Os Europeesche Oorlog,
Gemengd Nieuws,
Tweede Kamer.
Dattorolm fiJustc Heeren-Fantasiehoeden
DdtlGi buy, AU een verkoop Nieuwe Rijn 46.
H. A. TIMMERMAN, Hoil. Tel. 142.
AGENDA VAN DE WEEK.
Donderdag
„Zonderzorg". Propaganda-Avond vanwege
den Ned. Bond v. .Vrouwenkiesrecht, afd.
Leiden, 8 uur.
Leidsch Volkshuis. Cursus Oud-Leiden. 8
uur.
Leidscho Volkshuis. Tentoonstelling van
Kinder-Prentenboeken. 7lO n.m.
Vrijdag:
Leidsche Volkshuis. Tentoonstelling van
Kinder-Prentenboeken. 710 n.m.
Xatwrjk-aan-Zee. Lokaal voor Prot. Clir.
Belangen. 1ste Winterlezing. 's Avonds
7 „uur,
Zaterdag
1 Gebouw Patrimonium. Bijeenkomst Orde
V. Goede Tempelieren. S uur 's avonds.
Zondag.
Leidsche Schouwburg. Bis Haghe-Spelers.
Poliche (Hansworst), 's avonds 8 uur.
Dagelijks:
Bioscope Variélé-Théater, Stationsweg 19,
1\ uur. (Zaterdag, Zondag 8 uur).
Thalia Bioscoop en Variété-Theater, Haar
lemmerstraat 62, 7 uur. 's Zondags alleen
8 uur. (Woensdag- en Zaterdagmiddag ook
2 uur).
Inderdaad een dergelijke belemmerende
verkeersbepaling is hoogst ongewenseht,
zeker wanneer zij zulke onverwachte gevol
gen heeft van argelooze reizigers. Maar men
is nu gewaarschuwd.
1-De correspondent te Rome van „De
Tijd" verneemt, dat kardinaal Van Rossum,
kardinaai-gro ot-poenitentiarius, die tot dus
ver tot de groep der karöinaal-dekeng be
hoorde. in het a.s. consistorie tot den rang
yan kardinaal-priester zal worden verheven.
Er bestaan volgens de constitutie „Reli-
giosa sanctorum" van Paus Sixtus V zes kar-
dinaal-bisschoppen, vijftig karei aaipriesters
(die op zijn minst het H. Priesterschap be
vitten, maar gewoonlijk tot bisschoppen zijn
gewijd) en veertien kardinaal-diakens. Bij
zijn benoeming tot kardinaal nam Z. H. Paus
Pius X kardinaal Van Rossum op in de
groep der kardinaal-diakens, thans zal hij
toetreden tot de groep der kardinaal-pries
ters, en als zoodanig een priesterlijke titel
kerk bezitten.
Naar het „HM." meldt, hebben de her
stemmingen voor het kiescollege der Ned.-
Herv. Gem. te Amsterdam tussehen 37 can-
didaten van Vriendenkringen en 37 candid a-
ten van de Vereeniging van Vrijzinnig Ne-
ÜerJandsch Hervormden (modernen) tot uit-
eüag gehad, dat de candidateu van .Vrienden
kringen met pl.m. 1800 stemmen zijn ge
kozen.
De candidaben van de Vrijz.-Ned.-Her-
vormden kregen pT.ra. 1170 stemmen. In het
geheel werden 2985 stemmen uitgebracht
De samenstelling van het kiescollege blgft
dus dezelfde.
De toestand van den heer H. J. Lo-
vink, directeur van den Landbouw in Ned.-
Indië, wegens ziekte met verlof hier te»
lande, is de laatste dagen zeer verbeterd.
Men seint uit Rome, d.d. 16 dezer aan
„De Maasbode":
Z. H. de Paus ontving heden den Neder-
landschen zaakgelastigde in buitengewone
missie bij den H. Stoel, SchuJler tot Peur-
jsum, in gehoor.
De arr. -redihbamk te 's-Hertogenboech
heeft, ter vervulling der vacature van 'kan-
tonreohter te Boxmeer, do volgende alfa
betische lijst van aanbevelirfg opgemaakt
mr. J. A. E Bevers, substatuut-griffier bij
de arr.-reohtbaark te Amsterdammr. H.
