Nederland en de Oorlog.
17064
"Woensdag ÜS October.
Tweede Blad.
Persoverzicht.
UIT ONS LAND.
$ïet> morgen verschijnend No. beva/t als
yöolrplaat: De jongste soldaat in het Duit-
bcÜio leger, een 15-jarige knaap, doet dienst
iji België als ordonnans. Generaal Yon'
Beaeler, de overwinnaar van Nowo
Qeorgiewak en Antwerpen, overschrijdt met
aajn staf de nieuwe brug over de Wêiohsel.
Het transport langs de Weichsel van
gewonden en materiaal. Een. regiment
Eransche infanterie wordt na de behaal
de ©verwinning te Souclij7, dooT den gene
raal geinspecteerd. Het koninklijk pa
leis te Home, Quirinaal, geheel ingericht
vWr het Roode Kruis VerderHet
haringrisscherij-bedrijf in beeld. Onder-
Rngo brandweerclub te Rotterdam.
Cher de samenstelling van de commissie,
jdiê de kwestie van een belasting op«j
de oorlogswinsten heelt te onderzoe
ken, die talrijk genoeg- is, naar het blad
ïneent, maakt „DE TIJD" enkele opmerkin
gen, en het blad zegt over minister Treub:
Is het echter nu niet wonderlijk, dat
fleze vlugge werker, van wien men weet,
'dat hg niet gaarne iefs uit handen geeft,
het maken van een belasting op oorlogswinst
aan anderen overlaat? Treft het-niet, dat
hg daarvoor in de eerste plaats uitkiest den
tman, die, bij de uitgifte der oorlogsleening,
bet beter wilde weten dan hij? Zou men
'daaruit niet haast opmaken, dat de heer;
•Treub zelf geen kans heeft gezien, een
behoorlijke belasting op oorlogswinst te ma
ken en dat hij het daarom maar heeft op
gedragen aan hem, die kans zag 275 mil-.
Iioen gulden uit een heffing ineens te halen,
.toen hg, Treub, dat niet mogelijk achtte?
Onze beste wenschen aan de Commissie
médegevend, zien wij 'laarom in haar be
noeming nog allerminst een bewijs, dat wij
löe in theorie zoo mooie belasting op oor
logswinst spoedig krijgen. Wij vreezen thans
veeleer meer dan ooit, dat zjj niet, althans
friet spoedig zal kpmen, omdat voor de
zoo ve eiste maal theorie en practijk-onver-
zoënlijke vijanden zullen blijken!
„DE MAASBODE", die de samenstelling
der Commissie zeer gelukkig acht, dringt op
Bpoed bg het Werk aan:
Men mag op vlotte behandeling dezer
belastingkwestie aandringen, omdat het
économisch zooveel beter is, dat oen deel
)der winst wordt opgevorderd, voordat ze
belegging heeft gevonden, en tevens, om-
Idat het van belang is spoedig te weten wat
iredelijkerwgs uit deze bron voor de schat
kist vloeien zal.
Immers zoowel de Regeeringsplannen in
Zake de belastingen als de eischen en ver-
lsfrgéns van de verschillende partijen zullen
door het feit der oorlogswinstheffing zeer
beïnvloed kunnen worden.
W' 1 big ven dan indien de oorlog na de
vaststelling dier belasting nog woedt nog
Vele onbekende factoren over, die de finan
cieel© beschouwingen onvast doen blijven;
maar eenige meerdere zekerheid is dan toch
vcrki eg'en, welke met name in het geding
beffiDg-of-leening niet zonder beteekenis kan
wezen
Ecnzelfden toon dóet „HET CENTRUM"
hooren
Zoo ooit, dan is hier bekwame spoed ge-
w'enscbt, beter gezegd noodzakelijk.
Een andere kwestie is, in hoeverre de
instelling dezer Commissie van invloed zal
-zgn op de beslissing over de strijdvraag:
een nieuwe leening, of heffing ineens.
