Nederland en de Oorlog.
K°. 17143
Zaterdag IS Januari.
Tweede 131 ad. A0. 1918.
Officieels Kennisgeving.
Brieven van een Leidenaar.
Bb EynpesÉe Oorlog.
Kosteloozo
GENEES- en HEELKUNDIGE HULP
aan Onvermogenden.
Burgemeester en Wetliouders van Leidenj
Gezien de artt 1, 4 en 6 der verordening
van 20 December 1900, betreffende het
vorleenen van kostelooze genees- en heelkun
dige hulp aan onvermogenden;
"Brengen ter kennis van hen, die op grond
van onvermogen in aanmerking wcnsohen
te komen voor het ontvangen, zoo nood g, van
K0STEL00ZE GENEES- EDI HEELKUNDI
GE HULP, VAN 1 MEI 1916 TOT 1 MEI
1917. dat zij zich ter verkrijging van het
daartoe strekkend bewijs zullen moeten aan
melden
TEN RAADHÜIZE IN HET
LOKAAL NAAST DE BINNENTRAP
(TROUWKAMER);
dat die aanmelding zooveel mogelijk zal
moeten geschieden door het Hoofd des
G e z i n s, of indien de belanghebbende on
gehuwd is, door hem of haar persoon
lijk, en dat gelegenheid daartoe zal wor
den gegeven
GEDURENDE DE MAAND JANUARI
en we! op Dinsdag en Vrijdag van
elke week, van des voormiddags half-
elf tot des namiddags drie uren.
Zij waarschuwen voorts de belanghebben
den zich op den boven aangegeven tijd
aan te melden, zullende zij het, bij
niet tijdige aanmelding zich zei
ven te wijten hebben, indien zij
in het verkrijgen van Genees- of
Heelkundige Hulp vertraging on
dervinden.
Burgemeester en Wethouders voorn.,
N. C. DE GIJSELAAR,
Burgemeester.
VAN STRIJEN,
Secretaris.
Leiden, 15 Januari 1916.
DLV.
Ik kreeg een heel boozen brief uit Zoeter
woude, over mijn bemoeizucht met de aan
gelegenheden in die gemeente. Zij zouden
hun eigen zaken wel opknappen; ik hal mg
te bepalen tot Leiden alleen. De schrijver,
die beweert uit naam van meerderen te
spreken, vergeet echter, dat het „Leidsch
Dagblad" zijn lezers ook in menigte heeft
buiten Leiden en daaruit vloeit reeds de ver
plichting voort, dat.de belangen der buiten
gemeenten er ook in worden besproken. In
vorschillendo gemeenten uit den omtrek, heb
ik dan ook collega-briefschrijvers gekregen,
I die uit hun woonplaats de vraagpunten van
I <Kn dag zoo nu en dan aan de orde stellen.
In Zoeterwoude (Rijndijk) zit een zoodanige
I vertegenwoordiger niet. Men heeft mij even
wel do belangen der Hooge Rijndgjkers voor
gedragen en toegelicht en ik meende, dat
H er niets tegen was, om na een behoorlijk
onderzoek over de kwestie, die er de ge-
g.-' moederen bezighoudt, en een onderwerp van
behandeling uitmaakt niet alleen in de Ge
meenteraden van Leiderdorp en Zoeterwoude,
maar ook de aandacht vergt van Ged. Staten,
.eens mjjn meoning te zeggen. Eki waar dit
.College gaarne over de zaak adviezen ont
vangt, moest ik veronderstellen, dat een
ad\ ies van een onpartijdig buitenstaander, die
ook woer dicht genoeg bij woont, om een
behoorlijken kijk op de situatie te hebben,
toch ook zijn waarde kon hebben.
Hiermede kan ik voor het oogenblik van
dit onderwerp afstappen, al mag ik den
schrijver niet befovon, dat ik er niet weer
op terug zal komen. De zaak is actueel en
niet van belang ontbloot. Als de Iiooge Rijn-
dijkers, na een eerste mislukte poging, er het
bijltje niet bij neerleggen, zie ik het er nog
'eenmaal van komon, dat zij bij, Leiderdorp
zullen worden ingelijfd.
