De Europeesche Oorlog. Handschoenen H.A^riioimMAN^Hofl6 410e Staatsloterij. Eerste Kamer. Tweede Kamer. AGENDA TAN DE WEEK. Donderdag: Nutszaal, Steenschuur: Lezing Maatechap- p_Ö van Nijverheid, 's avonds 8 uur. Oostcrkerk: Bidstond, 's avonds 7y2 uur. Remonstr. Kerk: Lezing Prof. Knappert, 's avonds S uur. Het Leidsche Volkshuis: Cursus opleiding tot Muziekgenot. Aanvang 8 uur. Vrijdag Leidsche Schouwburg: Maatschappij tot oevordering der Toonkunst, Uitvoering „Lie Tahreszeiten", 's avonds 8 uur. Zaterdag „Zomerzorg^: Propaganda-avond Ned. Ver. lisch. Aloon. Dranken. 8 uur. Zondag L&idsche Schouwburg: N. V. Het Tooneel, „Mevrouw Warren's bedrijf', 8 uur. „Zomerzorg": L. T.-V. „.Jacob Cats'-, Soirée met Bal, 's avonds 8 uur. Dagelijks: Bioscope Variété-Tbéater, Stationsweg 19, 7, uur. (Zaterdag, Zondag 8 uur). Thalia Bioscoop en Variété-Th éateiy Haar lemmerstraat 52, 7 uur. 's Zondags alleen 8 uur. (Woensdag- en Zaterdagmiddag ook 2 uur). foor uit te gevea schuldbrieven h f 50. Besloten werd voor rekening der afdeeling een bedrag van f50 te storten in dit ga rantiefonds. Daarna kwam aan de orde de beschrij vingsbrief voor de 131ste Alg. Vergadering. De punten van 17 werden stilzwijgend gepasseerd. Punt 8 was een voorstel van het Hoofdbestuur, om aan de commissi* be treffende het orgaan een mandaatsverl en ting toe te staan tot 1 October 1916. Be sloten werd dit voorstel te steunen. Punt 9 was eer. voorstel van de afd. Bilk-gom, om te besluiten tot het uitloven van ruime subsidiën voor de beste oplos singen voor verschillende doeleinden, en het Hoofdbestuur uit te nooöigen gepreciseerde voorstellen ter zake dienende, voor te be reiden. Besloten werd mede te gaan met het praeadvies van het Hoofdbestuur, die het aannemen van dit voorstel ontraadt. Punt 10 was wederom een voorstel van de afd. Hillegom van den volgenden inhoud: „Do afd. Hillegom, gezien het schrijven van het hoofdbestuur, opgenomen in het orgaan No. 35 ter zake van het scheidsgerecht, overwegende, dat, naar het oordeel van een zeer groot gedeelte van de bloembollen-ex- oorteurs, dit (Scheidsgerecht in zijn tegen woordige richting en samenstelling onaan nemelijk is, nu voor alle leden der ver- ceniging verplichtend te worden gesteld, heeft de eer voor te stellen, dat de alg. vergadering terugkom© van haar besluit, ge nomen m devergadering van 29 Maart j.J., en oorts, dat een commissie worde benoemd, >m te overwegen, in hoeverre het mogelijk en wenschelijk zal blijken te gemoet te komen aan de geopperde denkbeelden en bezwa ren." Het bestuur geeft aan de vergadering in ov'crweging om liet eerste gedeelte van dit voorstel te verwerpen en het tweede te steu nen. Als afgevaardigde van de georgani seerde tegenstanders van het scheidsgerecht >prak de heer M. van Zanten, die na een breedvoerig betoog in overweging gaf het voois lel der afdeeling Hillegom te steunen. Na nog andere breedvoerige discussiën werd besloten het voorstel Hillegom in twee gedeelten in stemming te brengen. Het eerste gedeelte werd verworpen met 18 tegen 7 stommM, terwijl het tweede met algemeen© sternaren werd aangenomen. Voor de a.s. verkitang van hoofdbestuurs leden worden candkiaten gesteld als volgt: in de vacature-B. H. Kreüage, de heer B. H. Kreiage; vacature-A. S. Réinierse, A. Ver- duijn Jr., te