H\ 17086
Maandag; 8 JMovember,
Tweede Blad. 1915.
Rechtzaken.
Binnenland.
Gemengd Nieuws.
LEIDSCH
DA&BLAD
LEIDSCHE SCHOUWBURG.
„Hoe liet Weeuwtje uit
het Hof vau Holland gevrijd werd"
A en ...aire".
Een dilettanten-avond! Wie 't niet wist,
aou 't bij oogenblikken niet gezegd hebben.
Het karakter was evenwel zeer verschillend
van andere kunstavonden van dezelfde soort.
Regel is, dat een tooneelclub een werk ter
opvoering uitkiest en dan de verschillende
rollen zoo goed mogelijk iTacht te bezetten.
2oo was 't niet met de Haarlemsche Too
neelclub, die Zaterdagavond hier twee wer
ken van G. Nolst Trenité opvoerde. De auteur
zelf heeft uit beschaafde dilettanten, die ge
kozen, die noodig waren om een goede ver
tolking te verzekeren.
Er is op deze wjjze meermalen goed
.werk verkregen. Verkade bijvoorbeeld heeft
zich ook meermalen bediend van goede di
lettanten. Vóór hem deden anderen het ook
wel, o.a. Lé Gras, Van Zuylen ©n Haspels,
- toen zij de directie voerden over de Rotter
dammers. Dat een auteur op deze wijze zijn
Werk op passende wjjze naar voren wil
brengen, is ook reeds meer gebeurd. Ook
Marcellus Emants huld^de dit stelsel.
Een goede roep ging de Haarlemsch©
JVxmeslclub vooruit en dit is zeker met het
goede doel der voorstelling staving van
flo kas van do Leidsche commissie tot ont
wikkeling en ontspanning der gemobiliseer-
Idcu - de reden voor de uitnemende op
komst. Wio hoorde er in de laatste jaren
Var.baignoire uitverkocht, parterre en loge
Op slechts lu,.ele plaatsen na.
Er is 'een tijd geweest, dat de naam Nolst
Trenité lang niet algemeen bekend was. Maar
/sprak men van Charivarius, dan wist ieder,
wien men bedoelde. Doch langzamerhand
is de ware ncam even populair geworden als
do pseudoniem. Hiertoe heeft het succes van
Nolst Trenité's tooueelwerk bijgedragen.
Denken we maar aan „Het nieuwe systeem?'.
Die populariteit krijgt nn een geweldigen
b'toot in ojwaartsche richting.
Een verhaal van Potgieter heeft Nolst
Trenité geïnspireerd tot het schrijven van
de toonedschets „Hoe het Weeuwtje uit het
Hof van Holland gevrijd werd". De fvier korte
bedrijven zijn wel amusant, maar de onder
brekingen zijn te vele. Wanneer het spel
goed roll, volgt doek. Het gegeven© is an-
3&rs aardig en ook de uitwerking. Het spel
ïan velen wes verdienstelijk. Het best von
den we hier den heer W. Roest van Limburg,
als den schilder. Hij beschikt over de noo-
dige losheid, het gemak van bewegen, om
de geestige gangmaker voor de vrqageB goed
te geven. Da dames waren alle vier voor
treffelijk, allee» een kleine uitzondering voor
het weeuwtje. Mejuffrouw Ito Mees, was ons
in het laatst® bed rijf, in de eerste oogen
blikken, nadat de knecht Hnib haar het leven
heeft gered, te koel.
Maar een weeuwtje!Om het aantal
nuweljjkscandidaten ontelbaar ie doen zjjn.
Een geestige deern was mej. Betsy Meyer
en een paar lieve raeiskes de dames Dora
Brondgeest en Marie van Haaren. Kostelijke
uitbeeldingen van de vier vrijere gaven de
heeren J. Warnaars, J. Rutgers ran fler
Loeff, C. Lugt en J. Coch. Vooral de eerste
was voortreffelijk als de ziekenverpleger.
