Nederland en k Oorlap.
17090 Vrijdag 13 IVovejiafoer. Iweede Blad. 1915.
Tweede Kamer.
UIT ONS LAND.
Zitting van gisteren.
Djambi-Coneessics.
De heer MENDELS zette zijn rede voort,
Zijn hoofdstelling, waarin zijn geheele be
toog culmineert, is dozedat uit alles blijkt
dat door het bestaan dezer overmachtige
Maatschappij, die alles voor haar macht
doot buijen, die met het goud kan smijten,
die zelfs in Amerika in California is doorge
drongen, che bestuurs-ambtenaren in Indiö
noodig heeft, om haar bij haar taak te hel
pen, een zwarte sfeer van corruptie in Ne-
derlandsche en Indische regeeringskringen
is gaan hangen. Spr. bedoelt daarmede niet
omkooperij in don platten zin des woords,
maar wel gevaar voor bederf. Hooge ambte
naren, die tegenover de Maatschappij cou
lant zijn, krijgon na hun aftredeD hooge
posten daarbij. Dat moet op zwakke naturen
.wel den indruk makenwanneer men die
Maatschappij maar ter wille is, valt er na
derhand allicht van dien gouden wagen een
gouden spekje af.
Omtrent dezen Minister weet spr. intus-
achen persoonlijk, dat deze uiterts scrupu
leus is te dien aanzien en dat hij alle ban
den met Indische ondernemingen hoeft door
broken, hoezeer dit financieel niet in zijn
belang was. Spr. vertrouwt dus, dat de Mi
nister en de Kamer precies weten wat hij
bedoelt.
Hij betoogde vervolgens, dat men van den
aanvang af geweten heeft: de Koninklijke
krijgt Djambi.
Welke waarborgen worden nu geschapen,
dat dit petroleumterrein zal worden geëx
ploiteerd door een onafhankelijke Maat
schappij? Dat do te creëeren nieuwe exploi
tatie-maatschappij een bestuur moet heb
ben, voor de meerderheid uit Nederlanders
bestaande, zegt niets. In al deze besturen
zitten dezelfde mannen. Ook de overigo
waarborgen acht spr. onvoldoede, terwijl
hij wijst op de ingewikkelde wijze van be
rekening van 't bedrijfs-saldo, waarvan de
Staat de helft zal krijgen. De Minister is er
blijkbaar ingeloopen. Is hij er niet ingeloo-
pen, des te erger voor hem
Ook is niet gewaarborgd, dat inderdaad
met de noodigo kracht zal worden geëxploit-
ih Djambi, wanneer mocht blijken, dat dit
olieterrein samenhangt met dat in Palem-
ï»ng, waar de Koninklijke 100 pCt van de
Opbrengst trekt, terwijl zij hier 50 pCt. aan
Öen Staat moet afstaan. Waarom worden
'vorder de kostbare bijproducten smeer-
"alie, paraffine, benzine niet bij de handels
waarde in rekening gebracht, zoodat de
£*taat daarvan niets krijgt? Spr. concludeert,
dat technisch en commercieel allerminst is
Aangetoond de onmogelijkheid "san Staats
exploitatie van petroleum bij de bron, en
Verder tot de opslagplaatsen te Amsterdam,
èn Botterdam, terwijl de Regeering niet den
minsten invloed heeft op de prijzenpolitiek,
waardoor de Javaantjes de petroleum duur
moeten betalen en ook de Indische vloot en
de Atjehtram, enz. niet kunnen beschikken
fever do goëdkoope vloeibare brandstof.
De beslissing over dit wetsontwerp is van
het grootste gewicht voor de sociale en eco-
Ïomische ontwikkeling van Indië. Moge de
unister alsnog de kracht hebben om te zeg
gen tot de Koninklijke: „hands off!" Laat
Öns dit psychologisch moment niet laten
.voorbijgaan; laat de Kamer dit ontwerp ver
werpen. Liever elk uitstel dan dit ontwerp.
Do heer VAN BIJLANDT motiveert zijn
atein omtrent dit onderwerp en de moties.
