De EuropeescSie Oorlog.
aan. de landbouwers of aan hen welke met
ien landbouw annex zijn, v«el gemakkelij-
ker en veelvuldiger extra verloven zijn
verleenddringend verzocht wordt, er bij
den minister van Oorlog op aan te drin
gen, dat ook aan gemobiliseerde midden
standers in ruimer mate* dan tot lieden
extra verlof wordt verleend en dat ook de
verschillende middenstandscolleges worden
uitgenoodigd tot het geven van advies.
Men schrijft van Ameland:
Er zijn Zaterdag en Zondag drie mijnen
drijvende gevonden op do Friesche wadden.
Twee er van zijn door Hr. Ms. stoomschip
„Rotterdam" onschadelijk gemaakt, ter
wijl de derde door speciaal daarvoor be
schikbare ambtenaren uit Den Helder, tot
ontploffing ia göbraoht.
Het zou van belang zijn voor de scheep
vaart op de wadden, dat er door de mi
litaire autoriteiten wat meer ruchtbaarheid
werd ge-geven aan het vinden van mijnen.
Zaterdagmorgen j.l. werd al een mijn drij
vende gezien in het Amelander gat, die
met den vloed bijna binnen dreef.
En Maandagmorgen hoorde men pas bij
geruchte, dat er Zondag twee mijnen zijn
onschadelijk gemaakt.. Geen der schippers
of andere beCangheboen^en is er van in
kennis gesteld. Als er ongelukken gebeu
ren, aan wien dan de schuld?
Credietverschaffing voor
BloemboMenkweekers.
Naar aanleiding van het feit, dat deze
zaak vooral in Gemeenteraadsvergaderin
gen tegenwoordig veel aan de orde komt,
schrijft men ons het volgende
Als één zaak door den oorlogstoestand
getroffen, is dan is het ongetwijfeld het
bloembolleaiibedirijf, daar het uitsluitend van
export bestaat, en in zekere mate luxe,
althans geen voedings- of genot-middelen
geldt.
Echter staat het vast, en die meening
vindt ook meer ingang dan vroeger, dat
het bedrijf, als het rich tijdens den oorlogs
toestand staande houden kan, rich weer
spoedig na den oc rlog zal ontplooien, en
weer normaal zal rijn. Dooh daarom dient 't
dan ook nu staande gehouden te worden,
en daar ós geld voor noodig.
Nu is langs alle kanten gepoogd om tot
het verstrekken van credieten t-e geraken,
zonder succes evenwel, totdat door de Mid-
denstandiser^dietversohaffing door de Ite-
geering men eindelijk tot een oplossing is
gekomen.
Voor velen is en blijft het, naar het
schijnt, een half of onbegrepen geschiede-
iris hoe deze zaak geregeld is, waarom hier
onder daarover het volgende
Door het door de Regeering ingestelde
instituut „Oredietvoorzdeiring aan den Mid
denstand1" worden orediehinstellangen, die
op bepaa-lde voorwaarden voorschotten ver
strekken, door de Regeering voor 55 pOfc.
gegarandieerd voor het mogelijk te lijden
verliesdoch moet dlan ook voor minstens
1/5 van de overige 45 pCt-. door een natuur
lijken of rechtspersoon in dezelfde plaats of
omtrek,, die daarvoor goed is, borg gespro
ken worden.
Ddt kan ook door een plaatselijken bank.
bijv. door Radffeosen- of Hanzeba iken ge
schieden. Het maximum-bedrag, dat ver
strekt 'kan v orden, is f 1000
Nu is een bedrag van f 1000 voor hot
bloembolJcnbedrijf (ook voor h suikwee-
kers) in de meeste gevallen, als het een
zaak is van eenigen omvang, niet voldoen
de, waarom dit is uitgebreid tot ten mari-
mum van f 5000.
Daarvcor is echter noodig, dat de bollcn-
kraam een waarde vertegenwoordigt, waar
uit U blijkt, dat het bedrijf en zijn om
vang het crediet billijken, en wordt deze
als onderpand beschouwd.
Er is een bepaalde regel voo" taxatie en
wordt bijv. een waarde van 10,000 aan
bollen getaxeerd, dan zal daarop ongeveer
bet maximum te krijgen rijn, n.l. 000.
