Nederland en de Oorlog. N'. 17030 Vrijdag 3 September, A#. 1915. (Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van (Zon- en feestdagen, uitgegeven. Dit nommer bestaat uit TWEE Bladen. Eerste Blad. UIT O^IS LAND. S5 PRIJS DER ADVERTENTIES Van 1fl reg«l» /1.06. Iedere regel meer 0.17Kleine sdrertentiès Tan 80 woorden 40 Oen te oontanteli tiental woorden meer 10 Oent». Voor het incoMooron wordt /"O.Oö berekend. Bewijsnummer 6 Oente. PRIJS DEZES COURANT: Voor Leiden per 3 maanden ƒ1.30; per weet. \f 0.09. Buiten Leiden eD waar agenten gevestigd zijn per week. 9 0.10, Franco per post ,.,.2. p 1.65 trrrili LEIDEN, 3 SEPTEMBER. GEMEENTEBEGROOTING (Dienst 1916). II. Het Hoofdstuk: Kosten voor Onder wijs" is geraamd op 555.164, tegen 545.791 op de begrooting van 1915. Er is dus ruim 9500 meer voor uitgetrokken dan verleden ja-ar. Dit Hoofdstuk wordt gesplitst in drie afdeelingen, n.l.Lager onderwijs, Middelbaar- en Hooger onder wijs en andere uitgaven voor onderwijs of tot bevordering van kunst en wetenschap pen. De eerste afdeeling eischt uit den aard der zaak de meeste uitgaven. Er is mi voor uitgetrokken f 372.553 of bijna 2000 meer dan bij de vorige begrooting. De jaarwedden van het personeel eischen daarvoor het leeuwendeel op, met een be drag va-n ƒ280.821 of ongeveer ƒ6000 meer dan in 1915. Dit bedrag is echter te laag geraamd. Bij gebruikneming der nieuwe 3c klasse school aan do Duivenbodenstraat en der nieuwe 3do klasse school aan de Langebrug als 2de klasse school, zullen de kosten daarvoor te zijner tijd worden aan gebracht. Bij de raming van den post onvoorziene uitgaven is inmiddels op de te verwach ten hoogere kosten gerekend. De andere posten van deze afdeeling zijn eer lager dan hooger geraamd. Onder houd, enz. van scholen zelfs met ongeveer 2000, evenals ook de kosten voor het aanschaffen van leermiddelen. Meer dan bij de kosten van het Lager, toönt de begrooting bij dit. van het Middel- Wvr- en het GjTmnasiaal onderwijs een f nc/ging tot hooger worden. Daarvoor is f tg et rokken 72.146 tegen 66.503 voor 1915 of bijna 6000 meer. Ook hier zijn het weer de jaarwedden, die het meest eischen, n.l. 61.520 tegen 56.416 bij de begrooting van 1915, J.i. juist 5000 meer, in hoofdzaak een gevolg van de in dit jaar vastgestelde nadere regeling der salarissen. De leeraressen aan de H. B.-S. Toor Meisjes zijn van deze verhooging uit gesloten. Het totaal bedrag van ruim J 17.000, daarvoor uitgetrokken, is dan ook vrijwel gelijk gebleven. De kosten voor vakscholen, voornamelijk subsidien, z'jn ook even hooger, doordat de Raad dezer dagen de bijdrage aan de afd. Leiden van den R.-K. Volksbond ver hoogde, welk bedrag natuurlijk op deze be groeting een plaats kreeg. De kosten van het Gymnasium zijn even eens weer aanmerkelijk hooger geraamd. Verleden jaar was daarvoor uitgetrokken f 35.55?; ditmaal f40,950, dus ook ruim f 5000, mede 'n gevolg der laatste salarisver- hooging. De kosten voor bewaarscholen zijn op een vrijwel geljjk bedrag geraamd, nl. f21.445, zooals ook de kosten voor musea en open bare bibliotheken, waarvoor f3800 is uit getrokken. Eveneens is voor Volksfeesten, ontvangst van Congressen e.d., weer een bedrag van f 4500 uitgetrokken. In wer kelijkheid is in 1914 echter slechts f1625 uitgegeven. Da 3 October-Vereeni^iig h?eft toon voor haar subsidie "bedankt, zooals ook m dit jaar. Congressen werilen ook nu niet gehouden, openbare feestelijkheden hadden tiet plaats, zoodat voor 1915 het bedrag van £4500 z°ker ook