De bezwaren tegen Staatsexploitatie acht spr.
overwegend; de Staat is een "slecht koop-
-yian. Met de motie-De Meester is spr. het
jn beginsel geheel eens. Zelf heeft hy steeds
bepleit, dat de Staat deel zal nemen in der
gelijke ondernemingen. Maar voor deze con
cessie is heb te laat. Dit contract belooft
ons goede winsten, die wij goed kunnen
gebruiken. Geen enkele andere Maatschap
pij kan ons zulke voordeelen bieden. Deze
concessie is te klein, om daarvoor met een
nieuwe Maatschappij te beginnen. Men be-
oroeve het stelsel-De Meester bij een volgen-
Se gelegenheid. Spr. erkent, dat de Ko
ninklijke een Staat in den Staat is geworden.
Het is verkeerd, dat oud-bewindvoerders
commissarissen daarvan worden. Maar wat
kan de Regeering daaraan doen?
De Koninklijke staat echter tegenover de
Standard-Oil. Moeten wy dan niet trotsch
zyn op het bezit van zulk een machtige Ne
derlandsche Maatschappij? Tal van Neder
landers vinden daarbij hun bestaan. Zij wordt
niet minder, als zij deze concessie niet krijgt,
want zij heeft reeds het monopolie in Indië.
Spr. wil met dit ontwerp meegaan, maar voor
volgende concessies passe men het stelsel-
De Meester toe.
De heer BOGAARDT geeft in 't alge
meen de voorkeur aan Staatsexploitatie bo
ven particuliere exploitatie, omdat daar-
doT aan de uitstrooming van kapitaal uit
Indië paal en perk wordt gesteld. Maar in
dit geval is er veel te zeggen voor parti
culiere exploitatie. Te dien aanzien ver-
©onigt spr. zich met den heer De Meester.
Ook de door dezen aangegeven wyze van
"exploitatie lacht spr., oppervlakkig be
schouwd, zeer toe.
Hy acht echter een nauwgezet onderzoek
gewenscht, waar de vraag is of dit stelsel
ook bij de petroleum exploitatie vatbaar is
voor toepassing. Spr. zou in elk geval het
percentage, dat den Slaat toekomt, niet wil-
jfen zien bepaald naar het bedrijfsaldo, maar
naa* de telken jare gewonnen hoeveelheid
oJïe. Voorte dient het Gouvernement
de bevoogdheid te hebben zekere hoeveelheid
petroleum te reöerveeren voor binnenlandsch
verbruik, een stelsel, ook hier te lande
bekend.
Ook dient het Gouvernement bevoegd te
worden verklaard de noodige hoeveelheid
petroleum te onteigenen voor eigen gebruik.
Spr. vraagt daarom, indien deze denkbeelden
by den Minister weerklank vinden, de beraad
slagingen over dit wetsontwerp tijdelijk te
schorsen; dan kan de Minister het onderwerp
tijdelijk terugnemen en met een gewijzigd
ontwerp by de Kamer terugkomen.
De heer BOS heeft zich reeds tien jaar
geleden voor Staatsexploitatie van de Dj3mbi-
terreiaen uitgesproken en is in die meening
door studie en ervaring versterkt.
Met groote instemming heeft spr. de rede
van den heer Mendels aangekoord, overtuigd,
dat veel van hetgeen deze kras gezegd heeft
in deze Kamer gezegd diende te worden. De
Koninklijke houdt door haar grooten invloed
elke rationeele exploitatie tegen. Voor elke
groote Maatschappij geldt, dat, wanneer
iemand zijn monopolie wil handhaven, hij
geen enkel middel ontziet. Men moet volko
men vrijheid laten aan ondernemers van elk
laiid, van elke origine, zich in Indië te ves
tigen. Naasting met volledige schadeloosstel
ling is het middel, om aan het monopolie te
ontkomen; maar daartoe moeten wy zelf de
menscben hebben, die de petroleumindustrie
verstaan. Dit terrein, dat gij zelf hebt ge
ëxploiteerd, moet gij niet uit handen geven,
want gij versterkt daarmee alleen het mono
polie van de Koninklijke, en niet de macht
van den Staat. Zoo goéd als de Stoat de
opium- en pandhuisregië heeft ingevoerd^
over het geheel met goed succes, evengoed
kan de Staat de petroleum-exploitatie zelf
voeren. Ook do geologische exploitatie kan
de Staat beter doen dan particulieren. Maar
evengoed kan van Staatswege worden ge
boord en het bedrijf verder worden gedreven.