E. M. Kortanaco, griffier bij het kantonge
recht te Venlomr. H. P. F. M. Mandors,
substituut-griffier bij de arr.rechtbank te
's-H ortogenbosoh
Bij Kon. besluit is de heer L. F. J.
Pij Is benoemd tot burgemeester van Mer
kel book is met ingang van 24 November
benoemd tot burgemeester van Wilder-
van k do her P. Teen6tra, met toekenning
van gelijktijdig eervol ontslag als bairge-
Wrocgfeer* van Aduard; is mr. A. H. Goe
man Borgedlus benoemd tot burgemeester
van Steenwijk.
Gisteravond heeft dr. A. Kuyper te Rot
terdam gesproken op de feostvergadering,
welke de Jongelingsvereeniging op Geref.
grondslag „Do Zaaier", to Kralingen, ter ge
legenheid van haar 25-jarig bestaan, heeft
gehouden. Spreker begon met er op te 'wij
zen, waarom hij de uitnoodiging van deze
vereeniging heeft aangenomen, terwijl hij er
toch zoovele afwijst. Louter uit sympathie
voor do Kralingers, is spreker hierheen ge
komen. Kralingen toch behoort tot die on
gelukkige gemeenten, die door onverzadig
baar Rotterdam zijn opgeslokt. Altijd heeft
spreker hiertegen geageerd. Ieder dorp toch
heofü zijn eigen aard, zijn eigen karakter,
zijn eigen „doen", en die moeten er in
biijven. In het buitenland blijft ook iedere
gemeente zichzelf. Spr. wijst op Brussel met
zijn acht, Londen met zijn negen-en-twintig
voorstelen. Iedere gemeente heeft een eigen
burgemeester, eigen wethouders, een eigen
Raad. Waarom niet hier, als in Engeland,
verschillende bij elkaar liggende steden ver-
feenigd tot een graafschap? Spreker wenscht
de vereeniging „De Zaaier" geluk met haar
jubileum, maar zou het toch heerlijk vin
den, als zij niet nogmaals 25 jaar bestond.
Hij wil liever het einde der wereld, het
vergaan van al dit stoffelijke en den terug
keer van den He ere Jezus. Ook ïh den Bij
bel vindt men dit verlangen: „Kom, Heere
Jezus, ja, kom haastiglijk!" De geweldige
gebeurtenissen van dezen tijd wijzen er op,
dab liet einde der wereld aanstaande is.
Dr. Kuyper is van meening, dat men zich
maar al te weinig bezighoudt met de vraag:
Is de wederkomst van den Heiland spoedig?
to wachten?
In het eerste gedeelte van zijn leven heeft
spreker daar zelf niet genoeg aandacht aan
besteed. Spr. vergelijkt den oorlog van
1S70 met dien van heden. Toen duurde een
veldslag die bij Metz drie dagen. Nu
is de geheele oorlog bijna één veldslag!
Toen strijd te land en ter zee; nu ook in
de lucht en onder water? Toen schrok men
voor de vijf milliard francs oorlogsschatting,
die Frankrijk moest betalen; nu hebban ver
schillende rijken reeds 10, 20, zelfs 30 mil
liard oorlogskosten gehad! Wat moet daar
het einde van zijn?
In den' breede ging dr. Kuyper vervolgeus
nu, of de geestesgesteldheid van den meusch
wel voldoende voorbereid is op Christus'
wederkomst. Vroeger verwachtte men het
Koninkrijk der; Hemelen iéderen dag, zag
men .uit naar een nieuwe wereld met een
nieuwen hemel en nieuwe toestanden en
Christus als koning. Thans denkt men slechts
dat sterven het einde zal zqo, dat het
lichaam zal hebben afgedaan en dat men
in Gods Heerlijkheid zal worden opgenomen.
Spreker wijdt dit in hoofdzaak aan het ont
staan van de „Volkskerk". Spr. staat niet
alleen in zijn overtuiging, dat de voleinding
der dingen spoedig zal plaats hebben. Twee
R.-K. Bisschoppen en prof. Van Gelderen
hebben or eveneens op gewezen.
Van den vrede, die na dezen oorlog ko
men zal, verwacht dr. Kuyper niets. Het
blijft menschenwerh Wat hebben alle vre
desverdragen en conferenties uitgewerkt?
