Nederland en de Oorlog. Vrijdag SB Juli. A0. 1915. (§eze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering van (Zfin- en feestdagen, uitgegeven. Officieele Kennisgeving. Tweede Kamer. Binnenland. N<\ 16994- LEIDSCH "D A fi-TtT. A T) PBÏJ8 PER ADTERTEJCTIEN t Van 16 regels ƒ1.05. Iedere regel meer 0.17 J. Eleine advertentiSn Tall 30 woorden 40 Oenta oontanti elk tiental woorden meer 10 Oente. Voor het inoaeeeeren wordt/'0.05 berekend. Bewijsnummer 5 Oent». PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden per 3 maanden /l,30j por wee) Bniten Leiden en waar agenten gevestigd zijn per week. Franco per post f 0,09. 0.10. VERLAGING BROODPRIJZEN. De Burgemeester van. Lolden brongt for kennis yak de ingezetenen- dat in verband mot do verlaging van den prijs fraii tarwebloem op f 20.75 per 100 K.G. on van i^rwomeel (ongebuild) op f 17.50 por 100 K.G., do OiaxFmum-broodprlJzon met- ingang van Haandag 26 Juli a.s. voor deze gemeente zijn verlaagd en Vastgesteld als volgt: Voor wit brood (halfmelkbrood, bereid met eon ïnengscl van gelijke hoeveelheden volle melk on water) op f 0.11 per brood van ten minste 4Z ons, (dubbel gobakken wit halfmolkbrood van f 0.11 a'gl ton minste 4ons mooten wogen); voor bruin brood (kropbrood) o f 0.09 per brood van ten minste 4'A ons. Do bepalingen omtrent hot Pegeoringsbrood blij ven onveranderd. Bij overtreding zal do Onteigeningswet worden toegepast. De Burgomooator voornoemd, N. O. DE GIJSELAAR. Leiden, 23 Juli 1915. LEIDER, 23 JULI. Tot het eerste studiejaar van do Mid delbare Koloniale Landbouwschool te De venter is toegel aten M. J. J. Blom, ainier. De heer A. J. Anes, alhier, is te Am sterdam geslaagd voor de hoofdakte. Onze vroegere stadgenoot, de heer A. 0. Boekwijt, onderwijzer te Den Helder, is te I 'Amsterdam voor de hoofdakte geslaagd. ENGELAND EN WIJ. Kaar aanleiding van minister Churchill's j verzekering, dat Engekund afdoende bewe- I zen heeft de onzijdigheid van Nederland f to wiilen in acht nemen en eerbiedigen, J zegt de ,,Köln. Ztg." uit Nederlandsche ■bron vernomen te hebben, dat de Brit- sc'he gezant in Den Haag op het o ogenblik, dat Antwerpen ook aan den Zuidwestkant met insluiting bedireigd werd, te zamen met den Franschen en den Belgischen ge zant getracht heeft van de Ned. Regeering te verkrijgen, dat aan de Belgisch-Engel- sche bezetting van Antwerpen zou worden toegestaan zich op schepen uit de Ant- werpsche haven over de Nederlandsche Schelde en langs Ylissingen naar zee te begeven. De Nederlandsche Regeering I zou dezen aandraag als een schending der neutraJiteit met alile gevolgen daarvan tafgewezen hebben en de gezarü der Ver-' j éenigide Staten in Den Haag had haar daarin volkomen gelijk gegeven. ,,De N. Crt." zegt hiervan: Deze bijzonderheid zou, indien zij juist waire, geschiedkundig ongetwijfeld interes- I sant zijn, maar naar ons vooikomt, niets afdoen aan het gezegde van minister Ohur- I chili, dat Engeland op het kritiekste oogen- blik de Nederlandsche onzijdigheid stipt heeft ontzien. Immers, Engeland zou zich i "dan bij het van onze Regeering ontvangen afwijzend antwoord op zijn aandrang blijk baar zonder meer hebben neergelegd en dus onze onzijdigheid metterdaad hebben ge ëerbiedigd. Naar wij meen en tv weten, heeft de zaak fciöh eohter niet voorgedragen zooals van Nederlandsche zijde aan het Duitsche blad werd verhaald. Wel moet Engeland in liet begin van September 14, toen Antwerpen door de Duitsche troepen werd ingesloten, aan onze Regeering verzocht hebben een deel 'der bevolking van Antwerpen aan boord van de Duitsoho handelsschepen, die bij den aanvang van den oorlog in die haven waren vastgehouden, over