Er zullen geen kapers, maar koopers aan de
kust zyn. Maar slaan de groote Maatschap
pijen de handen ineen, om de olie af te ne
men, dan kan de Staat de olie zelf gaan raf-
fineeren en distribueeren.
Wat het stelsel-De Meester aangaat, spr.
aoht een associatie tusschen den Staat en
een Engelsch-Fransch-Nederlandsche maat
schappij voor onze koloniën veel minder ge
schikt dan een soheiding tusschen beide».
Spr. vraagt: Wat is beber? Dat de Staat Ne-
derl.-Indië bestuurt of een Maatschappij?
De heer FOOK zou het liefst zien, dat
tot Staatsexploitatie werd besloten, maar hij1
gevoelt, dat daartegen, groote bezwaren be
staan. Deze zijn niet in de eerste plaats
gelegen in het riskante van het bedrijf, maar
ten aanzien van de distributie bestaan inder
daad ernstige bezwaren. Regie is niet mo
gelijk, tenzy we alle concessies onteigenen,
wat ontzettende sommen zou kosten. Spr.
acht echter het thans voorgesteld contract
absoluut onaannemelijk, absoluut onuitvoer
baar en veel te ingewikkeld, Speciaal 'wat
betreft de berekening van het bodrijfssaldo
naar handelswaarde. Voor het denkbeeld van
den heer De Meester voelt spr. veel.
De MINISTER VAN KOLONIËN, de heer
Piéyte, aarzelt een bevestigend, antwoord^ te
geven op de vraag of de Indische Regeering
aen delfotoffenrykdom van Nederlandsch-In-
dië wel voldoende heeft uitgebuit voor 'de
ontwikkeling van de Indische bevolking.
Gevraagd mag worden of de mijnbomv-
politiek, eerst door de Oost-Indische Com
pagnie, later door den Nederlandschen Staat
gedreven, niet schuld is, dat zoo weinig is
bereikt Men was in de eerste plaats uit
op het winnen van goud, hetgeen pp de
meeste plaatsen op een jammerlijk fiasco
uitliep^
Na een breed historisch' overzicht van de
latere mijhbouwpolitiek en de pogingen,
sinds 1897 gedaan om tot Staatsexploitatio
te geraken, komt de Minister tot het voor
gevallene in de residentie Djambi.
Daar heeft een geologisch onderzoek plaats
gehad, terwijl in 1910 de Indische Mijnwet
to gewijzigd, waarbij de principieele vraag
is beslist:"Hoe zal voortaan van Gouverne-
mentswege in Nederlandsch-Indië ten aan
zien van den mijnbouw worden gehandeld?
Ten onrechte oppert men dus thans het
bezwaar, dat de Minister de Kamer dit wets
ontwerp heeft voorgelegd', zonder de Kamer
vooraf in de gelegenheid te stellen omtrent
deze zaak principieel te beslissen. In 1911
en 1912 had de Kamer overigens alle ge
legenheid zich daarover uit te laten, toen be
kend werd, dat minister De Waal Male fijt,
h la barbe van do Kamer, de aanbesteding
in Djambi had pan gezegd. Toen de tegen
woordige Minister optrad, meende hij dan
ook, dat men te dien aanzien te doen had
met een uitgevochten zaak. Wel heeft Üe
Minister zich verkkard tegen het denkbeeld
van den heer Vliegen om een geologisch on
derzoek te houden over den geheelen Ar
chipel, omdat dit te veel tijd zou kosten.
Maar dat is een geheel andere kwestie, van
veel verdere strekking.
De Minister tracht overigens steeds zoo
veel mogelijk Staatsbedrijven ingang te doen
vinden. Daartoe hoeft men noodig een uit
stekende leiding en moet men niet gebonden
zftn aan de te klemmende banden van onze
comptabiliteitswet Maar bovenal dient men
zich! a|f te vragen of het object daarvoor
vatbaar is; of te verwachten is een regel
matig groot bedrijf van voldoenden (four en
stabiliteit Vooral inzake petroleum geldt
het: mining is a change. En gaat men bij
gebrek aan voldoende opslagplaatsen en ar-
voermiddelen een bron „kntfpen", dan levert
zy dikwijls niets meer op. 'Waren nu de
beide Djambi-terreinen voldoende, om daar
op» te baseeren een zelfstandig Staatsbedrijf?