Lisse; vacature- W. Kooiman Dz., J. Val kering, te Limmen, en in de va- cature-T. van Waver en. H. Hopman, te Hil legom. Hiermede was do behandeling van den beschrijvingsbrief afgeloopen. De heer L. Ondwwater werd bij accla matie herkezen als penningmeester van de afdeel ing Lisse. Doordat de' rondvraag niets opleverde*, Werd de vergadering hierna gesloten. De machinist van het stoomwaterge maal van den Rover^broekpolder, C. de Vries, geraakte gisteravond zoodanig tusschen de machine, dat hem een Qer vingers van de reel: I er hand werd afgakneld. Hij werd doon dr. De Graaf verbonden. NOORD WIJTL In het Christ. Mil. Tehuis aan do Voorstraat was hot gisteravond geweldig druk. De commisri© had ©en f eestelijken avond belegd, en het moet gezegd, dat 6loeg bij de militairen, in. Dg. Koers, voorcitter van het comité, opende deze bijeenlsoaist met gebed en in- lcddend woord. Do heer H. W. Doomeve/ld bracht hulcle aen mevr. Gevers van het kasteel „Leeu- wehhoTefc", dfo bloemen voor decoratie had afgestaan en tevens een kast sigaren ter verdeeling schonk. Een bijzonder attractie vormde het ra den naar den juisten inhoud van een flesoTi- je, gevuld met ba-uincboenen. Een drietal prijzen werden reep. gewonnen door de ma li taa ren H. de Ridder, Groenoveld en Bosch. Een daverend applaus volgde, toen de surprise, cïoor St.-NicoJaas gezonden, werd uitgepakt. Eerst de voorzitter, daarna de tweedö voorzitter, toen de secretaris, mochten uitpakken, maar telkens kwam weer een ander adres. Toen was de beurt aan „den militair, aan wiens zorg en toewijding grootendeels net welslagen van dezen avond te danken e ontpakking was een echte eurorise „een springveer met plankje, gevuld met zaagsel en pepemootjes." Zaagsel en pe- pernoobjes vlogen onder uitbundig gelach door de zaal. Voordrachten op verschillend gebied wisselden elkander af. Geraden werd naar een jongens- of meisjesnaam, waarvooT twee prijzen be schikbaar waren. De gelukkige winnaars waren de militai ren Abbenoroek en Gastel ein. De militair Meuzel, die do vergadering alleraangenaamst verraste door zijn voor drachten, verwierf daarbij nog een eersten prijs. De dames B. en P. verleenden bereidwil lig haar medewerking door een paar zang stukjes. De commissie en de militaire leden voor dozen avond, de heeren Nooder en Tol- huys, kunnen met zeer veel genoegen op diezen schitterenden avond terugzien NIELTWVEEN. j E! SH Vergiftiging? Zekero D. R. is onder verdacht© ver schijnselen, vermoedelijk vergiftiging, over leden. Het lijk is naar het Academisch Zie kenhuis te Leiden vervoerd, om gerechtelijk te werden geschouwd. OEGSTGEEST. In de, na afloop der godsdienstoefening in „Irene"; gehouden vergadering van het kiescollege der Ned.-Herv. Gem. werden ac aftredende ouderling en diaken resp. de heeren P. Kromhout en L. Verhaar, met algemeene stemmen herkozen. Ook de se cretaris van dat collego werd met alge meene stemmen herbenoemd. WARMOND. In de heden gehouden Raadszitting werd zonder hoofdelijke stemming gunstig beschikt op het verzoek van het Tuin'oouw- waarborgfonds tot overneming van 9 pCt. der garantie voor te verlcenen kredieten voor bloembollenkweekers uit ueze ge meente en aangewezen als controleere ad lid do heer J. K. Heyl. Morgen volgt 't verslag over deze zitting. HILLEGOM. Gemeenteraad. Lj i.büi