Slechts Jezus' komst op de wolken zal we
reldvrede brengen. Met het: „Kom, Heere
Jezus, ja, kom haastiglijk", eindigde de
grijze staatsman zrjn rede. De jongelingen
zongen hem daarna toe: „Dat 's Heeren ze
gen op U daal".
De Haarleinsche Raad nam met 27.
tegen 4 stemmen, de door de rechtsgeleerd
de commissie ontworpen verordening pp de
verplichte winkelsluiting aan, mulat eenigo
amendementen van de heeren Wolzak c.S.
waren aan- of overgenomen. Behalve in den
St-Nicolaas-, Kerst- en kermistijd, Oude
jaarsavond en jden avond vóór Hemelvaarts
dag, en des Zaterdagsavonds, moeten de win
kels, uitgezonderd de banket-, fruit- en visch-
winkels gesloten .worden om negen uren.
Het om negen- uren aanwezige publiek mag
niet meer* afgeholpen worden. Het perso
neel mag niet na kwart over negenen in den
winkel aanwezig zijn.
De verordening treedt opi nader te bepa
len datum in werking. Dit, in verband met
de omstandigheid, dat de gemeehte Scho
ten, waarvan een winkelbuurt aan Haarlem
grenst, nog geen verplichte winkelsluiting
heeft ingevoerd, hoewel de verordening ge
reed "is.
Zonder discussie besloot de Raad, dat de
lijn der N. Z. H. tram station den Hout,
even voor het eindpunt, waar dit thans ligt
aan de Dreef, zal ombuigen langs den Her
tenkamp naar den kleinen Houtweg. Verder
dat de lijn van de stoomtram Haarlem
Leiden uit den Hout bij „Trou moet Bljjcken"
zal verdwjjnen en voortaan zal loop en van liet
Blauw'oruggetje door de Middenlaan en langs?
het Haarlemmerhoutpark naar den kleinen
Houtweg, doch dat het eindpunt dezer lijn
zal worden beschouwd te liggen bij het
Haarlemmerhoutpark, in de gemeente Heem
stede dus, en eindelijk dat er een verbin
dingslijn zal wezen tussehen de beide ge
noemde lijnen op een punt aan den kleinen
Houtweg, waar de lijn Leiden op- de lijn
Haarlem naar Velsen mogelijk wordt ge
maakt.
Bepaald werd tevens?, dat het gebruik van
do verbindingslijn niet meer zal worden toe
staan, wanneer deze lijn als exploitatie-lijn zal
worden gebruikt.
In Den Haag bestaat sinds eenï-
gen tijd een Speelhol, gedreven door zeke
ren Jacobs, in compagnonschap met een zich
noemenden Jurriaens, waar poker en bacca-
rat wordt gespeeld en Belgische meisjes
voor de opfleuring van het gezelschap zor
gen na in de restaurants de aanstaande
slachtoffers overgehaald te hebben de. in
richting te bezoeken.
In den laatefeen tfcid zijn verschillende ge
ïnterneerde officieren daar op radicale wijze
beroofd.
De politie schijht er niets tegen te doen.
Oude schoenen. Er wordt te-
gen woord ig een uitgebreide handel gedre
ven in oude schoenen.
Kooplieden gaan, vooral in do buitenge
meenten, de huizen rond en koop en zelfe
de oudste schoenen, die oogenschijnljjk voor
niets meer nut zijn, tegen 5 cents of een
dubbeltje.
Dat oude schoenen altijd nog eenige waar
de vertegenwoordigen, daarvan weet onze
reiniging mee te praten; die verzendt ze bjj
bakken vol, maar schenkt aan dezen afval
freh niet zooveel aandacht, als aan vodden
bijv., die tegenwoordig zeer hooge prijzen
opbrengen.
Het afzetgebied voor oude schoenen van
de reiniging is bekend* maar dat der oj>
koopers langs de huizen, wist men ons niet
mee te deel en.
Intusschen, het is goed, dat men het weet,
dat die oude schoenen nog waarde vertegen
woordigen en dus nu vooral niet moeten wor
den weggegooid. Zelfe niet als men nieuwe
heeft, (,,0. H. Ct,")
Een olifant op hol. Dinsdag
morgen werden 4 olifanten, welko in het
Casino to Rotterdam „gewerkt" hadden,
uit hun stal aan <ïe Aert-van-Nesstraat
naar de Hugo-de-Groot-straat geleid.
