Nederland en de Oorlog. N*. 17083 Donderdag 4 November, A®. 1915. (geze jouraat wordt dagelijks, met uitzondering van (Zon- en feestdagen, uitgegeven. Dit nommer bestaat uit TWEE Bladen. Eerste Blad. ONS NIEUWE FEUILLETON. Violette of de Schoonzuster, UIT ONS LAND. Binnenland. Uit de Omstreken. PEIJS DKR ADVERTENTIES: Y»n 18 tegelt /1.06. Iedere regol meer ƒ0.171 Kleine adrertentiën van 30 woorden 40 Cents oontantj elk tiental woorden meer 10 Oents. Voor het inoameeren wordt ƒ0.05 berekend. Bewijsnummer 5 Oents. PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden per 3 maanden ƒ1.30; per week. I f 0.09, Bniten Leiden en waar agenten gevestigd sijn per week. 0.10. Franco per post 1.65 Zaterdagavond els. zal begonnen worden piet het nieuwe feuilleton: een boeiende roman van Miss Yonge, de Schrijfster vaP het beroemd geworden werk i,De Erfgenaam van Redelyffe." Lezeressen, vooral van het feuilleton dat thans ten einde loopt, die oe3 meermalen Öeden blaken, dat zq met gnoote ingenomen heid kennis nemen van wat Wjj op Feuilleton- gebied aan onze lezers bieden, vertrouwen wjj ook nu weder menig genoeglijk thee- uurtje te verschaffen. LEIDEN, 4 NOVEMBER. Door do Gomeentecommissie van het Ned.-Herv. Kerkgenootschap alhier is in de Vacature van ontvanger, ontstaan door het bedanken van den heer P. Essers, benoemd de heer J. Bosoh, lid van den Gemeenteraad. De heer A. Teljour, van hier, is be noemd tot directeur van de Chr. Zangver- eeniging „Excelsior", te Warmond. Alhier is opgericht een clomité inzake actie voor het „Manifest der Dienstweige raars." Het doel van het comité (secretariaat: iVree wijkstraat 20) is, te dezer plaatse door woord en geschrift de bedoeling van het ma nifest in het juiste licht te stellen, de sym pathie to wekken voor de onder teekenaars, tc-gen sommigen waarvan nu reeds wordt op getreden, en de getuigen tegen alle?, wat tot het militarisme behoort, waaraan mee te doen zij beschouwen als ontrouw aan hun geweten, overtuiging of wat zij de hoogste wetten van a^emeene menschelijkhe'.d ach ten. Binnenkort zal het comité een openbare vergadering beleggen, waarin waarsHiijnljjk fwee sprekers het woord zullen voeren. De heer W. L Swart, alhier, is bij besluit van den Minister van Koloniën ge- s'teld ter beschikking van den Gouverneur- Generaal van Ned.-Indië, om te worden aan gesteld tot administratief ambtenaar voor de bezittingen huiten Java en Madoera. DIT ONZE STAD. Goedkoop Vet. De Yoedingsmiddelencommissie verzoekt ons te willen, modedeelen, dat het goedkoope spijsvet van 45 cents per pond van morgen af ook verkrijgbaar zal zijn bij den winke lier K. Op ten Veld in do Magdalena- Moonsstraat. Het ligt in hot voornemen dor commissie eerstdaags bij nog meer winkeliers zulk vet verkrijgbaar ie stellen. Aflossing Oorlogslecning. De schrijver van de Haagsdie Kroniek in de Nieuwe Gron. Ct." meldt, dat de yrijzinnig-demooratische Kamerfractie een voorstel zaJ doen tot heffing van een be lasting ineens, voor de aflossing van de oorlogsled nrng van 975 millioen. Een ont werp van die strekking moet zoo goed als gereed zijn voor indiening. Dadelijk na de bijeenkomst der Kamer, op 9 dezer, Z'Hi men dit voorstel bebbr-- te verwach ten. De directeuren der Sphinx te Maas tricht laten niets' na, om te voorkomen, dat do aardewerkafdeeling onverhoopt zal moe ten worden stopgezet. Niet onmogelijk is het, dat het gevaar nog lean worden afge wend. Een stopzetten van de fabriek voor ketteren of langeren tijd, zou in de gegeven Omstandigheden een ramp zijn voor de stad, ■wier