Voorzitter: burgemeester .Wc-ntholt Afwezig de heeren Heemskerk, Topperi, Van Til, H. V. van Zanten en Vooren. De ingekomen stukken worden voor ken nisgeving aangenomen. Tot leden der garantie.commisrie worden benoemd de heeren R. V. van Zanten en J. H. A. Vooren; tot leden der gaseommissi© de heeren A. Topper, J. van Til Rzn., R. A. van der Schoot en J. H. M. Balvers, en tot leden der plaatselijke schoolcommissie de heeren H. A. van Vaveren en F. A. J. HeepiiSr kerk. Ben tweetal comptebiliteitebesluiben be groeting dienst 1915, worden vastgesteld. Aan J. C. Evers wordt eervol ontslag ver leend, ingegaan 1 Juli 1915, als brugop haler, van de brug in den Stationsweg. Aan den onderwijzer Meta wordt een pev riodieke verhooging ad f50 toegekend. Op voorstel van B. en W. wordt besloten' afwijzend te beschikken op adressen van drankbestrijdende vereenigingen, om can H. M. de Koningin alsnog het maximum-aantal vergunningen in deze gemeente te verlagen. Naar aanleiding van een adres van den ge meente-werkman Warmerdam, om een grati ficatie Of kindertoeslag, waarop B. en W, voorstelden hen to machtigen brandstoffen te verstrekken, besloot de Raad, na' een gevoelvol pleidooi van den Voorzitter, meti algemeen© etemlmjen alsnog een toeslag van fl per week te verlcenen aan de vaste en los-vaste gemeente-werklieden, de werklieh den aan de gasfabriek, den gesteente bode en de veldwachters, zoolang het poodig blijkt te zijn. Na eenige discussie word* aangehouden de behandeling van den afkoop van qen tol in de Nieuwe Hillegommerbeek. De heer Balvers hoort bij de rondvraag, dat de nieuwe jairbeidsbeurs reeds werkt- De heer H. A. van Waveren vraagt naar. de resulteren van de kJSajchtJei over den toe stand bi; de tramremise. 't Blijkt, dat de Mij. beloofd heeft één spoorachter de boomen te leggen. De heeren Van der Schoot vraagt inlich tingen omtrent het uitdiepen van de Beek. 't Blijkt ©en dure geschiedenis te rijn. De vergadering wordt hierop gesloten. STOOMSCHEPEN. STOOMVAART-MIJ. .NEDERLAND", „Grotius" (uitreis) arriv. 7 Deo. to Port-Said;. „Karimoen" (uitreis) passeerde 6 Dee. Gibraltar; „Kroliaiau" (uitreis) passeerde 6 Deo. Porim Ambon" (uitreis) is 7 Deo. Prawlepoint gopaa- eeerd; „Billiton" (thuisreis) vertrok 7 Deo. van Port-Said. Ambon" (uitreis) is 8 Deo. Wizard, gepasseerd; „Batjan", naar Now-York, ia 7 Deo. Lizard ge passeerd; „Jan Pietersz. Ooen" (thuisreis) vor- trok 6 Doc. van Genua; „Bodte" arriv. 7 Deo. van Barbados te Now-York. ROTTERDAMSCHE LLOYD. „Djooja" (uitreis) passeerde 6 Deo. Bevezier; „Goent06r" (thuisreis) arriv. 7 Deo. to Buez; „Sa-marmda" arriv. 6 Deo. van Tocopilla te Co ronet; „Djebree" arriv. 7 Deo. van Marseille te Cardiff; „Karri" (thuisreis) is 7 Deo. bij Deal geankerd. „Deli" (uitreis) passeerde 8 Dee. Porim; „Poen- toer" (thuisreis) vertrok 8 Dec. van Port-Said; „insulinde" (thuisreis) vertrok 8 Deo. van Sabang; „Sindoro" (uitreis) passeerde 8 Deo, Porim; ..Terscheilin" arriv. 8 Deo. van Botterdam te Norfolk. HOLLAND AMERIKA LIJN. „Noordam", naar New-York, arriv. 7 Deo. te Falmouth; „Polynesia" vertrok 6 Deo. van New- York naar Botterdam„Andljk", van An tof a- gasta naar Botterdam, passeerde 7 Dcc. Dover; „Maasdijk" vertrok 6 Deo. van Now-York naar La Plata; „Veendijk" arriv. 