En wat zou men ten slotte moeten beginnen
met het gewonnen product? Dat is de car
dinal© vraag, die alles beheerscht. En nu
Kan het land nimmer en nooit den persoon
geacht worden, om zfcii met dergelijke be
dreven te belasten. Want wat moet met de
gewonnen olie j>;ebeuren? Het systeem-Deen
is: de olie naar de kust brengen, nadat de
benzine daarvan is afgeblazen. Maar wat is
dat? Deskundigen hebben verklaard, dat dit
niet zoo eenvoudig gaat. Men kan niet alle
olie, die men wint, in één vergaarbak doen,
waar de gewonnen olie zoo sterk in samen
stelling verschilt. Men moet dus een fa
briek maken bij' de kust. Maar dan zit men
daar met de opbrengst En waar zijn nu de-
raflInadeure, die daarop zullen afkomen? In
Indië zyn de raffinaderijen in handen van
de „Koninklijke" en op een gegeven opgen-
blik slaan de groote concurrenten, de „Ko
ninklijke" en de „Standard Oil", de handen
in elkaar en laten de Regeering met haar
olie zitten. De olie in tankschepen naar
Europa te brengen, is wel mogelijk. Maar
ook die tankschepen zijn in handen (der
beide wereldorganisaties. En nemen we daar
toe onze eigen tankschepen, dan laat pnen
ons in Europa met de olie zitten. Voor eigen
gebruik kunnen wij slechts bronnen exploi
teer cn, die zware stookolie opleveren. Voorts
z\jn er groote moeilijkheden met den afzet
van do bijproducten, kerosine en benzine.
De Minister zal Maandag te halftwee zijn
rede voortzetten.
UIT ONZE STAD.
LE1DSUIIE BES'J UERDERSBOND.
Opgave 1 ..n ide week van 2530 Oct. 1915.
Totaal Lodental 1857,
Werhlooze loden23
Aantal kinderen be
neden do 16 jaar 41
Lo-.averl'.es per week f 367.21
Vergoeding v. d. Patroon f
van het Steuncomité 17.25
TJitkeering workloozenkas 126.—
rr143.25
Loonverli03 per week f 223.96
GedoelteKJk workloo-
ze ledon 163
Aantal minder werk
uren p.r week ...1917
Aantal kinderen be
neden d- 16 jaar 196
Loonverlies por week f 277.44
Vergoeding v. d. Patroon f
van het Steuncomité
TJitkee.- "ng workloozenkas 137.56
137.56
Loonverlies per week 139.83
Aantal onder do
wapenen 267
Aantal kinderen be-
neden de 16 jaar 265
Loonverlies per weck f 3250.655
Vergoeding v. d. Patroon f 187.03
van het 31 ijk 1030.60
B St-ouncomi'6 12.15
1229.83
Loonverlies per weck r2020.825
Totaal loonverlies per -
weok, waarbij betrok
ken 453 ledon f 23S4.665
Dit getal wordt govormd doori
Gehuwden en kostwinners, welke vergoeding
ontvangen 116
Werkzaam bij Gemeente, Rijk en Spoorweg-
Maatsohappijen 21
Ongehuwden, welke geen vergoeding en
geen loon ontvangen 131
Totaal- 267
De kruisers onder Duitsch
oppertoezicht.