Deze kunnen nu verstrekt worden d-oor
een bankinstelling, welke de 55 pCt. garan
tie van de Regeering genieten voor deze
Bankinstelling is in het leven geroepen do
Centrale Land- en Tuinbonwbank met
winstverdeeling te '6-Gravenhage.
De Ned. Tuinbonwraad, die hieraan den
stoot gaf, richtte tevens op het Tuinbouw-
waa-rborgfonds, dat voor het bovenbedoel
de 1/5 gedeelte of 9 pCt. garant zou rijn,
wat in verschillende gemeenten wordt over
genomen van het Tudnbouwwaarborgfon'ds.
Alzoo worclt, in het kort saamgevat, on
geveer 50 pCt. d'er waarde van de boll en-
kraam, die geheel als onderpand wordt
gegeven, tot het maximum van ƒ5000 ver
strekt, waarvoor dan de Regeering 55 pCt.
de Centrale Land- en Tuinbouwbank 36 en
het Tuinbooiwwaarborgfonds (zelf of voor de
gemeente) voor 9 pCt. garantie geeft bij
eventueel verlies.
Daar hier, door het Tuinbouwwaarborg-
fonds aangestelde com missiën deze aaken
regelen, en de Regeering reeds voldoende
waarborgen en eischen vraagt voor haar
garantie, is het ongetwijfeld voor een ge
meente, die haar bestaan heefb in en door
het bloemhollenbedrijf, toch zeker geen
bezwaar om hierop in te gaan te meer,
daar do geIdverstrekking aan de aanvra
gers uit die gemeenten er beslist door be
vorderd wordt. Evengoed a-Is de gemeen
te een deel van het risico, dat locale Ban
ken voor rich nemen, kan overnemen, kan
dit ook in deze zeer wel plaats vinden.
Vooral in de bloembollenstreek is dit
zelfs zeer gewenscht, daar al heel slecht
uit te maken is, of iemand, vóór den oor
log zeer goed, nu nog aannemelijk is voor
tv>rg.
Om maar in de omgeving te blijven,
werd te Sassenheim reeds beslist, dat de
gemeente het risico van 9 pCt. zal dragen
te Voorhout het 1/3 of 15 pCt. van de voor
schotten door de Raaffedscnbank verstrekt
terwijl voor de voorschotten bovenbedoeld,
een besluit om voor 1/5 of 9 pCt. garant te
zijn, in een volgende Raadsvergadering is
+o verwachten.
In Boskoop is deze zaak zoodanig gere
geld, dat, bet geld door oen locale Bank
verstrekt worclt, waarvoor de gemeente 27
pCt. borg staat en een bijeengegaard plaat
selijk waarborgfonds de overige 18 pCt.
De verantwoording, die een gemeente
daardoor op rich neemt, is echter niet zoo
groot als het rich wel laat aanzien, daar
verlies lijden zich niet zoo spoedig zal voor
doen. De Regeering stelt eischen, een des
kundige oomroissi© onderzoekt en beoor
deelt en het is feitelijk een kwestie als
men gedurende den oorlog maar staande
kan blijven daarna zal het. vak rich onge
twijfeld spoedig herstellen.
't Is in ieder geval een zaak waarmede
een geheel© welvarende streek valt of
staat; een bedrijf, dat millioenen uit bet
buitenland in Holland brengt, en als nu
werkelijk al'les waarvoor de gemeenten
borg staan eens verloren was; nu ja!
dan is alles ook verloren, en zoo zwartgal
lig mogen wij den toestand niet inzien, om
dat hij het niet is.
Griekenland en de Entente.
Het antwoord van Griekenland op de laat
ste nota der entente is vandaag naar de ge
zanten dor vier mogendheden (Enge
land, Frankrijk, Rusland, Italië) verzonden.
Het antwoord van Griekenland aan de En-
tente-mogendheden was in vriendschajjpe-
lijken geest gesteld. In Grieksche ambtelijke
kringen is men van oordeel dat dit antwoord
den weg baant naar het gewonschte verge
lijk, wijl het voldoet aan den wensch van
Griekenland om neutraal te blijven, doch te
vens geen belemmeringen opwerpt tegen de
plannen der entente.