De voorzitter der Commissie is, gelgk men
WdC-t, voorstander van zulk een heffing, en
vermoedelijk staat hij in deze opvatting
onder zgn medeleden niet alleen.
Zal deze tijdelijke belasting nu een meer
algemeen© heffing-ineens uitsluiten? Zal zg
haar overbodig maken? Zal zg een soort
midd uweg vormen en aldus de strijdvraag
uit de wereld helpen?
Maar zal zij ons dan ook vrijwaren voor
'een nieuwe leening tegen een hoogen rente
voet aan te gaan?
„DE ROTTERDAMMER" schrijft onder het
opschrift: „als ooit spoed vereischt is,
dan"-waaruit wel blijkt, dat het blad
Venscht, dat door de Commissie snel zal
worden gehandeld, óók wijl liet denkbeeld,
om oorlogswinsten te belasten, het blad
sympathiek schijnt.
.Vroeger poogde minister Treub reeds in
het wetsontwerp op de uitvoerrechten, bui
tengewone oorlogswinst to heffen, maar dit
voorstel was zóó gebrekkig, dat intrekking
moest volgen.
Thans zal een Staatscommissie uit finan
ciers, handelaren, industrieelen, landbouw-
vertegenwoordigers, saamgesteld voor de so
liditeit der regeering zorgen.
Dat naar soliditeit gestreefd wordt, is uit
nemend, doeh laat daarbij toch vooral de
spoed niet worden vergeten.
Het is thans het zielkundige moment om1
toe te tasten.
«T^ni <le oorlogswinsten gemaakt
ffiSj h Stt besef van de rechtvaar-
heffing en de druk geen
rwelriken tegehstaad vindeff.
Malar is de gouden tijd voorbij dan kan
men van hardnekkige oppositie, verzekerd
ZIJ11'
Over het solliciteerden van onder
wijzers aan Chr. scholen naar
openbare scholen schrijft „DE NE
DERLANDER'':
VVij lazen onlangs, dat weer twee onder
wijzers aan een Christelijke School hun ont
slag hebben gekregen, omdat zij gesollici
teerd hadden naar. een openbare school.
Zulk solliciteeren kan geschied, zijn, hetzij
omdat die onderwijzers meenen ook op een
openbare school naar den eisch van hun
Christelijke beginselen onderwijs te kunnen
geven, hetzij op grond, dat zij in hun hart
liet beginsel, dat zg vroeger beleden, los
lieten.
Met de eerste groep, zegt men, kan men
consideratie gebruiken; met de tweede niet;
onderwijzers, die niet terstond hun betrek
king neerleggen, zoodra zij hun beginsel,
dat hen eerst dreef naar de Christelijke
school, loslaten, plegen „geestelijke oplich
terij", en moeten, als oneerlijke lieden, zon
der eenige clementie worden ontslagen.
Dit lijkt op het eerste gezicht volkomen
correct Maar ziet men niet over het hoofd:
lo. dat het loslaten van een beginsel veelal
met zoo op eenmaal geschiedt?; 2o.
dat men, ook ten gevolge van aanraking
met medegeloovigen, kan gaan gevoelen, dat
op den duur samenwerking in en met
dien kring onmogelijk zal worden; 3o. dat'
men, ook al laat men het beginsel niet los,
toch geen kans zieü het zóó in toepas
sing te brengen als het bestuur of wie
anders de geestelijke macht uitoefent, het
wil?
In al zulke en dergelijke gevallen, kan men
nu wel zeggen: Neem dan terstond uw ont
slag. Maar zichzelven aan den dijk te zetten,
zonder eenig vooruitzicht, is niet zoo ge
makkelijk gedaan, als op papier geschreven!
Is men nu oneerlijk, ja, een „geestelijke
oplichter", als men zegt: Al kan ik op den
duur in deze omgeving niet aarden of blij
ven, toch kan ik mgn plichten, zij 't ook
met minder animo dan voorheen, uitoefenen,
evengoed als bijv. in Duitschland menig
onderwijzer, zijns ondanks Christelijk onder-
wgs moet geven, al gelooft hij niets of
weinig van hetgeen hij in de school vertelt?