bevolking grootendeels tot dc arbei dende (fabrieks)-klaflse behoort. Om wel ke redenen de Duitschers de schepen met zand niet doorlaten, is niet te achterhalen. Het zand ligt op de Zuid-Willemsvaart, pp Belgisch gebied, onder don rook van Maas tricht f 1 i I r - i D,oor het Belgisch comité te Middel burg, is namens alle Belgen, aldaar ver toevend, een adres aan den Raad gezonden, naar aanleiding van het aanslaau van ,een aantal Belgische vluchtelingen in Üe belas ting naar het geschatte inkomen. Het comité zet uiteen, dat de meeste gegoede Belgen verplicht zijn in plaats van uit de gewone inkomsten te leven, hun kapitaal aan te Spreken, waardoor toch zeker do belasting- verordening niet op hen van toepassing kan zijn; ook al wonen zij gedurende negentig dagen in de gemeente. Bovendien is hun verbluf hier niet vrijwillig, maar gedwon gen en bij terugkeer naar België zullen zij verwoeste of leeggeplunderde huizen terug vinden. Ook wijst het comité er op, dat al leen het agentschap van de Nederlandsche Bank voor Zeeland een som van 14,885.000 frano heeft gewisseld voor de vluchtelingen, waarvan een groot deel in Middelburg is uit gegeven. Het comité vertrouwt dan ook, dat Üe neringdoenden niet kwaljjk zullen nemen, dat de Belgen de gunst verkregen niet te moeten betalen en 't vertrouwt, dat de Raad bij de behandeling der bezwaarschriften zal beslissen, dat de verordening dezer belasting niet op de Belgische vluchtelingen toepas selijk iSi Wegens herhaalde overtreding van het voorschrift, dat r egeeringsbrood alleen mag worden verkocht aan houders van een brood kaart, is door den Amsterdamschen burge meester aan een broodfabriek aldaar mede gedeeld, dat tot nadere aankondiging de machtigingen tot het verkregen van regee- rïngsmeel voor haar bakkery zullen worden verminderd in verhouding tot het aantal de póts, waar de overtreding zich heeft voor gedaan. Voor do vierde kamer der rechtbank Amsterdam heeft terechtgestaan de heer J. O. S., hoofdredacteur van het dagblad „De Telegraaf', beklaagd dab hij te Amsterdam in de maand Juni opzettelijk een handeling heeft verricht, waardoor de onzijdigheid van den Nederlandschen staat in gevaar werd gebracht, door opzettelijk in het tweede blad van het avondblad van 16 Juni van „De Telegraaf' onder een ingezonden stuk op te nemen of te doen opnemen een door hem gesteld onderschrift Art. 100 Wetboek van Strafrecht bedreigt tegen deze overtreding gevangenisstraf van ten hoogste 6 jaren. Als verdediger trad op mr. Kappeyne v. d. Coppello. President mr. Van Woudenberg Hamstra' vraagt beklaagde: Wat was uw bedoeling met uw onderschrift? Beklaagde: De houding van „De Tele graaf" zeer duidelijk uiteen te zetten. Mc-n was bezig een legende te vormen, dat wij wilden maken oen oorlogspartij, dat wij zouden aansturen op oorlog. Daartegen ben ik scherp te velde getrokken. Niet den oor log wilden wij, maar de onafhankelijkheid van Nederland; niet de neutraliteit, maar de onafhankelijkheid. President: Wat bedoelde ti met onder Prui sische censuur staande Nederlandsche bla den? Beklaagde: Bladen, die in België geïm porteerd worden en die geen aan de Duit schers onwelgevallige artikelen opnemen, daar ze anders niet in België verspreid zou den mogen worden en daardoor een strop zouden krijgen. President: Wat bedoelde u met de zin snede over de regeering? Beklaagde: Ik sprak niet van deze re geering, maar van een regeering. Ik sprak in vooronderstollenden zin. President: Hoelang is u hoofdredacteur van „De Telegraaf en bemoeide u zich ook met het buitenlandsch