De „Voss. Ztg." ontleent aan de „Stam
pa", dat volgens uit Parijs ontvangen be
richten de nota van de entente aan Grieken
land vier eischen bevatteIe. afstand van
den spoorweg van Sloniki in Engelsch-
Fransch beheer tot na afloop der operaties;
der. spoorweg van Saloniki in Engelsch-
samengetrokken Grieksche troep enafdeelin
gen 3e. het toestaan van 't reeht van on
derzoek van alle Grieksche kusten en eilan
den door de vloten der geallieerden om vij
andelijke duikbooten en haar steunpunten
op te sporen4e. plechtige verplichting om
de troepen der geallieerden onder geen om
standigheden te ontwapenen.
Slechts het vierde punt is ingewilligd.
"Volgens het „Giornale dTtalia" zijn De-
rys Cochin en Kitchener naar Griekenland
gereisd op aandringen van generaal Sarrail
die zich bedreigd gevoelde door de Griek-
Bche troepen, die om Saloniki en aan de
Servische grens werden samengetrokken.
De Duikboot en Mijnoorlog.
"Volgens Lloyds berichten zijn gezonken:
het Fransche stoomschip „Algérie" acht op
varenden en een lijk zijn opgepikt, 29 worden
vermist; het Fransche stoomschip „Omara"
en het Engelsche stoomschip „Tanis" de be
manning, die zich in twee rëddingbooten
bad geborgen, is gered.
Lloyds register vermeldt drie Fransche
stoomschepen van den naam „Algérie".
X)e „Omara" mat 435 ton en behoorde aan
de „Cie de Nav. Mixte" te Marseille.
De „Tanis" mat 3655 ton en behoorde aan
de „Moss. S. S. Cy." te Liverpool
Dc DuitschZwitsersóke Grens gesloten.
De Duit-seli-Zwitsersche grenzen zijn weer
eens gesloten.
De maatregelen der Duitsche autoriteiten
zijn ditmaal strenger dan ooit te voren. Niet
alleen is het verlaten van het Duitsche grens
gebied, of het betreden daarvan door vreem
delingen verboden, maar zelfs den in Zwit
serland vertoevenden Duitschers, voorzien
van reispassen, is het verboden in hun va
derland terug te keeren, tenzij een vergun
ning wordt verkregen van den generaal-
commandant. In Friedrichshafen zijn Duit
schers, voorzien van gelegimiteerde bewijzen,
dat zij voor een dringende aangelegenheid
op weg waren naar hun land, door dc mili
taire autoriteiten aangehouden en naar
Zwitsersch gebied teruggebracht. Het baatte
niemendal, dat zij verklaarden, zich aan alle
militaire onderzoekingen te willen onder
werpen. Geen muis wordt doorgelaten.
Het algemeene vermoeden is, t?at. nieuwe
troepenversohuivingen plaats vinden naar 't
Oosten,
De Oostenrijksclie Gevangenen
der Serviërs.
Toen de Serviërs in December de Oosten
rijkers versloegen maakten zij ruim 50.000
krijgsgevangenen, zegt de „Manch. Guar
dian". Wat is van hen geworden? Het be
richt dat er velen naar Italië zijn gezon
den gelooft het blad niet. Althans was het
niet in het begin van November gebeurd. De
„M. G." hoort, dat velen van die krijgsge
vangenen, meest Kroaten en Tsjechen, ge
wapend zijn en als gendarmerie aan de Al-
baneesche grens dienst deden. In andere
streken liet men ze aan de wegen werken.
Waarschijnlijk zijn er nu een aantal naar*
Montenegro overgebracht, van waar ze naar
Italië kunnen worden gezonden, maar in
prooten getale, zegt het blad, is dat nauwe
lijks mogelijk.
Generaal Joffre.
De Parijsche correspondent van de „Na
tionale Tidende", van Kopenhagen, maakt
gewag van het gerucht, dat Joffre bestemd
is om voorzitter van den oorlogsraad te wor
den en dus zal aftreden als opperbevelheb
ber van het Fransche leger. Als opvolger
worden genoemd de generaals Fooh en Pe-
tin.
De Toestand van Koning Peter.