Op den heer A. Wildschut zouden we alleen
willen aanmerken, dat de grime te jong waö
gehouden. Overigens een goede uitbeelding
van den naar zjjn plantage, slaven en zweep
Snakkenden Surinamer. Van den heer A. Se
ven hu iisen een gevoeligen blinden vader. De
heer W. Landzaat had als Huib heel goede
Oogenblikken, maar in het begin «as Zijn
herhaald bewegen met de linkerhand wel wat
hinderlijk en aan het slot kon hij wel een
beetje meer van zijn geluk blijk geven.
In het begin waren sommige dames 'en
heeren niet overal even goed verstaanbaar.
De spelleidster, mej. Ida Meilinker, ver
dient een woord van hulde. Op alles heeft
ze gelet om spel en personen zoo voordee-
lig mogelijk te doen uitkomen. Zoo b.v.
het snoeage weeuwtje voor het geopende
raam achter de bloempotjes. Wel moet de
leidster er aan denken, dat de tafels niet met
verschillende bonte tafelkleedjes worden ge
dekt.
Na de pauze, waarin het strijkorkest van
den staf voor 'n aangename afwisseling zjjn
medewerking verleende zooveel muziek
hebben we nooit voor de ontre atte's
werd ten tooneel® gevoerd „Zaïre". De gees-
tige schrijver vertelt er van, dat het een ro
mantisch spel van de liefde is met zang en
doodslag (mei gunstigen afloop) en dat hij
iVoltaire zeer in de verte gevolgd heeft. Blij
kens een verdere mededeeüng is dit ge
schreven i» 's schrijvers jonge jaren, toen
hjj het als praoses van de Utrechtsohe Stu-
dqnten-ToanBelvereeniging vervaardigde. De
coupletten zpj» evenals de muziek, door an
ders vervangen.
Een galakkig® inval om dit werk weer
naas vor®s te brengen. De komische kracht
van Nolst Trsaité - een voorproefje hier
van, kreass ws nog in een kort speechje,
voordat os Cf-v sarin:- van „Zaïre" begon
komt hiar bijzonder tot haar recht. De
tekst es da muziek waren alleraardigst en
hét (spel VBsetoefiielijk- Voor het goed 1 vo
lenti ïiiwpi 1 komt de leidster, mej. Ita
Mees; alts eer too. De heer Roest van Lim
burg; i in«l met veel talent, was een kod-
Öge sultsa es de heen Landzaat een gees
tige huw te i T. Het komische ging hem
beten af dan het ernstige in zijn rol, in de
vorige teouoelschets. De heer Bake, die
inviel voor den heer Paesi, als de Eran-
Bchö ededwan, heeft zich goed geweerd.
Eem allerliefste Zaïre was mej. Brondgeest
en van mej. Betsy Meyer kan pok slechts
goeds worden gezegd. Het ensemble der
haremslaveo was goed. Ze moeten nog een
beetje beter in den pas loopen.
We moeten tot slot nog even wijzen op
de keurige, frissche costumes in beide stuk
ken uit de ateliers van de firma Serné te
Amsterdam.
De heer Dumont bracht namens de com
missie, ten bate waarvoor deze avond werd
gegeven, den heer Nolst Trenité een wel
verdiende hulde, een grooten lauwerkrans.
De oommissie zal er niet slecht bij heb
ben gevaren. Een ferm bezoek, een mooien
programmaverkoop, die voor hooger prijzen;
dan gewoonlijk genoteerd waTen en veel pi-
trek van thee en gebak, dat lieftallige jonge
dames in de pauze, voor goeden prijs van
de hand deden. Die Leidsche juffers hebben
wel r^n woord van dank verdiend. L
KANTONGERECHT TE LEIDES.
Aan de orde waren heden voor open
bar© behandeling 103 zaker, benevens 14
kinderzaken.
.Waarnemend griffier: mr. Hoekstra.
0. A. O., 32-jarig rakker, alhier, had
op 2 Oct. op de Hoog©woerd met zijn
wagen zóó gereden, dat de hem achterop
rijdende tram daardoor oponthoud onder
vond. Hij reed n.l. tusschen de rails.
Bekl. kon niet anders, zei h want anders
ware hij overreden door een grooten olie
wagen of door fietsers. Het oponthoud
duurde 16 of 20 seconden. Ook had hij
nog kans geloopen, dat de tram hem pak
te.