En nu kom ik weer op het terrein, waar
de schrijver uit Zoeterwoude, zooals hij zegt,
mü steeds met belangstelling volgt.
De bevolking van Leiden is, zooals uit de
korte statistiek daarvoor gepubliceerd blijkt,
in 1915 met 173 bewoners toegenomen,
tegen 60 in 1914. Deze aanwinst zou nog
grooter geweest zijn, wanneer het aantal
geboorten niet met 125 was verminderd en
het aantal overledenen niet 43 meer was
geweest. Waren deze cijfers gelijk gebleven
aan die van het vorig jaar, dan had het
eindcijfer een vermeerdering aangegeven van
d41, een gelal zoo gunstig als in geen 'jaren
is aan te wijzen geweest. In 1913 was de
toeneming betrekkelijk ook groot, n.I. 293.
Het geboortecijfer bedroeg toen echter 1548
tegen 1365 in 1915, eii het aanlal sterfte-
govnilen slechts 676, tegen 721 in 1915.
Bovendien was in 1913 oen bepaalde reden
voor de vermeerdering aan ta wijzen. Er
■was toen opgericht en geopend een Rijks
opvoedingsgesticht voor Jongens en met ver
pleegden en personeel vormden die allicht
een honderd man.
Wat het jaar 1915 ook gunstig doet uit
komen, niet alleen boven 1914. maar ook
boven 1913, is dat er dit jaar slechts 3596
or Semeonto metterwoon verlieten, tegen
Sb8S in het vorig jaar en niet minder dan
4111 in 1913.
Wat de betrekkelijk ongunstige geboorte-
en sterftecijfers over 1915 betreft, daarvoor
JS (lo oorzaak ongetwijfeld te zoeken in den
ocrlogstoestaai Voor soever de cijfers van
S
f
t ic
andere plaatsen bekend zijn gemaakt, toont
het aantal huwelijken schier overal reeds een
vermindering na Augustus 1914, die het
geheele jaar 1915 aanhield.
Hoe het komt, dat de onevenredigheid
tnsschen het aantal vertrokkenen uit de ge
meente en het aantal gevestigden is ver
minderd, al bleef het getal, dat de vertrok
kenen aangeeft, nog grooter, is moeilijk te
zeggen. Waar de toestanden op het platte
land ook in den omtrek van Leiden, dank
zij de duurte der land- en tuinbouwproduc
ten, over het algemeen gunstig zijn, kan men
niet aan een trek uit de dorpen naar de stad
denken. Uit de bevolkingsbeweging over 1915
der gemeente Rotterdam blijkt, dat door
werkgebrek in het havenbedrijf, de trek naar
de gemeente minder sterk is geweest, dan
vorige jaren. Mogelijk reageert dit weer op
de cijfers in de provincie-steden en mogelijk
ook op die in onze gemeente. Hoe het zij,
wij kunnen het verschijnsel met dankbaar
heid aanvaarden en sleohls den wensch uit
spreken, dat het gemeentebestuur en de ge
meentenaren, waaronder in de eerste plaats
de werkgevers, groot en klein, zich zullen
beijveren in het beramen van middelen, om
de stijgende lijn In de bevolking voort te
zetten, indien het mogelijk is met een nog
versneld tempo.
Daarvoor zijn noodig groote maatregelen
en ook kleine middelen.
Het komt mü voor, dat wij mot het oog
hierop, niet genoeg doen voor ons onder
wijs. Is het reeds een sociale plicht te zor
gen voor goed volksonderwijs, om de men-
sohen met het oog op do opvoeding hunner
kinderen naar Leiden te trekken, 13 het noo
dig, dat het middelbaar en het gymnasiaal
onderwijs h2ar goeden Daam kan blqven
handhaven, het vakonderwijs op peil wordt
gehouden en het getal onderwijsinrichtingen
zoo mogelijk wordt uitgebreid.
In dat opzicht is de nieuwe postschool,
in het einde van 1914 hier geopend, zeer
toe te juichen.