Of wel: Persoonlijk heb ik op dit aogen-
li» 1 i lc weinig of niets te maken met de
belijdenis van mijn beginselen in de school;
mijn taak brengt dat nog niet mee, mgn
scholieren zijn nog te jong, maar er komt
pen tgd, waarop ik, indien ik bleef, zou
moeten huichelen?
Zijn onderwgzers, die zóó redeneeren,
vooral als zij een gezin te verzorgen heb
ben, dat toch ook verplichtingen meebrengt,
nu te laken, als zij tijdig, vóórdat him
school nog schade heeft kunnen lijden, een
heenkomen zoeken naar een openbare school?
En zouden de besturen van bijzondere
scholen niet verstandiger, ja wellicht Chris
telijker, menschlievender handelen, indien zij,
wel verre van deze zwakke broeders enkel
omdat zij solliciteeren, weg te jagen, veeleer
hen daartoe aanmoedigen, zoowel om hun
eigen school te „zuiveren" als om maat
schappelijke ellende te voorkomen? Doen zij
dat niet, dan verkankert hun school, juist
door den min goeden stoffen te beletten
naar buiten te treden.
De „MIDDELBURGSCHr. COURANT"
schrijft aan het slot van een artikel over
bestand en demobilisatie over Grond
wetsherziening of Belasting
hervorming:
We zien (daarom) geen reden, waarom
ook niet de wetgevendo vergaderingen aan
haar gewone werk zouden kunnen gaan,
althans: voor zoover dat mogelijk zal zijnl
Want men zal het in ons Parlement van-
zolf wel bemerken, dat het voortduren van
de crisis dwingend zal eischen de behan
deling vóór alles van kwesties, die onmid
dellijk een oplossing moeten hebben.
En al zou men nu ook honderdmaal af
spreken, dat het „bestand'" beëindigd is, dan
zal tóch de gedachte aan den crisis-toe
stand haar invloed doen gelden bij
alle aan de orde komende poli
tieke kwesties, die bijv. beslissen over
liet al of niet aanblijven yan een minister
of van het ministerie.
Die invloed blijft, bostand of geen be
stand. Dat is eenvoudig de werkelijkheid.
Ook zij, die nu reeds uit overwegingen van
partij-politiek beginnen te agiteeren tegen
liet ministerie, zullen den invloed van die
werkelijkheid voeléfr al wil dat natuurlijk
nog in 't geheel niet zeggen, dat zo er zich
door zullen laten weerhouden.
En om dezelfde reden vinden we het
dwaasheid, om, zooals sommigen doen, nu
reeds te willen decreteeren, dat de Grond
wetsherziening met de kiesrechtregeling den
voorgang moet hebben vóór alle andere
groote ontwerpen.
Dio andere ontwerpen zijn in dit geval:
de belastingplannen en de herziening der
sociale verzekeringswetten.
Moeten die dan geheel naar achteren?
len eerste zijn do toestanden er wel naar,
om een voorziening in de behoeften van de
Rijkskas dringend te maken vóór alles;
terwijl de herziening van de verzekerings-
v ctten gebonden is aan den fatalen termijn
van 3 December 1916, waarop, zoo er niet
anders in voorzien wordt, de wetten van
lalma automatisch van kracht worden.
Maar bovondien zullen zij die den van
vóór den oorlog dateerenden drang naar
spoedige invoering van algemeen kiesrecht,
nu weer voortzetten alsof er geen oorlog
was en is, vanzelf ervaren, dat do-toestan
den anders zijn geworden; dat de belan;
stelling voor dat vraagstuk vraag het
maar eens rondom u bij het groote pu
bliek sterk verminderd is, ook al weer door,
den oorlog; terwü' ten leste wel moet over
wogen worden, dat wie In dit zittingsjaar
een Grondwetsherziening wil doordrijven,
daarmee ook bepleit dat in dit jaar een
Kamerontbinding en algomeene verkiezing
komen.