Een Delftsoh ingenieur schryft aan de
„Tel.":
„Wat ik hedenavond in uw geacht blad
las over den aanmaak der twee kruisers door
een „werktuigkundig ingenieur", deed my,
tot rnjjn onuitsprekelijk genoegen, bemer
ken, dat er ten minste iemand onder ons,
ingenieurs, uiting heeft willen geven aan.
het gevoel van miskenning, door zoovelen
ondervonden by de meer dan beleedigende
uitspraak van het departement van Marine:
„Men heeft geen voldoende vertrouwen in
Nederlandsche ingenieurs". "Waarlyk, 't is
treurig gesteld met onze Hollandsche opvat
tingen van eigen kennis en eigen kracht,
t Is helaas in 0112» Hollandsche samenle
ving reeds yaren een ingeworteld kwaad, dat
alles wat eigen volk en eigen kunde ver
mag te scheppen of zou kunnen scheppen,
onbeduidend en niet te vergelyken is met
wat de buitenlandsohe teohniok en nijver
heid dienaangaande levert Gaat onze re
geering in deze hoogst laakbare opvattingen
vóór, dan is t natuurlijk buiten twijfel, dat
„Jan Publiek" met zyn bekende Hollandsohe
bekrompenheid volgt Dikwijls is het ver
geven van een groot teohnison werk aan een
buitenlandsohe gerenommeerde firma het ge
volg van den wensch, zooveel mogelijk voor
tü gróóte .verantwcsotrdolijkheid Jgedekf1 te
zyn. Dan is men immers gerust; dan loopt
onze Hollandsche ambtenaarsopvatting van
„toch vooral niet te veel verantwoordelijk
heid" immers geen gevaar! Waarachtig, al
hoewel het buitenland, en zeker niet het
minst Duitschland, op een technisch hoog
peil staat, behoeft onze Nederlandsche tech
niek en nijverheid daarvoor, toch allerminst
te wijken. Wij hebben lang genoeg aan den
leiband van vreemde invloeden geloopen, la
ten "wy, hoog en laag, vóór het te» laat is,
ophouden eigen industrieën en eigen werk
krachten gering te schatten, integendeel, hen
met nationale kracht en eenheid steunen.
Dat brengt onze welvaart en industrieale
ontwikkelnig in de goede banen.
Wanneer de regeering daarentegen meent,
hen, die op Rijks-hoogescholen hun oplei
ding genoten, openlijk te mogen voorbijgaan
en hun kunde to moeten betwijfelen, laat zij
dan die inrichting, die haar jaarlijks zoo
veel duizenden guldens kost, öf sluiten, öf
verbeteren.
Met het voorbijgaan van onze gelijkwaar
dige Hollandsche industrieën begaat zij een
zeer onvaderlandslievende daad, die zeker
niet tot leering moge strekken. Laten wy
voor de toekomst hopen, dat de technische
ambtenaren van onze departementen, zoo
wel als onze ministers, zich op een wat
breeder en nationaler standpunt zullen stel
len. Het zal hun in veler oogen tot meer
eer strekkeu."
Smokkelaars voor f in Rechter.
Do Offioier van Justitie te Almelo eiscli-
te tegen K. de Jonge te Overdir.kel (ge
meente Losser) twee maanden gevangenis
straf ter zake, dat hij op 15 Juli den laind-
weerplichtig yi soldaat, tevens onbezoldigd
rijksveldwachter H. J. H/ietbrink te Over-
dinkel, die aldaar als schildwacht- op post
stond en dienst deed, vijf markt heeft be
loofd met het oogmerk genoemden ambte
naar te bewegen in liens bediening in
strijd met diens plicht, toe te laten dat
h.'J beklaagde twee balen koffie uit
Nederland over de Nederlandsche grens
■i.vaar Duitschland uitvoerde.
Tegen J. H. Zwaferink, landbouw te
Glome, gemeente Losser, werd wegens po
ging tot uitvoer van een paard en een
vier wieligen wagen op 4 A igustus te
Lonneker, zes maanden gevangenisstraf
geels kb, met verbeurdverklaring van
paard en wagen. Z., die in het bezit was
van een geleibiljet afgegeven door den mi
litairen commandant \oor een bruin p vard
met witte kol, had het paard een witte
kol geschilderd, om ij doen voorkomen
dat dit hetzelfde paard was als het in het
geleibiljet vermelde. Bij zijn aanhouding
werd door de Rijksveldwachb op hem be
vonden c ansichtkaart, waarop stonden
vier personen uit Losser en als opschrift
stond daarop vermeld: „Hoog leve de
smokkelaars'
De rechtbank te Almelo bekrachtigde het
vonnis tegen G. Snijders te.Denekamp, bij
verstek togen hom gewezen en waarbij hij
tor zake dat- hij in September 1914 J. Nol-
ton tegen geldelijke belooning heeft over
gehaald goederen, waarvan de uitvoer was
verboden, uit te voeren 1 aar Duitschland,
is veroordeeld tot zes maanden gevange
nisstraf.