Laat het gemeentebestuur voor de be
vordering van alle takken van onderwijs,
de oogen steeds geopend houden en in nut
tig bestede uitgaven daarvoor niet schriel
zijn-
In maatregelen van hygiëne staat Leiden
nu vooraan. Wij waren een van de eerste
gemeenten, die een openbaar Slachthuis had
den, een genieenteijjken keuringsdienst voor
eet- en drinkwaren invoerden, de reinigings
dienst moderniseerden, laat ons in dit op
zicht aan de spits big ven staan. De oprich
ting van een mooie gemeentelijke zwemin
richting is daarvoor een goed teeken.
Wg stonden tot dusver bekend vanwege
dien goedkoopen gasprgs en de niet hooge
woninghuren. Wat het eerste betreft, zjjn
we in den laatsten tijd bezig daarin veran
dering te brongen. Afgescheiden van andere
overwegingen voor of tegen, die hier niet
ter sprake komen, geloof ik toch, dat men
met het oojr op den trek van menschen
met burger inkomens, daarmede voorzichtig
moet zijn. Ook het tprief voor het eleci-
trisch licht make men niet hoog.
In het begin van deze eeuw is hier door
particuliere bouwondernemers, heel wat ge
bouwd en de woninghuren waren niet hoog.
Na dien tjjd is er den klad ingekomen en
het is zeer de vraag of er ook van over
heidswege geen pogingen moeten worden
aangewend, om den bouw van heeren- en
bui gerhuizen aan te moedigen.
Dan moeten noodig de verkeersmiddelen
in de stad uitgebreid en verbeterd worden.
Een enkele tramlijn is niet meer voldoende.
De buitenwijken, waar de meer gegoeden
wonen vooral, moeten door een of meer
tramlijnen, spoediger in contact met het
centrum _yan de stad en met het station
H. S. worden gebracht. Als straks de eleo-
trische tram uit Den Haag, aan de Hee
renstraat de stad binnenkomt, is er mis
schien gelegenheid haar loop zoo te fege-
len, dat enkele voorname wijken er van
kunnen profiteered Laat het gemeentebe
stuur bij de onderhandelingen met de Tram
weg-Maatschappij, goed voor het belang der
gemeente opkomen.
Dan zijn er nog kleine dingen te doen
cn mogelijk na te laten, voor de verbo-
toring en de verfraaiing van de stad, die
niet veel geld behoeven te kosten en haar
toch meer aantrekkelijk maken.
Ik sprak dezer dagen een vreemdeling,
die hier was geweest bij het bezoek van
do Koningin en zich had geërgerd over
het slordig uiterlijk ran ons mooi antiek
Stadhuis, geheel beplakt als het was, met
allerlei publicaties, waaronder er waren die
al sinds weken geen zin meer hadden. In
derdaad is mij ook gebleken, dat men heol
royaal is met het aanplakken van allerlei
paperassen, en traag in het wegruimen er
van.
Dezeifdo vreemdeling had het zeer ge
troffen, dat het des avonds zoo donker was
voor het Stadhuis. Hg had aan den overkant
staande, de Koningin nauwelijks kunnen zien
toen zg tegen vijf uren 't Raadhuis verliet en
do trap afdaalde. Waarom, zoo vroeg hij,
niet een paar booglampen aangebracht, om
zo brj gelegenheden te doen branden? Klei
nigheden zal men zeggc-n, maar die toch
niet zonder invloed zijn, op den indruk die
een plaats op iemand maakt. En van dien
ir.druk hangt het soms af of men die plaats
aanbevelenswaardig vindt, om er zich met
terwoon te vestigen, of anderen aanbeveelt
of afraadt het te doen.
Ook de bevolking zelf en met name het
deel, dat de leiding van handel, nering en be
drijf 'a handen heeft, kan met of zonder
medewerking van het gemeentebestuur, veel
tot het aantrekkelijk maken van een plaats
medewerken. Misschien vind ik aanleiding
daarop later nog eens te wijzen.
Uitvoerverbod.