Op den Coolsdngel schrikte een der die
ren, trapte den ketting stuk, waarmede
Wee zijner pooten onderling verbonden
waren, cn stapte regelrecht in de richting
van het in aanbouw zijnde Raadhuis, zonder
attentie te schenken aan de voor het terrein
geplaatste p rilckeldraad-versperring, welko
afknapte. Het gelukte echter spoedig aan
den begeleider, den dikhuidige<n snuiter te
pakken en in het gelid terug te brengen.
Er was goen gebrek aan bekijks, want 't
liep naar negen uur. („Rott. Nbl.")
Men meldt uit Utrecht:
Het bericht in „De Tel." over verplaat
sing vaai de Centraalspoor naar Harder
wijk is onjuist. Wel wordt er gezocht naar
een ruimer terrein voor de vestiging van
deze werkplaatsen, maar do directie van
de Centraalspoor heeft nog geen enkele
keuze gedaan,
Z o o a 1 s in o r t ij d werd ge
meld, is in den nacht van 5 op 6 April
uit het hoofdbureau van politie te Gronin-
ge ontsnapt zekere ietor Boerema, een
19-jarig schildersgezel uit Eeldemolde. De
ze Boerema was de leider van een bende
boefjes en zoo goed als op heetekdiaad
betrapt, toen hij in gezelschap van een an
der ontdekt werd in de behuizing van mevr.
do wed. Van Cark'er aan den Praedinius-
sïngcl aldaar. Daarbij werd de rechercheur
Van Minnen bloedend verwond aan het
hoofd door een bijlslag. B. werd uoor een
voorbijganger gegrepen en in arrest ge-
ptelu! Na do ontvluchting uit het politie
bureau had men hom tot nog toe tever
geefs gezocht.
Thans echter vernemen wij, dat hij te
Haarlem, waar hij trachtte als loopjongen
werk te krijgen, is gearresteerd. Het
blijkt, dat hij verblijf heeft gehouden te
Sellingen, gem vlachtwedde, waar hij on
der valschen' naam als smidsknecht diende
en daarna te Oudega (Gr.) 8 November
presenteerde hij zich bij de Arbeidsbeurs
te Amsterdam. Daar informeerde men naar
verschillende dingen, waardoor hij het ze-
kor benauwd kreeg, vandaar dat hij de wijk
nam naar Haarlem. Gisteren zijn twee
Groningsche rechercheurs derwaarts ge
reisd en hebben zij vastgesteiu, dat hij in
derdaad do ontsnapte was. Hij had zich
afwisselend Jan Mulder en Jan de Vries
genoemd. Deze aanhouding is van belang,
omdat nog velo van de reeks inbraken,
door do bende gepleegd, niet geheel waren
opgelost. Zelfs hebben de boefjes indertijd
ingebroken bij den toenmaligen officier
van justitio te Groningen, mr. Mazel, thans
procureur-generaal bij het Hof te 's-Graven-
hage. („Tel.")
Marken 'e n het water.'Men
schrijft van het eiland Marken*
In de laatste dagen blijkt opnieuw de
noodzakelijkheid der oprichting van een
watergemaal voor ons eiland. Ten gevolge
van het stormachtige weer is al het weiland
weder ondergcloopen. Hoewel er nog over
vloedig gras was, zagen onze boeren zich
genoodzaakt hun Vee naar de stallen te
brengen. Welk ongerief en welke nadee-
ligo gevolgen het telkens geheel of gedeel
telijk onderloopen van het eiland voor de
Markers heeft, is van voldoende bekend
heid. Reikhalzend wordt hier dan ook naar
het lang gewenschte gemaal, dat ons van
het overtollige water zal bevrijden, uitge
zien.
De Haagsche politie heeft
een uitgewekenen uit België aangehouden,
gewezen ambtenaar bij de Staatsspoorwe
gen aldaar, verdacht van diefstal van ef
fecten en andero geldswaardige papieren,
te Middelburg gepleegd.