wel lang niet besteed zal zijn. Voor het Loidsck Muziekkorps is weer f4000 op de begrooting gebracht, een bij drage, die vermoedelijk niet onaangevochten zal blijven. De Leidsche S :houwburgvereen., die sedert jaren f1500 subsidie genoot, en aaajvoor m 1915 met het oog op ae moei lijke tijdsomstandigheden bedankte, heeft ook nu niet een verzoek daartoe gedaan. Dit loffelijk voorbeeld hadden andere vereeni- gmgen geheel of gedeeltelijk moeten volgen. De Schouwburg is het vorig speelseizoen er riet minder actief om geweest dan andere jaren. Als het moet, drijft men ook wel op eigen wieken. Het is zoo gemakkelijk op de gemeente te leven en door allerlei invloe- deu in en buiten den Raad, geeft men dik wijls al te licht toe. Het Hoofdstuk: Kosten voor Armwezon oaz., ig ditmaal met f147.305 op f2050 hooger geraamd dan verleden jaar. Wanneer ^en in aanmerking neemt, dat wij hier geen Burgerlijk Armbestuur hebben, zoodat uit dit Hoofdstuk al de uitgaven voor het arm wazen worden bestreden, dan is dit bedrag voor een stad van 60.000 zielen met een groote fabrieksbevolking, niet hoog te noe men. De post: Kosten van overbrenging, plaat mug en verpleging van arme krankzinnigen, doet daaruit als gewoonlijk een belangrijke poep. Toch is het cijfer van fTS.OOO iels Jager dan het bedrag, dat in 1915 werd fevoteerd en zelfs f 1000 minder dan wat in 914 werkelijk uitgegeven is. Hoe B. en W. tot deze lagere raming komen, wordt niet vermeld. Voor rechtstreekschen onderstand aanbe- hoeftigen, is nu Ï1000 meer aangegeven aan verleden jaar. In 1914 werd dan ook f9700 uitgegeven, een bedrag ver boven de raming. In dit Hoofdstuk prijkt sinds een paar Jaar ook de Armenraad. Verleden jaar is tegen de begrooting er van, toen op f2400 feraamd, bezwaar gemaakt. Er is nu slechts 100 minder voor uitgetrokken en in 1914 is er zelfs f 3000 voor uitgegeven.. Wanneer men ziet, of liever niet ziet, wat de Raad alzoo presteert, dan vraagt men zich wel eens af of de instelling dit aanzienlek be drag aan de gemeente waard is. Misschien worden we bjj de behandeling der begrooting tevreden gesteld. Beslui'en w'j di m .al onze be ch ruwing :n met het Hoofdstuk: Kosten van Landbouw, Handel en Ny verheid, dat ongeveer gelyk aan het vorige jaar, op ruim £10,000 is ge raamd. De voornaamste post is een subsidie van f4000 aan de Holl. Electrische Sjpoor- wegmij. ten behoeve der spoorweggen in de Haarlemmermeer. Als gemeentelijke bijdrage ter bevordering van de verzekering tegen geldelijke gevolgen van werkloosheid, is evenals in 1915 weer f2660 uitgetrokken. Er wordt natuurlijk in deze tijden veel meer aan uitgegeven, waar toe ook het Ryk het zyne bijdraagt; maar dit zal op andere wijze worden gevonden en wordt tot de buitengewone oorlogsuit- goven gerekend, waarin ook op buitenge wone wijze moet worden voorzien. Gymnasium. Bij het tweede toelatings-examen voor het Gymnasium werd 1 candidaat voor de 2e klasse afgewezen1 candidaa.t voor de 3e klasse, J. Kerkhoven, toegelaten 1 candidate voor de 6e, Annie Huysman, toegelaten. Bij het aanvullings-examen slaagden voor de 3c klasse J. J. van der Lip; voor de 4e Dora de Sitter; voor de 5e J. Mijs; voor de 6© Lucde Ccuvel. De cursus begint met 148 leerlingen, ver deeld over de klassen als volgt: lo kl. (gesplitst): 30 lcerl.19 jong.v 11 meisjes 2o 39 26 13 3o 26 16 9 4e 13 8 6 f, 50 - 21 14 7 60 20 11 9 1481eerl.; 94 jong.. 54 meisjes Bovendien zal het onderwijs in 2 vakken gevolgd worden door een toehoorder in de 2e klasse, een toehoorderes in de 3e, een toehoorderes in de 6e. Gisteravond ontstond door onbekende oorzaak brand in een motorschuit, liggende in de Oude Yest bij de Leidsche Zoutkeet. Het brandje maakte over het water een eigenaardig effect en trok natuurlijk veel meiischen tot zich. Vee?" voedsel vonden de vlammen niet, die door het personeel, bijgestaan door enkele omstanders, met eenige emmers water wel dra werden gebluschf. De heer H. «T. BarnOc theol. cand. alhier, hoopt Zondag 5 September zdjn in trede te doen bij de Ned.