6 Deo. van Botter dam te New-Orleans; „Jlijndam", van New-York naar Botterdam, passeerde 7 Dec. Lizard; „Zui- derdijlt" vertrok 6 Dec. van Newport-Nows naar Londen. „Noordam", van Botterdam naar New-York, passeerde 7 Dec. Lizard, KON. KOLL. LLOYD. „Ec-mland" (uitreis) arriv. 5 Deo. te Buenoa- Ayrcs; „Hollandia" vertrok 8 Deo. van Amster dam naar Brazilië en Boenos-Ayros„Tuban- tla" (thuisreis) is 6 Deo. Fernando Noronha ge passeerd; „Frisia" (thuisreis) passeerde 7 Deo. Do /or. TWEEDE KLASSE. Trekking van 9 December 1915. No. 1967 11000. No. 9351 M0O. Nos 13006, 19927 ieder f100. Prijzen van f 30. 159 190 549 320 1155 1193 1368 1438 1494 1496 1758 1814 1869 2384 2470 3201 3337 3779 3785 3864 4019 4252 4570 4578 4691 4960 5178 5261 6365 5477 7221 7434 7613 7632 7881 8249 9008 9635 9659 9790 10015 10319 10379 10479 10484 10490 10541 10646 10973 11027 11316 11527 11533 12443 12913 12920 13374 13594 13728 13816 14588 15172 15275 15542 15550 15647 15681 15728 15884 16278 16348 16462 16744 1GS55 17067 17371 17562 17637 17794 17SU 17878 18082 18192 18465 18895 19419 19470 19487 19930 20145 20271 20406-20511 20515 20560 12049 (Vergadering van keder.) 1 Voorzitter: BARON VAN VOORST TOT VOORST. Besloten wordt tot .toelating al3 lid der Kamer van den heer Diepen. Zonder hoofdelijke stemming worden ach. tereenvo'gens zonder eenig debat aan genomen verschi.lende wetsontwerpen, waar onder: Aanvulling en verhooging van hoofdstuk IV der Staatsbegroting voor 1915 (Reclas. Beering ontslagen gevangenen). De Minister van Justitie, de heer ORT, entkont, dat de zaak te grootscheeps zou zijn opgezet. Het maximum-aantal ambtena- ren zal alleen dan worden benoemd, als het werk zulka noodzakelijk maakt. Op goede uitkometen mag, dank zij de medewerking van organisaties en bijzondero ambtenaren (ondanks teleurstellingen, die niet zullen uit bleven) worden gerekend. De vergadering gaat daarna uiteen tot Dinsdag, 2S Dec., 's namiddags te twee uren. Vergadering van heden. Algemeen Debat.. Voortgegaan wordt met dë algemeen© beschouwingen over do Staatsbegrootdng 1916. J Minister CORT VAN DER LINDEN be- spreekt in dë eerste plaats de verhouding tusschen Kamer en Regeering. Die verhouding is niet ais in normale tijden. De im$o©d der Staten-Generaal is verzwakt, dóe van de Regeering ver sterkt. Spr. acht evenwel het verwijt van den. heer Bos ongegrond, dat de Regee ring thans de Kamer hoofdzakelijk slechts eon controleerende functie wil toekennen. De Regeermg acht ook in deze dagen het Parlement een waarborg voor de volks vrijheid doch ook zij zelf heeft de roe ping zulk een waarborg te z.'jn. En eigen lijk ligt dóe waarborg in het volk zelf. Een volk, dat prat is op zijn vrijheid, zal een Parlement en een Regeering vin den, die die vrijheid mediewenischen hoog te houden. En juist omdat spr. vertrou wen stelt in het volk, heeft hij Grondwets herziening aan de ordle gesteld. De Minister onderschrijft d'e klacht van den heer Bos over den langaamen gang van zaken dn het Parlement. Dat is een een voudige fout in dlo parlementaire praotijlk. Als dë Regeering voor de Kamer koant is de Kamer als collectief lichaam zoek dan lost de Kamer zich op in honderd indi vidueel© leden, die ieder hun eigen wen- sohen, klachten en meeningen hebben. Een op dóe manier verdwijnt d© lust bij de Regeering, om belangrijke zaken naar vo ren te