Nederland en de Oorlog. N°. 17137 Zaterdag «Januari. A». 1918. tiïeze ^ourant wordt dagelijks, met uitzondering van tZon- en feestdagen, uitgegeven. Dit nommer bestaat uit VIER Bladen. Ofticseele Kennisgevingen. UIT Of^S LAND. Gemengd Nieuws, IDSCH M&B PRIJS DER IDYERTENTIENs Van I6 regels Jl.05. Iedere regel meer /"0.17£. Kleine advertentiën ▼an 30 - woorden 40 Oents contant; elk tiental woorden meer 10 Oents. Voor het incasseeren wordt ƒ0.05 berekend. Bowijsnummer 6 Oents. PBLJS DEZES COURANT: Voor Leiden per 3 maanden f 1.30per week. f 0.09. Buiten Leiden en waar agenten gevestigd zijn per week. 0.10, Franco per post1.65. Vierde Blad. WlAXiWlUWJ-BOTERPRlJZEN. Do Burgemeester dor gemeente Leiden brengt ter algemeene kennis., dat door den Minister van Landbouw, Nijverheid en Han- dei is bepaald: dat met ingang van 19 Ja nuari 1916 wordt ingetrokken de beschi :ing van 24 December 1915 No. 31714 5e afdoeiing en dat a. de maximum-prijs voor boter, bestemd voor verbruik in Nederland, geleverd door producenten aan verkoopers van boter, ge durende het tijdvak van 10 tot en met 31 Januari 1916 zal zijn f 1.60 p, K.G. bij ver pakking in wit tust van 50 K.G. Bij verpakking in wit fust van 25 K.G. tan vorengenoemden prijs verhoogd worden met 1 cent per K.G. Bij verpakking in Delftsch of Leidsch fust van 20 K.G. kan vorengenoemden prijs met 5 cent p K.G. en bij verpakking in Delftsch of Leidsch fust van 10 K.G. met 6 cent Der K.G vqrhoogd worden. Bovengenoemde prijzen zijn franco station van afzending. b. dat de maximum-prijs voor boter ver kocht-vaan verbruikers gedurende bovenver meld tijdvak 1.80 per K.G. zal zijn. Do verkoop aan verbruikers tegen detail prijs kan geschieden onafhankelijk van de te 1 leveren hoeveelheid. Voor boter bereid onder rabbinaal toe dicht kan door de Rijks-commissie van Toe dekt op de Botervereeniging, in overleg met de betrokken handelaren en boterbe- reidors, een verhoogden prijs worden toe gestaan. BIJ OVERTREDING ZAL TOT TOE PASSING DER ONTEIGENINGSWET .WORDEN OVERGEGAAN. - Leiden, 8 Januari 1916. Do Burgemeester van Leiden, N. C. DE GLJSELA AR. SV1AX8MUM PRIJZEN. De Burgemeester der gemeente Leiden herinnert winkeliers, die artikelen verkoo- oen waarvoor maximum-prijzen zijn gesteld, aan hun verplichting om LIJSTEN, HOU DENDE deze MAXIMUM-PRIJZEN van len openbaren weg af duidelijk zichtbare plaats OP TE HANGEN en opgehangen te houden Deze lijsten van maximum-prijzen zijn, voor zoover de kaas- en varkensvleeschprij zen betreft gratis verkrijgbaar £en Raad- huize, kan qr no. 10 en voor zoover de overige prijzen betreft aan t Bureau Vischmarkt 18. De Burgemeester van meiden, N. C DE GIJSELAAR. Leiden. 8 Januari 1916. DRANKWET Burgemeester en "Wethouders van Leiden; Gelet op de artt. 12 en 37 der Drankwet; Brenge-.i ter alfrem-ene kennis. dat door N. O OVEBDEVEST, wonende te Leiden, een ver zoekschrift is inr-ediend, om verlof voor don ver- koop van uit-In it end alcoholvrijen drank voor gebruik ter plaatse van verkoop, in het voorlokaal van Jlet perceel Heérohstraat no. 102 Burgemeester en Wethouder» voornoemd. N. O DE GIJSELAAR Burgemeester. ^AN 6TRIJEN. Secretaris. Leiden, 3 Januari 1916. DRANKWET. BurTemeesler en Wethoud-rs van Leiden: Gekt op de artt.- 12 en 37 der Drankwet; Brengen ter algemeene kennis, dat" dooy j. 'HOOGEYEEN. wonende te Leiden, een ver zoekschrift is ingediend, om verlof voor den ver koop van uitsluitend alcoholvrijen dronk, voor pebrujlt ter rlr.at.