nieuws? Beklaagde: Ik ben dertien jaar hoofd redacteur van „De Telegraaf* en ik ben ver- antwoordelqk voor den inhoud. President: Was u niet van oordeel, 'dat door uw artikel de onzijdigheid van ons land in gevaar kon worden gebracht? Beklaagde: Ik heb gemeend, dab onze neutraliteit door oen 'dergelijk artikel niet in gevaar zou worden gebracht. Had ik dat kunnen vermoeden, dan had ik het niet geschreven. Het O. M., mr. Jorissen, vroeg met het oog op het vergevorderd uur schorsing der zaak tot 30 November a.s., 's nam. halftwee. De rechtbank besliste dienovereenkomstig. Door den Rótterdamschen LToyd en de firma Ruys fen Co. is aan het personeel 'een duurtetoeslag voor den tijd van 6 maan den verleend, en wel 10 pCt. voor de ge huwden 'en 5 pCt. voor do ongeKuwden. Men meldt uit Delft d.d. 3 November Ofschoon nog vele booten met hout van Zweden alhier verwacht worden, komen er den laatst en tijd toch maar zeer weinig aan. Op 't- oog .nblik liggen er nog slechts twee booten in lossing. Ook in Emden, waar gedurende den gcbeelen zomer een drukke vaart was van ertsbooten, is de scheepvaart zoo goed als afgeloopen. Do aanvoer van ijzer uit Duitschland is hier den laatsten tijd slecht. Het was nu juist een maand geledon, dat het laatste schip met ijzer hier binnen*., am. Gisteren kwam hier echter weer een schip van Dort mund aan, geladen met ruim 165,000 K. G. ijzer voor scheepsbouw, bestemd voor ver schillende scheepswerven in deze provincie. De Raad der gemeente Hoorn heeft een voorstel aangenomen van B. en W. om van 1 November 1915 tot aan den datum van in werking treden der rijksregeling van het vraagstuk der melkvoorziening, uit do ge meentekas bij te passen het verschil tus- schen 10 ct. per L. en den thans geldenden leveringsprijs der melk, varieerend tus- echen 74 en ct. de L. Gistermiddag werd op het station te Elben in Duitschland de Nederlander v. G. uit Arnhem, gearresteerd als verdacht van spionnage. Hij werd onmiddellijk door de Duitsche politie naar Wesel overgebracht. Onder de namen van de gesneuvelde Duitsche officieren in een van de laatste nummers van de „Kreuzztg." treffen wij den naam aan van jhr. A. W. Storm van 's-Gravesande, majoor en bataljonscom mandant van een Duitseh reserve-infanfce- rie-regiment. Hij was in het bezit van het IJzeren Kruis, eerste klas. Nadat dezer dagen aan het vasto 1 -xsoneel in diepst bij de Holland Amerika Lijn, mot het oog op de buitengewone tijdsomstandigheden, een dubbel weekloon was verstrekt, is gisteravond aan een groot aantal losse werklieden, die gere geld bij deze maatschappij werkzaam 'jn, een gratificatie uitgereikt. Het dageliji-- sb bestuur van den Bond van Ned. Graan- en Zaadimporteurs heeft d.d. 1 November een telegram aan den minister van Buitenlandsche Zaken gezonden, waarin het een beroep op den minister doet ter bescherming der belan gen zijner leden, over het geheele land verspreid, naar aanleiding van het vast houden der ladingen maas en ander graan, in Amsterdam en Rotter lam aangekomen per stoomboot-en Rijnland". „Sat-urnus", „Rijndijk", Apollo", .,Proc;;on", „Leto", „Megrez", „Mizar", „Noorderdijk", „Nooixlam", welke, ofschoon aan de N. O. T. geconsigneerd, niet aan de eigena ren mogen worden afgeleverd. Dit opont houd benadeelt niet alleen hoi. ten sterk ste door renteverlies, bcdrijfsstoornis, eventueele kosten en achteruitgang kwali teit, het brengt ook de binnen!and^che gebruikers in groote ongelegenheid, daar dezeD grootendeels zonder voorraden zijn, getuige een prijsstijging voor leverbare mais