Dc Times" verneemt uit MilaanHet
verdriet, waaronder koning Peter van Ser
vië gebukt gaat, doet het ergste vreezen
voor zijn leven. Hij is zeer riek maar dringt
er op aan om naar het front te gaan.
Een Rede van Generaal Smuts.
Generaal Smuts hield op een feestmaal
te Steilenbosch. ter eere van Merriman een
redevoering, waarin hij wees op de zware
wolk, die thans de beschaving omsluiert en
waarin hij verklaarde, dat ook de Zuid-Airi-
kanen als onderdeel van het blanke ras, dat
zijn bloed vergiet voor de hoogste idealen
der vrijheid hun aandeel moeten dragen. Hij
zeide overtuigd te zijn, dat zij hun plicht
zouden doen jegens henzelf en het rijk. „Er
zijn menschen," zoo vervolgde hij, „die alleen
aan Zuid-Afrika denken, terwijl bij anderon
het rijk alle gedachten in beslag neemt"
Spreker echter zeide„Zoolang wij in dit
land aan het bewind zijn, zullen wij trachten
onzen plicht te doen jegens Zuid-Afrika en
tevens jegens het rijk. Ik zeg U, dat het heel
wel mogelijk is de vervulling onzer plichten
in beide gevallen met elkander in overeen
stemming te brengen."
Burton, de minister van spoorwegen, ver
klaarde, dat men in het rijk overtuigd is,
dat de belangen van Zuid-Airika onverbre
kelijk verbonden zijn met die van het rijk
De gebeurtenissen, die zich thans afspelen,
leiden tot een ruimer verwezenlijking van de
verplichtingen jegens het rijk; het gesloten
vorbond is er geen van slaafsche aanhanke
lijkheid, maar een, dat het roemrijk begin
sel der vrijheid verdedigt. Deze band bindt
allen, zonder ze feitelijk te binden.
jUct Lijden der Servische Vluchtelingen.
Een Amerikaansch correspondent seint uit
Monastir, dat de Servische vluchtelingen
vreeselijk te lijden hebben. Na een reis te
paard van twintig dggen is een deel der Ser
vische regeering uit Nisj te Monastir aan
gekomen. Mevrouw Groejits, de vrouw van
den Servi8cken onderminister van buiton-
landsche zaken, een Amerikaansche van ge
boorte, die dezen tocht vol ontbering heeft
meegemaakt, verklaarde dat er in Servië
drie millioen menschen dreigen om te komen
van gebrek. Alle paarden sterven uit gebrek
aan voeder, duizenden honden zijn in 3e hui
zen achter gebleven. Vluchtelingen zonder
voedsel en uitgehongerde dieren liggen uit
geput tegen de berghellingen. Servië is een
broodeloos land geworden. De weg tusschen
Nisj en Monastir biedt een vreeselijker aaa-
blik dan de ongebaande paden in Klondike.
Doode paarden liggen langs den kant en
daartusechen omgekomen en stervende vluch
telingen, mannen, vrouwen en kinderen. Wij
behoorden vertelde mevrouw Groejits ver
der bij den officieelen regeeringsstoet en
waren stellig 't best uitgerust van allen op
dien weg des doo$s, maar toch konden wij
elk maar een half brood per dag krijgen. De
meeste vluchtelingen waren dagenlang zon
der etenvelen stierven langs den weg of in
de dorpen, waar zij hoopvol heenstrompel-
den, om er te ervaren, dat er niets eetbaars
te krijgen was. Er is maar één nauwe, te
paard berijdbare weg door Albanië naar Ser
vië meer open, en sinds de spoorweg is afge
sneden moet al het vervoer van levensmidde
len naar Montenegro en Albanië daarlangs
geschieden. De bevolking dier streken sterft
eveneens van gebrek.
Eens op een nacht konden wij een man
hooren schreeuwen, die vermoord werd door
van honger razend geworden mannen, die
hem hadden aangevallen om hem een half
brood te ontrooven.
Do Belgische gezant, die korten tijd gele
den in Albanië is geweest, verklaardo dat do
Albaneezen, als men hen voor bewezen diens
ten geld gaf, in tranen uitbarstten en riepen
„We kunnen geen goud eten; geef ons in
Godsnaam brood."
De Moeilijkheden van
den Duitsch en Opmarseh in Servië.