Te Valkenburg (L.) z ij h 'g i s-
teren naar de „L. K." meldt de leer
looierij en het magazijnvan de firma Al-
bert Amerna afgebrand. De orand ont
stond in de remise van den heer Karei
Soesman.
Schippe? J. Kamperman, g i s-
teren te Lemmer binnengekomen, heeft
aangifte gedaan, ctat, een paar dagen ge
leden tijdens ruw weder, bij het binnen
halen van de fok zijn knecht nabij Marken
overboord geslagen 'en verdronken is.
De 14-jarige A., in betrek
king bij de firma Erven Van der Kamp, te
Groningen, geraakte gisteren bij het ver
richten van werkzaamheden bij 'een lift be
klemd eh werd doodgedrukt.
De eerste luitenant :der Gre
nadiers G. Hovens Grevo is 's ochtends te
Hellevoetsluig dood in zijn kaner gevonden.
Vergadering van beden.
Indische Begrooting.
Voortgegaan worcït met de algemeen e
beschouwingen over de Indische Begroo-
tang.
De heer SOHEURER brengt hulde aan
de nagedachtenis van den heer van Deven
ter.
Wat de begroeting betreft, spr. merkt
op, dat deze meer een administratief ka
rakter draagt dan dat zij groote en ge
wichtige zaiken. aan de orde stelt. Zij is
belangrijker om hetgeen er niet dan om het
geen er wèl instaat.
Spr. vraagt of de aangekondigde nieuwe
leening bestemd is voor de defensie; hoe
groot die leening zal zijn en indien zij niet
voor de defensie bestemd zal zijn, of zij
dan door haar grootte niet zal schaden aan
de latere defensieleening.
Inzake de mijnpolitiek moet de Regeering
komen tot een vaste gedragslijn en met de
den Archipel omringende landen moet zij
samenwerken tot bestrijding van den handel
in blanke slavinnen. Het beurzenstelsel, "ter
voorziening in het tekort aan ambtenaren,
juicht spr. toe.
Ock deze gpr. wenscht, dat de Mohame-
daansche priesters niet langer als zoodanig
deel zullen uitmaken van deesabesturen.
Met nadruk vraagt Spr. voorts wijziging
van art. 123 Regeeringsreglement, dat de
bedienaren van den godsdienst verplicht, toe
stemming aan de autoriteiten te vragen voor
de uitoefening hunner bediening. Hij betoogt,
dat dit artikel zijn oorzaak vindt in vijand
schap tegen en vrees voor de zending.
De Regeering moet de Zending geheel'
vrijlaten. Wel zal dan de Zending bereid,
blijken op te geven aan het Bestuur, waar
zij zich zal vestigen.
Het verheugt spr., dat de pestbestrijding
zoo krachtig wordt voortgezet. Voor doel
treffende bestrijding zal het evenwel noo-
dig zijn, dat de woningtoestanden afdoen
de worden verbeterd en jle waterafvoer goed
worde geregeld.
Ook met het plan tot uitbreiding deri
krankzinnigen verzorging betuigt spr. zijn in
stemming.
Wat de verbetering der verloskundige
hulp betreft, wenscht spr. de oprichting)
van eenige goede centrale opleidingsscho
len voor vroedvrouwen. Evenwel komt hij
op tegen de door den heer Mendels ge
geven voorstelling alsof op dit gebied niets
wordt gedaan.
Voorts verklaart spr., dat de opiumregie
f.i. dient te verdwijnen om plaats te maken
i oor krachtiger bestrijding van het opium
kwaad.
Dat de Mirister bereid is preventief op te
treden ter bestrijding van het bioscoopge
vaar, verheugt spr.
De in het Voorloopig Verslag gestelde
rraag of het geen tijd werd, dat G.-G. Iden-
burg werd naar huis gezonden, acht spr. on-
kiesch tegenover een man, die met zooveel
opoffering en ijver en toewijding het land
heeft gediend. Hij had verwacht, dat de Re
geering daarover een woord van afkeuring
zou hebben uitgesproken.
Komende tot het algemeen politiek be
leid, betoogt épr., dat voor Indië thans de
levenskwesties zqn de defensie en de de-
centralisatiequaeetie. Hij wil daarom weten,
hoe de nieuwe Gouv.-Gen. over deze vraag
stukken denkt.