de Ncderland- sohe Schelde en langs Vlissingen door te laten, ten einde naar Engeland to worden vervoerd. En dit verzoek moet door onze Regee ring niet zijn toegestaan op grond van den onbepaald en rechtstoestand der gese- questreerde Duitsche schepen, die, naar kaar meening, onveranderd blijven moest tot. het einde van den oorlog. regeeringsbrood. Men schrijft ons uit een plattelandsge meente In onze gemeente wordt sedert cenigo da gen Regeeringsbrood verstrekt. De bakkers moeiten, volgenfs cïe door de Regeering goedgekeurde vorordening, 140 brooden uit 100 K.G. meel bakken. Nu dezer dagen komt van den Minister van Landbouw bericht, dat de goed gekeurde verordening in zooverre moet ?JftuZlgd worden> dafc in plaats van *0 brooden de bakkers 150 brooden uit 100 K.G. meel moeten bakken. Dit werd den bakkers medegedeeld. Dezen kregen een waarschuwing, toch vooral 150 brooden te bakken, omdat hun hoeveelheid meel steeds onder controle staat en dus uit do brood kaarten kon berekend worden, hoeveel brooden zij verkocht hadden en dus zoodoen de ook hoeveel meel zij mochten verbruikt hebben. Deze contröle heeft do Minister zoo voorgeschreven, om te voorkomen, dat de bakkers dit goedkoope meel aan andere brooden zouden verwerken. De bakkers deelden evenwel mede, dat zij om meer winst te maken reeds geprobeerd hadden meer dan 140 brooden uit 100 K.G. te ba: kon, doch dat zij, daar het gewicht van het brood ook onder contróle stond, ten hoogste 143 a 144 brooden uit 100 K.G. meel konden bakken. Zij deelden verder mee, dat in grootc ste den, waar met machines gewerkt wordt, waar geen meel en deeg aan blijft hangen, wei 150 brooden konden gebakken worden, maar dat hier, waar handenarbeid verricht wordt, te veel verloren ging aan handen, armen en trog, en dat bovendien bijna geen bakker zooveel klanten had, dat 100 K.G. in eens verbakken kon worden, zoodat bij het uit den zak scheppen ook telkens wat meel verloren ging. Evenwel kon niet toegestaan worden, 143 brooden er uit te bakken, en zoodoende staakten de bakkers, verder Re geeringsbrood te leveren. Aan den Minister is gevraagd, voorloopig te willen toestaan, dat bakkers 143 brooden bakken, om het publiek in de gelegenheid te stellen Regeeringsbrood te krijgen. („N. R. Ot.") REGEERINGSMEEL. In verband met do aangekondigde prijs verlaging van het z.g. Regeeringsmeel hooft zich -te Amsterdam de volgende kwestie voorgedaan Er werd veiling gehouden van Nelson- patentbloem; na afloop werd bekend ge maakt., dat de Regeering de meelprijzen voor dc veiling had verlaagd tegen 26 Juli. De handelaren waren zeer verstoord, dat. de Regeering deze veiling heeft laten door gaan, hoewel zij wist, dat de prijzen ver laagd zouden worden, want op de veiling was verkocht op de basis van de vroeger door de Regeering vastgestelde hoogere prij zen voor inlandsche bloem. Dit toch betee- kende een aanzienlijk verlies voor de han delaren. In antwoord op een hem gezonden tele gram heeft minister Posthuma medegedeeld, dat hij de handelaren vrij liet de reeds ge sloten koopen to royeeren en dat dan het meel a.s. Woensdag opnieuw zal worden ge veild. Hiermede, aldus mecnen dc handelaren, is niet het belang gediend van de tusschen- personon, die met de op deze manier ge royeerde koopen niets verdienen, en even min van hen, die onmiddellijk voorraad noodig hebben. Het meel toch, dat deze laatsten koopen, wordt allicht niet voor 26 dezer tot brood verwerkt en een daling van de meelprijzen heeft natuurlijk tot gevolg een prijsverla ging van het brood tegen dien datum. De Bond van Nederlandsche Meelhande laren heeft in verband met deze kwestie to Amsterdam een vergadering