-o van verkoop, in den winkel en de zijkamer van het perceel Rijnsburgersin- gel no. 1 Burgemeester c i cthouders voornoemd. N. O. DE GTJSELAAR. Burgemeester. VAN STRLT.EX Secretaris. L uien, 8 Januari 1916. nen valt hiervoor in dez® streek nog veel te doen, evenals dat tot voor enkele jaren in Noord-Hollaud het geval was. Sedert hebben daar r veehouders do handen .aan den ploeg geslagen; vele cursussen zpjn ge houden, waaraan door talrijke personen is deelgenomen en wat een zeer gunsligen in vloed heeft uitgeoefend op het zuivelbedrijf in die provincie. Melden zich genoeg deelnemers aan, daa zal vooraf door oen deskundige een lezing worden gehouden om aard en strekking van don cursus, die noch buitengewone in spanning, noch veel tpjd zal kosten, uiteen te zetten. Tot commissaris der N. V. Risioo-Ver- zekering ts Rotterdam is benoemd dr. J. A. Schreuder, arts, alhier. Bij beschikking van den Min. van Binnen!. Zaken is bepaald, dat de oommis siën, die gedurende 1916 beast zullen zjjn met het afnemen der examens van apothe kersassistent, zullen zitting houden to Lei den, Utrecht, Groningen en Amsterdam, en zijn benoemd in do commissie welke zitting zal houden alhier, tot lid en voorzitter dr. L. van Ita'.lie, hoogleeraar; tot leden de heeren 0. F. A ten Bosch; apotheker bjj het academisch ziekenhuis a hier, en G. H. van der Wal, apotheker te 's-Gravenliage; tot leden plaatsvervangers: W. C. de Gra3ff, lector aan de Rijksuniversiteit, en dr. D. H. Wester, privaat-docent aan de Rijks universiteit, te 's-Gravenhage; met bepa ling dat het plaatsvervangend lid, de heer \Y. C. de Graaft den voorzitter bjj verhin dering tijdelijk zal vervangen; aan do com missie toe to voegen als deskundigen; mej. C. B. Renaud, hoofd ooner openbare, en den heer J. B. Meynen, hoofd eener bijzondere school voor m.u.l.0., beiden alhier. De Min. van Binnen!. Zaken heeft be noemd tot lid der commissie voor het af nemen der examens in de nuttige handwer ken to 's-Gravenhage, mej. P. O. van Bor- selen, onderwijzeres aan de Ghr. Kweek school alhier, en tot plaatsvervangend lid mej. H. Rel, onderwijzeres aan de Gemeen telijke Kweekschool alhier; voor de com missie te Roltordam, tot p aalsverv. l d mevr. C. J. W. Wisse, geb. Verburgt, alhier. LEIDEN, 8 JANUARI. Gisteravond werd door het b tuur van de Coöperatie „Vooruit" ten kantore van het gebouw aan de Haarlemmerstraat aaiibc-s o:l: he l stukadoors- en behangers- werk voor haar fi iaal aan de Heerenstraat No. 9. feDe uits'ag was: Stukadoorswerk: de heeren J. Ar'noldus f4:; i. van den- Berg f405, J. Bekooy f390, D. J. Weiling f337, G. F. Parteis- ma i 1317, Joh. de Best f313 en L. J. Boek- wijl f 310, allen te Leiden. B ihangersw de heeren P. J. Miloo fl;77, A. Overduin f125, beiden te Leiden. I 0:> aandringen van leden-lar.dbouwers der ifdeeling Leiden en 0., van de Holland- schc Maatschappij van Landbouw, zal ge tracht worden een cursus in het i ven te roepon ter bevordering van de kunst van melken c.a. Volgens gezaghebbende p-erso- De Heer en Mevrouw Speenhof!. Met nieuwe en met oude liedjes is gis teravond het echtpaar Speenhoff hier weer eens opgetreden. Wy hadden een betere opkomst verwacht Er b.even veel nhalsen in den Schouwburg leeg. Inzonderheid de loge was zeer slecht bezet Met allo nummers en er werden er heelwat gegeven hadden beide optreden- den, hetzij zij ze alleen of te zamen voor droegen succes, zoowel met die, welke reeds dikwijls als met degene, welke voor het eerst gegeven werden. Na e k lied da verde het handgek'ap en meermalen klonk een gezamen.ijk schaterlachen bij epn ra ken zet, een aardigheid of een mop, zooals men die van Speenhoff gewoon is. De liedjes met ernstigen inhoud bleven echter ook nu geukkig niet achterwege en. brachten teweeg den indruk, die de auteur heeft bedoeld er mee te Bewerken. Kuyper, Schroder, Treub. burgemeester Teilegen, Verkad?, de volkszangb: weging en nog meer, werden bezongen. So da .e>n ïed- jes, we.ke niet in een Rijksbundel zullen worden opgenomen, maar nu voor rekening van Speenhoff zu.len worden uitgegeven, oioegen verbazend in. S4. eenhofjl's lange Nieuwjaa.