De trambestuurder Wagemaker verklaar
de, dat er wel degelijk gelegenheid voor
bekl. was om uit te wijken. D oliewa
gen was reeds gepasseerd.
Bekl. zei, dat wel 300 a 400 E.G. krop-
brood zich in zijn wage. be\ond. Met
zoo'n vraoht kun je niet vlug handelen.
De agent Sibbing, die cp post stond bij
de Watersteeg, verklaarde, dat bek!, niet
uitweek, toen het kon.
Bekl. beweerde, dat zijn wagen op het
kritieke moment vastraakte in de rails.
Het O. M. eischte drie gulden boete of
een dag hechtenis.
Nogal diep ingehapt, mijnheer de kan
tonrechter, vond bekl.
In een dergelijk geval,op de Bree9traat,
met den landbouwer J. J. van Z., van
S'tompwijk, en zijn wagen, werd deze'fde
eisch gedaan.
P. J. v. R., 40-jarig huisknecht in ,,In
den Vergulden Turk", had vier gerookte
hammen uit Steenderen, van 't spoor ge
haald en ze binnen Leiden vervoerd langs
een anderen dan den voorgeschreven weg.
Hij werd gesnapt en bevondc dat de
hammen ongekeurd waren.
Bekl. had eerst geld willen halen in
,,De Turk", hij haastte zich er voor, en
dan naar het Abattoir willen gaan. Hij
had het geld, dat altijd voor zulke com
missies klaar ligt, ditmaal vergeten, het
geen de gérant bevestigde.
Eisch twee gulden of em dag.
J. v. d. H., 59-jarig arbeider, en N.
v. d. W., 57-jarig arbeider, beiden van
Noordwijk, hadden op 20 October aldaar
's avonds op het teeiland van P. J. de
Groot, kooien afgesneden en er een paar
meegenomen om ze op te eten. Te voren
hadden zij kool moeten snijden voor hun
baas.
De Groot, bloembolleitkweeker, zei, dat
de kool stond op een land aan de Trek
vaart, dat hij hun had opgedragen kool
te snijden, maar niet <m deze mee te
nemen.
H. van Beek, de -pm. nte-veldwachter,
had de stroopcrij gezien.
Bekl. schenen de zaak niet als ernstig
te beschouwen.
Het O. M. eischte voor elk 5 gullen of
vijf dagen.
W. F. M., scheepmaker, was niet ver
schenen.
.Geruimen tijd had hij bij z'. i" dienst
onder Leiderdorp: Hoefnagel en Filippo,
zonder hen op de loonlijst te plaatsen-
Wat Hoefnagel betreft vroeg het O. M.
rijspraak, wat Filippo aangaat, 10 gul
den of 5 dagen.
Wegens het zich be .inden op het jacht-
veli van den heer Van Stirum, blijkbaar
met jachtbedoelingen, stond voor P. van
L., van Rijnskurg. Hij ad een hond bij
zich, die achter de hazen werd gestuurd.
Het O. M. vroeg 0 gulden of vier dagen.
D. H. B., een jongmensch' van Saasen-
heim, werd in Leiden op de Steenstraafc
aangetroffen met een ongeladen revol
ver bij zich. Een beschonken geworden
kameraad had hem het wapen ter bewaring
toevertrouwd. Hij had er patroons bij wil
len koopen.
Edsbh2 gulden of een dag en in-
berïag-neming van de revolver.
Uitspraak over veertien dagen.
Van Jioodsche zijden worden er stappen
gedaan, om eerlang in een der groote ge
meenten van ons land op te richten een bij
zondere school voor L. 0., waar ook Israël,
godsdienstonderwijs zal gegeven worden.
Een wetsontwerp is ingediend tot het
maken van een spoorwegbaan om Amster
dam.
De gemeentebegrooting van Amster
dam is vastgesteld op een' bedrag van
f45.492.000.
H. M. de Koningin-Moeder gaf op
nieuw blgk van groote belangstelling voor
|de oprichting van een Tehuis voor Oude
Scheveningsche visschers en zond aan heb
bestuur der Stichting een zeer waardeerend
schreven en een gift van f40.
De gewone audiëntie van den Minister,
van Oorlog, zal Donderdag 11 November
hiets plaats hebben.