En de groote kans is er, dat daarvoor de
tijdsomstandigheden dit jaar even ongun
stig zullen blijven als ze nu zijn. Het is
mogelijk, dat in het voorjaar alles weer pais
en vree is in het buitenland. Maar hot. is
nog veel waarschijnlijker, dat de oorlog dan
nóg woedt; en in ieder geval mag men niet
op vrede rekenen.
Zoolang de toestand blijft als hij nu is,
lijkt ons een verkiezingsstrijd met ziin on
verkwikkelijke prikkeling tot ouderlingen
naijver hoogst ongewenscht.
Zoo'n strijd is nog heel iets anders dan
het opgeven van een „oestand', dat eigen
lijk alleen gold voor de Kamerdiscussies en
waarvan de beëindiging, zooals we reeds
opmerkten, in werkelijkheid slechts weinig
verandering, zal brengen, omdat de invloed
van de tijdsomstandigheden toch blijft) wer
ken.
Of een gedeeltelijke demobilisatie moge
lijk is, zal afhangen van de mededeelingen
der Regeering.
Of het „bestand" al of niet blijft gehand
haafd hangt af van den gemoedstoestand
en doeb er zooveel niet toe.
Maar of het gewenscht is dit jaar een
'Kamerontbinding en algemeene verkiezing
te hebben, daarop zullen wel de. meesten
voorloopig ontkennend antwoorden.
'tls wellicht overbodig, maar we willen
nog even aanstippen, dat deze beschouwin
gen niets te maken hebben met de kwestie
van de wenschelijkheid van algemeen kies
recht. We achten.de invoering daarvan nog
evenzeer een eisch' van billijkheid als vóór
den oorlog.
We hebben alleen do werkelijkheid in 't
licht gesteld, dat de oorlog nu eenmaal de
omstandigheden anders heeft gemaakt.
DIT ONZE STAD.
VOOR HET STEUNCOMITÉ.
In de kas van het Steuncomité alhier is
namens een groot aantal onderwijzers door
d.m penningmeester van den B. v. N. 0.
als 12de afdracht gestort f 54.85.
BESCHIKBAARSTELLING VAN MELK.
Naar aanleiding van den van verschillende
zijden op de regeering uitgeoefenden aan
drang om maatregelen te nemen, waardoor
meer melk voor binnenlandsch verbruik be
schikbaar komt, wordt gemeld, dat reeds
Zaterdag j.l. de vertegenwoordigers van de
melk- de boter- en de kaasvereenigingen
in het gebouw van de directie van den Land
bouw, onder voorzitterschap van dr. Swa
ving, zijn bijeengekomen ter bespreking de
zer aangelegenheid.
Uiterlijk Donderdag a.s. worden de ver
schillende voorstellen der yereenigingen no
pens deze kwestie aan elk "der leden van de
commissiën van toezicht op die vereenigin-
geü toegezonden en aanstaanden Zaterdag
zullen de vereenigingen weder te zamen ko
men ter afdoening .dezer aangelegenheid.
REGEERINGSVARKENS.
Het „Hbld." meldt:
Aan de varkensslagers zal voortaan het
geheele quantum varkens, dat zg voor hun
debiet noodig hebben aan regeeringsvar-
kens ter. beschikking worden gesteld, zoo
dat thans nagenoeg de geheele binnenland-
sche consumptie (enkele kleinere gemeenten,
die zich niet aanmeldden, uitgezonderd) door
d6n exporthandel worden geleverd.
Naar wij vernemen, ligb het in de bedoe
ling van den Minister, om, in verband met
dezen maatregel, het percentage van den
uitvoer, dat de exporteurs ter beschikking
van het distributiebureau moeten stellen,
te verlioogen van 180 tot 200 pCt.
BESCHIKBAARSTELLING VAN
LEVENSMIDDELEN.
De statuten der verschillende vereenigin
gen voor de beschikbaarstolling en distribu
tie van levensmiddelen zijn Maandag Konin
klijk goedgekeurd.