Met de onlusten in de buitenbezittingen js'
het niet zoo erg gesteld als wel wordt ge
meend en voorgesteld. De buitenbezittingen
hebben een oppervlakte als Duitschland en
Frankrijk samen en een bevolking van nimf.
6 millioeii zielen. En nu zijn jn dat uitge
strekte gebied in do jaren 1912, 1913 en
1914 42 gevallen van onlusten voorgeko
men, waarbij onzerzijds sneuvelden 59 per
sonen en 28 werden gewond en aan de zijde
der bevolking sneuvelden 395 personen en
86 werden gewond. Dien toestand a:ht sp-r.
niet ongunstig, en orde en regel zijn in onze
koloniën bepaald noodig.
Het leger zal wellicht een moeilijke taak
hebben te vervullen ter .verdediging onzer
koloniën. En nu schijnt de Minister die niet
voldoende te beseffen, daar hij belangrijke
verhooging van legeruitgaven afwijst. Ook
betreurt spr. het, dat de Regeering den tijd
nog niet gekomen acht voor de indiening
van .een vlootwet.
In het optreden des Ministers is in dit
opzicht volstrekt niets t9 bespeuren van een
vaste IjjiL De defensiepolitiek des Ministers
is niet in overeenstemming met den nood,
waarin Indië verkeert. Met Indië mag niet
worden gespeeld; de Regeering mag zich
niet bepalen tot het slaan van een spijker
hier of het herstellen van een schroef daar,
maar moet zorgen voor een afdoende verde
diging onzer koloniën.
Ten slotte komt spr. tot de quaestie der
decentralisatie, merkt spr. op, dat hoewel
het tegenwoordig stelsel van binncnlandsch
bestuur niet deugt, dit toch behouden blijft,
door voorloopige terzijdestelling van het al
gemeen reorganisatieplan en dat allen op
het oude stelsel wat nieuwe lapponlocale
tn gewestelijke raden, worden gezet. Wat
tot gevolg zal hebben, dat decentralisatie
op dezo wijze een mislukking zal worden.
Spr. dringt daarom aan op de spoedige in
diening eener nieuwe bestuursregeling.
De heer BOS brengt ook hulde aan do
nagedachtenis van den heer Van Deventer.
Den economischen toestand acht spr. be
vredigend, zoodat de financieels toestand
ork wel niet blijvend zal lijden onder de
tijdsomstandigheden. Evenwel moeten be
staande bronnen van inkomsten niet te spoe
dig worden gestopt; daarom moét men voor
zichtig zijn met verlaging der pandhuis
rente. Het tempo van verbetering van toe
standen zal altijd langzaam bljjven als die
verbetering van een centraal punt bljjft uit
gaan. De benoeming van den pieuwen Gou
verneur-Generaal acht spr. vreemd. De be
doel nig is niet te begrjjpen. Hjj vraagt
daarom inlichtingen. In zake de centralisatie
wenscht spr. niet alleen de centralisatie van
ambtenaarsbevoegdheid, doch ook medewer
king en medeverantwoordelijkheid der be
volking.
STOOMSCIIEPEN.
STOOMVAART-MIJ. „NEDERLAND".
„Prin.8oa Juliana" (thuisreis) vertrok 17 Nov.
van PortrSaid; „Prins der Nederlanden - ariiv.
17 Nov. van Batavia te Amsterdam.
„Banda" (thuisreis) vertrok 13 Nov. van Pa-
dang; „Boeroe" arriv. 16 Nov. van Amsterdam
te Bataria; „Oranje" arriv. 16 NcvX.van Am
sterdam to Batavia; „Botti" (thuisreis) arriv.
17 Nov. to Genua.
ROTTERDAMSCHE LLOYD.
„Deli" vertrok 17 Nov. van Botterdam naar
Java; „Merauke" (thuisreis) vertrok 16 Nov. van
Port-Said; „Palembang" (uitreis) vertrok 15 Nov.
van Suez; „Tahanan" (uitreis) vertrok 16 Nov.
van Colombo.
„Djebres" arriv. 17 Nov. van Batavia to Mar
seille; „Bindjani" (uitreis) vertrok 17 Nov. van
PortrSaid; „Samarinda" arriv. 18 Nov. van Anto-
fagasta to Tocopilla; „Tabanan" (uitreis) pas-
scerdo 16 Nov. Point do Galle; „Tambora" (thuis
reis) passeerde 17 Nov. Sagre3.