De heer D. W. Stork, van Hengelo, is
in Zwitserland, waar hg zich op reis be
vond, vrg ernstig ongesteld geworden. Hg
is naar een ziekenhuis te Zurich overge
bracht, waar hg wellicht binnenkort een
maag-operatie zal moeten ondergaan.
Volgens het laatste bericht is de toestand
niet van onmiddellgk veron'.rustenden aard.
Naar „De N. Grt." verneemt uit Zürich,
heeft de operatie van den heer D. W. Stork
Zaterdag plaats gehad met goeden afloop.
De toestand van den patiënt is niet ongun
stig, volgens een Zondag ontvangen nader
telegram zelfs bevredigend.
Naar de „N. R. Ct." meldt, hebben B.
en W. van Rotterdam met inachtneming van
eenige overgangsbepalingen, maatregelen ge
troffen, waardoor ambtenaren in gemeente
dienst bg het bereiken van den 70-jarigen
leeftgd, hun ontslag moeten nemen.
Na een kortstondige ziekte is in den
ouderdom van 81 jaar overleden mr. A. C.
J. d% Kugper, de oudste notaris te_ Rotter
dam. In 1869 te Rotterdam benoemd, heeft
de overledene het notariaat ruim 46^ jaar
uitgeoefend. In 1914, bg zijn 45-jarige
ambtsvervulling, werd de heer De Kugper
benoemd tot officier in de orde van Oranje-
Nassau.
Naar „De Ingenieur" meldt, is tot tij-
delgk ingenieur bij het Rijksbureau voor
Drinkwatervoorziening te 's-Gravenhage be
noemd de heer J. W. A. Renssen, w.i., inge
nieur bg de Vereeniging tot Bevordering
van rookvrg stoken te Amsterdam.
Dr. H. G. Jonker, hoogleeraar aan de
Technischo Hoogeschcol te Delft, vertrok
met de „Koningin der Nederlanden" uit Am
sterdam naar Ned.-Indië. Hij zal op het
eiland Timor een studiereis doen, die onge
veer een jaar zal duren. Buiten lenkele
plaatsen, die reeds door prof. dr. G. A. F.
Molengraaff op- zijn reis in 1911 zijn onder
zocht, zullen ook nieuwe terreinen bezocht
worden.
Het -plan van de Ned. Maatschappij tot
Bevordering der Geneeskunst om ook in Den
Haag te komen tot een reorganisatie van het
ziekenfondswezen, heeft bg verschillende
fondsgeneesheeren geen instemming gevon
den. Men is van meenïng, dat een uniforme
reorganisatie, voor het geheele land geldend,
niet voldoende rekening kan houden met bn-
zondere plaatselijke toestanden. Zoo wordt
voor Den Haag de vrije artsen-keuze iom
rractische redenen niet gewenscht geacht.
Bovendien heeft men bezwaar tegen de 2
pCt., welke de Maatschappij van hét salaris
verlangt, ten behoeve van een z.g. jstrgd-
fonds; men is van oordeel, dat dit percentage
naar verhouding te zwaar zal drukken op de
hocgere salarissen, te meer, waar het gestor
te bedrag bij uittreding uit de fonds-praktijk
niet teruggegeven wordt.
Tot een formeel geschil heeft de zieken-
fendskwestie tot dusver echter in Den Haag
nog geen aanleiding gegeven.
Te Maastricht is gisternacht overleden,
68 jaar oud, dr. J. M. A. van Oppen, oud-
rector van het gymnasium aldaar. De over
ledene was officier in do Oranj e-Nassau-
Ordie.
Gisteravond bad in. de Nieuwe Kerk
te Amsterdam, de bevestiging plaats van
dr. D. den Breems, van Rotterdam, beroe
pen ter ver valling van de vacature-Lam-
merta van Bueren. Als bevestiger trad op
da. H. Bakker, ddo den nieuwen leeraar
toesprak naar aanleiding van Epheze
in 2.
Na de bevestiging zong de gemeente ds.
Den Breems toe Pslam 118 vers 12.
De kerk was geheel gevuld.
Voor de herstelling van de Groote
Kerk te Rotterdam is, naa-r de „Rotter-
damsóhe Kerkbode" meldt, bij gecommit
teerden ingekomen van E. v. Y. ƒ10.000 en
van N. N. 5000.