De verschillende Rijksbureaux, welke
werkzaam waren op hot gebied, dat thans
door die vereenigingen wordt bestreken, zul
len dezer dagen worden opgeheven.
Als gedelegeerde van de commissie van
toezicht op de erwten- en boonenvereeniging
in do centrale comniisie van toezicht op de
beschikbaarstelling en distributie van levens
middelen, ia In dc plaats van dr. Nolens,
die bedankt heeft, gekozen hot lid der
Tweede Kamer, de heer De Jong.
WAAR ZIJN DE f90.000?.
In het „Soerabajasch Handelsblad" komt
een zeer merkwaardig verhaal voor.
Het blad wijst er op, dat in Nederland,
het Kon. Natouiaal Steuncomité een twee
den oproep plaatste om steun, bewijs dus,
dat er, vooral met den komenden winter»
veel geld noodig is.
En nu beweert het „Soer. HblcL", dat het
comité te Soerabaja men weet, dat op.
verschillende plaatsen in Inuië steuncogiité's
ten bate van Nederland zijn opgericht om
onbekende redenen de toevertrouwde gelden
nooit heeft ^gezonden aan het comité te Ba
tavia eu blijkens, de zeer sobere, verantwoor
ding een goede negentig duizend gulden ia
kas houdt-
Het blad schrijft:
Wij hebben wel vernomen, zoo onder de
hand, waarom aldus wordt gehandeld, ïnaar.
daargelaten dat liet. door het comité niet
openlijk is bekend gemaakt, is het motief
allerbelachelijkst.
De toonaangevers in het comité dan vreë-
7$n, n.l., dat het geld eigenlijk ten goede zou
komen aan... partij- of weerstandskassen
van politieke vereenigingen in Nederland,
die, als het Steuncomité voldoende gelden
ontvangt, hun kassen onaangeroerd kunnen
laten, om daaruit dan nu of later, hun bij
zondere doeleinde na te streven! En een paar
commissieleden, thans in Nederland, kregen
van de gros-bonnets in 'de Soerabajasche
commissie opdracht, om daarnaar een on
derzoek in te stellen en het resultaat van hun
onderzoek mede te deelen. Dat is te noemen
kwasi-ambtelrjk gedoe.
Waaraan, het mag toch zeker wel ge
vraagd worden, ontleent de Soerab. Cie het
{recht aldus te handelen? In haar mandaat ligt
opgesloten onverwijld naar Nederland op te
zenden (met de bestemming, door de schen
kers er aan gegeven) de gelden, door haar
ontvangen.
De wijze, waarop thans wordt gehandeld,
dient te worden gekwalificeerd als wille
keurig en wil de commissie zich gevrijwaard
zien voor ernstige onaangenaamheden, rernit-
teere zij het onder haar berusting zijnde
geld, onmiddellijk naar Nederland.
En dan maakt liet blad nog de volgend©'
opmerking:
In de zgn. zeer summiere verantwoording
der Cie, liever van den president en den
Secretaris, ontbreekt alles, wat lijkt -op .een
precies© verantwoording.
Er wordt o.a. in gemist de ^vermelding
waar, ,©n bij wien de gelden berusten; wie
op» het oogenbtik onder zich heeft de ruim
90.Ó00 gulden, het mldo, dat eigenmachtig
niet naar het Koninklijk Nationaal Steunco
mité werd opgezonden.
Wij weten, dat, toen de Cie. werd ge
constitueerd, tot penningmeester werd aan
gewezen de heer von Hombracht. Toen deze
paar Europa vertrok en daarna overleed,
moet het kapitaal onder het bewind van een
ander zijn gekomen.
In haar zgn. verantwoording zwijgt daar
over het bestuur der Soerabajasche Cie.,
hetgeen afkeuring verdient, omdat de geverö
techt hebben te weten of het geld ergens is
in bewaring gegeven op een goede plaats en
bij wien.
Dit is heft abc van elke rekenplichtig-
heid door het bestuur der commissie hoog
hartig genegeerd.