KON. WEST-IND. MAILDIENST.
„Oommowijne"- (thuisreis) vertrok 16 Nov. van
Horta.
HOLLAND AMERIKA LIJN.
„Westerdijk", van Now-York naar Botterdam,
werd 16 Nov. 300 Mijl van Lizard gesignaleerd;
„Maartensdijk", van Botterdam naar New-York,
uasseerde 16 Nov. Lizard; „Noorderdijk", van
Botterdam naar New-York, werd 16 Nov. 400 Mijl
van Lizard gesignaleerd; „Soeatdijk", van Bot
terdam naar Boston en Baltimore, passeerde 15
Nov. Wight-.
KON. HOLL. LLOYD.
„Gooiland" (uitreis) arriv. 16 Nov. te Oporto.
„Amstelland" (thuisreis) vertrok 17 Nov. van
Bahia; „Lreohterland" (uitreis) paseerdo 16 Nov.
Fernando Noronha: „Eemland" (uitreis) arriv.
17 Nov. to Pernambuco; „Frisia" (thuisreis) ver
trok 17 Nov. van Santos; „Gooiland" (uitreis)
vertrok 17 Nov. van Leixoes; „Kennemerland"
(thuisreis) vertrok 16 Nov. van Vigo; „Tubantia"
(uitreis) vertrok 16 Nov. van Bnhia; „Zaanland"
(uitreis) arriv. 17 Nov. to Oporto.
FAILLISSEMENTEN,
F. F. J. Scheepers, student in de medi
cijn-en, korporaal adspirani^reseiwe-offi-
cier vaia gezondheid, to Watergraafsmeer.
J. "Veldfouijfsen, schilderspatroon, te
Weesp.
G. A. J. van Rooijn, banketbakker, Rot
terdam.
P. Kentie, echtgenoote van P. F. D.
Wijntjes, openbare koopvrouw cn hoe-
denmodiste, Rotterdam.
L. Favier, koopman, Rotterdam.
Engelscü Hospitaalsckip „AiigliV-
gezonken.
Het Engelsche hospiiaalschip „Anglia'*
is gister in het Engelsche Kanaal op een
mijn gestooten en gezonken. Van de 385
opvarenden zijn er ongeveer 300 gered door
een patrouillevaartuig.
Een tweede schip, dat op redding uittoog,
is eveneens op een mijn gestooten en ge
zonken.
De „Anglia", gebouwd in 1900, mat 1662
ton en staat in Lloyd's Register vermeld
als behoorende aan do Londen N.W,
Railway Cy. te Dublin.
Toen de „Anglia" op een mijn stiet', zet
te de kolenboot „Lusitania", die in do
nabijheid was, onmiddellijk twee sloepen
uit. Toen de sloepen naar de „ADgfia"
roeiden, zagen de mannon dat hun eigen
schip in do lucht vloog. Zij slaagden er
echter in de rest der bemanning van de
„Lusitahia", die in 't geheel uit 25 kop
pen bestond, te redden. Torpedobooten
namen vele overlevenden van de „AngHa"
op.
Do Duikboot en Mijnoorlog.
Heb Engelsche stoomschip „Treneglos'-'
is gezonken.
De „Treneglos", in 1906 gebouwd, maii
3S86 ton en behoorde aan de Hain S.S. CL
te St. Ives.
Volgens rapport van liet te Maassluis
binnengekomen st. „Glenmorag", is het'
Uoorscke stoomschip „Ulriken", van New-
York naar Rotterdam onderweg, ter hoog
te van liet Gallopervuursohip op een mijn
geloopen en gezonken. Vijf leden der be
manning zijn verdrenken.
De „Ulriken", gebouwd in 1881, mat
2379 ton en behoorle aan de reederij Andr.
Olsen, Bergen.
Een Ooggetuige over do Torpedccring
van do „Aneona".
Dé Amerikaansche vrouwelijke ge--
ne'esheer Cecile Grelle, dio aan dé
Corii6ll-universiteit studeerde, seinde uit
Rizerta aan de „Daily Maildat zrj
de eenige Amerikaanse he kajuitspassagier
waS op de „Aneona". De vier anderen wa
ren Italianen. De lunch was juist geëindigd,
toep zij drukte op het dek hoorde en be
merkte, dat de machines langzamer gingen'.