Met welke geweldige moeilijkheden de
Duitschers bij hun opmarseh in Servië te
kam^i hebben, schildert Colin Ross, de
oorlogscorrespondent van de „Voss. Ztg."
als volgt:
Op den 6mallen pas-weg. die van Kragu-
jevatz naar het zuiden voert, verdringen zich
de colonnes. Een lange, zwarte slang zonder
einde kronkelt uit het dal tegen den berg op
Yan drie divisies hóópt zich hier alles op,
wat niet, zonder gebruik te maken van de
paden, over den bergkam kan komen en
dat kunnen alleen de infanterie- en last
dier-formaties. Kanon- en houwitser-afdee-
lingen, proviand-colonnes, ambulances, al-
los staat opeengepakt.
Drie jaar geleden zag ik in Thracië heb
Turksche leger. Zij zagen er uit als een
bende Zigeuners en thans zien de koninklij
ke Pruisische troepen er niet veel beter uit
Voor het begin van 't offensief werden alle
troepen in nieuwe uniformen gestoken thans
zijn zij met slijk en modder ovordekt en ver-
toonen hun jassen scheuren en gaten, die
nog niet hersteld konden worden. Een zeer
bont beeld bieden de wagen-colonnes. Da
zware oude bakken moesten in de steek ge
laten worden en vervangen door kleinere,
lichtere voertuigen, die echter minder ruim
te bieden. Maar daarom is ook op alles,
wat maar wielen heeft, beslag gelegd. Niet
minder bont is de bespanning. Men ziet de
zware Belgische paarden en de kleine paard-
jes uit Galicië, Hongarije en Servië, ter
wijl het zware geschut deels door buffels en
óssen getrokken wordt.
Met onze houwitser-batterij zitten wij in
de modder. Slechts stap voor stap komen
wij vooruit. De paarden staan op de poo-
ten te trillen, den mannen loopt het zweet
lang3 het gelaat Een bataljon infanterie
moet assistentie verleenen.
In een munitiewagen is niet de minste be
weging meer te krijgen, en alles wat er in
zit, moet er worden uitgehaald. Tot hun
knieën in het slijk badend loopen de infante
risten en kanonniers met de patroon-kisten
te sjouwen. Als de wagen leeg is, komt er
schot in. Weer gaat het vooruit, dan een
botsing en opnieuw staat alles stil. De zwee-
pen kletteren door de lucht en teekenen bloe
dige striemen op de ruggen der paarden.
Maar rillend blijven de beesten staan. Het
gaat niet. Eerst moet de weg worden hard
gemaakt met steenen en balken. Daar na
deren een aantal gevangenen. Do comman
dant houdt hen aan en ook zij moeten hel
pen
Do Zandvesting Dunahnrg.
Koschützki, een oorlogsoorresponde:t
van de „Yoss' Ztg.", schrijft:
Gisteren zei men ons, dat Dunaburg
de eerste geheel moderne vesting was,
die ons hier in het Oosten den weg ver
spert. De deskundige lezer zal misschien
-antwoorden, dat de kleine roode vlek,
die op de strafkaarten naast de stad- ge-
teekend is, in het geheel geen vesting meer
beduidt. Duna-burg is allang niets meer
dan een zoogenaamde wapenplaats.
Dit zou inderdaad het geval 'zijn, als
het ging om de verouderde vestingwerken
ten oosten van de Duna. Dan zouden een
paar projectielen van zwaar kaliber de
zaak kunnen beslissen. Maar het is
helaas zoo, dat een moderne vesting liee-
le-maal niet meer uit beton en pantserpla
ten bestaat, maar uit zand. Als een ves
ting uit steen eenmaal stukgeschoten is,
dan heeft men haar ook meestal in zijn
macht. Zoo zijn in het westen en in het
oosten een heele reeks onoverwinnelijk ge
achte werken van dit soort in verbazend
korten tijd veroverd. De zandvesting
Dunaburg echter hebben wij van den
15©n September tot den 26en October reeds
vijftien maal veroverd. En ze is nog
steeds niet in ons bezit. Bij vijftien be
stormingen hebben wij 85 officieren, 13.300
man gevangen genomen, 35 machinegewe
ren, 3 mijnwerpers, 9 ammunitiewagens
buit gemaakt, duizenden doode vijanden
begraven, maar nog steeds ligt het monster
van een vesting voor ons.