gehouden, waar op ook andore belanghebbende vereenigin- gon waren uitgenoodigd, ten einde te be sproken wat in dezen valt te doen. Naar de ,,N. R. Ct.'' ver- cemt is door deze vergadering besloten pogingen aan te wenden om van de Rogeering vergo^ to krijgen voor de provisie, die de tusschen- handelaren hebben moeten dorven, tenge volge van het royeeren van de koopen. BESCHIKBAARSTELLING VAN VARKENSVLEESCH. nenLandsche marktprijzen bleven hoog; ja, liepen veelal nog iets op. Intusschen, in deze richting schijnt nu althans aanvankelijk het hoogtepunt te zijn bereikt ten minste op liet oogenblik wordt or zoo. goed als niet geëxporteerd en dientengevolge heeft het Rijksbureau na deze week voorloopig geen varkens beschik baar. Een herstel van den geregelden gang is mogelijk, wanneer de buitenlandse!:^ prij zen weer omhoog gaan. Wel is waar is dit niet waarschijnlijk, maar in dezen t\jd ge beurt ten opzichte van de verkoopsprijzen van levensmiddelen zooveel onwaarschijnlijks, dat met deze mogelijkheid wel degelijk reke ning gehouden moet worden. In de tweede plaats kan de machine weer op gang komen, wanneer de inkoopsprijzen hier eenigszins dalen. Deze verandering brengt zelfs in dubbe len zin verbetering, omdat daardoor tevens en gelijktijdig de verliezen op de verplichte leveringen verkleinen. Met den oogenblikkelijken stand van de financieele uitkomsten van de varkensfok- kerij en-mesterij is e enige prijsdaling zeer, wel mogelijk zonder het bedrijf onvcordeelig te maken. KERMIS. Te 's-Hertcgenbosch besloot de" Gemeen teraad de kermis dit jaar te laten doorgaan. EEN INSINUATIE. De Pa-rijsohe correspondent van het ,,'Hbld." seint: In de ,,Echo de Paria" wijst Herbette, na de moeilijkheden, verbonden aaoi de positie van Nederland, erkend te heb ben, d/en Hollanders op het Duitsche ge vaar bij het toenemen der voorraden le vensmiddelen, opgeslagen in Nederland, en vooral van het goud, dat Duitschla.nd moet betalen voor den aankoop der levens middelen en dat aioh ophoopt in de Ne derlandsche brandkasteneen steeds ver- loidbrlijker lokaas vormend. Voor de Duitsoheirs zou. een invasie in Nederland niet meier een zuiver strategi sche handeling zijn, maar een middel om hun goud terug te nemen en znch meester te maken van do Nederlandsche voorra den. Do Minister van Oorlog heeft een wets ontwerp ingediend tot legerversterking, maar Herbette twijfelt sterk of dit vol doende zal zijn om den Duitsdhers te belet ten de onderstelde plannen uit te voeren en besluit Minister Bosboom twijfelt waarschijn lijk ook, want men schrijft hem thans do bedoeling toe, zich aan zijn ontwerp vaët te klampen. Het ,,Hbkl." teekent hierbij aan Waarlijk, wanneer d'e Franschen mecnen', dat zulke insinuaties het middel zijn om ons te nopen ons in de armen der Entente te worpen, hebben zij het toch nas Zitting van gisteren. De omvang van de afleveringen van var kens in opdracht van het Rijks-Centraal- Bureau aan onderscheiden gemeenten gele verd, bleef steeds aangroeien. In 'de dertien weken, waarin de leveringen plaats vonden, stegen de wekelrjksche afleveringen van 1620 stuks (in de week van 26 April tot 1 Mei) tot 9822 stuks (19—24 Juli). In het geheel werden aldus S2.475 var kens met een totaal slac-htgewicht van ruim 9Vo millioen K.G. geleverd. Deze leveringen geschiedden tegen een gemiddel den prijs van 80 ets. p9r K.G. slacht- wiclit, terwijl in dezen tijd de marktprijs per K.G. slachtgewicht gemiddeld 25 <i 28 ets. hcoger was. zoodat door clezm maat regel deze varkens te zanten voor bijna 2 W millioen gulden beneden den inkoopsprijs aan de slagers afgeleverd werden. Geljjkelyk met de toeneming van do aan vragen