-.sw.ns:h 1916, afgtwisse.d door zang, werd met aandacht, v al; r. onverho.en pret gevolgd. Aan Lei den was een afzooderlyK deel gewijd, met vtie beste wenschen voor onzen burge meester, voor wien ook de studentenwereld zu.k een groote sympathie g.voe t. en voor het Schouwburgbes uur en den S h: uwburg, die pas zoo'waardig en schoon jubileerde. Hoe uitgebreid het programma ook was geweest en hoe dikwij s men ook in de ge legenheid gesteld was een refrein mee te zingen, men had nog niet genoeg, toen Speen hoff zijn slotlied had voorgedragen. Daar om gal" hij een tweede slotnummer. mevr. Dhayrmond in de rol van Silvia met de groote tragédienne willen vergelijken, maar toch wist zij door haar geconcentreerd srej en uitnemende dictie een groote ont roering op te wekken. Ook mile Duval, die Zaneth voorstelde, bleek haar een waar dige medestandster te zijn. „Un Caprice", van Alfred de Musset, be hoort zeker niet tot de meesterwerken van den groeten schrijver;maar dit simpele salonstukje, set d.amatische eischen, waar aan alleen aangeboren en krachtig geschool de talenten kunnen voldoen. Na hetgeen wy van de beide actrices reeds gezien had den, waren wij volkomen zeker, dat aan die eischen naar behooren zou worden voldaan. Met fyne distinctie en smaak werden beide damesrollen vervuld en ook de heer Du val voldeed ons goed, in aanmerking genomen, dat M. de Chavigny zeker niet le beau róle had en het nuchtere heerentoilet het moest afleggen tegen het rijke, goed gedragen dameskostuum. Wat „Le Sauterelle" betreft, een stuk waarvan de titel .als de naam van den schrij ver ons volkomen onbekend was, wij zul len er niet te veel van zeggen; alleen had het een bedenkelijk tekort aan distinctie en was daarmee wel in schrille tegenstelling imet „Un Caprice". Maar het werd vlot gespeeld, het publiek heeft hartelijk ge lachen en daarmee is de critiek ontwapend. Do sóirée was zeer geslaagd en warme, welverdiende toejuichingen vielen den ac trices ten deel. ALLIANCE FRAN AISE. Soiree théatrale de Mme. Dhayrmond. Nu, "hls een der gevolgen van den oorlóg, het moei.ijk is goede conférenciers naar hier te do.-n komen, was het een uitkomst, loon mevr. Dhayrmond zich bereid verklaar de voor de loden der Alliance op te tre den. Zij gaf daaraan gevolg, tot groote vol doening van 't publiek, dat voor 'n groot deel d zaal van „Zomerzorg" vulde en met belangstelling het gebeuren afwachtte. Het eerst werd opgevoerd „Le Passant", van Francois Coppée. Het was met dit kleine stukje, dat Coppée, ongeveer 50 jaar geg leden, nog vrij onbekend, eea gr'oot succes vermen; net was ook hiermee, dat Sarah Bernard! zich aan zichzelve en aan het Parijsche publiek in do volle ontplooiing van haar talent openbaarde. Niet dat wij Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde. In de gisteravond gehouden maandelijk- sche vergadering van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde, sprak de voor zitter, prof. dr. J. Verdam, eenige liarte- lijke woorden van deelneming naar