Bij koninklijk besluit is de uitvoer van
stearine en alle vetzuren, paraffine, alsme
de mengsels en producten van deze artike
len, verboden van den dag. aer afkondiging
van dit besluit.
v Nederlanders in Dnitsckland.
Men schrijft uit Enschedé
Door den steeds slechter -wordenden eco-
nomisohen toestand in Duiteohland komen
dagelijks HolLandsohe arbeidersgezinnen
over de grons en meidon zich alhier om
steun en onderdak aan.
Nagenoeg allen zijn van alle middelen
ontbloot en hebben zich in den laatsten
tijd groote ontberingen moeten getroos
ten.
Tot nu toe slaagde men er in den moes
ten werk en onderdak te versohaffen, thans
echter is geen woning meer te krijgen en
zijn alle plaateen in slaapgelegenheden en
volkslogementen bezet.
Als gevolg hiervan heeft het gemeente
bestuur zich reeds genoodzaakt gezien de
voormalige sohool no. 1 aan den Zudderha-
gen in orde te brengen, ten einde hierin
dezen stakkers ondendak te versohaffen en
zijn daarin reeds eenige gezinnen opgeno
men.
Naar wij vernemen wonen in Westfalen
nog dhihzonden Nederlanders, die binnen
komt) gedwongen zullen worden door den
honger hun toevlucht tot hun vaderland te
zoeken en zal het noodig zijn van Rijks
wege maatregelen te nemen, dat onderdak
wordt verschaft, daar dit bij een grooten
toeloop voor de grensgemeenten niet mo
gelijk aail blijken te zijn.
Door de Nederlandsche Centraal
Spoorweg-Maatscihappij zal aan het ge
huwde personeel, met een salaris beneden
f700, per half jaar op de standplaatsen
Utredht en Zwolle een toelage verleend
worden van f 18 per half jaar voor de amb
tenaren en f 13 per half jaar voor de be
ambten.
Deze regeling geldt voorloopig van 1
October 1915 tot 30 September 1916 en is
gelijk aan die getroffen voor het personeel
van de Staatsspoor.
Men meldt uit Yldsaingen d.d. 13
Januari
De mailboot is heden om 5 uur binnenge
komen met 480 passagiers van de „Golcon-
da", onder wie ruim 300 mannen, vrouwen
en kinderen der zending. De meesten wa
ren meer dan een jaar gevangen geweest.
In de kampen had men het vrij goed, als
men voor den eigen kost zorgde. De boot
voor de reis naar Engeland was veel te
klein, het eten aan boord slecht. Totaal
zijn er ongeveer 200 kinderen.
De reizigers zijn bier onthaald door de
Hol'landbche zending „en voorzien van war
me kleeren. De zendelingen beklaagden
zich, geheel van hun Christenen te zijn af
gesloten geweest.
Over den toestand in Indië kon men niet
veel zeggen tengevolge van de gevangen
schap. De trein vertrok te 7 u. 35.
De Duitsdhe zendelingon worden van
Boxtel af per extra-trein naar Goch door
gevoerd. Ter vereenvoudiging van de
douaneformaliteiten aan het grensstation
reist een douaneambtenaar van Vlissingen
tot Gennep medé, ten einde reedb onder
weg de handbagage na te zien.
Te Goch overnachten de reizigers in het
apöorwegmateriee-1, dat den heulen nacht
door een locomotief wordt verwarmd. He
denmorgen zetten zij vandaar hun reis
vooat.
Gistermorgen behandelde de Rotter-
darrtsche rechtbank de zaak van den Duit-
sohen deserteur C. H., eleotricien uit Han
nover, wiens uitlevering zooaJs is ge
meld wegens diefstal gevraagd is dOor
de Duitsohe justitie.
Op verzoek van H. werd de zaak met ge
sloten deuren behandeld.
Dezelfde heeren, die zich het lot der de
serteurs, die te Bergen zijn ondergebracht,
aantrekken, hebben in een schrijven ook in
dit geval aangedrongen op in-vrijheid-sbel-
ling.
Ze zoggen o.m.