Ten plotte nog dit en hiermede richten
■wjj ons direct tot het bestuur van het Kon.
Nationaal Steuncomité* waarvan eere-voor
zitster is de Koningin, en eerste algemeen©
voorzitter de minister van Financiën.
Er ligt te Soerabaja, waar, wéten wij niet,
een som van 90.000 gulden, door de gevers
bestemd, deels voor de noodlijdende Neder
landers, wier lot het Steuncomité zich heeft
aangetrokken, deels voor noodlijdende Bel
gen in Nederland.
Die kapitale som, welke in strijd met den
wil der schenkers, niet wordt overgemaakt
naar Nederland, heeft het Steuncomité het
recht op te vorderen, krachtens de bestem
ming, daaraan gegeven door de schenkers,
waarin d© commissi©, welke de gelden in
ontvangst nam, geen verandering vermag te
brengen. 1
DE UITGEWEZENEN.
Naar wij vernemeen, is de maatregel,
waarover men ons onlangs uit Den Haag
schreef, reeds einde September door de mi
litaire overheid ingevoerd. Aan een bepaal-
do categorie uitgewezen personen met
name, dio reeds 3 maanden of langer zijn
uitgezet is verlof verleend, tot het terug-
keeron in het in staat van beleg verkeerend
gebied.
Uitgezonderd van den maatregel zijn edi
tor vreemdelingen, spionnen eD wie uit den
aard hunner overtreding of persoonlijkheid,
dit gunstbewijs onwaardig worden geacht.
GEEN KAASUTTVOER WEGENS TE
SMOKKELARIJ.
Door de grenswacht te Dinxperlo zijn Za
terdagnacht, weer. 6 paarden aangehouden,
die men over de grens trachtte te smokke
len. De smokkelaar, een persoon uit Do^
tine-hem, werd later gearresteerd.
Zaterdagmiddag zouden twee karren met
kisten eieren uit .Venlo naar Duitschland
vervoerd worden, doch nabg de grens werd
door de douane een nauwkeurig onderzoek^
ingesteld naar den inhoud van die kisten,
waarbij bleek, dat de meeste van de. 37 kis
ten hammen, spek en rijst bevatten.
Een en ander werd in beslag genomen,
en tegen den vervoerder proces-verbaal op
gemaakt.
Men meldt uit Rotterdam:
Naar aam-leiding van het bericht betref
fende een zaak van smokkelarij, welke be-i
dreven zou zijn door personeel van de Ame-
rika-België Relief-Gommissie, vernemen
wij van de meest betrouwbare zijde, dab
do politie wel op grond van looponde ge-,
ruchtc-n een onderzoek heeft ingesteld,
maar dat van het bestaan van een smok-
kei ar ij-zaak of zelfs van een poging daar-
toe niets ia gebleken.
Aan het station te Nijmegen werden gas
teren vier groote maaiden met afgesne*
den bloemen bestemd voor Duitschland,
aangehouden, die bij opening elk een vaatjoT
vet bleken te bevatten.
Gisternacht is door de Hoilandsche greus-
wacht te Vroenhoven op een man uit Vlij-
tingen (België), die t© Maastricht werkt ea"
friet een zakje meel over de grens wilde, go-
schoten. De man werd levensgevaarlijk ver-i
wond en naar Maastricht overgebracht. Zgn,
toestand is hopeloos.
NOG MEER ONTVLUCHTE FRANSCHE -
KRIJGSGEVANGENEN.