aanleiding van de ongesteldheid van den secretaris der Maatschappij, prol dr. S. G. de Vrieê, en uitte daarb.y den wensch, dat de on dergane operatie mocht gevolgd worden door een algeheel herstel. Hierna verkreeg prof. dr. H. Brugmans, hoogleeraar aan de Universiteit te Amster dam, het woorcl, die een voordracht hield over: De inhuldiging van Willem. I in 1S14. Na een korte inleiding behandelde deze spr. achtereenvolgens drie punten: lo. De in huldiging zelf; 2o. de inhuldiging te Am sterdam; 3o. de inhuldiging in de Nieuwe Kerk. Wat het eerste punt betreft, ging sp». na, wat de beteekenis der inhuldiging was in verband met de traditie en met de denk beelden van dien tijd. Hy stelde in het licht, dat Hogendorj in zijn schetsen van de Grond wet een inhuldiging of liever een eedsafleg ging aan den Souverein voorschrijft. Ho- gendorp dacht zich die inhuldiging in's-Gra venhage, hoewel hij het nergens met zoo veel woorden zegt. Zoo kwam spr. tot het tweede punt, de inhuldiging te Amsterdam. De aanwijzing van Amsterdam als plaats van inhuldiging is in de Grondwetscommissie bij amende ment op de Schets van Hogendorp aange nomen. Dat daarbij het feit, dat Amsterdam.' sedert 1808 hoofdstad en zetel der Regeering was, in aanmerking kwam, sprekt van ze f. Ook dat in Amsterdam den 2den December 1813 de souvereine vorst als zoodanig was geproclameerd; vooral dit feit heeft go- wogen, zooals uit de stukken blijkt. Oorspronkelijk dacht men er ernstig over de weinig formeel© proclamatie van 2 De cember 1813 te vervangen door een meer vormelijke opdracht van de souvereiniteit aan WLlem I, door, oï namens het Nederland sche volk. Met name door de Engelsche Regeering werd daarop ernstig aangedron gen. Die opdracht zou dan gepaard kunnen gaan met de aanneming der Grondwet; een en ander dacht men zich in Amsterdam. Toen evenwel Willem I eenigen tyd had geregeerd en zjjn gezag door niemand werd betwist, trad de gedachte aan een formeele opdracht van souverein gezag op den ach tergrond en werd vervangen door die van de inhuldiging, zooals wij die kenmn, waaraan in 1914 natuurlijk de aanneming der Grond wet moest voorafgaan. De inhuldiging zoo kwam spr. tot zijn derde punt zou plaats hebben in de groote zaal van het Pal en-Raadhuis en worden gevolgd door een godsdienstoefening in de Nieuwe Kerk. Bei de werden echter gecombineerd, zoodat èn de inhuldiging èn de godsdienstoefening daar piaaus nadoen. in f349 is, aldus besloot spr., de laatste vervallen; sedert bleef alleen de inhuldiging, maar nog steeds in de Nieuwe Kerk, over. Met onverdeelde aandacht werd het hel der betoog van prof. Brugman gevolgd en de voorzitter bracht hom daarvoor ten slot te nog den dank der vergadering. DIT ONZE STAD. Collecte dubbeltje-cent. De col-loote een-dubbeltje-of-oen-oent heeft Woensdag j.l. opgebracht f 219.774. STEUNCOMITÉ LEIDEN. OI/llVJjCllUCbUUKi LOL*» in de aigeioupeii week meld den ziun om steun aan. 4 pers. Mauxt met net tuiaai der vorige week ad. t 2786 2790 pers. Hiervan werden direct afge wezen278 Tot 25 Dec. waren behandeld 2512 in ie afgeloopcn week kwa men in behandeling 1 ,x 2513 pers. Thans woroen ondersteund 230 personen. LEIDSCI1E BESJ UUKDERSBONÜ. Opgave van de week van 2025 Dcc. 1915. Totaal Ledental 1900, Werklooze leden37 Aantal kinderen be noden de 16 jaar 61 Loonverlies por week f 412.12 Vergoeding v. d. Patro >n f van hot Steunoomité 42.05 Ultkeering werkloozonkus 208.50 250.55 Loonverlies per week f 161.57 Gedeeltelijk werkloo ze lodon 150 Aantal minder werk uren per week 