sinds een week van 196 tot 210. Naar de „Avp." verneemt, is thans besloten dat de 1 andstormp 1 ichtigen der jaarklasse 1913 na hun eersto opleiding bij de depóts te hebben ontvangen, ter verdere oefening zullen overgaan bij het veldleger. Te Londen is een Nederlandsch zee man, die geen paspoort bezat en beweerde Britsch onderdaan te zijn, di2 uit een Duitseh interneeringskamp zou zijn ge vlucht, tot zes maanden gevangenisstraf veroordeeld wegens misleiding der autori teiten. De man erkende, dat hij slechts leugens had verteld. De politie verklaarde dat de man in Mei alreeds tot drie maan den gevangenisstraf was veroordeeld en toen naar Rotterdam was gezonden. Dat hij nu waagde terug to komen, wees cr op, dat hij blijkbaar een „geheime zending" had. De Amsterdamsche correspondent van de „Times" spreekt in een artikel over het Groningsche interneeringekamp met groote waardeering over hetgeen daar voor de ge- interneorden gedaan wordt. Nurksen daarge laten, zijn de mannen voldaan, en onge gronde klachten over het eten ergeren hen ovenzeer als de Nederlandsche overheidsper sonen. De schrijver prijst de edelmoedigheid van do academie cn anderen. Dat de toe stand zoo bevredigend is, is grootendeels to danken aan de groote hulpvaardigheid en wol will endheid van de overheid cn de vrien delijkheid van de naburige Nederlandsche bevolking. Do minister van Landbouw heeft be paald, dat de uitvoer van eiwit en eigeel in verschcn en gedroogden toestand, zoomede van producten daarvan, van 5 November af kan plaats hebben, indien naar het oordeel van de Rijkscommissie van toezicht op de Eiervereeniging tegon dien uitvoer geen be zwaar bestaat en door die commissie con- sonfcen voor dien uitvoer zijn afgegeven. Nog steeds moet do minister van Justi tie antwoorden op do geruim cn tijd geleden reeds tot hem door de Kamerleden De Stuers en Van Tdsinga gerichte vragen betreffende de Duitsche Orde Balye van Utrecht. Wij vernemen, dat het, in verband met die vragen ingestelde onderzoek, zoo om vangrijk is, dat het antwoord nog steeds niet is kunnen samengesteld worden en nog wel eeuige weken op zich zal laten wachten. To Glanerburg is een Fransch militair, die uit een der Duitsche gevangenkampen is ontvlucht, over de grens gekomen. Te Yars- sevelcl zijn twee ontvluchte Fransche krijgs gevangenen uit Friedricksfeld aangekomen, en te Weert zijn twee uit Duitsche krijgsge vangenschap in België ontvluchte Russen over de grens gekomen. Door het Nederlandsch Comité voor phi- Jantropischen steun aan Polen (penningmees ter de heer Fr. Th. Everard, Amsterdam) is over de maand October ontvangen f 752-3.634. Het weder optreden van het Mond- cn Klauwzeer. Zij, die dc berichten over de bestrijding, decor ziokte hebben gevolgd, zegt hot „Friesch Weekblad'", orgaan der Friesoho Maatschappij van Landbouw, hebben kun nen zien, dat aan de grenzen, vooral in Lim burg, onafgebroken het afmaakstelsel is toe gepast, en dat ook in Zuid-Holland herhaal delijk stallen zijn afgemaakt. Het heeft wel eens preoair geleken, maar ten slotte is men orveral baas gebleven, on nu in Zuid- Holland de strijd gewonnen is, is voldoende uitgemaakt, dat de door de R ogee ring toe gepaste methode succes 'kan hebben. Dit geeft een gevoel van rust, cn al zullen in onze provincie, nu de ziekte neiging ver toont om aich naaT het noorden tc ver breiden (ganzen?), ook eenige slachtoffers vallen, wij mogen ditmaal aan de Regeo- ring ten volle medewerking vcrleencn in de etelligc overbui'gEng, dat de moeite niet te vergeefs zal zijn. De oommissacs