-Herv. Gem. te Wieringerwaard, na bevestigd te zijn door ds. J. G. Steenbeek, van IJzendijke. De heer A ."V erhagen, oefenaar uij de Geref. Gem. te Meliskerke, hoopt Zondag 12 September a.s. zijn afscheid te preeken en Zondag 19 September bij do Ger. Gem. (Nieuwe Rijn) alhier, intrede te doen, na des morgens bevestigd te zijn door ds. J. Overduin, van Lisse. Gisteren ontleenden wij aan een Haar- lemsch blad het bericht, dat een pakje, in houdende een mof en handschoenen, verzon den van Haarlem naar hier, per Holl. Spoor, zijn bestemming niet had bereikt. Van bevoegde zijde wordt ons heden even wel medegedeeld, dat bedoeld pakje wel de gelijk alhier is aangekomen. Het kwam en kel wat later dan verwacht was. De Rrjksklerk 3de klasse de heer S. P. Nijdam, alhier, is met ingang van 1 October a.s. bevorderd tot Rijksklerk 2de klasse en verplaatst naar Rotterdam. Op. Maandag 13 dezer, zal het nieuwe gebouw^ der II. B. S. voor Jongens aan den Hoogen Rijndijk officieel worden geopend in bijzijn van genoodigden: autoriteiten, leeraren, enz. Van halfvier tot lialfzes zal het gebouw voor het publiek te bezichtigen zijn tegen betaling van 10 cents ten bate van het Steuncomité. UIT ONZE STAD. LEIDSCHE BESTÜERDERSBOND. Opgave van de week van 16 tot 21 Aug. ~otaal Ledental 1728. Werklooze Leüon32 Aantal kinderen be nedon de 16 jaar 23 Loonverlies per voek f 401.27 Vergoeding v. d. Patroun f van hot Steuncomité 6.— Uitkoorins werkloozonkas 153.50 169.6' Loonverlies per week f 241.77 CedeeltoIIJk werkloo- zo loden 201 Aantal minder werk uren per week 2282» Aantal kinderen be neden de 16 jaar 211 Loonverlies per week f 387.62 Vergoeding v. d. Patroon f van hGt Stouncomit? 2.— TTitkoering werkloozenkas 221.97 223.97 Loonverlies per wook 163.55 Aantal ondor de waponon 263 P Aantal kinderen be neden de 16 jaar 289 Loonverlies per weck 1 3239.M Vergoeding v. d. Patroon f 291.02'* rpn hot Bijk 993.15 Steuncomité 12.90 1297.07» Loonverlies per week 1941.97s Totaal foonvorllos per wook, waarbij betrok ken 496 loden f 2347.295 J) Dit getal wordt gevormd doori Gehuwden en kostwinners, wolke vergoeding ontvangen.120 Werkzaam bij Gemeente, Bljk en Spoorwog- Maatsohappljen 36 Ongokuwdon, wolke geen vergoeding en geen loon ontvangen 107 Totaal263 COLLECTE DUBBELTJE-CENT. De collecte een dubbeltje of een cent, die Woensdag voor het eerst na een rust van een maand weer gehouden is, heeft opgebracht 213.73. DE STEENKOOLVOORZIENING. KLEINF. ADVERTENTIES kunnen iedoren morgen worden aangeboden en worden tegen 35 ets, berekend. Op Woensdag- en Zaterdagmorgen tot 12 uur n m teten 4C ets. Fl F De „N. R. Ct." had een bezoek vAn een firmant van de firma Hansen en £feueburg, die de volgende feiten mededeelde: De firma Hansen en Neuerburg had in België de beschikking over ruim 45,000 ton steenkool, welke zij voornemens was naar Nederland in te voeren. Echter is haar die invoer, ten gevolge van de bestaande zonder linge toestanden in den steenkolenhandel, voor