(De correspondent vergeet te vertellen,
hoe groot de Duitsche verliezen wel zijn).
Vandaag hebben wij den heelen dag in
een automobiel gezeten en daarna door
berg en dal geloopen om dit met eigen
oogen te zien. Men moet zich een halven
kring ten westen van de Duna voorstel
len met Dunaburg als centrum en met een
straal van 22 kilometer, met een grensli-
nie van ongeveer 69 kilometer. Het ter
rein binnen dezen halven cirkel bestaat
uit duizend groote en kleine golvingen,
heuvels, kloven, moerassen, valleitjes met
beken, uit bosch, veld en drassige wei
den. Iedere golving, iedere heuvel, iede
re helling is met voorbereide loopgraven
voorzien. Niet met door de troepen in
allerijl onder het gevecht opgeworpen
loopgraven, maar diep aangelegde, traps
gewijs liggende gangen, onder breede da
ken, die uiit een sterke dekking van bal
ken en drie lagen plaggen bestaan en op
zuilen rusten. Achter deze doorloopende
tirailleursverhlijven, die tegen granaatkar
tetsen en granaatsplinters voldoende be
scherming bieden, voeren loopgraven naar
de verblijven, die bomvrij zijn en in zoo
genaamde vossenholen, diep en hoekig in
d'e aarde liggend, zoodat geen granaat ze
bereiken kan. Zoodra er een sterk artil
lerievuur geopend wordt, kruipt de gehee-
le bezetting uit de loopgraven in deze
acbterwaartsohe verblijven, terwijl de waar
nemers goed uitkijken, wanneer de storm
begint. Is dat het geval, dan zijn de
loopgraven onmiddellijk weer dicht bezet
met vurende geweerloopen. Het is een
raadsel, hoe op deze wijze verdedigde,
meestal hoog gelegen stellingen, meestal
nog genomen kunnen worden.
Yan den 12©n tot den 14en September
vonden de eerste doorbraken plaats, ge
paard gaande met dertig kilometer lange
marschen, waarop reeds den 17*n de be
storming van de buitengewoon sterke stel
ling van Schödern plaats vond. Een waar
labyrinth van loopgraven ligt hier aan
weerszijden van de Illuxt-beck, die elkaar
wederzijds bijna alle flankeeren en zoo
handig gedekt zijn, dat de aanvaller nooit
voor verrassingen veilig is en vaak genoeg
voor een plotseling vuur op de flanken
wijken moest. Toch zijn zij genomen. De
vijand werd soms tactisch gedwongen stel
lingen zonder onmiddeliijken aanval op
te geven, waarin hij zich blijkbaar voor
den geheelen winter had ingericht. De
verblijfplaatsen van de officieren waren
met meubels van londomliggende land
huizen bewoonbaar gemaakt. Yan Gar-
bunnowka uit probeerden de Russen her
haaldelijk en onder zeer groot verbruik
van Fransche ammunitie de verloren stel
lingen terug te nemen. De ammunitie
raakte echter blijkbaar op, en de stellin
gen bleven in onze handen.
Yan Duitsche zijde wordt gemeld dat do
veemarkt in Duitschland gestadig beter
wordt, sedert de regeering zich met aanbod
en vraag heeft bemoeid. De handelaars ver
wachten dat reeds de volgende week het nor
male bedrijf zal zijn hersteld.
De „Daily Tol." verneemt, dat mej. Ju
liette Renkin, zuster van den Belgischen mi
nister van Koloniën die zich te Brussel voort
durend met liefdadigheidswerk bezig hield,
3oor de Duitschers gearresteerd en gevangen
gezet is.
STOOMSCHEPEN.
STOOMVAART-MIJ. „NEOERLAND".
Koningin der Nederlanden" (uitreis) passeer
de 29 Nov. Perim; „Bawean" (uitreis) vertrok
29 Nov. van Aden; ..Boeton" (thuisreis) arriv.
29 Nov. to Suez; „Rembrandt" (thuisreis) vertrok
30 Nov. van Sahang; ..Hondo", van Manilla naar
New-York. vertrok 30 Nov. van Barbados.