brengen. Spr. zou willen: zeggen „Behandel de dieren ipet zachtheid." Vooral in tijden als de tegenwoordige rust op Kamer en Regeering beide de plicht der zelfbeperking. Do Re-geering moet het er op aansturen de verhouding tusschen haar en de Kamer ook thans zoo normaal mogelijk te houden. Van eenige opzettelijke achteruitzetting der Kamer door de Kamer is don ook geen sprake. Voor parlementaire commissies, om voe ling te hou-dën met de Regeering, gevoelt ook spr. niets. Hij vreest, dat daardoor juist de invloed der Kamer zou verminde ren. Hierop komt öpr. tot de neufcraliteitapf*. litiek der Regeermg. Dat zij1 die niet instemmen mfet die politiek irt het Parlement geen woord van 6teun heb ben gevonden, is het beste bewijs, dat do invloed dier enkelen gering is. Het ifl evenwel niet voldoende, dat de Re geering neutraal is. Het is voor ons land, ook met het oog op; den toestand na den vrede gewenschl, dat ook het volk neutraal 2^\. Reeds uit zuiver materieel oogpunt is het voor ons land voordeelig, dat net bui ten den oorlog bljjft. En bovendien leven in ons volk andere gedachten, welke hier- op; gericht zijn, dat wnj moeten faedewer- ken aan herstel van het recht1. Dit sluit evenwel niet in, dat wij oDze ge dachten zouden moeten verbergen. Men oite z£h sympathieën vrij. Doch men hoe'd© rich daarbij zorgvuldig voor krenking van welk vclk dan ook. Aan hetgeen over „De Telegraaf' in de Kamer is gezegd, heeft Z.Exc. niets toe te voegen. Vrijheid van drukpers is een hoog beginsel. Doch even hoog is de .eenheid voor de wet. En wanneer daarvan sprake is, is de rechter do hoogste autoriteit De Regeering is ten volle overtuigd van «den toenemenden druk op do bevolking; zij erkent, dat het op de been houden onzer, geheel© weermacht, financieel© en econo mische nadeel en meebrengt. De buitenland- 8che toestand eiseht evenwel nog steeds groote waakzaamheid. Echter wordt over wogen of vermindering van den druk mo gelijk is en de Regeering verklaart, dat zrj gif J.'iL" niet zal aarzelen zoodra mogelijk een grooter deel der troepen naar huis te zenden. Hun, die aandrongen op een vredesinitia tief der Regeering, verklaart de premier, dat do Regeiring zou meenen hnar plicht te verzuimen, als zij niet alles deed om den vrede te bespoedigen. Men moet evenwel niet vergeten, dat wij maar weinig kunnen. Ne derland is een kleine natie, die haar in vloed en macht alleen ontleent aan haar onbaatzuchtigheid en onpartijdigheid en aan de geschiktheid van het oogenblik, waar op zij haar woord laab hooren. Ba de men taliteit der oorlogvoerende landen is een andere dan de onze. Zij meenen alle goed en bloed te offeren voor de zaak der vrij heid en beschouwen daarom met eenig wan trouwen pogingen om aan den strijd een einde te maken. Daarom is het beter het oogenblik af te wachten, dat ook bij de oorlogvoeren de-! het denkbeeld doordringt, dat de zaak der menjschheid meer iq gediend door den vrede dan door oen voortzetting van den oorlog. Het bijeenroepen eener conferentie van neutrale mogendheden hangt niet van on ze Regeering alleen af. En nu zegt spr. niet, dat de wensch tot overleg ontbreekt, maar men zal zich ook kunnen voorstel len, dat over de opportuniteit van dat overleg verschil van meening mogelijk is. Yoor een bespreking van de oorzaken van den oorlog acht