De rechtbank te Middelburg veroordeel
de wederom 87 personen wegens poging
tot overt reding van het uitvoerverbod, ter
wijl twee werden vrijgesproken.
De 27-jarige R. do B., te Clinge, werd
tot- twee maanden en O. A. M., 23 jaar,
to Clinge, en K. B., 49 jaar, zonder beken
de woonplaats, tot drie weken gevange
nisstraf veroordeeld; verder werden 10
personen tot 14 dagen, 31 tot^een week,
9 tot 5 dagen, 19 tot 3 dagen, 2 tot 7
boete, subsidiair 7 dagen hechtenis, 6
tot 5 boeto, subs. 5 dagen hechtenis,
7 tot 3 of 3 dagen en 1 tot 2 of
2 dagen.
Wederom wareai 94 personen gedagvaa X
in 53 zaken, slechts heel weinigen waren
opgekomen. Veel bijzonders kwam bij de
ze zaken niet naar voronalleen wellicht
twee personen, die werkelijk uit- vriend
schap goederen wilden uitvoeren, öm in
België vertoevende vrienden behulpzaam
te zijn; zij hoorden resp. 70 of 7 da
gen en een maand tegen zich eischon,
dit laatste was de hoogste eisoh, die dit
maal werd gedaan. Do overige varieer
den van 3 tot 5 dagen, terwijl in een
groot aantal gevallen een geldboete werd
gevraagd.
Grensincident.
Het Twentsche dagblad „TuhanbW
meldt
Woensdaigodhtenii heel in de vroegte had
te Glamerbrug een klein grons-incHdent
plaats tusschen de Duitscke grenswacht en
Nederlandsche soldaten. De gewoonte is,
dat op de brug, waar de grens juist mid
den overheen loopt, 'snaohts twee Nedor-
landsdbe soldaten staan. Zoo nu en dan
gaan er 's morgens zeer vroeg enkele doua
nen heen, om de arbeiders en arbeidsters,
<Ee naar Gronau gaan werken, te visiteo
ren. Zoo geschiedde ook dien morgen.
Terwijl do douanen bezig waren, tracht
ten enkele meisjes er zonder gevisiteerd t©
zdjn langs te komen. Plotseling merkte een
der douanen dit en sprong voor haar.
De Duitsche soldaat trachtte dit te be
letten door den Nedierlandschen douane
over die grens te trekken. Do Nederland
sche douane verloor bij deze worsteling zijn
stok en pet, dooh kon zich nog aan het Ne
derlandsche gedeelte van do brug vast
klampen, zoodat de opzet mislukte. Stok
en pet namen de Duitechers mede, terwijl
zij zoiden, dat zij die naar Berlijn zouden:
op zenden. Het doel der Duitechers was om
te bevorderen, dat vet, margarine enz. in
Duitschland. frauduleus zouden worden in
gevoerd. De Nederlandsche douano scheen
hierover bij zijn suporiueren te hebben;
geklaagd.
Later, toen de Duiteohers merkten, dab
de Nederlandsche soldaten niet erg vrien
delijk waren, brachten ze den Stok en de pot
terug.
Men meldt uit Oldenzaa1
De uitvoer van hengsten en ruinen bo
neden 20 maanden was den eersten dag,
dat het verbod voor Üe maanden Novem
ber en De-eember v.eder is ingetrokken,
van bijzónder weinig betoekenis, wat moet
worden toegeschreven aan de hooge prij-
ze, die door de landbouwers hier ter lande
worden gevraagd en de zeer lage prijzen,
waarop in Dutschland handel wordt ge
dreven. Verbetering dienaangaande zou
voorloopig niet te verwachten zijn.
Er werden ongeveer 100 hengsten en
ruinen uitgevoerd, tegenover 1368 veuiczia
en ruinen de voorlaatste maal.