Waar deze man, wegens zijn desertie niict
uitgeleverd kan worden, daar is de veron
derstelling niet gewaagd, dat deze vorm
van uitlevering door Duiitschland ge
bruikt wordt, om de hand te kunnen leg
gen op dezen man, om hem, ook al wordt
hij wegens zijn burgerrechtelijke overtre
ding vrijgesproken, toch wegens zijn deser
tie den kogel te kuimon bezorgen.
Do verdenking vaai zijn burgerrechtelijk
misdrijf kan niet van vóór den oorlog op
hem rusten dan toch zou vast staan, dat
ook inbrekers en dieven deel uitmaken
van het Duitsohe legioen, dit zal Duitsoh-
land wel niet gaarne willen erkennen.
Onze regeering kan weten, dat do uitle
vering van dezen ma.n onder de bestaande
omstandigheden gelijk -staat met zijn dood
vonnis.
Dit kan en mag niet geschieden door
een regeering, die reeds herhaaldelijk blijk
geeft, van meening te zijn, dat deze bui- j
tengewone tijd buitengewone maatregelen
eisoht en daarom aan de verschillende
overheidspersonen last gaf, om thans geen
vreemde deserteurs en gevluchte krijgsge
vangenen, als „vreemdelingen zonder mid
del van bestaan", bulten de grenzen te
zetten.
Op de fabriek van bronswerken van de
firma Becht en Dyserink te eeaperkarspel
zullen Maandag a.s. een deroigtal Belgische
geïnterneerden werKzaam l cield worden.
Op heb terrein van de fabriek wore-- een
loods opgetrokken voor woning en voorzien
van keuken en slaapgelegenheid.
De firma Pathé heeft Parijs voor
de gewonden en hetmeaisci. en verplegings-
personeel der Nederlandsche a .bulance in
het ambulance-gebouw „ne Pré Catelin" een
bioscoopvoorstelling gegeven, die alleszins
geslaagd is en door de poilu's zeer op prijs
Het programma was met zorg samenge
steld en do aanwezigen genoten van de film-
vertooning.
Het bestuur dor Pensioenvereeniging
voor Burgerlijke Ambtenaren heeft ziöh
met een adres gericht tot den minister van
BiamenLandsche zakon, waarin het zegt
met groote belangstelling kennis te heb
ben genomen van de toezegging, die die
minister in de Tweede Kamer wel heeft
willen geven naar aanleiding van de door
den heer Ketelaar c. s. ingediende motie
tot het verloenen van ©en duurte-toeslag
aan de lager bezoldigde rijksambtenaren
dat hef, echter met eenige zorg daarin de
toevoeging heeft gemist, dat bij do oplos
sing ook duurtetoesl ag aan gepensionneer-
de rijksambtenaren zal worden overwogen
Het bestuur verzoekt den minister, die
maatregelen te willen overwegen, welke
spoedig tot een tij del ijken toeslag van 20
pOb. op de pensioenen van weduwen en
wezen zullen kunnen leiden.
De commissie inzake de distributie van
soda is thans ingesteld. Met de zorg voor
den aanvoer en distributie van soda zijn
bij Kon. Besluit belast de hoeren P. M.
Coohius, -directeur der N. V Glasfabriek
Leerdam voorheen Jeokel Mijnsscn en Co.,
te Leerdam, voorzitter der commissie I.
IJssel de Schepper, directeur van de
Stoomzeepziederij „De Hamer" voorheen
J. P. Viruly en Oo. te Gouda, secretaris;
A. G. van Anrcoy, voorzitter van den Bond
ter bevordering van do wasch industrie in.
Nederland, to Zalt-Bommel Lambert de
Beer, voorzitter der Vereeniging van Til-
burgscbe fabrikanten van wollen stoffen,
te Tilburg; D. C. M. van Bentveld, direc
teur van de N. V. R otter dam sclie Soda-
en Chemicaliënfabriek voorhoen C. Kort
man cn Schulte, te R-otterdam J. W. Dek
ker, lid van de firma Jan Dekker, te Wor
m-er veer en J. de Jong, referendaris aan
de afdeel in g Handel van het departement
van Landbouw, Nijverheid en Handel, te
's-Gravenhage, leden.