spr. den tijd nog niet gekomen. Slechts vraagt spr. den heer Schaper hoe, als kapitalisme, impe rialisme en milibaórisme de grondoorzaken van don oorlog zouden zijn, in alle oor logvoerende landen de socialisten, de vij anden van die drie, met geestdrift in den oorlog zijn gegaan: De oorzaken wortelen dan ook z.i. zeer diep in de geschiedenis. En het zal de taak van den geschied schrijver zijn dae later op te sporen. Ten aanzien van de economische politiek, het derde onderwerp van Ministers rede, bepaalt Z.Exc. zich tot de algemeene .be ginselen, Tegenover de critiek op die begin selen merkt spr. op, da* misstanden, die in normale tijden aan algemeene ooraaken wor den geweten, thans op rekening van den Minister van Landbouw worden geschoven. Den heer Schaper, die in de genomen maatregelen een getuigenis voor de begin selen der socialisten ziet, voegt spr. ,to0> dat, wanneer dit inderdaad zoo zou z$n, do teak van Minister in den socialist]schen Staat geen benijdbare zou w«en. De Minister i s bet voorts eens met hen, die meenen, dat zooveel m<Bci^k moot worden aangestuurd op het bannliaven van den ge wonen gang van zaken. De winsten, die in ons land worden gemaidrt, komen de pro ductie en de welvaart weer ten goede. Het zou dus averechteche pofhiek zijn, het ma ken van winsten kunstmatig te beletten, al sluit dit niet uit, dat de Steat niet een deel dier, winsten voor zich zou mogen opeischem Evenwel mogen met bet bog op die win sten, niet sommige producten zoo hoog in prijs worden, dat ze voor het volk in rijn geheel onbereikbaar zijn. Daartegen moet worden gewaakt door .uitvoerverboden. Ter wijl daarnaast door het verleenen van con senten gelegenheid wordt gegeven het over schot der producten uit te voeren. "Wef zijn, ook naar het oordeel der Regeering, aan dit stelsel nadoelen verbonden, doch iets anders is niet wel mogal^k. Het stelsel B.os: alles op zqn beloop laten en bij duurder, worden der waren steun verleemen aan hen, die zulke duurdere wartn niet kunnen be telen, zou aan de producenten abnormale oorlogswinsten bezorgen en die wirsten niet door het buitenland maar doorNle belasting betalers doen betalen. Wat protectie zou zijn in den slechtsten vorm. Bovendien zou verzorging der bevolking naar de behoeften yeei geld vragen voor administratie enz. en na den oorlog terugkeer tot normale toestanden buitengewoon moeilqk maken. Op do vierde plaats behandelt Z.Exc. die vraag wat moet woncBen gedaan tot leniging van den noodtoestand, welke in sommige kringen ten gewlgo van de crisis ontstaan. Te dien aanaen vesfckort spr., dat de Regeering het middel om niet dë helft, doch het geheel der het vorige jaar uitgestel de traMementeYeriaoo^mg aan ambtenaren en beambten toe te keamtn, niet ka» accep teer en. Wel gevoelt rij voor een tijdelijken toeslag. Zij wesasdht evermei dienaangaan de de stem der Kamer te vernamen al thans wat het beginsel betreftde wijze, waarop en de mate waeurén moet evenwel aan do Regeering wonion overgelaten. Wait de ond«rwijzers8aal®rissen bofrreft, er kent spr. de MiiiHöber, dat dóe te laag rijn. Hij kan evenwel geen toezegging cDoen, voordat die méddelen tob verhooging rijn aangewezen. Of en, hoe in de tijdelijk© nood der onderwijzers kan worden voorwen, zal bij de regeling van den eventueel:» duiur- tetoeekig