Eigenaardig gaat het met de marga
rine, die vervoerd zonder geleide biljet
in beslag wordt genomen van de smok
kelaars in Enschedé en Lonneker. De-ze
margarine duizenden ponden wordt'
in wagons vervoerd buiten het in staat vah
beleg verklaarde gebied, d. i. tot buiten de
gemeente Lonneker in de richting van Hen
gelo en du-ar voot risico van de eigenaars
neergelegd, alwaar de rechthebbenden het
hiviLe mogen terugnemen.
Het ligt voor de hand, dat daar heel wat
in verkeerden handen komt, omdat wijl
de eigenaars niet bekend zijn, de overheid
niemand het eigendomsrecht kan betwis
ten Gisteravond gingen weer twee wagen
vrachten den Hengeloschen weg op, gevolgd
door een aantal personen, die zeker bij het
afladen hun 6lag hebben geslagen.
Door een belastingambtenaar uit
Dordrecht is in een pakhuis aan den Wolfs-
hock t-e Rotterdam opgespoord en in be
slag gennm.cn een groote partij koper en
koper-af zal, verpakt in vaten en lasten.
Dit koper was door de firma S. A. Vies od
Zoon, gevestigd aan tie Leuvehaven te Rot
terdam, buiten Dordrecht vervoerd, zon
der vergunning van den burgemeester. Het
koper is thans in een der rijks pakhuizen
opgeslagen.
Door de grensbeambten te Boek bij
Nijmegen werd een belangrijke smokkel-
zoak verijdeld. Een groot aantal, als pa-
pierrollcn aangegeven, voor Duitschland
bestemde voorwerpen, wegende eenige dui
zenden kilogrammen, bleken ijzeren fusten
met lijnolie on. vetten te bevatten. De zen
ding was van den Nijmeogschen papier
handel A. Trionus. Inbeslagneming en pro
ces-verbaal volgden natuurlijk.
Te Gronlo zijn weder twee Russische
kj ijgsgevangenen over ie grens gekomen.
Zij waren op 9 November uit Gelsenkirchen
bij Essen ontvlucht, waar zij in Ie kolen
mijnen werkzaam waren. Hun namen zijn
Kar1 Julius Davidsokn, geboren in het
Gouvernement Liv-land (Rusland), den
I5en Juli 18-87, huisonderwijzer, en Jaoob'
Plostnek, geboren in het Gouvernement
Kurland, den 30^ December 18E~, vaai be
roep smid. Als weerbare mannen waren
zij, boswel geen Russische militairen zijn-
de, door de Duitechers weggevoerd uit het
door dez-n veroverde gebied.
Te Hengelo (O.) werden drie Russisohe
soldaten aangehouden, wien hot gelukt was
uit Duitschland te ontvluchten. Door de
gemeentepolitie werd hun nachtverblijf
verstrekt. Zij waren in het bezit van
eenige veldvruchten en meenden nog op
Duitsch grondgebied te zijn.
Men schrijft d.d. 8 Nov. Uit Bergen-
op-Zoom
Do toestand inzake de smokkelarij in de
ze streken is, na de versohillendfo verorde
ningen, die zijn uitgevaardigd, veel verbe
terd doch de beroepssmokkelaar tracht op
a-llerlea listige wijze zijn waar vervoerd te
krijgen. De vorige week legde do stede
lijke politie beslag op verschillende par
tijen rijst.. Ook heden gelukte het haar
de band to loggen op 600 K.G., die een
Belg, zekere Bode uit Esschen, vervoerde.
De Belg beweerde deze rijst slechts op last
van anderen naar Roosendaal te moeben
vervoeren, doch later bleek, dat hij de par
tij op oen bepaalde plaats in een slootkant
moest afladen.
Met zekerheid kan gezegd worden, dat
de Duiteche grenswachten consigne heb
ben ontvangen zooveel mogelijk den smok
kelhandel in de hand te werken, ja zelfs to
trachten de Nederlandsche militaire grens
wacht dloor geld om te koop en, wat, het zij
onzen militairen tot eer gezegd, niet altijd
gelukt.
De door de directie der S.S. toegekende
duurtetoeslag van 36, resp. 26 gulden per
jaar, geld alleen voor gehuwd personeel en
kostwinners.