De Commissie heeft, in opdracht al het
mogelijke te doen ter bevordering van den
aanvoer van soda en tot rogoli ng van cle
distributie en zal daartoe zeer spoedig bij»
eenkom-en, ten einde cle in verband hier
mede noocllige regelingen te treffen.
Door de kustwacht aan clen Verklik
ker te Nieuwe Sluis, gemeente Breskcns
(Z.), is een duif gevangen mot een briefje
aan den poot voor een inwoner uit de
stad Mec-hélen. De duif is naar liet bureau
te Oostburg gezonden om van daar verzon
den te worden naar het duivenstation te
's-Gravenhage ter bewaring. Dus ook al
een geïnterneerde duif.
De bekende bedevaartplaats Keve
laar, waar voor den oorlog ook uit Neder
land jaarlijks moer dan 50,000 pelgrims
kwamen, werd in 1915 bezocht door 383
procession tegen 239 in het jaar tevoren.
Reeds vroeger hebben wij er de aan
dacht op gevestigd, schrijft de „Tel.", dat
het toezicht op Rijnaken, die naar hel- buiten
land vertrekken, met groote moeilijkheden
gepaard gaat. Willen de kommiezen hun
plicht volkomen doen, en de schepen goed
onderzoeken, dan hebben hun kleeren veel
te lijden, afgezien nog van de andere on
aangenaamheden, waarmede de inspectie ge
paard gaat. Het zou daarom inderdaad jg&-
wenscht zijn, dat de regeering aan de be
ambten, die met dit moeilijke en verantwoor
delijke werk belast, zijn, een extra-Rijks
toeslag verleende. Alleen hierdoor kan het
voorkomen worden, dat een beambte, die z\jn
plicht doet, in ongunstiger conditie ver
keert, dan collega's, die minder consciën
tieus zijn.
Door den Vervenersbond te Barger
Ooslerveen en Omstreken, is aan den mi
nister van Oorlog een met redenen omkleed
adres gezonden, 'waarin verzocht wordt aan
de veenarbeiders 'gedurende den a s. graaf-
tjjd zooveel doenlijk verlof toe te staan.
De stoomschepen van de Koninklijke
Nederlandsche Stoomboot-Maatschappij, die
uit do Spaansche havens fruit in ons land
aarvoeren, werden tot korten tijd geleden,
in verband met het bestaande contract tns
schen deze maatschappij en de Engelsche
regeering, door de Engelsche autoriteiten
ongemoeid gelaten.
Echter zijn de „Helena" en de „Iris", die
te Rotterdam zijn aangekomen, en de „Aga
memnon", „Baehus", „Euterpe", „Pomona"
en „Tellus", die naar Amsterdam zijn ge>-
gaan, en van welke schepen de ladingen
hoofdzakelijk bestonden uit sinaasappelen,
de een korter, de andere gedurende iangeren
t£d in Engeland opgehouden en ten slotte
vrijgelaten, op voorwaarde, dat de lading
tuer niet mocht worden afgeleverd.
De schepen zijn na aankomst gelost en de
vruchten liggen thans hoog opgestapeld in
de loodsen.
Onderhandelingen hebben naar do „N.
R. Ct." mededeelt - tot dusver nog geen
resultaat opgeleverd; mocht dit nog eenigen
t\d aanhouden, dan beslaat er groote kans
dat een overgroot gedeelte van de aange-
voerde fruit zal bederven.
Het Haagsche Correspxiuentiebureau
schrijft:
In enkele bladen komt het bericht voor,
dat er aanwijzingen waren ^at er bij -e Re
geering plannen uestaan tot het instellen
van een uitvoerverbod op sch jen. Die aan
wijzingen zouden worden gevonden in het
feit, dat bij de uitklaring van Nederlandsche
schepen in de laatste dagen een rkiaring
wordt geeischt, dat het so—p niet zal wor
den verhuurd en (of) verkocht.
Van bevoegde zijde deelt men ons mede
dat deze maatregel reeds van ucn aanvang
van- den oorlog af bestaat, doeli dat net noo
dig is gebleken, verscherpte orders uienaan-
gaande uit to vaardigen.