kunnen worden overwoge». Wat den scHooltijd betreft, op dit punt wordt naar verzoening gestreefd, zoodat 't ook thans aan de orde ka» worden gesteld. De overige puiten van het Regcerinvspru- gram rijn niet specifiek Rechts of Linkszij raken do Christelijke beginselen met co moeten beoordeeld worden naar opportunis tische omstandigheden. Dit is ook het ge val met de sociale wetten. Ook deze liggen op neutraal terreinzooals ook door de heer Regoufc in de Eerste Kamer werd be toogd en door den heer, De Visser in deze Kamer werd erkend. Erkjend moet intusschen, dat door de voorstellen van Minister Treub inbreuk ge maakt op do continuiteit van bet Regee- ringsbeleid en dat daardoor de Rechterzijde bezwaar maakt togen het inbreuk maken op hetgeen met zooveel energie door hun bekwamen partijgenoot werd tot stand ge bracht. Evenwel neemt spr. nog altijd aan, dat die vraagstukken toch niet onze een heid tegenover het buitenland in gevaar be hoeven te brengen. Uit dë indiening der Grondwetsvoorstel len zooals ze thans ter tafel liggen, mag niet worden afgeleid, dat de Regeering niet bereid zou zijn, als de Bevredigings commissie met haar arbeid gereed is, een voorstel tot herziening van art. 192 in te dienen. De Minister hoopt da ook dat de Commissie zoo tijdig gereed zal ziju dat de artikelen 60 en 192 gclijkt%lóg zul- len kunnen worden behandeld. Wat het vrouwenkiesrecht tretrreft, ook deze quaest-io is niet speciüot Rechts of Linksaan beide zijden zijn v#«r- en te genstanders. Spr. gieJooft, dot het een zegen zou zijn voor ons land, indien Meerrecht- en onderwijsquaestie t-ot oplossia- konden worden gebracht, en dat het smg groote? zegen zou zijn, indien de oplossing in dezen tijd zou kunnen worden gevonden. W3 moeten ons in oorlogstijd voorbereiden tot den vrede, door te zorgen, <2&fc ons volk tot hooger ontwikkeling kan komen. Minister TREUB betoogt, dat b^j de defenitdevo regeling der werkloosheidsver zekering zal moeten worden rekening go- houden met; de ervaring, opgedaan .mot d<3 noodregeling. Spr. ontkent, dat b(j verplicht zou zijn, ondanks de indiening van heb ouderdomsvoorrienings-ontwerp, msatregeloö te nemen tot Invoering der invafiditeitswet- Talma. De Werving in Engeland. Lord Derby verklaar^ dat de termijn voor de vrijwillige dienstneming niet verlengd zjal worden. Die termen eindigt dus Zaterdag. De „Daily Chrom" en de „Daily Newfc" hadden zulk een verlenging beplaifc» Churchill aan het Front. Een luitenant van de garde-gretiadieïS geefb, zooala de „Maoch. Guardian" mede, deelt, in een brief aan zjjn oud«rs een leven dige beechrjjving van een bombardement met granaten, dat h$ en zijn compagnie in het laatst yan November te doorstaan hadddR. H$ schrijft o.a,: „Winsten Chnrchi-1 is aan zgn compagnie in de loopgraven toegevoegd. Ik vind hem zeer dapper." De Toestand in Görz. Over den toestand in Görz seint oen oor logscorrespondent van het „Berl. Tagebl." d.d. a December: Vreeselijk is het toohëcl van verwoesting. De brandgrahaten vallen onafgebroken op de huizen van de stad. De straten liggen overal vol puin. St.