„Het Vad." verireemt dat de Staatscom
missie voor het onderwijs Vrijdag a.s. we
derom in pleno vergadert.
In Den Haag is aangekomen de ge
zant der Vereenigde Staten van Noord-
Amerïka te Brussel", do heer Brand Whit-
lock, wiens naam voel genoemd is in ver
band met het proces van Miss Cavell.
De diplomaat, die in het „Hótel des In-
des" logeert, was gisteravond met zijn
echtgenoot de gast van den Amorikaan-
schen gezant alhier, den heer Henry van
Dyke
Hij zal zioh vermoedelijk van uit ons land
naar Amerika begeven.
„De Tel." meldt:
Even voor den aanvang der Raadszit
ting, te Amsterdam, van Zaterdagmiddag
heeft het college van B. en W. vergaderd.
Alhoewel <üe bijeenkomst van korten duur
was, werd daardoor toch veroorzaakt, dat
de mid dagzitting nog later begon dan ge
woonlijk.
Omstreeks twee uren verscheen het col
lege in de Raadzaal, de wethouder van die
Openbare Gezondheid en het Armwezen, d«r.
N. M. Josephus Jitta, was er toen niet bij,
doch kwam eenigen tijd later.
Na informatie bleek, dat deze wethouder
opzettelijk de vergadering van het college
niet had bijgewoond, wijl de beraadslaging,
zijn we goed ingelicht ging over zijn
positie tegenover den Raad.
Op het voor hem pijnlijke incident, van
Donderdagmiddag, waarin de heeT Abra
hams, besprekende het beleid van dr. Jitta,
zed, dat de Raad niet altijd duidelijk en dik
wijls niet eerlijk werd ingelicht, was dat van
Vrijdagavond gevolgd.
Toen waren het de soc.-dem. leden, die fel
tegen hem te keer gingen, omdat hij het ge
bruik maken van sommige arme kinderen
van de voedssolverstrekking door Kindervoe
ding „misbruik maken" noemde.
Vooral deze heftige manifestatie heeft op
den wethouder diepen indruk gemaakt.
Zaterdagochtend <L a. v. moet dr. Jitta
aan het college van B. ©n W. hebben ge
vraagd of ddt meende, dat onder de gege
ven omstandigheden zijn positie als wethou
der nog houdbaar was.
Het ooilege, minu3 dr. Jitta, moet zich
niet competent hebben verklaard op die
vraag te antwoorden. Aan bedoelden wet
houder moet als resultaat deze buitengewo
ne bijeenkomst van B. en W. zijn meege
deeld, <3at deze dit voor zichzelf had te
beslissen.
Gister- (Zaterdagavond laat was van een
ontslagneming door dezen wethouder te be-
bevoegder plaatse nog niets bekend.
Een stampvolle kerk, een ongestoord
en aandachtig gehoor heeft ds. Hulsman,
de vrijzinnig© predikant van Assen, gister
morgen gevonden in de Nieuwe Kerk, te
Amsterdam, waar hij kon optreden dank zij
de liberaliteit van dT. W. J. M. Engel'berts,
die zijn beurt aan den vrijzinnigen collega
afstond. Voor vrijzinnigen in de Ned.Herv.
Q-em. was het een feestelijke gebeurtenis,
voor het eerst sinds vele jaren een geest
verwant voorganger in hun eigen kerk te
kunnen hooren, en zij hebben daarvan ge
tuigenis gegeven door een zeer groote op
komst. Toon om 10 uren alle „verhuurde
plaatsen" konden worden ingenomen, moes
ten naast alle banken nog vele personen
blijven staan.
Na het votum, werd een Psalmvers gezon
gen de predikant las toen Jesaja XL, gfng
vervolgens voor in gebed en liet de gemeen
te dan nogmaals een gezangvers aanheffen.
Zijn tekst was Micha VI vers 8„Hij
heeft u bekend gemaakt-, o mensohwat
goed isen wat eisoht de Heer van u dan
recht te doen, en weldadigheid lief te heb
ben, en ootmoedig te wand'elen met Uwen
God". Met een ononderbroken rede, die
bijna een vol uur duurde, wist do welspre
kende voor ganger het gehoor tot het einde
te boeien.