I)e Duitsckcrs in België.
Do Belgische regeering heeft statistieken
laten aanleggen over do verwoesting van
België door hot Duitsohe leger, meldt de
„Times". Het totaal aantal huizen en pu
blieke gebouwen, dat verwoest is, be
draagt 18,207, terwijl bijzonderheden uit
Vlaanderen, Limburg, Henegouwen en
Luxemburg nog ontbreken.
Te Sponbin was de verwoesting bijna
volkomenvan de 130 huizen werden er
127 bot den grond platgebrand cn te Di-
nant van de 1375 niet minder dan 1263.
Te Leuven werden er van de 7433 huizen,
1120 verwoest, terwijl hier 1000 huizen wer
den geplunderd.
In het Heilige Land.
Men bericht uit Jeruzalem aan „De Tijd":
Op verzoek van den H. Vader gaf ue Turk-
sche regeering toestemming aan de Itali-
aanscho missionarissen en religieuzen om
het H. Land te verlaten. Reeds drie malen
zijn zij in Jaffa geweest, om zich in te sche
pen, doch moesten bij gebrek aan een boot,
die hen vevoeren kon, naar Jeruzalem terug-
koeren, waar zij onder toezicht staan der
Turkscho politie.
Bij het uitbreken van den oorlog tusschen
Italië en Turkije waren er, behalve de zus
ters, nog een zeventigtal Italiaansche mis
sionarissen en religieuzen in Palestina cn
Servië.
Tien Duitscho en Oostohrijksclie Francis
canen zijn onlangs via Ivonstantinopel en
Klein-Azic naar 'b Heilige Land vertrokken.
Lc Vereen. Staten cn de Oorlog.
De vooruitzichten op een 'spoedige bij
legging va-n de duïkbooten-quaestie wek
ken in de pers en in officieel e kringen
groote voldoening, meldt het Wolff bueau
draadloos uit New-York.
Berichten uit Washington too.ien, dat-
men nog in dez.1 week een verheldering
van <len geheelen toestand verwachtdaar
na zal de regeering der Vereepigde Sta
ten haar geheele aandacht kun
nen wijden aan de diplomatieke besprekin
gen met Engeland over de benadeeiling
van den Amerikaanschen handel.
De New-York Times" zegt: Bij de di
plomatieke gedachtenwisseüng met Enge
land wo-rden Wilson en Lansing geheel door
hetzelfde gevoel geleid als in den strijd met
Duitschland. namelijk, dat het hun plicht
is op te komen voor de rechten der neu
trale.
Een telegram uit Washington aan de
New-York World" zegt, dat Lansing de
scherpste nota, die ooit geschreven werd
over de behandeling van den Amerikaan-
sohen handel naar Londen zal zendon. De
nota zal uiteenzetten, dat Engeland in
vredestijd steeds ervoor is opgetreden, dal
vovk1 ingsmiddo 1 en onder geen voorwaarden
als cona a-bande mogen worden beschouwd.
Nu de regeering der Vereenigde Staten
zich er principieel van overtuigd heeft, dat
Duitschland en Oostenrijk-Hongarije op
recht voornemens zijn van nu aan het lo
ven van nict-combattanten op getorpe
deerde schepen te ontzien, is de Ameri-
ka-ansche regeering tevens van meening,
dat haar positie bij de onderhandeling^ i
met Londen zoo sterk werd, dat Engeland
gedwongen zal worden de Amerikaansche
eisahen in te willigen. In Regeeringskrin
gen wint de meening void, dat- zoo de
duikbooten ^ua-estie finaal geregeld is, het
Congres zal aandringf i op een optreden,
waardoor Engeland gedwongen zal wor
den. in de Amerikaansche eischen toe te
stemmen. Hoewel het. plan om de scheeps
ladingen met wapens en ammunitie voor
de geallieerden met embargo te beleggen
door de~ regeering nooit ernstig overwo
gen is, meent men in officieele kringen,
dat 'it in de aas te toekomst ernstig als
represaille tegenover Engeland zal wordea
overwogen.