—'n dak en muur, bak- steenen, meubetó liggen door elkaar. Geen ruit ia meer heel. Aan de huizen hangen flarden van telegraaf- en telefoondraden en van buizen van de waterleiding. Door de groote gaten, die de granaten geslagen hebben, ziet men in de verlaten woningen met gebroken keukengerei en verscheurde stofen. De straten zijn bijna onbegaanbaar. Telkens moet men over diepe graiaatkiü- len springen. Ook rijn rij geheel uitgestor ven. Elk venster, elke h tisdeur, elke jaloC* zie is gesloten. Vaak riet men echter een eenzamen mensck, die langs de huismuren snelt en verschrikt blijft staan, zoextra eon granaat aangehuild komt. Vervolgons ver dwijnt hij dravend era een hoek van de straat. Bij elk kanongedonder 'luisboren d'e menschen ontzet en en wachten geduldig af waar thans weer de dood in slaat. In de lcork van do Capuoijners violen de grana ten tijdens de godsdienstoefening. Pater Sabas, die de mis las, verleende den go- wonden de eecsto hulp. Maar onder zijn barmhartigheidswerk trof hem oen gra naat, d5e hem zwaar kwetste. Met groote zelfopoffering werkt de brandweer van Görz. De brievenbestellers hebben tot het laatst hun plicht gedaan. En door de be schieting heen de post nog aan huis ge bracht. Onder de vernielde openbare gebouwen zijn heb paleis van justitie, het oude mu seum, het notre Dame-ooilego, de Öcnvito Friulano, do wintertuin van de magUtraat, do Banca Friulana. Hede etratrn rijn af gebrand. De Italianen som«ten op do stad hoofdzakelijk met zwaar kaliber. Ovoual op de straten ziet men lijken en plassen bloed. De laatste inwon© rg van Göis krui pea bleek van honger uit d'e kelders en vluohten uit do ruïnes van de stad. Zij volgen den raad van hun verlossers, die door hun vHegous op den derden dag van het bombardement duizenden briefjes naar benedon lieten fladderen, waarop t© lezco stond: Vlucht- snel, want wij zullen Görz volkomen plat schieten en verbranden." Do oorlogscorrespondent van den „Berl. Lok." vertefit van een bezoek aan het ge teisterd© Görz nog nadere bijzonderheden: „Het biu'gerhospifcaai insert) worden ont ruimd. Terwijl de granaten in de ufead vie len, zag do correspondent do zieken op dë baren wegdragen. Hij sprak osk moö vluch telingen, <ïio het tot het laatst too uitge houden hadden,- maar snel nog bun deltje hadden gepakt, toen de granaten in de naburige huizen insloegen. Tot aan h*t ■spoorwegstation Prvacina is geen wagen te krijgen en de monschen die met de spaor weg willen of in het "Wipaci-dal rluehten, moeten te voet gaan. Hot blij re* in de- stad is eon marteling, maar u© vlucht heeft honderd gevaren. Granaten, wanke lende brandende balken en vIicgerboraKö*n loeren in de straten en snijden dea vluch telingen vaa-k op het laatste ©ogenblik nog clon weg af. Steeds vallen nieuwe gebou wen, ton offer aan he>t bombardement. Gis teren viel een 28 centimeter granaat in het gebouw van de Adriatische Bank. Het iFia?.- za Rotte werd door een boni getroffen, die veertien mensohen dooddo en acht-cn- twintig wondde. Het paleis van gr*af Lan- tin, dab beroemd is, omdat- da*r in 1792 paus Pius dë Zesde beeft gewoond, is ver nield, In het vondeóingenhuis zijn vier kinderen gedood. D© zware kandelabers, die Maria Theresia den Dom geschonken had, zijn verbrijzeld. Uit Weenen en Graz zijn versterkingen voor de brandweer aangekomen. De stad staat nog steeds op vele plaatsen in vlam j en elk oogenblik dreigen nieuwe branden uit te breken. De kelders zijn nu vaak g<2"

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1915 | | pagina 2