Treffehd was des predikers „toepassing".
„Ooh", zcido hij, toen hij den idealen
mensch geteekend had, die aan den eisch
Godb voldoet, in dezen tekst geteekend,
„gij voert me tegen, zulke mensch en, die
zóó recht doen, zóó weldadig en ootmoe
dig zijn, die worden in het leven niet ge
vondenTooh wel. Ook in onze wereld
van vandaag. Ik noem v den naam miss
Oavell." Spr.'s hart was ontroerd gewor
den, toen hij het „Van dag tot dag" had
gelezen over deze vrouw, een moderne An
tigone, die den staat niet gaf, wat hij
eischte, omdat zij de stom van haar gewe
ten, „recht te doen", meer gehoorzaam was.
Met het voorbeeld van deze vrouw, „zalig
zijn do dooden, die in den Heer sterven",
besloot ds. Hulsman rijn predikatie.
Eenige minuten zacht orgelspel, en toen
gling de predikant in denkgebed voor.
Met het ringen van Gezang 193 vers 7, en
het uitspreken van den zegen werd de dienst
besloten. („Hbld.").
KUNST. LETTEREN. ENZ.
Museum ;,De Lakenhal".
Dezer dagen verkrèeg let museum door
aankoop uit particulier bezit een schilde
rij van den Leiischen meester Pieter de
Ring, geboren omstreeks 1615 te Leiden,
en aldaar den 22cuSeptembi 1660 over-
lede
Jan Fabricius.
De heer J*m Fabricius heeft zoo goed
als voltooid een Indisch drama, dat speelt
in de officierswereld en waarin wordt ge
steld de Totok tegenover den Indo. Beid©
rassen worden in dit stuk vertegenwoor
digd door twee beschaaf le mannen, mo
reel en intellectueel gelijkvraar 'ig.
Verder heeft de heer Fr' rlcius drie klei
ne stukjes in één bedrijf voltooid, waar
mee Alex Faassen met een klein gezel
schap een tournéo door ens land gaat ma
ken. Het eon is een episode uit den oor
log „Tegen den Muur", het andere een
lustig stukje „Valse champêtre" en het
derde een kluchtspelletje „De allergoeiste
m r. van Haskerland". (>>N. Ct.").
Scheepsongeval. Het van
Buenos-Ayres te Umuiden binnengekomen
stoomschip „Monnikendaim" heeft nabij of
op de Noordpier te LJmuiden gestooten,
waardoor de voorpiek averij beliep.
Over dit scheepsongeval wordt uit IJmui-
den gemold
De Mornidkendtaimonder bevel van ka
pitein Dekker, waa met een lading van
2900 ton rogeoringshaver voor IJmulden
aangekomen en kreeg daar den zeeloods
Van Leeuwen aan boord. Door welke oor
zaak is nog onopgehelderd, doch vermoe
delijk door onderstroom,, vreemden stroom
of onjuiste stroomberekenimg kwam de
„Monnikendam" te dicht bij de Noordpier
on is daar op de blokken gestooten, onge
veer ter hoogte, waa-r het Engelsohe stoom
schip „Eastwell" gebleven is. Gelukkig was
het richt goed en do zee kalm, zoodat het
ongeluk betrekkelijk goed afliep. Door
den schok werd de „Monnikendam" naar de
Zuidrpier gedreven en het schip verspeelde
daarbij een anker en dertig vaam ketting.
Men kon het stoomschip binnenbrengen,
doch zag het voorschip beduidend zakken,
waarom het, cxm erger te voorkomen, bij
den toeristonsteiger aan den grond gezet
is. De toestand va<n het schip is thans ern
stig over het voorschip staat thans 17 a 18
voet water. De duiker van de firma Rui
ters hoeft een onderzoek ingesteld en deel
de mede, dat een gat beneden de kim is ge
stooten, dat op het oogenblik nog niet be
reikbaar iseen stoompomp houdt het wa
ter uit dc machinekamer. Ofschoon er geen
oogenblik gevaar voor het schip besbaat,
maakt het tooh zware slagrijde aan bak
boord. De getroffen maatregelen zijn er op
berekend het voorschip leeg te doen zui- -
gen door oen elevator, van Amsterdam ge-
requireerd, terwijl het achterschip met
grijpers van de hier aanwezige steenko
len kranen zal gelost worden. De „Monni
kendam" behoort aan de Stoomvaart-Mij
„Monnikendam", onder directie van het
vereenigde oa-rgadoorskantoor voorheen B.