werden de verplichtingen voor de exporteurs verhoogd. Aanvankelijk moesten zij vcor elke 100 K.G. export 50 K.G. voor het binnenland beschikbaar stellen. Successievelijk is dit leveringspercentage van 50 verhoogd tot 65.80 en met het begin der nieuwe periode gebracht op 100. Tot nu toe b'eet het mo gelijk-, dat de verliezen, die de exporteurs leden op hun verplichte leveringlen in het binnenland, gecompenseerd werden 'dcor ver hoogde verkoopsprijzen. Ten minste de b:n- Lan cl storm. Aon de orde is de behandeling van het wetsontwerp tot nadere uitbreiding van den Landstorm. Do heea* RTJYS DE BEERENBROUCK acht het juist, dat de Regeering in deze buitengewone omstandigheden vertrouwen vraagt van de Volksvertegenwoordiging en do leiding in handen neemt. De Statcn- Generaal behoe-ven evenwel niet blinde lings te volgen. Ook zij hebben verantwoor delijkheid voor de persoonlijke en financi eele lasten, welke aan de bevolking wor den opgelegd. Die lasten moeten daarom noodig zijn; en dat ze noodig zijn, moet aan het volk blijken. Daarom is het te be treuren, dat de Memorie van Toelichting geen voldoende inlichtingen gaf. Bovendien mogen buitengewone maatregelen niet prae- judicieeren voor later. Het aanhangige wetsontwerp mag dan ook niet beteekenen een stap in de richting van algemeenen dienstplicht. Daarover kan later worden gesprokert. De aflossing van den Landweer is voor velen een belangrijk voordeel van het ont werp, dat velen over bezwaren zal doen heenstappen. Terwijl een sterk land "vei liger is to achten tegen aanvallen dan een zwak. Er zijn dus voldoende redenen om met het voorstel mede te gaan. Evenwel zou spr. nog wel eenige nadere inlichtingen wenschen, met name omtrent het tijdstip der oproepingen en omtrent de plannen met de Militielichting 1916. Tegenover hen, die wijzen op door vrij gestelden verkregen reeïrten zou de afge vaardigde liever willen spreken van Diet opgelegde plichten en opgewekte verwach tingen, aan welke door do eischon van do veiligheid van don Staat de bodem wordt ingeslagen. Do heer DE JONG klaagt eveneens over de aanvankelijk onvoldoende toelichting. Hij verklaart voorts in het drijven van' sommigen naar het steeds opvoeren onzer, weermacht oen gevaar te zien voor onze vei ligheid. Evenwel wil spr. aan de Regeering niet onthouden wat deze noodig acht. Waar bij hij evenwel verklaart in het ontwerp niets anders te willen zien dan een middel tot versterking onzer legerreserve en een aflossingsontwerp, dat tegemoetkoming aan vele gewichtige economische belangen mogelijk maakt. Spr. dringt er voorts op aan, dat hij de uitvoering van do wet geleidelijk zal wor den te werk gegaan en rekening zal worden gehouden met bezwaren. De wet mag nooit iets anders zijn dan een noodwet. Voor de 'bespreking van alge meenen dienstplicht zijn" rustiger tijden noodig. Ten slotte dringt spr. er op aan, dat de- gegradueerden bij den vrijwilligen landstorm hun graad zullen behouden als zij bij don verplichten landstorm komen. De heer DE GEER juicht do aflossing van dc Landweer, welke door het ontwerf zal worden verkregen, toe. Het hoofddoel blijft echter de vorming van een leger reserve cn daardoor versterking van onze neutraliteit. Nu vreezen echter sommigen juist een gevolg, dat tegengesteld is aan het doel door verschei ping van den oorlogs geest. En hierover wil spr. iets zeggen. Vaststaand is natuurlijk, dat de Regeering slechts vorsterking van de waarborgen voor de neutraliteit wil. Evenwel is er voor de gekoesterde vrees wel eenige grond. Zelfs meent spr., dat de Regeering het gevaar wel wat onderschat. Er zijn er, die ons volk trachten op te zweepen tot haat en