van waak zaamheid kermen hun plioht, de zuivelfa brieken moeten klaar staan om te pasteuri- seeren, de- afdeelingen der Frieoohe Maat schappij kunnen fobverzekeringen in het le ven roepen en verderieder voor zich. Gelukkig nadert de staltijd, waardoor bet gevaar vanzelf zooveel geringer wordt. Hoe eer het vee op stal komt des te veili ger. En dan voorloopig alle aanraking met StaphoTsters vermijden De bestrijding der ziekte heeft ons land handen vol geld gekost; maar do verkre gen voordoelen zijn ook nauwelijks te hoog aan te slaan. Wij mogen in deze voordee- len, direct aan dc veehouders bezorgd uit 'a lands kas, een soort compensatie zien voor de lasten, die him ten behoeve van de bmnenlandsche consumptie zijn opgelegd, lasten, d.e niet zoo zwaar hebben gedrukt, dat 1915 tot dusver geen goed jaar zou mo gen hcct-en. De Raad van Utrecht benoemde tot di recteur van publieke werken jhr. A. H. Op ten Noort, directeur publieke werken te Enschedé, no. 1 der voordracht. Uit het onlangs door het bestuur der Remonst. Geref. Gemeente te Alkmaar op gemaakte 4-tal voor dc beroeping van een predikant, is door de Gemeente het volgen de tweetal gekozen (alfabetisch)ds. W. Mackenzie, to Zwanimerdnm, en dr. L. H. Roessingh, te Boskoop. Gisteravond te 0 u. 56 m. is H. M. de Koningin in Den Haag teruggekeerd van Haar bezoek aan het Noordon des lands. Bij aankomst aan het Staatsspoorstation werd H. LI. ontvangen door den opperstal meester, baron Bentnnck. Bij het verlaten van den trein cn het zaoh begeven naar do koninklijke wachtzaal, wei-den H. M. wederom op het perron de militaire eerbewijzen gebracht door de sta tions wacht. Gisteren herdacht „Het Groene Kruis" zijn derde lustrum op 3 November 1900 werd n.l dc eerste afdeeling te Lange- Ruige-Weide opgericht. En thans telt de Algemeen e Ned. VereenSiging „Het Groe- ne Kruis" rond 300,000 leden, verdeeld over meer dan 600 afdoelingen, in alle provin cies van ons land. Men moldt uit Amsterdam Bij do verkiezing van gemachtigden van het kiescollego der Nod.-Herv. Gem. wer den van de aftredenden 75 herkozen. Deze waren gesteld door de kiesvoroen. „Vrien denkring" (Confessionoeilen) en „Evange lie" (Ethfischon). Er moeten thans herstem mingen planst vinden tussohen 37 leden van „Vriendenkring" en 37 leden van „De Hervormde Kerlc". Hot aantal uitge brachte stemmen bedroeg van dc lciesver- oenigdngen „Vriendenkring" en „Evange lie" reep. pl m. 1300 cn 670 cn van „De Her vormde Kerk" pl.m. 10C0. Do Nodorlandschc Handel shooge- sohool te Rotterdam zal Maandag 8 dezer, op haar dies, dc jaarlijksche ledenvergade ring houden. Des namiddags zal op hot ter rein aan den Picftcr-dk-Hooghweg de oer- sto stoen worden gelegd voor het nieuwe gebouw. Na afloop hiervan zal prof. Bruins in „De Dooie" hot jaarlijksch overzicht van de HamdelshoogosohOol geven. Naar „De R-esb." meldt, heeft de heeïj M. A. C. Hartman, btfna 25 jaar gemeente- architect te Delft, met ingang van 1 Mei a.s. eervol ontslag aangevraagd. Te Zeist is gisteravond op 63-jarigen leeftijd overleden de heer G. Guldensteeden- Egeling, oud-apotheker. De overledene was zéér gezien in pharmaceutiscke en genees kundige kringen; hij was buitengewoon lid van den Centralen Gezondheidsraad te Utrecht, secretaris van de pharmacopee- commissio, voorzitter der Gezondheidscom missie, jarenlang wethouder van Zeist en bestuurslid van verschillende plaateolijko vereeni,gingen. De overledene was ridder in do Orde van Oranje-Nassau. AALSMEER. De afd. Aalsmeer van de Ned. Maat schappij voor Tuinbouw en Plantkunde