J. Hengel, te Amsterdam.
Verder wordt uit IJmuiden gemeld
Bij ons bezoek aan het stoomschip „Mon<
mkendam dat tusschen twee meerstoeion
aan de Zuidzijde van de toeleidiingskanalen
naar de sluizen vastgemaakt is en aan den
grond geboeid rit, zagen we den grooten
elewafcor no .1 van de firma Korthals Altes
bezig het voorruim leeg te slurpen, terwijl
uit het achterruim de grootste knijper van
den Vereenigden Steenkolenhandel met en
kele seconden tijdruimte rijn. twee ton la
ding greep en met een reuzenzwaai slinger
de over de voor het storten gelegde zedleD
naar den langszijde liggende lichter.
Tegen, vijf uur had men naar berekening
een vijfduizend ton, ongeveer een vierde
van de lading van het stoomschip, gelost en
toch zag men het schip nog geen duim lich
ten, wel een bewijs, hoe groOt de hoeveel
heid binnenstroomend water is. Een stoom
pomp kan ternauwernood het water, dat
reeds de kleur van de haven heeft overge
nomen,-uit de machinekamer houden; er
wordt met alle krachten gewerkt-, doch te
gen het binnendringende water schijnt men
niets te vermogen. Ongeveer halfzes staak
te de elevator zijn absurbtóe uit het voor-
ruim, omdat de lading nat geworden is en
men deze ndet met droge lading wil ver
mengen, om broeiing te voorkomen. De ele
vator zal verder de droge lading uit het
achterruim opzuigen, terwijl do knijper de
matte lading uit het voorruim in een nieu
wen lichter zal overladen. Uit alles blijkt,
dat het schip wel ernstig beschadigd moet
zijn. Een nieuw duikeronderzoek kon geen
nieuw licht geven. Het. schip rit open in den
bodem en men kan het lek niet naderen.
We troffen aan boord natuurlijk dien ge
zagvoerder, kapitein Dekker, die rich, voor
dat een officieel onderzoek is geëindigd, uit
den aard der zaak niet, althans zeer weinig
wilde uitlaten over de oorzaak van dit
scheepsongeval't Ia zeker wel sneu na oen
niet gemakkelijke, door mijnen bedreigde
reis in het gericht van de veilige haven
door een noodlottig ongeluk op die wijze
schip en lading als het ware te zien prijsge
geven, misscbion door e>en onoplettendheid,
misschien door een misrekening, misschien
ook door een ongekende doch van buiten
niet waarneembare natuurkracht. Want in
tegenstelling met de scheepsramp de
„Eastwell" overkomen, was het weder
goed," de zee vlak, de vuren duidelijk zicht
baar. Wellicht leverde het wisselend getij
o enige moeilijkheid op en dan kunnen voor
de pieren gevaarlijke stroomingen loopen,
doch gevaar voor binnenkomen bestond
oogenschijn lijk niet.
De „Monnikendam" is het voormalig©
schip „Wytegra", dat dien Duitsohen naam
had gekregen, toen het den Nederland-
schen naam „Beta" daarvoor verwisselde etn
dat bij het uitbreken van dén oorlog onder
den Duatschen naam met een lading hout
in de haven van Zaandam was aangeko
men en later met den naam „Moniriken-
d&m" onder Nederlandscho vlag terugge
bracht werd.
Omtrent hot gezag van emover do „Mon
nikendam" vernamen we, dat kapitein Dek
ker zijn sohip wat men noemt door en door
kende. Reeds negen jaren bevoer bij dien
bodem oersb ala stuurman, later als kapi
tein. De reis naar en van New-port-New?
was zeer voorspoedig geweest. Alleen bij
Deal had men het gewoon oponthoud van
24 uur gehad en do gezagvoerder kende z-ijr.