, oude beertje, Roebuck Ramsden, met zgn behoudende ideeën en gedachten laan eigen-vooruitstrevendheid. Van Dalsum, als Octavius, voldeed ons minder goed. Shaw heeft hem niet veel goeds toegedacht, maar zoo'n slappeling! Jan Musch moet zich hier met een kleine rol, Malone, tevreden stellen, maar dit is dan natuurlijk ook iets goeds. Hoe baast ongemerkt neemt hij zijn draai in het onder houd met Violet bet resolute, bijna kattige vrouwtje, waarmee zijn zoon in stilte is gehuwd. Dat vrouwtje werd gespeoïl door Fie Carelsen. Het besliste in haar houding, in haar gebaar en haar stem, heeft van Violet geheel 3e vrouw gemaakt, die ten slotte de rgk-geworden Malone in een hoek duwt. De jonge Malone van Folkert Kramer, was ook niet onverdienstelgk en de merk waardige chauffeur, die Shaw in Straker gegeven heeft, kwam door de vertolking van Laurentius goed tot zijn"Techt De oude mevrouw Whitefield van L. Kor- laarVan Dam, werd juist gekarakteriseerd evenals do vreeseljjk fatsoenlijke Susan Ramsdaw, van W. SchwabWeiman. En nu moeten we nog iets meedeelen, dat doet zien, hoe ook op de Leidsche Bühne de vertooningen volmaakt worden. In vPyg malion" kregen we al een heusche regen bui. Een auto, die voorbij de kerknortiek moest rijden, bleef toen nog achterwege, maar gisteravond hebben we een auto op de planken gehad, die er gereden heeft ook. 't Is toch heusch niet meer noodig bui ten de stad te gaan om een in alle opzich ten vo'maakt aangekleede t ;on :el eer looning te gaan zien. UIT ONZE STAD. Vanwege de Commissie voor Ontwik keling en Ontspanning der G©mobiliseer den alhier trad gisteravond in het kledn- auditoiium van het Umversiteitsgeibouw als spreker op prof. dr. G. Kalff, hocg- leeraar alhier, met een voordracht over Jacob Oats. STEUNCOMITÉ LEIDEN. Oorlogstoestand 1914. In de afgeloopen week meld den zich om steun aan. 3 pers. Maakt met het totaal der vorige week ad. a 2793 2796 pers. Hiervan werden direct afge wezen275 Tot 8 Jan. waren behandeld 2515 In Ie afgeloopen week kwa men in behandeling 3 2513 pers. Thans worden ondersteund 225 personen. Ford's Expeditie. Naar aanleiding van een weigering, door tocht door Duitsckland op de terugreis naar hun vaderland to geven aan 3 Scandinavi sche leden van de Ford-expeditie, wordt ge meld, dat over deze zaak tal van telegram men' werden verzanden. Zoo seinde de Zweed- sche gezant in Den Haag naar het minis terie van buitanlancsche zaken te Stockholm en den Zwcedschen gezant te Berlijn; de Deenscho vice-consul (Denemarken is hier te lande niet door een gezant vertegenwoor digd) naar Kopenhagen en Berliju, terwijl de voorzitter van de Noorsche delegatie der expeditie, de hoer Hoaken Löken, naar Chris- tiania en Berliju seinde. Tegen den avond ontving de Duitsche gezant in Den Haag de medcdeeling uit Ber lijn, dat een officieel geverifieerde lijst met de namen van alle Skandinavische leden der expeditie naar Berlgn diende te worden op gezonden. Voorts werden alle passen inge zameld en naar het? Duitsche gezantschap gezonden. Geïnïemserrfen op Urk. Zaterdag heeft, zoo meldt het „Hbld.", de opperbevelhebber van leger en vloot, gene raal Snijders, een bezoek gebracht aan den Berg en de barak op Urk, waar het veer tigtal Belgische, Fransche en Engelsche of ficieren is ondergebracht. De geïnterneer den "werden door den commandant van het Intemeeringbureau bijeengeroepen en per soonlijk aan den opperbevelhebber voorge steld. De generaal sprak den gezamenlijken officieren in een korte speech in het Fransch toe, blijkbaar doelende op hun klachten en grieven. Hij toonde zich van een bijzondere welwillendheid, en mot de meeste belang stelling liet hij zich inlichten omtrent het geen de vreemde officieren te berde hadden te brengende gezamenlijke geïnterneerden haddon aan een tweetal hunner de opdracht gegeven, als hun gemeenschappelijke woord voerders op te treden. De opperbevelhebber legde de verklaring af, dat hij, zooveel in zijn vermogen