zal 20, 21 en 22 JS'ovemiber alhier een tentoon stelling organiseeren, welker baten ten goe de zullen komen aan het Kon. Nationaal Steuncomité. Naast zeer belangrijke inzen dingen van Chrysanthemums en seringen zullen in groote verscheidenheid bloeden de planten, alsmede sierplanten geëxpo seerd worden, zoodat de tentoonstelling een getrouw beeld zal geven van den rij ken bloemen- en plantenschat, die Aals meer in de donkere dagen vóór Kerstmis vermag voort te brengen. Zooals verwacht mocht worden, zal de medewerking van de zijde van de kweekers algemeen zijn. BODEGRAVEN. In do zaal van hotel „Van Haaf ten" werd feest gevierd door de leerlingen van de Prinses-Wilhelmina-school, alhier. Het bestuur der school, dat dit feestje den kleu ters aanbood, had gezorgd voor versnape ringen en cadeautjes. Vele ouders en be langstellenden waren gekomen, om to zien hoo lief de kleine bewaarschoollrinderen zon gen en hoo aardig de spelletjes werden uit gevoerd De Voorzitter sprak het hoofd dop school, mej. M. C. A. Karg, met enkele vriendelijke woorden toe om zijn dank te be tuigen voor haar uitstekende leiding, als hoofd van deze instelling van het Nutsde- partement Bodegraven. LISSE. Gisteravond gaf de Gymnastiek-Ver'- eeniging „Hercules" haar eerste uitvoering in „De Kleine Vereeniging". Dinsdagavond werd hier een tweede gym- nastiekvereeniging opgericht, met aanvan kelijk 30 leden. Deze vereeniging ontving den naam „Ju liana" en als voorzitter werd gekozen de heer L. A. Boogcrd. OUDEWETERING. In plaats van den heer Van Kalken is tot directeur der Chr. Zangvereeniging „Halleluja" benoemd de heer D. Meijer, hoofd der bijzondere school alhier. OEGSTGEEST. |1 I Pilt Een Werkstaking. Namens den Fabrieksarbcidersboril deelt men ons mede, dat Maandagmorgen bij dei firma' De Ridder en C., steenfabrikante al-i hier, een staking uitbrak onder de iklei- vletters, welke staking acht man omvatte. Het loon, dat deze mannen met het zware werk, in weer en wind, konden verdienen, zoo heet het verder in die mededceling, waal door verschillende omstandigheden een paaïl gulden per week lager geworden, dan in de' vorige wintermaanden. Door den Fabrieksarbeidersbond was eenL ge weken geleden, den patroon verzocht del ergste wantoestanden op de fabriek op tel ruimen, waaraan door den patroon voor een deel was voldaan. Alleen voor de kleivletterS wilde hij niet meer doen, dan hun 'n duurtetoeslag geven van f0.50 per week. Daarmede was echter liet loon niet te brengen op het peil van dat van den vorïgen winter. De mannen wilden nu, waar in zeer vele gevallen, met het oog op' de tijdsomstandigheden, het loon wordt verhoogd, of duurtetoeslag wordt gegeven', met deze vermindering van inkomen niet langer genoegen nemen. Een naar weken' hebben zij nog geprobeerd, met hard werken! het loon van f 11 per week to halen. Dit bleek echten een onmogelijkheid, waarop z$ Maandagmorgen het werk neerlegden. De kwestie, zoo eindigt deze mededeeling,- is in handen gesteld van het Hoofdbestuur van den Fabri eksarbei d ersbond. Het bouwen van een Zendingsschool met bijgebouwen, alhier, is opgedragen aan den heer J. Veneman, te Apeldoorn, voor Ï22S,500. 1 1 j RIJNSBURG. Ter gelegenheid van het vijf-en-twiriV tig-jarig bestaan dor Herv. Sohool werden' gisteren dc kinderen op versnaperingen onthaald, die zij zich wel lieten smaken. Dtf onderwijzers wisten do feestelijke stemming er in te houden, zoodat dezo dag voor de leerlingen altijd in aangename herinnering

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1915 | | pagina 1