1797 Aantal kinderen bo neder de 16 jaar 194 Loonvorlie® per woek f 302.71 Vergoeding v. d. Patroon van het 8tounoomité Uitkoering verkloozenkaa 138.64 138.64 Loonverlies per week 164.07 Aantal onder de waponen 290 Aantal kinderen be noden de 16 jaar 271 Loonverlies per week f 3433.41 Vergoeding v. d. Patroon f 179.775 van het- Rijk 937.25 H Steuncomité 12.15 1129.17* Loonverlies por week 2304.24* Totaal loonverlies por weok, waarbij botrok- kon 477 loden y 2629.88' Dit getal wordt govormd doori Gehuwden en kostwinners, welke vergoeding ontvangen 121 Werkzaam bij Gomeentó, Rijk en Spoorweg- MaaschappU 24 Ongehuwden, welke geen vergoeding en geen loon ontvangen 332 Totaal 477 De ondergang van den Engolschen onderzeeër bij den Helder. Het „HbliL" hedft een bijzonderen verslag gever naar Den Helder gez aden, ten e.nde nadti e berichten in te winnen over den on dergang van den Engelschen onderzeeër „E 17". Aan zjjn verhaal onüeenen we het vol gende: „Het was Woensdagmorgen 4 uur, dat de fraaie en nieuwe „E. 17 bemand met 33 keppen, w. o. drie officieren, 10 onderof ficieren en 20 manschappen het moeder schip de aan de kust van Oost-Engeland verliet, om koers te zetten naar het Skager- ruk en daar te kruisen en kon het zijn nog wat anders te doen ook... Maar, helaas, een mijnenveld, dat do „E. 17" in den weg kwam, was oorzaak, d3t zij uit den koers geraakte en ter hoogte v. d. Haaksgronden a very kreeg. I)ie averij bestond uit het ver lies van een schroefblad, terwijl de ander beschadigd werd, zooiiat do „E. 17" ge noodzaakt was te trachten zoo spoedig mo gelijk weer in vei ige haven te komen. Wat de oorzaak was van de averij, konden wij niet te weten konien. The best is silent, en gedachten zijn tol- vijj. Hoe het zy, de „E. 17" moest terug en wendde den steven, toen zij plotseling uit het halfduister den romp zag opdoemen van een kruiser met eenige torpedobooten, die daar kruisten. Dat moost een Duitscher zijn, daar was geen twijfel mogelijk ea nu was hei zaak.sne/te handelen, ten einde hen te siappen. De commandant gaf aanstonds bevel te duiken, maar de „E. 17", wier averij groo- ter scheen te zyn, dan enkel het gemis van hei schroefblad het vaartuig bleek ook zijn roer te hebben verloren dook in een hoek van 45 graden, hetwelk een flinke 'scherpe helling is. De commandant begreep het gevaar en bereidde zijn mannen voor op clem ondergang. „Berst de Duitscher, dan wy! sprak hy en inmiddels liet hij de voor-tank leegloogen, ten einde het vaar tuig, dat hoe langer hoe meer in loodrech ten stand was gekomen, zoodat de beman ning zich vast moest houden, weer horizon taai to krijgen. Dit gelukte aanvankelijk en toen nu het water weer boven kwam* had de "wachc door de periscope inmiddels ontdek men wast wat dichter bij eikaa- der gekomen, niet te doen te hebben met een Duitscher, maar met eeu Hollander, «,ie mets liever deed dan huip verleenen en dit, nu de Engelschman intusschen eenige nood seinen had afgegeven, dan ook aanstonds dce^. Het was nog juist op tijd, want bij .a onmiddellijk nadat de Engelsche b:mam.mg was overgegaan, zonk de „L. 17" weg. Het schip bleek inderdaad niet meer te redden. Niet onwaarschijnlijk is het, dat de comman dant van. den onderzeeër, bemerkende, dat het vaartuig niet meer te houden was, h.t zinken bevorderd-heeft door het openzeden der kleppen. De plaats, waar het ongeluk gebeurde, lag ongeveer 10 mijl buiten de kust en de En gelschen, die in tegenstelling met de daar over verspreide berichten het vaarwater schenen te kennen, wisten