lag, aan do juist bevonden klachten tegemoet zou ko men. Hij heeft de geregelde verloven op eere-woord tot vijf dagen uitgebreid. En verder Beloofde hij tegemoet te zullen ko men aan de klachten over het voedsel, bet gebrek aan eigen oppassers, terwijl ook het toelaten van bezoeken aan de geïnterneer den weer toegestaan wordt. Mijnengevaar. Tusschen Zinlvoort en Wijk-aan-Zee zijn sedert Zaterdag drie mijnen aangespoeld, vaar van twee reels tot ontploffing werden gebracht en een derde onder bewaking va* militairen werd gesteld. Ook aan de Zuiderzeekust zijn eenige mijnen aangespoeld, o.a. te Makkura. waar het gevaarlijke voorwerp op slechts 20 M. afstand van de huizen ligt. Zaterdagnacht -hebben twee Arnhem mers beproefd, per rijwiel langs den ouden spoordijk naar Westervoort, spek en vet naar Duitschland te smokkelen. Op hun tocht is evenwel een hunner, K. geheeten, die vohrop reed, gevallen in een kolk, welke in de spoorlgn slechts door een smal brug getje overbrugd is. De ander heeft nog raar hem -gezocht, maar niets gevonden. Gister morgen is zijn lijk door. de politic opgehaald. Te Losser is een Duitsche soldaat de grens overgekomen. Hrj was roeds drie keer verwond en kon hersteld nit het ziekenhuis te Gronau weer naar het front vertrekken. Met ingang van 1 Mei is lo. op zijn verzook, eervol ontslag verleend aan den heer M. L. Q. van Ledden Hulsebosch, te 's Gravenhage, als inspecteur van de volks gezondheid mot dankbetuiging; 2o. als ambtsgebied van den -inspecteur! van de volksgezondheid dr. L. E. Goester, te Zwol le, nader aangewezen de provinciën Zuid- Holland en Zeeland. Met ingang van 16 Febr. zijn benoemd tot directeur van het post- en telegraaf kantoor te Velsen de heer G. L.* Degenaar, thans commies der posterijen en telegra fie lsto kl., en tot directeur van het post en telegraafkantoor te Bolsward de heer J. P Koning, thans in gelijke betrekking te Emrnen. - De gewone audiënties van de Ministers van Koloniën en van Marine zullen resp. Donderdag 20 Januari cn Vrijdag 21 Ja nuari a.s. niet plaats hebben. Bij Kon. besluit is met ingang van 1 Maart benoemd tot referendaria bij de Rijles verzekeringsbank de heer H. Toriet, notaris te Joure. Na langdurige discussie heeft de Iiaagsclie Raad eon motie aangenomen, voorgesteld door den heer Van der Maa ien. waarbij B. en W. worden uitgenoodigd met de Bouwgrond-Mij. „Zorgvliet" nader te onderhandelen omtrent den aankoop van meer grond in het noordelijk gedeelte van het park „Zorgvlietten behoeve van den aanlog van openbaar plantsoen, dan B. en W. aanvankelijk hadden voorgesteld. Beroepen is bij de Geref. Kerk te Am sterdam, ds. J. C. de Moor, to 's-Graven- hage. Aan den Reeweg te Dordrecht is op een ruim terreiü verrezen een nieuw, groot op de meest moderne wijze ingericht zieken huis, gesticht dfoor de Vereeniging voor Ziekenverpleging, wier voorzitter, mr. W. Dicke, gisteren dit gebouw op-ende, daarbij herinnerende, hoe dit. /gebouw tot stand is kunnen komen door do gulle schenking van do familie Stroop. Het. gebouw is ont worpen en gebouwd door den bekenden architect Cuypcrs. Veler medewerking 1* ondervonden, ook van de zijdo der gemeen te, die den grond tegen kostprijs beschik baar stelde. De inrichting kan wedijveren zeido do voorzitter, met het beste, wat op dit gebied elders bestaat. Ook de burge meester Bp rak een kort woord. Dicht hier bij zal het nieuwe gemeentelijke ziekenhuis verrijzen. Naar wij vernomen, heeft dr. J. A. Cromer, pred. der Ned.-Herv. G?m. in Den Haag, oen goedgeslaagde operatie onder gaan, waarna hij echter ongesteld is ge worden. De toestand is op het oogenblfk iets beterende. („Ned.") BENTHUIZEN. Bedankt is voor heb beroep naar cftf Geref. Gem. alhier door ds. J. Fraanje, "b© Rotterdam. KATWIJK-AAN-ZEE. Zeker© K., alhier, ia naair het Hui* van Bewaring te s-G ravenhag© overge bracht om ter beschikking van den officier

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1916 | | pagina 1