ROTTERDAMSCHE LLOYD.
„BesoeVi" (thuisreis) arriv. 29 Nov. te Suez;
„Eediri" (thuisreis) vertrok 28 Nov. van Bata
via: ..Menado" (thuisreis) arriv. 28 Nov. to
Deal; „Merauke" (thuisreis) is 29 Nov. Wight
gepasseerd; ..Ophir" (uitreis) arriv. 29 Nov. te
Gravesend„Rindjani" (uitreis) vertrok 29 Nov.
van Colombo; „Madioen" arriv. 30 Nov. van
Rosario te Rotterdam.
KON. WEST-IND. MAILDIENST.
..Eouador" arriv. 29 Nov. van Amsterdam te
Buenos- Ayres; „Nickerie" arriv. 26 Nov. van
Amsterdam te Paramaribo.
HOLLAND AMERIKA LIJN.
..Beekbergen" vertrok 30 Nov. van Rotterdam
naar Philadelphia; „CalListo" van Savannah n.
Rotterdam, passeerde 29 Nov. Dover; ...Nieuw-
Amsterdam", van Rotterdam naar New-York, ar
riv 29 Nov. to Falmouth; „Noordam" van New-
York naar Rotterdam, passeerde 29 Nov. Dover;
„Sloterdijk". van Rotterdam naar New-Orleans,
passeerde 27 Nov. Sand Key; ,,Loch Tay", van
Rotterdam naar Na^-York, arriv. 28 Nov. te
Bermuda; Maartensdijk" arriv. 28 Nov. van Rot
terdam te New-York.
KON. HOLL. LLOYD.
„Gelria" (uitreis) vertrok 29 November van
Ooruna.
BUITENLANDSGHE BERICHTEN.
Groote Brand te Parijs.
Men schrgft uit Parijs thans bijzonder
heden .over den brand, die Maandag 22 No
vember de nieuwe bijgebouwen der maga
zijnen van den „Bon Marché" verwoestte.
Tegen halftwaalf in den ochtend zag men
een dichte rook uit den tweeden kelder ko
men en zich een weg na^r den.eereten kelder,
en verv^gens naar de gelrjkvloersche lokar
len banen. De employé'e, die in de kelders
bezig waren, haasten zich naar boven .en
maakten alarm. Een oogenblik ontstond er
een kleine paniek onder de bezoekers, die
gelukkig op dit uur van den ,dag weinig tal
rijk waren.
Da oorzaak van den brand heeft men nog
niet kunnen ontdekken. Yolgens sommigen
is hjj ontstaan door kortsluiting; anderen
beweren, dat hij het gevolg was van liet
springen van een condensator der centrale
verwarming. Niemand heeft trouwens een
slag of eenig geraas gehoord.
Sedert het begin van den oorlog was op de
derde verdieping van het gedeelte, waarin
de brand woedde, een militair hoöpiljaal in
gericht, een annexe der, ambulance van den
Yal-de-Grace, waar 'een honderdtal gewon—
aen konden worden verpleegd. Er waren
tachtig bedden bezet,doch slechts zes doori
gewonden, die niet konden opstaan.
Nog voor tde Lamst der brandweer werd
het hospitaal ontruimd. Onder leiding van
den chef-geneesheer Variot konden de pa
tiënten onder de meest gunstige omstandig
heden in veiligheid worden gebracht. En zij
vonden een onderdak in het hospitaal Laën
nec, niet ver daar vandaan.
Intusschen werden de rookzuilen, die uit
den kelder opstegen, steeds dikker. Toen wan
allie kanten de brandweerlieden kwamen aan
zetten, was het reeds niet zonder gevaar
om het gebouw, binnen te dringen. Het be
dwingen van het vuur werd hierdoor zeer be
moeilijkt. Verscheidene brandweerlieden
raakten bedwelmd. Een kapitein en een pa-
peur moesten worden weggedragen. D<W
men rookmaskers tekort kwam, werden mi
litaire maskers, in het magazijn voorradig,
aan de pompiers uitgereikt.