verre het grootste gedeelte van die steenkool feitelyk onmogelijk gemaakt. De firma hoeft nog moeite gedaan bij de Kolen zentrale te Brussel, om den invoer van de steenkool in Nederland te bewerkstelligen. Doch bij een bezoek van de vertegenwoor digers der firma aan de Kolenzentrale te Brussel werd te kennen gegeven, „dat in zake koleninvoer in Nederland door het Ko lenbureau te Utrecht, alle bepalingen door de Hollandsche regeering vastgesteld zijn, tn dat door deze zelfs voorschriften aan de Kolenzentrale gegeven werden." Deze inlichting, die, naar ons verzekerd word ongeveer woordelijk zoo gegeven is, be rust waarschijnlijk op misvers'and. Niet de Hollandsche regeering, doch het Kolenbureau zal de handelende persoon zijn geweest, en de Kolenzentrale zal, gelijk ook in Duitsck- land het geval schijnt te zijn, het Kolenbu reau als een regeeringslichaam hebben be schouwd. Hieruit blijkt opnieuw, hoe ver keerd de toestand geregeld is. In elk geval komt uit de te Brussel verschafte inlichting aan den dag, dat de voorschriften van de Kolenzentrale feitelijk niet van Duitsche zijde zyn gekomen, zoodat tegen evc-ntueele veran dering van de bepalingen, ook van Duit sche zijde wel geen bezwaar ml worden ge opperd. In het geval van de firma Hanson en Neuerburg komt ook uit, dat de tusschen- komst van het Kolenbureau niet werkzaam is geweest tot vermeerdering van den kolen- invoer, "nöch"tot-verlaging van den kolen- prijs. De firma H. en N., die in staat zou geWeeet zijn, haar steenkooünvoeren tegen lager prijzen van die hand te doen, dan bij tusschenkomst van het steenkolenbtireau wor den gevraagd, doet nu de sfceenkotenvoorra den, waarover zij beschikking had, buiten Nederland van de hand. LEVENSMIDDELEN VOORZIENING. Aan den Minister van Landbouw enz, is een adres gezonden namens het Chrïstelrjk- Nationaal Vakverbond; het Bnrea-u voor de Roomsch-Katholieke Vakorganisatie; de Fe deratie van Roomsch-Katholieke Volksbonden en Werkliedenvereenigingen; het Neder- landsch Werkliedenverbond „Patrimonium"; den Christelijk-Nationalen Werkmansbond; 'fc Nederlandsch Luthersch Werkliedenverbond. Adressanten zeggen o.m.: dat zjj over het algemeen groote waardee- riing gevoelen voor verschillende regeering3- maatregelen, in verband met de crisis ten bate vooral van de economisch-zwakkerea genomen; dat zij evenwel, bewogen door den nood, waarin een belangrijk deel der bevolking door werkloosheid en groote duurte verkeert, brengen zij o.a. het vozende onder de aan dacht van den Minister: Dat met name de prijsstijging van yeïe inlandsche producten kan beteugeld worden door een betere regeling van den uitvoer en vaststelling van maximum-prijzen; dat maximum-prijzen óók voor den groot- en tusschenliandel vooral nood zakelijk zijn voor ^aardappelen, erwten, boe nen, vatgroenten; dat, in verband hiermede, de uitvoer van verschillende landbouw-voortbrengselen, naar hun oordeel, zóó geregeld dient te worden, dat, rekening gehouden met de opbrengst, vooral geen hooger percentage geëxpor teerd wordt dan in vorige jaren: dat hierbij ook in aanmerking moet ge nomen, dat onderscheiden voedingsmiddelen thans in het geheel niet, óf tegen zeer hooge prijzen ingevoerd worden, zoodat van de eigen producten een grooter quantum dan in normale tijden in het land behoort te blijven; dat zulks eveneens gewenscht is met het oog op de uitbreiding der bevolking (vluch telingen en geïnterneerden) dat, naar de meening van adressanten, bet billijk zou zijn, dat bij de vaststelling