Zondag zgn te Winterswgk weer twee;
Fransehe krijgsgevangenen aangekomen, die.
uit Velen, dicht bg Coesfeld, ontvlucht wal-
tren. 't Waren een student aan de polytech
nische school en een ingenieur uit Parijs,
diebeiden als adjudant-onderofficier der-
Genie. bij het legér waren en óp 7 September
friet de bezetting van Maubeuge krijgsgevang
gen waren gemaakt en naar Friedrichsfeld
bij Wesel gevoerd. De vorige week Maandag
'waren zij te yelen aan het werk gezet, doch"
and er hal ven dag later zagen ze de kan^
B'clioon o'm te. ontsnappen en na een reis*
van drie-en-een-halven dag kwamen Ze Zon-1
dag-morgen vroeg in de buurtschap Raitunx'
,onder Winterswgk aan. Ze waren voldoende;
van geldmiddelen voorzien en voor zooveï
noodig, voorzagen z© zich in Winterswijk
van ander© kleeren en schoeisel.
Ze vertrokken naar Rotterdam en zien
friet verlangen den tijd tegemoet, dat ze zich!
weer naar het front kunnen begeven.
MELASSE.
GROOT RISICO.
Sommige kaashandelaren in Friesland zijn
opgehouden zaken in Duitschland te doen.
Daar de prijzen 3 h 4 maal zoo hoog zijn al*
gewoonlijk, wordt hun de risico te groot bij
ccn eventueele daling of vaststelling van
maximumprijzen in Duitschland.
DE „ROTTERDAM" OPGEBRACHT.
Hot s.s. „Rotterdam" van de Holland—
'Amerika-lijn is door d© Engelschen aange
houden. Do „Rotterdam" moest einde de
zer week met een vrij groot aantal passa
giers weer naar Amerika uitvaren.
De; vereeniging van suikerfabrikanten
heeft indertgd den minister advies uitge
bracht betreffende een regeling van uit
voer van suikermelasse en lurfmelasse.
Dit advies werd door den minster teti
Zijde gelegd. Thans hebben de fabrikanten
den minister aangeboden om nan het eind.
van iedere maand de aan hun fabrieken aan
wezige hoeveelheid melasse te doen inventar-
riseeren, ten einde aldus vergunning tekrg1-'
gen voor. uitvoer van het niet voor het bin
nenland benoodigde overschot.
DE LOF VAN NEDERLAND.
Nu herhaaldelijk op zoo zonderlinge wijze
over Nederland wordt geschreven, in het
buitenland en zelfs de Hoilandsche onzij
digheid daar verdacht wordt gemaakt, is 't
dubbel belangrijk de aandacht te vestigen
op den lof van Holland door het gezagheb
bend tijdichrift „Stimmen der Zeit" in zijn
pas verschenen nummer gezongen
„Op correcte wijze tracht Nederland zijn
neutraliteit te handhaven. Het put zijn g©4
zindheid uit het door eigen 6trijd verwon
ven eergevoel/ van zijn nationaal karakter.
In geen land wordt zoo op recht en met zoo
volledig succes aan een verzoening der bin-4
nenlandscho tegenstellingen gewerkt. De
eenzijdige tolerantie van cle zeventiende eeuw.
gedijde door zelfbedwang tot een verstan
dig© en rustige verdraagzaamheid, die woni
aan diépte, algemeenheid en uitbreiding.
En deze rustelooze arbeid in het eigen lanl
wérd een hoog© school voor liet aanvoelen
i en zich inleven in de eigenaardigheden,
opvattingen en behoeften van andere volken.
Overal, in het leven, ïd dc Regcering, in
handel en wandel der Nederlanden, ver
toont zich een frissche elasticiteit, ccn af
schuw tegen starro formules, een overwin
ning van nationale beklemdheid door de be
wegingsvrijheid in vele talen. Deze veelzij
digheid brengt ruimte van begrip en ontvan
kelijkheid voor anderer zeden, voornaam
en hoffelijk jegens vreemde eigenschappen,
die de neutrale gezindheid zeer te pas ko
men.
Alle oude handelsvolken en handelscentra
hebben een internationalen karaktertrek,
dio overal, waar niet een oogenblikkelijkó
ban delshebzucht liet oordcel altijd be
wust, nooit te goeder trouw vervalscht,
voor de wereldbelangen waakt..
Deze internationale trek, een kleinood vafr
oprechte neutraliteit, is in Nederland bij
zonder sterk!"
(„Tijd.")