wantrouwen. Daarom verheugt spr. er zich over, dat de Regeering nogmaals uitdruk kelijk haar neutraal standpunt heeft vast gelegd. Dit standpunt is niet eersb ingeno men in de laatste maanden, doch is reeds sinds jaren bepaald. Wij willen ons niet laten afbrengen van clien weg door zenuw achtige menschen die, omdat zij duizelig worden bij het gaan langs een afgrond, er maar vast inspringen. Wij zullen bij onze neutrale houding ook blijven volharden met het oog op de belangen van den vrede, wel ke -door ons zeer kunnen worden gediend, en omdat hooge en heilige belangen van ons zelf en anderen daarmede nauw ver bonden zijn. AI onderschat nu eohter de Regeering, naar spr.'s meening, het propagandistisch gevaar van het ontwerp, dit is echter geen reden om na te laten wat noodig is om zoo sterk mogelijk te staan met het oog op een eventueel© aanranding van onze neutrali teit. Do oorlogzuchtige propaganda kan worden bestreden door «.e pers en ook door eenstemmige aanneming van het ontwerp. Spr. betreurt het voorts, dat sommigen, door don klassestrijd, in de kwestie te men gen, getracht hebben partijpolitieke munt uit de omstandigheden te slaan. Do heer TER LAAN (Den Haag) merkt op, dat ons land het eenige land is, dat reeds tijdens den oorlog overgaat tob ver sterking van leger en vloot. Het oenige doel van het ontwerp is het verkrijgen van een zoo sterk mogelijk Ne- derlandsch leger. Het oorspronkelijk ont werp is eigenlijk niet veel meer dan een motie en maakb den indruk het gevolg te zijn van het bekende adre-s der 22. De noodzakelijkheid van uitbreiding on zer legermacht is niet aangetoond. De lle- geering heeft het zelfs niet beproefd. Ook na de wijzigingen, welke zijn aange bracht, is het hoofdbezwaar van spreker gebleven, dat namelijk de militaristische geest door het ontwerp zal worden ver sterkt. De afschaffing van de landweer acht spr. eon goed ding, doch zij staat niet in de wet zelf en de Minister weigert hardnekkig ze, ondanks de pogingen van de Commissie van Rapporteurs, er in op te nemen, en spre ker acht geen aflossing noodig. Zijns inzdons kunnen veilig een aantal landweerplichtigen wel naar huis worden gezonden. Ook aan het karakter van noodwet liecht gpreker niet veel waarde. Dit ontwerp brengt algemeenen dienstplicht, afschaffing van broederdienst en loting. Niemand in de Kamer, meent spreker, kan daaraan twijfe len. Daarom zou spr. wenschen, dat dc behandeling van het ontwerp werd uitge steld tot na den oorlog. "Wat de kosten be treft, betoogt spr., dat dit ontwerp met andere militaire plannen, die nog op verwe zenlijking wachten, ons zullen komen te staan op 60 millioen gulden. Het ontwerp is ook niet noodig in verband met dc lich ting 1916. Tot hun oigen verbazing zullen do jonge lui van die lichting hebben bespeurd, dat zij niet behoeven op te komen. {Spreker meent, dat men die lichting alleen in de kazerne wil hebben als do vrecle is gesloten, omdat men zijn eigen volk niet vertrouwt. Zoolang de lichting 1916 niet is opgeroepen mag aan den landpt-orm niet worden ge dacht. Ten slotte dient spr. een mofio iu, waarin wordt uitgesproken, dat 's lands belangen thans het best zouden worden gediend door het met verlof zenden van de land weer, te beginnen met de oudste lichting. De heer NIERSTRASZ dringt aas op verschillende voordeelen voor Hen, die van den vrijwilligen landstorm zullen moeten overgaan naar den verplichten landstorm, o.a vrijstelling van oorveedienslen, behoud Van rang en voorkeur bij benoemingen in het kader. De beraadslagingen worden tot Vrijdag elf uren verdaagd. Buitengewoon Oorlogskredict. In de afdeelingen werd bij de behandeling van de buitengewone