der maximumprijzen van aardappe'en, enz voor binnenlandsch gebruik als basis werd aan genomen de gemiddelde prijs yan de laatste vijf jaren vóór de crisis; dat strenge handhaving van de maximum prijzen uitgebreid ook tot den groot- en tusschenkandel in de belangrijkste levensbe hoeften gebiedend noodzakelijk is; dat eveneens noodzakelijk is lob;.slagne ming van voor speculatieve doeleinden op geslagen en achtergehouden voorraden; dat de distributie van „regeeringsvar- kens" te wenschen overlaat en bepaaldelijk do kleine gemeenten te weinig worden be dacht; dat een behoorlijke voorziening van het geheele land slechts mogelijk is, wanneer ook na 18 September a.s. de uitvoer van varkensvleesch, enz., in meerdere male be perkt wordt dan vóór het jongste uitvoer verbod geschiedde; dat bij ondergeteekenden vele klachten zijn ingekomen over Gemeentebesturen, die nalatig blijven in het uitvoe.en van maatre- len, door Uwe Excellentie bijv. inzake het bruinbrood getroffen; dat do arbeidersbevolking ook in die Ge meenten zeer lijdt onder den druk der tij den on verlangend uitziet naar eenige ver lichting; dat in verband hiermede ondergeteekenden het denkbeeld ter overweging Laanbevelen, om distributie-bureaux voor bepaalde ge meenten of complexen van Gemeenten op te richten, met financieele medewerking van het Rijk. TWEE PROCENT! Een vraag aan onze intendance, zegt do „Tel.": Waarom zijn de ladingen Amerik. tarwe aan boord van de schepen Zijld'ijk, Rijswijk, Delta t i Zeta voor rekemng van onze intendance gekocht door den Duit- scher Koennecker te Berlijn, die waarvoor 2 pCt. commissie geniet? tanwaar deze geldverknocierij. NEDERL COMITÉ TOT STEUN VAN BELGISCHE EN ANDERE SLACHT OFFERS. Van het Belgische Steun-comitó te Soera- baya is f 1501» ontvangen, waardoor het to taal van de uit die plaats ontvangen bijdra gen tot 78.000 is gestegen. ONTVLUCHTE RUSSISCHE KRIJGS GEVANGENEN. Woensdag zijn te Winterswijk twee Rus sische krijgsgevangenen aangekomen, die in den laatsten tijd bij Krupp's fabrieken to Essen werkzaam waren on vandaar op het einde der vorige weck ontsnapt waren. Na een tocht van zes dagen kwamen zo in de buurtschap Miste aan en gingen toen per spoor naar Winterswijk. Zoonis ze mededeelden, waren ze voor 8 maanden in Galdcië krijgsgevangen gemaakt en teen naar Friedrichfeld bij Wesel gezonden. PRIJZEN VAN LEVENSBEHOEFTEN. Do sociaal-democratische .Vrouwenclub tel Arasterdam heeft ibesloteu^ het volgende adres aan den minister van landbouw, nij verheid en 'handel te richten, ter verkrijging van goedkoopere levensbehoeften: „Ondergeteekenden, alien 'husvrouwen uit do arbeidersklasse ten den kleinen midden stand, te Amsterdam en omgeving, gevoelen zich door bitteren nocd gedrongen, gezamen lijk haar Btem te verheffen tegen de ondra gelijke duurte. (Zjj ondervinden het als een grievend onrecht, dat het leed en de schade door den oorlog veroorzaakt, het zwaarst op haar schouders drukt, terwijl er anderen zijn, die nu zelfs grove winsten maken. Zij m&enen, dat de grootste lasten door de ka- pitaal-bezittenden behoorden gedragen "te werden. Zij wenden zich daarom met aan drang tot Uwe Excellentie, opdat gevolg gegeven worde aan de taTrrjke verzoeken der bevolking om de maatregelen tot prijsver laging toe (te passen op de noodzakelijkste levensmiddelen, als b.v. rund vet, melk, erw ten, boonen, tenz. Ook op brandstoffen en huiselijke benoodigdhedee. Verder dringen zij er op aan, (lat de reeds genomen besluiten van utïvoerverbod en