ook de diepte. De Engelsche Jantjes waren Rijde den dood ontkomen te zijn. In de marinekazerne, waar zij werden binnengebra:hf, werden zij van het noodige voorzien, zoodat zij het doodsgevaar, waaraan zij kort te voren wa ren blootgesteld, spoedig vergeten waren. Niemand wordt bij hen toegelaten." De „Tel." meldt als merkwaardigheid, dat een Jid der bemanning een overlevende was van de ramp, die de vorige Veek aan den Engelschen pantserkruiser Natal' over kwam. Men weet, dat dit schip in de lucht is gevlogen. Goedkoop Rundvleesch. Naar do „Tel." verneemt, is namens hot departement van landbouw, nijverheid on nanclel aan den «.-recteur van het Amster- damsche abattoir, den heer 4'an der Sluis .diens meening gevraagd omtrent moge lijkheid van distribuue van rundvee. In Den Haag' zou men bedoelen to onder zoeken, of 't mogelijk is, dat naast goed koop varkensvleesch, ook rundvleesch tegen verlaagden prijs beschikbaar zou kimnen worden gesteld. Te Utrecht is een vreemdeling aangehouden, die getracht heeft personen tot de afgifte van geld te bewegen, speciaal eenige bekende leden uit de kringon der vrijmetselarij. Bij zijn verhoor voor den commissaris van politie, den heer Dammers, bleek het, dat de vreemdeling, 'die zich nu eens Schumann noemde en dan weer Duval, onmogelijk inderdaad lid een- r vrij metselaarsloge in het buitenland kon we zen, aangezien hy bij een eenigszins die pere ondervraging blijken gaf ni'ei öskend te zijn met de grondslagen van de leer der vrijmetselaars. Alleen bleek de man op de hoogte te zijn met tal van uitdrukkingen der (virrjmetselarrj en' bekend met vele mi men en adressen van bekende masons. Hij gaf op, van p an te zijn geweest zicn to Utrecht te vestigen als leeraar in de mo derne talen, volgen de Berli z-m th d YToe- ger is hij tend-techniker geweest en daar voor scheepskok op internationale boet o. Den laats ten tijd woonde hj te Rotterdam, maar was van daar vertrokken, omdat de politie hem scheen te zoefcen. Hij zelde hoe genaamd niet te weten, om we.ke redenen de politie hem zocht, noch minder bekend te zyn met de motieven, die de Haa-csriie politie er toe hadden geleid zyn aanhou ding te verzoeken in de boden. In Den Haag had hij geleefd onder den naam var Morgan en onder den naam van Harry James Mac Garry. („Uv D. Sedert 12 December wordt te Oversehie vermist de broodbakker L H. S. Op dien dag ver iet hij z jn woning, om, naar hij zeide, een zitting van de rechtbank te Breda te gaan bijwonen. Vo gcns ontvan gen inlichtingen is hij daar waarschijnlijk niet geweest. Men vreest, dat hem een Jugeluk is overkomen. Sedert Zondag wordt t:* Ruinerwold de gehuwde boerenknecht B. L., uit Have!te, vermist. Vermoed wordt, dat kern een onge luk is overkomen'. De 15-jarige M. J. van Teggelen heeft op 24 December de ouder.ijke woning in «ie Dusarlstraat te Amsterdam veraten en is daarin sedert niet teruggekeerd. In het noorden un f ver- ijscl en zuid-Drcnte is het water tot een zeer schadelijke hoogte ges'ccgen. Vooral de laatje storm riomto veel schade aan. Sloot, grift, bock en vaart en de a :;grcn- zencle landen liggen onder ecu gomemicvbap- pelijk watervlak verborgen. Daxwrdoor wordt ook de scheepvaart zeer -emoeii iji-ct. Vele huizen kunnen door de" bewoners niet ver laten worden, doordat zij geheel door wa ter zijn omringd, in sommige is het bin nengeloopen en het kostte menigeen moei te zijn bed te verlaten. Do algemoene toestand is in clie streek allerdroevigst.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1916 | | pagina 1