Dr. Grelle begaf zich naar het dek en
hoorde toen het gefluit van een projectiel,
dat op het achterdek neerkwam. Zij zag
een groote duikboot gevaarlijk diclitbij. De
boot had vier groote kanonnen in een g>-
s'chuttoren en nog een kanon voorop. Ei)
werd geeik waarschuwing gegeven aan de
stoomboot, die onmiddellijk den gang ver<
traagde toen het eerste schot was afgevuurd.
Het eerste schot vernielde do brug. Andere
schoten volgden snel en de verwarring was
ontzaglik. Er heerschte paniek en ik zag)
tientallen der opvarenden dood of gewond
op het dek vallen. Ik was' volkomen kalm)
en begaf mij naar het bureau van den ad
ministrateur op het tweedeklasse dek om (Dirjn
geld te halen. Ik vond hem dood voor zijn
lessenaar. Van het tweede klasse dek
waren gedeelten in zee geslagen. Dooden en
gewonden lagen rondom, en onder'dezen vele
zuigelingen, vrouwen en kinderen. Ik keer-
'd9 naar mnn kajuit terug om mpn paspoort
te halen. Dat was een tocht temidden van
de vallende schoten en het geweeklaag dei*
vrouwen, die me aan de enkels vast grepei*
en rpe Smeekten haar te helpen. Ik be
reikte de ks^jnit en trachtte mijn kofefr U
openen, toen een projectiel door d© patrijs!
poort binnen drong en over mijn hoora heefl
floot Ik Sprong op en zag dat een hofmees
teres voor de deur dood neerviel, door eeïi
kartetskogel getroffen. Ik trachtte toen een
reddingboot te bereiken. Niemand voerde;
het commando over de passagiers, onder)
wie een chaos heerschte. Ik zag dat tweél
booten neergelaten werden. Ze wei gordeti
echter me op te nemen, omdat ze vol waren,-
hoewel er niet meer dan twintig menschel
plaats in hadden gevonden en de booten!
voor vijftig personen bestemd waren. Dé
eerste boot viel in zee en do iuzittindenl
verdronken. Opmerkelijk weinig passiigiers
waren voorzien van reddinggorde's. Ik zag
toen dat een andere boot werd neergelaten
en waagde den sprong van twintig voet
hoogte. Ik kwam zonder letsel in de boot
Een andere vrouw, een emigrante, sprong)
met het hoofd vooruit en viel in zee. Ik trek
haar in de boot. Haar beide beenen waren
gebroken. We roeiden toen weg, steeds in
vrees gedood te worden door de granaten die
de booten troffen en verschillende rasse^giers
doodden of verwondden. Ik zag ook de baan
van de torpedo, die de „Aneona" trof en
een geweldige ontploffing veroorzaakte. De
stoomboot helde en zonk in zeven minuten.
Onze boot die erg lek was roeide in
de richting van Messiua. Na vier uren kre
gen we een boet in zicht die lek was en
zinkende. Met den revolver in de hand
dwong onze officier zijn mannen om de
opvarenden te redden. Eon Frans:he kruiser
merkte ons des avonds op en redde ons.
Milleranil Geïnterviewd.
Do Parijscbo correspondent van de „Daily,
Express" heeft den vorigen Minister van
Oorlcg, in Frankrqk, Millerand, geïnter
viewd. Millerand verklaarde tegenover den
correspondent:
„Wat het Fransche leger presteert, hébben
Duitschland en de rest van do wereld on
langs in Champagne kunuen merken. Daar
voor koesterde ik reeds vertrouwen en nu
doe ik dat zonder eenig voorbehoud, v.adt
terw\jl wij sterker worden, is Duitschinnl
aan het doodbloeden. Zijn val is een wrikura-
stige zekerheid.
Ook wij hebben verliezen geleden, maar ia
de verste verte niet in dezelfde verhouci::^
als Duitschland. En bovendien, iieof't nie»
Engeland als het vare een machtig
uiü den grond gestampt, om ons te hvlpe-''-'
Ik heb steeds groote verwachtingen van