vaststelling van matige maximumprijzen met alle kracht gehandhaafd worden. Zij onderteekenen dit verzoekschrift in 't vertrouwen, dat Uwe Excellentie zal inzien, met hoe Lgroote bezorgdheid voor haar ge zinnen, de huisvrouw en den komenden winter tegemoet gaan." Op dit adres zullen handteekeningen wor den verzameld. Ter inleiding van deze adresbeweging i4 gisteravond in het gebouw d'Geelvinck te Amsterdam een bijeenkomst gehouden. ONGEREGELDHEDEN ONDER DE MILITAIREN TE TILBURG. Het Kamerlid jihr. O. van Nispen tot Se- venaer had schriftelijk aan den minister van Oorlog gevraagd, of deze bereid was aan de Tweede Kamer mededoeling te doen van de ongeregeldheden, die in de eerste helft van Augustus van ddt jaar te Tilburg door mi litairen zijn veroorzaakt en wat daarvan de aanleiding was. Verder wensc'nte genoemd Kamerlid to weten, tot welk regiment of regomenten en tob welko onderaf deeling of onderafdeelingen de iniltaaren beboeren, die bij bedoelde ongeregeldheden zijn be trokken geweest, en hoelang deze militairen in Tilburg in garnizoen zijn geweest. Hierop heeft de minister geantwoord: De ongeregeldheden, welko in de eerste helft van Augustus van dit jaa-r te Tilburg hebben plaats gehad, zijn niet meer ge weest dan een in haar wezen en karakter weinig beteekenende ordeverstoring door burgers en militairen in den omtrek van den Heuvel, het gewone centrum van het straatleven te Tilburg. Van de burgers be- hoordo een groot deel tot de opgeschoten jongens, z.g. draadmakers der fabrieken, die sinds lang op minder goeden voet ver- koeren met de politievan de militairen: heeft slechts een zeer klein gedeelte van het zeer sterk belegde kanton-nement aan da rel 1 et.j es deelgenomen Van een geest van verzet is echter gooii sprake geweest. Do indruk der relletjes word vergroot door do aanwezigheid van vele nieuwsgieri gen op den 2x1 en Augustas tevens door luisteraars naar de muziekuitvoering op den Heuvel. Buiten den Heuvel en de naas te omgeving van dit plein heeft in het vrij groote Tilburg op 1 en 2 Augustus goede orde geheersoht. De vragen tot wolk regiment of regimen ten en tot welke onderafdeelirug of onder- afdeelingen de militairen beboeren, die bij bedoelde ongeregeldheden betrokken zijn geweest, alsmede hoe lang deze militairen in Tilburg in garnizoen zijn geweest, kun nen, gelet op - de belangen der landsverde diging, in een voor openbaarmaking be stemd stuk niet worden beantwoord. Wel kan worden medegedeeld, dat op bepaal do tijdc-n aflossing plaats heeft der in Tilburg verblijvende troepen door a-nd1©- re legeronderdeel-en. EEN NIEUW BELGISCH DAGBLAD. Den 15den dezer maand zal to 's-Graven- hage verschijnen een nieuw dagblad onder het- hoofd van „Belgisch Dagblad". Het zal uitsluitend Belgisch zijn. Do voornaam ste redacteurs zijnEd'mond Preumont, oud-hoofdredacteur van do „Volksgazet" van Antwerpen, en Léonce de Castillon, de bekende Vlaamsehe schrijver. Dr. Terwagne, volksvertegenwoordiger van Antwerpen, en de heer Oh Herbiet, letterkundige, hebben do leiding van het nieuwe dagblad op zich genomen. ENGE :HE GEïNTERN: burgers. Zondag zal te Vlissdngcn een extratrean aankomen uit Duiteóhland met zieke geïn terneerde Engelsche burgers, die Maandag morgen met de mailboot naar Eng-ol-amd zullen vertrekken. Do afdeeling Vlissingen, van het Roode Kruis zal haar medewerking verleencn bij het transporteer en van deze personen van den trein naar de mailboot.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1915 | | pagina 1