Toch was het nog niet gemakkelijk .om
den vuurhaard te vinden. De pompiers, on
der aanvoering van kolonel Gordier en den
directeur ran het gemeentelijke laborato
rium, den heer Kling, konden er niet in sla
gen. Niettegenstaande hun elect risch'e zoek
lichten was! 't hun onmogelijk om iels t3 on
derscheiden èn een brandweerbrigade van
den Bon Marché zelve, wist zich niet meer
te oriënteeren, toen zij er in geslaagd was
de twee verdiepingen af te dalen.
De rook, die de eene verdieping jia de
andere had bereikt, en die thans het geheel©
magazijn vulde, baande zich een weg .door
het dak. De ruiten van het glazen koepel
dak sprongen door de hitte, en vielen in
scherven opi hec trottoir. Toch zag men mg
steeds geen vlammen.
Eerst- om half vier 'smiddag6 sloeg er
een groote Vlammentong uit de derde ver
dieping, aan den kant van de rue du Bac,
en weldra werd zij gevolgd door tientallen:
andere. De hoogere verdiepingen Stonden nu
in een oogenblik in lichterlaaie. De pompiers
bestegen hun groote automatische ladders en
richtten de slangen op de derde verdieping,
doch spoedig zagen zij zich genoodzaakt de
vierde te besproeien en even later de vijfde,
daar het heele gebouw één enorme vuur
haard was, van de tweede af tot de zevende
étage.
De geheele gevel aan de rue de Sèvres
zoowel als die aan de rue du Bac, vertoond»
één vlammenzee, en door de gapende ra
men zsg men den brand woeden als een hel
achfer de stevig, in gewapend beton opge
trokken muren. De waterstralen vermochten
hiertegen zoo goed als niets. Nu en dan viel
met eej» dof geraas een plafond ,in of be
zweek een ,vloer.
Intusschen hield de wind gelukkig het vuur
verwijderd ran de wanden ran het joude ma-
gazijïi. De ramp- zou nauw^tgks te ^overzien
z$n geweest, als dit ook"'was aangetast,
want dit was lang niet zoo solide opgetrok
ken als de nieuwe gebouwen.
Aan den kant waarop de wind stond, wer
den echter voorzorgsmaatregelen genomen.
De paviljoens van Jaet hbspBaal Laënnec, die
slechts door een nauwen doorgang van het
terrein ran (den brand gescheiden waxen, (wer
den ontruimd. En terwijl een aantal brand
weerlieden zich inspanden om aan dezen kant
een uitbreiding ran het vuur tegen te gaan,
trachtten andere den grooten koepel vrij te
houden, die als waterreservoir dienst deed,
en die vele duizenden liters water bevatte.
Een groote menigte nieuwsgierigen was
natuurlijk van alle kanten samengestroomd,;
doch werd op een eerbiedigen afstand ge
houden, en kon niet veel méér zien dan den
rooden hemel en het dak, waaruit dë vla'mL
men opsloegen.
Eerst tegen v\jf uur-begon het vuur een
weinig te verminderen en met vóór pcht
uur kon men zeggen, dat men den brand
meester was.
D'o verwoesting is natuurlijk ontzaglijk.
Van de magazijnen staan nog slechts de mu
ren overeind. Een verzameling zeldzame en
kostbare tapijten is verloren gegaan; de pf-
deelingen glaswerk, porselein, oude meu
bels en* kunstvoorwerpen om er slechts
enkele te noemen bestaan niet meer.
De schade wordt geraamd op verscheidene
millioenen, door geen verzekering gedekt.
Behalve een vijftiental brandweerlieden,
die aan een begin van verstikking geleden
hebben, zijn er geen s'achtoffers. i
Uit Ottawa wordt gemeld, dat te Parry
Sound vijf magazijnen, vol cordict, in de
lucht zijn gevlogen. De gebouwen lagen bin
nen anderhalve mijl van de fabriek, waar de
ontploffingsstof vervaardigd was. Er kwa
men geen persoonlijke ongelukken voor.
In de Zweedsche kruitfabriek te Björk-
born bij Kristinehamn, heeft, naar do „Köln.
Ztg." verneemt, Woensdag bij het probee-
ren eener nieuwe machine een hevige ontplof
fing plaats gehad. Een ingenieur en een ar
beider zijn gedood, terwijl andere personen
gewond werden. Dc ontploffing was mijlera
ver te hooren.