oorlogskredietraanvrage geklaagd over gebrek aan zuinigheid vooral ten aanzien van de belooning en pension-, neering van gepensionneerde officieren, die weder in dienst kwamen. öevraagd werd, hoe het nu staat niet het traktement van ambtenaren-militairen, met de vergoeding van de verplegingscommissie' in de stelling van Amsterdam en zoo meer. De wijze van uitgeven van menagegelden achtte r n cok niet zuinig. Datzelfde werd gezegd omtrent het tijdelijk met verlof zen den van aanvankelijk aigekeurden met be houd van soldij en vergoedingen. Men vroeg naar de plannen omtrent paaiS denaankoop. De specificatie van de voor 1914 uibgë* geven gelden werd niet door alle leden voldoende geacht. Gevraagd werd naar het gedeelte van de uitgaven voor de geïnterneerden, dat niet door de betrokken Rjjkeai wordt betaald. Klachten werden geuit over verschillende' behandeling in zake verlof. Wat den een wordt toegestaan, wordt den ander gewei gerd. Ook #>u de aanspraak op verlof oveï to dragen zijn en dus voor geld worden' verkocht. Wat wordt zoo wenschten eenige leden te weten in de brochure van den heer Groeninx van Zoelen bedoeld met de uit drukking „onbekende factoren", die verhin deren, dat de vrijwillige landstorm tot zjjn recht kwam. Men verzocht betere bepalingen voor stu denten in de geneeskunde, die adspiranb officier van gezondheid zijn, ten guiste' vat) hun studie. Nog tal van détail-opmerkingen werdetf gemaakt, zoowel om tot zuinigheid aan te manen, als om misplaatste zuinigheid te Ver-i oordoelen. Geklaagd werd o.a'. over de legering van' militairen in do tijdelijk tot kazerne inge richte openbare school aan de Brandewijn^ steeg te Leiden. Beroepen is bij de Ncd.-Herv. Gem- te Lage-Zwaluwe ds. H. P, Fort'gens, te Nieuwpoort aan de Lek. Dezer dagen kwam bij het bestuur def Prins-Hendrik-sohiool met Internaat voor, Schipperskinderen, te Vreeswijk, het be-' richt in, dat het H. M. de Koningin be haagd had 200 gld. beschikbaar te stellen als bijdrage in de kosten van oprichting dezer school. Tot lid van het bestuur (secretaris) van de Bijbank van de Nederlandsche Bank te Rotterdam is be.-oemd, met ingang van 6 September a.s., mr. M. Burgerhout, thans directeur van Het Onderling Crediet.. De oprichting van een monument in Den Haag ter eere van den in Albanië' gesneuvelden overste Thomson, is thans verzekerd, meldt ,,De Tel.". Vermoedelijk zal Charles van Wijck de ontwerper zijn.. In de zitting der Provinciale Staten van Noord-Brabant werd mr. L. H. W. Regout, benoemd tot tijdelijk gezant bij den Paus, herkozen als lid van de Eerste KameT. Benoemd is tot notaris binnen het' arrondissement Zutphen, ter standplaats Lochem, de heer J. B. Everwijn, candi- daat-notaris to Heemstede. De architect H. J. Jesse, uit Loiden, heeft te Haarlem aanbesteed het bouwen van een landhuis aan do Zuiderhoutslaan. Minste inschrijver de heer H. Rozenhart, te Heemstede, voor 13,190. De Kamervergadering van gistoren werd wederom voorgezeten door mr. Goe man Borgesius. Hot monument ter nagedachtenis van don in Atjeh vermoorden overste Scheepens, ver vaardigd door den beeldhouwer Toon Du- puis staat thans tor verzonding naar Atjeh gorccd. Naar wij van medische zijde vernemen heeft de geneesheer, die in plaats van cLr. H. G. Gooszen als huisarts aan het Zieken fonds voor den Arbeidenden Soand te De venter was aangesteld, voor zijn benoeming bedankt. Vanwege het bestuur vaai het Ziekenfonds wordt ons eohter medegedeeld dat dit be richt in bove-nstaanden vorm niet juist zou zijn; er worden slechts bezwaren gemaakt over reeds geaccepteerde voorwaarden. („Tel.")

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1915 | | pagina 1